Besinlerin Sindirimi 5 Sınıf
BESİNLERİN SİNDİRİMİ
AĞIZBesinlerin Sindirimi
Ağızda dişler, dil ve tükürük bezleri bulunur. Besinler dişler yardımı ile parçalanır ve tükürük salgısıyla ıslatılırlar. Kayganlaşan besin dil ile yutağa doru itilir.
Ayrıca tükürük bezi besinlerin sindirimini çiğnerken başlatır.
YUTAKBesinlerin Sindirimi
Ağızdan sonra gelen boşluktur. Görevi; ağızdan gelen besinleri yemek borusuna iletir. Yutak aynı zamanda soluduğumuz havayı soluk borusuna iletir. Yutak hava ve besin trafiğini kontrol eder.
YEMEK BORUSUBesinlerin Sindirimi
Yutakla mide arasında 20 - 25 cm uzunlukta bir borudur. Besinlerin mideye iletilmesinde görevlidir. Sindirime yardımcı salgısı yoktur.
MİDEBesinlerin Sindirimi
Karın boşluğunun üst kısmında çaydanlık biçiminde bir organımızdır. Kasılıp gevşeme hareketleri ile besinleri çalkalar, yoğurur ve bulamaç haline getirir. Salgıladığı mide öz suyu da besinlerin ezilip bulamaç haline gelmesini ve besinlerle birlikte gelen mikropların öldürülmesine yardımcı olur. Çorba halindeki bu karışımı mide, ince bağırsağa gönderir.
İNCE BAĞIRSAKBesinlerin Sindirimi
Karın boşluğunda yer alır. 6 - 7 metre uzunluğunda kıvrımlı bir kanala benzer. Besinlerin en küçük birimlerine kadar ayrılıp kana geçmesini sağlar. Besin emilimi burada gerçekleşir. Besinlerin sindirilmeyen kısımları posa olarak kalın bağırsağa gönderilir. İnce bağırsağın mideden sonra gelen ilk bölümüne onikiparmak bağırsağı denir.
KALIN BAĞIRSAKBesinlerin Sindirimi
1,5 metre uzunluğunda kısa ve kalın bir yapısı vardır. Kalın bağırsakta sindirim olmaz. Gelen posanın içinde kalan vitamin, su ve mineraller emilerek kana karışır. Geriye kalan sindirim artıkları anüsten dışarı atılır.
Kalın bağırsağın ince bağırsakla birleştiği yerde apandis adı verilen bir uzantı vardır.
Apandisin mikropların etkisiyle hastalanmasına apandisit denir.
SİNDİRİM NASIL GERÇEKLEŞİR?
Sindirimin gerçekleşme sürecini adım adım yazalım.
1) Besinler dişler tarafından parçalanır, tükürük salgısı ile ıslanır ve kayganlaşır. Daha sonra dil yardımı ile yutağa itilir.
2) Yutak besinlerin yemek borusuna iletilmesini sağlar.
3) Besinler yemek borusundan geçerek mideye girer.
4) Mide, kasılıp gevşeyerek ve salgıladığı mide öz suyu ile besinleri bulamaç haline getirir. Mide çıkış kapısından ince bağırsağa geçer.
5) Besin ince bağırsakta ilerlerken yaralı kısımları emilerek kana karışır. Sonra kalın bağırsağa geçer.
6) Kalın bağırsakta posa içerisindeki su ve mineraller emilerek kana geçer. Arta kalan posa anüsten dışkı olarak dışarı atılır.
Sindirime Yardımcı Organlar
Sindirime yardımcı olan organlar
» Tükürük Bezleri
» Karaciğer ve
» Pankreastır. Bu organlar salgıladıkları salgılar ile besinlerin sindirilmesinde yardımcı olurlar.
Benzer İçerikler
BESİN VE TEKNOLOJİ
DİŞLERİMİZ ve GÖREVLERİ » Besinlerin Sindirimi
VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM TEST ÇÖZ
BESİNLER ve DENGELİ BESLENME TEST ÇÖZ
VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM Doğru & Yanlış Soruları 5.Sınıf
Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Boşluk Doldurma Soruları 5.Sınıf
Besinlerin Sindirimi
A-Besinlerin Sindiriminde Görevli Yapı ve Organlar
Besinlerin kana geçebilecek kadar küçük parçalara ayrılmasına sindirim denir. Yediğimiz besinlerin sindirim olayı sonunda yararlı hale gelerek, kana karışır. Kan yoluyla bütün vücuda dağılır. Sindirimde görevli organlar ağız, yutak, yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsaktır.
| Sindirim Sistemi |
1. Ağız
Sindirim ağızda başlar. Dil, diş ve tükürük bezleri sindirime yardımcı olur. Besinleri dil ve dişler ile küçük parçalara ayırır. Tükürük bezleri besinleri ıslatır ve kayganlaştırır.
2. Yutak
Besinlerin yutulmasını sağlar, nefes alma ve konuşmada da görevlidir. Besinlerin ağızdan yemek borusuna iletilmesini sağlar. Sindirim gerçekleşmez.
3. Yemek borusu
Besinlerin mideye iletilmesini sağlar. 25 cm uzunluğundadır. Kaslı ve esnek yapısı vardır. Sindirim gerçekleşmez.
4. Mide
Besinler midede toplanır. Burada yaklaşık saat kalır. Kasılıp gevşeyerek ve midenin ürettiği sıvılarla besinleri bulamaç haline getirir. Mide sıvısı besinlerle alınan mikropların öldürülmesini de sağlar. Çorba kıvamına gelen besinler ince bağırsağa gönderilir.
5. İnce Bağırsak
Yaklaşık 8 metre uzunluktadır. Besinler salgılar ile daha küçük parçalara ayrılır. Parçalanan ve yararlı hale gelen besinler emilerek kana geçer. Sindirim burada tamamlanır. Kana geçemeyen atık maddeler kalın bağırsağa iletilir.
6. Kalın Bağırsak
Fazlalık olan su, vitamin ve mineraller burada emilerek kana geçer. Sindirilmeyen besinler anüsten dışarı atılır.
Sindirime Yardımcı Organlar
Karaciğer ve pankreas sindirime yardımcı organlardır. İnce bağırsağa salgıladıkları sıvılarla sindirim olayına yardımcı olurlar.
B-Dişlerimiz
Besinleri parçalama, koparmak, ezme ve öğütme için dişlerimizi kullanırız. Konuşmaya yardımcı olmaktadır.
Yeni doğan bebeğin dişleri yoktur.
Süt dişleri bebek 6 aylıkken çıkmaya başlar, yaşına kadar devam eder.
Toplam 20 süt dişi çıkar. yaşından itibaren süt dişleri dökülür ve kalıcı dişler çıkar.
Kalıcı dişler 28 tanedir. yaşlarında 4 tane azı dişi çıkar, bunlara 20 yaş dişleri (akıl dişleri) denir, toplam diş sayısı 32 olur.
Diş Sağlığını korumak için şunlara dikkat etmeliyiz.
| Dişlerimiz |
- Dişlerimizi günde en az iki defa 2 dakika süre ile fırçalamalıyız.
- Asitli ve şekerli besinleri fazla tüketmemeliyiz
- Fındık, ceviz gibi sert kabuklu besinleri dişimizle kırmamalıyız.
- Çok sıcak ve çok soğuk besinler yememeliyiz.
- Dişlerin sağlıklı olması için meyve, sebze, süt ve ürünlerini tüketmeliyiz.
- Altı ayda en az bir kere diş hekimine dişlerimizi kontrol ettirmeliyiz.
- 3 ayda bir dış fırçamızı değiştirmeliyiz.
- Dişlerdeki gelişim ve şekil bozuklukları ortodonti uzmanına tedavi ettirmeliyiz.
Dişler Nasıl Fırçalanmalıdır
Diş fırçamızın ağzımıza uygun olanını tercih etmeliyiz. Diş fırçası çok yumuşak ya da çok sert olmamalıdır. Ayrıca dişlerin tamamına ulaşabilmeli ve diş etlerine de zarar vermemelidir.
Dişler küçük dairesel hareketlerle fırçalanmalıdır. Azı dişlerinin üst yüzeyini temizlemek için fırçayı yüzeye paralel olarak ileri geri hareket ettirmeliyiz. Dişlerimiz en az iki dakika süre ile fırçalanmalıdır.
Diş fırçalarken suyu boşuna akıtmaktan kaçınmalıyız.
Besinlerin Sindirimi Konusu Sorular
Soru1:Sindirim nedir?
Cevap: Besinlerin kana geçebilecek kadar küçük parçalara ayrılmasına sindirim denir.
Soru2:Sindirimde görevli organları sırası ile sayınız?
Cevap: Ağız-Yutak-Yemek Borusu-Mide-İnce bağırsak-Kalın Bağırsak.[/showhide]
Soru3:Sindirime yardımcı organlar hangisidir?
Cevap: Karaciğer ve pankreas.