Giriş Tarihi: Güncelleme Tarihi:
Doğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan Bitlis; yemyeşil vadiler, vadileri çevreleyen tepeler, vadinin baştan sonuna kadar uzanmakta olan toprak damlı ve taştan evler, görkemli kaleler, kale eteklerindeki dar ve dönüşlü sokaklar barındıran Anadolu kentlerinden bir tanesidir. Bitlis bu güzellikleri sebebiyle insanlar tarafından, Bitlis'de gezilecek yerler konusu altında araştırılan bir şehirdir. İşte, Bitlis'de gezilecek yerler, Bitlis gezilecek tarihi turistik yerler, müzeler ve mekanlar ile ilgili hazırlamış olduğumuz haberimiz
Bitlis, Selçuklu Devletinden, Urartulara tarihe yön veren devletlerin ve önde gelen isimlerin varlığına ev sahipliği yapmış, oldukça önemli bir şehir. Her dinden milletin yaşam sürdüğü Doğunun en önemli tarihi eserlerini bünyesinde barındıran Bitlisi, sizler için keşfe çıktık. İşte sizler için hazırladığımız, şehre geldiğinizde mutlaka görmeniz gereken Bitlis tarihi yerler listemiz;
Bitlis tarihi hakkında; Tarihi 7 bin yıl öncesine kadar uzanan Bitlis, ülkemizin en eski yerleşim yerlerinden biri olarak adeta bir açık hava müzesi özelliği taşımaktadır. Geçmişte Asurlular, Persler, Yunanlılar, Bizanslılar Ermeniler tarafından şehir çok farklı isimlerle anılmıştır. Bu isimlerin hemen hepsi de Bitlis ismini andırmaktadır. Şehrin ismi havası ve suyu çok güzel olan yer anlamına gelmektedir.
Şehir, 13 asırdır Müslümanların elinde bulunmaktadır. Hz. Ömer ve arkadaşlarının senesinde fethetmesinin ardından hep Müslüman bir şehir olarak kalmıştır. Şehir, senesinde Selçukluların hakimiyetine girmiştir. senesinde Safevilerin elinde bulunan şehir, Osmanlı hükümdarı Yavuz Sultan Selimin Şah İsmaili yenmesiyle Osmanlı topraklarına katılmıştır. Cumhuriyet dönemine gelindiğinde Muş iline bağlanmış olan şehir, senesinde il statüsüne kavuşmuştur.
Bitlisin en ünlüleri; Tuğrul Bey Camii, Selçuklu Mezarları ve birçok ünlü kümbet ve türbe Bitlisteki en ünlü tarihi yerler arasında bulunmaktadır.
Bitlis gezi tavsiyesi; Bitlise geldiğinizde büryan kebabını mutlaka denemenizi öneriyoruz. Bunun yanı sıra inci kefalini tatmalısınız ancak çok sıra dışı bir lezzet olmadığını belirtmeliyiz 🙂 Eğer vaktiniz genişse Van Gölü etrafında bir veya iki günlük bir tur düzenleyerek Akdamar Adası, Muradiye Şelalesi gibi yakın bölgedeki önemli noktaları da görebilirsiniz.
Müzekart; Ahlat Müzesi dışındaki yerlere ücretsiz bir şekilde girebiliyorsunuz. Sadece Ahlat Müzesi için de Müzekart çıkarmak çok uygun olmayacaktır. Tabi karar sizin 🙂
İçindekiler
Burası neresi? Tatvan ilçesinin Eski Ahlat yolu üzerinde yer alan kale, tarihi bilgilere göre yılları arasında inşa edilmiş. Kanuni Sultan Süleyman’ınVeziri olan Zal Paşa’nın yaptırdığı kale, Tuğ Mahallesi’nde bulunuyor.
Uzun yıllar bölgenin korunmasında önemli rol oynayan kale, Adilcevaz ve Ahlat Kalesi’ninİran Şahı Tahmasap tarafından ele geçirilmesinden sonra istila edilmiş. İstila edildikten sonra kaleden Van’a giden yardımların engellenmesi için yıktırılan kale, geriye kalan kalıntılarıyla günümüze kadar ulaşabilmiş.
Burası neresi? Bitlis’in ilçelerinden biri olan Ahlat’ta yer alan tarihi kale, Ahlat Sahil Kalesi adıyla da biliniyor. Kale Osmanlılar zamanında inşa edilmiş olsa da, aslında ilk olarak Urartular tarafından inşa edilmiş. yılında yaşanan büyük bir deprem sonrası yıkılan kale, yılına kadar kalıntı halinde kalmış. İran seferi dönüşüne Ahlat’a gelen Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle kale yeniden inşa edilmiş.
Neden gitmeliyim? Zal Paşa ve Mimar Sinan’a yaptırdığı kale, dörtgen mimariye ve 13 kuleye sahip. İlk yapıldığı tarihlerde, göle bakan kalenin içerisinde ’ye yakın evden, camiye ve hamama kadar pek çok yaşam alanının bulunduğu bilinse de, ne yazık ki günümüze sadece kale kalıntıları kalabilmiş. Buna rağmen kalenin çevresinin de gezilebilir güzellikte olması Ahlat Kalesini Bitlisin önemli tarihi yerleri arasında göstermemizi sağlıyor.
Burası neresi? Bitlis’in doğa harikalarıyla dolu Adilcevaz ilçesinden bu sefer tarihi bir kale ile karşınızdayız. Bölgeye gelen İran Şahı Tacettin Alişan’ın isteği üzerine yapılan kale, H. yılında inşa edilmiş. Van Gölü’nü gören bir tepede yer alan Adilcevaz Kalesi, Kanuni Sultan Süleyman tarafından ele geçirilerek Osmanlıhimayesine girmiş.
Neden gitmeliyim? Zal Paşa tarafından yönetilen kale, tarihi bilgilere göre 38 kuleye sahipmiş ancak kuleler günümüze kadar ulaşamamış. Aktif olarak kullanıldığı dönemde içerisinde 70 hane ve camiden ambarlara kadar pek çok yapının yer aldığı kaleye geldiğinizde içerisinde yer alan Davullu Mağarası’nı da ziyaret edebilirsiniz. Anlatılana göre Hz. Ali, dinlenmek için atıyla bu mağaraya gelmiş ve burada konaklamıştır. Mağaraya çıkılırken karşılaşılan at nallarının da Hz. Alinin atına ait olduğu rivayet edilmektedir.
Burası neresi? Bitlis’e geldiğinizde, şehir merkezinde yer alan tarihi kaleyi mutlaka göreceğinizden eminiz. Bitlis çarşısının hemen üst kısmında yer alan kale, aynı zamanda şehre de adını veren Büyük İskender döneminin önemli komutanlarından Badlis’in isteğiyle inşa edilmiş. MÖ yılında inşa edilen kale, 56 metre yüksekliğinde surlarıyla dikkat çekiyor. Surların uzunluğu ise metreyi bulmaktadır.
Derenin birleştiği alanda yer alan devasa bir kayanın üzerine kurulmuş olan kale, kullanıldığı dönemde adeta ayrı bir şehir olarak kullanılmış ve korunmak için herhangi bir hendeğe ihtiyaç duyulmamıştır. İçerisinde evden, cami ve hana kadar farklı yapıların yer aldığı yapı, çarşı ve bedestenlere de ev sahipliği yapıyor.
Burası neresi? Bitlis’in en meşhur tarihiyapılarından biri olan Ulu Cami, şehir merkezinde ve oldukça kolay bir ulaşım noktasında yer alıyor. Ebul Muzaffer Muhammed’in isteğiyle yılında inşa edilen cami, konik kubbesi ve tek minaresi ile dikkat çekiyor. Minare mimari açıdan Osmanlı özelliği taşıyor, zira yılında Osmanlılar tarafından inşa edilmiş. Cami, ünlü türküdeki beş minareden biri olma özelliğiyle de ilgi çekmektedir.
Neden gitmeliyim? Bitlis’in en eski tarihi yapılarından olan Ulu Cami, yüzyıldan itibaren günümüze gelene kadar birçok kez onarımdan geçirilmiş. Onarımlar nedeniyle tarihi dokusunu bir nebze kaybetmiş olsa da, mimari ve tarihi dokusunu hissetmek için camiyi ziyaret edebilirsiniz.
Burası neresi? Bitlisin şehir merkezinde yer alan tarihi Gökmeydan Cami, üzerinde yer alan kitabeye göre yılında inşa edilmiş. Dikdörtgen ve sivri mimariyle inşa edilen cami mimari yapısıyla dikkat çekiyor.
Neden gitmeliyim? Minaresinin üzerinde asimetrik motif ve işlemelerin yer aldığı camiyi, ibadet saatlerinden sonra ziyaret edebilirsiniz. Caminin minaresinin Atatürkün emriyle inşa edildiği bilinmektedir. Caminin minaresi aynı zamanda Bitlisteki beş minareden biridir.
Burası neresi? Şerefiye Külliyesive Cami, Bitlis’in şehir merkezinde yer alıyor. Üzerinde yer alan kitabesine göre yılındainşa edilmiş olan cami, IV. Şerefhan’ın isteğiyle yaptırılmış. İçerisinde medrese, imaret ve caminin bulunduğu külliye şehirden görülen doğu cephesinde yer alan motiflerle de dikkat çekiyor. Cami, yakın zamanda restore edilmiştir.
Neden gitmeliyim? Tarihi dokusunu korumaya devam eden cami, günümüzde ibadet için halen aktif olarak kullanılıyor. Caminin kapı ve pencereleri ise Osmanlıdan kalma çok önemli parçalar olarak görenlerin hayranlığını kazanmaktadır.
Burası neresi? Bitlis’in Adilcevaz ilçesinde yer alan tarihi bir diğer cami de, Tuğrul Bey Camisi. Bir diğer adıyla Zal Paşa Cami olarak bilinen tarihi yapıyla ilgili iki farklı tarihi veri bulunuyor. yüzyılda Zal Paşa tarafından inşa edildiği ya da eski bir caminin yine aynı tarihte yeniden onarıldığı bilgisi mevcut.
Neden gitmeliyim? Üzerinde ayrı ayrı on iki küçük kubbenin yer aldığı cami, Ahlat yolu üzerinde gölün kenarında oldukça güzel bir ziyaret noktasında yer alıyor. Şu anda oldukça sağlam bir durumda olan cami, ibadet etmek isteyenlere hizmet vermektedir.
Burası neresi? Listemizin camiler bölümünün son camisi de, Ahlat ilçesinde yer alıyor. Ahlat’ın eski kalesinin olduğu alanda bulunan İskender Paşa Camii, yılında inşa edilmiş. İskender Paşa tarafından Mimar Sinan’a yaptırılan cami, Osmanlı’nın en güçlü padişahlarından Yavuz Sultan Selim döneminde yapılan önemli eserlerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Daha sonra oğlu Kanuni Sultan Süleyman tarafından onarım ve genişletme çalışmalarının yapıldığı cami, Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerinden biri.
Burası neresi? Bitlis’in şehir merkezinde bulunan önemli medreselerden biri olan İhlasiye, yılında Selçuklular tarafından inşa edilmiş oldukça etkileyici bir yapı. Selçuklu mimarisinin izlerinin tamamını taşıyan medrese, yapıldığı dönemde verdiği eğitimler sayesinde tarihte oldukça önemli bir yer tutuyor. Eski üniversiteler olarak adlandırılan medreselerin önemini bir kere daha kanıtlayan yapı, tarihi dokusuyla görenleri büyülüyor.
Neden gitmeliyim? yılında Bitlis hanı olan V. Şerefhan’ın onarımdan geçirttiği medrese, günümüzde arkeoloji müzesi olarak kullanılması için restorasyon sürecine alınmış. Bugün halen Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü’ne ait olan yapıyı, Bitlis gezinizsırasında ziyaret edebilirsiniz.
Burası neresi? Bitlis’in etkileyici tarihi medreselerinden olan Yusufiye Medresesi’nin, üzerinde herhangi bir kitabe bulunmadığı için yapım tarihi net olarak bilinmiyor. Ancak mimari yapısından ve tarihi verilerden anlaşıldığı kadarıyla XVIII– XIX. Yüzyılda yapılmış olabileceği düşünülüyor. Kesme taş ve molozdan inşa edilen medrese, şehrin meşhur mezarlığının yer aldığı Cennet Çukuru’nunolduğu alana da oldukça yakın. Bir dönemler cezaevi olarak da hizmet veren medrese, şu anda halen restore aşamasında.
Burası neresi? Bitlis’in Tatvanyolu üzerinde yer alan El Aman Hanı, Türkiye’nin en önemli tarihi hanlarından biri. Osmanlı Devleti döneminde inşa edilen han, Van Beylerbeyi olarak bilinen Köse Hüsrev Paşa tarafından yüzyılda inşa edilmiş. Hayrat amacıyla yapılan han, yapıldığı andan itibaren oldukça önemli ve hareketli bir kervansaray haline gelmiş. İçerisinde 45 odanın bulunduğu han, tarihi dokusuyla ziyaretçilerin yoğun ilgisini çekiyor.
El Aman Hanın adının nereden geldiğine dair iki farklı söylem bulunmaktadır. Birincisinde çok zorlu kış şartlarında hana sığınan yolcuların El Aman! yok mudur cankurtaran şeklindeki nidalarıdır. Bir diğeri ise hanın geçmişte gaddar bir hancı tarafından işletilmesiymiş. Hana gelen kervancılar bu zalim hancının elinden çileler çektikten sonra El-aman diyerek handan kurtulduklarına şükrederlermiş.
Neden gitmeliyim? Konaklama amacıyla kullanılan han, günümüzde halka açık olarak ziyaret ediliyor. Geniş avlusu ve beş bölümüyle mimari açıdan zevkli bir Osmanlı mimarisine sahip olan han, yakın zamanda restore edilmiş. İçerisinde restorandan hamama, kütüphaneden şark odalarına kadar vakit geçirebileceğiniz pek çok sosyal alan yer alıyor.
Burası neresi? Kendisiyle aynı ismi taşıyan Hatuniye Köprüsünün yanı başındaki hanın üzerinde kitabe yer almıyor. Ancak tarihi kaynaklara göre XI. yüzyılda Abbasi sultanlarından olan Sultan Evhadullah’ın kızı olan Hamu Hatun’un yaptırdığı tahmin ediliyor. Kesme taştan, dikdörtgen mimariyle inşa edilen han, günümüzde ne yazık ki oldukça atıl bir durumda ziyaretçilerini bekliyor.
Burası neresi? Bitlis’in tarihi eserlerinden birisi de Hüsrev Paşa Hanı olarak da bilinen Papşin Hanı. Tatvan Bitlis karayolu üzerinde yer alan han, tarihi kaynaklara göre yüzyılda dönemin Beylerbeyi Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmış.
Neden gitmeliyim? Dönemin önemli hanlarından biri olan Papşin, kesme taş ve molozdan inşa edilmiş oldukça estetik bir yapı olarak günümüze kadar ulaşabilmiş, mutlaka ziyaret etmeniz gereken tarihi bir yer.
Burası neresi? Türkiye’nin önemli kümbetlerinden biri olan Emir Bayındır Kümbeti Bitlis’in Ahlat ilçesinde yer alıyor. Mimari yapısıyla oldukça ilgi çeken kümbet, ilk gördüğünüz anda mimari estetiğiyle sizi büyüleyebilir. Sade bir mimariyle inşa edilmesine rağmen bu kadar etkileyici bir estetiğe sahip olması ise heyecan verici. Kümbetin yapımında tamamen kesme taş kullanılmıştır. Üzerinde yer alan kitabeye göre Bayındır İbn-i Rüstemin isteği üzerine yılında inşa edilen kümbet, Taht-ı Süleyman mahallesinde yer alıyor. Kümbetin yanında kümbetle aynı ismi taşıyan bir de küçük bir cami yer almaktadır.
Neden gitmeliyim? Selçukluların Anadoluya ilk adım attığı yerlerin başında kabul edilen Ahlatta bulunan bu muhteşem kümbet, Selçuklu döneminden günümüze ulaşabilen Ahlattaki önemli kültür varlıklarından biridir.
Kaçırmayın! Kümbete çok yakın bir konumda bulunan Selçuklu Mezarlarını mutlaka ziyaret etmeniz gerektiğini belirtelim.
Burası neresi? Emir Ali Kümbeti, Bitlis’in Ahlat ilçesinde yer alıyor. İki kubbe mahallesinde yer alan kümbetin üzerinde yer alan kitabe ne yazık ki Rus harbinde kırılmış. Ancak tarihi kaynaklara ve verilere göre kümbetin yüzyılda yaptırıldığı biliniyor ancak veya yüzyılda yapılmış olabileceği de tahmin edilmektedir. Kümbet, senesinde Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından tadilattan geçirilmiştir.
Neden gitmeliyim? Ahlat’ta yer alan kümbetler içerisinde en ilginç mimari yapıya sahip olan Emir Ali Kümbeti, içerisinde yer alan eyvanıyla ve tek katlı olmasıyla dikkat çekiyor.
Burası neresi? Usta Şagirt ya da Usta Şakirtadıyla bilinen kümbet, Ahlat ilçesinde yer alan çok sayıdaki kümbetlerden birisi. Aynı zamanda ilçedeki en büyük kümbet olarak bilinen Usta Şagirt Kümbeti, üzerinde kitabesi bulunamadığı için ne zaman yapıldığı tam olarak bilinmiyor. Eskiden yanında yer alan kümbetin yapılış tarihine göre yüzyılda yapıldığı düşünülen kümbet, 3 penceresinden, 7 metre uzunluğundaki silindir yapısına, mimari yapısıyla görenlerin ilgisini çekiyor.
Söylentiye göre kümbetin bulunduğu yerde aslında iki adet kümbet inşa edilmiş. Bu kümbetlerden biri usta, diğeri ise çırağı tarafından yapılmıştır. Bir süre sonra ustanın yaptığı yıkılıp çırağın yaptığı ayakta kalında ismine Usta Şakirt Kümbeti denmiştir.
Neden gitmeliyim? Ulu Kümbet, bölgedeki önemli Selçuklu kümbetlerinden biridir. Bölgede bulunan diğer birçok kümbet gibi 2 katlı bir şekilde yapılmıştır. Mezarların güney kısmında bulunan kümbet etkileyici mimarisi ile görenleri şaşkına çevirmeyi başarıyor. Kümbet, aynı zamanda Ahlatta ziyaret edebileceğiniz en büyük kümbet olma özelliğini taşımaktadır.
Burası neresi? yüzyılda inşa edilen Çifte Kümbet, iki ayrı kümbet olarak karşımıza çıkıyor. En büyük kümbet, Bugatay Aka ile Şirin Hatun için inşa edilmiş. Diğer daha küçük olan kümbet ise, Esen Tekin Hatun ve Hüseyin Timur için yapılmış. İkinci kümbetin üzerinde yer alan kitabesinde yılındainşa edildiği yazıyor, ancak birinci kümbetin net bir yapım tarihi yok.
Neden gitmeliyim? Taş ustalığının mükemmel inceliklerini gözlemleyebileceğiniz kümbetleri, tarihi gezinizde ziyaret etmeyi unutmayın. Yapı sahip olduğu muhteşem mimari ile Ahlattaki simge yapılardan biri kabul edilmektedir ve Ahlatta yan yana görebileceğiniz tek kümbetler topluluğu burasıdır.
Burası neresi? Bitlisin tarihinde önemli yer tutan Abdurrahman Gazi, Ahlatta yer alan türbesiyle, bölgeye gelenlerin ilk ziyaret ettiği yerlerden birisi. Türbenin senesinde inşa edildiği düşünülmektedir. Hz. Ömer’in döneminde orduda Ahlatı fethetmek için görevlendirilen kişilerden biri olan Abdurrahman Gazi, Ahlatta şehit düştüğü için türbesi de burada yer alıyor. Tam olarak şehit düştüğü yerde yapıla türbe, daha sonradan yılındabölgenin önde gelen taş ustalarından Tahsin Kalender’e yeniden restore ettirilmiş. Aslında uygun olarak oldukça özenli bir biçimde restore edilen kümbeti, Bitlis geziniz sırasında ziyaret etmeyi unutmayın.
Neden gitmeliyim? Hz. Ömer zamanında Ahlatın fethi için bölgeye gelen ve şehit olan Abdurrahman Gazi, İslamiyetin yayılması noktasında önemli katkılarda bulunmuş biridir ve onun mezarının olduğu düşünülen türbenin mutlaka görülmesi gerektiğini düşünüyoruz.
Burası neresi? Üryan Baba Türbesi adıyla da bilinen kümbet, Bitlis halkının en sık ziyaret ettiği tarihi türbelerden birisi. İnönü Mahallesi’nde yer alan kümbet, aslen Ahlatlı olduğu bilinen geçmişte yaşamış önemli bir şahsa ait. Şeyh Babo adıyla bilinen Üryan Baba, dünya malı ile nefis terbiyesini sağlayabilmiş, hak yolunda olan, vücuduna sardığı abasından başka mal varlığı olmayan bir kişi olarak tarihte karşımıza çıkıyor. Kendisi bu nedenle Çıplak Baba olarak da anılmıştır ve kendisinin asıl isminin Mahmut olduğu düşünülmektedir. Türbenin üzerinde yapım tarihi ve kim tarafından yaptırıldığıyla ilgili net bir kitabe yok ancak, türbenin içinde yer alan mezar taşında tarihi yazılı. Bitlis seyahatiniz sırasında ziyaret edebileceğiniz kümbeti, listenize ekleyebilirsiniz.
Neden gitmeliyim? Üryan Baba olarak anılan zat-ı muhteremin döneminin önde gelen alimlerinden biri olduğu düşünülmektedir. Kendisi adına yaptırılan bu etkileyici türbe de bu düşünceyi kanıtlayan önemli bir mimari yapıdır.
Burası neresi? Osmanlı hanedana oldukça yakın isimlerden biri olan Küfrevi Ailesi mensuplarından Şeyh Muhammet Küfrevi’nin türbesi, Bitlis’in merkezinde yer alıyor. Üzerinde yer alan kitabesine göre yılında yaptırılan türbe, dönemin padişahı Abdülhamit’in isteğiyle yaptırılmış. İtalyan mimar Alberto’nun yaptığı türbe, Bizans vitraylarına da sahip. Üzerinde yer alan ince işleme desenleri ise ne yazık ki Rus istilası sırasında zarar verilerek boyanmış.
Neden gitmeliyim? Dört kubbesi ve revaklarıyla dikkat çeken bu mimari güzelliğe sahip, Bitlisin meşhur tarihi yerleri arasında bulunan türbeyi, şehir merkezinegeldiğinizde ziyaret edebilirsiniz. Türbeyi farklı yapan detaylardan biri ise Bizans mimarisinin önemli unsurlarından olan vitray çalışmalarıyla süslenmiş olan pencereleridir.
Burası neresi? Bitlis’in Diyarbakır karayolu üzerinde 32 km güneyde yer alan köprü, Selçuklu döneminden günümüze gelen oldukça önemli bir tarihi eser. Üzerinde kitabe bulunmadığı için köprünün tam olarak ne zaman ve kim tarafından yaptırıldığı bilinmiyor ancak veya yüzyılda yapıldığı yönünde düşünceler kuvvetlenmektedir. Selçuklu döneminde inşa edilen köprünün daha sonradan Osmanlı döneminde onarımdan geçirildiği de biliniyor.
Neden gitmeliyim? Kesme taş ve molozdan inşa edilen köprü, tek kemeri ve kemer üzerinde yer alan iki gözüyle dikkat çekiyor. Halen kullanıma açık olan köprü, Bitlis’te görmeniz gereken önemli eserlerden birisi.
Burası neresi? Bitliste yer alan tarihi bir diğer köprü ise, Akkoyunlular döneminde inşa edilen Emir Bayındır Köprüsü. Köprü oldukça küçük, ancak mimari yapısı o kadar güzel ki, Bitliste görmeniz gereken yerler listenizde mutlaka yer almalı. Çevresinde yer alan doğal güzelliklerle, doğa turu sırasında görebileceğiniz köprü, Bitlis’in Hamam Önü mevkiinde yer alıyor. Yapıldığı dönemde yayaların ve kervanların aktif olarak kullandığı köprü, derenin iki ayrı yakasını birleştiriyor.
Neden gitmeliyim? Ahlat’ın ilçesine özgü olarak bilinen volkanik taştaninşa edilen köprüyü, güzel bir koru gezisi sırasında ziyaret edebilirsiniz.
Burası neresi? Bitlis’in şehir merkezinde yer alan Bitlis Etnografya Müzesi, şehre yılında kazandırılmış oldukça önemli bir müze. Müzenin bulunduğu bina daha önce vali konağı olarak kullanılmış. Şehrin etnik geçmişini ve kültürel ögelerini en güzel gözlemleyebileceğiniz sergi alanlarına ve işçilik eserlerine ev sahipliği yapıyor. Tarihi eserler bodrum, zemin ve 1 kattan oluşan bölümlerde sergilenmektedir. Etnografik eserler müzenin en üst katında bulunmaktadır. Zemin katta ise idari bilimler yer almaktadır. Aynı zamanda müzenin bahçesinde de ağır, taşınması güç taş eserler de görülebilmektedir.
Neden gitmeliyim? Yöresel el sanatları ürünlerini ve Bitlis’in tarihi dokusunu keşfetmek isterseniz, şehir merkezinden yürüyerek ya da şehir içi otobüsleriyle müzeye kolayca ulaşabilirsiniz. Müze çok büyük olmasa da Bitlisteki insanların yaşamına dair pek çok farklı detayı size sunmayı başarıyor. Müzenin çalışanı ise oldukça yardımsever ve hoş sohbet kişiliği ile insanların takdirini kazanıyor.
Burası neresi? Bitlis’in Ahlat ilçesinde yer alan Ahlat Müzesi, bir diğer adıyla Selçuklu Müzesi olarak da biliniyor. yılındaaçılan müze, Ahlat ilçesinde yer alan ve kazı çalışmaları sonucu ortaya çıkan tarihi eserlere ev sahipliği yapıyor. Müze, ilk olarak açık hava müzesi olarak hizmet vermiş ve sonrasında açık hava müzesinin bulunduğu konumda müze binası inşa edilmiştir.
Neden gitmeliyim? M.Ö yılından günümüze kadar ulaşabilmiş eserlerin ve, yıllarında bölgede yapılan çalışmalarda ortaya çıkarılan kalıntıları görmek isterseniz, Ahlat Müzesini mutlaka ziyaret etmelisiniz.
Burası neresi? Bitlis listemizin en ilgi çekici mekanlarından biri olan Ahlat Selçuklu Mezarlığı,Bitlis’in Ahlat ilçesinde yer alıyor. UNESCO tarafından da Dünya Kültür Mirası geçici listesine alınan mezarlık, Selçuklulardan günümüze kalan oldukça önemli bir eser. Bitlise geldiğinizde görmeniz gereken yerlerin başında gelen mezarlık, dönümlük alanda yer alıyor. Türklerin Anadolu’ya gelişinde Anadolu’nun tapusu olarak adlandırılan Ahlat’ta yer alan tarihi alan, mezar taşından oluşuyor. Taşların üzerinde yer alan epigrafik yazılarla tarihe ışık tutan kalıntılar, geçmişin gün yüzüne çıkmasında oldukça önemli bir rol oynuyor.
12 veya Yüzyılda dikildiği düşünülen taşlar, taş işlemenin de en güzel örneklerinden. İlk çalışmaların yılındabaşladığı alanda, son olarak yılında restore çalışması gerçekleştirilmiş. Araştırmaların halen devam ettiği mezarlığa, Ağrı-Bitlis karayolu üzerinden ulaşabilirsiniz.
Neden gitmeliyim? Burası, dünyanın en büyük Türk-İslam mezarlığı olması nedeniyle, Bitlisin tarihi yerleri nelerdir? sorusu için verilebilecek en önemli cevapların başında gelmektedir. İlmek ilmek işlenmiş her bir mezar taşı ise başında saatler geçirebilecek kadar etkileyici güzelliğe sahip.
Burası neresi? Bitlis tarihi yerler listemizdeki yerin çoğunun bulunduğu ilçe olan Ahlat’ta yer alan bir diğer ziyaret edilmesi gereken nokta da, meşhur Ahlat Harabeşehir Kaya Evleri. Urartular döneminde de aktif olarak kullanılan antik şehrin, ilk çağda kurulmuş olabileceği düşünülüyor. Geçmişte bölgede ün üzerinde kayalara oyulmuş evin olduğu ancak zamanla bu oluşumların yok olduğu düşünüyor. Her dönem başka amaçlarla kullanılan antik alan, kayaların oyulmasıyla oluşturulmuş. Bölgenin ilk kaya yerleşim alanlarından biri olduğu düşünülen evler, zamanla yaşanan deprem ve iklimsel olaylar nedeniyle zarar görmüş. Pek çok oda ve tamamen bir ev düzeniyle tasarlanan kaya evleri, Ahlat ilçesinin Hamamönümevkiinde yer alıyor.
Neden gitmeliyim? Kaya evler, günümüzde ne yazık ki hak ettiği değeri görmüyor. Hatta kimi evler ahır, kimi evler ise barınma amacıyla kullanılıyor ve evlerin tarihi dokularına zarar veriliyor. Buna rağmen bu haliyle bile bu evlerin tarihin derinliklerine ışık tutma konusunda başarılı olduğunu söyleyebiliriz. Bu nedenle Bitlise gelmişken bu önemli kaya evlerini de ziyaret listenize dahil etmeniz gerektiğini düşünüyoruz.
Burası neresi? Listemizin son maddesinde ise, şehrin tarihi manastırı olarak bilinen Aghperig Manastırı yer alıyor. Vantir Manastırı olarak da bilinen tarihi yapı, Sasun Dağlarında yer alan oldukça etkileyici bir Ermeni manastırı olarak karşımıza çıkıyor. metrelik rakımda yer alan manastırın, üzerinde herhangi bir kitabe bulunmadığı için tam olarak ne zaman ve kim tarafından yaptırıldığı bilinmiyor. Ancak tarihi kaynaklara göre yüzyıldan itibaren tarihi belgelerde adı geçmeye başlayan manastırın, daha eski bir tarihe dayandığı düşünülüyor.
Uzun yıllar kullanılan manastır, çok defa yağmalanmış ve önemli tarihi olaylara tanıklık etmiş bir yapı. Son olarak yüzyılda yetim çocuklar için bir okul haline getirilen manastır, o dönemden sonra ne yazık ki atıl bir şekilde kalmış.
Neden gitmeliyim? Aradan geçen uzun yılların ardından oldukça yıpranan manastır, halen dağın üzerinde ziyaretçilerini bekliyor.
Gittiği şehrin tarihi yerlerini keşfetmeyi ve geçmişin dokusunu görmek isteyenler için hazırladığımız Bitlis tarihi yerler listemiz burada sona eriyor. Listemizi beğendiyseniz, ya da eklemek istediğiniz ve bildiğiniz başka tarihi yerler var ise, aşağıda yer alan yorumlar kısmına yazarak bizimle paylaşabilirsiniz. 🙂
Bitlis gezilecek yerler, Doğu Anadolu Bölgesi’nde gezginlerin en uğrak noktalarındandır. Doğal güzellikleri, tarihi kalıntıları en çok da İslami eserleriyle dikkat çeken bir şehir olan Bitlis, aynı zamanda Van Gölü’nün komşusudur. Tarihin bir dönemine tanıklık eden kaleleri, İslam mimarisinin seçkin eserleri, Nemrut dağı, aygır gölü ve ovalarıyla Bitlis, gerçek güzelliklere sahip yerleri ile turistik şehirlerde yer alır.
Yılın her mevsimi ayrı bir doğal güzelliğe ev sahipliği yapan kent, aynı zamanda fotoğraf tutkunları için vazgeçilmez biz adrestir. Eşsiz doğa manzaraları eşliğinde benzersiz doğa yürüyüşleri yapmak istiyorsanız bu şehir size beklentilerinizden çok daha fazlasını vadediyor.
Aynı zamanda birçok kültürel ve tarihi mekanın da merkezi olan Bitlis, kadim geçmişiyle tarihin birçok dönemine tanıklık etmiştir. Kışları soğuk ve sert, yaz ayları ise serin geçen bu kente yılın dört mevsimi ziyaret gerçekleştirebilir, rotanıza Bitlis’in kadim geçmişini ve doğal güzelliklerini dahil edebilirsiniz.
Bitlis’te gezilecek en iyi 20 yer listesini, Doğu Anadolu gezinizde bu muhteşem şehrin en önemli güzelliklerini keşfedebilmeniz adına sizin için hazırladık. Listede tarihi kalıntılardan İslam dönemi eserlerine, tarihi yemek mekanlarından müzelere kadar gezginlerin uğrak noktaları yer alıyor.
Not: Bu yazımızı okuduktan sonra Bitlis en iyi otellerini keşfetmek için « Bitlis Otelleri » yazımıza bakmayı unutmayın.
Ahlat Selçuklu Mezarlığı, Selçuklu mimarisini yansıtan Anadolu’daki en önemli tarihi kalıntılardan biridir. Aynı zamanda bölgenin en önemli turistik merkezi olan tarihi mezarlık, Bitlis gezilecek en iyi 20 yer listesinde ilk sırada yer alıyor.
Günümüzde İslam dünyasının en büyük ve önemli mezarlıklarından biri olarak anılan Ahlat Selçuklu Mezarlığı, tam mezar taşına ev sahipliği yapıyor. Üstelik tarihi mezarlıktaki taşlar; Osmanlı Ahlatlar, Eyyubiler, Selçuklu ve İlhanlı Devleti’nden izler taşıyor.
Her bir detayıyla büyüleyen ve adeta tarih içerisinde benzersiz bir yolculuk vadeden mezarlık, Bitlis’in Ahlat ilçesinde. Farklı büyüklüklerdeki mezar taşlarını bünyesinde barından mezarlığın dokusu, tarihin farklı dönemlerine tanıklık ettiğini açık biçimde gösteriyor. Mezarlık boyunca inşa edilen yürüyüş yolu, tarih dolu keşif yolculuğunuzu kolaylaştıracaktır.
Tatvan Sahil Parkı, Van Gölü kıyılarında muhteşem bir gezinti vadediyor. Ziyaretçilerine sahil boyunca birçok aktivite gerçekleştirebilme imkanı sunan park, adından da anlaşılacağı üzere Tatvan ilçesindedir.
Genel olarak bir sezonluk işletme planında bulunan herhangi bir planlamak mümkündür. Yürümek yerine sahilin klimatörü pedal çevirerek gezdirerek kiralayabilirsiniz.
Tatvan Sahil Parkı’nda, yalnızken bir şeyler içmeniz de mümkün. Van Gölü’nün harikası mükemmelliğini fotoğraflarına sığdırabilirsiniz, gezinizi düzeltebilecek fotoğrafları çekebilirsiniz.
Bitlis Kalesi , M.Ö. Bitlis’in en önemli noktasındandır. Deniz sıcaklığın 56 metre yükseklikte yaşayan kale, benzersiz bir manzara sunar. Bitlis Kalesi’nin Büyük İskender’in çok güvendiği komutan olan Bedlis tarafından inşalarından en son .
Aynı zamanda şehir, Bitlis’in ismi Bedlis adlı Büyük İskender’in komutanından oluşmaktadır . Bitlis Kalesi’nin en önemli özelliği Bitlis’i temsil eden ve kentle özdeşleşmiş yapılarından çok üstündür. Arkeolojik kazı kazısı kale ve arkeolojik Selçuklu ve Osmanlı döneminden henüz keşfedilmeye devam ediyor.
Bitlis’i gezmek için gidilecek yerin listenizin ilk sıralarında Bitlis Kalesi’nin şehrini gezerken de belirtelim.
Bitlis kalesi- Bitlis Gezilecek Yerler
Ahlat Müzesi , yaklaşıkın 5 bin yıl kadar müze sergilendiği Türkiye’nin en dikkat edilmesi gereken müzelerdendir. Ahlat ilçesine mevcutsanız, Ahlat müze’ni gezerek tarihi ziyaretlerini yerinde bulunabilecek.
iki gidişin olusan müzeye giriş ücretli. Ayrıca Müzekart kullanarak giriş yapan da mümkün. Müzede en önemli eserler ise Taş Devri’ye kadar öldürülecek kap, çömlek gibilerdir.
Çifte Kümbetler, Van göllerinde arızayla büyüleyen Ahlat’ın en önemli sembollerindendir. Bitlis’te gezilecek yerlere denlenebilir ilk gelen tarihi yapılardan olan Çifte Kümbetler, yılında inşa edilmiş.
Kümbet üzerinde yer alan kitabeler, sizi tarih dolu bir tasvir edecektir. Külah’ın yükselen iki yapısı, Ahlat’ın kesme taşlarından inşa edilmiş. Selçuklu’nun ait olduğu düşünülen kümbetlerden biri Hüseyin Timur ve Esen Tekin Hatun’a, ise; Bugatay Aka ve Şirin Hatun’a ithafen yapılmıştır.
İhlasiye Medresesi ve Külliyesi Bitlis gezilecek en iyi 20 yer listemizdeki en önemli tarihi yapılardan. yılında inşa edilen ve Selçuklu dönemine ait olan İhlasiye Medresesi ve Külliyesi, dönemin mimari özeliklerine ilişkin son derece önemli bilgiler sunar.
Selçuklu döneminin geleneksel mimari özelliklerini çok iyi yansıtan külliyenin bahçe bölümünde türbe ve mezar gibi başkaca tarihi kalıntılar da bulunmaktadır.
Bayındır Köprüsü, eşsiz doğal güzelliklere ev sahipliği yapan sıra dışı bir lokasyondadır. Bingöl ilçe merkezde yer alır. Çevresi tabiat harikalarıyla dolu olan köprü, Kaşdere Akarsuyu üzerinde yer alıyor. Yaklaşık 21 metre uzunluğuyla büyüleyen Bayındır Köprüsü, Ahlat ilçesinde bulunuyor.
Selçuklu dönemine ait olan köprünün Türkmen Beylerinden Emir Bayındır tarafından inşa edildiği düşünülmektedir. Ayrıca köprü, bölgenin kesme taşlarından inşa edilmiş. Dolayısıyla sadece tarihi ve mimari dokusuyla büyülemekle kalmıyor aynı zamanda bölgenin doğal güzelliklerini de son derece iddialı biçimde yansıtıyor.
Şerefiye Camii, merkezinde son derece kolay biçimde ulaşabileceğiniz bir lokasyondadır. Dolayısıyla Bitlis gezilecek yerler kapsamında mutlaka Şerefiye Camii’ne ziyarette bulunmanızı öneririz.
Özellikle dışmimarisi büyüleyen Şerefiye Camii farklı bölümlerden oluşmaktadır. Türbe, imaret, medrese ve camii gibi bölgelere ev sahipliği yapa camii, şehir merkezinin güney kanadında Hosor ve Kışla Derelerinin kesişim noktasındadır. Ayrıca caminin iç mimarisinin de oldukça iddialı ve dikkat çekici olduğunu belirtelim.
Harabe Şehir, gerçek anlamıyla tarih dolu bir yolculuğa çıkacağınız insanın tabiat olanaklarını nasıl kullanabileceğinin muhteşem bir kanıtı olan eşsiz bir lokasyon. Bitlis gezilecek yerler listenize mutlaka eklemeniz gereken Harabe Şehir, mağaralar kenti olarak da anılıyor.
Devasa taşlara ve kayalara oyuntular açılarak inşa edilmiş olan Harabe Şehir, Ahlat ilçesinde. Aynı zamanda tarihi mezarlıkların hemen yakınında olan bu muhteşem dokuyu, Selçuklu mezarlığında yapacağınız gezintinin ardından ziyaret edebilirsiniz.
Bitlis Etnografya Müzesi, İhlasiye Medresesi ve Külliyesi’nin hemen yanında bulunuyor. Dolayısıyla medreseyi ziyaret etmeniz durumunda mutlaka müzeye de uğramanızı öneririz. Ücretsiz olarak ziyaretçilerini ağırlayan müze, pazartesi günlerinin dışında sabah ’dan sonra hizmet vermeye başlıyor.
Otantik yapıya sahip olan müzede bölgesel zanaatlar tema olarak işlenmiş. Bölgenin dünyaca ünlü taş işçiliği sanatına dair tematik unsurların yer aldığı Bitlis Etnografya Müzesi, Bitlis gezilecek en iyi 20 yer listemizde bulunan mutlaka uğramanız gereken destinasyonlardan.
El Aman Hanı, Bitlis gezilecek yerler listenizde mutlaka bulunması gereken bölgenin en önemli tarihi yapılarından biri. Şehir merkezinde bulunan han, tarihi dokusu ve mimari özelikleriyle büyüleyicidir. Üstelik El Aman Hanı’nı ücretsiz olarak ziyaret etmeniz mümkün.
90 metre eni ve 70 metre uzunluğu olan El Aman Hanı, Bitlis’in ticari yollar üzerindeki konumuna dair önemli bilgiler sunuyor. Tarih boyunca birçok ticaret rotası üzerinde yer alan kent, tahmin edileceği üzere pek çok hana da ev sahipliği yapıyor.
El Aman Hanı, Yüzyılda inşa edilmiş. Aynı zamanda hanın oldukça büyük bir yapıya sahip olması, Bitlis’in de üzerinde yer aldığı ticaret rotalarının büyüklüğünü göstermesi açısından oldukça değerlidir.
Ulu Camii ya da bir diğer bilinen adıyla Bitlis Ulu Camii, şehir merkezinde yer alan ve Bitlis gezilecek yerler listesine kesinlikle dahil etmenizi önerdiğimiz tarihi yapılardandır. Caminin Mervanoğullarından Ebu Muzaffer Muhammed tarafından inşa edildiği düşünülmektedir.
Caminin yapım yılı ise ’dir. ’de Osmanlı döneminde restorasyondan geçmiş ve bugünkü mimari özeliklerini kazanmıştır. Ayrıca yılında Rus işgali döneminde önemli düzeyde hasar gören Bitlis Ulu Camii, yılında tekrardan yapılan restorasyon çalışmalarıyla ziyarete açılmıştır.
Tarihi Başhan Hanı, Bitlis’in ticaret yolları üzerindeki önemini gösteren bir diğer tarihi yapıdır. yıllık geçmişe sahip olan han, günümüzde ise geçmiş dönemdeki mimarisine ve konseptine sadık kalarak restoran olarak ziyaretçilerini ağırlıyor.
Başta büryan, avşor çorbası ve kükü köftesi gibi bölgenin en önemli yöresel lezzetlerini sunan restoran, keşfedilmeye değer mimari yapısıyla da ön plana çıkıyor. Son derece otantik bir mekan olan Tarihi Başhan Hanı, Bitlis gezilecek yerler kapsamında mutlaka değerlendirmeniz gereken bir adrestir.
Gökymeydan Camii, Bitlis’in aynı adı taşıyan semtinde bulunan tarihi bir yapıdır. Şehir merkezinde bulunuyor olması nedeniyle kolaylıkla ziyaret edebileceğiniz cami, yılında inşa edilmiştir. yılında Mustafa Kemal Atatürk’ün emriyle restorasyon çalışmaları yapılan cami, günümüze kadar korunmuştur.
Caminin Osmanlıca yazılardan oluşan kitabesinde Mustafa Kemal ibaresi bulunmaktadır. Tarihi değere sahip olan birden fazla kapıya ev sahipliği yapan Gökmeydan Camii, geometrik motifleriyle de dikkat çekicidir. Camiyi ibadet saatlerinin dışında arzu ettiğiniz her an ziyaret edebilirsiniz.
Han Hamamı, Abbasi döneminden kalma bir tarihi yapıdır. Abbasi hükümdarı Sultan Evdahullah Han’ın kızı Huma Hatun’un emriyle Yüzyılda inşa edildiği düşünülen Han Hamamı, Bitlis’in ticaret rotaları üzerindeki konumunu açık biçimde gösteren bir başka tarihi yapıdır.
Han Hamamı, Bitlis şehir merkezinde Gazi Bey Mahallesi üzerindedir. Dolayısıyla Bitlis gezilecek yerler listesine dahil ettiğiniz diğer şehir merkezindeki tarihi kalıntılarla birlikte Han Hamamı da ziyaret edebilirsiniz. Hamamın mimarisi ise bir miktar bozuktur. Bu durumun temel olarak bölgenin coğrafi yapısından kaynaklandığı düşünülmektedir.
Tarihi Kasrik Köprüsü, tarihi dokusunun yanı sıra eşsiz bir doğal güzellik üzerine inşa edilmiş olması nedeniyle dikkat çekicidir. Bitlis-Diyarbakır karayolu üzerinde bulunan tarihi köprü, dağlar arasındaki konumuyla gerçek anlamıyla büyüleyicidir.
Sıra dışı doğa manzaralarına ev sahipliği yapan Tarihi Kasrik Köprüsü, Güneş Deresi ya da Akçay olarak anılan ırmak üzerinde, Narlıdere Köyü sınırları içerisindedir. Orta noktada bağımsız iki ayağı bulunan köprü, kesme taşlarından inşa edilmiştir.
Süphan Dağı Türkiye’nin en yüksek 3. dağı olarak bilinir. Volkanizmalar sonucunda oluşan bu dağ efsanelere konu olmuştur. Bitlis’te bulunan Süphan Dağı etekleri Van gölüne kadar uzanır.
Dağ m yüksekliğindedir. Tırmanış ve yürüyüş yapmak için dağcıların odak noktası haline gelen Süphan Dağı’nı mutlaka görmeniz gerekir.
Kalender Baba Türbesi Selçuklu zamanlarında Ebubekir Niksari şeyhinin kabristanı olarak bilinir. Bu türbede birçok dua edilir ve insanlar dileklerini sunar.
Türbenin birçok ziyaretçisi vardır. İbadet amaçlı veya dilerseniz gezip görmek için bu türbeyi ziyaret edebilir ve sade mimarisi ile fotoğraf çekebilirsiniz.
Nazik Gölü set göl olarak oluşmuştur. Volkanik setler bu gölün oluşumunda etkilidir. Tatlı su gölü olan bu yerde birçok deniz canlısı vardır.
Gezmek ve yürüyüş yapmak için Nazik Gölü’ne gidebilirsiniz. Ayrıca bu göl çevresinde balık tutabilir veya piknik yapabilirsiniz.
Usta Şagirt kümbeti eşsiz bir mimariye sahiptir. yıllarında kümbet olarak anılmıştır. Kalabalık gruplar halinde kümbeti gezmeye giden çoktur.
Mimarisi ve el işçiliği dış cephesi ile bu eşsiz yere aileniz ve sevdiklerinizle gidebilirsiniz. Seyahat planlarınıza mutlaka eklemelisiniz.
Bitlis; tarihi arka planı, doğal güzellikleri, içerisinde bulunduğu ticaret rotaları ile gerçek anlamıyla büyüleyicidir. Aynı zamanda Bitlis gezilecek yerler arasında dünyanın en büyük ikinci krater gölü olan Nemrut Krater Gölü’de vardır.
Bitlis hakkında daha detaylı bilgi için Bitlis Restoran önerileri ve Bitlis’te Ne Yenir makalelerini inceleyebilirsiniz.
bitlisgezilecek yerler
Tarihçiler Bitlis tarihini değişik zamanlardan başlatmaktadırlar. yıllık, yıllık tarih gibi. Gerçekte Bitlis tarihi Neolotik Çağ dediğimiz Yenitaş dönemine kadar uzanmaktadır. Bitlis ve yöresinin yazılı tarih öncesi oldukça karanlıktır. En önemli nedenleri yüzeydeki buluntuların az olması ve bugüne kadar gerçekçi bir arkeolojik çalışma yapılmamasıdır. Bitlis ili sınırları içerisinde bulunan Süphan ve Nemrut Dağı dağlarındaki obsidyen (doğal cam yatakları), doğrudan olmasa bile dolaylı olarak bu yöre tarihinin Neolitik dönemine kadar çıktığını göstermektedir. Obsidyen yataklarından elde edilen doğal camın yontucu, kesici, kazıyıcı olarak çevredeki yerleşim yerlerinde kullanıldığı anlaşılmaktadır. Yine yapılan çalışmalar sonucunda o döneme ait ticaret yolu Van Gölü'nün doğusundan güneye (bugünkü Van ili sınırları içerisinde bulunan Kalkolitik – Maden Dönemi – yerleşme alanı olan Tilkitepe), batıda ise Diyarbakır il sınırlarına (Ergani yakınındaki çanak-çömleksiz bir Neolitik yerleşme yeri olan Çayönü) dek uzanmaktadır.