kaynağı değiştir]
Brucella bakterileri karaciğer, lenf bezleri, salgı bezleri, dalak ve sinirlere yerleşir. Brusellozun enkübasyon (kuluçka) süresi genellikle haftadır. Fakat nadir olarak birkaç ay aldığı da olmuştur. Diğer ateşli hastalıklara benzer belirtilere sahiptir. Ama özellikle kas ağrıları ve terleme çok daha yoğundur. Bazen titreme şeklinde gelen, çok yüksek olmayan ateşe neden olur. Halsizlik, iştahsızlık ve buna bağlı olarak da kilo kaybı görülür. Hastalığın süresi birkaç haftadan birkaç aya kadar değişiklik gösterir. Hastalığın ardından görülen patolojik değişimler (sekeller) fazlasıyla değişiklik gösterir ve hastalığın ardından granulomatöz, hepatit, artrit, spondilit, Anemi, lökopeni, trombositopeni, menenjit, üveit, optik nörit ve endokardit gibi durumlar görülebilir.
Brusella; bakteri oluşturan bir enfeksiyon biçimi olarak adlandırılabilir. Akdeniz bölgesinde yoğun bir biçimde meydana gelen ve hayvanlarda gözlemlenen, insanlara geçebilen bir hastalık çeşididir. Brusella virüsünün insanda oluşturduğu enfeksiyon hastalığına ise bruselloz ismi verilir. Öküz, dağ keçisi, koyun yavruları, dana, yaban domuzu vb. büyük ve küçükbaş hayvan türlerinin derilerinden, süt ürünlerinden, , brusella rahatsızlığı oluşan büyük ve küçükbaş hayvanların sıvı dışkısından ve gebeliğinden kişilere bulaşabilir.
Brusella, bulaş olan büyük ve küçükbaş olan hayvanlardan kişilere geçebilen bakteriyel ve yayılabilen hastalık olarak tanımlanır. Brusella'nın birçok çeşidi bulunur. Tıp teriminde bruelloz biçiminde de adlandırılan bu rahatsızlığa sebep olan virüsün adı Brusella'dır. Bazı türleri, ineklerde bulaşıma neden olurken, bazıları da yaban domuzlarında, saldırgan köpeklerde, hörgüçlü develerde, küçükbaş keçiler ve koyunlarda da rahatsızlığa neden olmaktadır.
Brusella hastalığı, tam anlamıyla bulaş olan hayvanlar ile doğrudan etkileşim yoluyla veya bu hayvanların sütünün- etinin besin olarak tüketilmesiyle kişilere geçmektedir. Hastalık bazı durumlarda belirti göstermeyebilir. Bununla birlikte kişide ateş, yorgunluk, titreme gibi semptomlarla ortaya çıkar. Bu hastalığın tedavisi, uzmanlar tarafından, hasta kişilere antibiyotikler ile sağlanmaktadır, hayvanlarda ise belirli bir tedavi imkanı bulunmamaktadır.
Brusella hastalığı kişilere, enfekte hayvan veya hayvansal besinler ile temas yoluyla geçer. Rahatsızlığın kişiden kişiye bulaşma durumu çok endendir. Fakat bebeklerini emziren annelerden anne sütü yolu ile bebeklerine geçme ihtimali vardır. Brusella hastalığının bulaşma yöntemlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
Bunun yanında brusella rahatsızlığının bulaşmasına en fazla neden olan 4 çeşit bakteri türünü şu şekilde sıralayabiliriz;
B. abortus: Büyükbaş öküzlerden bulaşmaktadır.
Brusella melitensis: Bazı küçükbaş hayvanlarda mevcuttur.
B. suis: Vahşi domuzlarda görülen bu virüs, en etkili virüs çeşididir.
B. canis: Virüslerin mikropları köpeklerden geçmektedir.
Brusella rahatsızlığına yakalanan kişilerin ortalama %90’ında belirli bir semptom meydana gelmez veya çok az belirtiler görülür. Bu tür kişilerde bulgu, özellikle endişe durumunda insan vücudunda mevcut olan kanda virüse karşılık meydana gelen tepkime incelenmesiyle konulabilir. Bu tür olayların diğer %10’unda farklı semptomlara rastlanır.
Bu hastalıkta meydana gelen semptomlar belli değildir ve özellikle virüsün bedene girmesinden sonraki gün içinde meydana gelir. Gözlemlenebilen genel semptomları şu şekilde sıralayabiliriz;
Brusella semptomları bazı durumlarda ortadan kalkabilir. Hastalar uzun bir süre bu hastalıkla ilgili şikayetleri sonlandırabilir. Bazı kişilerde bu hastalık yer eder ve kronikleşir. Semptomlar tedavi bittikten sonra bile uzun yıllar sürebilir.
Brusella, erkeklerde yaygın olarak görülür. Aşağıda bulunan risk faktörlerinde oluşan kişilerin bu hastalığa yakalanma ihtimalleri daha fazladır. Brusella hastalığının oluşturduğu risk faktörlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
Bruselloz tanısı koymak çok zordur. Genellikle hafif ve belli olmayan semptomlar gözlemlenir veya etkili virüs çeşidine göre çeşitli semptomlar gözlemlenir. Ek olarak, aynı netliği göstermeyen iltihaplanma semptomlarına sebep olan pek çok değişik rahatsızlık mevcuttur. Tanı için ilk olarak hasta olan kişinin tıbbi geçmişi, şikâyetleri ve hastalık öyküsü gözlemlenir. Sonrasında ise fizik kontrol uygulanır. Fizik kontrolde tespit edilen bazı bulgular şu şekildedir;
Sonrasında hastalığı belli etmek ve etkili olan virüs çeşidini tespit etmek için farklı incelemeler yapılır. Virüslerin doğru tespiti, tedavi yönteminin uygulanmasına ve mikrop çıkışının belirlenmesine katkı sağlar.
Kan sıvısında, bulaşıma sebep gösterilen virüse karşılık net antikorlar tespit edilebilir. Daha sonra uzman tarafından kişiye özel bir tedavi yöntemi uygulanır.
Brusella rahatsızlığının tedavisinde antibiyotik uygulanır. Tedavi için doktor kontrolünde verilen takviyelerin minimum 42 gün düzenli olarak alınması gerekmektedir. Brusella, tedaviye direnç gösterir tekrar etme olasılığı yüksektir.
Bu riski aza indirmek için bir süre boyunca devamlı olarak penisilin tedavisi gerekmektedir. Hastalık tekrar kendini yineleyebilir. Diğer kişilerde bu süreç uzun bir zaman devam edebilir. Semptomların başında erken müdahale 30 gün içinde hızlı tedavi sürecine giren kişilerde tamamen iyi olma seviyesi çok daha fazladır.
• Kişinin ateşlenmesi (En sık gözlemlenen belirtiler arasındadır) • Yoğun bir sırt ağrısı yaşanması • Kasların güçsüzleşmesi ve ağrımaya başlaması • Tüm vücutta halsizlik ve sızlama • Yeme bozuklukları • Kilo kaybı • Yoğun baş ağrısı • Gece terlemeleri • Sürekli bir karın ağrısı
Ateş en yaygın görülen belirtiler olup gece terleme meydana gelmesi, uykusuzluk, kas ve eklemde ağrı, kilo kaybı, yeme bozukluğu, uykusuzluk, baş ağrısı, ateşle meydana gelen belirtilerdir. Kronik olduğu zaman kemik, beyin, omurilik ve karaciğer olumsuz yönde etkilenir. Uygun ve kişiye özel tedavi yöntemi uygulandığında ölüm riski yoktur.
Uygun tanı için doktor ilk olarak kan testi ve kemik iliği kültürü isteyebilir. Bu testlerle kanda brucella virüsü veya bu virüse karşı antikor olup olmadığı belirlenir.
Brusella hastalığına yakalanan kişilerin devamlı su tüketerek sıvı kaybını engellemelerin, süt ve süt ürünleri tercih etmemesi, et tüketiminden uzak durmaları veya uzmanın önerdiği bir beslenme programı uygulamaları gerekebilir.
Güncelleme Tarihi: 19 Haziran
Yayınlama Tarihi: 13 Haziran
Sayfa içeriğinde yer alan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. İlgili sayfada tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğeler yer almamaktadır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
Brusella, aynı adla anılan bir bakterinin neden olduğu bulaşıcı bir rahatsızlıktır. Brusella bakterisinin farklı türleri bulunur. İnsana bulaşarak hastalığa neden olan brusella bakterisi keçilerden, sığırlardan ve koyunlardan gelir. Bu hayvanların dışında köeklerde, develerde, ineklerde, domuzlarda da brusella görülür.
Akdeniz ateşi, Kıbrıs ateşi, Malta ateşi, kaya humması, dalgalı ateş gibi adlarla da anılan brusella hastalığına dünyanın her yerinde rastlanır. Hastalık Doğu Avrupa, Afrika ve Asya’da daha yaygındır.
Brusella sıklıkla ilkbahar ve yaz aylarında görülür. Peki brusella bulaşıcı mı?
Bunların dışında brusella hastalığının insandan insana yayılması çok nadir yaşanan bir durumdur. İnsandan insana bulaşmanın yollarından biri kan ya da doku nakli sırasında bulaşmadır. İnsandan insana bir diğer bulaşma yolu ise emzirmedir.
Brusella belirtileri genellikle grip belirtileri ile benzeşir. Bu belirtiler bakteri bulaşmasından sonraki gün içerisinde ortaya çıkar. İlk belirtiler şunlardır
Üstteki belirtiler dışında uzun süre devam eden, bir süre yok olup bir süre sonra yeniden ortaya çıkan aşağıdaki belirtiler de görülebilir. Kronik brusellası olan kişilerde bu belirtiler yıllarca görülmeye devam edebilir.
Brusella tedavisinde antibiyotiklerden yararlanılır. Rahatsızlığın geçmesi için genellikle hafta arasında antibiyotik kullanılması gerekir. Bazı durumlarda bu süre uzayabilir. Brusella hastalığı inatçı bir rahatsızlıktır. Tedavinin ardından tekrar etme ihtimali yüzde arasındadır. Hastalığın nüksetmesi tedaviden sonraki 6 ay içerisinde gerçekleşir. Brusella tedavisine erken evrede başlanması önemlidir. Ancak kimi durumlarda Brusella tedavisi aylarca sürebilir ve hatta kalıcı hale gelebilir. Brusellanın can kaybı ile sonuçlanması ise nadir bir durumdur.
Brusella, özellikle hastalığın başlangıç dönemlerinde grip ile benzer belirtiler gösterdiği için teşhisi zor olabilir. Süratle yükselen ateş, kaslarınızda ağrı, kuvvetsizlik gibi yakınmalarınız olduğunda doktora gitmeyi ihmal etmeyin.
Doktorunuz muayene sırasında karaciğerde büyüme olup olmadığını, lenflerinizin şişip şişmediğini, dalağınızın büyüklüğünü, eklemlerinizde şişme olup olmadığını da kontrol edecektir. Bruselladan şüphelenilmesi halinde kan tahlili de istenir. Yapılacak bu kan tahlili ile enfeksiyon yaşamanıza neden olan brusella türü de doğru şekilde tanımlanacaktır.
Hamilelikte brusella hastalığına yakalanılması durumunda anne ve karnındaki bebeğin sağlığı açısından erken teşhis çok önemlidir. Bruselladan şüphelenilmesi durumunda kan testleri yapılır ve kısa süreli antibiyotik tedavisi yapılabilir. Brusella nedeniyle gebelik süreci sonlanabilir ya da bebekte doğum kusurları olabilir.
*Bu içeriğin geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.