Bağırsak düğümlenmesi ya da bir diğer tabiriyle bağırsak tıkanıklığı son zamanlarda internette en çok araştırılan konuların arasında yer alıyor. Karın ağrısı ve kabızlık şikayetlerinden mustarip olanlar ya da bir hekimden bağırsak düğümlenmesi teşhisi duyanlar bağırsak tıkanıklığına nelerin neden olduğunu öğrenmek istiyor. Gelin, Bağırsak Düğümlenmesi (Tıkanıklığı) Nedir, Neden Olur sorularını birlikte yanıtlayalım
Bağırsak Düğümlenmesi Nedir?
Halk arasında bağırsak düğümlenmesi ya da bağırsak tıkanıklığı olarak nam yapan bu hastalığa tıp dilinde volvulus denir. Volvulus yani bağırsak düğümlenmesi, ince bağırsakların ya da kalın bağırsakların bir bölümünün kendi etrafında dönmesi ya da dolanması ile meydana gelir ve bu meydana geldiğinde hem beslenme hem de bağırsak içerisindeki dolaşım engellenmiş olur. Bu da bağırsakların tıkanması anlamına gelir.
Bağırsak Tıkanıklığı Neden Olur?
Bağırsak tıkanıklığına ya da diğer adıyla düğümlenmesine yol açan asıl neden tam olarak bilinmese de bu rahatsızlığın genellikle ileri yaştaki kişilerde görüldüğü söylenebilir. Pek çok kişide farklı nedenlerle ortaya çıktığı kabul edilse de bağırsak düğümlenmesi ile ilgili kabaca nedenler şöyle sıralanabilir:
Bağırsak Düğümlenmesi Belirtileri Nedir?
Bağırsak Tıkanıklığı Nasıl Geçer?
Bağırsak tıkanıklığının belirtilerinden ve nedenlerinden yukarıda uzun uzun bahsettik. Şimdi gelelim Bağırsak Düğümlenmesi Tedavisi hakkında merak edilenlere
Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki bağırsak düğümlenmesi acil müdahale edilmesi gereken bir rahatsızlıktır ve çoğu zaman cerrahi müdahale gerektirir. Eğer bağırsak düğümlenmesi teşhisi konulduysa en doğru tedavi yöntemine ve cerrahi müdahale gerekip gerekmediğine hekiminiz karar verecektir.
Bağırsak Düğümlenmesine Ne İyi Gelir?
Bağırsak düğümlenmesinde tüm vakalarda cerrahi müdahale gerekmeyebilir. Sigmoid kolonda meydana gelen bağırsak düğümlenmelerinde bazen sigmoidoskopi yöntemi kullanılabilir.
Bağırsak Tıkanıklığına Ananas Suyu İyi Gelir Mi?
Yapılan bazı akademik çalışmalarda bağırsak tıkanıklığı vakalarında ananas suyu tüketilmesini tavsiye etmiş olsa da bu hastalıkla ilgili tanı almış kişilerin beslenme programına hekimiyle birlikte karar vermesi hasta açısından daha faydalı sayılmaktadır. Bunun yanında ananas suyunun taşlaşmış gıdaların kolayca parçalanmasına olanak tanıdığı ve özellikle kabızlık problemi olan kişilere de sık sık tavsiye edildiği bilinmektedir.
Bağırsak düğümlenmesi ya da tıbbi isimleri ile invajinasyon veya intussepsiyon, bir bağırsak parçasının kendinden sonra gelen bağırsak parçası içine girmesidir. Görüntü itibariyle teleskopu andırır. Tam olarak bir düğümlenme değildir fakat bağırsaklar iç içe geçtikçe bağırsağın madde geçişinden sorumlu iç boşluğunda (normalde boru şeklinde boşluklu bir organdır) daralma olur. Buna bağlı olarak yiyeceklerin ve dışkının geçişi zorlaşır, tıkanıklık oluşur.
Bağırsağın başka bir düğümlenme hastalığı da volvulustur. İnvajinasyondan daha ciddi sonuçları vardır genelde yaşlı ve ek hastalığı olanlarda görülür.
Dışkı ve gıda geçişinin engellenmesinin yanı sıra, invajinasyonda izlenen iç içe geçme bağırsağın kanlanmasını da bozarak buradaki dokuda ölmeye sebep olabilir. Ayrıca, yeteri kadar beslenemeyen dokuya enfeksiyon yapıcı mikropların yerleşmesi ve bağırsak duvarlarının zayıflayıp delinmesi ihtimali artar.
Bağırsak düğümlenmesi yetişkinlerde oldukça nadir görülür, esas olarak bir çocuk hastalığıdır. Yetişkinlerde genel olarak altında yatan polip, tümör, geçirilmiş ameliyatlar gibi başka sebepler vardır, çocuklarda ise oluşma sebebi bilinmemektedir.
Hastalık için risk altında olanlar daha çok şu özellikte bireylerdir:
Bağırsak düğümlenmesi bir akut batın tablosudur. Yani, acil müdahale edilmesi gereken bir karın bölgesi problemidir. Ameliyat olmayı gerektirebilir.
İnvajinasyon, çok yüksek oranda çocukları etkilemekle beraber en sık tuttuğu yaş grubu da 3 yaşından küçük çocuklardır. Bu sebeple bebeklerde bağırsak düğümlenmesi durumunda, şikayetlerini çocuk aktaramaz, gözlenmesi gerekir.
En sık görülen belirtiler şunlardır:
İnvajinasyonun çocuklarda bilinen bir sebebi yoktur. Genelde ani ve sebepsiz ortaya çıkar. Sıklıkla çocukların enfeksiyon geçirmeye açık olduğu kış aylarında izlenmesinden dolayı çeşitli bakteri ve virüslerden şüphelenilmiştir fakat kesin bir sebebe bağlanamamıştır.
Yetişkinlerde ise çok nadir görülür ve yüksek ihtimalle altından bir başka hastalık çıkar.
Yetişkinlerde sık görülen invajinasyon sebepleri şunlardır:
Bağırsak düğümlenmesi teşhisi için, hekim öncelikle hastadan veya hasta yakınından şikayetleri dinleyecek ve tıbbi öyküyü alacaktır. Ardından fizik muayene yapılır. Fizik muayenede ele gelen sosis benzeri karın kitlesi tipiktir. Bu kitlenin ele gelmesi durumunda hekim ek testler isteyerek tanıyı kesinleştirecektir.
Belirtilerle hastaneye başvurulması ardından hekimlerde bağırsak düğümlenmesi şüphesi oluştu ise, yapılacak işlemler sırası ile şöyledir:
Baryumlu lavman yapılırken çocuklara makattan baryum içeren sıvı belirli bir basınçla verilerek, bu sıvının geçişi esnasında bağırsakların birbiri içinden sıyrılıp çıkması ve düğümlenmenin çözülmesi amaçlanır. Çoğu hasta tedaviye yanıt verir. Lavman tedavisinde baryum yerine hava da kullanılabilir. Genelde yetişkinlerde başvurulmayan çocuklarda tercih edilen bir yöntemdir.
Bu tedavinin ardından hastaların yaklaşık %10’unda ileri dönemlerde tekrar bağırsak düğümlenmesi görülebilir.
Çocuklarda lavman tedavilerine yanıt alınamazsa ameliyata başvurulur. Yetişkinde ise, genelde hastanın hayati değerleri stabil hale geldikten sonra doğrudan cerrahi yapılır. Yetişkinde cerrahinin bir avantajı da bölgenin açılması ile düğümlenmeye sebep olan faktörün gözle görülmesidir.
Çocuk veya yetişkin fark etmeksizin eğer bağırsaklarda delinme (perforasyon) mevcutsa operasyon kaçınılmazdır, çünkü bu bölgenin onarılması dışarıdan mümkün değildir.
Operasyon sırasında cerrah, iç içe geçmiş bağırsakları ayırır, delinme varsa bunu onarır, bağırsakta kanlanma bozukluğu oluştuysa ve doku ölümü meydana geldiyse buradaki ölü kısımları çıkarır, geri kalan kısmı birleştirip kapatır.
Nadiren de olsa bazı hastalarda tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden geçebilir fakat bu düşük bir oranda gerçekleşir, buna güvenerek tedavi yapılmaması söz konusu olamaz ancak çok kısa süre içinde oluşup kendiliğinden geçerse ek tedaviye gerek yoktur.
Bağırsak düğümlenmesi mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır çünkü etkilediği bağırsak parçasında kangrene ve ölüme yol açabilir, bu hasta için ölümcül olabilir.
Ayrıca bağırsakların delinmesi ve karın içine açılmasına da yol açabilir. Buna perforasyon adı verilmektedir ve çok ciddi bir tablodur. Karın içine yayılan bağırsak içeriği karın zarında enfeksiyona yol açarak peritonit adlı bir tablo oluşturabilir. Peritonit tedavi edilmezse % öldürücü bir enfeksiyon tipidir, tedavisi de oldukça zorludur.
Bağırsak düğümlenmesine iyi gelen herhangi bir yiyecek, içecek, meyve suyu, bitki çayı yoktur. Hatta çocuk beslenmekte zorlandığı için bu tür şeyler durumu kötüleştirebilir.
Bağırsak düğümlenmesi için:
Bağırsak düğümlenmesine iyi gelmeyen şeyler temel olarak şunlardır:
Gebelikte bağırsak düğümlenmesi çok nadir görülen bir durumdur. Zaten yetişkinlerde nadir görülen bir tablodur buna ek olarak gebeler yaş itibari ile tümör ve ek bağırsak hastalıklarının sık görüldüğü gruba da girmezler.
Oldukça küçük bir olasılığın gerçekleşmesi sonucu gebede bağırsak düğümlenmesi olursa, mümkün olan en ideal şartlarda cerrahi yapılarak tedavi edilir.
Bağırsak düğümlenmesi tedavisi Çocuk Cerrahisi bölümünde yürütülür. Genelde semptomlar şiddetli ve hızlı başlangıçlı olduğundan tanı acil servis koşullarında konabilir.
Çocukta şiddetli karın ağrısı, ağlama, halsizlik, huzursuzluk, kusma, ateş gibi belirtiler varsa (hepsi her çocukta olmaz, bir kısmı da olabilir) vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir.