Bir At Bara Girmiş Kitap Özeti

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI BÖLÜMÜ CENGİZ DAĞCI’NIN “BENİM GİBİ BİRİ” ADLI ROMANININ İNCELEMESİ CENGİZ DAĞCI KİMDİR? 9 Mart tarihinde Kırım'ın Yalta şehrinin Gurzuf köyünde doğar. Çocukluğu kıtlık, yoksulluk, Rus emperyalizminin zulmü ve büyük baskılar altında geçer. İlkokulu köyünde, ortaokulu Akmescid ' de bitirir. Kırım Pedagoji Enstitüsü ikinci sınıfta iken İkinci Dünya Savaşı çıkar. 'de Ukrayna cephesinde Almanlara esir düşer. Almanların yenilmesi üzerine esir kampından kurtularak müttefik devletler safına sığınır. 'da Londra'ya yerleşir. İngiltere'deki hayatı da hiç kolay olmaz; bir taraftan yazarken en vasıfsız ve ağır işlerde çalışmak zorunda kalır. “ Türkçe bana anamın konuştuğu dil" diyerek yazı dili olarak Türkçeyi kabul eder. Türkiye Türkçesindeki ilk kitabı yılında Varlık Yayınları tarafından yayınlanan Korkunç Yıllar’dır. Yaşar Nabi ile mektuplaşarak tanışan Dağcı, eserlerini de posta yolu ile gönderir. Soğuk savaş şartlarının siyasi etkilerinin hissedilmesi, Sovyetler Birliği'nin sol entelijansiya ile kurduğu ilişkiler ve fikir hayatımızdaki çatlamalar yazarı yalnızlaştırmak üzereyken, Ötüken Yayınevi ile tanışır. Ötüken Yayınevi vasıtasıyla yirmiden fazla kitabı Türk okuyucusuyla buluşturur. Dağcı Türk edebiyatının büyük yazarları arasındadır Romanlarında Kırım Türklerinin yaşadığı acıları hüzünlü ama berrak bir üslupla aksettirir. Kitapları yıllarca elden ele dolaşır. Kırımla olan ilgisini hiçbir zaman koparmaz ve Kırım Türklerinin vatanlarına dönüşlerini anlatmayı ihmal etmez. Hatıralarında "Ben yalnızca Kırım'ın yazarı değilim ama Kırım'ın faciasını bütün gerçeği ve içtenliğiyle yalnız ben yazabilirdim" der. Hayatının son yıllarında içerisinde bulunduğu muhitteki karakterleri ele alan hikâyeler de yazar. En büyük destekçisi savaş sırasında Polonya'da tanıştığı ve yılında kaybettiği kıymetli eşi Regina Hanım olur. Aralarında Yazarlar Birliği'nin ve Flesam'ın yılın yazarı, Türk Ocakları'nın üstün hizmet ödülü de olmak üzere sayısız ödül alır. En son tarihinde Marmara Üniversitesi Türkiyat Enstitüsü tarafından düzenlenen "Türk Dünyasında Zirve Şahsiyetler: Cengiz Dağcı" sempozyumuyla yazarlık macerası ele alınan Cengiz Dağcı, 22 Eylül tarihinde Londra'nın Outfields bölgesindeki evinde saat sıralarında vefat etti Dağcı’nın vefatı üzerine Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun Ukrayna Devleti nezdinde yaptığı görüşmelerle 70 yıldır ayrı kaldığı Kirim topraklarına gömülmesi için izin alınır. Dağcı'nın cenazesi 1 Ekim Pazar günü, Akmescid ’e kilometre uzaklıktaki Yalta bölgesine bağlı Kızıltaş köyünde defnedildi. Cengiz Dağcı'nın Eserleri Romanları Onlar Da İnsandı Korkunç Yıllar Yurdunu Kaybeden Adam İhtiyar Savaşçı Benim Gibi Biri Üşüyen Sokak Ölüm ve Korku Günleri Biz Beraber Geçtik Bu Yolu Dönüş Yoldaşlar Ο Topraklar Bizimdi Badem Dalına Asli Bebekler Anneme Mektuplar Regina Tarihi Romani: Genç Temuçin Hikayeleri Bay Markus'un Köpeği Bay John Marple'in Son Yolculuğu Oy Markus Oy! Rüyalarda Ana ve Küçük Alimcan Denemeleri Ben ve Içimdeki Ben (Yansılar'dan Kalanlar) Yansılar 1, Yansılar 2, Yansılar 3, Yansılar 4 Hatıratı Hatıralarda Cengiz Dağcı ROMANIN ÖZETİ Yazar eserin bir istasyonda başlatıyor. İstasyonda ayarlanmış bir buluşma ve birbirini tanımayan iki insan çiziyor. Okur olarak biz bunlardan birinin yazarın kendisi olduğunu anlıyoruz. Karşısında ise Joseph Tucknell isimli bir karakter yaratıyor. Bu karakterle buluşması ve onun hikayesini dinlemesi aslında kitabın görünen metni denebilir. Yazar eserin başında Joseph Tucknell ile konuşurken hala roman gerçekçiliğine girmiş değil yahut girmiş de biz okur olarak anlamıyoruz. Nitekim kitabın girişinde henüz olay örgüsü başlamamışken “Anneme Mektuplar” adlı eserinden bahsediyor. Bu romanının adı eser boyunca geçmezken yani olay örgüsü kırılmazken eserin son sayfalarında bizi tekrar roman gerçekçiliğinden çıkaran Anneme mektuplar adlı eserinden bahsetmesi oluyor. Eserin ilk sayfalarında Joseph Tucknell karakteri bir muamma. Karakterin yazara ulaştığı ve yurttaş adını kullandığından bahsediliyor. Daha metnin en başında bile Dağcı eserin teması olan yurt özlemini okuyucuya hissettiriyor. Bu buluşmadan sonrası karakterle beraber gittikleri bir barda devam ediyor. İçkileri eşliğinde konuşan iki yurttaş birbirlerine hikayelerini anlatacak gibi bir izlenime kapılıyorsunuz. Fakat bu iki karakterin Polonya Havacılar Kulübü’nün zemin katı barında birbirleriyle olan sohbetlerinin acaba tek başına yani sadece yazar tarafından gerçekleştiriliyor olması ihtimalini düşünmüyorsunuz. Bu iki karakterin konuşması esnasında Joseph hakkında öğrenebildiğimiz şey karısı ve kızı olması. Sohbetin devam edeceği anda yazar sanki metinlerarası bir geçiş yapar gibi olay örgüsünü bu sohbetten tamamen bağımsız sayılamayacak fakat farklı bir zaman düzleminde başlatıyor. Karşımızda isimsiz bir karakter ve bir Josephimiz var. Biz dünyaya bu isimsiz karakterin açısından bakıyoruz. Onun yorgunluğunu, açlığını, sefaletini, yalnızlığını hissediyoruz. Uzun bir yolda yürüyor karakter. Dağları tepeleri aşıyor. Umudu olmasından utanarak. Olay örgüsünün ilk anlarında bahsedilen bir yargıç ve suçlu bulunan bir masum var. Aslında suçlu bulunan binlerce masumdan biri olduğunu anladığımız karakter suçunun ne olduğunu hemen açıklamıyor. Fakat metnin ilerleyişiyle beraber bize suçunun ne olduğunu açıklıyor. Suçsuzluğunu anlamamızı isteyerek. Polisler ve asker tarafından yediği dayaklar ve maddi manevi şiddet eser boyunca onun üniformalı birini gördüğünde tüylerini ürperten ve karanlık zamanlara döndüren bir imge olarak karşımıza çıkıyor. Kahramanımız yurdundan, ailesinden ve çocukluğuna duyduğu özlemden bahsediyor. Bir yandan da yolları arşınlıyor. Eser boyunca yürüyüşü devam ediyor kahramanımızın. Hikayesini oluşturan ise karşısına çıkan insanlar oluyor. Ona sevildiğini hissettiren yahut canını acıtan. Bir de arkadaştan bahsediyor. Yola onunla düşmüş, o da suçlu ilan edilen fakat suçunu bilmediğimiz karakterin adı da Joseph. Kahramanımızın en yakını ve ona hala insan olduğunu hissettiren tek gerçek. Bu iki karakterin birbirleri üstünde baskıları var. Joseph bıçkın görünmeye çalışan muhtaç bir insan. Özellikle karnı açken kahramanımıza zor anlar yaşatıyor. Sarf ettiği cümleler ile arkadaşının ruhundaki yaraları açıp kapatabilen bir insan. Eser boyunca Joseph’i kaybedip bulduruyor yazar. Kahramanımız yemek aramak için yola indiği zaman ilk kadın karakter olan Magdalena tarafından görülüyor. Uzun süredir yaşadığı yabanilik, suçu olmadığı halde suçlu ilan edilme ve hakkında verilen ölüm fermanı sebebiyle yaşadığı kaçak hayatı, mutluluktan uzak, insandan da kaçarak yaşadığı hayatın etkileriyle kendisine yardım eden kadınla konuşamıyor kahramanımız. Magdalena ile konuşmasa da kadından gördüğü merhamete ve yardım tekliflerine verdiği tepki onun acısını gösteriyor bize. Kadının kendisinin ve büyükbabasının yanında kalabileceğini ve toprağı ekip biçerek yaşayabileceklerini teklif etmesi üzerine kahramanımız şu tepkiyi veriyor içinden; “Alay mı ediyordu benimle? Ben toprağa bağlı; ben toprağa aşık; ben toprağın insanı olarak yaşamak istediğimden ötürü yargıcın önüne çıkarıldım, tutsaklar evine atıldım, aşağılandım, onurum kırıldı, insanlığımı yitirdim. Şimdiyse… Sen kimsin be kadın? Dilendim ekmeğini verdin sağol. Bu topraklar üzerinde çalışmama izin de ver diye yalvaracağımı mı sandın? Kimin toprağı üstünde? Senin mi? Babanın, dedenin, komşunuzun toprağı üstünde mi? Defol git! Ben bir yolcuyum bu dünyada.” Kahramanımız bu cümleleri her ne kadar içinden sarf etse de acısını öğrenmiş oluruz. Ayrıca bu noktada Magdalena ile yollarını ayırsa da onu unutmaz karakterimiz. Artık bütün kadınlar Magdalena olur. Bu toprak sohbetinin karakterin kafasında eski zamanları uyandırması ve bunu Joseph’a yansıtması dostunun hoşuna gitmez. Burada çıkan tartışmada da Joseph karakterimizin suçunun, rejime karşı muhalefette bulunmak olduğunu, onun sosyalist düzene başkaldırdığını ve toprak sahibi olmak istediği için kesinlikle suçlu olduğunu söyler. Bu suçluluk konusunda asla anlaşamazlar. Karakterimiz kendi içinde şu şekilde bir savunma yapar. “ Suçsuz olduğumu kime anlatacağım? Toprak sahibi, varlıklı zengin bir kişi olmak istemediğimi kime ve nasıl anlatacağım, nasıl ispatlayacağım? Böyle bir istemim olmadı hiç. Ne de sosyalist düzenine başkaldırdım. Sadece ben bu dünyanın insanıysam eğer, dünyanın bir parçasının, ne denli küçük olursa olsun, dünyanın bir parçacığının bana ait olması gerekir dedim. Bunun bir suç olduğunu bilmeyerekten söyledim bir toplantıda. Parti ve devlet örgütlerine ulaştı sözüm.”  Yazar eski bir anıyı anlatır gibi bir hikayeye bir bara döner ve metinlerarası geçişi sağlamaya çalışır. Kahramanın bir sonraki yabancıyla teması ağaçların arasında saklanırken askerlerin dört insanı öldürerek bir hendeğe atmalarına şahit olmasıyla gerçekleşir. Askerler gidene kadar saklanır ve kendi acı anılarının etkisi altına girer. Her şey olup bittiğinde saklandığı yerden çıkar ve ona seslenen biri olduğunu anlar. Bu kadın ona öldürülen insanları anlatır. Karakterin siyah saçlı Magdalena dediği kadın, eğer kente dönerse kendisinin de hapse atılacağını ve öldürüleceğini anlatır ona. Bunun üzerine kahramanımız kendisi gibi kaçarak hayatta kalabileceğini sadece dağlara gitmesi gerektiğini söyler. Kadın ise ona kaçarak yaşamanın bir anlamı olmadığını, er geç savaşmak gerektiğini, umudun bir parçasının bile işe yarayacağını söyler. Kadının bu sözleri karakterimizi uzun yıllardır kaçarak sürdürdüğü korkunç yaşamın gerçekten yaşamak olup olmadığını düşünmeye yöneltir. Kaçışını devam ettirirken İkinci Dünya Savaşı’nın başladığını öğrenir. Joseph’i bulur ve kullanılmayan bir tren yolunu takip ederek kendilerini tünelin birine gizlerler. Karakterimiz Joseph’in kötü durumda olması nedeniyle yemek bulmak için yine yollara düşer. Karşılaştığı ve yolcu olduğunu anlayan bir adam yemek bulmak ve geceyi geçirmek için onu Bayan Magdalena’nın Pansiyonu adlı bir yere yönlendirir. Bayan Magdalena iyi yürekli biridir. Kocası Henry adında bir askerdir ve savaşta ölmüştür. Bayan Magdalena’nın kocasının ölümünü kabullenmek yerine onun savaştan döneceği günü beklemesi hatta kahramanımızı gece karanlığında gördüğünde kocası sanması karakterimizi etkiler. Pansiyonda bir gece geçirir. Bayan Magdalena’nın yemeklerinden yer ve onun hazırladığı çıkınla sabah Joseph’in yanına gitmek üzere yola düşer. Fakat Joseph’i bıraktığı yerde bulamaz. Yalnız kalan kahramanımız bunu kaldıramaz ve olduğundan da beter bir hale bürünür. Kahramanımız bu durumda iken yazar tekrar bara döner ve Joseph Tucknell ile konuşmasını sürdürür. Onun ne sebeple kötü olduğunu bir türlü anlayamayan yazar kendisini bulmasının sebebini de çözemez ve şu cümleleri kurar. “Hey Joseph! Bu eziklik bu yılgınlık neden? Bizim yurdun insanları mı geldi aklına yine? Ama sen… Bir zamanlar Yahudileri kurşuna dizdiler – Ben Yahudi değilim dedin ağlamadın; Katolikler hapishane zindanlarında çürütüldü bir zamanlar –Ben Katolik değilim dedin, ağlamadın; tarih artığı Kırım-tatarları katledildiler- Ben Bir Kırım Tatarı değilim dedin ağlamadın. Şimdi saçların ap-ak gözlerinin mavisi donuk, ölümünün eşiğinde duruyorsun- senin ardından ağlayacak tek bir kişi bile kalmadı bizim yurdun toprakları üstünde. Beni arayıp bulmanın gerçek sebebi ardından ağlamam için mi yoksa?” Joseph Tucknell artık başka biri haline dönmeye başlar yazarın gözünde. Bu noktada yazar tekrar hikayeye döner ve kahramanımız Joseph’in gidişiyle kendini çıkmazda bulmuştur. Saklandığı yerden kente doğru gider ve orada askerlerle karşılaşır askerler onu yakınlarda bulunan bir toplama kampına götürürler. Kahramanımız burada Kürek sakallı adam dediği bir başka esirle tanışır ondan öğreneceği şeyler artık bunca zamandır öğrendiklerine eklendiğinde ruhunu rahatlatmaya başlayacaktır. Kürek sakallı adam onu korur. Ona anlattığı hikayeler ölümden korkmamak, ölümün özgürlük olduğu düşüncesi üzerinedir. Nitekim bahar geldiğinde toplama kampında öldürülme sırasının onlara geleceğini de söyler. Bahar gelip askerler tarafından götürüldüklerinde kahramanımız artık ölümden korkmamaktadır. Gittikleri yerde askerler esirlere dev hendekler kazdırırlar. Kürek sakallı adamla birbirlerine yardım etmektedirler. Adam ona kurtulmak için bir an bile şansı olsa bunu değerlendirmesini söyler. Kahramanımız anlamaz. Askeri araçlar yaklaşmaktadır ve bu araçlar kazılan hendeklere binlerce ceset atıp son sürat giderler. Kahramanımız bu anın şoku içerisindeyken Kürek sakallı adam askerlerden kaçar gibi koşmaya başlar bütün dikkati üzerine çeker ve askerler tarafından vurulur bütün bu karmaşanın içerisinde kahramanımız kendini yakındaki çalılıklara atma şansını yakalar. Kimse onun peşine düşmez ve askerler esirlerle beraber geldikleri gibi giderler. Kahramanımız ise çalıların arasında kalır. Sonra kendini dağlara vuran kahramanımız açlık ve yorgunluktan bitap düştüğünde askerlerle karşılaşır fakat bu askerler yerel kuvvetlerdendir. Kahramanımızı kamp alanlarına götürüp yiyecek yemek ve yatacak yer verirler. Kuvvetlerin başında Baba Bruno isimli bir asker vardır. Kahramanımıza dikkat etmesini ve burada kalabileceğini söyler birlikleriyle beraber gider. Burada bir zaman geçirdikten sonra yollara düşer ve bir baraka bulur. Barakanın bahçesinde çamaşır san bir kadın görür. Cesaretini toplar ve bu kadınlar konuşur. Bu kadının adını öğrenemeyiz. Kadın abisinin öldüğünden ve adının Joseph olduğundan bahsettiğinde kahramanımıza Joseph demeye başlar. Kahramanımız ise ona Magdalena diye seslenir. Bu ikili aşık olurlar ve birbirlerinin yaralarını sarmaya başlarlar. Kahramanımızın yol boyunca yaşadığı, gördüğü her şey ve tanıştığı herkes sanki onu Magdalena’ya hazırlamıştır. İkili evlenirler. Magdalena hamile kalır. Yurdunu, topraklarını, ailesini özleyen ve suçsuzluğunun baskısı altında ezilen karakterimiz tüm bu dertlerini evi, yeri, yurdu olacak bir kadını sevince çözer. Kahramanımızın hikayesinin sonunda, kaldıkları barakanın yıkılma emrini getiren bir kentli gelir. Haberi alan aşıklar ellerinde eşyaları ile yola düşerler. Fakat bu yol artık eskisi kadar kötü değildir. Yazarın Joseph Tucknell ile buluşması barda devam eder fakat sonuna gelmektedir. Joseph Tucknell’ın günah çıkarma seansına dönüşmüştür buluşma adeta. Barın kapanma duyurusuyla beraber dışarı çıkar ve kendilerini soğuk havaya bırakırlar. Sokakta yürürken iki yabancı gibidirler. Tucknell’ın kurduğu bir cümleden yazar sözü yeniden Kırım-Tatarlarının katledilişine getirir. Aslında romanın bütün acısını bir cümlede verir. ROMANDA DİL ve ÜSLUP Eserin dili konuşma diline yakın olsa da eserdeki betimlemeler ve doğa tasvirleri oldukça süslüdür. Psikolojik tahliller ve iç hesaplaşmaların yoğunluğu okuyucuya bazen ağır gelecek derecededir. Fakat yer yer sahip olunan diyaloglar oldukça sadedir. Betimlemeler ve tasvirlerdeki yoğunluk ve karmaşıklık kahramanın karakterine dayandırıldığında anlaşılabilecektir. Zamanda atlamaların yapılışı istenildiği gibi verilememiştir. ROMANIN KONUSU Kendisi de bir Kırım Tatarı olan ve İkinci Dünya Savaşı döneminde kendisi de asker- esir- sığınmacı rollerini yaşamak zorunda kalan yazar aslında yaşadıklarından yola çıkarak içsel bir yolculuk oluşturuyor. Tarih sahnesinde Kırım Tatarlarının yaşamış olabileceği şeyleri bir kahraman üzerinden anlatmaya çalışıyor. ROMAN KARAKTERLERİ -Joseph Tucknell -Joseph -İsimsiz Baş Karakterimiz (Sonradan Joseph adını seçecek.) -Magdalena (Sarışın) -Magdalena’nın Büyük Babası -Magdalena ( Siyah Saçlı) -Yaşlı Bayan Magdalena -Kürek Sakallı İhtiyar -Bay Bruno -Magdalena (Karısı) -Çiftçi ve Karısı ROMANDA ZAMAN Romanın başında yazar ve Joseph Tucknell günümüzü yaşıyorlar. Fakat eserde ’lı yıllara hatta daha öncesine dönüşler de yer alıyor. Eserin içerisinde anlatılan hikaye iki- üç yıl gibi bir süreci kapsıyor. Bunu da hikayede geçen bahar ve güz döngülerinden çıkarabiliyoruz. Kahramanın psikolojik durumuna göre zaman aşımı değişiyor. Hızlanıyor yahut yavaşlıyor. Örneğin karısıyla tanıştıktan sonraki dönem mutluluklarının her gününü anlatmak yerine bir süreç olduğunu ve bunun mutlu yaşandığını söylüyor. Günlerden ufak örnekler veriyor. Toplama kampında geçen kışı iki-üç sayfaya sıkıştırıyor. Yolda geçirdiği dönemleri ise sayfalarca anlatmasına rağmen bir haftadan bahsedebiliyor. ROMANDA MEKAN Roman içerisinde olayların olduğu yerler Polonya toprakları denebilir. Ama net ve belirli bir isim yoktur. Bu çıkarımı Yahudi ve Katolik katliamlarından, toplama kamplarından yapmaktayız. Karakterlerin Kırımlı olduğunu bilmekteyiz çünkü. Çocukluklarıyla ilgili düşündüklerinde yahut yurt hayaline düştüklerinde Murmansk kıyılarından Livadia bağlarına, Vladivastok rıhtımına kadar adlar veriliyor. Bunun dışında olayların yaşandığı yerler çiftlik, çadır kampı, pansiyon, istasyon, tünel, esir toplama kampı gibi örnekler versek de nerede olduğunu söyleyemeyiz. Eserin sonunda yazarın kendisinin de uzun süre yaşadığı Wimbledon adının geçmesinden buluşmanın yapıldığı Polonya Havacılar Kulübü’nün İngiltere’de olduğunu söyleyebiliriz. ROMANDA BAKIŞ AÇISI Romanda birçok bakış açısının kullanıldığını söylersek yanılmış olmayız. Kahramanın yeni karakterlerle karşılaşmalarında hakim bakış açısı, kendi kendine kaldığı dönmlerde kahraman bakış açısı, insanlarla konuşmaya başladığında gözlemci bakış açısı görmekteyiz. Barda ise olaylar yazarın gözünden görülmektedir. Bu noktada kahraman bakış açısı kullanılmıştır. Fakat yazar kendini romana dahil ettiğinden ötürü bunların hiçbirini saymayıp hakim bakış açısı dersek de yanılmış olmayız. Kaynakça DAĞCI Cengiz, Benim Gibi Biri, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 

DOSTOYEVSK YAYINEV VE ADRES:Oda Yaynlar Beyolu / STANBUL BASIM TARH KTABIN YAYIM MAKSADI : Hayattaki Baz Ac Ve Sra D Olaylar nsanlara Aktarmak KTABIN ZET : Drt aydr evin kirasn verememiti. Evin sahibi onu mahkemeye verecekti. Uzun sreden beri hasta olmasna ramen yal Teteri kadnn evine gidebilirdi. Daha nceki ykse Ruble veren kadn yeni getirdii saate bakt ve Ruble dedi. Raskonikov kabul etmek zorundayd nk kata kana kadar kimseyle karlamamt. Yal kadn, kz kardei ile beraber kalyordu evde. ok zengin olmasna ramen, kz kardei hi miras brakmayacakt. Kz kardeini ou zaman dver, onun her iini takip etmesi gerektiini dnrd. Raskolnikov Rubleyi ald ve dar kp bir meyhaneye gitti. Marmeladov yan masada oturuyor olmasna ramen tanp sohbet etmekten kendini almamt. Marmeladov eini ok seviyordu ve ocuunu da; ama ok iyordu. O kadar ki ailenin geimi iin Sonya fahielik yapmak zorunda kalmt. Ne kadar fedakar bir kz bu Sonya diye dnmekten kendini almamt. Raskolnikov Marmeladov un evine gittiklerinde ei haykrla onlar yumruklamaya balad. Hep iiyordu ve evdeki 20 Rubleyi gtrp ikiye vermiti. Marmeladov Raskolnikov cebindeki 50 Kapiki oraya brakarak uzaklat. Eve geldi, yorgundu. Nastasya bir mektup getirdi. Raskolnikov heyecanla okumaya balad mektubu. Annesinden gelmiti mektup. Annesi kz kardei Dunyadan bahsediyordu. Dunya, Luzhin adnda ift memurluu olan 45 yandaki biriyle evlenecekti. Hem Luzhin onlarn eyalaryla beraber Petersburga gelmesi iin yardm edecek, gelmelerini salayacakt. Annesi, 60 mil tedeki tren yoluna gitmek iin bir araba ayarladn, trende ise 3 nc snfta gzel bir yolculuk yaptktan sonra Petersburga gideceklerini ve onu ok zlediini yazyordu. Raskolnikov Bu evlilik olmayacak diye dnd. Dar kt ve birka saat dolatktan sonra yorgun dp bir yerde uyuklad. Kt bir rya grdkten sonra uyand. Eve gitti. Saat 7ye yaklayordu. Saat uygundu. Aadaki baltay alacak kimseye gzkmeden yal tefeci kadnn evine gitti. eri girerken onu kimse grmemiti. 2 nci katta boya yapan adamlarda onu yukar karken grmemilerdi. Tefeci kadnn evine girdi ve ona bir kltablas uzatt. Kadn kltablasna bakarken baltay kafasna indirmiti. Kadnn l bedeni yerde yatyordu. eri dald ve dolaptan sadece rehin verilmi, birka para altn cebine ald. Yal kadnn kz kardeiyle ieride karlat. Kzn akn baklar altnda baltayla onu da ldrd. Dorusu bir kiinin toplumdaki binlerce kiinin refah ve mutluluu iin lmesinin bir zarar yoktu. stelik bu tefeci kadn ok kt biriydi. Kapda birka kii kapy vuruyorlard. Hi evden kmayan tefeci kadnn, kaca tutmutu. Raskolnikov titriyor, dar kp her eyi itiraf etmek istiyordu ama

yapmad. Dardakilerden biri kapnn ieriden srgl olduunu fark etti. Yal kadna bir ey olduunun farkna vardlar. ki kii Kapcy armak iin aa indi. Bu kamak iin tam frsatt, Raskolnikov kapy at, hzla merdivenlerden inmeye balad, aadan grlt gelmeye balaynca Raskolnikov boyaclarn dairesinin kapsnn arkasna sakland ve kapc ile adam yukar knca o da dar kp deiik bir yoldan eve gitti. Baltay ald yere brakt. ok korkmutu ve titriyordu. Ald mcevherleri ve kymetli taklar darda bir yerde saklamay ihmal etmedi. 2 gn geti hala uyanmad diye dnyordu niversite arkada Razumikin. Doktor Zozimov hastal atp kendisine geleceini sylyordu. Ama Raskolnikov uyannca arkadan ve doktoru isteksiz bir vaziyette evden kovdu ve dar gidip bir bara oturdu. Eski gazeteleri okurken yanna gelen bir polis memuru melenkolik ve deli bir ruh haliyle cinayetten bahsedip, st kapal her eyi anlatt. Korktuunu, endielendiini hi hissettirmedi. Ertesi gn eve geldiinde annesi ve kz kardei Dnya nn kendisini beklediklerini grd. ocuun halini gren anne aknlkla titriyordu. Onu ertesi gn bay Luzbinin gelecei grmeye arrken korkmutu. Ertesi gn bay Luzbin onlar ziyaret etttiinde, Raskolnikov hakl kmann gururu ile glyordu. Bay Luzbin kz kardei ok aalam, onlarn fakir bir aile olduunu deerlendirerek fazla istekte bulununca evden kovulmutu. Hemen ardndan Raskolnikov elveda diyerek evden ayrld. nanamyordum. Annesi olunun bu tavrla dorusu alamaktan baka yapacak bir eyleri yoktu. Raskolnikov melenkolik halde evi terkederken her naslsa arkada Ramuskine onlar emanet etmeyi de ihmal etmemiti. Bay Marmeledovun cenazesi iin evine gittiinde Sonyada oradayd Sonyaya kar inanlmaz bir his iindeydi. Ailesi iin Sonyann yapt fedekarlk onun gzlerini bylemiti. Birka gn boyunca Sonyay dnd ve frsat bulduka onunla konumaya alarak geirdi vaktini. Polis memuru porifiri Raskolnikovun (Mihailovis adnda gen biri cinayeti ilediini itiraf etmi olmasna ramen) cinayet ilediini biliyor ve onun psikolojik durumunu bildii iin, itiraf etmesi iin onu sktryor ama tutuklamayacan sylyordu. Cinayeti ilediini Sonyaya itiraf etmiti. Sonyada Raskolnikova gidip teslim olmasn, yere kapanp Allahtan ve insanlardan zr dilemesini istiyordu. Sonu olarak Raskolnikov vicdannn verdii acya dayanamayp suunu polise itiraf etti. yldr Sibiryadayd Raskolnikov. Petersburg a, Razumukin ve kardei Dunya evlenmilerdi. Mahkeme Raskolnikovun iyi hali, paray kullanmad, daha nceki yaamnda verimli bir niversite renimi yapt, fedakar kiilii ve kendi kendine teslim olmasndan dolay, ok az bir cezayla 8 yl krek mahkumiyetine arptrld. Raskolnikovu Sonya her gn ziyaret ediyordu. Sibirya da ailesi ile srekli mektuplaan Sonya, Ramuzkin ve Dunyann tek haber kaynayd. Raskolnikov,Sonyann sevgisi ile hayata baland ve gelecein planlarn beraber hayal etmeye baladlar. SU VE CEZASI.

Btn idealist dnceler dnp dolap sonunda Tanrcla varmak zorundadrlar. Bu zorunlu sonu, ondokuzuncu yzyln ilk yarsnn oluturduu nl bir sanat yaptnda yansmaktadr.

Dostoyevskiyi () oluturan yllar, ondokuzuncu yzyl Rusyasnn ar inci Nikolann basks altnda ezildii yllardr. Toprak iileri, bir eit tarm gereciymiesine toprak beyleri arasnda ak artrmayla satlmaktadr.(rnein Gogolun L CANLAR adl eseri bu konuda aklayc bilgiler verebilir) Oysa kk toprak beylerinin durumlar da, inek gibi alp sattklar mujiklerden daha gvenli deildir; sabah akam blge komiserinden dayak yemektedirler. Devlet dairelerinde mdr, memurunu tokatlayarak altrr. Krbalamakla krbalanmak en olaan gnlk ilerdendir. Kazanlar yaamaya yetmemektedir, alk salgndr, aydnlar arasnda ykc dnceler kaynamaktadr. Baklar gk llerine evrilmitir, mujikler sann saltanatn sabrszlkla beklemektedirler: Bu kadar iren bir eye Tanr raz olamaz. Sonyann azyla bu yargya varan Dostoyevski, yaad srece onu kvrandracak olan ikilii, Su ve Cezann drdnc blmnde, Raskolnikovun azndan ortaya atyor: Ama gene de raz oluyor ite. Birka yaprak sonra da, nl romannn dayand nemli sorulardan birini sormaktadr: Nasl oluyor da bu kadar bayalk, byle kutsal bir duyguyla badaabiliyor?. Dostoyevski, daha birok yaptlarnda, bu sorunun uyandrd kukular zmeye alacaktr. Gk lleri karsnda insan yaps, eitli ynlerden ustaca didikledii bu ikilik; hemen btn yaptlarnn temelidir.

Dostoyevski doduu zaman Pukin yirmi iki, Gogol on bir yandayd: Her ikisi, de ona nclk etmitir. Tolstoyla Turgenyevse onunla birlikte yetiecek, onunla yaracaklardr. Almanyada Goethe, ngiltere de Byron, Fransada Chateaubriand, Stendhal, Balzac nleri Rusyaya erimi olarak yaamaktadrlar. te Balzac Moskovaya geldii zaman Dostoyevski onun Eugenie Grandetsini Rusaya eviriyordu a, byk dnrlerle byk sanatlarn adr. Heine, Hugo, Merime, Poe, Musset, Dickens, Flaubert yetimektedirler. Su veCeza,nn tasarlanmasndan nce bir de ehov doacaktr. Dostoyevski ilk yapt olan nsancklar yaymlad ylnda yirmi be yandayd. Yl, en nemli yazarlarn birbirleriyle yararak kaynat bir yldr. Dostoyevski, Byron ldnde , Goethe ldnde on bir, Pukin ldnde on alt, Stendhal ldnde yirmi bir, Chateaubriand ldnde yirmi yedi, Balzac ldnde yirmi dokuz, Gogol ldnde otuz bir yandayd. Altm yana kadar yaayacak, edebiyat dnyasnn en salam yaptlarn kuracaktr.

Su ve Ceza, bylesine bir evrede, ylnda yaymland. ta Rusyada toprak reformu yaplm, toprak klelii kaldrlmt. ar I. Nikola oktan lmt. Btn bunlar alkla yoksulluu azaltacak yerde,

bsbtn hzlandrmt. Sosyal denge bozulmutu bir kez, toplumdaki kargaalk srp gidecekti. Turgenyev () Babalar ve ocuklarnda, ernievski () Ne Yapmalsnda bu sosyal kargaaln nedenlerini aratryorlard. Dostoyevski Su ve Cezasyla, Turgenyevie ernievskinin karsna gksel ly kard. Su ve Ceza, bu adan, Dostoyevskinin kendisiyle yapt nemli bir tartmayd. Nitekim o yllarn aydnlar bu tartmaya ok byk bir nem verdiler, yapt bir anda btn Rusyaya yayld.

Su ve Cezann ortaya att sorun uydu: Bir yanda budala, nemsiz, hastalkl, kimseye yararl olmayan, tersine, herkese zarar dokunan, niin yaadn kendisi de bilmeyen, yarn nasl olsa kendiliinden lecek bir kocakar var. te yanda da yardm grmediklerinden tr yok olup giden gen, krpe gler Kocakarnn manastra adad paralarla milyonlarca ktlk nlenebilecektir. u halde kocakary ldr, parasn al, sonra da bu paray btn insanln yararna harca. Bir lme kar binlerce dirilme. Bu bir hesap iidir. Hem sosyal dengede bu aptal, bu kt yrekli kocakarnn ne deeri olabilir? Bir bit, bir hamambcei ondan daha deerlidir. Yaamak iin, yaamaya deer olmaldr. Bakalarn sev diyorlar, bundan kan sonu her ikisinin de yar yarya plak kalmasdr. Kaftann ikiye blp yarsn komuna verirsen hem sen plak kalrsn, hem de o giyinmemi olur. yisi mi, kendini sev, hem kaftann salam kalr, hem de komunun ikiye blnm bir kaftandan daha fazlasn almasn salam olursun. Bir toplumda zel iler ne kadar tkrnda giderse genel iler de o kadar dzenli olur. Kendini dnmen genel ilerleyii salar, buysa komun iin yarm bir kaftandan daha yararldr. lme gidecek bir adamn kayann stnde, ancak iki ayan koyabilecek kadar darack bir yerde oturmas gerekse, evresinde uurumlar, ummanlar olsa, sonsuz karanlklar, sonsuz yalnzlk; bitmez tkenmez frtnalar iinde, bir arnlk o darack yerde sonsuza dein ayakta durmas, adamn o anda lmesinden daha iyidir. Ne trl olursa olsun, yaamak gerek. Sorun, o yllar Rusyasnn sorunudur. Dostoyevski, hukuk rencisi Raskolnikovun kiiliiyle sorunu ortaya attktan sonra tartmaya balyor: Olaan insanlarla olaanst insanlar birbirinden ayrmaldr. Olaan insanlar boyun eerek yaamak zorundadrlar, kanun dna kmaya haklar yoktur. Olaanst insanlar btn sular ilemeye, btn kanunlar ayaklar altna almaya yetkilidirler, lkleri uruna btn snrlar aabilirler. Likrg, Solon, Napolyon yeni kanunlar koyarken eski kanunlar hakl olarak inemilerdir. Yerlemi bir adan baklnca bunlarn iledikleri de su deil midir? Olaanst insanlar bir bakma tm suludurlar, kendilerinin ya da toplumlarnn yararna kan dkmekten bile ekinmemilerdir. Bykler yle dursun, toplumlar iinde biraz olsun sivrilenler bile, az ya da ok, ldrc olmak zorundadrlar. ldrclk, olaanstln gereidir. Olaan insanlar, ellerine geirebilirlerse, olaanst insanlar asp keserler ama, bir sre sonra da heykellerini dikip onlara taparlar. Olaan insanlar uysal, geleneki, eik boyunludurlar; grevleri kendileri gibi birtakm varlklarn oalmasna yaramaktr. Onlar, insanl koruyup oaltrlar, tekilerse yrtp bir amaca gtrrler. Gen hukuk rencisi Raskolnikov, faizci kocakary bu dnceden yola karak ldrmtr. Evet, kan dkmtr ama, herkesin dkt kan, u yeryznde bir alayan halinde dklen, her zaman dklen kan

Onu bir ampanya gibi aktanlar sonradan Capitolde ta giyip insanln vnc oldular. Ben de insanlara iyilik etmek istiyordum. Yaptm bu biricik anlamszl balatmak iin insanla binlerce iyi i yapacaktm. Yaptm ie anlamszlk bile denemez ya, dpedz beceriksizlik denir. nk bu dnce, baarszla uradktan sonra grnd gibi, hi de budalaca deildi. Baarszla urayan her ey budalaca grnr. Ben, imdi budalaca grnen bu eylemle sadece kendime bamszlk salamak, yaamak iin ilk admm atmak, gerekli aralar edinmek istemitim. Bundan sonra her ey llemeyecek kadar yararl bir yry olacakt. Ama ben, ilk admda tkezledim. Baarabilseydim benim de bama ta giydireceklerdi. Raskolnikov niin baaramamtr? nk olaanstlk sansna kaplan olaan bir insandr. Olaanlar byk aclar ekmeye dayanamazlar, gerekten byk insanlarsa byk aclar ekmek zorundadrlar. Olaanlar amamalar gereken snrlarn iine er ge ekilirler, kendi cezalarn kendi elleriyle verirler, sevginin tutsadrlar.

Olaanstler sevgiye boyun emezler: Peki ama, buna layk olmadm halde, bunlar beni ne diye bu kadar seviyorlar? Ah, hayatta yalnz olsaydm, kimse beni sevmeseydi, ben de kimseyi hibir zaman sevmeseydim, btn bunlarn hibiri olmazd.

Raskolnikov kendi erdemini denemek iin ldrmt. Olaanstler, dorudan doruya yaparlar, denemezler. Erdem, dnce deil, eylemdir: O zaman anladm ki Sonya, iktidar, ancak eilip onu almak cesaretini gsterenlere verilir. i, cesaret etmekten ibaretti. Sorun, yalnz buydu. Ben, cesaret gstermek istedim, ldrdm.

Srt st karanlkta yattm srada btn bunlar dnmtm. Beni mahveden de ite bu oldu ya. ktidara gemeye hakkm olup olmadn kendi kendime sorup soruturmaya baladysam, demek ki iktidara gemeye hakkm yokmu. nsan bir bit midir? nsan, bunu soran iin bir bit deildir, aklna byle bir soru gelmeyen iin bittir. Napolyon bu soruyu sormadan gider, kocakary ldrrd. Benim suum bu soruyu sormaktr.

Gk ls, olaan insanlarn birbirlerine kar davranlarn dzenler. Raskolnikov da olaan bir insan olduuna gre: Kalk, hemen imdi, u dakikada, drt yol azna ko, yere kapan, ilkin kirlettiin topra p, sonra drt bir yana eilerek btn dnyay selamla, herkesin nnde, yksek sesle: Ben ldrdm! diye

bar. O zaman, Tanr sana yeniden hayat verecektir. Raskolnikovun kendisine ykledii biricik su, sonuna kadar dayanmamaktr: Benim davranm onlara niin bu kadar irkin grnyor? Kanunun snrlar alm, kan dklmtr. yleyse; insanla iyilik eden, iktidar zorla alan birok kimselerin de, daha ilk admlarnda, kafalarn kesmek gerekirdi. Ama bu adamlar sonuna kadar dayandlar, bunun iin de hakl ktlar. Bense dayanamadm, bunun iin de bu adm atmak hakkn kazanamadm.

Raskolnikov kendisini gszlkle, korkaklkla sulandrmaktadr. Oysa Dostoyevski, Raskolnikovun kendisinde, inannda derin bir hata bulunduunu sylyor. Dostoyevskiye gre Raskolnikov, bu hatay sezmitir ama, gerei gibi anlayamamtr. Dostoyevski, byk yaptnn sonlarna doru Tanrca davranyor, yaratt kiiyi yarglyor:

Raskolnikov, kendisinde, inanlarnda derin bir hata olduunu, belki daha o zaman, sulara eilip bakt sralarda, sezmi bulunduunu bir trl anlayamyordu. Bu seziin yarnki hayatna ait deiikliin, lmden sonra diriliinin, hayata yeni bir bakn habercisi olabileceini de anlamyordu.

Dostoyevski, Raskolnikovu Sibiryaya gnderip eline de, Turgenyev le ernievskiye kar kard, gksel bir erdemi tututurduktan sonra yaptn u szlerle bitirmektedir:

Raskolnikov, bu yeni hayatn kendine bedava verilmediini, onu ok pahalya, gelecekte yapaca byk fedakarlklarla satn almak gerektiini henz bilmiyordu. Ama burada yeni bir yk; bir adamn derece derece yenilemesinin, yava yava yeniden hayat buluunun, bir dnyadan bir baka dnyaya geiinin, u ana kadar hi bilmedii yeni bir gerekle tanmasnn yks balyor. Bu, yeni bir yaptn konusu olabilir. Romann konusu ada Rusya dir. Kahraman adatr, o yllarn btn aclarn, yaralarn iinde tayan gen bir rencidir Raskalnikov fakir ve iyi niyetli bir niversite rencisidir. Maddi imkanszlklar sonucu eitimi brakmak zorunda kalm, kirasn bile doru drst deyemedii pis ve khne bir odada yaamaya mecbur olmutur. Maddi olarak ok skt anlarda, para edebilecek eyalarn rehin brakt faizci bir yal kadn vardr. Kadn ktdr, kadn faizcidir, kadn, insanlarn zor durumda kalmalarndan yararlanan bir seafoodplus.info bu fikirler Raskalnikovu sua iten bahanelerdir Raskalnikov kadn ldrecek, paralarn alacak, renimini tamamlayp topluma faydal bir insan olacaktr. Gnlerce kafasnda ler bier. Muhakkak ki topluma faydal bir Raskalnikov, faizci bir kadndan ok daha

iyidir diye dnr ve kadn seafoodplus.info Raskalnikovun vicdan muhasebesiyle devam eder. Raskalnikovun kendi iin yaama tutkusu onu i dnyasnda yceletirir ve hak, hukuk kavramlarnn tamamn alt st ederek zmlemelerde bulunur. Fakat tasarladklar altnda boulur ve tm psikolojisi ker. Kitap boyunca olaylar Raskalnikovun gzyle gryor, Istrab onunla yayorsunuz. Kitabn dier bir zellii de, kominizmin yayld bir dnemde ve yerde, kahramanlarn dine ynelmesi. Yazar; zellikle en gnahkar grlen karakterleri (Sonya ve Raskalnikov) inanca yneltmitir. Kimlikler deil, kiilikler nemlidir mesaj da verilmek istenmitir. Su Nedir? Ceza Nedir? Amaca ulamak iin her yol mubah mdr? Raskalnikov hakl m? Asl sulu kim? Raskalnikov mu? Toplum mu? Tefeci kadn m? gibi sorular dndren yazar her okurun kendisine gre,inanlarna,hayata bak asna gre yorumlayabilecei,fikir edinecei bir uslup takip etmitir. zet Drt aydr evin kirasn verememiti. Evin sahibi onu mahkemeye verecekti. Uzun sreden beri hasta olmasna ramen yal Teteri kadnn evine gidebilirdi. Daha nceki ykse Ruble veren kadn yeni getirdii saate bakt ve Ruble dedi. Raskonikov kabul etmek zorundayd nk kata kana kadar kimseyle karlamamt. Yal kadn, kz kardei ile beraber kalyordu evde. ok zengin olmasna ramen, kz kardei hi miras brakmayacakt. Kz kardeini ou zaman dver, onun her iini takip etmesi gerektiini dnrd. Raskolnikov Rubleyi ald ve dar kp bir meyhaneye gitti. Marmeladov yan masada oturuyor olmasna ramen tanp sohbet etmekten kendini almamt. Marmeladov eini ok seviyordu ve ocuunu da; ama ok iyordu. O kadar ki ailenin geimi iin Sonya fahielik yapmak zorunda kalmt. Ne kadar fedakar bir kz bu Sonya diye dnmekten kendini almamt. Raskolnikov Marmeladov un evine gittiklerinde ei haykrla onlar yumruklamaya balad. Hep iiyordu ve evdeki 20 Rubleyi gtrp ikiye vermiti. Marmeladov Raskolnikov cebindeki 50 Kapiki oraya brakarak uzaklat. Eve geldi, yorgundu. Nastasya bir mektup getirdi. Raskolnikov heyecanla okumaya balad mektubu. Annesinden gelmiti mektup. Annesi kz kardei Dunyadan bahsediyordu. Dunya, Luzhin adnda ift memurluu olan 45 yandaki biriyle evlenecekti. Hem Luzhin onlarn eyalaryla beraber Petersburga gelmesi iin yardm edecek, gelmelerini salayacakt. Annesi, 60 mil tedeki tren yoluna gitmek iin bir araba ayarladn, trende ise 3 nc snfta gzel bir yolculuk yaptktan sonra Petersburga gideceklerini ve onu ok zlediini yazyordu. Raskolnikov Bu evlilik olmayacak diye dnd. Dar kt ve birka saat dolatktan sonra yorgun dp bir yerde uyuklad. Kt bir rya grdkten sonra uyand. Eve gitti. Saat 7ye yaklayordu. Saat uygundu. Aadaki baltay alacak kimseye gzkmeden yal tefeci kadnn evine gitti. eri girerken onu kimse grmemiti. 2 nci katta boya yapan adamlarda onu yukar karken grmemilerdi.

Tefeci kadnn evine girdi ve ona bir kltablas uzatt. Kadn kltablasna bakarken baltay kafasna indirmiti. Kadnn l bedeni yerde yatyordu. eri dald ve dolaptan sadece rehin verilmi, birka para altn cebine ald. Yal kadnn kz kardeiyle ieride karlat. Kzn akn baklar altnda baltayla onu da ldrd. Dorusu bir kiinin toplumdaki binlerce kiinin refah ve mutluluu iin lmesinin bir zarar yoktu. stelik bu tefeci kadn ok kt biriydi. Kapda birka kii kapy vuruyorlard. Hi evden kmayan tefeci kadnn, kaca tutmutu. Raskolnikov titriyor, dar kp her eyi itiraf etmek istiyordu ama yapmad. Dardakilerden biri kapnn ieriden srgl olduunu fark etti. Yal kadna bir ey olduunun farkna vardlar. ki kii Kapcy armak iin aa indi. Bu kamak iin tam frsatt, Raskolnikov kapy at, hzla merdivenlerden inmeye balad, aadan grlt gelmeye balaynca Raskolnikov boyaclarn dairesinin kapsnn arkasna sakland ve kapc ile adam yukar knca o da dar kp deiik bir yoldan eve gitti. Baltay ald yere brakt. ok korkmutu ve titriyordu. Ald mcevherleri ve kymetli taklar darda bir yerde saklamay ihmal etmedi. 2 gn geti hala uyanmad diye dnyordu niversite arkada Razumikin. Doktor Zozimov hastal atp kendisine geleceini sylyordu. Ama Raskolnikov uyannca arkadan ve doktoru isteksiz bir vaziyette evden kovdu ve dar gidip bir bara oturdu. Eski gazeteleri okurken yanna gelen bir polis memuru melenkolik ve deli bir ruh haliyle cinayetten bahsedip, st kapal her eyi anlatt. Korktuunu, endielendiini hi hissettirmedi. Ertesi gn eve geldiinde annesi ve kz kardei Dnya nn kendisini beklediklerini grd. ocuun halini gren anne aknlkla titriyordu. Onu ertesi gn bay Luzbinin gelecei grmeye arrken korkmutu. Ertesi gn bay Luzbin onlar ziyaret etttiinde, Raskolnikov hakl kmann gururu ile glyordu. Bay Luzbin kz kardei ok aalam, onlarn fakir bir aile olduunu deerlendirerek fazla istekte bulununca evden kovulmutu. Hemen ardndan Raskolnikov elveda diyerek evden ayrld. nanamyordum. Annesi olunun bu tavrla dorusu alamaktan baka yapacak bir eyleri yoktu. Raskolnikov melenkolik halde evi terkederken her naslsa arkada Ramuskine onlar emanet etmeyi de ihmal etmemiti. Bay Marmeledovun cenazesi iin evine gittiinde Sonyada oradayd Sonyaya kar inanlmaz bir his iindeydi. Ailesi iin Sonyann yapt fedekarlk onun gzlerini bylemiti. Birka gn boyunca Sonyay dnd ve frsat bulduka onunla konumaya alarak geirdi vaktini. Polis memuru porifiri Raskolnikovun (Mihailovis adnda gen biri cinayeti ilediini itiraf etmi olmasna ramen) cinayet ilediini biliyor ve onun psikolojik durumunu bildii iin, itiraf etmesi iin onu sktryor ama tutuklamayacan sylyordu. Cinayeti ilediini Sonyaya itiraf etmiti. Sonyada Raskolnikova gidip teslim olmasn, yere kapanp Allahtan ve insanlardan zr dilemesini istiyordu. Sonu olarak Raskolnikov vicdannn verdii acya dayanamayp suunu polise itiraf etti. yldr Sibiryadayd Raskolnikov. Petersburg a, Razumukin ve kardei Dunya evlenmilerdi. Mahkeme Raskolnikovun iyi hali, paray kullanmad, daha nceki yaamnda verimli bir niversite renimi

yapt, fedakar kiilii ve kendi kendine teslim olmasndan dolay, ok az bir cezayla 8 yl krek mahkumiyetine arptrld. Raskolnikovu Sonya her gn ziyaret ediyordu. Sibirya da ailesi ile srekli mektuplaan Sonya, Ramuzkin ve Dunyann tek haber kaynayd. Raskolnikov,Sonyann sevgisi ile hayata baland ve gelecein planlarn beraber hayal etmeye baladlar. ahslar ve Olaylar Cinayet ileyebilen, buna ramen cebindeki son parasn muhta bir gen kza veren, sevmedii halde srf iyi niyetli diye ev sahibesinin hastalkl ve irkin kzyla evlenmeye raz olan, en sevdii dostuna ve ailesine ters davrand halde, tanmad zavall insanlara tereddt etmeden iyilik eden Raskalnikov. yi niyetli bir anne ve kzkarde. Maddi durumu iyi fakat frsat bir enite aday. Hayatn fahielikle kazanmak zorunda olan iyi niyetli bir gen kz; Sonya. Asil ve zengin bir asker kz iken, yoksul den ve yoksulluk iinde len vanovna Yazar Hakknda Bilgi Dostoyevski Fyodor Mikhailovi Dostoyevski 30 Ekim de Moskovada babasnn bir doktor olarak grev yapt Yoksullar Hastanesine ait bir apartmanda dodu. de annesinin lmnn ardndan babasnn yanndan ayrlarak St. Petersburga tand ve orada Askeri Mhendislik Okuluna kabul edildi. Bir snf arkada onun iin srekli kendisini ayr tutard, hibir zaman arkadalarnn elencelerine katlmazd, ve genellikle bir kede elinde bir kitapla otururdu diye anlatyordu. Yurtluunda dzensiz bir yaama ekilmi olan ve oluna dzenli bir gelir salamay reddeden babasnn tutumu Dostoyevskinin bu hastalkl ie-kapankln daha da arlatrd. Bir keresinde, Dostoyevski babasna ilgisizlii yznden hakaret dolu bir mektup gnderdi; ama baba Dostoyevski yant vermeye frsat bulamadan serfleri tarafndan ldrld. Ailesi ierisinde sylendiine gre, daha sona ona btn yaam boyunca ac ektiren sara nbetlerinin ilkini bu dnemde geirmiti. Mhendislik Okulundaki snavlarnn ardndan, Dostoyevski stemenlie getirildi. Ama de cebinde zerine sivil giysi alacak paras bile olmayan Dostoyevski kendini yazn sanatna adamak iin grevinden ayrld. da ilk roman nsancklarn kyla, gen yazarlar arasnda en byk gelecek vaadedeni olarak grld. Eletirmen Belinsky araclyla birok nemli kii ile tant ve yazn dnyasnda nasl yaanaca konusunda kapsaml bir ders ald. Ne var ki baars ksa srd. nsancklar izleyen birka roman kt eletiri ald ve Dostoyevski, Belinskinin salonundan uzak durmaya balad, nk orada zellikle daha nceleri ona kar dosttan da te olmu olan Turgenyevin de katld srekli alaylara konu ediliyordu. Ama bu srada baka bir kme ile ilikisini srdrd. Petrashevskinin nclndeki genlerden oluan bu kmedekiler, Fransz toplumcularn incelemek ve Rusyadaki toplumsal ve politik reformlar tartmak

iin biraraya gelmi ilericilerdi. i izleyen tepki dalgasnda Petrashevski evresinin yeleri tutukland ve yalanc idam ile sonulanan bir soruturmadan sonra Dostoyevski, Omskta bir ceza kolonisine gnderildi. Hapisanede, yeraltna gml bir insan gibi yaadn yazd. Yaknmda iten bir konuma yapabileceim tek bir varlk yoktu. Soua, ala ve hastala dayandm. Ar ilerden sknt ektim, ve salt iyi bir aileden geldiim iin bana di bileyen mahkumlarn nefreti srekli zerimdeydi. Bu acl durum sarasn daha da arlatrd ama kendi iime ka meyvalarn verdi. de cezasn tamamlamak iin bir asker olarak Semipalitinske gnderildi. Be yl sonra, arkadalarnn yardm araclyla cezas kaldrld. St. Petersburga dn zerine Dostoyevski, ller Evi ve Ezilenleri yaynlad. Ayn dnemde aabeyi Mikhail ile birlikte Zamanlar adnda baarl bir dergi kurdu. Ne var ki te bir yanl anlama sonucunda hkmet tarafndan kapatld. Dostoyevskilere yaynlarnn adn deitirerek r ad altnda yeniden karma izni verildi, ama yeni yayn kamunun dikkatini ekmeyi baaramad. da Mikhail ld ve yaklak bir yllk bir abadan sonra Dostoyevski dergiyi yaymlamaya son verdi. Kendini borlarn altnda ve aabeyinin ailesini geindirme sorumluluu karsnda buldu. rn baarszl Dostoyevskinin daha sonraki tm almasnda izini brakan bir kiisel bunalmla akt. Sibiryadayken akll ama ahlaksz bir okul retmeninin dul kars olan Maria Dimitrievna Isaev ile evlenmiti. Evlilik ikisine de mutluluk getirmedi ve St. Petersburga dndkten ksa bir sre sonra Dostoyevski, Polino Suslova adnda ksnl ve saldrgan bir kadnla yakn ilikiye girdi. Polino Suslova onun almasn ciddi bir ekilde etkilemi ve kumara kar sinirceli tutkusunu kkrtm gibi grnr. Polina ile birlikte Rusyadan ayr olduu bir srada Dostoyevskinin kars hastaland ve aabeyinin lmn ay nceleyen lm onu Yeraltndan Notlar () olarak bilinen itiraf yazmaya gtrd. zleyen yllarda Dostoyevski srekli sara, yoksulluk ve kumarbazlna elik eden bir endienin skntsn ekti. Parasal ykmllkleri yznden yaynclarla ykc szlemeler imzalad ve onlar tarafndan Su ve Ceza () ve Kumarbaz () gibi yaptlar olaanst bir hzla yazmaya zorland. Bunlardan ikincisi zerinde alrken Anna Grigorievna Snitkin adnda bir sekreter tuttu ve ayn yl onunla evlendi. Romanc olarak baars alacakllarnn bir blmn susturmasn salad, ama bu dierlerini o kadar kzdrd ki sulamalardan kurtulmak iin St. Petersburgtan ayrlmak zorunda kald. Her zaman yabanc bir lkede bir yabanc olaca yaknmasna ve yazma yeteneini btnyle yitirecei korkusuna karn, yurtdnda yaad drt yl yaamnn en retken yllar oldu. Cenova ve Veveyde Budalay (); Dresdende Ebedi Koca () ve Ecinnileri () yazd. Srgndeyken Dostoyevski gazete gibi bir ey karmay ve bu yolla kanlar konusunda bir kez olsun son sz syleyebilmeyi tasarlyordu. Tasarsn da Bir Yazarn Gnlnn basmyla uygulamaya koyuldu. Bunda Zamanlarda balatm olduu ulusal ve demokratik Hristiyanlk retisini geniletti. Bu etkinliinin sonucunda bir gazeteci olarak sz geer biri oldu ve son yllarn greli olarak daha iyi bir ortamda geirdi. de Byk bir Gnahkarn Yaam adnda ok byk bir diziyi oluturmak iin

yayma ara verdi. Bu btn yaamm boyunca bana bilinli ya da bilinsiz olarak ikence etmi olan Tanrnn varl sorunuyla ilgili bir almayd. Bitirdii almann biricik blm olan Karamazov Kardeler de basld. O yl Rus Yazn Dostlar Toplumunun Moskovadaki Pukin antnn alnda konuma yapmas iin onu arsyla ada n dorua ulat. Konumay bitirdii anda, batl dnceleri uzun sre kiisel atma kayna olmu olan Turgenyev bile beni pcklere bomak iin yanma geldi ve yineleyerek byk iler yaptm bildirdi diyordu. Dostoyevski sonraki yl 28 Ocakta ld. Cenazesi toplumsal bir gsteri iin frsat oldu. getirdi. Zt kavramlar, duygu ve dnce tezadn ustaca iledi.

seafoodplus.info yayın tarihi: 2 Temmuz

Öncül Not: Bu yazının amacı başlıkta adı geçen kitabı tanıtmaktır. Ara sıra ‘Kitap’ başlığı altına ekip olarak ekleyeceğimiz benzer kitap tanıtımlarından ilkidir. Kitabı aktif olarak satmaya çalışmadığımızdan “şuradan şu paraya alabilirsiniz” modeli bir tanıtımdan ziyade kitaptan içerik ve okunabilirlik üzerinden bahsedilecektir.

…Felsefeyi Mizah Yoluyla Anlamak

Kitabın orijinal adı “Plato and Playtpus Walk Into A Bar… Understanding Philosophy Through Jokes” şeklindedir ve yılında yayımlanmıştır. Türkçeye ise yılında çevrilmiştir. Adı itibariyle ilgi çekici ve keyifli görünmesinin yanında yalnızca gerçekten komik değil bir yandan da oldukça eğiticidir, Türkiye’de bazı üniversitelerde felsefe bölümlerinde ders konularına yardımcı olması amacıyla okutulduğu dahi vardır. Ayrıca hem sayfa boyutunun küçük hem de yalnızca sayfa civarı olması nedeniyle oldukça kısa zamanda ve hızla okunabilir.

Kitap içerik olarak 10 temel felsefe başlığını ele alır. Bunlar sırasıyla Metafizik, Mantık, Epistemoloji, Etik, Din Felsefesi, Varoluşçuluk, Dil Felsefesi, Toplum ve Siyaset Felsefesi, Görelilik ve de Metafelsefe şeklindedir. Bu başlıkların her biri pek çok alt başlığa ayrılmış ve de üzerlerine onlarca kitap, yüzlerce tez yazılmış konulara dair çok basit ve temel farkındalıklar oluşturacak bilgiler bir-iki sayfada verilmiştir. Örneğin Mantık başlığı altında Çelişmezlik Yasası, Mantık Dışı Akıl Yürütme, Tümevarımlı Mantık, Yanlışlanabilirlik gibi aslında felsefi olarak oldukça ağır konular ana metnin çoğunu konuyla alakalı fıkralar oluşturacak şekilde oldukça hafif biçimde verilmiştir. Misal;

Holmes, Watson’la birlikte kamp yapmaktadır. Gecenin geç bir saatinde Holmes uyanır ve Dr. Watson’ı dürter. “Watson” der, “göğe bak ve bana ne gördüğünü söyle.”

“Milyonlarca yıldız görüyorum, Holmes,” der Watson.

“Peki, bundan ne sonuca varıyorsun, Watson?”

Watson biraz düşünür, sonunda, “Şey,” der, “astronomik açıdan milyonlarca galaksi ve muhtemelen milyarlarca gezegen bulunduğu sonucuna varıyorum. Astrolojik açıdan Satürn’ün Aslan burcuna girdiğini görüyorum. Zamansal açıdan saatin yaklaşık üçü çeyrek geçtiğini kestirebiliyorum. Meteorolojik açıdan yarının harika geçeceğini düşünüyorum. Teolojik açıdansa Tanrı’nın her şeye gücünün yettiğini ve bizim minnacık olduğumuzu çıkarabiliyorum. E, peki sen ne sonucuna vardın, Holmes?”

“Birisi çadırımızı çalmış, dostum.”

Bu fıkralar ve espriler hem kitapta ağır ve yer yer boğucu konular arasında rahat geçişleri sağlıyor hem de aslında konu anlatımı-örnek çözümü şeklinde ilerleyen standart okul eğitimine uygun düşecek biçimde ‘örnekleme’ görevi görüyor. Örneğin bulanıklık-muğlaklık felsefesi anlatıldıktan sonra şöylesi bir örnekle devam etmenin anlayışı güçlendireceği aşikar;

Acil Yardım santralindeki operatör telefona yanıt verir. Karşısındaki adam bir avcıdır ve paniğe kapılmıştır: “Ormanda kanlar içerisinde birini buldum. Ölmüş galiba… Ne yapmalıyım?”

Operatör, “Lütfen önce sakin olunuz,” der “telefonu bırakın ve şahsın öldüğünden emin olun.”

Bir sessizlik olur ve ardından bir silah sesi duyulur. Avcı telefonu bir daha alır: “Tamamdır. Şimdi ne yapacağım?”

Kitap elbette Harvard’lı iki felsefe profesörü tarafından Amerikan okuyucusuna hitaben yazıldığı için fıkraların tamamı bizim okuyucuya hitap etmez, ancak az buçuk yabancı komedyenlerin şovlarına aşina olan insanların çok tanıdık esprilere denk gelmesi muhtemeldir. Bazıları ise kitaba ve felsefeyle ilgilenen insanlara özeldir.

İyimser, “Bardağın yarısı dolu,” der.

Kötümser, “Bardağın yarısı boş,” der.

Rasyonalist ise, “Bardak gereğinden iki kat büyük,” der.

Sonuç olarak, felsefeyle herhangi bir düzeyde ilgilenen insanların oldukça eğlenceli ve öğretici bulabileceği, kısa ve okuması rahat bir kitaptır. Günde bir saatlik yaya yaya okumayla bile 3–4 güne kolayca biter. Ancak ne yazık ki kitapta Platon’un Ornitorenkle kol kola bir bara girdiği fıkra bulunmamaktadır, tek kötü tarafı bu olabilir.