Berent Ne Demek

Beren yoksa &#;branice mi?

Yalç&#;n arkada&#;&#;m geçende Aren’den Beren’e geçerek, Macar Yahudileri ile ili&#;kilendirdi (Ayd&#;nl&#;k, 25 Ekim ). Bu, Yahudi tak&#;nt&#;s&#;ndan kaynaklanan bir uydurmad&#;r.

Çünkü Ber/Ver kökü, Yakut, Teleüt, Altay, K&#;rg&#;z, Tatar, Bulgar, Kazak, Türkmen, K&#;pçak-Kuman ve Anadolu Türkçesinde yüzlerce sözcü&#;ün üretildi&#;i bir köktür. Türkçenin en önemli kök hecelerinden biridir. Pasifik okyanusundan Tuna boylar&#;na kadar Türkçenin her a&#;z&#;nda bulunmas&#;, bu hecenin en derin köklerine kadar Türkçe oldu&#;unu kan&#;tlar. Prof. Dr. Emine Naskali Gürsoy dostumuz, Mo&#;olca–Türkçe sözlü&#;ünde Ber/Ver kökünü Mo&#;olcaya ba&#;l&#;yor, kan&#;tlar&#;n&#; bilmiyorum.

Orhun Yaz&#;tlar&#;’nda nerdeyse birkaç sat&#;rda bir geçen Ber kökünün 8. yüzy&#;ldan önce Mo&#;olcadan Türkçenin bütün a&#;&#;zlar&#;na geçti&#;ini kan&#;tlamak nas&#;l olabilir, onu da canland&#;ram&#;yoruz.

Bütün Türkologlar&#;n oybirli&#;i

Bizim Türk bilim adamlar&#;m&#;z, denilebilir ki Türkçülük yap&#;yorlar. Ne var ki, dünyan&#;n bütün Türkologlar&#; ayn&#; görü&#;teler. Ber/Ver, Türkçenin en önemli köklerinden biridir. Beren de o kökten gelir.

Hemen ilk akla gelen Vambery, Radloff, Clauson, Schott, Lubotsky, Gumiliev’in sözlük ve eserleri an&#;labilir. Örne&#;in en eski Türkçe Kökenbilim sözlü&#;ü olan Vambery’nin eserinde Ber/Ver kökü &#;öyle aç&#;klan&#;r:

Vermek, arma&#;an etmek, adamak, sadakat, özveri, fedakârl&#;k anlamlar&#;na gelen yüzlerce sözcük, Türkçenin hemen her a&#;z&#;nda Ber/Ver kökünden türemi&#;tir. Berenden onlardan biridir. Berin, Perin, Perinçek de öyle. Hepsi ta Kutadgu Bilig’e ve Divan-&#; lügat-it Türk’e kadar uzan&#;yor. Kutadgu Bilig’i de Yahudiler yazd&#;ysa, onu henüz ö&#;renemedik.

Ber’in iklimler aras&#; yayg&#;nl&#;&#;&#;

Ber kökünün iklimler ve k&#;talar aras&#; yayg&#;nl&#;&#;&#;

Macar, Rus, Bizans, Arap ve &#;skandinav dillerine kadar uzanm&#;&#;t&#;r. Hatta Vikinglerin &#;skandinav, Bizans, Arap ve Rus kaynaklar&#;nda ve Divan-&#; Lügat-it Türk’te Väring, Vering, Vareg, Varyag, Varang, Al Baring, Barani diye an&#;lmas&#;n&#;, Türkçe ba&#;lam&#;nda uzun uzun bu kö&#;ede tart&#;&#;t&#;k (Ayd&#;nl&#;k, 25 A&#;ustos, 2 Eylül, 8 Eylül, 15 Eylül, 22 Eylül ).

O yaz&#;lardan sonra elime bir metin daha geçti. Omeljan Pritsak’&#;n “Güney Avrupa’n&#;n Türk Göçevleri” ba&#;l&#;kl&#; incelemesi. Sa&#;olsun Gökhan Emecan’&#;n yollad&#;&#;&#; “Türkçe Konu&#;anlar” ba&#;l&#;kl&#; dev kitab&#;n – sayfalar&#;nda bulabilirsiniz. Kuban kökeninden yerde&#;im Prof. Dr. Do&#;an Kuban’&#;n önderli&#;inde haz&#;rlanan yetkili uzmanlar&#;n çal&#;&#;malar&#;n&#; derleyen bir eser.

Berendiler tart&#;&#;mas&#;

Pritsak, bu çal&#;&#;mas&#;nda, Yalç&#;n Küçük arkada&#;&#;m&#;n Beren merak&#;n&#; giderecek önemli bilgile yer veriyor.

Kuzey Karadeniz bozk&#;rlar&#;ndaki ( Eski K&#;pçak bozk&#;r&#;) Berendei ya da Türkçe deyi&#;iyle Berendi kabilelerinin ad&#;n&#;n kökenini ara&#;t&#;r&#;rken, Golden ve Rasonyi’nin görü&#;lerini de aktar&#;yor. Onlar da bu kö&#;ede daha önce yaz&#;ld&#;&#;&#; gibi, Türkçe Ber kökünü öneriyorlar. Pritsak’&#;n itirazlar&#; da var. Anadolu’daki Berendi adl&#; köyleri yabanc&#; bilginlerimiz bilmiyor, onu da ekleyerek tart&#;&#;may&#; aktar&#;yoruz.

Rus, Macar ve Romanya kaynaklar&#;nda bulunan Brendei isminin etimolojisini belirlemek için birçok giri&#;im yap&#;lm&#;&#;t&#;r. Peter B. Golden, L. Rasonyi’nin önerisi olan Türkçe ber (vermek): seafoodplus.info , “kendini veren ki&#;i” aç&#;klamas&#;n&#; kabul etmi&#;tir. Yine de bu etimoloji hakk&#;nda ciddi itirazla gösterilebilir:

1) Dönü&#;lü form / ber–in/ çok nadirdir ve özel isimlerde kullan&#;lmaz;

2) &#;kinci sesli harf /i/ de&#;il /e/’dir yani isim berin de&#;il beren’dir;

3) /beren/ sözlü olmay&#;p nominal kökenlidir, Macarca kay&#;tlarda oldu&#;u gibi, Bereny, Beren–d, Beren-c, vs.

Kievan Chronicle’da &#;gor Ol’govic’in ölümü yaz&#;s&#;nda, Prens &#;gor’un emrinde olan göçebenin, &#;gor’dan so&#;uduklar&#; &#;zjaslav Mytislavic’e ba&#;land&#;klar&#; belirtilmektedir. Hypathian el yazmas&#; bu göçebelerin Chernye Klouki olduklar&#;n&#;, Laurentian el yazmas&#; ise “Peren’leev” olduklar&#;n&#; söylemektedir. Radziwill ve Academy kopyalar&#; ise Laurentian gibi (birtak&#;m Berendeev) demektedir. Böylece, al&#;&#;&#;lm&#;&#; Berende yerine Laurentian tarihi Peren’le’yi ortaya koymaktad&#;r.

Tüm Türk dillerinin içinde yaln&#;zca Kazakça ve K&#;rg&#;zca /beren/ - /beran/ kelimesini bir kabile ismi ve özel isim (Bereny =Beren–ay) olarak korumu&#;tur. &#;sim olan beren’in anlam&#; en iyi K&#;rg&#;z dilinde:

1) “alt&#;n sar&#;s&#; kartal&#;n en iyi cinsi”;

2) “güçlü, sava&#;ç&#;, kahraman” olarak korunmu&#;tur.

Kazakça’da anlam de&#;i&#;mi&#;tir:

1) “en üst kalite çelik”;

2) “en iyi kalite kadife”;

3) “ak&#;ll&#;, me&#;hur.”

1) Bjanduk=ban-dü-k(+lig+küçültme eki-k) “beni var”/ Volodimer Monomakh’&#;n bir sayfas&#;n&#;n ad&#;;

2) It-ogdi , it-ogli’nin di&#;er bir &#;ekli “köpe&#;in o&#;lu” / Polovsi kabilesi. Her iki form Hypathian kaynaklar&#;nda mevcuttur. It-ogdi &#;eklinde /l/’den /L/’ye olan ve /g/’den sonraki Kazakça de&#;i&#;ikli&#;i görmekteyiz. Sonuç olarak, Berendi ismi /beren/ + /Li/ “alt&#;n sar&#;s&#; kartal” (totem gibi) olarak etimolojile&#;melidir.

Bu al&#;nt&#;y&#; niçin böyle uzun aktard&#;k. Ber kökünün ve Beren isminin Türkçe kökeni konusunda bir ku&#;ku yok bilim adamlar&#; aras&#;nda. Tart&#;&#;ma, Türkçe olan bu sözcü&#;ün çe&#;itli anlamlar&#;yla ilgilidir.

Burada Beren>Berend sözcü&#;ünün Macarcaya giri&#;ini de görüyoruz. Yahudilikle falan ilgisi yok! Saplant&#;larla bilim yapamay&#;z.

Attila’n&#;n yedinci göbek atas&#; Beren /Berend

Daha önce de burada belirtmi&#;tik. Chronica Hungarorum ve benzeri Latince kaynaklar&#;nda, Attila’n&#;n 30 göbek soya&#;ac&#; diye isimler veriliyor. Yedinci göbekte Beren/Berend var. &#;öyle: Attila, Bendeguz, Torda/Turda/Tardu, &#;emen, Etheu, Kadiça, Beren/Berend! Hepsi Türkçe aç&#;klanan isimler göbe&#;e kadar devam ediyor.

Bu soya&#;ac&#;n&#;n tarihsel gerçe&#;ini tart&#;&#;m&#;yoruz. Ancak Beren/Berend, Yahudi kaynakl&#; isimler de&#;il, sonuna kadar Türkçe. Yaln&#;z kökeni de&#;il, Tarihsel adland&#;rmalar da çok yayg&#;n Türkçe!

Attila’n&#;n Yedinci göbek atas&#; Beren/Berend bu hesaba göre MS 3. yüzy&#;la denk dü&#;üyor. Hazarlar ve Karaimler çok sonra. Ama Yalç&#;n Küçük arkada&#;&#;m, her zamanki bilimsel gayretiyle Attila’n&#;n da Yahudi kökenli oldu&#;unu ispatlarsa, pes etmekten ba&#;ka çare kalm&#;yor.

“Nuh’un çocuklar&#;” oldu&#;umuza göre!

Yalç&#;n arkada&#;&#;ma bir kopya da vereyim. Attila’n&#;n 30 göbek soya&#;ac&#;, Ham/Yafes ve Nuh peygambere kadar gidiyor.

Böylece Tevrat ve bütün kutsal kitaplar kaynakl&#; Türk &#;ecerelerine gelmi&#; oluyoruz. Buradan ç&#;k&#;&#; yok!!!

Hepimiz “Nuh’un çocuklar&#;” oldu&#;umuza göre, Yalç&#;n arkada&#;&#;m&#;z&#;n bütün Yahudi ve Sabatayist ke&#;ifleri do&#;rulan&#;yor. Bütün yollar, &#;brani’ye ç&#;k&#;yor. Muhte&#;em Süleyman bile paçay&#; kurtaramad&#;&#;&#;na göre, bo&#; yere ç&#;rp&#;n&#;yoruz.

Do&#;u Perinçek

Ayd&#;nl&#;k/Rota