Bakara Suresi Depresyon

Bir çukura düştüğünüzü hayal edin. Derince bir çukur. Karanlık… Yukarda biraz ışık var ama ulaşamıyorsunuz. “Beni kurtarın!” diye bağırıyorsunuz ama sizi kurtarmaya gelen kimse yok. Tanıdıklarınızdan, sevdiklerinizden gelenler oluyor ama sizi kurtarmak için yeterli ekipmanları yok. Bekliyorsunuz belki bir gün çıkarım diye. İki gün geçiyor, üç gün geçiyor… Sonra yavaş yavaş umudunuzu kaybetmeye başlıyorsunuz.

Düşülen çukur daha sığ olduğunda kendi başımıza çabalayarak ya da ufak bir yardımla çıkabiliriz. Ama derin bir çukurdan kurtulmamız için uzman bir ekibin gelmesi gerekecektir. Latince “depression”, “çukur” kelimesinden türeyen depresyon; insanın ruhsal olarak çökmesi, hayattan zevk alamaması, derin bir hüzün, çaresizlik, boşluk ve yılgınlık içinde olması hâlidir. Depresyonun şiddeti çok ağır olabileceği gibi hafif olanları da vardır. Tedaviler de “Çukurun” özelliklerine göre çeşitlenmektedir.

Depresyonun türleri

“Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı”, namı değer DSM, tedaviyi kolaylaştırmak ve profesyoneller arasında bir dil birliği sağlamak için oluşturulmuş, psikolojik problemleri tanımlayan bir el kitabıdır. DSM bir insana psikolojik rahatsızlık tanısı koyabilmek için rahatsızlığın bireyin iş/eğitim, sosyal veya kişisel işlevselliğini bozuyor olması şartını koyuyor. Güncel olan DSM-5’te depresyonun alt tipleri şu şekildedir:

1- Majör Depresif Bozukluk

2- Distimi (Kronik Depresif Bozukluk)

3- Kaygılı Depresyon Bozukluğu

4- Premenstural (Adet Öncesi) Depresif Bozukluk

5- Yıkıcı Duygudurum Düzensizlik Bozukluğu

Majör depresif bozukluğa sahip olan kişiler genelde çok mutsuz olduklarını ve hiçbir şeyden zevk almadıklarını söylerler. Normale göre çok fazla ya da çok az yerler buna bağlı olarak çok fazla kilo kaybı ya da kilo alımı görülebilir. Davranışları çok yavaşlamıştır ya da yerlerinde duramazlar. Enerjileri çok düşüktür. Değersizlik veya suçluluk duyguları çok yoğundur. Dikkatlerini toparlamakta, düşünmekte, karar vermekte çok zorlanırlar. Zihinleri ölüm ve intihar düşünceleriyle doludur. DSM-5’e göre bu belirtilerden 5 tanesini 2 haftadır yaşamakta olan bireylere Majör Depresif Bozukluk tanısı verilir¹. Majör depresif bozukluğu toplumda %7 oranında görülen oldukça yaygın bir durum olması² sebebiyle ayrıntılı olarak ele almak ihtiyacını doğuruyor. Diğer tanılara da hızlıca bir göz atacak olursak:

Distimi, yoğun değersizlik ve suçluluk duyguları hariç diğer semptomların düşük dozda görüldüğü ve en az iki yıl olmak üzere daha uzun sürelerde de görülebilen tablodur (Genellikle ömür boyu yaşanır).

Kaygılı Depresyon Bozukluğu çeken bireyler, depresif belirtilere ek kaygı, gerginlik, huzursuzluk, endişe veya korku gibi belirtileri bir arada yaşarlar.

Premenstural Depresif Bozukluk hanımların regl olmadan birkaç gün önce depresyon ve kaygı belirtileri yaşadıkları tablodur. Bu dönemde konsantrasyonda zorluk, ilgi kaybı, yorgunluk, kontrolden çıkmış gibi hissetme, iştah ve uykuda değişimler olabilir. Genelde regl başladıktan birkaç gün sonra normale döner.

Yıkıcı Duygudurum Düzensizlik Bozukluğu ise çocuklarda görülen bir bozukluktur. Çocuklarda yaşlarına uygun olmayan ağır öfke nöbetleri, saldırganlıklar görülür. Öfke patlamaları ya da saldırganlıkları olmadığı dönemlerde ise genelde öfkeli, huysuz ve üzgün görünürler.³

Peki, insanlar neden depresyona girer?

Diğer pek çok psikolojik rahatsızlık gibi depresyonun da tek bir sebebi yoktur. Birçok risk faktörü depresyonun gelişmesinde rol oynayabilir. Örneğin kalıtsal yatkınlık bunlardan bir tanesidir. Eğer ailede depresyon öyküsü varsa çocuklarda da depresyon görülme olasılığı artar. Aynı zamanda beyinde serotonin, adrenalin, nöradrenalin, dopamin gibi bazı nörotransmiterlerdeki farklılaşmalar ya da hormon değişimleri gibi nöro-biyolojik nedenler de depresyonun oluşumunda rol oynar. Hipotiroidi, diyabet, kalp ve böbrek yetmezlikleri, kansızlık, bağışıklık sistemi rahatsızlıkları, astım, menopoz ve doğum sonrası hormonal değişiklikler depresyonu tetikleyebilecek bedensel rahatsızlıklardandır. Kişilik özellikleri açısından bakıldığında ise bağımlı, obsesif (Takıntılı), içe dönük, kendine güveni az, girişken olmayan, kaygılı, karamsar kişilik özellikleri olan insanlarda da depresyon görülme olasılığının daha yüksek olduğu biliniyor⁴.

Bununla birlikte stresli yaşam olayları, süreğen bir tıbbi ya da psikiyatrik hastalığın olması da depresyonun ortaya çıkmasında ve sürmesinde etkili olduğu biliniyor . Çocukluk çağı travmaları, çocuklukta çeşitli sebeplerle anne ve babayla yeterince etkileşimde bulunamama, iletişimi zayıflatması yönüyle sosyal medya bağımlılığı, uyku düzeninin bozulması “Gece yaşayıp gündüz uyuma” alışkanlıkları,⁵ çevremizde bize destek olacak insanların olmaması ya da olmadığını düşünmemiz⁶ de depresyona neden olabilecek çevresel etmenlerden bazıları. Yaşamın anlamını yitirmesi, uğruna yaşanacak bir değer bulamamak da günümüzde depresyon için oldukça büyük bir risk faktörü⁷ olarak karşımıza çıkıyor.

Ayrıca risk etmenleri kadar depresyondan koruyucu etmenler de var. Zeki olmak, engellenmeye toleransın yüksek olması (İstemediğimiz bir şey başımıza geldiğinde buna dayanabiliyor olmak diyebiliriz kısaca), değerli, yeterli, sevilebilir olduğumuza inanma, sosyal çevremizin geniş olması gibi etkenlerin⁸ depresyon geliştirme riskine karşı koruyucu olduğu yapılan araştırmalarda tespit edilmiş.

D – E – M

Depresyon türüne, şiddetine, süresine göre farklı şekillerde tedavi edilebilen bir rahatsızlık. Antidepresan ilaçlar, elektroşok tedavisi (Çok ağır hastalarda) ve psikoterapi sıklıkla kullanılanlar arasında. Depresyon tedavisinde ilk akla gelen antidepresanlar olsa da büyük katılımcı sayılarıyla yapılan araştırmalarda psikoterapi yöntemlerinin de en az ilaçlar kadar etkili olduğu kanıtlandı.⁹ Bu yöntemlerden biri de “Davranışsal Etkinleştirme Modeli (DEM).”

Modeli daha iyi anlayabilmek için öncesinde yapmaktan hoşlandığınız beş şeyi düşünmenizi istiyorum. Eğer bu beş etkinlik yarın kesilse ne olurdu, kendinizi nasıl hissederdiniz?

DEM’e göre depresyon kişinin önceden yapmaktan hoşlandığı, onun için anlamlı olan şeyleri yapamaz hâle gelmesine yol açıyor. Hâl böyle olunca boşluk ve anlamsızlık duyguları bir döngü hâlinde bireyi içine çekmeye başlıyor. Kişiler bu durumla baş etmek için genelde çok fazla uyku ya da film izleme gibi faaliyetlere yöneliyorlar. Ancak bu sefer de yoğun bir pişmanlık duygusu baş gösteriyor. DEM’de kısaca amaç bu döngüyü kırmak, bireyi yeniden onun için anlamlı olan yaptığında iyi hissettiği aktiviteleri yapmaya teşvik ederek bireyin zaman içinde bir şeyler yapabilirliğine olan inancını yeniden kazanmasını ve daha iyi hissetmesini sağlamak.

Davranışsal Etkinleştirme Modeli’nin iki temel ögesi:

1. Kendini İzleme

Kendini izleme sürecinde temel hedef davranışsal etkinlik düzeyinin anlaşılması ve depresyonun artmasına sebep olan davranışların neler olduğunun tespit edilmesidir. Örneğin geç yatmak, beslenmeye dikkat etmemek, çok fazla kafein tüketmek, sürekli ekran başında olmak gibi. Bunun için bir hafta boyunca gün içinde neler yapıldığının, bunları yaparken ne kadar başarılı (B), istekli (İ) ve keyifli (K) hissedildiğinin not edilmesi isteniyor.

Örnek Haftalık Etkinlikler Kayıt Formu¹⁰

Yaptığınız etkinliği ve bu etkinlikte ne kadar başarılı, istekli ve keyifli hissettiğinizi () belirleyiniz.

2. Etkinlik Planlaması

Bu aşamada ise bazı davranışsal hedefler planlanıyor ve hafta içinde bu hedeflere ulaşılmaya çalışılıyor. Ancak depresif dönemde harekete geçmek oldukça zor olduğu için yavaş yavaş, kolaydan zora doğru ilerlemeye dikkat etmek çok önemli. Aksi takdirde hayal kırıklığı ve suçluluk duygularının artması söz konusu olabilir. Hedeflere ulaşmayı kolaylaştıracak bazı ipuçları şu şekildedir:

• Küçük ama ulaşılabilir hedeflere odaklanmak.

• En ufak aktiviteyi bile yazmak.

• Planladığımız hedeflere ulaşmak için sosyal destek almak. Örneğin bir arkadaşımızdan plana uyup uymadığımızı bizi arayarak ya da mesajla takip etmesini isteyebiliriz.

• Depresyonun bir anda geçmeyeceğinin iyileşmenin zaman içinde olacağının farkında olmak.

Örnek Haftalık Davranışsal Hedef Listesi¹¹

Depresyon sancısı yeni bir doğumun habercisi olabilir mi?

Depresyon bir bakıma yaşamaktan vazgeçmektir. Her şeyin anlamsız, boş, geçici olduğunu görmek kabul edelim ki sancılı bir süreçtir. Ama bu süreç bir doğuma dönüşemez mi? Mustafa Merter, “Nefs Psikolojisi” kitabında depresyonun temel varoluş ümidinin kaybedilmesi neticesinde ortaya çıktığını ve eğer aşkınlık ile ilişki yaşanabilirse insanın hapis kaldığı varoluş konumundan çıkıp temel ümit ve temel güven hâllerine geçebileceğini belirtir. Aşkınlık ile ilişkinin yaşanmasının da büyük dinlerin insanlara tebliğ ettiği temel ahlaki prensiplerden geçtiğini ifade eder.

Depresif kişi için her şey anlamsızlaşır, aşkınlıkla yaşanan ilişki anlamın yeniden bulunmasıdır. Ya da farklı “Bir” anlamın. Depresyonun bu hâli için Rasjid Skinner¹² şöyle söyler: “Üç tip depresyon vardır. Bir doktor tarafından tedavi edilmesi gereken biyolojik depresyon, yaşanılan bir travmadan kaynaklı depresyon ve aslında bir tövbe hâli olan depresyon. Ama ona depresyon demek doğru olmaz o bir altın tozu ve inanılmaz derecede değerli.” Depresyonun bir alarm hâli olduğundan ve bize “Bir şeyler yolunda gitmiyor. Hayatınla ilgili bir şeyleri değiştir!” dediğinden bahseder Kemal Sayar da.¹³ Velhasıl belki de depresyon “Bir” şeyi hatırlatmak için çalmıştır kapımızı. Belki de gecenin en karanlık ama gündüze en yakın olan kısmıdır kim bilir. “Allah, iman edenlerin dostudur. Onları karanlıklardan aydınlığa çıkarır.” ¹⁴

Netice-i kelam

Depresyon çukuru her ne kadar derin olsa da oradan çıkmak, yani tedavi olmak mümkün. Ama daha ziyade önemli olan bu çukura düşmemek. Çukurun temel özellikleri “Boşluk” ve “Karanlık”tır. Bu sebeple boşta kalmamaya, “Bir işi bitirince diğerine koyulmaya”¹⁵ gayret göstermek gerek. Bilmek, karanlığı aydınlatacak bir ışık olabilir; ne yaşadığımızla ya da ne yaşayabileceğimizle ilgili belirsizliği azaltıp kontrol hissimizi artıracaktır. Ve en önemlisi inanan insanlar olarak bizi bu karanlıktan kurtarabilecek, kurtarması için diğer insanları yardımımıza gönderebilecek olana, Allah’a yönelmek. Yunus  misali çabaya ve duaya sarılmak. Onu da karanlıktan kurtaran Allah değil miydi?

“Bunun üzerine O’nun duâsnı kabûl ettik ve O’nu kederden kurtardık. İşte Biz, mü’minleri böyle kurtarırız.”¹⁶

^{Rümeysa Meşe}

^Dipnot:

1             “Abnormal Psychology.” Kring, Johnson, Davison, Neale ()

2             “DSM-5’i Kolaylaştıran Klinisyenler İçin Tanı Rehberi” James Morrison ()

3             A.g.e

4             “Depresyonda hazırlayıcı, ortaya çıkarıcı ve koruyucu etkenler” Süheyla Ünal & Erkan Özcan ()

5             “Nefs Psikolojisi ve Rüyaların Dili” Mustafa Merter ()

6             “Depresyonda hazırlayıcı, ortaya çıkarıcı ve koruyucu etkenler” Süheyla Ünal & Erkan Özcan ()

7             “İnsanın Anlam Arayışı”. Victor Frankl ()

8             “Depresyonda hazırlayıcı, ortaya çıkarıcı ve koruyucu etkenler” Süheyla Ünal, Erkan Özcan ()

9             “Behavioral Activation Treatments for Depression” Leanne Quigley, Keith S. Dobson () https://www./topics/

               psychology/behavioral-activation

10           //seafoodplus.info sitesinden fikir alınarak hazırlanmıştır.

11           seafoodplus.info

12           seafoodplus.info

13           “İnsanlık Hali/ Depresyon” seafoodplus.info?list=PL1bHlMd6MKCfP9On0xdEcrR4XijoXqkLT&t=

14           Bakara Suresi,

15           İnşirah Suresi, 7

16           Enbiya Suresi, 88

Yorumunuz Onaylanmak Üzere Gönderildi

Ayetel Kürsi Duası Tecvitli Dinleme Seçeneği

Ayetel Kürsi Faziletleri ve Faydaları

Ayetel Kursi fazileti ve faydası bol bir duadır. Peygamberimiz (s.a.v.) tarafından faideleri bildirilen bu kıymetli duayı tekrar etmek hayrın davetine, şerrin define vesile olur. Bin bir faydası olan bu ayet-i kerimenin yaşlı, çocuk, hasta, sağlıklı herkese okunması ve gücü yeten herkesçe okunması tavsiye edilir. İşte Ayetel Kürsi faziletleri ve önemi:

1- Uyumadan önce okunduğu takdirde kişinin sabaha kadar kazadan beladan korunmasına, huzurlu ve bereketli bir uyku uyumasına vesile olur. Hz. Muhammed (s.a.v.) "Yatağına yatınca Ayetel Kürsi'yi oku, devamlı olarak Allah'tan bir koruyucun olacak ve sabaha kadar sana şeytan yaklaşamayacaktır" diye buyurmuştur.

2- Ayetel Kürsi kişinin istediği her vakitte okuyabileceği, faydası ve bereketi bol bir duadır. Sahip olunan varlığa, sağlığa, bolluğa, nimete şükür için okunduğunda bereketi arttırır, sağlık ve afiyetin artışına vesile olur.

3- Allah (C.C)'nin en büyük sıfatlarını barındıran bu dua, O'nun zikriyle bin bir sevaba vesile olur ve Yüce Yaradan'ın rızasını kazandırır.

4- Bu duayı sıkça tekrar etmeyi alışkanlık haline getiren bir Müslüman edindiği sevaplar aracılığıyla cennetlik kullar arasına girer. Günahların affına vesile olan Ayetel Kürsi, kabir ve cehennem azabından kurtuluşun en büyük anahtarlarındandır.

5- Ayetel Kursi, kişiyi şeytanın şerrinden ve onun yolundan giden kötü niyetlilerin eylemlerinden muhafaza kılar. Kişinin çevresindeki kötü niyetli kimselerden, cin ve şeytan gibi kötücül varlıkların vereceği huzursuzluktan emin olmasını ve uzak olmasını sağlar.

6- Şeytanın vesveselerine kapılarak öfkeye, ihtirasa, kin ve nefrete boğulan kimse Ayetel Kürsi okumayı adet haline getirdiğinde bu hislerin yok olduğunu fark edecektir. Ayet-el Kürsi ile Yüce Allah'a sığınan kimse bu duanın gücüyle daha huzurlu ve dingin bir hayata kavuşur. Öfkeli ve huzursuz bir ruh haline sahip kimse böylece rahata erer.

7- Aynı şekilde gece huzursuzluğu, sık sık kabus görme, uykudan korkarak uyanma, içsel bunalım, ürkeklik gibi durumlarda da şifa vesilesidir. Hem yetişkinler hem de çocuklar için bu tip korkularda şifa niyetine okunmalıdır.

8- Anksiyete, depresyon, panik atak, depresyon gibi ruhsal sıkıntılarda da Ayetel Kürsi'nin gücü ve önemi oldukça büyüktür. Bu gibi durumlarda Esma-ül Hüsna ile birlikte Ayetel Kürsi'yi sıkça tekrar etmek kişiyi bulunduğu halden kurtararak ferahlamasına vesile olur.

9- Ayetel Kürsi'nin okunduğu evin bereketi eksik olmaz. Haneye giren para ve nimet eksilmez, daima artar. Şükrü ve duayı alışkanlık haline getiren kimse bu duayı sık sık okuduğunda bereketin haneye aktığını fark edecektir.

Bu duanın okunduğu ev daima melekler tarafından gözetilir. Kötü niyetli ve haset dolu kişiler, şeytan ve onun hizmetindekiler bu eve giremez. Ayetel Kürsi'nin sık sık okunduğu bir ev kazadan, beladan ve her çeşit kötülükten korunur. Evdeki huzursuzluk, kavga, dargınlık ortadan kalkar ve haneye iç huzur hakim olur.

Mutfakta okunan bu dua evin bereketinin artmasını sağlar. Özellikle yemek yaparken, masaya otururken, mutfakta uğraşırken bu duayı zikretmek bereketi ve yemekten alınan şifayı arttırır. Yapılan yemeğin daha bereketli ve lezzetli olmasını sağlar.

Evden çıkarken okunan Ayetel Kürsi kişinin gün boyu kazadan beladan muhafaza olmasına vesile olur. Kişi başına gelecek kazadan beladan emin olur ve buna göre temkinli hareket eder.

Nazar, göz, hastalık ve huzursuzluk durumlarında çocuklara ve bebeklere okunduğunda bu sıkıntıların derhal ortadan kalkmasını sağlar. Özellikle nazar duasıyla birlikte okunduğunda iç ferahlatıcı etkisi vardır. Annelerin bebeklerine gün içinde sıkça Ayetel Kürsi okuması, çocuklara erken yaşta bu duanın öğretilmesi tavsiye edilir.

Para akışının sağlandığı yerde okunduğunda bereket ve bolluk artar. İş yerine girerken, dükkanı açarken, iş yerine ayak basarken okunduğunda huzurlu bir çalışma ortamı, bol kazanç, hayırlı ve bereketli satışa vesile olur.

Hastalıkta en tesirli şifa kaynaklarından biridir. Hasta olan kişiye okunduğunda rahatsızlıklarını hafifletir. Hasta çocuğa, ateşlenen bebeğe, doğuma giren anneye, ameliyattaki hastaya okunduğunda acıların hafiflemesine, şifanın hızla gelmesine vesile olur.