Basın Kartı Yenileme

Haberin İngilizcesi için tıklayın

CHP Genel Başkan Yardımcısı Gülizar Biçer Karaca, Danıştay’ın basın kartı için “makbul gazeteci” düzenlemesini iptal etmesinin ardından Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’ne (CİMER) basın kartı iptal edilen, kartları yenilenmeyen, başvuruları reddedilen ya da bekletilen gazetecileri sordu.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na bağlı Basın ve Yayın Dairesi Başkanlığı Biçer-Karaca’nın soruları üzerine basın kartlarının yenilenmesi sürecinde 10 bin başvuru yapıldığını ve 9 bin gazetecinin basın kartının yenilendiğini açıkladı.

TIKLAYIN - BİA MANİFEST: Basın Kartını Gazeteci Örgütleri Verir, Devlet Değil

TIKLAYIN - "Memurlar kimin gazeteci olduğuna karar veremez"

İletişim Başkanlığı’nın yanıtlarına göre de gazetecinin başvurmasına rağmen basın kartlarını yenilemediği ortaya çıktı. İletişim Başkanlığı yenileme kapsamında yapılan başvurulardan değerlendirme süreci devam eden başvuru sayısını ise olarak verdi. Son iki senede iptal edilen basın kartı sayısını da olarak açıkladı.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Basın ve Yayın Dairesi Başkanlığı Karaca’nın soruları üzerine şu bilgileri paylaştı:

* Basın mensupları tarafından, basın kartlarının yenilenmesi sürecinde 10 bin başvuru yapıldı.

* Basın kartı yenileme başvurularına istinaden düzenlenen kart sayısı 9 bin

* Başvuru sayısıyla düzenlenen kart sayısı arasındaki fark; bir kısım başvuruların inceleme sürecinin devam etmesinin yanı sıra değerlendirme süreci devam ederken basın mensubunun işten ayrılması, vefatı, başvuru yapılan kurumdan/unvandan başka bir kurumda/unvanda çalışmaya başlaması, adli sicilinde basın kartı almasına engel bir durum ortaya çıkması gibi nedenlerle başvurunun iptal edilmesinden kaynaklanmaktadır.

* Bu başvuruların iptal edilmesi başvuru sahibinin bir daha basın kartı alamayacağı anlamı taşımamaktadır. Aksine eksikliklerin giderilmesi halinde başvurular olumlu değerlendirilecek.

* Yenileme kapsamında yapılan başvurulardan değerlendirme süreci devam eden başvuru sayısı

* Basın kartı tarihinden tarihine kadar adet basın kartı iptal işlemi yapıldı. Basın kartı iptal işlemleri Basın Kartı Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde; işten ayrılma, kurumun kapanması, kart bilgilerinde değişiklik olması, kart süresinin dolması, yıpranmış kart başvurusu yapılması, unvan değişikliği, emeklilik, vefat vb. gerekçelerle yapılıyor.

* 09 Mart itibarıyla basın kartı sahibi basın mensubu sayısı ise 15 bin

Basın Komisyonu'nda kimler var?

CHP’li Biçer-Karaca, CİMER’e; “Basın Kartları Yönetmeliğinin iptal edilerek basın kartları konusunun kanun kapsamında düzenlenmesi düşünülmekte midir? Basın kartlarının Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından verilmesinin durdurulması düşünülmekte midir?  Basın kartları başvurularını değerlendiren komisyon yapısında STK’lara da yer verilebilecek bir değişiklik yapılması planlanmakta mıdır?” sorularını da yöneltmişti.

İletişim Başkanlığı ise bu sorulara “Basın Kartı Komisyonu basın sektörü paydaşlarını temsil edecek şekilde oluşturulmuştur” yanıtını verdi. (HA)

Türkiye'de gazetecilik zor bir dönemden geçiyor. Siyasi baskılarla, sansürle, işsizlikle karşı karşıya kalan gazeteciler, basın kartına ulaşmakta da zorluk yaşıyor. Gazetecilerin talebi, basın kartının meslek kuruluşları tarafından verilmesi.

Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü bünyesindeki Basın Kartları Komisyonu'nun Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'na bağlanmasının ardından turkuaz basın kartına (eski adıyla sarı basın kartı) ulaşmakta zorlanan gazeteciler bulunuyor.

Bunlardan biri Evrensel gazetesi muhabiri Eylem Nazlıer. yılından beri Evrensel gazetesinde çalışan Nazlıer, meslekte 6'ncı yılını geride bırakmak üzere.

'de basın kartına başvuran, gazetecilik mezunu olduğu halde yaklaşık 5 yıldır kart beklediğini belirten Nazlıer, şimdiye kadar başvurusuna yanıt alamadığını söyledi.

İlk zamanlarda İletişim Başkanlığı'nı arayan ancak sorularına yanıt alamadığını dile getiren gazeteci, "Çünkü iktidar kendine itaat eden, kendi gazetecisini yaratmak istiyor. Muhalif gördükleri mecralarda çalışan gazetecilere basın kartı vermeyerek cezalandırmak istiyor. İktidar 'Ben istediğime kart veririm' diyor. Basın kartının iktidar tarafından ve onun belirlediği kriterlerde olan kişilere verilmesi sorunlu bir yaklaşım" şeklinde konuştu. 

"Polisle karşı karşıya kalıyoruz"

Sahada ve adliyede sorun yaşadıklarını, polisle karşı karşıya kaldıklarını anlatan Nazlıer, "Bazen kurum kartı yeterli olmuyor. Özellikle önemli davalarda devletin verdiği kartı sana şart koşuyor. Kurum kartını tanımıyor" dedi.

Gazeteci olmasına rağmen kart sahibi olmadığı için işinin engellendiğini belirten Nazlıer, Gezi'nin yıl dönümünde gazetecilerin polis tarafından engellendiği örneğini verdi.

Görüntü almalarına izin verilmediğini, alandan çıkarıldıklarını ve şiddetle karşılaştıklarını dile getiren Nazlıer, "Ben gazetecilik mezunuyum, bu işi yapıyorum ve bu kart benim hakkım, tamamen ideolojik nedenlerle verilmiyor olması kadar absürt bir şey olamaz. İktidarın gazetecisi olmayacağız, nerede bir hak ihlali varsa orada, onların yanında olmaya devam edeceğiz. Gazetecinin görevi de bence budur, güçlüden değil haklıdan yana olmak" diyerek yaşadığı süreci özetledi. 

Türkiye'de ekonomik krizin arttığını, milyonlarca insanın açlık sınırı altında yaşadığını dile getiren gazeteci, "İktidar tabii ki bunların duyulmasını istemeyecek. Ve bunları yazan gazetecileri de cezalandıracak. Bizlere de basın kartı vermeyerek cezalandırmak istiyor; hakkım olanı gasp ederek. Ama ne olursa olsun iktidarın verdiği basın kartı olmasa bile elimizde o haberi yapmaya devam ederiz. Temennim artık bu kartı iktidarın değil de basın meslek kuruluşlarının vermesi" şeklinde konuştu. 

"Dava yoluyla basın kartı alınıyor"

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Başkanı Turgay Olcayto, Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü'nün dağıtıldıktan sonra İletişim Başkanlığı kurulduğunu ve yeni basın kartları yönetmeliği yayımlandığını hatırlattı.

TGC Başkanı Olcayto, "Bu yönetmeliğe göre dokuz kişilik bir basın kartları komisyonu kuruldu. Bu komisyonda hiçbir meslek örgütü temsil edilmedi. İletişim Başkanlığı doğrudan Cumhurbaşkanlığına bağlı olduğu için tüm basın kartları Cumhurbaşkanı'nın onayından geçiyor. Örneğin basın kartı verilmeyen birçok arkadaşımız dava yoluyla basın kartlarına sahip oldu. Ama arada geçen süreçte İletişim Başkanlığı o denli sık kart değişimine gitti ki bir süre sonra dava yoluyla da olsa kartlarına kavuşan gazeteciler yeniden kartlarını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kaldılar" şeklinde konuştu.

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Başkanı Turgay Olcayto

Basın kartlarının İletişim Başkanlığı'nın keyfi kararlarıyla dağıtıldığını söyleyen Olcayto, yılına kadar Basın Kartları Komisyonu'nda başkanlık görevini yürüttüğünü; 'de Basın Kartları Yönetmeliği'nde basın örgütlerinin temsili konusu ortadan kaldırılmaya çalışılınca dönemin TGS Genel Başkanı Uğur Güç ve TGC Başkanı olarak Basın Kartları Komisyonu'ndan istifa ettiğini söyledi.

"Bu tutumumuzdaki gerekçe de komisyonun iki üyesi hariç tamamen iktidara yakın isimlerden oluşmasıydı" diyen Olcayto, gelişmiş ve çağdaş ülkelerde basın kartlarının sendikaların verdiğini ifade etti. 

"Kapalı kapılar ardında işler yürütülüyor"

Basın kartı dağıtımının devletin işi olmadığını vurgulayan Olcayto, şöyle konuştu:

Son yıllarda iktidar komisyonları kendilerine bağlamak konusunda birbiri peşi sıra gazeteciliğe kendi damgalarını vuran kararlar çıkardı. Bu kararlar sonunda gazetecilere ayrımcılık yapıldı. Ve pek çok gazeteci bu yüzden de hak ettiği ilk karta veya sürekli karta sahip olamadı.

Örneğin Avrupa'da Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ) sendikalı basın emekçilerine ulaşıyor ve onların pek çok ülkede akredite olmalarını sağlıyor. Türkiye'de basın kuruluşlarının vermesi yolunda bir istek var.

Komisyonda her şeyin kapalı kapılar ardında gizli olarak yürütüldüğünü vurgulayan TGC Başkanı Olcayto, "'te yapılan değişiklik sonrası uygulamaya dava açtık. Esasa dokunmayan bir karar verildi. Dolayısıyla bir şey değişmedi. Türkiye'de basın sektöründe işsiz sayısı 12 bini buluyor. Basın kartının kıymeti kalmadı. Ayrıca Sarı Basın Kartı turkuaz rengine büründükten sonra da eski değerinden çok şey kaybetti. Basın kartı alamayanlar IFJ kartına başvuruyor. Dünyanın her yerinde geçiyor; ama Türkiye'de geçmiyor. Çözüm Türkiye'de iktidarların haberin serbest dolaşımını engelleyici tavırlardan uzak durmaları ve gazeteciliğin suç olmadığını anlamalarında yatıyor" dedi. 

"Eleştirel bakana kart verilmiyor"

Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) Başkanı Can Güleryüzlü, Türkiye'de basın kartı alamayan gazeteci sayına yönelik net bilgi verilmediğini, basın kartlarının yılında sarı renkten turkuaza çevrilmesi sırasında bin civarında gazetecinin başvurusuna olumlu yanıt verilmediğinin kamuoyuna yansıdığını anlattı.

Bu sayının zaman içerisinde civarına düştüğünün ifade edildiğini hatırlatan Güleryüzlü, "Basın kartı yenilemesi başvurusu sonrası 'beklemede' tutulan gazetecilerin yanı sıra yılının sonundan itibaren yüzlerce gazetecinin basın kartının iptal edildiğini de biliyoruz" şeklinde konuştu.

Derneğe üye çok sayıda gazetecinin basın kartı alamadığını belirten Güleryüzlü, "Hem bireysel hem de örgütsel düzeyde 'kartların neden verilmediği' yönündeki girişim ve sorulara ya yanıt verilmiyor ya da 'incelemede' şeklinde içeriği boş karşılıklar aktarılıyor" diyerek; iktidarın uygulamalarına eleştirel bakan bir gazetecinin kartının verilmediğini dile getirdi.

Güleryüzlü, basın kartı taşımayan gazetecilerin özellikle toplumsal olayları takip ederken polis kuvvetleri tarafından engellendiğini vurguladı. Belli kurumların akreditasyon uygulaması nedeniyle gazetecilerin sorun yaşadığını, belli programları takip edemediklerini ifade etti.

Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) Başkanı Can Güleryüzlü

Kart için dava açıldı 

ÇGD Başkanı Güleryüzlü, basın kartı için hukuki süreç başlattıklarını anlatarak şunlarıu söyledi: 

ÇGD olarak Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ile basın kartları nedeniyle davalıyız. yılında açtığımız davada Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu lehimizde karar vererek, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'nın basın kartlarına ilişkin uygulamalarının dayanağı olan yönetmeliğin birçok maddesinin hukuka uyarlı olmadığı tespitini yaptı. Ancak Cumhurbaşkanlığı İletiş Başkanı Fahrettin Altun, Danıştay'ın kararına aykırı davranarak, yürütmesi durdurulan maddelerin yerine, basın özgürlüğünü daha fazla sınırlayan yenilerini yayımladı. Böylelikle davayı konusuz bırakmak istedi. Son yayınlanan yönetmeliği de dava ettik.

Bu konuda beklentilerini dile getiren Güleryüzlü, son yasal düzenleme ile düşünce ve ifade özgürlüğü temelinde bir toplumun istenmediğini vurgulayarak, "Ancak bu o kadar kolay değil; Türkiye'nin sürekli kesintiye uğrasa da demokrasi tecrübesi, gazetecilerin biriktirdiği mücadele ve mesleki ilkeleri buna müsaade etmeyecek" ifadesini kullandı. 

"Keyfi uygulamalar sürüyor"

Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Başkanı Gökhan Durmuş da basın kartları komisyonunun en son Kasım ayında toplandığını ve bu süreçte kimsenin kart almadığını anlatarak,İletişim Başkanlığı'nın yönetmelik değişiklikleri ile yetkileri elinde topladığını, açılan davları kazanmalarına rağmen keyfi uygulamaların sürdüğünü ve sürekli basın kartı alamayan gazetecilerin olduğunu dile getirdi.

Durmuş, birçok kez İletişim Başkanı Fahrettin Altun'dan randevu talep ettiklerini ancak yanıt almadıklarını ifade etti.

Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Başkanı Gökhan Durmuş Gökhan Durmuş

Meclis gündemine getirilen kamuoyunda "sosyal medya yasası" olarak bilinen kanun teklifinin 'sansür yasası' olduğunu söyleyen Durmuş, komisyondan çıkacak kararların keyfi olacağını belirtti ve beklentilerini şu sözlerle ifade etti:

İnternet medyasını basın kanunu içerisine alıyoruz basın kartı ve resmi ilanda alabilecekler diyerek süslenen teklifte Basın İlan Kurumu'na internet medyası için sınırsız bir yetki veriliyor. Basın kartlarını iptal etme hakkı da dahil olmak üzere bir çok yetki ile donatılacaklar. TGS de TBMM'de diğer meslek örgütleri ile birlikte bu teklifin geri çekilmesi ve taraflarca müzakere edilerek hazırlanması konusunda girişimlerde bulundu. Teklifin ilk olarak geldiği Dijital Mecralar Komisyonu'nda söz alarak fikirlerimizi ve çekincelerimizi ortaya koyduk. İktidarın yapması gereken bu tasarıyı geri çekerek konunun tarafları ile bir araya gelip düzgün bir kanun hazırlaması. 

14 Aralık tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Basın Kartı Yönetmeliği’nin 36'ncı maddesi uyarınca Başkanlığımız tarafından yılında genel kart değişimi yapılmış olup bu kapsamda düzenlenen basın kartlarının geçerlilik süreleri yılı içerisinde dolacaktır. Başkanlığımız tarafından yapılan değerlendirmede yeni bir genel kart değişimi yapılmaması yönünde karar alınmış olup geçerlilik süresi dolacak kartlarla ilgili olarak Basın Kartı Yönetmeliğinin 16’ncı maddesi çerçevesinde, kişilerin durumuna göre, “YIPRANMIŞ KART BAŞVURUSU” veya “KART BİLGİLERİNDE DEĞİŞİKLİK BAŞVURUSU” ekranlarından başvuru alınarak basın kartlarının yenilenmesinin uygun olacağı sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır. Bu bağlamda;

1. Hâlen taşıdıkları kartlarda yer alan bilgilerde değişiklik olmayan basın kartı hamillerinin “YIPRANMIŞ KART BAŞVURUSU” ekranından başvuru yapmaları, başvurularının akabinde sistem tarafından oluşturulacak dilekçenin çıktısını alıp imzalayarak ikamet adresleri itibarıyla bağlı bulundukları bölge müdürlüğümüze bizzat veya posta yoluyla ulaştırmaları gerekmektedir.
2. Hâlen taşıdıkları kartlarda yer alan bilgilerden çalıştıkları kurum, unvan, soyadı bilgilerinde değişiklik olan basın kartı hamillerinin “KART BİLGİLERİNDE DEĞİŞİKLİK BAŞVURUSU” ekranından başvuru yapmaları, başvurularının akabinde sistem tarafından oluşturulacak basın kartı beyannamesinin çıktısını alıp çalıştıkları basın-yayın kuruluşlarına onaylatmaları, onaylı beyanname ve güncel sözleşmelerini bağlı bulundukları bölge müdürlüğümüze bizzat veya posta yoluyla ulaştırmaları gerekmektedir.
3. Uluslararası basın yayın kuruluşlarında çalışan Türk uyruklu gazetecilerin (Basın Kartı Yönetmeliğinin 11’inci maddesi kapsamına girenlerin) gerekli olan evraklara ek olarak hizmet-ücret ilişkisini gösterir imzalı/kaşeli görev yazısını beraberinde teslim etmeleri gerekmektedir.
4. Başvuruların, başvuru yapacak kişinin durumuna uygun ekrandan yapılması gerekmektedir.
5. Başvurular seafoodplus.info internet adresinden yapılacaktır.
6. Taşıdıkları basın kartının geçerlilik süresi devam eden basın mensuplarının başvuru yapmalarına gerek bulunmamaktadır.

Saygıyla duyurulur.