12 Mart dakika
Her yıl değişen asgari ücretle birlikte maaş hesaplama parametreleri de belirli farklılıklar gösterir. Bu sebeple işçiler için her yeni yıl, net ücret hesabında yeni soru işaretleri demektir. Gelin bu soru işaretlerini birlikte ortadan kaldıralım.
Net maaş ve brüt maaş kavramları, çalışanlar tarafından sıklıkla karıştırılabilen iki kavramdır. Bu yüzden, bu iki kavrama birlikte açıklık getirelim.
Brüt ücret, işçinin işveren ile önceden anlaştığı ve ay sonunda oluşan hak ediş tutarıdır. Bu, herhangi bir kesintinin yapılmadığı tutardır. İşçiden aylık olarak kesilen tüm vergiler bu tutar üzerinden düşülür.
Net ücret, brüt ücret üzerinden elde edilen bir tutardır. İşçiden aylık olarak kesilen tüm vergiler brüt ücretten düşüldükten sonra işçiye kalan tutar, net ücret olarak adlandırılır. 4A sigortalı işçilerin net ücreti hesaplandıktan sonra buna Asgari Geçim İndirimi (AGİ) ilave edilerek her ay işçiye ödeme yapılır.
Brüt ücreti belli olan işçinin aylık bordrosu hazırlanırken belirli kesintilere maruz kalır. Peki bu kesintiler nelerdir? Öncelikle bunlara bir göz atalım.
Genel sağlık sigortası işçi payı | %14 |
İşsizlik sigortası işçi payı | %1 |
Gelir vergisi | %15 %40 arası değişir. |
Damga vergisi | Binde 7,59’dur. |
Gelir vergisi hariç tüm kesintiler brüt ücret üzerinden yapılır. Gelir vergisi ise “Gelir vergisi matrahı” üzerinden hesaplanır.
Gelir vergisi matrahını bulmak için brüt ücretten genel sağlık sigortası işçi payını ve işsizlik sigortası işçi payını çıkarmak gerekir. Bunu formülleştirelim:
Net ve brüt maaş hakkında görsel bir kaynak için “Net ve brüt maaş nedir, nasıl hesaplanır?” adlı videomuzu izleyebilirsiniz.
yılında bir işçiye ait brüt ücret TL olsun.
İşçinin aylık brüt ücretinden yapılacak kesintiler ile bordro hesabını yapalım:
Vergi matrahı TL’ye kadar 1. vergi dilimi kapsamında olduğu için bu vergi dilimini dikkate almanız gerekir. Bu yüzden %15 üzerinden gelir vergisi hesabı yapılır.
İşçinin medeni hali ve çocuk sayısına göre AGİ hesaplanarak net ücrete ilave edilir ve bu ücret, işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle işçiye ödenir. İşçinin aylık ücreti dışında aldığı o aya ait prim ve ikramiye gibi ek bir ücret varsa bu, işçinin brüt ücretine ilave edildikten sonra net ücret hesabı yapılır.
Net ve brüt maaş hakkında farklı okumalar ve örnekler için “Net maaş ve brüt maaş nedir ve nasıl hesaplanır?” adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Ücretsiz kullanmaya başlayın
İşletmenizde ücret değerlendirme, personel, vardiya ve performans takibi için bir yazılıma ihtiyaç duyuyor olabilirsiniz. Tüm bu süreçleri tek çatı altında birleştirmek için hemen tıklayın ücretsiz randevu talebi oluşturun.
İlginizi çekebilecek diğer kaynaklarımız
Brüt maaş ile çalışanların aylık ücret hesaplama işlemlerini kolaylaştıracak maaş hesaplama robotu artık İşin Olsun maaş hesaplama sayfasında sizinle.
Brütten nete netten brüte maaş hesaplama aracı ile kolayca aylık maaş hesaplama işleminizi yapabilirsiniz. yılı aylık kazancınızı brütten nete tablo halinde görmek için brüt maaş bilginizi girmeniz yeterli. asgari brüt maaş hesabı yapmak ve asgari net ücret miktarını öğrenmek için yine maaş robotu ile işlem yapabilirsiniz. Bu hesabı, brütten nete maaş hesaplama emekli olarak yapmak istiyorsanız, yine emekli aylığı brüt miktarını girerek brütten nete maaş miktarını öğrenebilirsiniz.
Brüt maaş nedir? sorusu birçok çalışanın cevap aradığı bir sorudur. Brüt maaş şöyle tanımlanabilir: İşveren tarafından maaş olarak ödenen ve çalışanın bordrosunda görünen, kesintiler ve vergilerin de dahil olduğu toplam maaş tutarıdır. Brüt maaş için “Çalışanın eline geçen değil, çalışanın hak ettiği esas toplam kazancı gösterir” yorumu yapılabilir. Brüt maaş çalışanlar için yanıltıcı olabilmektedir. Çalışanlar, o ay ne kadar maaş alacağını tam hesaplayamamaktadır. Net maaş ve brüt maaş arasındaki farkı hesaplamak için İşin Olsun maaş hesaplama sayfasından yararlandığınızda, size yaklaşık bir fikir verecektir. Brüt maaş hesaplama yapmak için maaş bordrosundaki vergi, SGK primi ve diğer kesintilere bakılmalı, bu miktar net maaş oranına eklenmelidir.
Brütten nete çevirme netten brüte çevirme işlemi için brüt maaş hesaplama formülü kullanılabilir. Bu formül şöyledir;
Brüt Maaş = Net Maaş + (SGK İşçi Primi + İşsizlik Primi) + Gelir Vergisi + Damga Vergisi
Net maaş brüt maaş ücretinden çeşitli kesintiler yapıldıktan sonra geriye kalan maaş ücretidir. Yani SGK primi, damga vergisi, gelir vergisi vb. kalemler brüt maaştan kesilince elde edilir. Diğer bir deyişle, çalışanın eline geçen tutardır.
* yılı itibarıyla asgari ücretten vergi kesintisi yapılmamasına karar verilmiştir. Karar daha sonra, asgari ücret üzerinde maaş alanlar için de genişletilmiştir. Asgari ücret üzerinde maaş alan çalışanlar,maaşlarının asgari ücrete denk gelen kısmı için vergiden muaf olacak. Bu nedenle maaşlara AGİ eklenmeyecek.
Gelir vergisi; hukukta hak edinebilen gerçek kişilerin ve yetki kullanabilen kurumlaşmamış kişilerin gelirleri üzerinden alınır. Gelir ise bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde, yani ilgili yıla ait ocak ayının 1. günü başlayıp, aralık ayının son günü biten süre içinde elde ettiği kazanç ve gelirlerin safi tutarıdır.
gelir vergisi dilimleri değişiklik göstermektedir. Hangi çalışanın hangi vergi dilimine gireceğini kazancı belirler.
gelir vergisi dilimleri ve gelir vergisi oranları aşağıdaki tabloda sıralanmıştır.
Gelir Dilimleri | Vergi Oranı (%) |
TL’ye kadar | 15 |
TL’nin TL’si için TL, fazlası | 20 |
TL’nin TL’si için TL (ücret gelirlerinde TL’nin TL’si için TL), fazlası | 27 |
TL’nin TL’si için TL, (ücret gelirlerinde TL’nin TL’si için TL), fazlası | 35 |
TL’den fazlasının TL’si için TL, (ücret gelirlerinde TL’den fazlasının TL’si için TL), fazlası | 40 |
Damga vergisi, hukuki ve resmi işlemleri belgeleyen kağıtlardan alınmaktadır. Bu belgeler kişiler ile kişiler, kişiler ile kurumlar veya kurumlar ile kurumlar arasında gerçekleşen işlemleri belgelemelidir.
Açıklamada geçen “kağıt” terimi, 2 farklı anlama gelmektedir. Bunlardan ilki, yazılıp imzalamak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgelerdir. Bir diğer ise, elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade eder.
Damga vergisinin alınabilmesi için kağıdın ibraz edilebiliyor olması, imzalanabilir veya imza yerine geçen ibareler olması ve hüküm içermesi gerekmektedir.
Her bir kâğıt için hesaplanacak azami damga vergisi ücreti 1 Ocak tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Türk lirası olarak belirlenmişti. Ocak yılı itibariyle alınan kararla yılında asgari ücretli çalışanlardan gelir ve damga vergisi alınmayacak.
1 Temmuz 'de yapılan zamla birlikte brüt asgari ücret TL olarak belirlenmiş, asgari ücret brüt kesintileri çıktığında asgari ücretin net tutarı ,35 TL olmuştu. 1 Ocak tarihinden itibaren yapılan zamla birlikte brüt TL, net asgari ise ,80 TL olarak belirlenmiştir. Ocak yılında geçerli olacak asgari ücret, Temmuz 'de yapılan asgari ücret zam oranına göre %54 artmıştır.
AGİ yani asgari geçim indirimi, medeni duruma göre ve çocuk sayısına göre değişiklik gösteren 16 yaşından büyük tüm çalışanların asgari geçimini sağlayacak kısmının toplam gelirinden çıkarılmasıyla vergi dışı bırakılmasıdır. AGİ, işçiye işveren tarafından devlet adına ödenir ve işverenin gelir vergisinden düşülür.
Asgari ücretten gelir ve damga vergilerinin kaldırılmasının ardından, uygulama tüm çalışanları kapsayacak şekilde genişletildi. Maaşta kesintilere neden olan gelir ve damga vergilerinin kaldırılmasının ardından, uygulama alanı kalmayan AGİ de kaldırılmış oldu. Karara göre evli, bekar veya çocuk sahibi olmak fark etmeksizin tüm asgari ücretli çalışanlar ,80 TL net maaş alacak. Asgari ücret üzerinde maaş alan çalışanlar ise maaşlarının asgari ücrete denk gelen kısmı için vergiden muaf tutulacak ve maaşlarında kesintisi olmayacak. Bu nedenle AGİ de eklenmeyecek.
Her yılın başında, brüt maaş alan çalışanlar bordrolarını kontrol ettiklerinde, aldıkları maaşın yükseldiğini görür. Bunun sebebi, yılbaşında daha az kesinti yapılırken yıl sonuna doğru vergi kesintilerinin artmasıdır. Bu yüzden brüt maaş hesaplama yapılırken, ocak ayındaki maaş ile aralık ayındaki maaş arasında fark olacaktır.
*Maaş hesaplama robotunun sunduğu maaş hesaplama sonuçları, yaklaşık ücretleri gösterir. Kanunen geçerliliği yoktur. Kanunen geçerli bir hesaplama yapmak için lütfen bir uzmana danışın.