Bitkilerin Hucre Ceperini Olusturan Polisakkarit Nedir

Facebook

WhatsApp

Pinterest

E-Mail

Herkese Merhaba. Bu yazımızda “Hücre Duvarı Hangi Canlılarda Bulunur? Hangi Maddelerden Oluşur?” sorusuna -kısaca- yanıt vermeye çalışacağız.

Hücre duvarı, (diğer adıyla hücre çeperi) bitki, mantar ve prokaryot hücrelerde görülen bir yapıdır. (Hayvan hücrelerinde hücre duvarı bulunmaz.) Hücre duvarı; hücreye şekil verir, hücrenin dayanıklılığını sağlar, çeşitli etkilerden korunmasına yardımcı olur. Yani bir nevi hücrenin koruma kalkanı sayılabilir. Duvar hücrelerin sahip olduğu tek koruyucu yapı değildir ama onun da kendince görevleri vardır. Hücre duvarı seçici geçirgen yapıya sahip değildir. Hücre duvarı hangi maddenin hücreye gireceğini veya giremeyeceğini belirlemez. Seçici geçirgenliği hücre zarı sağlar. Moleküller duvarın arasındaki bölgelerden geçebilir. Hücre duvarı, hücre zarına göre daha kalındır. Kalınlığı 0.1 μm ile birkaç mikrometre arasında değişebilir.

Çeşitli canlılarda, hatta tür içerisinde bile hücre duvarının yapısı çeşitlilik gösterse de genel olarak hücre duvarını aşağıdaki gibi gruplayabiliriz:

• Bitki ve Algler: Bitki ve alglerin duvarları selülozdan oluşur.
• Mantarlar: Mantar duvarları kitinden oluşur.
• Bakteriler: Bakteri duvarları peptidoglikandan oluşur.
• Arkeler: Arke duvarları ise yapıca farklılık gösterebilir.

Hücre Duvarının Özellikleri Nelerdir?

• Cansızdır, esnekliği yok denecek kadar azdır
• Hücreyi dış etkenlerden korur.
• Seçici geçirgen değildir.
• Bitki hücrelerinde selüloz, mantar hücrelerinde kitin, bakteri hücrelerinde peptidoglikantan yapılmıştır.
• Hücreye desteklik ve dayanıklılık sağlar.
• Canlının aktif hareket etmesini engeller.

bakterilerin hücre duvarı hangi polisakkaritten yapılmıştır, bitkilerin hücre duvarı neyden oluşur, canlılarda hücre duvarını oluşturan yapıların isimleri, hücre çeperi, hücre çeperi hangi canlılarda görülür, hücre çeperi nedir, hücre çeperinin görevleri, hücre duvarı, hücre duvarı görevi, hücre duvarı hangi canlılarda bulunur, hücre duvarı hangi canlılarda bulunur ve hangi maddelerden oluşur, hücre duvarı hangi canlılarda görülür, hücre duvarı hangi maddelerden oluşur, hücre duvarı hayvan hücresinde bulunur mu, hücre duvarı ile hücre çeperi aynı mıdır, hücre duvarı özellikleri

Polisakkaritler nelerdir ya da polisakkarit nedir, öncelikle ne işe yaradığını öğrenirken ne gibi görevler üstlendiğini de görürüz. Polisakkaritler çok sayıda monosakkarit monomerinin birleşmesiyle oluşmuş büyük zincirler halinde ya da dallanmış dev biyopolimerlerdir. Bu bilgi doğrultusunda polisakkarit çeşitleri karbon hidratlar sınıfında yer alırken selüloz, glikojen ve nişasta olmak üzere üçe ayrılır. Bu durumda bizlere bu bilgiler polisakkaritlerin özellikleri hakkından bilgi sağlamaktadır.

Polisakkarit Nedir?

Canlı hücresindeki karbonhidrat çeşitlerinden olan polisakkaritler, glikozit bağı ile bir ya da daha fazla olan ve birleşik olmayan monosakkaritin birleşmesi ile meydana gelen kimyasal maddelerdir. Polisakkaritlerin farklılığını ortaya çıkaran önemli bir özellik ise polisakkaritlerin glikoz birimlerinin farklı bir şekilde birbirine bağlanmasıdır.

Tüm polisakkaritler tek çeşit monomerden yani monosakkarit olan glikozdan oluşmaktadır. Bu monomerlerin (glikozları) aynı olmasına rağmen glikozitlerin bağlanma şekli ve glikoz sayısının farklı miktarda olması polisakkarit çeşitlerini ortaya çıkarmaktadır. Polisakkaritler büyük ve karmaşık yapıda maddeler olduğu için hücre zarından difüzyon ile geçmezler. Polisakkritleri şeker olarak adlandırmamıza rağmen polisakkaritler, tatsız olmakla birlikte suda erime özelliğinede sahip değildirler. Polisakkaritlerin en önemlileri: nişasta, glikojen, kitin ve selüloz olarak ifade edilir.

Polisakkaritler Nelerdir?

Polisakkaritler hücrede bulunan çok sayıda monosakkarit monomerinin birleşmesi ile oluşmuş büyük zincirler halinde ya da dallanmış dev biyopolimerler halinde olan yapılardır. Bu tanıma kısaca ekleyecek olursak n adet monosakkarit molekülünün n–1 adet su molekülü kaybederek birleşmesi ile meydana gelir. Kapalı formülleri ise (C₆H₁₀ O₅)_n 'dir. Hidroliz ile de basit şekerlere ayrılmaktadırlar. Özellikle canlı organizmalar için önemli olan polisakkaritler, hayvan hücrelerinde glikojen, bitki hücrelerinde nişasta ve selüloz olarak bilinmektedir. Bunların üçü de glikozun birleşmesinden oluşmuştur. Bu yapılarda:

• Glikojen hayvan hücrelerinde depo maddesidir. Glikojene hayvan hücrelerinin nişastası olarak bakılır. Glikoz moleküllerinden oluştuğu için vücudun enerji deposudur.
• Glikojen birçok doku ve organlarda bulunmakla beraber özellikle kasta ve karaciğer hücrelerinde depo edilir.
• Nişasta, bitki hücrelerinde fotosentez ile doğrudan doğruya sentezlenir ve depolanır. Yani bir depo maddesidir.
• Selüloz ise bitki hücrelerinde yapı maddesi olarak hücre duvarlarında bulunur.
• Kitin: Yapısında azot olan yapısal bir polisakkarittir ve suda çözünmez. Saf kitin, deri gibi yumuşak olup yapısına kalsiyum karbonat katılınca sertleşir

Polisakkaritler Çeşitleri ve Özellikleri Neler?

• Glikojen: Hayvan, mantar, bakteri ve arkelerde bulunan depo polisakkarittir. İnsanlarda vücuda alınan glikozların fazlası karaciğer ve iskelet kaslarında glikojen olarak depolanır. Glikojenin glikoza dönüşümü, insanda hem hücre içinde hem de hücre dışında gerçekleşebilir.
• Selüloz: Selüloz, hücre zarındaki özel enzimler tarafımdan sentezlenerek bitkilerde hücre çeperinin yapısına katılır ve suda çözünmezler. Bu helülozlar, otçul hayvanların sindirim siteminde yaşayan selüloz sindirici bakteriler tarafından sindirilmektedir. Otçulların temel besin kaynağı olarak bulunurlar. Selüloz insanlar tarafından sindirilemez ancak sindirim kanalındaki hücreleri de uyararak sindirimi kolaylaştırmaktadır. Bu nedenle kâğıdın ve pamuğun ham maddesi olarak endüstride kullanılır.
• Kitin: Yapısında azot olan yapısal bir polisakkarittir ve de suda çözünmez. Saf kitin özellik olarak, deri gibi yumuşak olup yapısına kalsiyum karbonat katılınca sertleşir. Sertleşen kitin karada yaşayan eklem bacaklıların çoğunun vücudunda vücudu örten dış iskeleti oluşturmaktadır. Kitin ayrıca mantarların hücre duvarının yapısında da bulunur. Bunların yanında ameliyatlarda kullanılan ipler kitinden yapılır.
• Nişasta: Yeşil bitkiler tarafından fotosentezle oluşturulan glikoz, bitkilerde nişasta olarak depolanmaktadır. Nişasta, hayvan ve de mantarlarda bulunmaz. Ayrıca suda çok az çözünür ve iyotla boyandığında mavi renk olur. İnsanda hücre dışındaki sindirim organlarında sindirilir.