Bist Devre Kesici Ne Kadar Sürer

Borsa İstanbul devre kesici uygulaması, yatırımcıların belirli aralıkları aşan fiyat değişimlerinden olumsuz etkilenmemesi için Borsa İstanbul tarafından sağlanan bir nevi sigortadır. Peki, Devre kesici nedir, ne zaman uygulanır, ne kadar, kaç saat sürer? Borsada (BİST) devre kesici nedir? Borsa neden durdu? İşte detaylar haberimizde

DEVRE KESİCİ NEDİR?

Bir sermaye piyasası aracında işlemler seansın sürekli işlem bölümünde çok fiyat yöntemi ile yürütülürken belirli bir referans değer üzerinden hesaplanan fiyat değişiminin Borsa tarafından belirlenmiş olan eşik değerlere (oranlara) ulaşması veya aşması hâlinde ilgili sermaye piyasası aracının işlemleri geçici süre ile emir toplama aşamasına alınacaktır. İlgili sermaye piyasası aracında tek fiyat yöntemi kullanılarak fiyat belirlemesi yapılır. Tek fiyat yöntemine ilişkin süreçlerin tamamlanmasının ardından ilgili sermaye piyasası aracının işlemleri yeniden seansın sürekli işlem bölümüne alınır ve işlemlere çok fiyat yöntemi ile devam edilir.

BORSA NEDEN DURDU?

Türkiye'yi sarsan deprem sonrası borsada işlemler durduruldu. Yapılan açıklamada, "Borsamız Pay Piyasası ile Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası pay ve pay endeksi türev pazarlarında işlemlerin durdurulmasına karar verilmiştir" denildi. Yüzde 5 seviyesinde devre kesen ve işlemleri geçici olarak durduran Borsa İstanbul, devre kesicinin kalkmasıyla birlikte saniyeler için yüzde 7 kayba yöneldi ve ikinci devre kesici çalıştı. Yüzde 7'lik kaybın ardından Borsa İstanbul yönetimi işlemlerin durdurulduğunu açıkladı. BİST böylece günü yüzde 7,09 oranında düşüşle puandan tamamladı. BİST'te 11 Hisse yükselirken hisse düşüş gösterdi.

GündemYaşamHaberler

Yat&#;r&#;mc&#;ysan&#;z fiyatlardaki büyük dalgalanmalar sizin için korkutucu olabilir çünkü yat&#;r&#;m araçlar&#;n&#;n de&#;erlerinin ciddi &#;ekilde hareket etti&#;i durumlar büyük bir belirsizlik yaratabilir. Neyse ki borsa bunun için etkili bir güvenlik önlemi kullan&#;yor: devre kesici. Peki, devre kesici nedir? Borsada devre kesici kaç dakika sürüyor?

Devre Kesici Nedir?

Devre kesici uygulamas&#;, borsada kullan&#;lan bir acil durum önlemi. Devre kesici uygulamas&#;n&#;n bir di&#;er ismi de otomatik seans durdurma sistemi. Otomatik seans durdurma sistemi, kendi kendine i&#;leyen bir uygulama oldu&#;u için bu isimle de an&#;l&#;yor. Peki, otomatik seans durdurma sistemi ya da borsada devre kesici uygulamas&#; ne anlama gelir?

Borsa genelinde ya da hisse özelinde gerçekle&#;tirilebilen devre kesici uygulamas&#;, piyasada belirli bir süre için i&#;lem olana&#;&#;n&#; durdurur. Borsada ciddi dü&#;ü&#;ler ya&#;and&#;&#;&#;nda al&#;m sat&#;m i&#;lemlerini otomatik olarak durduran devre kesici uygulamas&#;n&#; bu yüzden elektrik sigortas&#;na benzetebiliriz.

Borsa Genelinde Devre Kesici Uygulamas&#; Ne Demek?

Devre kesici uygulamas&#; borsa genelinde veya hisseler özelinde kullan&#;labilir. Borsa endekslerinde devre kesici uygulamas&#; için birden fazla dü&#;ü&#; e&#;i&#;i yer al&#;r. Örne&#;in BIST iki e&#;i&#;e sahiptir. BIST endeksinde %5 ve daha fazla oranda dü&#;ü&#; ya&#;and&#;&#;&#;nda devre kesici uygulan&#;r. Sistem i&#;lemeye ba&#;lad&#;ktan sonra bu dü&#;ü&#; %7'ye ula&#;&#;rsa uygulama ikinci kez gerçekle&#;tirilir.

&#;kiden fazla devre kesicinin uyguland&#;&#;&#; borsalar da mevcut. Örne&#;in ABD borsalar&#;nda üç a&#;amal&#; devre kesici uygulamas&#; vard&#;r. %7 ve %13'lük dü&#;ü&#;lerde i&#;lemler 15 dakikal&#;&#;&#;na durdurulurken bu dü&#;ü&#; %20'ye ula&#;t&#;&#;&#;nda borsa i&#;leme gün boyu kapat&#;l&#;r.

Hisse Özelinde Borsada Devre Kesici Uygulamas&#; Ne Demek?

Borsada devre kesici uygulamas&#;; sadece borsa genelinde de&#;il, pazarlarda da ya&#;anabilir. BIST'te Y&#;ld&#;z Pazar, Ana Pazar ve Alt Pazar olmak üzere üç ana pazar bulunur ve bu pazarlar büyüklüklerine göre farkl&#; devre kesici uygulamalar&#;na tabi tutulur. Y&#;ld&#;z Pazar, Ana Pazar ve Alt Pazar'da yer alan &#;irket hisselerinde ya&#;anan devre kesici uygulamalar&#;na hisse özelinde devre kesici denir.

Borsada Devre Kesici Nas&#;l Çal&#;&#;&#;r?

Borsada devre kesici uygulamas&#; ba&#;lad&#;&#;&#;nda öncelikle al&#;m ve sat&#;m i&#;lemleri durur. Devre kesiciye neden olan, fiyat e&#;iklerinin üstündeki ve alt&#;ndaki emirler iptal edilir. Hisse veya borsa için yeni bir fiyat belirlenmesi amac&#;yla tek fiyat yöntemiyle de&#;erlendirme yap&#;l&#;r.

Tek fiyat belirleme yöntemi; bir hissenin tek bir fiyata sabitlenmesi ve i&#;leme kapat&#;lmas&#;, ard&#;ndan hisse için talep edilen i&#;lemlerin de&#;erlendirilerek en uygun ko&#;ullara göre fiyat&#;n belirlenmesidir. Bu fiyata, devre kesici referans fiyat&#; ad&#; verilir. Tek fiyat yöntemi likiditeyi sa&#;lamak amac&#;yla yap&#;l&#;r.

Borsada devre kesici uygulamas&#; sonras&#;nda i&#;lemlere sürekli i&#;lem yoluyla devam edilir. Sürekli i&#;lem; al&#;m ve sat&#;m taleplerinin önce fiyat, sonra zaman s&#;ralamas&#;na göre sürekli e&#;le&#;tirilmesine verilen isimdir. Fiyat önceli&#;i, yat&#;r&#;m arac&#;n&#;n güncel kar&#;&#;l&#;&#;&#; olan de&#;ere en yak&#;n teklif; zaman önceli&#;i de bu teklifi kimin daha önce verdi&#;idir.

Borsada Devre Kesici Neden Uygulan&#;r?

Borsada devre kesici uygulamas&#;, yat&#;r&#;mc&#;y&#; ve piyasay&#; korumak amac&#;yla gerçekle&#;tirilir. Borsada fiyatlar çe&#;itli etkenler nedeniyle öngörülemeyen &#;ekilde art&#;p azalabilir. Borsada ya&#;anan bu dalgalanmalar kimi zaman spekülatif ataklar sebebiyle ya&#;anabilir. Yat&#;r&#;mc&#;lar, büyük dalgalanmalar kar&#;&#;s&#;nda hatal&#; i&#;lemler yaparak zarara u&#;rayabilir veya borsaya olan güvenini kaybedebilir. Devre kesici uygulamas&#; devreye girdi&#;inde yat&#;r&#;mc&#;n&#;n hatal&#; i&#;lem yapmas&#; önlenir ve yat&#;r&#;mc&#;n&#;n piyasada ne oldu&#;unu anlamas&#; için ona zaman tan&#;n&#;r. Ayr&#;ca devre kesici, de&#;erlerin dalgalanmas&#;n&#; destekleyen i&#;lemleri de belirleyerek onlar&#; iptal eder. Böylece piyasa düzenini sa&#;layan bir otorite olu&#;turur.

Borsada Devre Kesici Nas&#;l Anla&#;&#;l&#;r?

Borsada devre kesici uygulamas&#; belirli aral&#;klarla yap&#;lmaz. Daha önce de belirtti&#;imiz ko&#;ullar sa&#;land&#;&#;&#;nda otomatik &#;ekilde aktif olur. Ekonomiyi önemli ölçüde etkileyecek geli&#;meler ya&#;and&#;&#;&#;nda, piyasada spekülatif bir haber ç&#;kt&#;&#;&#;nda ya da borsada manipülatif fiyat de&#;i&#;imleri gerçekle&#;ti&#;inde devre kesicinin ya&#;anma olas&#;l&#;&#;&#; artar. Yat&#;r&#;mc&#;; gündemi, borsay&#; ve hisse de&#;erlerini takip ederek devre kesici uygulanaca&#;&#;n&#; tahmin edebilir. Ayr&#;ca dakika boyunca borsada i&#;lem yapamad&#;&#;&#;nda devre kesicinin uyguland&#;&#;&#;n&#; anlayabilir.

Borsada Devre Kesici Ne Zaman Devreye Girer?

Borsada devre kesici, borsa i&#;lemlerinin gerçekle&#;tirilebildi&#;i zaman diliminde ya&#;an&#;r. Bunun nedeni, i&#;lem olas&#;l&#;&#;&#; devam ederken yat&#;r&#;mc&#;n&#;n spekülatif ataklara göre i&#;lem yapmas&#;n&#; önlemektir. Kapan&#;&#; seans&#;ndan sonra ise borsada devre kesici uygulanmaz ve kapan&#;&#; seans&#;na yak&#;n ya&#;anan devre kesici kapan&#;&#;la birlikte sona erer.

Borsada devre kesiciyi aktive eden baz&#; ko&#;ullar vard&#;r. Bu ko&#;ullar, borsa genelinde veya hisse özelinde de&#;i&#;iklik gösterir. Borsa genelinde daha önce de belirtti&#;imiz gibi %5 ve %7 dü&#;ü&#; baz al&#;n&#;r. Hisse özelindeki pazarlar için belirlenen e&#;iklere göre devre kesicinin devreye girmesi için:

- Y&#;ld&#;z Pazarda %10,

- Ana Pazarda %7,

- Alt Pazarda %5 oran&#;nda fiyat de&#;i&#;iklikleri gerekir.

Hisse senedi de&#;erindeki böylesi büyük oynakl&#;klar devre kesici uygulanmas&#;na neden olur.

Borsada Devre Kesici Ne Kadar Sürer?

Borsada devre kesici uygulamas&#; farkl&#; a&#;amalar&#;n gerçekle&#;tirilmesi ile çal&#;&#;an bir sistemdir. Borsada devre kesicinin ne kadar süre uygulanaca&#;&#; bu a&#;amalarda geçen sürenin de&#;i&#;kenli&#;inden dolay&#; farkl&#;la&#;&#;r. Ancak borsada dakikalar boyunca i&#;lem yapamayan yat&#;r&#;mc&#;, bu nedenle: "Borsada devre kesici ne zaman kalkar?" diye merak edebilir.

Borsada devre kesici, hangi borsada ya&#;and&#;&#;&#;na ba&#;l&#; olarak farkl&#; sürelerde uygulan&#;r. Ancak borsa genelinde ve hisse özelinde ya&#;anan devre kesiciler için ortalama zaman dilimleri belirlenmi&#;tir. Bu i&#;lem genel olarak dakika aras&#;nda uygulan&#;r. Devre kesicinin tüm a&#;amalar&#; bitti&#;inde ve e&#;le&#;tirmeler yap&#;ld&#;&#;&#;nda ise devre kesici otomatik olarak kalkar.

Borsa Genelinde Devre Kesici Uygulamas&#; Ne Kadar Sürer?

Borsa genelinde ya&#;anan devre kesici uygulamalar&#;nda öncelikle borsa 20 dakika kadar i&#;lemlere kapat&#;l&#;r. Ard&#;ndan 5 dakikal&#;k emir toplama süresi i&#;ler ve talep edilen fiyatlar de&#;erlendirilir. Fiyat belirlendikten sonra 5 dakika içerisinde e&#;le&#;tirmeler yap&#;l&#;r ve borsa i&#;leme aç&#;l&#;r.

Hisse Özelinde Devre Kesici Uygulamas&#; Ne Kadar Sürer?

Hisse özelinde ya&#;anan devre kesici uygulama süresi pazardan pazara farkl&#;l&#;k gösterir. Ana pazarlardaki devre kesicilerde:

- Y&#;ld&#;z Pazar'da 5 dakika emir toplama süresi ve 2 dakika e&#;le&#;tirme süresi,

- Ana Pazar'da 15 dakika emir toplama süresi ve 2 dakika e&#;le&#;tirme süresi,

- Alt Pazar'da 15 dakika emir toplama süresi ve 2 dakika e&#;le&#;tirme süresi vard&#;r.

Borsada devre kesici süresi baz&#; ko&#;ullarda de&#;i&#;ebilir. Örne&#;in Y&#;ld&#;z Pazar'da kapan&#;&#; saatine 10 dakika kala devre kesici uygulan&#;rsa emir toplama süresi 10 dakikaya ç&#;kar. aras&#;nda uygulanan bu devre kesici ile kapan&#;&#; seans&#;na kadar emir toplama devam eder ve kapan&#;&#; seans&#;ndan sonra emir toplama i&#;lemleri de sona erdi&#;inde e&#;le&#;tirmeler yap&#;l&#;r.

Devre kesicilerin ne kadar sürece&#;i ve ne zaman tetiklenece&#;i parametreleri zamanla de&#;i&#;ebilir. Örne&#;in, y&#;l&#;nda al&#;nan bir kararla hisse özelindeki devre kesicilerde emir toplama süresi 15 dakikaya indirildi. Bu karardan önce borsa genelindeki devre kesici gibi hisse özelindeki devre kesiciler de 30 dakikayd&#;.

Genel Müdürlüğü'nün Kararı ile 10/08/ tarihinden itibaren (Piyasanın tamamı için uygulanmaya başlanan endeks bazlı devre kesici sistemi ile birlikte) pay bazında uygulanan devre kesicilerin emir toplama süresi 30 dakikadan 15 dakikaya indirilmiştir. Eşleştirme süresi ise değişmemiştir (2 dakika).

Borsada devre kesici ne zaman devreye girer?

Endekse bağlı devre kesici sistemi, BİST endeksinin gün içerisinde, önceki gün kapanışının ilk olarak %5, ikinci olarak da %7 veya daha fazla düşmesi hâlinde devreye girer ve Pay Piyasasındaki tüm paylarda, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'ndaki (VİOP) pay ve pay endekslerine ait sözleşmeler ile Borçlanma Araçları &#;

Devre kesiciden sonra ne olur?

Devre Kesici çalıştığında, ilgili payda tek fiyat yöntemi ile fiyat oluşturmak için belirli bir süre emir toplanır, süre sonunda emirler eşleştirilir ve fiyat oluşturulur. Oluşan fiyatın ilan edilmesinin ardından işlemlere sürekli işlem yöntemiyle devam edilir.

Devre kesici nasıl çalışır?

Devre kesiciyle bir sermaye piyasası aracı; işlemlerin belirli bir referans değer üzerinden hesaplanan fiyat değişiminin borsa tarafından belirlenmiş olan eşik değerler ya da orana ulaşması veya aşması hâlinde ilgili sermaye piyasası aracının işlemlerinin geçici süre ile emir toplama aşamasına alınır.

Devre kesici hisseyi nasıl etkiler?

Devre kesicinin görevi yaşanılan ani durumlarda yatırımcıyı korur ve onların piyasayı anlamasına yardımcı olur. Yatırımcı bu süreçte doğru bilgiye ulaşır. Yatırımcı konuyu anladığında ise devre kesici ani hareketlenmelerin, spekülatif dalgaların ve yüksek satışların önüne geçmiş olur.

Devre kesici iyi mi?

DEVRE KESİCİ İYİ Mİ, KÖTÜ MÜ? Yatırımcıların sermayelerini güven altına alabilmek için borsa devre kesici kullanılır. Böylece piyasa çok daha canlı şekilde tutulur ve yatırımcılar, güvenli biçimde alım satım imkanı elde eder. Yani borsa söz konusu olduğu zaman yatırım açısından borsa devre kesici iyi bir yapıdır.

Borsada devre kestikten sonra ne olur?

Devre Kesici çalıştığında, ilgili payda tek fiyat yöntemi ile fiyat oluşturmak için belirli bir süre emir toplanır, süre sonunda emirler eşleştirilir ve fiyat oluşturulur. Oluşan fiyatın ilan edilmesinin ardından işlemlere sürekli işlem yöntemiyle devam edilir.

Devre kesici ne zaman kalkar?

Ana Pazar ve Alt Pazar'da işlem gören paylarda devre kesici emir toplama süresi uzatılan paylarda seansın kapanış bölümünün başlamasına kalan 20 dakika içerisinde (saat – ) devre kesici çalışırsa emir toplama süresi 15 dakikadan 20 dakikaya çıkartılır ve sırada eşleştirme yapılmadan emir toplama süreci &#;

Borsada neden devre kesici uygulanır?

Yatırımcıların sermayelerini güven altına alabilmek için borsa devre kesici kullanılır. Böylece piyasa çok daha canlı şekilde tutulur ve yatırımcılar, güvenli biçimde alım satım imkanı elde eder. Yani borsa söz konusu olduğu zaman yatırım açısından borsa devre kesici iyi bir yapıdır.