Hemen herkesin hayatı boyunca bir kez de olsa karşılaştığı uçuk vücuttaki bir enfeksiyonun haberci olabilir. Oldukça acı veren ve kişiyi rahatsız eden uçuk tedavi edilmediği sürece iltihaplanır. Genellikle dudakta kabarcıklar şeklinde beliren uçuklar bir hafta içerisinden kendiliğinden geçmektedir. Dudakta uçuk çıkmasının temel nedeni herpes isimli bir virüstür. Bu virüs temas yolu ile bulaşmaktadır. Uçuk genellikle dudak, burun ve çene bölgesinden görülmektedir. Evde yapılabilecek bazı bitkisel yöntemler ile uçuk hızlıca geçirilebilir.
Uçuk neden olur?
Uçuk çıkmasının en önemli nedenlerinden birisi herpes virüsüdür. Uçuk yarası kuru ve kabuklu haldeyse bulaşıcı değildir ancak ilerlediğinde uçuk yarasından sıvı bir şekilde iltihap akmaya başladıysa bu durumda uçuk bulaşıcı hale gelmiş demektir.
Uçuğa neden olan virüs ciltte temas yoluyla yayılmaktadır. Aynı zamanda cinsel ilişkide gerçekleşen oral seks de uçuğun ağız içerisinde yayılmasına neden olabilecek faktörler arasındadır. Ağız içerisine yayılan herpes virüsü de ciddi sıkıntılara neden olabilir ve zor iyileşen uçukların çıkmasına neden olabilir.
Hormonal değişiklikler (menstruasyon sırasında), ateş, yorgunluk, duygusal stres, cilt travması ve fazla güneşe maruz kalma gibi faktörler uçuğa neden olan virüsü yeniden etkinleştirip uçuğa neden olabilir.
Uçuk belirtileri nelerdir?
- Uçuk çıkmadan hemen önce görülen uyarı işaretleri şunları içerir:
- Dudak veya etrafındaki deride kaşınma,
- Yanma, ağrı,
- Karıncalanma
Kabarcıklar görünmeden önce ise şu şikâyetler görülebilir:
- Boğaz ağrısı
- Ateş
- Yorgunluk
- Kas ağrıları
- Baş ağrısı
- Boyun lenf bezlerinde şişlik
- Yutma sırasında ağrı
- Sinirlilik
Uçuğa bağlı içi sıvı dolu kabarcıklar veya kızarıklık; dudaklar, diş etleri, ağız içi veya boğazda görülebilir. Kabarcıklar kümeler halinde aniden ortaya çıkar. Bu kabarcıklar kısa bir süre sonra patlar ve açık yaraya dönüşür. Yara, kırmızı bir taban üzerinde küçük, sığ, gri ülserler şekilde görülür. Birkaç gün sonra kabuklanmaya başlar ve daha kuru ve sarı görünür. Ağız içi yaralar ise ağrılıdır ve ağrı başlangıçta en şiddetlidir. Ağrı nedeniyle yeme ve içme zorlaşır.
- Yaralar dudaklarda, diş etlerinde, dilin ön kısmında, yanaklarda, boğazda ve ağzın çatısında oluşabilir.
- Diş etleri hafifçe şişmiş ve kırmızı olabilir ve diş etlerinde kanama görülebilir.
- Boyun lenf bezleri şiş ve ağrılı hale gelebilir.
- Herpes virüsü 20’li yaşlardaki gençlerde boğaz ve bademcikler üzerinde sığ ülserlere ve grimsi bir kaplamaya neden olabilir.
Belirtileri tetikleyen faktörler şu şekilde sıralanabilir:
- Adet dönemleri veya hormonal değişiklikler
- Güneşe fazla maruz kalmak
- Vücut ısısının yükselmesine bağlı ateş
- Stres
- Enfeksiyonlar
- Dudakta tahriş ve kuruluk
Uçuk nasıl geçer?
Aseton yöntemi
Aseton tırnak cilasını çıkartmanın yanı sıra uçuğu da tedavi edici etkisi olduğu söylenmektedir.
Malzemeler
Aseton ve pamuk
Aseton uçuğa nasıl kullanılır?
1- Pamuğu asetonun içerisine batırın.
2- Asetonu sadece yaranın üzerine cildinize temas etmeden uygulayabilirsiniz.
3- Bu çareyi iyileştirene kadar günde 2 kez tekrarlayın.
El temizleyici jeller
El temizleyicileri, soğuk yara yol açan virüse karşı savaşmaya ve öldürmeye yardımcı olan mükemmel dezenfektandır. Aynı zamanda kurur ve yaraları hızla iyileştirmeye yardımcı olur.
Malzemeler:
-El temizleyici jel
-Pamuk
El temizleyici jeller uçuğa nasıl uygulanır?
Pamuğu top haline getirin. El temizleme jelini pamuğa bir miktar dökün. Virüsün yayılmasını önlemek ve hızlı iyileşmeyi teşvik etmek için doğrudan etkilenen bölgede uygulayın. Bunu en azından günde iki kez, ağrınız tamamen iyileşene kadar yapın.
Çay ağacı yağı yöntemi
Çay ağacı yağı olağan dışı antiseptik, antifungal ve antibiyotik özelliklere sahiptir ve bu durumda da uçuğun kısa süre içerisinde iyileşmesine yardımcı olur.
Malzemeler
Çay ağacı yağı
Çubuk pamuk
Çay ağacı yağı uçuğa nasıl kullanılır?
1- Pamuk çubuk üzerine az miktarda çay ağacı yağı dökün.
2- Hızlı iyileşme için doğrudan etkilenen bölgede uygulayın.
3- Yağın doğal olarak buharlaşmasına izin verin.
Bunu, yara durumunuz tamamen iyileşene kadar günde iki kez yapın.
Nane yağı yöntemi
Nane yağı hem HSV-1 hem de HSV-2 (ağrıya neden olan virüsler) ile savaşan inanılmaz antiviral bileşenleri içerir ve böylece uçuğun kısa sürede iyileşmesine yardımcı olur.
Malzemeler
Nane yağı
Kulak çubuğu
Nane yağı uçuğa nasıl uygulanır?
1- İlk olarak uçuğun ve çevresini ılık suyla durulayın.
2- Pamuklu çubuk üzerine biraz nane yağını dökün.
3- Doğrudan etkilenen uçuk olan bölgeye uygulayın.
Elma sirkesi yöntemi
Elma sirkesi (ACV), uçuk için en eski ve en etkili ilaçlardan biridir. Antibakteriyel, antiseptik ve iyileştirici özellikleri, yaralara neden olan virüsün öldürülmesine yardımcı olur ve uçuğu kurutmada aynı zamanda da cildinizin pH seviyesini dengelemeye yardımcı olur.
Malzemeler
Pamuk
Sirke
Pamuğunuzu sirke ile ıslatın. Elma sirkesi virüsün yok edilmesini sağlamaya yardımcı olur. Anında rahatlamak için etkilenen bölgede doğrudan uygulayın ve 15 dakika tutun. Sirkenin doğrudan uygulanması deride kızarıklığa neden olabilir ancak endişelenmeyin. Bu kısa sürede geçecektir.
Daha iyi sonuçlar almak için, sirkeye 'de az miktarda limon suyu karıştırabilir ve karışımı uçuğun üzerine uygulayabilirsiniz.
Buz sıkıştırma yöntemi
Bir buz kompresinin uygulanması, uçuğu hafifletmek ve rahatlatmak için mükemmel bir tekniktir. Uçuktan kaynaklanan virüsün yayılmasından dolayı ciltteki iltihaplanmayı, kaşıntıyı azaltmaya yardımcı olur.
Uçuğa buz nasıl uygulanır?
1- Bir miktar buz küpü havlu veya pamuklu bir bezin içine koyun.
2- Hızlı sonuç almak için etkilenen bölgenin üzerine kompres uygulayın.
3- Buz paketini 5 dakikadan fazla aynı yerde tutmayın.
Sarımsak yöntemi
Sarımsak, uçukta oluşan şişkinliği azaltmaya yardımcı olan aynı zamanda yara iyileşme sürecini hızlandırmaya yardımcı olan antiviral özelliklere sahip bir bileşik olan kiyol içermektedir.
Sarımsak uçuğa nasıl uygulanır?
1- 1 diş sarımsağı ezin.
2- Doğrudan uçuk olan bölgeye ezmiş olduğunuz sarımsağı uygulayın.
3- Sarımsak uçuktaki şişkinliği azaltmanın yanı sıra iyileşme sürecini hızlandırmaktadır.
4- 5 veya 10 dakika bekledikten sonra yıkayabilirsiniz.
Uçuk kaç günde geçer? Uçuk kremi iyi gelir mi?
Uçuk yarası genellikle 1 hafta süre kadar kendiliğinden iyileşebilir, patlayabilir ve kabuğu bir süre sonra düşebilir. Ancak o süreçte kişinin hayat standartlarına ciddi bir şekilde etki eder. Bu nedenden dolayı uçuğun kendiliğinden geçmesini beklemek yerine tedavi etmeyi düşünebilirsiniz.
Uçuk oluşumu nasıl engellenir?
Uçuğa sebep olan herpes simpleks adlı virüs, vücuda bulaştıktan sonra tam olarak çözümü mümkün değildir. Uçuk oluşumunu önlemek için bu hastalığa sebep olabilecek şeylerden uzak durmak gerekir. Bu yüzden özellikle ortak eşya kullanımından uzak durmak, cinsel ilişkilerde korunmak, yabancılar ile temastan sakınmak gerekir. Uçuk belirtileri olarak sayabileceğimiz durumlarda antiviral uçuk kremi kullanmak ile oluşum önlenebilir. Bir de uçuk ile savaşmaya yardımcı olan ve lisin içeren besinleri tüketmek ile uçuk oluşumu önüne geçebilir.
Daha önce hiç, en olmaması gereken zamanlarda dudağınızda kaşıntılı, yanan bir uçuk çıkmaya başladığını fark ettiniz mi? Cevabınız evet ise bunun bir tesadüf ya da kötü şans işareti olmadığını belirtelim. Yetişkinlerin büyük kısmı, dudaktaki uçuklara neden olan bir virüs olan herpes simpleks’e maruz kalmıştır ve bu virüs fiziksel, duygusal stres altında olduğunuzda yeniden etkinleşir.
Dudaktaki uçuklarla ilgili kötü haber ise buna bir kez sahip olduğunuzda, yaklaşık haftalık bir iyileşme süresi gerekmesi. Bu da onu önlemenin çok önemli olduğu anlamına geliyor. Peki, dudakta uçuk neden çıkar? Uzmanlar uçukların uykusuzluk, yorgunluk, soğuk algınlığı, grip gibi bir hastalıktan sonra ve güneş ışığına maruz kalma ile aktive olabileceğini söylüyor.
Herpes virüsü, bir diğer ifadeyle dudakta uçuk hakkında daha fazlasını keşfetmek için okumaya devam edin.
Dudakta uçuk, ağzın yakınında veya dudakta oluşan kırmızı, içi sıvı dolu kabarcıklar olarak tanımlanabilir. Uçuk nadiren parmaklarda, burunda ve ağız içinde de görülebilir. Genelde yamalar halinde bir araya toplanırlar. Uçuğun iyileşmesi hafta veya daha uzun sürebilir.
Dudakta uçuğa yaygın olarak herpes simpleks adı verilen bir virüs neden olur. Öpüşme gibi yakın temas yoluyla insandan insana bulaşabilir. Yaralar, görünür olmadıklarında bile bulaşıcıdır.
Dudakta uçuğun aslında kesin bir tedavisi bulunmuyor ve çoğu zaman bir uyarı vermeden tekrar edebilir. Uçukları tedavi etmek ve önlemek için bazı ilaçlar kullanılabilir.
Dudak neden uçuklar? Yukarıda da belirttiğimiz gibi uçuklara herpes simpleks virüsü neden olur. Herpes simpleks virüsünün iki türü bulunur: Herpes simpleks tip 1 virüsü (HSV-1), genelde uçuklara neden olan türdür; herpes simpleks tip 2 virüsü (HSV-2) ise sıklıkla genital uçukların nedeni olarak gösterilir.
Dudakta uçuk görünmediğinde dahi yayılabilir, yani bu virüse sahip kişilerle temasa geçerek herpes simpleks virüsü kapabilirsiniz. Bu, öpüşme; ruj gibi kozmetikleri veya yiyecekleri paylaşma yoluyla olabilir. Herpes simpleks virüsünü bir kez kaptığınızda tedavi edilemese de yönetilebilir. Uçuğunuz iyileştikten sonra virüs vücudunuzda uykuda kalır. Virüs yeniden aktive olduğunda ise herhangi bir zamanda yeniden uçak çıkarabilirsiniz.
Dudakta uçuk çıkmadan birkaç gün önce ilgili bölgede karıncalanma veya yanma hissi fark edebilirsiniz. Bu nokta tedaviye başlamak için en doğru zaman olarak bilinir. Ağrı oluştuğunda ise içi sıvı dolu, kırmızı bir kabarcık görürsünüz. Genelde dokunulduğunda hassas olur ve birden fazla kabarcık olabilir.
Dudak kenarında uçuk, dudak üstünde uçuk veya dudak içi uçuk 2 haftaya kadar kalacak ve kabuklanana kadar bulaşıcı olacaktır. İlk uçuğunuz, herpes simpleks virüsüne yakalandıktan sonra 20 gün kadar ortaya çıkmayabilir.
Dudak uçuğu tedavisi, yukarıda da belirttiğimiz gibi ne yazık ki yok. Yalnızca uçuk geliştiğinde onu iyileştirecek tedaviler uygulanabilir.
Uçuklar rahatsız edici hale geldiklerinde ağrıyı kontrol edebilir ve antiviral merhemlerle iyileşmeyi destekleyebilirsiniz. Merhemler, uçuğun ilk belirtileri çıkar çıkmaz uygulandığında daha etkili olur. Genellikle gün boyunca günde kez uygulanmaları gerekir. Uçuk merhemleri konusunda doktorunuzun önerilerine bağlı kalabilir veya reçetesiz satılan kremlerden yardım alabilirsiniz.
Dudakta uçuk problemi çeşitli oral antiviral ilaçlarla da tedavi edilebilir. Bu tür ilaçlar yalnızca reçete ile alınabilir. Uçukla ilgili sorunlar yaşıyorsanız doktorunuz düzenli olarak antiviral ilaçlar almanızı isteyebilir.
Uçuk konusunda en fazla merak edilenlerden biri de bu: Dudakta uçuk nasıl geçer evde uygulanabilecek tedaviler var mı? Dudaktaki uçuğa karşı uygulayabileceğiniz ev çözümlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Dudakta uçuk genelde beş aşamadan geçer:
Görüldüğü gibi uçuğun patlaması aslında sürecin doğal bir parçası. Dolayısıyla uçuğun patlaması yavaş yavaş iyileşmekte olduğunu gösterir.
Dudakta uçuk bir virüsten kaynaklanır ve temasla bulaşır. Uçukların diğer insanlara bulaşmasını önlemek için ellerinizi sık sık yıkamalı ve başkalarıyla cilt temasından kaçınmalısınız. Dudak kremi, mutfak eşyaları gibi ağzınıza değen eşyaları uçuk sırasında başkalarıyla paylaşmadığınızdan emin olun.
Ayrıca tetikleyicilerinizi öğrenerek virüsün yeniden aktifleşmesini önlemeye yardımcı olabilirsiniz. Bunun için şu noktaları göz önünde bulundurun:
Dudaktaki uçuk, herpes simpleks virüsünden kaynaklanıyorsa yaşam boyu tekrarlama ihtimalinden söz edilebilir. Mayo Clinic’e göre, dünyadaki yetişkinlerin %90’ı herpes simpleks tip 1 virüsüne sahip (*). Eğer vücudunuzda bu virüs varsa aşağıdaki risk faktörleri yeniden tekrarlamasına neden olabilir:
Ayrıca öpüşme, yiyecek veya içecekleri paylaşma veya diş fırçası ve tıraş bıçağı gibi kişisel bakım ürünlerini paylaşma yoluyla uçuğun sıvısıyla temas ederseniz, uçuğa yakalanabilirsiniz. Virüsü taşıyan birinin tükürüğü ile temas ederseniz, dudağınızda görünür kabarcıklar çıkmasa bile virüs kapmış olabilirsiniz.
Son olarak; dudaktaki uçuğun iyileşmesini sağlamanın en iyi yollarından biri, onu kendi haline bırakmak. Uçuğa dokunmak ve onu sıkmak sadece iyileştirme riskini artırmakla kalmaz, aynı zamanda enfeksiyonu vücudunuzun başka bölgelerine yaymanıza da neden olabilir.
Dudaktaki uçuklara bir virüs neden olduğu için mutlaka ilaçla-merhemle tedavi edilmeli. Uçuk tedavisi aynı zamanda dudağınıza dokunmaktan kaçınmak ve gün boyunca ellerinizi yıkamak anlamlarına da gelir. Bununla birlikte diş fırçanızı ve eski rujlarınızı veya balsamlarınızı değiştirmek de iyi bir fikir olabilir.
Ağız sağlığı sorunlarını önlemek için ayrıca dudak bakımı ve ağız sağlığı makalelerimizi inceleyebilirsiniz.
Elde egzama neden olur? ve Gül Hastalığı (Rozasea) yazılarımız da ilginizi çekebilir.