Burun Kanamasından Sonra Balgamda Kan

Kanlı Öksürük Nedir?

Öksürürken kan gelmesi, çeşitli akciğer rahatsızlıklarından kaynaklanabilir. Kan, parlak kırmızı veya pembe ve köpüklü olabileceği gibi mukusla karıştırılmış da olabilir.

Öksürürken kan gelmesi durumu hemoptizi olarak da bilinir ve küçük miktarlarda bile kan çıkışı endişe verici olabilir. Bununla birlikte, biraz kanlı balgam çıkarmak nadir görülen bir durum değildir ve genellikle önemsizdir.

Çok miktarda veya sık aralıklarla öksürüğünüzden kan geliyorsa acil yardım isteyin.

Öksürürken Neden Kan Gelir?

Hemoptizi, solunum yolunun bir kısmındaki kanın dışarı çıkması anlamına gelir. Mideniz gibi başka yerlerden gelen kan da akciğerlerden geliyormuş gibi görünebilir. Doktorunuzun kanamanın yerini belirlemesi ve ardından neden kanama olduğunu belirlemesi önemlidir.

Öksürükten kan gelmesinin ana nedeni kronik bronşit veya bronşektazidir. Diğer olası nedenler şunlardır:

Ne zaman doktora görünmeli?

Öksürdüğünüz sırada kan geldiğini keşfederseniz hastaneyi arayın. Sebebin basit veya potansiyel olarak daha ciddi olup olmadı hastane ortamında belirlenebilir. Çok miktarda kan geliyorsa veya kanama durmuyorsa acil tıbbi yardım ihtiyacı duyulmaktadır.

Kanlı Öksürük Nedir? Öksürürken neden kan gelir? Hakkında Bizimle İletişime Geçin

Soru: Hemoptizi nedir?

Cevap: Halk arasında “öksürükle kan tükürme” anlamına gelen hemoptizi, solunum yolları veya akciğerlerden çeşitli sebepler nedeniyle gelen kanın öksürükle dışarı atılmasıdır.

Çıkan kan miktarı balgamda çizgilenme tarzında hafif olabileceği gibi yaşamı tehdit edecek boyutta da olabilir. Kanama ile kan kaybından çok, kanın solunum yollarını tıkaması en önemli ölüm nedenidir. Bu nedenle acil müdahale gerektirebilen bir sağlık sorunudur

Bazen ağız veya burun içi kanamalar ya da sindirim sisteminden kaynaklanan kanın (hematemez) ağızdan dışarı atılması ile karıştırılabilir. Hematemez genellikle bulantı ve kusma ile olur ve kahve telvesi gibi koyu renklidir. Hemoptizi ise genellikle parlak kırmızı renkte olur ve öksürükle gelir.

Soru: Hemoptizi neden oluşur?

Cevap: Solunum yolları, akciğerler, kalp ve büyük damarları etkileyen ya da kanama bozukluğuna yol açan birçok hastalık hemoptiziye neden olabilir.

En sık nedenleri arasında, akciğer kanseri, tüberküloz (verem), bronşektazi, akciğerin mantar enfeksiyonları, akciğer apseleri ve pnömoni (zatürre), damar bozuklukları, akciğere pıhtı atması (emboli), kalp kapak hastalıkları (mitral darlık), doğumsal kalp hastalıkları, travmalar, yabancı cisimlerin yanlışlıkla nefes borusuna kaçması, pıhtılaşmayı önleyen hastalıklar, romatizmal hastalıklar (sarkoidoz, Behçet hastalığı, SLE gibi) ve kan sulandırıcı ilaçlar, aspirin gibi ilaçlardır.

Soru: Hemoptizi olan bir hasta ne yapılır?

Cevap: Öksürük, balgam gibi diğer solunumsal belirtilerin aksine hemoptizi oldukça korkutucu bir belirtidir ve hasta genellikle bir Göğüs Cerrahisi veya Göğüs Hastalıkları uzmanına başvurur. Eğer kanama ciddi miktarlarda (örneğin bir çay bardağı kadar) ise vakit kaybedilmeden gerekirse bir acil servise başvurulmalıdır. Hemoptizi varlığını doğrulamak ve sebebini bulmak için hastanın tıbbi öyküsü, kan testleri, akciğer grafisi veya bilgisayarlı tomografi gibi incelemeler öncelikle yapılır. Sonra ya da ciddi kanama olan hastalarda ilk basamak olarak uygulanacak olan bronkoskopi en önemli girişimsel işlemdir. Bronkoskopi genel veya lokal anestezi altında uygulanabilir. Bronkoskopi cihazı ucundaki optik yardımıyla solunum ağacının görüntülenmesini ve kanama odağının saptanmasını sağlar.

İlaç tedavileri, buzlu sıvı ile yıkama yapılması, kanayan bronş damarının görüntülüme yöntemi aracılığıyla pıhtılaştırma uygulanması (embolizasyon), bronş içi tıkayıcılar yardımıyla kanamanın durdurulması, kanayan bronş kısmının balon yardımı ile kapatılarak kanamanın durdurulması (izolasyon) ve gerekirse de kanayan akciğer dokusunun tamamen çıkarılması gibi cerrahi yöntemler hastanın ve kanamanın durumuna göre uygulanan tedavi yöntemleridir.

Doç. Dr. Nesimi Günal

Balgamda kan görülmesine tıp dilinde hemoptizi denilmektedir. Çocuklarda kanlı balgam görülmesi az rastlanan bir durumdur. Balgamda kan görülmüşse çocuk göğüs hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekir. Balgamda kan görülmesinin nedeni sıklıkla akciğere ait olmayan nedenler olmakla birlikte bazen de altından önemli hastalıklar çıkabilmektedir.

Balgamda kan görülmesine tıp dilinde hemoptizi denilmektedir. En sık balgamda kan görülmesinin nedeni farenjit, bademcik iltihabı ve geniz eti iltihabına bağlıdır. Aslında boğaz enfeksiyonu sonucu balgamda kan görülmesi yalancı kanlı balgamdır.

Sık Görülen Kanlı Balgam Nedenleri

Üst solunum yollarındaki sorunlardan kaynaklanan nedenler en sık görülen nedenlerdir. Bu bölgeden kaynaklanan kanlı balgamlar yalancı kanlı balgam denilmektedir. Yani balgam kanlı olarak çıkmamakta balgam boğaz bölgesinden geçerken kanlanmaktadır. Yalancı kanlı balgam nedenleri burun kanaması, rinit, farenjit, bademcik iltihabı, geniz eti iltihabı gibi nedenlerle gelişmektedir. En sık kanlı balgam nedenleri bunlardır. Bazen ciddi öksürüğe bağlı tahriş nedeniyle de kanlı balgam görülebilmektedir. Aşırı kusmalara bağlı da kanama nedeniyle kanlı balgam görülebilir. Akciğer filmi normal olan bir çocukta kanlı balgam varsa bu saydığımız nedenler akla gelmelidir.

Yabancı bir cismin akciğere aspirasyonu
Yabanı bir cismin veya yiyeceğin akciğere kaçması da kanlı balgama neden olabilir. Özellikle bir besin yerken ani gelişen öksürük sonrası gelişen kanlı balgamda akla yabancı cisim aspirasyonu gelmelidir. Yabancı cismin yer değiştirmesi sırasında kanama görülebilir.

Bronşektazi

Bronşektazi akciğerde harabiyet sonucu akciğerde bronşlarda gelişen genişlemedir. Bu geniş bronilarda balgam birikir ve bronşektazi de kanlı balgam nedeni olabilmektedir. Çünkü bronşektazide balgam enfeksiyona neden olarak bronş mukozasında kanamaya eğilim artar. Bir diğer neden ise bronş mukozasında damar yapılarda hasar yapması nedeniyledir.

Kistik fibrosis hastalığı

Kanlı balgam olan bir çocukta mutlaka kistik fibrosis akla gelmelidir. Özellikle bronşektazi de mevcutsa kistik fibrosis araştırılmalıdır.

Akciğer enfeksiyonu

Akciğer enfeksiyonu sonucu da kanlı balgam görülebilir. Zatürre kanlı balgama neden olabilir. Pnömoniler sonrası atalektezi veya bronşektazi sonucu kanlı balgam görülebilir.

Verem hastalığı

Çocuklarda verem hastalığına bağlı kanlı balgam oldukça nadirdir. Tüberküloza bağlı bronşektazi gelişmişse kanlı balgam görülebilir.

Konjenital akciğer anomalileri

Trakea ve bronş bölgelerinin darlığı kanlı balgama neden olabilir.

Parazitler

Kist hidatiğe bağlı kanlı balgam görülebilir.

Az görülen kanlı balgam nedenleri

Göğüs bölgesindeki çarpmalar veya trafik kazasına bağlı kanlı balgam görülebilir. Trakeostomi sonucu da kanlı balgam görülebilir. Çocuğun ağzına yabancı bir cisim sokarak kanamaya neden olması da psikolojik bir hastalık sonucudur.

Ameliyatlara bağlı

Bademcik veya geniz eti ameliyatı sonucu kanlı balgam görülebilir. Bronkoskopi sonrası da kanlı balgam görülebilir.

Kalp hastalıklarına bağlı

Pulmoner hipertansiyon sonucu kanlı balgam görülebilir. Kanlı balgam nedeni bulunamamışsa eko yapılmasında fayda vardır.

Nadir görülen kanlı balgam nedenleri

Solunum yolu tümörlerine bağlı da kanlı balgam görülebilir. Bronşial adenoma, karsinoid tumor ve bazı tümörler kanlı balgama neden olabilir. Bazen ostesarkom gibi akciğere metastaz yapan tümörler de kanlı balgam yapabilir. Tümör görülme sıklığı % civarındadır. Hava yollarında arterivenöz malfarmasyon ve telenjektaziler kanlı balgama neden olabilir. Herediter hemorajik telenjiektazi nedeni olan Osler-Rendu-Weber Sendromu nadir kanlı balgam nedenidir.

Kanama bozuklukları

Bazen kanama bozuklukları da kanlı balgama neden olabilmektedir.

Çok nadir görülen kanlı balgam nedenleri

Akciğeri etkileyen sistemik hastalıklar da kanlı balgama neden olabilmektedir.
Başlıca sistemik hastalıklar şunlardır.

Vakülitler:
-Good-Pasture hastalığı,
Glomerulonefritli birlikte kanlı balgama neden olmaktadır. Anti glomerular bazal memebran antikorlarına bağı vakülit sonucu kanlı balgam görülür.

-Henoch-Schonlein Vasküliti,
-SLE,
-Wegener gronolomotozis (c-ANCA),
-PAN (p-ANCA),
-Churg-Strauss sendromu  (Eozinofili vardır),
-İdiopatik pulmoner hemossiderozis (BAL da hemosiderin yüklü makrofaj, Tc99 bağlı eritrosit sintigrafisinde parankimal kanama),
-Heiner sendromu,
-Behçet hastalığı,
-Çölyak,
-İlaç toksitesi [Penisilamin, nötrofurantoin).

Sonuç olarak kanlı balgam çok basit bir boğaz enfeksiyonuna bağlı olabileceği gibi akciğerde tümör gibi çok ciddi bir nedene bağlı da gelişebilmektedir. Kanlı balgam olan bir çocuk çocuk göğüs hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmesi ve gerekli incelemeler yapılmalıdır.

Ataşehir Avicenna Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü Uzman Doktorları, hemoptizi olarak bilinen kan tükürme hastalığı hakkında tüm merak edilen soruların yanıtlarını anlattı.

Hemoptizi Nedir?

Öksürürken kan gelmesi yaşayanlar, balgamda kan ile karşılaşanlar ya da gece uyurken ağızdan kan gelmesi gibi durumlarla karşı karşıya kalanlar, hemoptizi nedir diye merak etmektedirler. Solunum yollarında bulunan damarlardan birinin bronşa açılması ile oluşan öksürükle kan yada kanlı balgam çıkarmak, hemoptizi ne demek sorusunun yanıtıdır. Hemoptizi, solunum yollarıyla ilgili olan hemen hemen her hastalıkta görülebilmektedir. Kan tükürme bazen bronşit gibi daha basit hastalıklarda görülebilmekle birlikte, bazen akciğer kanseri, tüberküloz (verem), pulmoer emboli(akciğere pıhtı atması) gibi ciddi, erken tanı konulması hayati öneme sahip olabilen bazı hastalıklarda da görülebildiği için, solunum yolu hastalıklarının belirtileri arasında özel bir yere sahiptir.

Kan Tükürme

Kan tükürme genel olarak solunum yolunda yaşanan problemlerin bir sonucu olarak karşımıza çıkar. Sıklıkla kronik bronşit ya da bronşetakzi kaynaklı bir kan tükürme ile karşı karşıya kalınır. Öte yandan, verem, kalp yetmezliği, bronş problemleri, pnömoni ve akciğerde oluşmuş olabilecek bir kan pıhtısı gibi nedenler de kan tükürme sorunuyla karşı karşıya bırakabilir. Ağızdan tükürükle kan gelmesi, gece uyurken ağızdan kal gelmesi, öksürürken kan gelmesi ya da balgamda kan bulma gibi durumlar yaşayan insanların mutlaka bir doktora kontrol edilmesi gerekir. Kan tükürme hafife alınabilecek bir durum değildir. Zaman zaman kan tükürme sonucunda dispne denilen nefes darlığı problemleri de yaşanabilir. Öksürük nöbeti, nefes darlığı ve bunlara bağlı kan tükürme gibi durumlarda bir doktora başvurmak, durum daha da kötü bir halde ise &#;yi arayarak yardım istemek faydalı olacaktır.

Hematemez Nedir?

Hemoptizi sıklıkla, ağız ve burundan kaynaklanan kan gelmesi ve gastrointestinal sistemden kaynaklanan ve hematemez denen ağızdan kan gelmesi ile karıştırılmaktadır. Ayırıcı tanıda kan gelmesi öksürükle olurken ağız, burun ve boğazdan kan gelmesinde genellikle kan sızıntı tarzında olmakta ve tükürükle gelmektedir. Hemoptizi, hematemez ayrımında ise şunlara dikkat edilmelidir. Hemoptizide gelen kan parlak kırmızı ve genellikle köpüklüdür. Hematemez de ise kusarken kan gelmesi yaşanır, kahve telvesi renginde ve bol partiküllüdür. Hematemez, genellikle mide ya da on iki parmak bağırsak ülserlerinde kanamalar yaşanması sebebiyle olur. Mide veya yutak borusu irritasyonları da kusarken kan gelmesi şeklinde sonuçlar doğurabilir. Karaciğer hastalıkları da hematemez yaşanmasına ve ağızdan kan gelmesi durumunun yaşanmasına neden olabilir. Zaman zaman yutak borusu yırtılmalarında da kanamalar görülebilir. Sıklıkla fazla alkol tüketimi sonucunda oluşan şiddetli kusma ya da yoğun öksürük sonucu yutak borusu yırtılmaları görülür. Öte yandan nadiren de olsa mide ya da özefagus kanserleri sebebiyle ağızdan kan gelmesi yaşandığı bilinmektedir. Tüm bunlar hematemez nedir sorusunun yanıtını oluştururlar.

Masif Hemoptizi

Hemoptizi de en önemli hususlardan birisi hiç şüphesiz gelen kanın miktarıdır. Ortak bir karar olmasa da bir seferde cc (bir çay bardağı) ya da günde toplam cc (üç su bardağı) kadar kan gelmesi masif hemoptizi olarak adlandırılır. Masif hemoptiziler hayati tehlike oluşturabileceği için yatarak takip ve tedavi edilmelidir. İnsan toplam akciğer volümü yaklaşık cc olduğu göz önünde bulundurulduğunda kan dışarı atılamayıp da bronşların içine dolarsa bu kişinin kendi kanıyla boğulmasına neden olabilir. Akciğerlerde iki kan dolaşımı vardır, biri akciğerleri besleyen kan dolaşımı (bronşiyal), diğeri de vücutta oksijeni azalmış, karbondioksiti artmış kanın oksijenlendirilmek üzere akciğerlere getiren dolaşım sistemidir(pulmoner). Masif kanamalar daha çok yüksek basınca sahip bronşiyal sistemden kaynaklanır.

Hemoptizi Nedenleri

En sık görülen hemoptizi nedenleri, akut bronşitler, kronik bronşitler, pnömoni(zatüre), tüberkülozdan oluşan enfeksiyonlar, akciğer kanserleri, bronşiektazilerdir. Enfeksiyonlar, hemoptizilerin yaklaşık yüzde 50 &#; 70 arasında değişen oranlarda sebebini oluşturmaktadır. Sıklıkla bakteriyel enfeksiyonlar hemoptizi nedeni olurken, influenza (grip) ve HIV(AIDS) gibi virüsler de hemoptizi nedenleri arasında yer alabilmektedir. Kronik bronşitler de, yıl içerisinde birkaç kez tekrarlayan hemoptizilere neden olabilir. Akciğer kanserleri ise, hemoptizilerin yaklaşık yüzde 20&#;sinden sorumludur. Endometriozis olarak adlandırılan bir kadın hastalığı da hemoptizinin nadir nedenleri arasında yer alır ve tipik olarak kanamalar adet dönemlerinde meydana gelebilir. Bu kanamalar katemenial hemoptizi olarak adlandırılır. Arsenik, asbest, nikel, eter gibi bir takım çevresel etkenlere maruziyet de hemoptiziye neden olabilmektedir. Bazı parazitik enfeksiyonlar da akciğerleri tuttuğunda hemoptiziye sebep olabilmektedir. Akciğere pıhtı atması, arteriovenöz malformasyonlar, arteriel anevrizmalar gibi damarsal hastalıklar da hemoptizi hastalığının yaşanmasına sebebiyet verebilir. Her türlü tetkike rağmen yaklaşık yüzde 10 hastada, hemoptizinin sebebi bulunamaz ve bu durum idiopatik (sebepsiz) hemoptizi olarak adlandırılır.

Tanı Yöntemleri

Kan tükürmenin nedenlerini tespit etmek için en sık başvurulan hemoptizi tanı yöntemleri, kan &#; balgam tetkikleri, direk akciğer grafisi, tomografi, digital substrat anjiografi (DSA) ve bronkoskopidir. Direk akciğer grafileri hemoptizi nedenlerini saptamada düşük duyarlılığa sahiptir. Bu nedenle sıklıkla başta tomografi olmak üzere diğer tanı yöntemlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Tomografi, kan tükürme nedenlerini saptamada yüzde 60&#;dan yüzde &#;lere kadar değişen oranlarda sensitiviteye sahiptir. Hemoptizi değerlendirmesinde tomografi ile bronkoskopinin birlikte kullanılması, tanı oranını oldukça arttırmakta ve mutlak suretle önerilmektedir. Bronkoskopi ile hem kan tükürme sebebi araştırılabilirken hem de bazen, özellikle de masif hemoptizilerde, kanamanın durdurulmasını sağlayabilmektedir.

Hemoptizi Tedavisi

Hemoptizinin yönetiminde 3 temel amaç vardır. Birincisi kanamanın bronşların içine dolarak nefes almayı engellemenin önlenmesi, ikincisi kanamanın durdurulması, üçüncüsü de hemoptiziye neden olan hastalığın tedavi edilmesidir. Ancak bu şekilde doğru hemoptizi tedavisi yapılmış olur. Hemoptizilerin tedavisi sebebe yönelik olarak yapılır, masif hemoptizilerde, acil müdahale gerekebilir. Bunun için bronkoskopi, embolizasyon(kanayan damarın tıkanması) ve cerrahi müdahale gerekebilmektedir. Masif hemoptizi yaşayan bir hastanın disiplinlerarası bir yaklaşım ile yoğun bakım ünitesinde gözlenmesi gerekebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Avicenna Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü Doktorları