Bki Kaç Olmalı

Beden Kitle İndeksi Değerleri

kg/m²'nin altında olanlar = ZAYIF

19 - kg/m²'nin arasında olanlar = NORMAL

25 - kg/m²'nin arasında olanlar = TOPLU (HAFİF ŞİŞMAN)

30 - kg/m²'nin arasında olanlar = OBEZ  (SAĞLIK AÇISINDAN RİSKLİ)

35 ve üzeri olanlar =  AŞIRI OBEZ (SAĞLIK AÇISINDAN ÇOK RİSKLİ!)

Beslenme ve Diyet doktorlarımızdan muayene randevusu almak için, 77 99 nolu telefondan arayabilir veya e-randevu hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

Vücut kitle indeksi (VKİ), beden kitle indeksi ya da boy kilo indeksi olarak bilinen hesaplama yöntemi, bireylerin kilolarının normal, az ya da fazla olduğu ile ilgili fikir sahibi olunmasında yardımcı olur. Bu hesaplama yönteminde kişinin boy kilo oranı dikkate alınır.

Vücut kitle indeksi nasıl hesaplanır?

Vücut kitle indeksi, boy ile kilo arasındaki oranı ifade eder. Kilonun kg cinsinden, boyun metre cinsinden karesine bölünmesi ile hesaplanan bir indekstir. (kg/ m²) 

Vücut kitle indeksinizi kolayca hesaplayabilmek için tıklayınız.

Vücut kitle indeksi kaç olmalı?

Vücut ağırlığının boy uzunluğunun karesine bölünmesiyle hesaplanan vücut kitle indeksinde çıkan sonuç Dünya Sağlık Örgütüne göre:

• kg/ m²’nin altındaki sonuçlar zayıf,
• - kg/ m² aralığındaki sonuçlar normal,
• – kg/ m² aralığındaki sonuçlar kilolu
• – kg/ m² aralığındaki sonuçlar 1. derece şişmanlık
• kg/ m² üzerindeki sonuçlar 2. derece şişmanlık olarak tanımlanır.

Yaşa göre vücut kitle indeksi

Genel olarak yukarıdaki değerler kullanılmakla birlikte yaş aralığına göre normal değerler biraz farklılık gösterir. Yaş gruplarına göre normal aralık değerleri şu şekildedir:

Çocuk yaş grubu olarak kabul edilen 18 yaş altında bireyler için vücüt kitle indeksinin büyüme eğrisi ile birlikte değerlendirilmesi daha doğru olacaktır. Ayrıca yaş ilerledikçe vücutta kas kütlesinden kayıp meydana gelir. Bu noktada vücut kitle indeksi tek başına kilo hakkında bilgi vermesi için kullanılamaz. Mutlaka vücut yağ analizinin de yapılması gerekir.

Vücut kitle indeksi sonuçları ne anlama gelir?

Vücut kitle indeksi kişinin kendisinde bir beslenme bozukluğu olup olmadığı konusunda bir fikir sahibi olmasında yol gösterebilir. Fakat bireylere beslenme davranış bozukluğu, şişmanlık ya da zayıflık tanısı koymak için tek başına vücut kitle indeksini baz almak doğru bir yaklaşım değildir. Bu değerlerler ile birlikte bireyin bel çevresi ölçüsü, vücut yağ oranı ve eşlik eden bir sağlık sorunun olup olmadığı da dikkate alınmalıdır.

Bel çevresindeki artış özellikle diyabet, kalp- damar hastalıkları, hipertansiyon, obezite gibi hastalıkların oluşması açısından risk faktörüdür. Bu nedenle vücut kitle indeksi normal olan bireylerde bel çevresi ölçümü de yapılmalıdır.

Aşağıdaki tabloda bel çevresinin değerlendirmesini görebilirsiniz.

İdeal yağ oranı kaç olmalıdır?

Bir başka kriter de vücüt yağ oranının ne kadar olduğudur. Normalde sağlıklı yetişkin bir erkekte yağ oranı %15 arasında, kadınlarda ise bu oran %25 arasında olmalıdır. Yaş ilerledikçe bu oranlarda biraz artış olabilir. Vücut kitle indeksi normal değerler arasında ama yağ oranı fazla ise bu durum sağlık açısından risk oluşturur.

Bireyin boyu uzun ise hesaplanan vücut kitle indeksi normal değerler arasında çıkabilir. Ama kişinin karın bölgesi yağlanması varsa bu durum da sağlık açısından bir risk taşır. Bu bireyler özellikle diyabet, hipertansiyon, kalp – damar hastalıklarına yatkınlık açısından risk altında olabilir. Bir de kişinin gerek vücut kitle indeksi gerekse vücut yağ oranı normal sınırlar içinde olabilir. Ama kişinin beslenme alışkanlığı yeterli ve dengeli bir şekilde olmayabilir. Bu durumda yapılacak şey bireye özgü bir beslenme planı düzenlemek ve devamlılığını sağlamak olmalıdır.

Son 3 senede hayatımıza giren pandemi koşulları her şeyi etkilediği gibi beslenme alışkanlıkları üzerinde de olumlu/olumsuz etkilere neden oldu. Bu noktada kişinin vücut kitle indeksi normal değerler arasında olabilir fakat pandemi ile birlikte kilo artışı ya da beslenme alışkanlıklarında olumsuz yönde bir değişiklik olmuş ise bunun da dikkat edilmesi gereken bir durum olduğu unutulmamalıdır.

Vücut kitle indeksi tek başına kişinin genel sağlık durumunu değerlendirmek için yeterli bir veri değildir. Ancak kişi bulunduğu kilo ile ilgili genel bir bilgi vermektedir. Daha ayrıntılı bir tarama için izlenecek en doğru yol sağlık kuruluşuna gidip genel bir kontrolden geçtikten sonra beslenme planı düzenlemesi için diyetisyenden destek alınması olacaktır. Ayrıca unutulmamalıdır ki beslenme planı kişiye özgü olmalıdır.

Aşırı kilolu veya obez olmak ciddi sağlık problemlerine neden olabilir. Sağlıklı kiloda olup olmadığınızı anlamak için kullanılan en yaygın yöntemlerden iki tanesi beden kitle indeksi hesaplaması ve bel çevresi ölçümüdür.

Beden Kitle İndeksi (BKİ)

Beden Kitle İndeksi (BKİ), yetişkinlerde ağırlık durumunu ve obeziteyi sınıflandırmak için sıklıkla kullanılan kolay ulaşılabilen, kadın-erkek ayırımı yapılmadan, tüm bireylere uygulanabilen, en yaygın ve geçerli bir ağırlık-boy oranı dizesidir. Beden Kitle İndeksi; kişinin kilosu (kilogram cinsinden) boy uzunluğunun (metre cinsinden) karesine bölünerek hesaplanır (BKİ: Kg/m2).

Beden Kitle İndeksi Sınıflandırması:

Bel Çevresi Nasıl Ölçülür?

Bel çevresi ölçümü; karın bölgesindeki iç yağlanmayı bize gösterir. Bel çevresi kalınlığı diyabet, kalp hastalıkları gibi birçok hastalık riskini artırmaktadır.

Risk seviyenizi bulmak için bel çevrenizi doğru bir şekilde ölçmeniz önemlidir.

• Gün içerisinde vücutta şişkinlik olabileceği için sabah aç karnına ölçmek daha doğru sonuç verecektir.
• Kalın kıyafetler üzerinden ölçüm yapılmamalıdır.
• Ölçüm yapılırken mide içeri çekilmemeli nefes alış verişi rahat olmalıdır.
• Mezura çok fazla sıkılmamalıdır.
• Belinizi ölçmek için doğru yer, en alt kaburga kemiği ile kalça kemiğinizin üst kısmı arasındadır. Yaklaşık olarak göbek deliğinizin olduğu yerdir.
• İdeal bel çevresi; kadınlarda 80 cm, erkeklerde 94 cm altında olmalıdır.
• Bel çevresinin kadınlarda 88 cm, erkeklerde ise cm ve üzeri olması yüksek risk faktörüdür.

Aşırı kilolu veya obez olmanın sağlık riskleri nelerdir?

Aşırı kilolu veya obez olmak başta diyabet, yüksek tansiyon, kalp-damar hastalığı, uyku apnesi başta olmak üzere birçok hastalığın gelişmesine doğrudan neden olmaktadır. Bu hastalıkların birçoğu sağlıklı ve dengeli beslenme, düzenli fiziksel aktive ile sağlıklı yaşam tarzını benimseyerek önlenebilir. Verilen her kilo diyabet ve kalp rahatsızlığı riskinizi azaltmaktadır. Ancak hedef sadece kilo vermek olmamalıdır önemli olan davranış değişikliklerinin kalıcı olmasıdır. Bu nedenle size uygun, sürdürülebilir beslenme alışkanlıkları ve fiziksel aktiviteler benimsenmelidir.

Kişinin olması gereken veya sağlıklı kilosunu anlaması ve hangi kategoride olduğunu öğrenmesi için kullandığımız bir hesaplama şeklinin adı beden kitle indeksidir. 

Beden kitle indeksi, kısaca, ağırlığın boyun karesine bölünmesi şeklinde hesaplanır. Ağırlığımızı kilogram olarak ve boyumuzu da metre olarak alırız. Beden kitle endeksi, vücut kitle endeksi olarak VKİ şeklinde bir kısaltmaya sahiptir.

“Body mass index” adıyla da bilinir ve bunun kısaltması da “BMI” şeklindedir. Çoğu ölçüm olduğu şekilde, en çok kullandığımız beden kitle indeksidir. Son olarak, bedendeki yağ ve kas oranı ile ilgili ayrıntılı bilgi verememesi nedeniyle, vücut geliştirme ile ilgili olan kişiler için doyurucu olmayabilmektedir.

Bunun başlıca nedeni yüksek oranda kas oranına sahip olmalarından kaynaklı yalnızca boyları ve ağırlıklarını kullanarak yaptığımız hesaplama ile ortaya çıkan BMI değeri anormal olabilmektedir. Bunun yanı sıra kas kütlesi kaybı yaşayan yaşı ilerlemiş bir kişinin yağ oranlarının yüksek oluşunu da beden kitle indeksi ile görememekteyiz.

Beden kitle indeksi nasıl hesaplanır?

Aslında bunun kolay bir yöntemi var: Beden kitle indeksinin hesaplanması, kilonuzu boyunuzun karesine bölerek yapabileceğiniz bir işlemdir. Kilonuz boyunuzun karesine bölündüğü zaman ortaya çıkan sonuç Dünya Sağlık Örgütü’nün bildirdiği ağırlıklar üzerinden hesaplanır ve beden kitle indeksinizi ifade eder.

Sonucunuz 30’un üzerinde olursa obez, 40’ın üzerinde olduğu takdirde de morbid obez ve 50’nin üzerinde olursa da süper obez olduğunuz kabul edilir.

Beden kitle indeksinizin hesaplanma işlemi yapıldığında yalnızca kilo ve boy göz önünde bulundurulur. Yalnız detaylı beden kitle indeksi hesaplanmasında yaşınız, cinsiyetiniz, vücut yağ oranınız ve belinizin çevresi gibi oranlar da göz önünde bulundurulur.

Beden kitle indeksi hesaplanmasının sonunda bedeninizde sağlığınızı etkileyecek seviyede yağ fazlası olan kişiler, uzman birisinin kontrolünde hesaplayarak değerlerini kendileri için olması gereken seviyelere getirebilme şansına sahiptir. Aslında bunun kolay bir yöntemle bulabilirsiniz. Vücut ağırlığınızı, boyunuzun karesine bölün. 

Örnek vermemiz gerekirse; 80 kilogram olan birisiniz ve m boyunuz var. Bu durumda işlem şu şekilde yapılır: 80/ yani sizin beden kitle endeksinizdir. Bu kişi obez olarak değerlendirilir.

Beden kitle indeksi kaç olmalıdır?

Peki “Beden kitle indeksi kaç olmalıdır?” sorusunu sorduğunuzu duyar gibiyim. Gelelim herkesin şu anda aklında olan bu sorunun cevabına. Öncelikle bilmemiz gereken temel oranlar var. Bu oranlar daha önce de söylediğimiz gibi Dünya Sağlık Örgütü tarafından bize sağlanan oranlardır.

Sayın Doç. Dr. Tayfun Türkaslan’ın da yardımıyla birlikte size ufak bir bilgilendirme metni hazırladık. Bu oranların herkes için kesin ve kusursuz bir şekilde geçerli olmadığını da belirtmek isteriz. Göreceğiniz oranlar dünya ortalamaları üzerinden oluşturulmuş olup, özel durumlarda bir uzmana başvurmanızı öneririz.

18,4 kg/m. oranının alt seviyesinde olan kişiler zayıf olarak,

– 24, 9 kg/m. arasında yer alanlar normal olarak,

25 – 29, 9 kg/m. arasında yer alanlar fazla kilolu olarak,

30 – 34, 9 kg/m. arasında yer alanlar obez olarak,

35 – 44,9 kg/m.&#;nin üzerinde bir seviyede olan kişiler ise ileri derece obez (morbid obez), olarak kabul edilir. Bu seviyenin üstü ise en ileri seviye ve en tehlikeli olan obezitenin göstergesidir.

Ülkemiz genel obezlik açısından %30&#;dan fazla durumdadır, ciddi obezlik ise %17 seviyelerine ulaşmaktadır.

Yüksek kiloya sahip bireylerin şeker hastalığı (diyabet), yüksek tansiyon, felç, metabolizma sorunları, metabolik sendromlar, uyku apnesi, kanser, alkoliklik ile bağlantısı olmayan karaciğer yağlanması tarzında çeşitli hastalıklar için zemin hazırlama riskleri daha fazladır.

Bunların önüne geçmek amacıyla diyet, tıbbi yollar ve yaşam şeklini değiştirmeleri büyük fark yaratacaktır, lakin kişiler kilo verme konusunda her zaman başarı elde edemeyebilirler.

Bunun için obezite cerrahisi (tüp mide ameliyatı olarak da akıllara gelen) kendini göstermiş ve kilo verme konusunda ayrıca da sıraladığımız ciddi sağlık problemlerinin önlenmesi için ya da ilerlemesini kesmek doğrultusunda etki gösterdiği bilimsel olarak kanıtlanmış bir gerçektir.

Beden kitle endeksleri

• 0 ve arası indekse sahip bireyler “zayıf” olarak ele alınır.

Boyunuz ve ağırlığınızın oranları sizi zayıf kategorisinde göstermekte. Bunun doğrultusunda olmanız gereken kilonuza sahip olmak için kilo almanız sizin için doğru olandır.

• ve arası indekse sahip bireyler “normal” olarak ele alınır.

Olmanız gereken yer burasıdır. Sporu da ihmal etmeyecek doğrultuda doğru bir beslenme şekliyle kilonuzu korumanız sizin için yeterli olacaktır.

• ve arası indekse sahip bireyler “fazla kilolu” olarak ele alınır.

Kilo ve boy oranınız açısından olmanız gerekenden yukarıdasınız. Bu durumun ve fazla kilolarınızın daha büyük sorunlara yol açmaması için tedbir almanız gerekmektedir.

• ve arası indekse sahip bireyler “şişman (1. derece obez)” olarak ele alınır. 

Bedeniniz tehlikeli bir seviyede fazla kilolu olamaya başlamış durumda. Bu safhadaysanız bir diyetisyene başvurmanız sizin için en iyi çözüm olarak gözüküyor. Aksi taktirde sağlık sorunları yaşamanız olasıdır.

• ve arası indekse sahip bireyler “şişman (2. derece obez)” olarak ele alınır.

Şu anda bulunduğunuz kilo boyunuza oranla çok fazla, artık şişmanlığın ikinci safhasındasınız. Kalp ve damar rahatsızlığı gibi sorunlar yaşamanız olası, mümkün olduğunca erken yardım almanız sizin için önemli olacaktır.

• ve üstü: arası indekse sahip bireyler “aşırı şişman (3. derece bez)” olarak ele alınır.

Artık dışarıdan da fark edilebilecek bu seviye, obezitenin en ileri seviyesidir. Yine aynı şekilde kolaylıkla fark edilebilecek hastalıkları da beraberinde getirir. Acil olarak yardım almanız ve bir uzmana danışmanız sizin için en iyisi olacaktır.

HakkındaDoç. Dr. Hasan Erdem

Hatay doğumlu olan Dr. Hasan Erdem; yılında İstanbul Tıp Fakültesi’ne girmiş ve yılında Tıp Doktoru olarak mezun olmuştur. Ardından İstanbul Bezmialem Vakıf Gureba Eğitim Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği’ nde ihtisasa başlayıp yılında Genel Cerrahi Uzmanı olmuştur. yılları arasında Elbistan Devlet Hastanesi’ndeki mecburi hizmet görevinin ardından Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ nde Genel Cerrahi Başasistanı olarak çalışmış; burada İleri Laparoskopi ve Robotik Cerrahi alanlarında çalışmalar yürütmüştür. yılında buradaki görevinden ayrılarak İstanbul’da özel bir klinik kurmuştur. Halen bu klinikte çalışmaktadır. tarihinde ise Doçent Unvanını almıştır.