Yeni bir iPhone telefonun kamerası tam olarak 8-megapikseldir. Bu arada Canon en son çıkardığı DSLR fotoğraf makinasını megapiksel olarak test ettiğini bildirdi. Fakat insan gözü kaç piksel? Yani normal görebilmek için senin görüş alanının boyutunun kaç piksel olması gerekiyor?
Vsauce’nin en son videosunda açıkladığı gibi aslında en iyi soru; insan gözünün çözünürlüğü nedir?
Bu olabildiğince karmaşık bir sorudur. Bir dijital fotoğraf makinesinin mühendisliği çok farklı değildir, insan gözünün kendine özgü anotomisi vardır. 10 dk ayırıp video’nun hepsini izlemelisin sadece nasıl gördüğümüz değil aynı zamanda ne kadar iyi göreceğimiz de açıklanıyor. Spoiler: insan gözü megapikseldir, ancak gerçekte yalnızca yaklaşık 7 megapiksel önemlidir.
İnsan Gözü Kaç Megapikseldir? Gözlerin görüntüyü alma ve algılama kapasitesi beyinden gelen sinyalle yorumlayarak bildirilmesi şeklinde oluşturur. Nöronlar yani sinir hücrelerinin hızına bağlı olarak gelişen görüntü beyinin onu anlamlandırmasıyla meydana gelir. Merkeze gelen görüntüleri bir perdeye yansıyan görüntü gibi algılaması göz için mümkün değildir. Bir video filminde ortaya çıkan 30FBS değerindeki görüntüyü tümüyle net ve akıcı görmesi mümkündür. Ancak bu durum o videodaki 30FBS kadar olduğu anlamını taşımamaktadır. İnsan gözünde görme sınırı olan bir değer bulunur ve bunun dışında hızlı geçen bir cisme baktığında onu yakalayamaz ve göremez. Bazı yüksek çekim hızında olan bazı kameralar bir mermiyi bile fırlarken çekebilecek şekilde milisaniye olarak incelenebilecek boyuttadır. Göz refleksleri kişiye göre değişim gösterebilir. Ancak bir insanın gözünün algılayabileceği ve görebileceği hız sınırı değer olarak aynıdır. Hızla geçen bir cismi takip etmek ve onu ani bir hızla geçerken görüntüsünü algılayabilmek mümkün olamaz. Bazı durumlarda yapılan işin ince ayrıntısını yakalamak için çalışan kişilerin refleksleri daha iyi gelişir ve daha seri görüntü algılayabilir. Gözde bulunan retina tabakası; ışık algılayıcılarına sahiptir ve sinirsel bir yapıdan oluşur. Bu algılayıcılar; sayılabilecek büyüklüklere sahiptirler. Retinadaki çukur (Fovea) bölgede bu ışık algılayıcıları daha fazla bulunur ve bu kısma düşen ışık sıkıştırılmak suretiyle beyne iletimi sağlanır. Bu durum bazen bize şekilleri farklı görmeye iter. Bu göz yanılması olarak ortaya çıkar. Gözümüzde olan ışık algılayan hücre sayısı belli bir kritik edilen değerin üstüne çıkarsa görme kalitesi etkilenmeyerek değişime uğramaz. Görüntünün ortaya çıkması ve tamamlanması için beynin devreye girmesi gereklidir. Tek gözle görmekte de görüntüde oluşan çözünürlük azalmaz, sadece derinlik hissi biraz kaybolabilir. Eksik kısımlar tamamlanır ve görüntü o şekilde tam olarak görülmüş olur. Megapiksel bir görme kapasitesinden söz edebilmek için gözde bulunan reseptörleri piksel olarak düşünerek bir görüntüyü beyne giden yerde test ederek seviye ölçülmesi gerekli olacaktır. İnsanın gözü küçük olan bir organdır ve üzerine gelen ışıktaki yansımadan bütün her şeyi görür. Kameralarda yüksek megapiksel olması ve merceklerinin de büyük olması karanlık bir yerde ışık dışındaki tüm alanı aydınlık algılayabilir. Ancak insan gözü büyüklüğünde bir mercek kullanarak megapiksel oranı sağlayarak fotoğraf çekilse aynı manzarada insanın algıladıkları daha fazla olacaktır. Yani dijital makinelerde zoom yapıldığı için alanın hepsini alıyor gibi gösterir ancak görüntülerin incelenmesi ile daha az detay ortaya çıkacaktır. İnsan gözü kameralardaki merceklere göre çok daha mükemmel bir görmeye sahiptir. Yani insan gözüyle megapiksel ölçümü yapmak demek çok büyük deneyler ve teknoloji gerektirir. Bu ileriki çağlarda olamayacak bir durum da değildir. Öncelikle şunu belirtmekle başlamak istiyorum, insan gözü analog bir yapıdır ve dijital bir terim olan piksel boyutuyla ölçülmesi tam olarak mümkün değildir. Beyindeki görme merkezi gözlerden gelen ışık bilgisini aynen bir film perdesi gibi algılayamaz. Beyin gelen ışık bilgisini yorumlayarak görüntü oluşturur. Bu görüntü gözden beyne giden sinir hücrelerinin yani nöronların hızına bağlı olarak sürekli yenilenir. Örneğin bunu FPS(frame per second) değeri olarak göz önüne alırsak, bir video filmindeki 30FPS değeri gözümüzün görüntüyü tümüyle akıcı olarak görmesi için yeterlidir. Fakat bu olay, insan gözünün 30FPS olduğu anlamına gelmez. İnsan gözünün de belli bir eşik değeri vardır ve o değerden daha hızlı geçen bir cisme baktığında onun hareketini yakalayamaz ve hiçbirşey geçmemiş gibi görür. Günümüzde kullanılan yüksek çekim hızına sahip kameralar kullanılarak bir merminin hareketi milisaniye mertebesinde rahatlıkla incelenebilmektedir. İnsan gözünün hızı için basit bir test yapabiliriz. Öncelikle CRT(tüplü) bilgisayar monitörünüzün dikey tarama frekansını 60 Hze getirin. Bunun için, masaüstüne sağ tıklayıp özellikler > ayarlar > gelişmiş > monitör sekmelerini takip edip Hz ayarlarına ulaşabilirsiniz. 60 Hze getirdikten sonra ekrana 30cm mesafeden bakarken, monitörün yan tarafında bir nesneye odaklanın ama göz ucuyla da monitörü görün. Normalde düz bakarken hissetmediğiniz ekran yenilemesinin nasıl yukardan aşağıya taranarak sayfa sayfa geçtiğini bu şekilde farkedeceksiniz. Eğer normal bakarken de 60 Hzi farkediyorsanız bunu bir de 75 Hzde deneyin. Kendim 75 Hze kadar farkedebiliyorum fakat 85 Hz ve üstünde artık sayfa sayfa geçişleri göremiyorum. Gözün bu hızı kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Gözleriyle sürekli detaylı ve hareketli şeyleri takip eden ve işi gereği yüksek dikkatle çalışan kişilerde daha hızlı göz refleksleri görülür. Gözümüzün ışık algılayıcılarının bulunduğu retina, sinirsel yapıdan oluşan bir zardır. Retinadaki ışık algılayıcıları, sayısal kameraların algılayıcılarında olduğu gibi sayılabilir büyüklüklerdir. Hatta, retinanın çukur kısmında(fovea) bu algılayıcıların sayıları diğer bölgelere oranla daha fazladır ve retinanın üzerine düşen ışık beyine sıkıştırılarak iletilir. İşte bu nedenle gözümüz bazen bize oyun oynar ve şekilleri olmadığı gibi görürüz. Gözümüzdeki ışık algılayıcı hücre sayısı(ya da piksel deyin) belli bir kritik değerin üstünde olduğu sürece görme kalitesi etkilenmez. Çünkü görüntüyü beyin tamamlar. Hatta tek gözümüz olmasa bile görüntü çözünürlüğümüz azalmaz, yalnızca derinlik hissimiz bir miktar kaybolur. Retina dekolmanı olarak adlandırılan ve göz içindeki ışık hücrelerinin büyük kısmının harap olduğu durumlarda bile görüntünün bir kısmını eksik görmeyiz. Bunu şöyle benzetebiliriz: Elinizdeki kameranın merceğinin yarısını kapatıyorsunuz ama ekranda görüntüyü hala tam görüyorsunuz; çünkü kameranın işlemcisi eksik kısmı tamamlıyor. Gözün görme kapasitesinin megapiksel olarak ifade edilebilmesi için, gözdeki reseptörleri piksel olarak düşünüp bir sahneyi beynin hangi detay seviyesinde oluşturabildiğini test etmek gerekir. İnsan gözü küçük bir organdır ve üzerine gelen ışığın çok az bir miktarı ile bütün herşeyi yapar. Fakat yüksek megapiksel kameraların mercekleri oldukça büyüktür ve buna bağlı olarak karanlık bir sahnede insan gözüne kıyasla çok daha fazla aydınlanmış alan görürler. Şunu net olarak söylemek mümkündür ki, eğer göz büyüklüğünde bir mercekle en yüksek megapiksel oranını alıp fotoğrafı çekip daha sonra insanın aynı manzaraya bakarak gördüklerini karşılaştırırsak eminim ki insan gözü daha fazla detayı algılayıp tanımlayabilecektir. Dijital makinenin çektiği fotoğraf ise, zoom yapılmadan insanın gördüğüne denk biçimde görüntülenip incelenirse çok daha az detay yakalayabildiği anlaşılacaktır. Bu nedenle insan gözü yapay merceklerin görüntüsüyle kıyaslanamayacak kadar mükemmel yaratılmış bir organdır. Ama dijital bir veri olan megapiksel olarak ifade edilebilir. Bunun hesaplaması yukarıda bahsettiğim şartlar sağlanırsa, yaklaşık olarak bir değer ortaya koyularak gerçekleştirilebilir. Ama megapiksel teriminin aslında bir sahneden alınan görüntünün kaç piksel ile görüntülendiğini ifade eden bir kavramdan başka birşey olmadığını aklımızdan çıkarmamamız gerekir. Tabiki ne kadar fazla piksel olursa o kadar detaylı görünecektir fakat bunun insan gözüne denk gelen oranıyla kıyaslamak için, konuyu başlıca bir araştırma konusu olarak ele alıp laboratuvar şartlarında incelenmesi ve deneyler yapılması gerekir.İnsan gözü kaç megapikseldir?
İnsan Gözü Kaç Megapikseldir?