Boğulan Kişiye Ilk Yardım
Yapılması Gerekenler
Sıcaklardan bunalan yüzme bilen bilmeyen herkes kendini serin sulara bırakıyor. Boğulma vakaları da böylelikle baş gösteriyor. Boğulma sırasında ilk yardım bilmek, o anda bilen birinin olması hayati önem taşıyor. Doğru müdahale ve ilk yardım son derece önemli.
Boğulmanın Nedenleri
Boğulma, solunum yollarına su, yiyecek veya başka yabancı bir madde kaçması sonucu meydana gelen bir durumdur. Boğulmanın en yaygın nedeni suya girerken boğulma olayıdır. Ancak, boğulma sadece suya girerken değil, yemek yerken, egzersiz yaparken veya solunum yollarına yabancı bir cisim kaçması sonucu da meydana gelebilir.
Boğulmanın en yaygın nedeni yüzme sırasında boğulma olayıdır. Yüzme bilmeden suya girme, çocukların denetimsiz yüzme veya su aktiviteleri yapması, suda dalgınlıkla dolaşmak veya alkol veya uyuşturucu kullanımı sırasında suya girme boğulma nedenleri arasındadır. Ayrıca, suda boğulma olayları bazen kurtarma veya cankurtaran ekiplerinin müdahale etmediği veya yeterli müdahalede bulunamadığı durumlarda da meydana gelebilir.
Boğulma olayları sadece suda değil, yemek yerken de meydana gelebilir. Çocuklar, yaşlılar ve diş protezi kullanan kişiler yemek yerken boğulma riski taşırlar. Yiyecek parçaları, tıkanıklık veya solunum yollarına kaçması sonucu boğulma meydana gelebilir.
Solunum yollarına yabancı bir madde kaçması sonucu da boğulma meydana gelebilir. Örneğin, küçük bir çocuk oyun oynarken oyuncak parçası, boncuk veya diğer küçük nesneleri yutarak boğulma riski taşır. Ayrıca, asit, zehirli gaz veya duman solunması sonucu da boğulma meydana gelebilir.
Boğulma Durumunda Yapılması Gerekenler
Boğulma, solunum yollarına yabancı bir madde kaçması nedeniyle oluşan ciddi bir sağlık sorunudur. Boğulma olayı gerçekleştiğinde, hızlı bir şekilde müdahale etmek hayat kurtarıcı önlemler alınması için oldukça önemlidir. Boğulma durumunda yapılması gerekenler konusunda bilgi sahibi olmak, kişinin hayatını kurtarmak için gerekli adımları atmamızı sağlayacaktır.
Hemen Cankurtaran Ekiplerine Haber Verin
Boğulma durumunda ilk adım, hemen cankurtaran ekiplerine veya diğer yardım ekiplerine haber vermek olmalıdır. Acil servis numaralarını öğrenin ve bu numaraları her zaman yanınızda bulundurun. Bu numaraları kullanarak hızlı bir şekilde yardım talep edebilirsiniz.
Kişiyi Güvenli Bir Yere Taşıyın
Boğulma durumunda kişiyi suyun içinden çıkarın ve güvenli bir yere taşıyın. Kişinin başını su seviyesinin üstüne çıkarmak için yardım edin ve solunum yollarındaki herhangi bir engeli temizleyin. Bu işlem sırasında kişinin boynunu kırmamaya veya omuriliğini zedelememeye özen gösterin.
Solunum Yollarında Engel Var Mı Kontrol Edin
Boğulma olayı sonrasında kişinin solunum yollarında yabancı bir madde olup olmadığını kontrol edin. Eğer solunum yollarında engel varsa, kişiyi baş aşağı tutarak sırtına vurarak veya Heimlich Manevrası (karın içeri doğru itilir) yaparak engeli çıkarmaya çalışın.
CPR (Kalp Masajı ve Yapay Solunum) Uygulayın
Eğer kişi soluk alamıyorsa, CPR uygulaması yapılması gerekebilir. CPR uygulamak için, kişiyi sırtüstü yatırın ve göğsünü 5-6 cm kadar bastırın. Ardından, ağızdan ağıza yapay solunum uygulayarak kalp masajına devam edin. Bu işlemi en az 30 dakika boyunca tekrarlayın veya yardım ekipleri gelene kadar devam edin.
Boğulma Belirtileri ve Tehlikesi
Boğulma, solunum yollarına su veya yabancı bir madde kaçması sonucu oluşan ciddi bir sağlık sorunudur. Boğulma belirtileri ve tehlikesi hakkında bilgi sahibi olmak, hızlı bir şekilde müdahale ederek hayat kurtarıcı önlemler alınması için çok önemlidir.
Boğulma belirtileri arasında ilk olarak nefes almakta zorlanma yer alır. Boğulma durumunda kişinin nefes alması zorlaşır ve yüzü, tırnakları veya dudakları mavimsi bir renk alabilir. Ayrıca, kişi ağzından veya burunundan su veya yabancı bir madde çıkarmaya çalışırken öksürük veya solunum güçlüğü yaşayabilir. Bu belirtiler, hızlı bir müdahale ile hayat kurtarıcı önlemler alınmazsa, boğulma sonucu ölümle sonuçlanabilir.
Boğulma tehlikesi, özellikle çocuklar ve yaşlılar için ciddi bir sağlık sorunudur. Çocuklar, yüzme bilmeden suya girme veya suda oyun oynama sırasında boğulma riski taşırlar. Yaşlılar ise yeme sırasında solunum yollarına yiyecek kaçması nedeniyle boğulma riski taşırlar.
Boğulma tehlikesi ayrıca, deniz, göl veya havuz gibi su aktivitelerinin yapıldığı ortamlarda da meydana gelebilir. Su derinliği, su sıcaklığı, su kalitesi ve suyun hareketliliği, boğulma tehlikesinin artmasına neden olabilir.
Boğulma durumunda yapılması gereken ilk adım, hızlı bir şekilde müdahale etmektir. Boğulma olayı gerçekleştiğinde, kişiyi kurtarmak için ilk olarak cankurtaran ekiplerine veya diğer yardım ekiplerine haber vermek gerekir. Ardından, kişinin başını su seviyesinin üstüne çıkarmak için yardım etmek ve solunum yollarında herhangi bir engeli temizlemek gerekebilir. Eğer kişi soluk alamıyorsa, CPR (Kalp masajı ve yapay solunum) uygulaması yapılması gerekebilir.
Boğulmaların Önlenmesi İçin Yapılması Gerekenler
Su ve vücut ısısı arasındaki fark fenalaşmanıza ve paniğe sebep olacağından boğulmaya yol açabilir. Aşağıdaki kısımda boğulma riskini en az indirebilecek öneriler yer alıyor.
- Simide ya da deniz yataklarına güvenip açılmamalı çünkü rüzgar bu şeyleri daha açığa sürükleyebilir.
- Bilmediğiniz yerde tek başına denize girmeyin.
- Derinliğini kestiremediğiniz, dibini görmediğiniz suya balıklama atlamayın.
- Suda şaka yapmayın, tehlikeli hareketlerde bulunmayın.
- Alkol aldıktan ve yemek yedikten hemen sonra denize girmeyin.
- Denizdeki motorlara, teknelere dikkat edin.
- Teknede iseniz mutlaka can yeleği giyin.
- Barajlarda, sulama kanallarında yüzmek çok tehlikelidir.
- Boğulan birini gördüğünüz takdirde tecrübeniz yoksa sakın gitmeyin.
Boğulma durumunda ilk yapılması gereken nedir?
Boğulma durumunda, ilk önce kişinin nefes almasını sağlamak için solunum yollarındaki tıkanıklığı çözmeye çalışın. Eğer kişi konuşabiliyorsa, yani hala havayolu açıksa ve nefes alıyorsa, ona konuşarak yardım edin. Ancak, eğer kişi nefes alamıyorsa, hemen acil yardım çağırmalısınız.
Boğulma durumunda ilk yardım nasıl yapılır?
Boğulma durumunda ilk yardımın nasıl yapılacağı, kişinin durumuna ve tıkanıklığın nedenine bağlıdır. Ancak, öncelikle kişinin solunum yollarını açmak için uygulayabileceğiniz birkaç yöntem vardır. Eğer kişi öksürüyor ve nefes alabiliyorsa, boğulma tehlikesi olmasa bile yardıma ihtiyacı var demektir. Bu durumda kişiye su veya başka bir sıvı vermekten kaçının ve konuşarak ona sakinleştirici bir etki yapın.
Heimlich manevrası nedir?
Heimlich manevrası, boğulma durumunda uygulanan bir ilk yardım tekniğidir. Bu teknikte, kişinin göğsüne ve midesine ani bir basınç uygulanarak solunum yollarındaki tıkanıklık çözülmeye çalışılır. Yetişkinler için Heimlich manevrası, kolları kişinin beline dolayarak göğüs kemiğinin hemen altından sıkı bir şekilde basınç uygulamayı içerir.
Boğulma Vakalarında İlk Yardım Nasıl Yapılmalı?
Her yıl binlerce kişi boğulma ile karşı karşıya gelip hayatını kaybetmektedir. Boğulma; bayılma, zehirlenme gibi nedenlerle olabileceği gibi en çok da suda karşımıza çıkmaktadır. Boğulmamak için dikkat edilmesi gerekenlerin yanı sıra boğulan kişiye nasıl müdahale edileceği de oldukça önemlidir. Kişinin hayatını kurtarmak ve acil servis gelene kadar ilk yardımı yapmak için herkesin bilmesi gereken bazı aşamalar bulunmaktadır. Bu aşamaları ve boğulma hakkındaki diğer detayları aşağıda yer alan makaleden öğrenebilirsiniz.
Boğulma Nedir?
Boğulma en basit tanımı ile nefes alamama durumunda vücuttaki dokulara yeterli miktarda oksijen gitmemesi ve dokularda bozulma meydana gelmesi demektir. Anoksemi olarak da adlandırılan boğulma sonucunda kişi kurtarılabileceği gibi ölümle de sonuçlanabilmektedir. Her iki durumda da yaşanılan olayın adı boğulmadır. Boğulma sonucunda hayatta kalanların üçte birinde ise işlev veya doku bozukluğu kalmaktadır.
Bazı boğulmalarda kişi ya da çevresindekiler boğulduğunu anlayamayabilirler. Bu yüzden de boğulma belirtilerini bilmekte fayda vardır. Nefes almada güçlük; gürültülü, hızlı ve derin solunum; ağızda köpüklenme ve balgam toplanması; yüzde, tırnaklarda ve dudaklarda morarma, cevaplarda isabetsizlik ve kararsızlık; genel sıkıntı hali ve bayılma boğulma belirtilerinden bazılarıdır.
Boğulmanın birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler; nefes borusuna sıvı dolması ya da yabancı cisim kaçması, akciğerlerin zedelenmesi, gazla zehirlenme, asılma, bayılma ve bilinç kaybı sonucunda dilin geriye kayması ve suda boğulmadır.
En çok rastlanan boğulma nedenleri arasında suda boğulma bulunmaktadır. Akciğerlere önemli miktarda su gitmesi ile oluşan boğulmalar yüksek oranda 15 yaş altında çocuklarda görülmektedir. Özellikle yaz aylarında deniz, göl, baraj, havuz ve kanal gibi yerlerde meydana gelen bu durum Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütü’nün Küresel Boğulma Raporuna göre her yıl ortalama 372 bin kişide ölümle sonuçlanmaktadır.
Suda Boğulmalar Neden Olur?
“Suda boğulma hissi neden olur?” sorusunu Dünya Sağlık Örgütü “Sıvı ortama batma/dalma sonucu gelişen solunumsal bozulma” olarak tanımlamaktadır. İnsan vücudu yeterli miktarda solunum yapması durumunda öz kütle farkından dolayı suya batmayacaktır. Ancak kişinin su yutması ile yoğunluğu artacağından dolayı su üzerinde kalması da imkânsız hale gelmektedir. Özellikle akciğerlerin de bu durumdan etkilenmesinden dolayı kişi nefes alamadığı gibi baygın vb. durumlar ile karşılaşarak daha da dibe batar ve boğulma tehlikesi yaşar.
Dünyada her bir saatte 40 kişinin hayatını kaybettiği suda boğulmanın birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler:
•Yüzme bilmeme
•Riskli davranışlarda bulunma
•Alkol ve yasa dışı ilaç kullanımı
•Uyarıları dikkate almama
•Akıntılar
•Korku ve panik
•Yetersiz ebeveyn denetimi
•Dibe saplanma
•Travma
•İnme
•Kramp
•Kalp krizi
•Epilepsi
•Astım gibi medikal rahatsızlıklardır.
Boğulmalarda İlk Yardım
Boğulma ilk yardım açısından oldukça önemlidir. Yapılacak olan ilk yardım ile kişi hayatta kalabileceği gibi yanlış ya da geç kalınmış müdahale ile ölüm de karşılaşılacak sonuçlar arasındadır. Acil yardım ekibi gelene kadar yapılacak olan ilk yardım adımları ise şöyledir:
•Öncelikle boğulan kişiye varsa en hızlı şekilde can simidi ya da yeleği atılmalıdır. İp ya da uzun bir cismin boğulan kişiye uzatılması da onun suyun üzerinde durmasını sağlayacaktır. Bu sırada kişinin sırtüstü pozisyon almasını sağlanır. Böylelikle kişinin ağız ve burnu su üstünde kalacaktır. Ayrıca baş ya da gövdede bir kırılma riskine karşı başın çok fazla arkaya itilmemesi gerekir. Kurtarıcı kişi çok iyi derecede yüzme bilmiyorsa ise boğulanı yüzerek çıkarmak sakıncalı olacaktır. Bu taşımakta güçlük yaşatabileceği gibi aynı zamanda kurtaran kişinin de boğulmasına neden olabilmektedir.
•Kişi, hızlı ve dikkatli bir şekilde sudan çıkarıldıktan sonra solunum, nabız ve omurga hasarı kontrolü yapılır ve sırtüstü yatırılır.
•Bu sırada solunumu engelleyecek takma diş, kravat, kemer gibi materyaller var ise kişinin üzerinden çıkartılmalıdır.
•Özellikle soğuk havalarda 20-30 dakika geçse bile yapay solunum ile kişinin soluk vermesi sağlanır. Soluk verdikten sonra buna devam edebilmesi için ise ağzı açık tutulur.
•Daha sonrasında kişinin göğüs kafesine bastırılarak kalp masajı uygulanır. 5 yapay solunum 30 kalp masajı ile müdahale devam ettirilir.
•Kişinin kalp atışları ve solunumu normale döndüğü zaman iki el ile karın altından tutulur ve yukarı kaldırılır. Bu sayede midedeki ve hava yolundaki suların boşaltımı sağlanır.
•Kişinin üstündeki ıslak giysiler çıkarılır ve kuru bir örtü ya da kıyafet ile örtülür.
•112 acil servis aranarak yardım istenir. Bu süreçte de kişinin yaşam bulguları izlenmeye devam edilir.
Boğulmamak İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
•Suda boğulmanın en büyük nedenlerinden biri yüzme bilmemektedir. Yüzme bilmeyen kişilerin açılmaması ve boyunu geçen yerlere gitmemesi gerekmektedir.
•Deniz ve akarsularda görülen ve görülmeyen akıntılar mevcuttur. Bu akıntılar kişiyi sürükleyebileceği gibi dibe de çekebilir. Rüzgârlı ve dalgalı denizlerde bu yüzden denize girilmemesi tavsiye edilmektedir. Kişi kurtulmak için akıntının tersine yüzmeye çalışacağından yorulur, hareket edemeyecek hale gelir ve su yutmaya başlar.
•Özellikle göllerde bataklıktan dolayı dibe batma riski bulunduğundan buralarda yüzmemek gerekir.
•Yüzerken korkuya kapılmamak gerekir. Korku ve panik halinde kişi sağlıklı solunum yapamayacağı için su yutması kaçınılmazdır. Herhangi bir durumda sakince kalmalı ve su üzerinde durmaya çalışılmalıdır.
•Epilepsi, kalp krizi ve astım gibi kronik rahatsızlıkları bulunanların yüzerken çok fazla efor harcamaması ve dikkatli olması gerekmektedir.
•Suda tehlikeli hareketler ve şakalar yapılmamalıdır.
•Derinliğin bilinmediği yerlerde suya atlamak oldukça tehlikelidir.
•Simit ve deniz yatağı gibi ürünlere güvenerek derinlere gitmemeye dikkat edilmelidir. Bu ürünler suda patlayabileceği gibi herhangi bir akıntıda koruma özellikleri bulunmamaktadır.
•Teknede ya da kayıkta tura çıkan kişilerin yüzme bilse dahi mutlaka can yeleği giymesi gerekmektedir.
•Alkol alan ve yemek yiyen kişilerin hemen denize ya da havuza girmemesi gerekmektedir.
•Çocuklar, ebeveynleri tarafından sürekli kontrol altında tutulmalıdır. Yüzme bilseler bile herhangi bir problem karşısında çocuklar paniğe kapılabilir.