Sindirim sisteminin normal işleyişi dürecinde gaz oluşumu normaldir. Fakat oluşan bu gaz vücuttan atılamadığında ağrıya neden olur. Gaz bağırsaklarda her zaman bulunan bir sindirim ürünüdür fakat miktarı zaman zaman değişiklik gösterir. Bağırsakta bulunan bu gaz yemeklerin sindirimi sonucu, yemek yerken tüketilen havadan ya da tükürük yutarken oluşabilir. Dik oturma pozisyonunda yutulan hava dışarı çıkma eğiliminde olsa da uzanma ya da eğik durma gibi durumlarda midede sıkışarak rahatsızlık verir. Midede bulunan bu yutulmuş hava sindirim sonucunda oluşan gaz ile birleşerek bağırsaklara ulaşır. Ulaşan bu gaz bağırsaklardan atılamadığında miktar olarak artarak sıkışma hissi yaratır.
Sindirim sürecinde bağırsağa ulaşan kısmen sindirilmiş gıdalar bağırsak bakterileri ile sindirimin son aşamasına maruz kaldığında açığa bir gaz çıkar. Bazı yiyeceklerin bu bakteriler tarafından sindirilmesi daha zordur ve oluşan gaz miktarı da bu nedenle artar. Üretilen bu gaz karbondioksit, hidrojen ve metan gazından oluşur. Genelde kısa süre içerisinde çözülen bu problem bazı durumlarda ciddi sancılara da neden olabilir.
Aerofaji adı verilen bu durum yemek yerken ya da içecek içerken gerçekleşebilir. İnsanlar farkında olmadan gün içerisinde fazla miktarda hava yutarlar. Bu durum özellikle stresli kişilerde rastlanan bir durum olsa da sakız çiğnemek ve pipet kullanımı da nedenler arasındadır. Hava yutma sebepleri şunlardır:
Bazı besinlerin tüketimi sindirimi daha zor olduğu için daha fazla gaz üretimine neden olur. Özellikle kişilerde laktoz intoleransı gibi gıda intoleransları mevcutsa gaz oluşumu daha fazladır. Çünkü vücut tarafından tolere edilemeyen besin öğeleri sindirilmek için daha fazla çabaya ihtiyaç duyar. Bu çaba sonucunda gaz oluşumunda da artış gözlenir. Normalden fazla gaza oluşumuna sebep olan besinler şunlardır:
Bazı diyabet ilaçları, kabızlık tedavisi için kullanılan müshiller ya da bazı antiasitler normalden fazla gaz oluşumuna neden olabilir. Bu gaz vücuttan atılamadığında gaz sıkışmasına neden olur.
Bağırsakları etkileyen hastalıklar sonucunda vücutta gaz oluşumu artarak gaz sıkışmalarına neden olabilir. Bu hastalıklar şunlardır:
Gaz sıkışması teşhisi için çoğu zaman testlere ihtiyaç duyulmaz. Kişinin tıbbi geçmişi doktor tarafından incelenir. Aynı zamanda tükettiği besinler ve var olan hastalıklar teşhiste rol oynar. Kullanılan bazı ilaçların yan etkileri de gaz oluşumuna neden olabileceği için tıbbi geçmiş önemlidir. Fizik muayene sırasında kişinin bağırsakları steteskop yardımıyla dinlenebilir. Karında şişlik ve hassasiyet varlığı de fiziksel olarak kontrol edilir. Ameliyat gerektirebilecek bazı hastalıklar da gazı sıkışması şikayeti ile başlayabileceği için doktorunuz karın röntgeni, tomografi ya da ultrason isteyebilir. Eğer kişide gaz sıkışmasının nedeni bulunmazsa laktoz intoleransı testi, ileri görüntüleme tetkikleri, dışkı örneği ve endoskopi ile mide bağırsak incelemesi yapılabilir.
Gaz sıkışmasının nedeni sindirim sorunları ya da fazla gaz oluşumu olduğu için gaz sıkışması ile birlikte ortaya çıkabilen semptomlar da sindirim sisteminde oluşur. Bu semptomlar şunlardır:
Sıkışan gazın tedavisi için çeşitli yöntemler mevcuttur. Bu yöntemler gaz sıkışmasının derecesine göre değişiklik gösterir. Eğer kişide gaz sıkışması sürekli olarak gerçekleşiyorsa doktor tarafından ilaç reçete edilebilir ya da yeni bir beslenme planı benimsenebilir.
Kişide gaz sıkışmasına neden olan durum sindirimi zor besinlerin yarattığı fazla gaz olabilir. Bu nedenle bu besinleri diyetten çıkarmak ya da azaltmak gaz oluşumunu azaltarak sıkışmanın da önüne geçer. Süt ve süt ürünleri, kepekli tahıllar, tatlandırıcılar ya da kuru baklagiller gaz oluşumunu artırabileceği için bir süre tüketmemekte yarar olabilir. Fakat besinlerin diyetten geçici süre çıkarılması için öncelikle kişide bir besin intoleransı olmadığından emin olunmalıdır. Kişide eğer bir besin intoleransı varsa o besinlerin diyetten tamamen çıkarılması gerekir. Aynı zamanda bağırsaklarda bakterilerin dengesi de gaz oluşumunda rol oynar. Zararlı bakteri sayısının daha fazla olmasına engel olmak için probiyotik besinler diyete eklenerek bağırsak mikrobiyotası dengelenebilir.
Besinleri diyetten çıkarmak dışında etkili diğer yöntem ise rahatlatıcı bitki çaylarının tüketilmesidir. Nane, rezene, papatya gibi bitki çayları kontrollü tüketildiklerinde antispazmodik etki göstererek gazın çıkışını kolaylaştırabilir ve gaz sıkışmasını düzeltebilir. Gaz çıkışını kolaylaştıran diğer doğal yöntemler ise anason, kimyon, kişniş ve zerdeçal gibi baharatlardır. akat bu bitki çayları ve baharatlar gaz sıkışmasını düzeltmek amacıyla kullanılmadan önce mutlaka bir doktora danışılmalıdır.
Fiziksel egzersiz yapmak gazın bağırsaklarda hareketini sağlayarak çıkışına destek olabilir. Özellikle yoga pozisyonları rahatlamaya yardımcı olabilir. Fiziksel egzersiz ile birlikte yapılan karın masajı da gaz çıkışında etkili olabilen bir yöntemdir. Fakat bu fiziksel egzersizler yanlış uygulandığında gazın daha fazla sıkışmasına neden olabileceği için bir uzmana danışılması gerekir.
Kişide oluşan gaz problemi ciddiyse ve yaşam tarzı değişiklikleri ile giderilemiyorsa doktor tarafından gaz giderici ilaçlar reçete edilebilir. Bu ilaçlar gaz kabarcıklarını gidererek ya da hareketini sağlayarak vücuttan atılmasına yardımcı olur. Bazı ilaçlar ise öğünlerden önce kullanılarak fazla gaz oluşumunun önüne geçer ve gaz sıkışması meydana gelmemiş olur.
Günlük hayatta sindirimin bir parçası olan gaz oluşumu vücuttan atılamadığında rahatsızlık verici semptomlar oluşturabilir. Eğer sizin de bir süredir geçmeyen gaz spazmlarınız oluyorsa en kısa sürede bir sağlık kurumuna başvurmanız yararlı olabilir.
seafoodplus.info
Yayınlanma: - 12 Şubat Güncellenme:
Gaz geçişi, karın şişkinliği, ağrı ve geğirme gibi belirtilerle kendini gösteren Gaz sancısı nedir? Gaz sancısı neden olur? Gaz sancısı nasıl geçer? İşte, bilinmesi gerekenler ile ilgili haberimiz…
GAZ SANCISI NEDİR?
Yuttuğumuz hava ile ve besinlerin sindirimi ve parçalanması esnasında bağırsaklara hava kaçması sonucunda mide ve bağırsaklarda gaz oluşur. Oluşan gaz miktarı çok olursa ve vücut bu gazı dışarı atmakta zorlanırsa gaz sıkışması görülür. Bu sıkışma da şiddetli gaz sancısına ve şişkinliğe yol açabilir.
GAZ SANCISI NEDEN OLUR?
Karın ağrısı ve gaz sancısı problemi yaşayan kişinin öncelikli olarak beslenmesine dikkat etmesi gerekir. Probleme neden olan besinin ne olduğunu belirlemeli ve o besini olabildiğince az tüketmelidir. Kişi alerjisi olan bir gıdayı tükettiğinde de gaz problemiyle karşılaşabilir. Hava yutma, fazlaca hareketsiz kalmak, yüksek lifli gıdalar tüketmek, zamanı geçmiş gıdalar tüketmek, bağırsaklardaki problemler, ayak ve karın bölgesinin soğuk alması, sigara ve alkol tüketimi, mideyi rahatlatıcı hafif yiyecekler yerine ağır bol yağlı kızartma türü yiyecekleri tercih etmek, gazlı ve şekerli glikoz oranı yüksek içecekler tüketmek, süt tüketiminin gerekenden fazla olması, baharat oranı yüksek yiyecekler tercih etmek ve yemek yerken lokmaları çiğnemeden yutmak gibi durumlar gaz sancısı yaşamamıza neden olabilir.
GAZ SANCISI BELİRTİLERİ
– Karında şişlik
– Geğirme
– Karın ağrısı
– Midede doluluk hissi
– Karında gerginlik
– Karında ağrıya dönüşen keskin kramplar
GAZ SANCISI TEDAVİSİ
Gaz sancısından kurtulmak için ilaç tedavisi başta olmak üzere çeşitli yöntemler uygulanabilir. Yetişkinlerde gaz sancısı nasıl geçer diye düşünenler ilaç tedavisinin yanı sıra diyet programları ve bitkisel yöntemler de uygulayabilirler.
İlaç tedavisi
Doktor genelde durumu inceledikten sonra gaz çıkarmayı destekleyecek hafif ilaçlar reçete edecektir. İnatçı gaz sancılarını ortadan kaldırmak için antiasit ve antibiyotik türünde ilaçlar verilebilir. Bu ilaçları reçetesiz kullanmak, doktor onayı olmadan ilaç tedavisine başlamak bazı sıkıntılı durumların doğmasına neden olabilir.
Diyet programı
Sık sık gaz sancılarıyla karşı karşıya kalanlar uzman eşliğinde uygulayacakları bir diyet programı sayesinde problemi ortadan kaldırabilirler. Çok fazla yağ içeren, kızartılmış yiyeceklerden uzak durulmalıdır. Geçici bir süre için yüksek lif içeren besinlerin tüketimi sınırlandırılmalıdır. Laktoz intoleransı olan kişiler süt ve süt ürünlerinin tüketiminden kaçınmalıdırlar.
GAZ SANCISI NASIL GEÇER?
Gaz sancılardan kurtulmak için uygulanabilecek bazı bitkisel yöntemler şunlardır:
Zencefil
Bünyesindeki shagol ve gingerol etken maddeleriyle mide bulantısı, hazımsızlık, gaz sıkışması ve mide nezlesine iyi gelir.
Papatya çayı
Gaz sıkışmasına iyi gelen içeceklerden birisidir. Rahatlatıcı etkisinin yanı sıra yatıştırıcı özelliğiyle krampları engeller, iltihap giderici bir katkı sağlar.
Nane çayı
Midedeki gurultuyu ortadan kaldırır, sancıdan kurtulmaya yardımcı olur. İçeriğindeki mentol sayesinde sindirim sistemini rahatlatır.
Kimyon
Kimyonun tohumunu çiğnendiğinde vücutta biriken gaz daha kolay atılabilir.
Bal kabağı
Sindirimi kolay yiyeceklerden biri olan bal kabağını tüketmek, gaz birikmesine engel olabilir ve sindirimi rahatlatabilir.
Mandalina kabuğu
Mandalina kabuklarını ve defne yaprağını kaynatarak suyunu çay olarak tüketebilirsiniz. Mandalina kabuğunu çiğ olarak tüketmeniz de gaz sıkışması ağrısını ortadan kaldıracaktır.
Kabartma tozu
çay kaşığı kabartma tozu ile karıştırılan su, sancıya sebep olan midedeki fazla asitle daha etkin bir mücadele verilmesine katkı sağlar.
Elma sirkesi
İki yemek kaşığı kadar içilen elma sirkesi ağrınızı azaltacaktır.
Egzersiz
Gaz sıkışması belirtileri ile karşılaştığınız an bacak-göğüs egzersizi yapmayı deneyebilirsiniz. Yere sırt üstü uzanın ve bacaklarınızı karnınıza doğru çekerek bu hareketi 10 kez tekrarlayın.
Sıcak su torbası
Sıcak su torbası özellikle gaz sancısı rahatsızlıklarını ortadan kaldırmak için en çok kullanılan yöntemlerden biridir. Sıcak su torbasını karnınıza koyarsanız gaz sıkışmasına bağlı ağrıyı ortadan kaldırabilirsiniz.
İlginizi ÇekebilirKarın ağrısı deyip geçmeyin!AğrıbacakbalÇaydiyetdoktorEgzersizKalp kriziSağlıksigarasüt
Herkesin vücudunda gaz vardır. Gaz varlığı rahatsız edici ve utanç verici olabilir, ancak gaz sancısı yaşamı tehdit edici bir problem değildir. Vücuttaki gaz, ağız aracılığıyla geğirme yoluyla veya rektumdan geçirilerek dışarı atılır. Çoğu insan günde yaklaşık 1 ila 4 litre gaz üretir ve günde yaklaşık 14 kez gaz çıkarır.
Gaz karbondioksit, oksijen, nitrojen, hidrojen ve metan gibi çoğu kokusuz buharlardan oluşur. Kalın bağırsaktaki bakteriler ise kükürt içeren gazları salgılayarak hoş olmayan bir gaz kokusu üretir.
Sindirim sistemindeki gaz iki kaynaktan gelmektedir:
Geğirme, yutulan havanın mideden ayrılmasını en çok sağlayan aktivitedir. Geğirme sonucu atılamayan gaz kısmen ince bağırsakta emilir ve küçük bir kısmı kalın bağırsağa girerek rektumdan atılır.
Bazı karbonhidratlar (şeker, nişastalar ve lif), belirli enzimlerin eksikliği veya yokluğu nedeniyle ince bağırsakta sindirilmez. Sindirilmemiş veya emilmemiş yiyecek daha sonra, zararsız ve normal bakterilerin bu maddeleri parçaladığı kalın bağırsağa geçer. Bu işlem hidrojen, karbondioksit ve tüm insanların yaklaşık üçte birinde rektumdan salınan metan gazları üretir.
Ulusal Diyabet ve Sindirim ve Böbrek Hastalıkları Enstitüsü'ne göre, karbonhidrat içeren gıdaların çoğu gaz çıkarma nedeni olabilirken, yağ ve protein içeren besinler daha az gaz çıkarmaya neden olur. Gaza neden olan yiyeceklerden bazıları şunlardır:
Aşırı gaz nedeni ile kronik semptomların oluşması nadirdir. Aşağıdakiler gaz sancısı nedeniyle oluşabilecek semptomlarıdır. Bununla birlikte, her birey semptomları farklı şekilde yaşayabilir. Gaz sancısının belirtileri şunları içerebilir:
Kronik sürekli geğirme, peptik ülser hastalığı, gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) veya gastrit gibi bir üst gastrointestinal bölge hastalığının belirtisi olabilir.
Crohn hastalığı, huzursuz bağırsak sendromu, kolon kanseri veya bağırsak tıkanmasına neden olan herhangi bir hastalık da karın şişkinliğe neden olabilir.
Ameliyattan kaynaklanan fıtıklar veya yara dokuları da şişkinliğe ve ağrıya neden olabilir.
Yağlı yiyecekler midenin boşalmasını geciktirerek şişkinlik ve rahatsızlığa neden olabilir, ancak çok fazla gaz sancısına neden olmaz.
Gaz sancısı semptomları diğer tıbbi durumlar veya sorunların belirtileri ile benzerlik gösterebilir. Kesin teşhis için daima doktorunuza danışın.
Gaz sancıları, keşfedilmesi ve tanı konulması gereken ciddi bir rahatsızlıktan kaynaklanabilir. Doktorunuz tanı koymak için önce fizik muayene gerçekleştirecektir. Fizik muayene sırasında doktorunuz, herhangi bir hassasiyet olup olmadığını ve herhangi bir anormallik hissedip hissetmediğini belirlemek için karnınıza dokunabilir. Karnınızın sesini bir stetoskopla dinlemek, doktorunuzun sindirim sisteminizin ne kadar iyi çalıştığını belirlemesine yardımcı olabilir. Muayenenize ve kilo kaybı, dışkıda kan veya ishal gibi diğer belirti ve semptomların varlığına bağlı olarak doktorunuz teşhise yardımcı olmak için aşağıdaki bahsedilen bazı ek testleri isteyebilir:
Gaz sancısının kesin çözümü yoktur. Sindirim sistemindeki gaz sancısı için özel tedavi, aşağıdakilere göre doktorunuz tarafından belirlenecektir:
Gaz ağrılarınız başka bir sağlık sorunundan kaynaklanıyorsa, altta yatan durumu tedavi etmek rahatlama sağlayabilir. Aksi takdirde, gaz sıkışması genellikle diyet değişiklikleri, yaşam tarzı değişiklikleri veya reçetesiz satılan gaz giderici ilaçlarla tedavi edilir. Çözüm herkes için aynı olmasa da, küçük bir deneme yanılma sonrasında çoğu insan biraz rahatlama bulabilir.
Beslenme değişiklikleri vücudunuzun ürettiği gaz miktarını azaltmaya veya gazın sisteminizde daha hızlı hareket etmesine yardımcı olabilir. Diyetinizin ve gaz sancısı belirtilerinin günlüğünü tutmak, doktorunuza yardımcı olur ve diyetinizdeki değişiklikler için en iyi seçenekleri belirlemenize olanak sağlar. Bazı besinleri tüketmeyi bırakmanız veya daha küçük porsiyonlar yemeye başlamanız gerekebilir.
Aşağıdaki diyet tavsiyelerine uymak gaz sancısının belirtilerini iyileştirebilir:
Aşağıdakiler bazı kişilerde gaz sancısı semptomlarını azaltabilir:
Yaşam tarzı değişiklikleri yapmak aşırı gaz varlığı ve gaz sancısını azaltmaya veya hafifletmeye yardımcı olabilir.
Lif açısından zengin besinlerle beslenmek, susuz kalmamak ve egzersiz yapmak, gaz sancıları yaşamamak için uzun vadede iyi bir yaklaşımdır. Bu önlemlerin gaz sancısı problemini iyileştirmediği durumlarda, polietilen glikol müshil kullanımı düşünülebilir.