Bilek Burkulmasına Ne Iyi Gelir Ayak

• İstirahat edin, ilk 3 gün sadece tuvalet gibi zorunlu ihtiyaçlarınızı giderin, sakın ayağınızın üzerine basmayın.
• 10 gün boyunca ayağınızın üzerine ağırlığınızın tamamını vermeyin.
• Ayağınızı eleve tutun kalp hizasından yukarıda dursun.
• Elastik bandaj ile saralım.
• Her saat başı 10 dk buz uygulayın (24 saat saat boyunca).
• Ağrı kesici (NSAI ilaç) alın.

Lateral ayak bileği burkulması ile başvuran ve yukarıdaki önerilerin yapıldığı hastanın gözünde bu kompleks öneriler sayesinde artık ne yaptığını bilen doktor haline geldik. Peki, gerçekten ne yaptığımızı biliyor muyuz? Bu konudaki en güncel kılavuz ne diyor? RICE efsane mi tabu mu? Bu tartışmayı literatür ve ağırlıklı olarak da bu konuda Journal of Athletic Training dergisinde yakın zamanda yayınlanan () en güncel kılavuz üzerinden yapmak istedim. Her ne kadar temelde sporcuları hedef alan bir kılavuz olsa da, diğer hastalar için de bu öneriler uygulanabilir. Kılavuzun tamamına BURADAN ulaşabilirsiniz.

Ayak bileği burkulması sonrası soğuk kompres-buz önermeli miyiz?

Bu konuda yeterli kanıt yok, ancak uygulanmaması konusunda da kanıt olmadığından bu öneriyi yapmakta sıkıntı yok. Yani ayak bileği burkulmasına soğuk kompres önerilebilir. Ne sürede ne aralıkla uygulanacağına dair de yeterli veri elimizde bulunmadığından bu konu da net değildir. Erken dönemde 10 dk soğuk uygulamanın yapılabileceği ve gerekirse daha sonra dk’lık bir uygulamanın eklenebileceği belirtilmekte (Kanıt düzeyi C). Ancak bundan sonraki dönemde ( saat) uygulamaya dair bir öneri yok. Yani erken dönemde 10 dk’lık bir soğuk kompres yeterli gibi görünmekte ancak daha uzun sürelerdeki önerilerin yanlışlığına dair de veri yok. Hastamıza işkence etmek istiyorsak sonraki 48 saat boyunca her saat başı 10 dk soğuk uygulama önerilebilir. Şaka bir yana uzun dönem soğuk uygulama önerisi için yeterli kanıt bulunmamaktadır. Sonuç olarak erken dönemde 10 dk, belki kısa süre sonra 5 dk soğuk kompres yeterli olacaktır. Ancak buzun cilde direk temasındansa araya ıslak havlu ve benzeri bir kumaş koymak olası cilt hasarını önleyecektir.

Elastik bandaj ile kompresyon?

Bu konuda da yeterli veri olmadığı hatta aksi yönde veri olduğu da belirtilmekte. Ancak evrensel kabul edilebilirliğine dayanarak ayak bileği burkulmalı hastalara elastik bandaj önerilebilir denmektedir (Kanıt düzeyi C). Unutmamalı ki bu öneri için yeterli kanıt bulunmamaktadır, biraz hastaya bir şeyler yapmış olmak kabilinden bir öneri olacaktır.

Burkulan bacağın elevasyonu faydalı mı?

Bu öneri için de yeterince kanıt olmasa da önerilebileceği kılavuzda belirtilmektedir (Kanıt düzeyi C).

NSAI ilaç vermeli mi?

Evet vermeli. Ağrıyı azalttığı, ödemi azalttığı ve fonksiyonel iyileşmeyi hızlandırdığı gösterilmiş (Kanıt düzeyi A). Ancak bir çalışmada NSAI kullananlarda daha geç iyileşme, daha uzun süren şişlik ödem olduğu belirtilmiş. Bu durum ağrı kesici ile ağrı olmadığı-azaldığı için hastanın ayak bileğini yeterince iyileşmeden zorladığı sonucuna bağlanmış. Sonuç olarak oral ya da topikal NSAI ilaçlar hem ağrıyı azaltmada hem de erken dönem fonksiyonellik kazanmada olumlu katkılarından dolayı bu hastalara önerilmektedir.

Ayak bileği burkulması sonrası ilgili bileğin immobilizasyonunu önermeli miyiz?

Grade I ve II ayak bileği burkulmasına istirahat-immobilizasyon önermeyelim. Çalışmalar göstermiş ki erken dönem mobilizasyon önerilen hastalar 10 gün istirahat önerilen hastalara nazaran daha erken normal fonksiyonel kapasiteye ulaşmışlar (Kanıt düzeyi A). Grade III hastalarda ise durum karışık. Erken dönem mobilizasyon öneren çalışmalar da var ancak ağırlıklı olarak istirahat-atel öneren çalışmalar mevcut. Sonuç olarak Grade I ve II burkulmalarda erken dönemde hastaların ayakları üzerine basabilecekleri önerilmekte, Grade III burkulmalarda ise istirahat ve gerekirse atel daha mantıklı denmektedir (Kanıt düzeyi B) (hatırlatma; grade I burkulmada ligamentte hasar var belirgin yırtık yok, grade II’de ise parsiyel ligament yırtığı var, grade III’de ise tam ligament yırtığı söz konusudur). Hatta grade I ve II burkulmalarda ROM egzersizlerinin iyileşmeyi hızlandırdığı da çalışmalarla gösterilmiştir.

Sonuç ve Özet

Alıştığımız öneriler NSAI ilaçlar hariç pek de faydalı öneriler değiller gibi görünmektedir. Ayak bileği burkulması ile gelen hastalara NSAI önerisi endikedir. Soğuk kompres, elastik bandajla kompresyon ve elevasyon tartışmalıdır ve faydalı oldukları konusunda kanıtlar yetersizdir. Aksi yönde kanıt olmadığından yine de uygulanabilirler. Soğuk kompres uygulanacaksa erken dönemde 10+5 dk‘lık uygulama yeterli görünmektedir. Burkulan ayağın immobilizasyonu grade I ve II burkulmalarda önerilmiyor, aksine erken dönemde hastanın ayağın üzerine ağırlığını verip yürümesi öneriliyor. Tabi bu, hastaların zıplayacağı hoplayacağı anlamına gelmez. Grade III hastalarda da benzer öneri yapan yayınlar olsa da immobilizasyon ve atel şimdilik doğru öneri olacaktır.

Bir acil tıp büyüğünün uluslar arası bir kongrede bu konuya dair söylediği sözü buraya yazmak istiyorum. Konuyu en iyi bu cümle özetliyor çünkü:

Eğer hastanıza hiç bir şey yapmamış görünmek istemiyorsanız RICE önerin ama pek faydalı olmadıklarını bilin. Mümkünse erken dönemde mobilizasyon tavsiye edin.

Joe Lex

Evde Ayak Burkulmas&#; Nas&#;l Geçer?

Ayak burkulmas&#;, ayak bile&#;i ile topuk kemi&#;inin normal yerinden ç&#;karak tekrar yerine gelmesi durumudur. &#;iddetli a&#;r&#;ya ve yürüme güçlü&#;üne sebep olabilir. Baz&#; vakalarda eklemi tutan ba&#;lar y&#;rt&#;labilir.

Ayak Burkulmas&#;na Ne &#;yi Gelir?

• So&#;uk Suyla Y&#;kamak
• Buz Uygulamas&#;
• So&#;an Kürü
• Sar&#;msak Kürü
• Sabun
• Lahana
• Kenevir Kürü
• Ku&#;konmaz Kürü
• Un Kürü
• Öz Ya&#;larla Masaj
• Maydanoz Kürü

Ayak burkulmas&#; çe&#;itli sebepler nedeniyle meydana gelebilir. Ço&#;unlukla zorlu spor hareketleri veya spor kazalar&#; bu talihsiz olaya neden olur. Ayak bile&#;i kaslar&#;n&#;n zay&#;f olmas&#; ve kötü zeminler ayak burkulmas&#;na sebep olan di&#;er nedenlerdir. Burkulma sonras&#; özellikle ilk saatlerde ve ilerleyen günlerde olabildi&#;ince aya&#;&#; yüksekte tutmaya çal&#;&#;makta fayda vard&#;r.

Ayak burkulmas&#; sonras&#;nda &#;i&#;me ve morarma gibi &#;ikayetler olabilir. E&#;er burkulma &#;iddetliyse mutlaka bir doktora gitmekte yarar vard&#;r. Ancak hafif durumlarda evde tedavi mümkündür. Peki ayak burkulmas&#;na ne iyi gelir, evde hangi bitkisel yöntemler uygulanabilir. &#;&#;te cevab&#;…

Ayak burkulmas&#; tedavisi için doktor kontrolündeki t&#;bbi tedaviye öncelik vermenizi tavsiye eder, sa&#;l&#;kl&#; günler dileriz…

Ayak Burkulmas&#;na Ne &#;yi Gelir? Evde 11 Bitkisel Tedavi

1) So&#;uk Suyla Y&#;kamak

• Ayak burkulmas&#;na ne iyi gelir, bitkisel neler yap&#;labilir sorusuna verilebilecek ilk cevap so&#;uk suyla y&#;kamakt&#;r.
• Aya&#;&#;n&#;z&#; burktuysan&#;z bölgede olu&#;abilecek &#;i&#;me ve a&#;r&#;y&#; engellemek için yapman&#;z gereken birkaç uygulama var.
• &#;lk olarak burkulan yeri so&#;uk su ile y&#;kaman&#;z gerekmektedir. Aya&#;&#;n&#;z&#; y&#;kad&#;ktan sonra yumu&#;ak bir çorap giyip üzerini bandaj ile s&#;k&#;ca sar&#;n.
• Bu i&#;lem aya&#;&#;n&#;z&#;n &#;i&#;mesini ve morarmas&#;n&#; önlemekle kalmaz, iyile&#;me süresini de k&#;salt&#;r.
• Ayak burkulmas&#; a&#;r&#;s&#;na ne iyi gelir diye dü&#;ünüyorsan&#;z da yine so&#;uk suyla ilk müdahale rahatlat&#;c&#; olacakt&#;r.

2) Buz Uygulamas&#;

• Yaralanmalarda ilk akla gelen do&#;al yöntem buz uygulamas&#;d&#;r. Peki ayak burkulmas&#;na buz iyi gelir mi? Evet, kesinlikle iyi gelir! Çünkü buz kan damarlar&#;n&#; s&#;k&#;&#;t&#;r&#;r. Böylece &#;i&#;li&#;i ve bölgedeki a&#;r&#;y&#; azalt&#;r.
• Buz uygulamas&#; için tek yapman&#;z gereken dondurulmu&#; buz torbas&#;n&#; temiz bir beze sarmak ve 10 dakika kadar burkulan bölgeye uygulamakt&#;r.
• Buz uygulamas&#;n&#; aya&#;&#;n&#;z tamamen iyile&#;ene kadar her gün düzenli olarak yapabilirsiniz.
• Ayak bile&#;i burkulmas&#;na ne iyi gelir sorusuna iyi ve kolay bir cevap olan buz uygulama yöntemi sayesinde iyile&#;meyi de h&#;zland&#;rabilirsiniz.

3) So&#;an Kürü

• Ayak bilek burkulmas&#;na ne iyi gelir evde uygulanabilecek bitkisel yöntem var m&#; diyenleri mutfa&#;a alal&#;m; ihtiyac&#;n&#;z olan tek &#;ey so&#;an!
• Geçmi&#;ten günümüze ayak burkulmas&#;na kar&#;&#; en çok uygulanan bitkisel yöntem so&#;an kürüdür.
• So&#;an içeri&#;indeki GPCS olarak bilinen peptitin sayesinde kemikleri iyile&#;tirir.
• So&#;an kürünü haz&#;rlamak için 2 bardak zeytinya&#;&#; ve 2 adet kuru so&#;ana ihtiyaç duyacaks&#;n&#;z.
• Öncelikle so&#;an&#; ince bir &#;ekilde do&#;ray&#;n ve zeytinya&#;&#; ile pi&#;irin.
• Bu kar&#;&#;&#;m&#; temiz bir bez ya da tülbentin üzerine sürdükten sonra bezi adeta bir bandajm&#;&#; gibi burkulan bölgeye sar&#;n.
• Ayak burkulmas&#;na ne iyi gelir Saraço&#;lu bu konuda hangi kürü önermektedir? Ayak burkulmas&#;na kar&#;&#; &#;brahim Saraço&#;lu’nun da so&#;an kürünü önerdi&#;ini söylemeliyiz.

&#;brahim Saraço&#;lu So&#;an Kürü Tarifi, Ne Zaman Ba&#;lanmal&#;?

4) Sar&#;msak Kürü

• Ayak bilek burkulmas&#;na ne iyi gelir do&#;al çözüm nedir diyenler için kapsaml&#; bir kür önerimiz daha var.
• Sar&#;msak kürünü uygulamak için zeytin, sar&#;msak, so&#;an ve tuza ihtiyac&#;n&#;z olacak.
• Tüm malzemelerin elinizin alt&#;nda oldu&#;undan eminseniz uygun bir kapta hepsini kar&#;&#;t&#;r&#;n ve ezin.
• Haz&#;rlad&#;&#;&#;n&#;z kar&#;&#;&#;m&#; nazikçe masaj yaparak burkulan bölgeye uygulay&#;n.
• Ard&#;ndan temiz bir bez veya bandaj yard&#;m&#;yla burkulan yeri sar&#;n.

Sar&#;msa&#;&#;n Faydalar&#; Nelerdir? Sar&#;msak Yutman&#;n Faydalar&#;

5) Sabun Tedavisi

• Bu yöntemi uygulamak için kal&#;p sabun ve alkole ihtiyac&#;n&#;z olacak.
• Hiç kullan&#;lmam&#;&#; yar&#;m kal&#;p sabunu alkol ile kar&#;&#;t&#;r&#;n. Kar&#;&#;&#;m merhem k&#;vam&#;nda olmal&#;.
• Haz&#;rlad&#;&#;&#;n&#;z merhemi bir beze veya bandaja sürdükten sonra burkulan bölgeye uygulay&#;n.
• Bu yöntem burkulan bölgedeki a&#;r&#;y&#; k&#;sa sürede geçirir.

6) Lahana Tedavisi

• Ayak burkulmas&#; ve &#;i&#;mesi ne iyi gelir diye soranlara etkili bir yöntem daha öneriyoruz.
• Çi&#; lahana kullan&#;larak uygulanan bu tedavi ayak burkulmas&#;n&#;n sebep oldu&#;u &#;ikayetleri k&#;sa sürede ortadan kald&#;r&#;r. Üstelik uygulamas&#; da çok kolayd&#;r.
• Bu bitkisel tedaviyi uygulamak için tek yapman&#;z gereken çi&#; lahana yapra&#;&#;n&#; burkulan bölgeye sarmak.
• Bu uygulamay&#; yaparken 15 dakikada bir lahana yapra&#;&#;n&#; de&#;i&#;tirmeye özen göstermeniz gerekmektedir.

7) Kenevir Kürü

• Keneviri ezerek toz haline getirin. Ard&#;ndan elekten geçirin.
• Haz&#;rlad&#;&#;&#;n&#;z tozu merhem k&#;vam&#;na gelene kadar süt ile kar&#;&#;t&#;r&#;n.
• Bu kar&#;&#;&#;m&#; burkulan bölgeye masaj yaparak uygulay&#;n.

8) Ku&#;konmaz Kürü

• Ku&#;konmaz&#; süt ile kaynat&#;n ve haz&#;rlad&#;&#;&#;n&#;z kar&#;&#;&#;m&#; burkulan bölgeye uygulay&#;n.
• Bu yöntemi 3 gün boyunca uygulaman&#;z yeterli olacakt&#;r.

9) Un Kürü

• Ayak burkulmas&#;na neler iyi gelir listemizi un kürü ile bitiriyoruz.
• Bu kürü uygulamak için un ve zeytinya&#;&#;na ihtiyac&#;n&#;z olacak.
• Her iki malzemeyi lapa k&#;vam&#;na gelinceye kadar yo&#;urun ve haz&#;rlad&#;&#;&#;n&#;z kar&#;&#;&#;m&#; burkulan bölgeye masaj yaparak uygulay&#;n. Hepsi bu kadar!

10) Öz Ya&#;larla Masaj

• Ayak burkulmas&#;na incinmesine ne iyi gelir, hafif a&#;r&#;lar&#; ne geçirir diyenlerin imdad&#;na ko&#;an do&#;al öz ya&#;lar da vard&#;r.
• Özellikle selvi öz ya&#;&#; burkulman&#;n kolay iyile&#;mesine ve a&#;r&#;n&#;n azalmas&#;na yard&#;mc&#; olabilmektedir.
• Nane ya&#;&#; ve buhur ya&#;&#; da dola&#;&#;m&#; rahatlatarak burkulman&#;n olumsuz etkilerini azaltabilir.

Aromaterapi Ya&#;lar&#; Faydalar&#; ve Kullan&#;m&#;

11) Maydanoz Kürü

• Ezip özünün iyice d&#;&#;a ç&#;kmas&#;n&#; sa&#;lad&#;&#;&#;n&#; maydanozlar&#; buzdolab&#;nda bekletin ve sonras&#;nda maydanoz lapas&#;n&#; burkulan bile&#;e koyup sar&#;n.
• Maydanoz hem a&#;r&#;n&#;n hem de iltihab&#;n azalmas&#;na yard&#;mc&#; olur.

Maydanoz Limon Kürü Yap&#;l&#;&#;&#; ve Faydalar&#;

Evde 5 Kolay Ad&#;mda Pedikür Nas&#;l Yap&#;l&#;r?

Ayak Mantar&#;na Ne &#;yi Gelir? Bitkisel 7 Kesin Çözüm

Ayak Kokusuna Çözüm: Kokuyu Yok Eden 9 Bitkisel Yöntem

Evde Manikür Nas&#;l Yap&#;l&#;r? 6 Kolay Ad&#;mda Göz Al&#;c&#; T&#;rnaklar

Ayak Detoksu Nedir? Faydalar&#; ve Zararlar&#; Nelerdir? Nas&#;l Yap&#;l&#;r?

Ayak burkulmas&#; ya&#;ad&#;n&#;z ve ilk yard&#;m nas&#;l yap&#;lmal&#; diye ara&#;t&#;r&#;yorsunuz. Ayak burkulmas&#; sonras&#; &#;i&#;lik oldu mu, morarma var m&#; diye kontrol ediyorsunuz ama ayak bile&#;i burkulmas&#; sand&#;&#;&#;n&#;z asl&#;nda ayak bile&#;i k&#;r&#;lmas&#; ise? Ayak bile&#;i burkulmalar&#; sürekli tekrarlar m&#;, ayak burkulmas&#; sonras&#; &#;i&#;li&#;e ne iyi gelir gibi en merak edilen sorular&#;n cevab&#;n&#; Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzman&#; Prof. Dr. Turgut Göksoy yan&#;tlad&#;.

AYAK VE AYAK B&#;LE&#;&#; BURKULMASI NED&#;R?

Ayak ve ayak bile&#;i burkulmas&#; en s&#;k görülen ayak sorunu olarak kar&#;&#;m&#;za ç&#;kar. En önemli özelli&#;i s&#;k s&#;k tekrarlamas&#;d&#;r. Eklem bölgesinde yer alan elastik yap&#;daki lifler, burkulma s&#;ras&#;nda olmas&#; gerekenden daha fazla bir esneme hareketine maruz kal&#;r. Dolay&#;s&#;yla ayakta aniden gerilen lifler ayak sa&#;l&#;&#;&#; aç&#;s&#;ndan önemli bir risk olu&#;turur. Bazen kolayca atlat&#;lan bazen de haftalarca süren a&#;r&#; ve basma problemleriyle ki&#;inin ya&#;am kalitesini ileri derecede bozan bir ba&#; dokusu travmas&#;d&#;r.

AYAK B&#;LE&#;&#; BURKULMASI NEDENLER&#;

Ayak bile&#;i burkulmas&#;n&#;n en s&#;k nedeni ayak bile&#;inin a&#;&#;r&#; bir &#;ekilde d&#;&#;a bükülmesidir. Bu durum s&#;kl&#;kla ani bir dönü&#; veya z&#;plama yap&#;ld&#;ktan sonra ayak do&#;ru olmayan pozisyonda yere indi&#;i anda olu&#;ur. Ayr&#;ca bir &#;ekilde ayak bile&#;inin herhangi bir sert zemine çarpmas&#; ya da düzgün olmayan bir zeminde at&#;lan yanl&#;&#; ad&#;m da burkulma nedeni olabilir. Belirtilen hangi neden olursa olsun ayak bile&#;inin d&#;&#; yan ba&#;lar&#;nda aniden travmatik bir gerginlik ortaya ç&#;kar. Nadir de olsa ba&#;da kopmaya kadar varan &#;iddetli reaksiyonlar görülebilir. Çok zaman sadece ani gerginlik ve onu takiben olumsuz bir esneme ve buna ba&#;l&#; hafif belirtilerle olay atlat&#;l&#;r.
Ayak bile&#;inin içe do&#;ru burkulmas&#;, d&#;&#;a burkulmaya oranla daha nadirdir. Aya&#;&#;n a&#;a&#;&#; do&#;ru bükülme (Plantar Fleksiyon) aç&#;s&#; ne kadar yüksekse ayak burkulma olas&#;l&#;&#;&#; o denli fazla olur.

AYAK B&#;LE&#;&#; BURKULMASINA YOL AÇAN BA&#;LICA R&#;SK FAKTÖRLER&#;

Ayak Bile&#;i Burkulmas&#;nda Tekrarlama nedenleri

1. Di&#;i cinsiyet: Özellikle genç k&#;zlarda ayak bile&#;i ba&#;lar&#; oldukça zay&#;ft&#;r. Yap&#;lacak her yanl&#;&#;ta ayak bile&#;i dengesi kolayca bozulaca&#;&#;ndan yaralanma olas&#;l&#;&#;&#; oldukça fazlad&#;r.
2. Uygun olmayan ayakkab&#;: Kad&#;nlar&#;n uzun topuklu ayakkab&#;lar&#;yla bir de ani hareketler yapmas&#; ve kötü zeminlerde dikkatsiz h&#;zl&#; yürümeler burkulman&#;n en önde gelen nedenlerinden birisidir. Standart ayakkab&#;lar&#;n endüstriyel bir i&#;te kullan&#;lmas&#; ve bu ayakkab&#;larla yap&#;lan tempolu yürüyü&#;ler ayak bile&#;inde travmatik etki olu&#;tururlar.
3. Uzun boy ve a&#;&#;r&#; kilo: Vücudun tüm a&#;&#;rl&#;&#;&#;n&#; ta&#;&#;yan ayak eklemi ve onun ba&#;lar&#; obez ki&#;ilerde a&#;&#;r&#; yük alt&#;ndad&#;r. Uzun boylu ki&#;ilerin yapaca&#;&#; yanl&#;&#; hareketlerde kald&#;raç etkisiyle ayak bile&#;i ba&#;lar&#; daha fazla zorlan&#;r.
4. Denge sorunlar&#;: Vertigo ve di&#;er denge bozuklu&#;u olan ki&#;iler ya da ya&#;l&#; bireylerde ayak bile&#;i yük alt&#;ndad&#;r. Bir baca&#;&#;n di&#;erinden k&#;sa olmas&#; yürüme ya da ko&#;ma s&#;ras&#;nda dengeyi bozarak ayak bile&#;i ba&#;lar&#;na fazladan yük bindirince ayak bile&#;i burkulmas&#; kaç&#;n&#;lmazd&#;r. Kald&#; ki k&#;sal&#;k cm den az ise ki&#;i bunun fark etmez çünkü topallama dahil bir soruna yol açmaz.
5. Yanl&#;&#; spor aktiviteleri: Profesyonel olmayan ki&#;ilerin a&#;&#;r&#; spor yapmalar&#; ve bu s&#;rada uygun olmayan k&#;yafet ve ayakkab&#; kullanmalar&#; ayak bile&#;ini zorlayacakt&#;r.
6. Daha önce ayak burkulmas&#; geçirmek: Ayak burkulmas&#;n&#;n en s&#;k nedeni önceden geçirilen ayak bile&#;i burkulmas&#;d&#;r. Yani bir kere olduysa k&#;sa zamanda yeniden tekrar edecektir.

AYAK VE AYAK B&#;LE&#;&#; BURKULMASI 3 SEV&#;YEDE SINIFLANDIRILIR  

Travman&#;n &#;iddetine ba&#;l&#; ayak ve ayak bile&#;inde çe&#;itli sorunlar olur. Bu yüzden ayak bile&#;i yaralanmalar&#;n&#; 3 evrede s&#;n&#;rland&#;rmak gerekir.

1. Evre Burkulma: Ayak hafif a&#;r&#;l&#; olup &#;i&#;me olmaz ya da çok azd&#;r. Ayak hareketlerinde biraz sertlik söz konusudur. Özellikle ko&#;mak zordur. Bir spor yaralanmas&#; s&#;ras&#;nda meydana gelirse biraz zorlanarak da olsa aktivite tamamlanabilir. Ertesi gün a&#;r&#; ve hareket k&#;s&#;tl&#;l&#;&#;&#; giderek artar. Bu evrede ayak bile&#;i ba&#;lar&#; y&#;rt&#;lmam&#;&#; ve gerilerek esnemi&#;tir. Bu yüzden ortalama 2 haftada düzelme olur. Elit bir sporcu ise 14 gün sonra maça ç&#;kabilir.
2. Evre Burkulma: Morarma ve &#;i&#;me k&#;sa zamanda ortaya ç&#;kar. Ertesi gün giderek artar. A&#;r&#; fazlad&#;r ve yürüme daha zor yap&#;l&#;r. E&#;er spor yap&#;l&#;yorsa aktiviteye devam etmek pek mümkün de&#;ildir. Ayak bile&#;inin hareket ettirmek oldukça zordur. Ço&#;unlukla ayak bile&#;i ba&#;lar&#;n&#;n bir k&#;sm&#; kopar ve ayakta bir denge sorunu ortaya ç&#;kar. Bu tip burkulmalar&#;n iyile&#;mesi 1 ya da 2 ay sürebilir. Sporcu iseler sahaya dönmeleri oldukça uzam&#;&#;t&#;r.
3. Evre Burkulma: Bu evrede ayak bile&#;inde ba&#;larda büyük oranda y&#;rt&#;k olmu&#;tur. &#;iddetli a&#;r&#; ve buna paralel ileri ödem ve morarma olur. Bu durum olay an&#;nda ba&#;lar. Yaralanma s&#;ras&#;nda ayak bile&#;inden gelen bir ses çok tipiktir ve olay sonras&#; hareket tamamen bloke olur. Yürüme imkans&#;zd&#;r. Bu seviyedeki yaralanmalarda mutlaka radyolojik de&#;erlendirme ve hekim takibi gerekir. Çünkü en hafifi kemik ödeminden, çatlama, k&#;r&#;k veya eklemde ç&#;k&#;k gibi sorunlar da eklenmi&#; olabilir. Bu sonuncular söz konusu de&#;ilse iyile&#;me 2 hatta 3 aya kadar devam edebilir. Yaralanmaya u&#;rayan sporcular&#;n sahaya dönmesi tedavi olmazlarsa mümkün de&#;ildir. 

AYAK VE AYAK B&#;LE&#;&#; BURKULMALARI BEL&#;RT&#;LER&#; VE ANLAMLARI

Ayak bile&#;inizi burktuktan sonra baz&#; sonuçlarla kar&#;&#;la&#;&#;rs&#;n&#;z. Burkma sonras&#; ayak bile&#;inde a&#;r&#;, ayakta &#;i&#;me, ayak bile&#;inde morarma bunlardan baz&#;lar&#;d&#;r ve her biri ayr&#; bir durumu i&#;aret eder. 

• Ayak bile&#;inde a&#;r&#;: Ayak burkulmas&#; oldu&#;unda ayak bile&#;inde zedelenmi&#; ba&#;lar&#;n oldu&#;u yerde hissedilen a&#;r&#; çok kez buradan ayak bile&#;i ekleminin her taraf&#;na yay&#;l&#;r. Bu a&#;r&#; hemen ya da  48 saat sonras&#;nda ortaya ç&#;kabilir
• Ayak bile&#;inde &#;i&#;me ve morarma: Travman&#;n &#;iddetine ba&#;l&#; bilekte &#;i&#;me ve morarma çe&#;itli derecelerde olur. Hafif yaralanmalarda bu durumun hiç ortaya ç&#;kmayabilece&#;i gibi a&#;&#;r&#; sekillerde de olmas&#; mümkündür. Bu yüzden ayak bile&#;i yaralanmalar&#;n&#; 4 evrede s&#;n&#;rland&#;rmak gerekir.
• Ayak üzerine basamama (Hareketlerinde k&#;s&#;tlanma): Hareketleri son derece a&#;r&#;l&#; olan ayak hangi yöne do&#;ru burkulmu&#; ise, o tarafa döndürüldü&#;ünde ayak a&#;r&#;s&#;n&#;n daha da &#;iddetlendi&#;i görülür. Bazen zor olsa da k&#;smen yere basmak mümkündür.
• Ayakta uyu&#;ma: Baz&#; vakalarda ayakta aniden kar&#;ncalanma, so&#;ukluk ve uyu&#;ma hissedilebilir Bu durum ayak bile&#;ine do&#;ru yay&#;lan bir sinirin (Peroneal Sinir)  bas&#; alt&#;nda kalmas&#;ndan kaynaklanabilir. Nadiren sinirde a&#;&#;r&#; bir zedelenme söz konusu olursa bu tablo oldukça uzun sürebilir.
• Olay an&#;nda ayak bile&#;inde esneme veya y&#;rt&#;lma sesi duyulmas&#;: Genellikle 3. Evre burkulmalarda oldukça belirgindir. Sadece bu belirti travman&#;n &#;iddetini (evresini) gösterir.

AYAK BURKULMA DERECES&#;N&#; PRAT&#;K OLARAK ANLAMA YÖNTEM&#;

Ayak bile&#;inde ya&#;anan burkulman&#;n ne kadar ciddi oldu&#;u ve derecesi, d&#;&#;ar&#;dan bak&#;ld&#;&#;&#;nda &#;i&#;lik ve morarma miktar&#;na göre ya da elle bast&#;r&#;ld&#;&#;&#;nda artan a&#;r&#; ve dokunun s&#;cakl&#;&#;&#;yla kolayca anla&#;&#;l&#;r. Öte yandan burkulma esnas&#;nda ayak bile&#;inde duyulan esneme sesi çok tipiktir. Kald&#; ki üstüne basamayacak kadar ac&#; hissedilir. Buz tedavisinden sonra bölgesel olarak &#;i&#;lik ve morarma da kolay kolay geçmez. Burkulma derecesini anlamak için Uluslararas&#; kabul görmü&#; bir kurala ba&#;vurulur.

Ottowa Ayak Bile&#;i Kurallar&#; Nelerdir?

1. Ayak bile&#;inde a&#;r&#; (ayakta ise 2 kemik noktaya dokunulur (Navikuler kemik ve seafoodplus.infors bazal k&#;sm&#;nda hassasiyet mevcudiyeti)
2. Ayak bile&#;inin iç yan&#; (medial malleol) ve d&#;&#; yan&#;nda bulunan (Lateral malleol) yuvarlak iki ç&#;k&#;nt&#;ya bas&#;lmas&#;yla a&#;r&#;n&#;n varl&#;&#;&#; ya da art&#;p artmad&#;&#;&#; de&#;erlendirilir.
3. Hastan&#;n dört ad&#;m atmas&#; istenir e&#;er bunu yapamazsa mutlaka hekim taraf&#;ndan de&#;erlendirilmeli ve gerekli grafileri çektirilmelidir.

AYAK BURKULMASIYLA KARI&#;TIRILAN D&#;&#;ER TRAVMAT&#;K SORUNLAR

Ayak bile&#;ini etkileyen di&#;er travmalar da t&#;pk&#; burkulma gibi ayak bile&#;inde sorunlara yol açabilir. A&#;a&#;&#;da s&#;ralanm&#;&#; bu hastal&#;klar çok kez ayak bile&#;i burkulmas&#;yla kar&#;&#;t&#;&#;&#; için olay&#;n ay&#;r&#;c&#; tan&#;s&#;nda mutlaka göz önünde tutulmas&#; gereken hastal&#;klard&#;r.

1. Impingement Sendromu: Ayak bile&#;inde çe&#;itli tendonlar&#;n s&#;k&#;&#;mas&#;
2. Tarsal Tünel Sendromu: Ayak bile&#;i kanal&#;ndan geçen baz&#; sinirlerin s&#;k&#;&#;mas&#;
3. Peroneal Sinir zedelenmesi: Ayak bile&#;i hizas&#;nda sinir zedelenmesi
4. Eklem Travmas&#;: Kemikte k&#;r&#;k, çatlak ya da k&#;k&#;rdak yaralanmalar&#;

AYAK BURKULMASI VE KIRIK ARASINDAK&#; FARK NED&#;R VE K&#;&#;&#; BUNU ANLAYAB&#;L&#;R M&#;?

K&#;r&#;klarda; Ayakta k&#;r&#;lan kemikte veya kom&#;u kemiklerde belirgin duyarl&#;l&#;k, duru&#;u etkileyecek &#;ekil bozuklu&#;u olabilir. Basit bir belirti ile k&#;r&#;k kolayca anla&#;&#;labilir. En fazla a&#;r&#;n&#;n oldu&#;u kemi&#;e bas&#;p k&#;smen hareket ettirmek istenirse bir ç&#;t&#;rdama (krepitasyon ) sesi duyulur. Bunlar burkulmada söz konusu de&#;ildir. Ama elbette k&#;r&#;&#;&#;n kesin tan&#;s&#; röntgen grafileriyle konulur.

AYAK B&#;LE&#;&#; BURKULMASI TEDAV&#;S&#;

Tedavi yaralanmadan hemen sonra ba&#;lar. D&#;&#;ar&#;da ya da evde travma nerede meydana geldiyse hemen buz uygulamas&#; ve çapraz bandaja al&#;nmas&#; gerekir. Daha sonra mutlaka ayak bile&#;i en az bir yast&#;k kadar yüksek konumda tutulmas&#; gerekir.  Öte yandan aya&#;&#;n üzerine bas&#;lmamas&#; da ba&#;l&#;ca akut tedavi kurallar&#; içinde mutlaka yer al&#;r. Bütün bunlar &#;ngilizce kelimelerden özetlenen RICE PRENS&#;PLER&#; olarak bilinir. Ayak bile&#;i burkulmas&#;nda RICE kelimesindeki her harfin temsil etti&#;i uygulama gerçekle&#;tirilir. &#;&#;te ayak ve ayak bile&#;i burkulmas&#;nda ilk yard&#;m olarak yap&#;lacak uygulamalar:

• &#;stirahat - Dinlenme (Rest (R) )
• Hareketsiz b&#;rakma (&#;mmobilizayon (I) )
• Bandaj uygulamas&#; (Compression (C) )
• Yükse&#;e ç&#;karmak (Elevation (E) )

Gerek hasar&#;n derecesini anlamak gerekse doku iyile&#;mesini ba&#;latmak için ilk anda hareket kapasitesi kontrol edilir. Parmaklar&#; kendine çekme çabas&#; ve yere basma denemesi yaralanm&#;&#; dokulardaki mevcut hücrelerin artmas&#;n&#; sa&#;lar ve eklem hareketlerinin k&#;s&#;tlanmas&#;na yol açan fibroz doku olu&#;mas&#;n&#; bir ölçüde engeller. Ku&#;kusuz bu 1 ve 2. evre burkulmalar için geçerlidir.

Ayak burkulmas&#;nda ilk yard&#;m olan RICE prensipleri ba&#;lar ve dokuda olu&#;an ödemin azalmas&#;nda ba&#;l&#;ca tedavi seçene&#;idir. Belirtiler azalana kadar her seferinde 20 dk olmak üzere aral&#;klarla buz uygulanmal&#;d&#;r. Ancak buzun bir po&#;et ya da havluya sar&#;l&#; olmas&#;, direkt deriye temas etmemesi gerekir. Evre 2 ve Evre 3 burkulmalarda yaralanm&#;&#; ba&#;lar&#; korumak ve devaml&#; bir bask&#; olu&#;turmak için ayak bile&#;i atelleri oldukça yararl&#;d&#;r. Bu ateller yürümeye niyetlenenlere büyük ölçüde yard&#;mc&#; olacakt&#;r. Öte yandan ayak bile&#;i burkulmalar&#;nda hastan&#;n aya&#;&#;na masaj yap&#;lmamal&#;, hasarl&#; ayak bile&#;i s&#;cak su ile temas etmemelidir.

Ayak burkulmas&#;; ba&#;larda kopma gibi ciddi bir nedene ba&#;l&#;ysa hastaya diz alt&#; alç&#; ya da sabitleyici kullan&#;labilir. Öte yandan iyile&#;menin h&#;zland&#;r&#;lmas&#; amac&#;yla ilk haftadan sonra fizik tedavi seanslar&#;na ba&#;lanabilir. Burada elektroterapi, kriyoterapi gibi derin so&#;uk uygulamalar&#; ve egzersiz uygulamalar&#; yap&#;l&#;r. Çok daha ileri ve özellikle elit sporcularda kopan ba&#;lar&#;n tamiri amac&#;yla ortopedik cerrahi giri&#;imler gündeme gelir.

AYAK BURKULMASINDA &#;LK MÜDAHALE NASIL OLMALI? 

A&#;r&#; &#;i&#;lik fazlaysa a&#;r&#; kesici ya da ödem giderici (antiinflamatuar) ilaçlar tablet ya da merhemlerin kullan&#;lmas&#; gerekir. Daha sonra uygun vakalarda iyile&#;menin h&#;zland&#;r&#;lmas&#; için Hyaluronik asit, PRP ve kök hücre gibi enjeksiyon yöntemleri ve kolajen verilmesi söz konusudur.

&#;LG&#;N&#;Z&#; ÇEKEB&#;L&#;R: NASIR NEDEN OLUR VE NASIL GEÇER?

AYAK BURKULMASI EGZERS&#;ZLER&#;

Burkulma sonras&#;nda yeni tekrarlar&#;n önüne geçilmesi için egzersiz yap&#;lmas&#; önerilir. Egzersizin türü ve s&#;kl&#;&#;&#;; kaslar&#;n durumu ve ki&#;inin aktivite düzeni dikkate al&#;narak belirlenmelidir. Dengeyi artt&#;racak çömelme, tek ayaküstünde durma, step tahtas&#; üzerinde basit egzersizler günlük hayata dönü&#;ü kolayla&#;t&#;r&#;r. Öte yandan görsel ve derin denge reflekslere yönelik “Propriyosepsiyon Egzersizlerine” ba&#;lanmas&#; gerekir.

AYAK B&#;LE&#;&#; BURKULMASI &#;LE HANG&#; BRAN&#; &#;LG&#;LEN&#;R?

Ayak bile&#;i burkulmalar&#;nda; Fizik tedavi ya da ortopedi bran&#;&#; çözüm getirebilir. Doktor te&#;his koyabilmek için muayenenin yan&#; s&#;ra, hastadan olay an&#;n&#;n nas&#;l oldu&#;unu ayr&#;nt&#;lar&#;yla bilmek ister. Hastan&#;n aya&#;&#;n&#;n üzerine rahat basamamas&#; veya doktorun ayakta k&#;r&#;k oldu&#;unu dü&#;ünmesi ile burkulman&#;n ciddi oldu&#;unu dü&#;ünmesi halinde röntgen filmine gerek duyabilmektedir.

AYAK B&#;LE&#;&#; BURKULMASI KAÇ GÜNDE &#;Y&#;LE&#;&#;R?

Ayak bile&#;i burkulmas&#;, pek çok durumda müdahaleye gerek kalmaks&#;z&#;n iyile&#;ir. Ancak a&#;r&#;y&#; gidermek için basit uygulamalar yap&#;ld&#;&#;&#;nda iyile&#;me h&#;zlan&#;r.  A&#;r&#; geçene kadar buz tedavisi ve ciddi bir istirahat ile birkaç gün içerisinde iyile&#;me meydana gelir. Ayak bile&#;i ba&#;lar&#;nda kopmalar olu&#;urken küçük k&#;lcal damarlarda da kanamalar meydana gelir. Bu durumun varl&#;&#;&#; bilekte morarma ve &#;i&#;likler olarak kendini gösterir. Bu durumda iyile&#;me uzar.

&#;LG&#;N&#;Z&#; ÇEKEB&#;L&#;R: