Bebeklerde karın gurultusu genellikle normaldir ve birçok nedeni olabilir.
Açlık: Bebekler aç olduklarında, mide ve bağırsaklardaki gazlar hareket ederken ses çıkarabilirler.
Gaz: Bebeklerin bağırsaklarında gaz birikimi olabilir ve bu gazların hareketi de karın gurultusuna sebep olabilir.
Sindirim sistemi: Bebeklerin sindirim sistemi henüz tam olarak gelişmemiştir ve bu nedenle gıdaları tam olarak sindiremeyebilirler. Bu sindirilmemiş gıdalar da gaz ve karın gurultusuna neden olabilir.
Laktaz eksikliği: Bazı bebeklerde laktaz enzimi eksikliği olabilir ve bu da süt ürünlerinin sindirilmesini zorlaştırır. Bu durumda da karın gurultusu, gaz ve ishal oluşabilir.
Stres: Bebeklerde stres de karın gurultusuna neden olabilir.
Bazı durumlarda bebeklerdeki karın gurultusu bir rahatsızlığın belirtisi olabilir. Bu nedenle, bebeklerdeki karın gurultusu uzun sürer veya diğer belirtilerle birlikte görülürse, mutlaka doktora danışılmalıdır.
Doğumdan sonraki süreçlerde annelerin karşısına çok sık olarak çıkan sorunlardan biridir karın guruldaması. Doğumdan sonraki ilk birkaç günde ve daha sonrasında ortalama olarak her beş bebeğin bir tanesinde bu tip şikayetler gelişebilir. Bu şikayetler günler boyunca devamlılık gösterirse haliyle bebeğin huzuru bozulacak ve genel olarak huzursuz olacaktır. Yazımın devamında bahsedeceğim hakkında bilgi sahibi olmanız bebeğinizi nasıl sakinleştireceğinizi iyice kavramanıza yardımcı olacaktır. O halde hemen yazımıza geçelim.
Bebeklerde ortaya çıkan karın guruldaması şikayetinin en sık karşımıza çıkan nedeni gazdır. Bu nedenle gaz oluşma mekanizmalarına odaklanacağız.
Bebeklerde özellikle ilk aylarda karında guruldama meydana gelebilmektedir. Bu konuda bilgiye sahip olmayan anneler bebeklerde karın guruldaması neden olur sorusunu sorarlar. Guruldama ilk aylarda çok görülmesi ile ileri aylarda sıklığı azalır. Karında oluşan guruldama genellikle tek başına aşılabilecek bir sorundur. Ancak guruldama ile başka sorunlarda yaşanıyorsa doktor kontrolü ile durumun incelenmesi gerekebilir.
Aslında bebeklerin ilk aylarında gaz problemleri çokça görülür. Hatta bazı bebekler gaz problemlerini aylarca aşamaz ve büyük sorunlar oluşur. Karından gelen gurultuda bebeğin bağırsak hareketlerinden dolayı meydana gelmektedir. Bu gurultunun meydana gelmesinin en büyük sebeplerinden biri havadır.
Anneler bebeklerini doğru pozisyonda emziremedikleri zamanda bebek emerken süt ile birlikte aynı zamanda hava yutarlar. Özellikle ilk aylarda sık emdikleri için hava yutma yüzdeleri de artar. Hava yutan bebeklerde hava geğirme ile dışarı atma zor geçekleştiği için havanın belirli bir kısmı da bağırsaklara iner. Bağırsaklara inen hava ise çocukta gurultu ve gazın oluşmasına neden olur.
Altı aylık olmuş bebeklerde ek gıdaya geçilmektedir. Bebeklerin bu gıdalara yeni yeni alışması ile sindirim sistemlerinin bu duruma alışması sırasında bağırsaklarda guruldamalar normal karşılanır. Ancak söylediğimiz gibi guruldamanın yanı sıra farklı alışagelmemiş durumlar görülürse doktora başvurulmalıdır.
Hava yutma ve ek gıdanın yanı sıra bebeklerde karında guruldamanın sebepleri arasında açık, mide rahatsızlıkları, üşütme nedeni ile guruldama meydana gelmektedir. Bu gibi durumlarda çoğu zaman bağırsaklarda enfeksiyon meydana gelmekte ve bebeği rahatsız etmektedir. Bağırsaklardan ses gelmesi bazı durumlarda enfeksiyon olduğunun bir işareti olarak yorumlanabilir. Bu gibi durumlarda mutlaka bir çocuk hekiminden ya da aile hekiminden destek almalısınız.
Gaz sancısı nedeni ile oluşan gurultunun ise hava dışında da nedenleri vardır. Bu konuda annelerin dikkat etmesi gereken birçok faktör vardır. Çünkü annelerin beslenme şekilleri anne sütünü etkiler ve buda çocuğun beslenmesini de etkiler. Bazı besinler annelerin sütünün çocukta gaz yapmasına neden olmaktadır. Bu konuda hangi besinlerin gaz yaptığının öğrenilmesi çok önemlidir. Anne sütünde gaz yapan besinlerin tüketiminin kesilmesi bebeklerde oluşan gaz problemini büyük oranda azaltacaktır. Yazımın devamında anne sütünde gaz yapan yiyeceklerden bahsedeceğim.
Bebeklerde görülen kusma ve ağızdan su gelmesi şikayetleri reflünün varlığına işaret edebilir. Bu gibi durumlarda karın bölgesinden guruldama sesleri gelebilir. Bir çocuk hekimi muayenesi ve tedavisi sonrasında hızla düzelme gerçekleşecektir.
Eğer bebeğinizde çok sık ishal ortaya çıkıyorsa bağırsaklarda bir hareketlilik olduğu manasına gelir. Bir noktaya kadar normal karşılayabildiğimiz ishal sık olursa karında guruldama seslerine sebebiyet verebilir.
Bu durumda ishalin rengi, sıklığı ve miktarı da önem arz edebilir. Benzer durumlar yaşıyorsanız yapmanız gereken bebeğiniz için bir çocuk doktorundan randevu alarak muayeneye götürmektir.
Bebeklerde normal insanların minyatürü gibidir. Normal insanlarda karında açlık olduğunda guruldama sesleri duyulabilir. Bebeklerde de hiçbir sağlık sorunu olmaksızın sadece açlığa bağlı olarak ta bu sesler duyulabilir. Burada aslolan annedir. İyi ve bilinçli bir anne bebeğini çok iyi takip etmelidir. Düzenli olarak emzirmeli ve bakımlarını yapmalıdır.
Ek gıda başlanan bebeklerde bazen bu durum görülebilir. Bazı besinlere karşı gıda alerjisi varsa karında guruldama sesleri olağan karşılanabilir. Gıda alerjisi etkeni tespit edilip ortadan kaldırıldığında seslerde dinme olacaktır.
Bebeklerde gaz oluşumunu tamamen ortadan kaldırmak imkansızdır. Ancak bazı noktalara dikkat ederek gaz oluşumu tetikleyen durumların azalmasını sağlayabilir ve böylelikle bebeklerdeki gaz problemlerini belirli oranlarda düşürebiliriz.
Anne sütünde gaz yapan yiyeceklerin başında bakliyatlar gelmektedir. Fasulye ise bu listenin başındaki besindir. Fasulyenin yanı sıra mercimekte anne sütünde gaz oluşumunu etkileyen besinler arasındadır.
Normal yaşantımızda da bizlere gaz problemi yaşatabilecek brokoli ve karnabaharda emziren annelerin sütlerinde gaz oluşmasına neden olmaktadır. Ayrıca beyaz lahana, Brüksel lahana, kahve, çikolata, acı baharatlar, süt ürünleri bebeklerde gaz oluşumuna neden olur.
Burada önemli olan ise bu besinlerin tüketim sıklıklarıdır. Yukarıda sizlerle paylaşılan besinlerin sıklıkla tüketilmesi durumunda anne sütünde gaz oluşumunu etkiler ve bebekte de gaz problemlerinin artmasına neden olarak karında gurultunun oluşmasını tetikler. Ancak bu tarz besinleri az da olsa zaman zaman tüketmenizde bir sakınca yoktur.
Bu besinler hakkında detaylı bilgi almak ve ileri okuma için aşağıdaki linke tıklayarak okumaya devam edebilirsiniz.
Bebeğinizde gaz nedeni ile guruldamalar ve rahatsızlıklar görüyorsanız bu durumun için tedavi yöntemlerini uygulamanız gerekir. Öncelikle bebeğinizi rahatlatacak ve tuvaletini daha rahat yapmasını sağlayacak masaj tekniklerini öğrenmeniz oldukça faydalı olacaktır. Bu teknikler bağırsak hareketlerinin daha etkili olarak gerçekleşmesini sağlayarak gazın daha kolay çıkmasına olanak sağlar.
Gaz probleminin sürekli olduğu durumlarda doktor tavsiyesi ile bitkisel ilaçlar kullanılabilir. Bu konuda en çok bebeklerdeki gaz problemi için en çok bakılan ilaçlardan biri Zincodur. Temel olarak çinko eksikliğinin tedavisinde kullanılan bu ilaç hastalar tarafından içerisinde barındırdığı çeşitli bitkisel yağlar sayesinde bebeklerin gaz problemlerini daha rahat bir şekilde atlatmasına destek olduğu düşünülmektedir. Hemen Zinco hakkında detaylı bilgiler verdiğim yazıma ulaşmak için okumaya devam ediniz.
Ayrıca gaz tedavisi için bebeklerde sıkça damlalar kullanılmaktadır. Bu damlaların en çok bilinenleri Metsil ve Biogaia gibi gaz damlalarıdır. Bunları mutlaka hekiminize muayene olduktan sonra reçete etmesi halinde kullanınız. Aklınıza takılanları veya merak ettiğiniz hususları altta bulunan yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım. Yorumlarınızı bekliyorum.
Kaynakça: 1. Gas and Bloating (seafoodplus.info) Erişim Tarihi: - Arşiv Görüntüsü 2. Meteorism - StatPearls - NCBI Bookshelf (seafoodplus.info) Erişim Tarihi: - Arşiv Görüntüsü 3. Irritable bowel syndrome in children: Pathogenesis, diagnosis and evidence-based treatment (seafoodplus.info) Erişim Tarihi: - Arşiv Görüntüsü(Bu yazı ilk defa 8 Mayıs tarihinde yazılmıştır. Ardından 11 Şubat tarihinde güncellenmiştir.)Çocuklar her yaşta karın ağrısı şikayeti yaşayabiliyor. Karın ağrıları çoğu zaman kolik ya da kabızlık gibi daha rahatsızlardan kaynaklanırken, bazen ciddi sağlık sorunlarını işaret edebiliyor. Bebekler ve küçük çocuklar yaşadıkları ağrıyı ve bölgesini tarif edemedikleri için anne babaların bu konuda dikkatli ve bilinçli olması gerekiyor. Memorial Hizmet Hastanesi Çocuk Cerrahisi Bölümü uzmanları, çocuklarda karın ağrıları hakkında bilinmesi gerekenler ile ilgili bilgi verdi.
Karın ağrıları çocuklarda sık görülmektedir. Her 4 çocuktan 1’inde ara ara karın ağrısı şikayeti görülürken kız çocuklarında daha fazla yaşanmaktadır. 2 yaş civarındaki çocuklarda %3 oranında görülen karın ağrısı şikayetleri, yaş aralığında %5, yaş aralığında ise %25’e kadar yükselmektedir. Yaşın ilerlemesiyle birlikte artış gösteren karın ağrısı şikayetlerinin %1 kadarı cerrahi operasyon gerektirmektedir ancak doğru ve zamanında müdahale hayati önem taşımaktadır.
Çocuklarda en sık görülen karın ağrısı sebebi, “gastroenterit” denilen bakteri veya viral enfeksiyona bağlı ortaya çıkan mide ve bağırsak iltihabıdır. En bilinen belirtisi ishal olan gastroenterit, cerrahi müdahale gerektiren hastalıklarla karıştırılabilmektedir. Özellikle ishal başlamadan önce, teşhis ve tedavide zorluklar yaşanabilmektedir. Karın ağrısı olan çocukta, gastroenterit mevcut olup ishal başlamamış ya da gastoenteritin bağırsak hareketlerini durdurucu tipi mevcut ortaya çıkabilmektedir. Bu iki durumu ayırt etmek, ancak bir doktor tarafından sağlanabilmektedir. Anne ve babanın, acil cerrahi gerektiren belirtilere çok benzerlik gösteren bu gibi durumlarda, ishalinin varlığıyla birlikte içeriği, kokusu ve rengini dikkatli takip edip, doktora bildirmesi gerekmektedir.
İshal devam ederken şikayetin aniden değişmesi, bağırsak düğümlenmesi gibi ciddi hastalıkların belirtisi olabilmektedir. Gaz ve dışkılama yapılamaması, karın şişkinliği, kusma gibi belirtiler bağırsak düğümlenmesinin belirtileri olabilmektedir. Bununla birlikte karın ağrısı ile birlikte kusma ya da makatta görülebilecek kanama olduğunda, acilen bir uzmana başvurulmalıdır. Karın ağrısı sebebiyle doktora giden 3 çocuktan birinin kabızlık yaşadığı unutulmamalıdır. Yaşamın erken döneminde yaşanan kabızlık sorunu, cerrahi sebepleri çağrıştırmaktadır.
Karın ağrısının şekli, tipi, süresi nasıl olursa olsun önemsenmemesi, ağır sonuçlar doğurabilmektedir. Anne ve babaya düşen görev bu konuda iyi gözlem yapmaktır. Aşırı yemek, açlık ve stresten de kaynaklanan karın ağrısının birçok farklı nedeni olabilmektedir.
Boğaz ağrısı ile birlikte görülen karın ağrısı, özellikle ateşli dönemlerde can sıkıcı olabilir. Ateşin düşmesi ile birlikte, ağrının da hafiflemesi gerekir. Giderek artmakta ise, sebebi araştırılmalıdır.
Kalınbağırsağın bir kısmının karın zarı üzerinde dönmesi ya da kıvrılmasıyla ortaya çıkan volvulus hastalığı gelip geçici ağrılarla başlayabilir. Genel durum bozukluğu ve karın şişkinliği görülür. Kalın bağırsaklarda hareket bozukluğu nedeniyle ortaya çıkan tıkanıklıklar, boğulmuş fıtık, yumurtalık dönmesi de denilen over torsiyonu ve testis torsiyonu acil cerrahi gerektiren hastalıklar arasındadır.