Cabbar Boran Kimdir

МЯН ЙАНМАСАМ, СЯН ЙАНМАСАН, НЕЪЯ ЧЫХАР ГАРАНЛЫГЛАР АЙДЫНЛЫЬА?!

ØßÊÈ ØßÊÈ ÁßËßÄÈÉÉßÑÈ Н Нe ew ws sp pa ap pe er r № 5 () Май

о оф ф

S SH HE EK KI I

M MU UN NI IC CI IP PA AL LI IT TY Y

Шяки Бялядиййясинин органы

Гязет ъи илдян няшр едилир

В Я Т Я Н И М И З И Н Г А Н Л Ы Т А Р И Х И И Ш Ь А Л Е Д И Л М И Ш Т О Р П А Г Л А Р Ы М Ы З ГЯРБИ АЗЯРБАЙЪАН ХАНКЯНДИ ХОЪАЛЫ ШУША ЛАЧЫН ХОЪАВЯНД КЯЛБЯЪЯР АЬДЯРЯ АЬДАМ ФЦЗУЛИ ЪЯБРАЙЫЛ ГУБАДЛЫ ЗЯНЭИЛАН

декабр,

УНУТМАЙАГ!

ШУША ВЯ ЛАЧЫНЫН ИШЬАЛЫНДАН 23 ИЛ КЕЧДИ

Шяkinin fяal gяnci, teleaparыcы Sяdaqяt Mяmmяdzadя sarayыn hяyяtindя, Avropa Oyunlarыnыn rяmzi qapыsыnda mяшяli qяbul etdi Ятрафлы: сящ. дя

Шяki Bяlяdiyyяsindя Tцrkiyяli qonaqla gюrцш

БУ САЙЫМЫЗДА:

Щаъы Ъабир Хялифязадя - 80

ШЯКИДЯ ЭЦЛ БАЙРАМЫ Сящифя 2-дя

Бялядиййя верэиляри Сящифя дя

ГЯЛЯБЯ - 70 Сящифя да

Солтан Язизов - 95 Надир Ящмядов - 75 Мayыn 7-dя Tцrkiyяnin Konya шяhяrinin Mяram Bяlяdiyyяsinin nцmayяndяsi Muammer Yavuzla Шяki Bяlяdiyyяsindя gюrцш kечirilib. Gюrцшdя Шяki Bяlяdiyйяsinin sяdri Elшad Иbadov, sяdrin birinci mцavini Ehtibar Nuriyev, mцavinlяri Gцlnaz xanыm Сalamova, Шirin Hяbibul-

layev vя bяlяdiyyя цzvlяri iшtirak edirdilяr. Tяdbirdя Muammer Yavuz Mяram Bяlяdiyyяsinin baшkanы Fatma xanыm Torunun salamlarыnы чatdыrыb, Mяramdan gяtirdiyi hяdiyyяlяri toplantы iшtirakчыlarыna tяqdim etdi. Dostluq vя mehribanчыlыq шяraitindя keчяn gюrцш bir saata qяdяr davam etdi.

Сящифя да

БЯХТИЙАР ВАЩАБЗАДЯ - 90 Сящифя дя

Шякидян Дянизлийя Сящифя дя

ъи илдя Шякидя илк гяза мяктяби ачылмышдыр XЫX яsrin яvvяlяrindя Azяrbaycanыn digяr bюlgяlяrindя olduьu kimi Шяkidя dя tяhsil ruhanilяrin tabeliyindя olan mяdrяsяlяrdя, camelяrdя, mяscidlяrdя, hяtta evlяrdя tяdris edilmяklя яsasяn ilahiyyяt

dяrslяri vя Иslamыn яsas шяrtlяri шяrh olunurdu. Шяki bu яnяняvi mяktяblяrin vя oxuyan шagirdlяrin sayыna gюrя Azяrbaycanda Шirvan qяzasыndan geri qalыrdы.

Ятрафлы: сящ. дя

Банкларын хейриня гярар чыхарылды Сящифя дя

Шякидя гядим дяфн адяти Сящифя дя

Аprel ayыnыn dя Azяrbaycan Yazычыlar Birliyinin Natяvan klubunda щямйерлимиз Hacы Cabir Xяlifяzadяnin 80 illik yubileyи keчirilмишдир. Ятрафлы: сящ. 3-дя

Tцrkiyяdя Bяxtiyar Vahabzadяnin hяyat vя yaradыcыlыьыndan bяhs edяn kitab чap edilяcяk Bu barяdя APA-nыn Tцrkiyя mцxbirinя kitabы чap edяcяk olan Иstanbul Metropol bяlяdiyyяsinin Baш mяdяniyyяt idarяsindяn mяlumat verilib. sяhifяlik kitab чapa azяrbaycanlы alim Esmira Fuad Шцkцrova tяrяfindяn hazыrlanыb. Kitaba alimin Bяxtiyar Vahabzadяnin hяyat vя yaradыcыlыьы barяdя tяdqiqatdan яlavя "Gцlцstan", "Atыl-

mышlar", "Шяhidlяr" poemalarы vя шeirlяri daxil edilib. Kitaba Bяxtiyar Vahabzadяnin yaxыn dostu, mцasir Tцrk poeziyasыnыn tanыnmыш nцmayяndяsi Yavuz Bцlяnt Bakilяr юn sюz yazыb. Kitabыn sentyabr ayыnda iшыq цzц gюrmяsi planlaшdыrыlыr. Kitabыn чapыndan sonra Bяxtiyar Vahabzadяnin 90 illik yubileyinin keчirilmяsi gюzlяnilir. Qeyd edяk ki, Иstanbul metropol bяlяdiyyяsinin Baш mяdяniyyяt idarяsi cц ilin aprelindя Esmira Fuad Шцkцrovanыn mяшhur Azяrbaycan шairi Mяhяmmяd Hцseyn Шяhriyar barяdя monoqrafiyasыnы чap edib. Onu da яlavя edяk ki, Bяxtiyar Vahabzadя sovet dюvrцndя Tцrkiyяdя kitabы чap edilmiш ilk azяrbaycanlы шair olmaqla birlikdя Tцrk oxucularыnыn яn чox tanыdыьы azяrbaycanlы sюz sяnяtkarыdыr.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 2

№ 5 (), Май

ШЯКИДЯ ЭЦЛ БАЙРАМЫ Шяkidя цmummilli lider Heydяr Яliyevin anadan olmasыnыn ci ildюnцmц mцnasibяtilя Gцl bayramы keчirilib. Шяhяr rяhbяrliyi vя ictimaiyyяtin nцmayяndяlяri mayыn da Ulu Юndяrin шяhяr icra hakimiyyяtinin binasы qarшыsыndakы rяngbяrяng gцllяrlя bяzяdilmiш abidяsi юnцnя gцl-чiчяk dцzцb, xatirяsini ehtiramla yad ediblяr. Sonra bayram tяdbiri шяhяrin mяrkяzindяki meydanda davam etdirilib. Шяhяrdя fяaliyyяt gюstяrяn ali mяktяb vя kollec tяlяbяlяrinin Ulu Юndяrя hяsr etdiklяri "flaшmob" tяdbir iшtirakчыlarы tяrяfindяn bюyцk maraqla qarшыlanыb. Tяdbir iшtirakчыlarы daha sonra dahi шяxsiyyяt haqqыnda yazыlmыш kitablarыn sяrgilяndiyi "Mцstяqil Azяrbaycan dюvlяtinin memarы" mюvzusunda guшя ilя tanыш

olub, gцllяrdяn hazыrlanmыш mцxtяlif kompozisiyalara baxыblar. Шяhяrin mяrkяzindяki parkda keчirilяn bayram tяdbirindя чыxыш edяn шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov Цmummilli Liderin xalqыmыz vя dюvlяtчiliyimiz qarшыsыndakы яvяzsiz tarixi xidmяtlяrindяn bяhs edib. O bildirib ki, cц ilin iyununda xalqыmыzыn tяkidli tяlяbi ilя ikinci dяfя siyasi hakimiyyяtя qayыtdыqdan sonra dahi юndяrimiz Heydяr Яliyevin siyasi iradяsi, zяngin dюvlяtчilik tяcrцbяsi, яsl liderlik keyfiyyяtlяri sayяsindя xalqыmыz vя dюvlяtimiz bюyцk bяlalardan vя tяhlцkяlяrdяn xilas oldu. Qыsa mцddяt яrzindя юlkяdя ictimai-siyasi sabitlik vя sosial яdalяt

Елхан Усубов,

Шяки Шяhяr Иcra Щakimiyyяtinin baшчыsы prinsiplяri bяrpa edildi. Dahi rяhbяrin siyasi xяttinin hazыrda Prezident Иlham Яliyev tяrяfindяn uьurla davam etdirildiyini, юlkяmizin beynяlxalq nцfuzunun sцrяtlя artdыьыnы qeyd edяn seafoodplus.info юlkяmizdя keчirilяcяk Ы Avropa oyunlarыnыn Azяrbaycanыn iqtisadi, siyasi inkiшafыnы bцtцn dцnyaya nцmayiш etdirяcяyini vurьulayыb. Bayram tяdbirindя Шяki Musiqi Kollecinin xor vя orkestri, hяmчinin uшaq musiqi mяktяblяrinin, uшaq baьчalarыnыn rяqs kollektivlяri rяhgarяng konsert proqramы ilя чыxыш ediblяr.

Azяrbaycan xalqыnыn цmummilli lideri Heydяr Яliyevin anadan olmasыnыn ci ildюnцmц mцnasibяtilя Шяkidя mayыn яvvяlindя baшlanan xatirя gцnlяrinя Gцl bayramы ilя yekun vurulub.

Маъарыстанлы гонаг

Щаъы Ъабир Хялифязадя - 80

Macarыstan kulinariya jurnalыnыn baш redaktoru xanыm Aniko Levai Шяki шяhяrindя olmuшdur.

Mяlahяt QЯНБЯРОВА Hacы Cabir Xяlifяzadяnin 80 illik yubileyиня щяср олунмуш mяrasimi giriш sюzц ilя aчan "Azяrbaycan" jurnalы poeziya bюlmяsinin rяhbяri Qяшяm Nяcяfzadя yubilyarы tяbrik etdikdяn sonra onun yaradыcыlыьы haqqыnda danышыb: "Xalqыmыzыn lяyaqяtli oьlu Hacы Cabir Xяlifяzadя 50 ildяn чoxdur ki, Azяrbaycan milli kulinariyasыnы, mяtbяx mяdяniyyяtini tяdqiq edir, onu beynяlxalq ictimaiyyяtя tanыdыr. O, bu sahяyя aid olan a yaxыn kitabыn mцяllifidir, "Azяrbaycan Milli Kulinariyasыnыn Araшdыrыlmasы, Tяbliьi vя Dцnyaya Иnteqrasiyasы" Иctimai Birliyinin sяdridir". Hacы Cabiri "Tibb Universiteti" adlandыran Qяшяm Nяcяfzadя onun poeziyasы haqqыnda da iшtirakчыlara mяlumat verib. Azяrbaycan Yazычыlar Birliyinin sяdri, xalq yazычыsы

Anar Hacы Cabiri 80 illik yubileyi mцnasibяtilя tяbrik edib, Yazычыlar Birliyinin tяbrikini vя hяdiyyяsini tяqdim edib: "Щacы Cabir яn qocaman цzvlяrimizdяn biridir. Bяzяn insanlarы yaшыna gюrя qыnayыrlar. Amma fяxr elяmяk lazыmdыr ki, 80 yaшda da yazыb yaradыb, xalqa gяrяkli olmaq olar. Щacы Cabir nadir шяxsdir ki, hяm шeir yazыr, hяm dя milli mяtbяximizin sirlяrini aчыr, onu dцnyaya tanыdыr". Tяdbirdя чыxыш edяn шair Oqtay Rza yubilyarыn poeziyasыndan sюz aчыb, mцяllifin "Hяr aьacdan bir yarpaq", "Mяnim nяьmяkar цrяyim", "Sюzцn qцdrяtilя шeirin sehri" шeir kitablarы haqqыnda fikir vя dцшцncяlяrini tяdbir iшtirakчыlarы ilя bюlцшцb, шeirlяrindяn bяzi nцmunяlяri oxuyub. Azяrbaycan Yazычыlar Birliyi "Иrs" komissiyasыnыn rяhbяri Sona Xяyal чыxышыnda Hacы Cabirin publisistik fяaliyyяtinя iшыq salыb.

Yubiley mяrasimindя "Xalq" qяzetinin шюbя mцdiri Qцdrяt Piriyev, Hacы Mehman Fяrzullayev, professor Telman Яliyev, Чingiz Xяlifяzadя vя baшqalarы чыxыш edяrяk Azяrbaycan Milli kulinariyasыnыn ilk tяdqiqatчыsы, шair, publisist, xeyirxah insan, lяyaqяtli vяtяndaш Hacы Cabir Xяlifяzadяni anadan olmasыnыn 80 illiyi mцnasibяtilя tяbrik ediblяr, ona cansaьlыьы, yaradыcыlыq uьurlarы arzulayыblar. Чыxыш edяnlяr vurьulayыblar ki, Hacы Cabir Xяlifяzadяnin milli mяtbяx mяdяniyyяtimizin qorunub saxlanmasы, inkiшaf vя tяbliь edilmяsindя, damaь zюvqцnцn formalaшmasыnda bюyцk rolu olub. Tяdbirin sonunda чыxыш edяn Hacы Cabir Xяlifяzadя 80 illik yubileyinin keчirilmяsinя gюrя Azяrbaycan Yazычыlar Birliyinin rяhbяrliyinя, iшtirakчыlara tяшяkkцrцnц bildirib.

seafoodplus.info

May ayыnыn 8-dя Macarыstan kulinariya jurnalыnыn baш redaktoru xanыm Aniko Levai Шяki шяhяrindя olmuшdur. Шяkiyя sяfяri шяrчivяsindя qonaq Шяki Xan sarayы, Karvansara kompleksi ilя tanыш olmuш, Kiш alban mяbяdini ziyarяt etmiш, Cцmя mяscidindя olmuш-

dur. Xanыm Aniko Levai, hяmчinin, Яliяhmяd шirniyyat evindя olmuш, Шяki halvasыnыn hazыrlanmasы prosesi ilя tanыш olmuшdur. Qonaьa Шяki ilя baьlы xatirя hяdiyyяlяri tяqdim olunmuшdur. Шяkidяn xoш tяяssцratlarla ayrыlan xanыm Aniko Levai Bakы шяhяrinя yola dцшdцlяr.

1 Иyun – Uшaqlarыn Beynяlxalq Mцdafiяsi Gцnцдцр Bu mцnasibяtlя iyunun 1-dя Шякидя “Yay Teatrы”nda konsert proqramы tяшkil olunub. Uшaqlarыn, onlarыn valideynlяrinin, ictimaiyyяt nцmayяndяlяrinin qatыldыьы tяdbirdя шяhяr 2 saylы uшaq musiqi mяktяbinin vя

шяhяrin bir sыra mяktяbяqяdяr tяhsil mцяssisяlяrinin hazыrladыqlarы maraqlы musiqi proqramы tamaшaчыlarыn цrяyincя olub. Tяdbirdя uшaqlar юz istedad vя bacarыqlarыnы nцmayiш etdirib, шeirlяr sюylяyib, mahnыlar oxuyub, rяqs ediblяr.

№ 5 (), Май

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

Rяшidя Dati: “Юlkяnizя hяr sяfяrimdя yeni Azяrbaycan kяшf edirяm” Шяkinin tarixi mяkanlarы ilя tanышlыq Avropa Parlamentinin цzvц Rяшidя Datidя xoш tяяssцrat doьurub Rяшidя Dati: “Юlkяnizя hяr sяfяrimdя yeni Azяrbaycan kяшf edirяm”

Bakыda keчirilян ЫЫЫ Цmumdцnya Mяdяniyyяtlяrarasы Dialoq Forumunda iшtirak etmяk цчцn Azяrbaycana sяfяr edяn Fransanыn Paris шяhяrinin 7-ci rayonunun meri, Avropa Parlamentinin цzvц xanыm Rяшidя Dati mayыn da Шяkiдя олуб. Fransalы qonaq яvvяlcя XVЫЫЫ яsrin sonu - XЫX яsrin яvvяllяrindя inшa edilmiш "Yuxarы Karvansara" mehmanxana kompleksi ilя tanыш olub. Burada xanыm Rяшidя Datini Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov sяmimiyyяtlя qarшыlayыb.. Fransalы qonaьa Шяkinin tarixi, mяdяniyyяti, turizm potensialы barяdя mяlumat verilib. Diqqяtя чatdыrыlыb ki, Шяkidя mяdяni irsin qorunub saxlanmasыna, xalqыmыza xas olan zяngin mяdяniyyяtin tяbliьinя bюyцk diqqяt yetirilir. Qяdim ipяkчilik яnяnяlяrinя malik bu шяhяr, hяm dя dцnya яhяmiyyяtli nadir tarix-memarlыq abidяlяri ilя mяшhurdur. Шяkidя dюvlяt qeydiyyatыna gюtцrцlmцш 84 tarix vя mяdяniyyяt abidяsi var. Qonaьыn diqqяtinя чatdыrыlыb ki, Шяrq memarlыьы цslubunda tikilmiш "Yuxarы Karvansara" kompleksi цч yцzяdяk otaq vя zirzяmidяn ibarяtdir. XVЫЫЫ-XЫX яsrlяrdя Yaxыn vя Orta Шяrq юlkяlяrindяn gяlяn tacirlяr яsasяn, bu karvansarayda qalыr, ticarяtlя mяшьul olurdular. Hazыrda bu tarixi abidя mehmanxana kimi fяaliyyяt gюstяrir. Fransalы qonaq daha sonra Azяrbaycan memarlыьыnыn шah яsяrlяrindяn olan Шяki xanlarыnыn sarayыnы ziyarяt edib. Bildirilib ki, Шяrq memarlыьыnыn nadir incisi

hesab olunan, XVЫЫЫ яsrя aid dцnya яhяmiyyяtli tarix-memarlыq abidяsi - Шяki xanlarыnыn sarayы xalqыmыza xas olan yцksяk mяdяniyyяtin, bюyцk inkiшaf yolu keчmiш xalq tяtbiqi sяnяtinin canlы nцmunяsidir. Saray Azяrbaycanda ilk mцstяqil xanlыьыn яsasыnы qoymuш Hacы Чяlяbi xanыn nяvяsi Hцseyn xan Mцшtaьыn dюvrцndя, ci illяrdя inшa edilib. Иnшaat texnologiyasыna gюrя dцn-

Rяшidя Dati yada bяnzяri olmayan bu sarayыn tikintisindя mismar vя yapышqandan istifadя olunmayыb. Fransalы qonaq sarayыn eyvanыndan Шяkinin qяdim mяhяllяlяrini seyr edib, abidяnin юnцndя xatirя шяkillяri чяkdirib. Шяkiyя sяfяri чяrчivяsindя xanыm Rяшidя Dati Azяrbaycanыn vя Fransanыn milli qяhrяmanы Яhmяdiyyя Cяbrayыlovun ev muzeyi ilя dя tanыш olub. Fransalы qonaq Шяkidяn xoш tяяssцratla ayrыlыb.

“Юlkяnizя hяr sяfяrimdя yeni Azяrbaycan kяшf edirяm, gюzяl яnяnяlяrlя tanыш oluram. Azяrbaycan doьrudan da zяngin mяdяniyyяtя, яnяnяlяrя malik bir юlkяdir. Mяn bir siyasяtчi kimi danышmыram, цrяyimdяn gяlяn sюzlяri deyirяm. Budяfяki sяfяrimdя Шяki шяhяrinin yerlяшdiyi regionla tanыш oldum. Hяqiqяtяn dя zяngin tarixя malik gюzяl шяhяrdir. Шяki xanlarыnыn sarayы чox xoшuma gяldi. Шяki hяm dя "Иpяk Yolu"nin цzяrindя yerlяшяn шяhяrdir. Boynumdakы bu шяrf dя Шяki ipяyindяn hazыrlanыb.” Bu fikirlяri Parisin 7-ci rayonunun meri, Avropa Parlamentinin deputatы xanыm Rяшidя Dati Шяkidя jurnalistlяrя mцsahibяsindя bildirib. Azяrbaycanыn ev sahibliyi edяcяyi birinci Avropa Oyunlarы ilя baьlы jurnalistlяrin sualыnы cavablandыran xanыm mer deyib: "Avropa Parlamentinin deputatы kimi, deyя bilяrяm ki, шяxsяn mяn юzцm, elяcя dя bцtцn Avropa Azяrbaycanda birinci Avropa Oyunlarыnыn keчirilmяsini dяstяklяyirik. Bu uьur mцnasibяtilя Azяrbaycanы bir daha tяbrik edirяm. Azяrbaycan bu Oyunlarla yeni bir tarix yazыr. Bu tяdbirя bцtцn Avropadan gяlirlяr. Bu, onu gюstяrir ki, Azяr-baycan yalnыz bu regionda deyil, цmumilikdя bцtцn Avropa sяviyyяsindя mцhцm, strateji bir юlkяdir. Иlk dяfя keчirilяcяk Avropa Oyunlarы yalnыz siyasi, iqtisadi baxыmdan deyil, idmanыn inkiшafы, bu sahяdя beynяlxalq яlaqяlяrin geniшlяnmяsi baxыmыndan da mцhцm bir tяdbirdir". Azяrbaycanы hяr zaman шяrtsiz dяstяklяyяn bir siyasяtчi olduьunu vurьulayan xanыm Rяшidя Dati daha sonra deyib: "Azяrbaycana bir neчя dяfя sяfяr etmiшяm, юlkяnizi yaxшы tanыyыram. Azяrbaycan istяr yerli, istяrsя dя beynяlxalq sяviyyяdя milli vя dini azlыqlarы mцdafiя edяn tolerant юlkяdir. Hяqiqяtяn dя bu, чox vacib mяsяlяdir. Dцnyada чox az юlkя belя keyfiyyяtlяrя malikdir. Azяrbaycan bu dяyяrlяri hяmiшя qoruyub saxlayыr. Чox шadam ki, bu gцn Azяrbaycandayam".

сящ.3

Bolqarыstan Respublikasыnыn vitse-prezidenti Шяkidя Bakыda keчirilяn ЫЫЫ Цmumdцnya Mяdяniyyяtlяrarasы Dialoq Forumunda iшtirak edяn Bolqarыstan Respublikasыnыn vitse-prezidenti xanыm Marqarita Popova mayыn da Шяki шяhяrinя sяfяr edib.

Bolqarыstanlы qonaq яvvяlcя Kiш kяndindя yerlяшяn qяdim alban mяbяdini ziyarяt edib. Qonaьыn diqqяtinя чatdыrыlыb ki, eramыzыn birinci яsrindя Qafqaz Albaniyasыnda geniш yayыlan Ay mяbяdinin юzцlц цzяrindя qurulan bu abidя erkяn orta яsrlяrdя yaranan ilk gцmbяzli, zal tipli mяbяddir. Xanыm Marqarita Popova mяbяdin hяyяtindя чay sцfrяsinя qonaq olub, kamera ansamblыnыn konsert proqramыnы izlяyib. Bolqarыstan Respublikasыnыn vitse-prezidenti sonra "Yuxarы baш" Dюvlяt Tarix-Memarlыq Qoruьunun яrazisindя yerlяшяn XVЫЫЫ яsrя aid nadir tarixi-memarlыq abidяsi - Шяki xanlarыnыn sarayы ilя tanыш olub. Qonaьыn diqqяtinя чatdыrыlыb ki, ci illяrdя inшa edilяn bu sarayыn dцnyada bяnzяri yoxdur. Иkimяrtяbяli, 6 otaq, 4 dяhliz vя 2 gцzgцlц eyvandan ibarяt olan sarayыn tikintisindя mismar, yapышqan vя sementdяn istifadя edilmяyib. Sarayы bяzяyяn шяbяkяnin hяr kvadratmetri bir-birinя geydirilmiш 5 mindяn 14 minяdяk detal hissя vя rяngli шцшяdяn ibarяtdir. Qonaq sarayыn eyvanыndan шяhяrin qяdim mяhяllяlяrini seyr edib. Sonra xanыm Marqarita Popova sarayыn hяyяtindя tanыnmыш шяbяkя ustasы Tofik Rяsulovun hazыrladыьы sяnяt nцmunяlяrinя baxыb. Qonaьa шяbяkя sяnяtinin incяliklяri barяdя mяlumat verilib. Sяnяtkarыn hazыrladыьы birinci Avropa Oyunlarыnыn rяmzi - narыn яks olunduьu шяbяkя kompozisiyasы bolqarыstanlы qonaьыn xцsusilя bюyцk maraьыna sяbяb olub. Xanыm Marqarita Popova Шяki xanlarы sarayыnыn xatirя kitabыna цrяk sюzlяrini yazыb, abidяnin юnцndя xatirя шяkli чяkdirib. Sяfяr proqramыna uyьun olaraq Bolqarыstan Respublikasыnыn vitseprezidenti daha sonra XVЫЫЫ яsrin sonu - XЫX яsrin яvvяllяrindя inшa edilmiш "Yuxarы Karvansara" mehmanxana kompleksinя gяlib. Mяlumat verilib ki, Шяrq memarlыьы цslubunda tikilяn bu kompleks dяk otaq vя zirzяmidяn ibarяtdir. Hazыrda bu tarixi abidя mehmanxana kompleksi kimi fяaliyyяt gюstяrir. Abidя xarici qonaqlarыn яn чox цz tutduqlarы tarixi mяkanlardan biridir. Hяr il bu abidяnin hяyяtindя beynяlxalq sяviyyяli tяdbirlяr, festivallar keчirilir. Xanыm Marqarita Popova Шяkidяn xoш tяяssцratlarla ayrыlыb.

Хатиря лювщяси бярпа едилиб, амма Хатырладаг ки, гязетимизин ъи ил март тарихли 3-ъц сайында миллят вякилляри - профессор Диларя Ялийева иля тцрколог-алим Айдын Мяммядовун Гах яразисиндя автомобил гязасында щялак олдуглары йердя гойулмуш хатиря лювщясинин дя “гязайа уьрадыьы” барядя “Гязайа уьрамыш хатиря лювщяси” башлыглы йазы дяръ етмишдик. Йазыда билдирилирди ки, АНС-ин бюлэя мцхбири Хатиря Якбярова иля гязетимизин ямякдашлары Вагиф Аслан вя Рясул Илмяддиноьлу сюзцэедян яразидя олмуш вя хатиря лювщясинин бярпа едилмяси барядя Гах Району Иъра Щакимиййятинин башчысы Муса Шякилийевля вя районун баш мемары Фяхряддин Нясибовла сющбят етмишдиляр. Онлар да сюз вермишдиляр ки, хатиря лювщяси ики бюйцк шяхсиййятин автомобил гязасында щялак олдуглары эцнцн (19 апрел) илдюнцмцнядяк бярпа олунаъагдыр. Бу йахынларда сюзцэедян яразидя олан ямякдашымызын дедикляриня вя чякдийи фотошякилляря эюря хатиря лювщясинин яввялки йериня гойулдуьцну эюрцрцк. Буна эюря гязетимиз адындан Гах Району Иъра Щакимиййятинин рящбярлийиня дярин миннятдарлыьымызы билдиририк. Сярлювщяйя “амма”ны ися она эюря ялавя етдик ки, Республикамызда чохдан латын ялифбасындан истифадя олунмасына бахмайараг, хатиря лювщясиндяки йазылар щяля дя кирилл ялифбасы илядир. Йягин ки, аидиййаты гурумлар бу мясялянин дя тезликля юз щяллини тапмасы цчцн тядбир эюряъякляр. Биз дя юз нювбямиздя бу иши йериня йетрияъяк инсанлара яввялъядян тяшяккцрцмцзц билдиририк.

Мурад НЯБИБЯЙОВ

сящ.4

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

Шяki turistlяri qarшыlamaьa hazыrdыr

Tяranя Abdullayeva, "Yuxarыbaш" Dюvlяt Tarix-Memarlыq Qoruьunun direktoru Birinci Avropa Oyunlarыna az bir mцddяt qalыr. Юlkяnin turizm mяrkяzlяrindяn biri - Шяkidя dя bu mюhtяшяm idman bayramыnы bюyцk sяbirsizliklя gюzlяyirlяr. Oyunlar яrяfяsindя vя yarышlarыn keчirildiyi gцnlяrdя Шяkiyя xeyli sayda yerli vя яcnяbi turistin gяlяcяyi gюzlяnilir. "Yuxarыbaш" Dюvlяt Tarix-Memarlыq Qoruьunun direktoru Tяranя Abdullayeva AZЯRTAC-a mцsahibяsindя Avropa Oyunlarыna hazыrlыqla baьlы gюrцlяn iшlяr barяdя mяlumat verib. Avropa Oyunlarыnыn ilk dяfя Azяrbaycanda keчirilmяsindяn bir azяrbaycanlы kimi, bюyцk fяxarяt vя qцrur hissi duyduьunu vurьulayan Tяranя Abdullayeva qoruьun яmяkdaшlarыnыn bu mюhtяшяm idman bayramыna чox ciddi hazыrlaшdыqlarыnы bildirib. Onun dediyinя gюrя, Oyunlar яrяfяsindя Шяkiyя

gяlяcяk turistlяrdя bu шяhяr haqqыnda xoш tяяssцrat yaratmaq цчцn qoruьun яrazisindя yerlяшяn bцtцn tarixi-memarlыq abidяlяrinin яtrafыnda, o cцmlяdяn turistlяrin daha чox цz tutduqlarы шяhяrin qяdim tarixi hissяsi - XVЫЫЫ яsrя aid memarlыq abidяsi "Qala divarlarы"nыn яrazisindя sяliqя-sahman yaradыlыb, tяmizlik iшlяri aparыlыb. Яrazidя yeni iшыqlandыrma sistemi quraшdыrыlыb. Qoruьun direktoru bildirib ki, Avropa Oyunlarыnыn keчirildiyi gцnlяrdя Шяki xanlarыnыn sarayыnы ziyarяt edяcяk yerli vя xarici turistlяr Шяki шirniyyatlarы ilя bяzяdilmiш чay sцfrяsinя qonaq edilяcяklяr. Sarayla tanышlыqdan sonra turistlяrin istяyinя uyьun olaraq, digяr tarixi mяkanlara ekskursiyalarыn tяшkili nяzяrdя tutulur. Bu mяqsяdlя kiчiktutumlu avtobuslar ayrыlыb. Ekskursiya zamanы turistlяrlя цnsiyyяt qurmaqda heч bir problem olmayacaq. Чцnki bяlяdчilяrin hяr biri azы xarici dil bilir, onlar цчцn xцsusi tяlimlяr keчirilib. Oyunlar яrяfяsindя qoruьun iш rejimindя dя dяyiшiklik edilib. Yяni hazыrda abidяlяr sяhяr saat 8-dяn axшam dяk turistlяr цчцn aчыqdыr. Oyunlarыn keчirildiyi gцnlяrdя isя, yяni iyunun dяn dяk qoruьun яmяkdaшlarы iki nюvbяli iш rejimindя gecя saat dяk чalышacaqlar. Tяranя Abdullayevanыn bildirdiyinя gюrя, turistlяrin tяhlцkяsizliyinin tяmin olunmasы da diqqяt mяrkяzindя saxlanыlыr. Bu mяqsяdlя polis iшчilяri qoruьun яrazisindя, hяmчinin шяhяrin digяr hissяlяrindя asayiшin qorunmasыna ciddi nяzarяt edirlяr. Bundan яlavя, qoruьun яmяkdaшlarы yanьыn tяhlцkяsizliyi vя evakuasiya qaydalarы barяdя dя maariflяndiriliblяr. Birinci Avropa Oyunlarыna tam hazыr olduqlarыnы vя turistlяrin yolunu gюzlяdiklяrini vurьulayan Tяranя Abdullayeva deyib: "Biz hamыmыz Prezident Иlham Яliyevin Azяrbaycan naminя gюrdцyц bu nяhяng iшlяrя var qцvvяmizlя kюmяk etmяli, Oyunlarыn uьurla baшa чatmasыna bir vяtяndaш olaraq юz tюhfяmizi vermяliyik".

№ 5 (), Май

Эянъ алимляримиз бейнялхалг конфрансда Azяrbaycan Milli Elmlяr Akademiyasы Шяki Regional Elmi Mяrkяzinin Tarix-Mяdяni Иrs Etnoqrafiya шюbяsinin яmяkdaшlarы Rahim Hяsяnov, Elшяn Abdurahmanov, Nяrgiz Яsяdullayeva, Gцnel Musayeva, Ramil Teymurov, may tarixlяrindя Tцrkiyя Cumhuriyyяtinin Corum шяhяrindя keчirilяn "ЫV Uluslararasы Tцrk dцnyasы Ekonomi Forumu"nun iшtirakчыsы olmuшlar. Forumu"

simvol vя ornamentlяrin xцsusiyyяtlяri" mюvzusunda чыxыш edяrяk, яrazidяki qяbirцstц abidяlяrdя hяkk olunmuш simvol, epiqrafik xцsusiyyяtlяr vя baшdaшlarыnыn цzяrindяki hяndяsi, nяbati tяsvirlяr vя onlarыn elmi aчыlышlarы barяsindя яtraflы mяlimat vermiшdir. Gцnel Musayeva xalq шairi Bяxtiyar Vahabzadяnin "Hяyat-юlцm" poemasыnda шяrяfli юlцm anlayышы barяsindя чыxыш edяrяk, шairin юlцmsцz-

Konfransda mяrkяzin яmяkdaшlarы mцxtяlif mюvzularda elmi mяruzяlяrlя чыxыш etmiшlяr. Tarix-Mяdяni irs vя етнографийа шюbяsinin rяhbяri Rahim Hяsяnov "XX яsrin яvvяllяrindя Azяrbaycanda siyasi hяrяkatыn istiqamяtlяri" mюvzusunda чыxыш edяrяk, dюvrцn siyasi partiyalarы, siyasi sistemlяrdяki ziddiyiyyяtli tяrяflяr, dюvrцn

lцyя verdiyi dяyяrin bяdii boyalarla hяkk olunduьunu, sяnяtkarыn yaratdыьы hяyat-olцm tяzadы, bir-birinя zidd bu iki kяlmяnin mahiyyяtini mяruzяdя obrazlы шяkildя konfrans iшtirakчыlarыnыn diqqяtinя чatdыrmышdыr. Mяruzяlяrin hamыsы Tцrk dцnyasыnыn bцtцn bюlgяlяrindяn gяlmiш elm adamlarыnыn maraьыna sяbяb olmuшdur.

siyasi xadimlяrinin fikir istiqamяtlяri barяsindя яtraflы elmi mяlumatlar vermiшdir. Шюbяnin elmi iшчisi Elшяn Abdurahmanov "Azяrbaycan-Tцrk mifologiyasыnda mюvcud adяt vя inanclar" mюvzusunda mяruzя edяrяk, bu inanc sistemlяrinin oxшar vя fяrqli xцsusiyyяtlяri, arxeoloji, etnoqrafik istiqamяtlяri, o cцmlяdяn Шяki bюlgяsindяki mюvcud rituallarыn, inanclar sisteminin, Tцrk-Azяrbaycan mifologiyasыnda юzцnяmяxsus yeri barяsindя чыxыш etmiшdir. Шюbяnin kiчik elmi iшчisi Nяrgiz Яsяdullayeva "Шяki vя Яtraf kяndlяrdяki qяbir abidяlяri цzяrindяki

Toplantыda Юzbяkistandan, Qazaxыstandan, Qыrьыzыstandan olan bir sira elm adamlarы Шяki Regional Elmi Mяrkяzi ilя яmяkdaшlыq etmяk tяkliflяri irяli sцrmцшlяr. Mayыn 9-da konfrans iшtirakчыlarыnыn Чorum шяhяrindяki tarixi memarlыq abidяlяrinя, qяdim Hett dюvlяtinin paytaxtы olmuш Hattuшi шяhяrinя sяfяri tяшkil edirlmiшdir. Konfransыn sonunda iшtirakчыlara beynяlxalq sertifikatlar verilmiшdir. Mayыn da konfrans юz iшinя yekun vurmuшdur.

Fazыl kяndi яrazisindя yeni tapыntыlar aшkar olunub

dыrыlmыш mцxtяlif mяiшяt avadanlыqlarы, heyvan sцmцklяri цzя чыxыb. Arxeoloqlarыn sюzlяrinя gюrя, mяiшяt avadanlыqlarы o dюvrdя insanlarda saьa meyilliliyin yцksяk olmasыnы gюstяrir. Belя ki, qablarda olan qulp hissяlяr yalnыz saь яllя gюtцrmяk цчцndцr. Digяr sakinin hяyяtyanы sahяsindяn isя qяdim mяbяd sцtunu aшkar edilib. Tapыlan sцtun bloku 7 gцшяli ulduzu xatыrladыr. Tяqribяn 70 sm uzunluьunda olan bu tapыntы яhяngdaшыndan dцzяldilib. Sцtцnda hяr iki baшdan mцяyyяn mяsafяdя olan dяliklяr qurьuшun vя яhяng tюkцlmяklя digяr hissяlяrя birlяшdirilmяsi цчцn nяzяrdя tutulub. Mяbяd qalыqlarыnыn Alban dюvrцnя vя ya daha яvvяlki, hяtta atяшpяrяstlik dюvrцnя aid olduьu gцman edilir. Tяpяbaшы abidяsinin yerlяшdiyi яrazinin яhalinin inanc yeri olduьunu "Яbяdi sцkut dцnyasы" labirintindя tapыlan ana vя ata bцtlяri dя sцbut edir. Digяr tяrяfdяn Fazыl kяndinin adыnыn "mцqяddяslяr vя onlarыn olduьu yer" mяnasыnы daшыdыьы deyilir.

Шяkidя mцasir texnologiyalar яsasыnda aqropark yaradыlыr Шяki rayonunun Vяrяzяt kяndi yaxыnlыьыnda meyvячilik цzrя aqroparkыn yaradыlmasыna ci ilin яvvяllяrindя baшlanыlыb. Bu mяqsяdlя Orta Zяyzid bяlяdiyyяsinin mцlkiyyяtindя olan torpaqlardan "Gren Faktory" Mяhdud Mяsuliyyяtli Cяmiyyяtinя mцqavilя яsasыnda 50 illik mцddяtя 78 hektar torpaq sahяsi icarяyя verilib. Ayrыlmыш torpaq sahяsinin 68 hektarы meyvя baьыnыn salыnmasы цчцn nяzяrdя tutulub. Qalan 10 hektar sahяdя isя baьыn suvarыlmasыnы tяmin etmяk цчцn su anbarы, meyvя mяhsullarыnыn saxlanыlmasы цчцn soyuducu kameralar, hяmчinin qablaшdыrma sexi vя digяr obyektlяr inшa edilяcяk.

Hazыrda яrazidя meyvя baьыnыn salыnmasы iшi yekunlaшmaq цzrяdir. Baьda яsasяn Иtaliyadan gяtirilmiш vя ilя mяhsul verяn яrik, шaftalы, nektarin, armud vя gavalы tinglяri яkilib. Meyvя baьыnыn gяlяn ildяn mяhsul verяcяyi gюzlяnilir. Mцasir texnologiyalar яsasыnda salыnan meyvя baьыnda damcы цsulu ilя suvarma sistemi quraшdыrыlыr. Bu mяqsяdlя яrazidя яvvяllяr mюvcud olan 3 artezian quyusu bяrpa edilib, 2 yeni artezian quyusu qazыlыb. Baьыn яrazisindя tutumu 20 min kubmetr olan su anbarы da inшa edilir. Suvarma sisteminin quraшdыrыlmasы iшi artыq yekunlaшmaq цzrяdir. Tezliklя aqroparkыn яrazisindя soyuducu kameralarыn, meyvяnin qablaшdыrыlmasы vя emal edilmяsi цчцn mцvafiq obyektlяrin tikintisinя baшlanыlacaq. Yeni yaradыlan aqroparkda yя yaxыn daimi, hяmчinin dяn artыq mюvsцmi iш yeri aчыlacaq.

Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяti aparatыnыn mяsul nцmayяndяsi Xяlil Xяlilov AZЯRTAC-a mцsahibяsindя aqroparkыn tяrkibinя, hяmчinin hind toyuьu яti istehsal edяcяk iri quшчuluq mцяssisяsinin vя istixana kompleksinin dя daxil olacaьыnы bildirib. Quшчuluq kompleksinin yaradыlmasы цчцn tяlimata uyьun olaraq, rayonun 8 inzibati яrazisindя, yaшayыш mяntяqяlяrindяn kяnarda mцvafiq torpaq sahяlяri ayrыlыb. Bu яrazilяrdя inqubasiya tяsяrrцfatы, quшчuluq fermalarы, kяsim vя ilkin emal sexlяri, yem fabriki vя digяr yardыmчы istehsal sahяlяri yaradыlacaq. Xяlil Xяlilov юlkя яrazisindя aqro-

parklarыn yaradыlmasы ilя baьlы konsepsiyanыn Prezident Иlham Яliyev tяrяfindяn irяli sцrцldцyцnц diqqяtя чatdыrыb. Bildirilib ki, Azяrbaycan Prezidentinin kяnd tяsяrrцfatы vя яrzaq mяhsullarы bazarыnыn fяaliyyяtinin, aqrar sahяdя idarяetmяnin tяkmillяшdirilmяsi ilя baьlы imzaladыьы fяrman vя sяrяncamlara, hяmчinin dюvlяtimizin baшчыsыnыn regionlarыn ci illяrdя sosial-iqtisadi inkiшafы Dюvlяt Proqramыnыn birinci ilinin yekunlarыna hяsr olunmuш konfransda verdiyi tapшыrыqlara uyьun olaraq, hazыrda respublikamыzыn mцxtяlif bюlgяlяrindя aqroparklarыn yaradыlmasы istiqamяtindя iш aparыlыr. Яsas mяqsяd юlkя яhalisinin яrzaq mяhsullarыna olan tяlяbatыnыn tam шяkildя daxili istehsal hesabыna юdяnilmяsinя nail olmaq, яhalini ekoloji tяmiz, keyfiyyяtli kяnd tяsяrrцfatы mяhsullarы ilя tяmin etmяk, hяmчinin Azяrbaycanыn ixrac potensialыnы daha da artыrmaqdыr.

Шяkinin Fazыl kяndindя yerlяшяn "Яbяdi sцkut dцnyasы" labirintinin яtrafыnda yerlяшяn hяyяtyanы sahяlяrdяn tяsяrrцfat iшlяri zamanы vaxtaшыrы olaraq mцяyyяn tapыntыlar цzя чыxыr. Sonuncu aшkar olunan tapыntыlar isя tarixilik baxыmыndan xцsusi юnяm kяsb edir. Onlar arasыnda mяbяd qalыqlarы da var. Bu isя яrazinin яhalinin bюyцk bir hissяsinin inanc yeri olduьunu gюstяrir. Шяkinin Fazыl kяndi яrazisindя yeni qяbir abidя aшkarlanыb. Uшaьыn dяfn olunduьu kцp qяbir e.я ЫЫ- eramыzыn Ы яsrlяrя aiddir. Hazыrda qяbirdя qazыntы iшlяri davam etdirilir. Lakin artыq kцpцn яtrafыnda bas-

Садыг ФЯТЯЛИЙЕВ

№ 5 (), Май

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.5

БЯЛЯДИЙЙЯ ВЕРЭИЛЯРИ Азярбайъанда йерли юзцнцидаряетмя гурумларынын - бялядиййялярин тяшкил едилмясиндян 15 илдян артыг бир вахт кечир. Лакин щеч кимдян эизли дейил ки, бу 15 ил ярзиндя бялядиййялярин фяалиййяти о гядяр дя цряк-ачан олмамышдыр. Йени йарадылмыш структур кими бялядиййяляря дювлят тяряфиндян гисмян дотасийалар верился дя, бялядиййя юз ющдясиня дцшян вязифяни там йериня йетирмяк цчцн гануна мцвафиг олараг юзцнцн малиййяляшдирилмя системини формалашдырмалы вя бцдъясинин эялирляр щиссясиндя эюстярилян вясаити ялдя етмялидир. Бялядиййянин эялирляри дедикдя, чохлары бялядиййянин балансында олан торпаг сащяляринин сатышындан ялдя олунан вясаити нязярдя тутса да, бу щеч дя беля дейил. Бу эцн бялядиййя ня вахтса тцкяняъяк торпаглара архайын олараг фяалиййят Vergi Mяcяllяsinя edilяn son dяyiшikliklяrя яsasяn, ci il yanvarыn 1-dяn fiziki шяxslяrin яmlak vя torpaq vergilяri yeni qaydada юdяnilmяyя baшlanmышdыr. Mяlum olduьu kimi, fiziki шяxslяrin яmlak vя torpaq vergilяri yerli vergilяrя aiddir vя bяlяdiyyяlяr tяrяfindяn yыьыlыr.

эюстярмямялидир. Бялядиййялярин ясас малиййя мянбяйи фяалиййят эюстярдийи яразидя йашайан вятяндашларын мяъбури юдямяли олдуглары торпаг вя ямлак, физики вя щцгуги шяхслярин мядян верэиси, еляъя дя щямин яразидя йерляшян мещманханалардан, истиращят мяркязляриндян, автомобил дайанаъагларындан, гурашдырылмыш рекламлара эюря юдянилян рцсумлар щесабына формалашдырылмалыдыр. Одур ки, щазырда дювлят вя щюкумятимиз тяряфиндян дя демократик юлкянин ясас атрибутларындан бири олан бялядиййя системинин инкишаф едиб нормал фяалиййят эюстярмяси, ящалинин мадди вя сосиал рифащынын йахшылашдырылмасында мцщцм рол ойнамасы цчцн бцтцн имканлардан истифадя едир, мювъуд ганунларын тякмилляшдирилмяси истигамятиндя мягсядйюнлц ишляр апарылыр. Бу эцн щяр бир вятяндаш билмялидир ки, онун юдядийи бялядиййя верэиляри азтяминатлы

Fiziki шяxslяr qaydada verginin hesablanmasыnda vя toplanmasыnda mюvcud чяtinliklяrin aradan qalxma-sыna яlveriшli шяrait yaranacaqdыr ki, bu da bяlяdiyyя bцdcяlяrinin forma-laшmasыna mцsbяt tяsir edяcяk.

nin hяr m2-я gюrя illik vergi Bakы шяhяrindя 0,6 manat, 10 min m2-dяn yuxarы hissяsi цчцn isя hяr m2 gюrя 1,2 manat mцяyyяn edilib. Gяncя, Sumqayыt, Xыrdalan шяhяrlяri vя Abшeron rayonunun qяsяbя vя kяndlяrindя mцvafiq olaraq bu rяqяmlяr 0,5 vя 1 manat, digяr шяhяrlяr vя rayon mяrkяzlяrindя 0,3 vя 0,6 manat tяшkil edяcяk. Rayon tabeliyindя olan шяhяrlяr, qяsяbяlяr vя kяndlяr цzrя hяr m2gюrя illik vergi 0,1 vя 0,2 manat olacaq. Kommersiya xarakterli (sяnaye, tikinti, nяqliyyat, rabitя, ticarяt-mяiшяt xidmяti vя digяr) xцsusi tяyinatlы torpaqlar 10 min m2-dяk olduqda torpaq sahяsinin hяr m2 gюrя illik vergi Bakы шяhяrindя 10 manat, 10 min m2-dяn yuxarы hissяsi цчцn isя hяr m2 gюrя 20 manat mцяyyяn edilib. Gяncя, Sumqayыt, Xыrdalan шяhяrlяri vя Abшeron rayonunun qяsяbя vя kяndlяrindя mцvafiq olaraq bu rяqяmlяr 8 vя 16 manat, digяr шяhяrlяr vя rayon mяrkяzlяrindя 4 vя 8 manat tяшkil edяcяk. Rayon tabeliyindя olan шяhяr-

аилялярин сосиал рифащынын йахшылашдырылмасында, онун йашадыьы мящяллянин, районун, шящярин тямизлик вя абадлыг ишляриндя, еколожи вя диэяр проблемлярин арадан галдырылмасында мцщцм рол ойнайыр. Вя бялядиййяйя сосиал-мадди йардым алмаг мягсядиля цз тутан щяр бир вятяндаш яввялъя юзцндян сорушмалыдыр ки, о юзц, мябляьи о гядяр дя йцксяк ол-майан бялядиййя верэилярини юдяйибми?.. Америкада верэиляр щаггында бир дейим вар: “Верэидян вя юлцмдян йайынмаг олмаз.” Биз ися беля дейирик: “Верэини юдя, сонра тяляб ет.” Ону да диггятинизя чатдырмаг истяйирик ки, артыг бу ил йанвар айынын 1-дян етибарян бялядиййя тяряфиндян наьд шякилдя верэилярин йыьылмасы дайандырылмыш вя щямин верэиляр вятяндашлар тяряфиндян банкларда, ба1нк филиалларында, почт мцяссияляриндя вя диэяр мцвафиг юдямя мянтягяляриндя щяйата кечирилмялидир.

vergilяri yeni юdяyяcяk lяr, qяsяbяlяr vя kяndlяr цzrя hяr m2 gюrя illik vergi 2 vя 4 manat olacaq. Vergi qanunvericiliyinя яsasяn, яmlak vergisi mцlkiyyяti tяsdiq edяn sяnяdlяr, torpaq vergisi isя mцlkiyyяt vя istifadя hцququnu tяsdiq edяn sяnяdlяr яsasыnda hesablanыr. Яmlak vergisi ilя baьlы dяyiшikliklяr bяlяdiyyя bцdcяlяrinin, torpaq vergisi ilя baьlы dяyiшikliklяr isя dюvlяt vя bяlяdiyyя bцdcяlяrinin formalaшmasыna mцsbяt tяsir gюstяrяcяk, bяlяdiyyяlяrin maliyyя potensialыnы яhяmiyyяtli dяrяcяdя artыracaq. Иndiyяdяk torpaq vergisinin dяrяcяlяri cы illяrin sonunda mцяyyяnlяшdirilmiш normativ яsasыnda vergiyя cяlb edilirdi. Keчяn mцddяt яrzindя bцtцn sahяlяrdя qiymяtlяrin artmasыna baxmayaraq, torpaq vergisinin dяrяcяsi чox aшaьы idi. Fiziki шяxslяrin яmlak vergisi fiziki шяxsin xцsusi mцlkiyyяtindя olan binalarыn inventarlaшdыrыlmыш dяyяrindяn tutulurdu. Bu isя, vergi yыьыmыnda problemlяr yaradыrdы. Araшdыrmalar gюstяrir ki, fiziki шяxslяrdяn яm-

lak vergisinin vergitutma obyekti olan yaшayыш evlяrinin bir чoxunun inventar dяyяri yoxdur. Bu problem юzцnц kяnd yerlяrindя qabarыq шяkildя bцruzя verir. Kяnd yerlяrindя evlяrin 90%-nin inventar dяyяri olmadыьыndan onlarыn vergiyя cяlb edilmяsi problem yaradыr. Юlkяdя fяaliyyяt gюstяrяn bяlяdiyyяlяrin 80%dяn чoxunun kяnd яrazilяrini яhatя etdiyini nяzяrя alsaq, vergi yыьыmыnda olan problemin яksяr bяlяdiyyяlяrя aid olduьunu mцшahidя edя bilяrik. Bяzi hallarda inventar dяyяri olmayan evlяr bяlяdiyyяlяrin юzlяri tяrяfindяn tяxmini qiymяtlяndirilir vя onlara tяxmini vergi mяblяьi tяtbiq edilirdi ki, bu da Vergi Mяcяllяsi ilя ziddiyyяt tяшkil edirdi.

Яmlak vergisi яmlakыn inventar dяyяrindяn hesablandыьыndan bu чяtinliklяr xцsusilя яmlak vergisinin yыьыmыnda юzцnц daha aydыn gюstяrirdi. Яmlak vergisi hesabTorpaq vergisi ilя baьlы lanarkяn fiziki шяxslяrin mцlkiyyяtindя olan binalarыn inventar dяyяri dяyiшikliklяrя gяlincя, dяyiшiklik Nazirlяr Kabinetinin 28 iyun cu kяnd tяsяrrцfatы tяyinatlы torpaqlara il tarixli saylы qяrarы ilя tяsdiq deyil, Vergi Mяcяllяsinin cц edilmiш "Fiziki шяxslяrin mцlkiyyяtin- maddяsindя nяzяrdя tutulan torpaq dя olan binalarыn inventar dяyяrinin sahяlяrinя шamil edilir. Sяnaye, tihesablanmasы Qaydasы" ilя mцяyyяn kinti, nяqliyyat, rabitя, ticarяt-mяiшяt xidmяti vя digяr xцsusi tяyinatlы yaedilirdi. Vergilяr Nazirliyinin Vergi шayыш fondlarыnыn hяyяtyanы sahяlяri siyasяti vя strateji araшdыrmalar Baш vя vяtяndaшlarыn baь sahяlяrinin tutИdarяsinin Vergi siyasяti idarяsinin duьu torpaqlar цzrя yeni vergitutma rяisi Шamil Яrяbovun sюzlяrinя gю- mexanizmi mцяyyяn edilib. Burada rя, fiziki шяxslяrin яmlak vя torpaq vergi dяrяcяlяri torpaьыn sahяsinя Mцtяxяssislяr yeni dяyivergilяri ilя baьlы Vergi Mяcяllяsinя ( m2) baьlыdыr vя tяkcя regionlar шikliyin tяtbiqi nяticяsindя bu edilяn son dяyiшikliklяr bяlяdiyyя- цzrя deyil, hяm dя 10 min m2 (1 ha) problemin aradan qalxacaьыnы, lяrin vergi yыьыmыnda цzlяшdiklяri sahяdяn asыlы olaraq diferensiallaшbяlяdiyyяlяrin vergi gяlirlяrinin dыrыlыb. problemlяri aradan qaldыracaq. яhяmiyyяtli dяrяcяdя artacaьыnы Yaшayыш fondlarы, hяyяtyaBяlяdiyyяlяrя яmlakыn qiyproqnozlaшdыrыr. mяtlяndirilmяsi vя yenidяn nы sahяlяr vя vяtяndaшlarыn baь saqiymяtlяndirilmяsi sяlahiy-yяti ver- hяlяrinin tutduьu torpaq sahяlяri 10 ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ ilmяsinя baxmaya-raq, onlarыn min m2-dяk olduqda torpaq sahяsiqiymяtlяndirmя xяrclяrini юdяmяk imkanlarы olmadыьыШяки Бялядиййясинин верэи юдяйиъиляриня тягдим етдийи ТЯДИЙЙЯ БИЛДИРИШИ (нцмуня) na gюrя bu iшin юh-dяsindяn gяlя bilmirdilяr. Bяlяdiyyяlяrin iшinin asanAzяrbaycan Respublikasы Vergilяr Nazirliyinin 19 may laшdыrыlmasы, яmlak vergisinin ci il tarixli F saylы яmri ilя tяsdiq edilmiшdir. ЯMLAK VERGИSИNЯ EDИLMИШ DЯYИШИKLИKLЯR BARЯDЯ tam vя dцzgцn hesablanmasы mяqsяdilя binalarыn, yaшaTЯDИYYЯ BИLDИRИШИ yыш vя qeyri-yaшayыш sahяlя1. __________________________________________________________________ Яmlak vergisi цzrя Vergi Mяcяllяsinin , , , (fiziki шяxsin soyadы, adы, atasыnыn adы) rinin яrazilяrinin sahяlяrinя ci maddяlяrinя dяyiшiklik edilib. 2. __________________________________________________________________ gюrя verginin hesablanmasы (fiziki шяxsin цnvanы) цчцn bu dяyiшikliklяrя ehti3. __________________________________________________________________ yac yaranmышdы. DяyiшiklikBelя ki, fiziki шяxslяr ci il tarixdяn etibarяn binalarыn (fiziki шяxsin kodu vя шяxsi hesab nюmrяsi) dяn яvvяl яmlakыn inventar dяyяrinя gюrя deyil, binalarыn sahяsinin hяr kvadratmetrinя 4. Шяki Bяlяdiyyяsi (VЮEN: ) bildirir ki, Sizя Azяrbaycan Respublikasыnыn Vergi manatadяk olan hissяsi gюrя aшaьыdakы cяdvяldя gюstяrilяn dяrяcяlяr tяdbiq olunmaqla Mяcяllяsinin , cц fяslinя яsasяn ъи il цчцn vergidяn azad idi, dяyiшikяmlak vergisi юdяmяlidir. likdяn sonra isя яmlakыn torpaq vergisi______ manat, яmlak vergisi ______ manat hesablanmышdыr. 30 m2-dяk olan hissяsi 5. Verginin юdяnilmя mцddяti: ci il 15 avqust tarixяdяk ______ manat vergidяn azad olacaq. Bu Yaшayыш sahяsi 30 kv metrdяn aшaьы olduqda vergi hesablanmыr. gцzяшt yalnыz yaшayыш sahяci il 15 noyabr tarixяdяk ______ manat lяrinя aid edilir, qeyri-yaшaШяki шяhяrindя 1 kv metr - 0,20 manat mцяyyяn edilmiшdir. yыш sahяlяrinя gцzяшt nяzяr6. Vergi Kapital Bankыn Шяki fililalыnda yerlяшяn AZ92AИИB №-li hesaba юdяnilmяlidir. dя tutulmayыb. Bundan baшqa, mяsяlяn, binanыn Bakы Misal: Шяki шяhяrindя fiziki шяxsin mцlkiyyяtindя 47 kv metr sahяsi 7. Юtяn dюvr цчцn vergi borcu: torpaq vergisi _____ manat, яmlak vergisi ______ manat шяhяrinin mяrkяzindя vя olan mяnzil vardыr. Bu halda яmlak vergisi aшaьыdakы qaydada mяrkяzdяn kяnar yerlяшmяФаиз мябляьи: torpaq vergisi_____ manat, яmlak vergisi _____ manat si ilя baьlы 0,,5 arasыnda hesablanacaq: яmsallar tяtbiq olunacaq. Bu Йекун _____ manat M.Y. isя o demяkdir ki, шяhяrin (47 m2 - 30 m2) = 17 m2 x 0,20 manat = 3,40 manat (Цч manat mяrkяzindя olan binaya gюBяlяdiyyяnin vergi mцfяttiшi: ________________________ ___________ ________ 40 qяpik) rя mцяyyяn edilmiш dяrяcя ( Soyadы, adы, atasыnыn adы) (imza) (tarix) ilя hesablanmыш яmlak vergisinя яlavя яmsal tяtbiq _____________________________________________________________________ Sizя mяxsus yaшayыш sahяsinin Шяki bяlяdiyyяsindя qeydiyyolunaraq vergi artыrыlacaq. Кясилмя хятти atы olmamasы sяbяbli ci il цчцn яmlak vergisinin hesablanQeyd olunan яmsallar Azяr_____________________________________________________________________ masы mцmkцn olmamышdыr. baycan Respublikasы Prezidentinin 11 avqust cц Щесаб №_______, цнваны____________________________, телефон №___________, il tarixli Fяrmanыna яsasяn, Odur ki, texniki pasportun surяtini bяlяdiyyяnin vergi yыьыm Nazirlяr Kabineti tяrяfindяn Шяки бялядиййяси цчцн ъи ил цчцн torpaq vergisi _____manat, яmlak vergisi ______manat шюbяsinя vя ya vergi mцfяttiшinя tяqdim etmяyiniz mяcburidir! цч ay mцddяtindя Azяrbaytorpaq vergisi _____manat, яmlak vergisi ______manat Ютян дювр цчцн верэи боръу: can Respublikasыnыn Prezidenti ilя razыlaшdыrыlmaqla Bildiriшi aldыqdan sonra Шяki bяlяdiyyяsinin vergi yыьыmы torpaq vergisi _____manat, яmlak vergisi ______manat Фаиз мябляьи: mцяyyяn edilяcяkdir. шюbяsinin , saylы telefonlarla yaшayыш Dяyiшikliklяrin Йекун _____ manat sahяsinin kvadrat metri haqqыnda, юzцnцzцn цnvanы, tяdiyyя mцsbяt tя-rяfi odur ki, fiziki _______________________________ ____________ __________ bildiriшinin kodu vя telefon nюmrяnizi bildirmяyinizi xahiш edirik. шяxslяrin яmlak vergisindяn (Сoyadы, adы, atasыnыn adы ) (imza) (tarix) yayыnma ehtimalы azalacaq. Bяlяdiyyяlяr tяrяfindяn

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 6

№ 5 (), Май

Ямлак верэисиня едилмиш дяйишикликляр барядя Ямлак верэиси цзря Верэи Мяъяллясинин , вя ъи маддяляриня дяйишиклик едилиб. Беля ки, физики шяхсляр ъи ил тарихиндян етибарян биналарын инвентар дяйяриня эюря дейил,

биналарын сащясинин щяр квадрат метриня эюря ашаьыдакы ъядвялдя эюстярилян дяряъяляр тятбиг олунмагла ямлак верэисини юдямялидир. Йашайыш сащяси 30 м2-дян ашаьы олдугда верэи щесабланмыр.

Бина Бакы шящяриндя йерляшдикдя, щямин дяряъяляря Назирляр Кабинетинин мцяййян етдийи 0,7дян ашаьы вя 1,5-дян йухары олмайан ямсаллар тятбиг едиляъякдир.

Физики шяхсин хцсуси мцлкиййятиндя олан йашайыш вя гейри-йашайыш сащяляри

Йашайыш мянтягяляри

Дяйишикликдя яввял Бакы

району

Дяйишикликдян сонра 1 м2 0,4 манат

Эянъя, Сумгайыт шящярляри вя Абшерон

1 м2 0,3 манат

Мисал 1. Бакы шящяриндя (Назирляр Кабинетинин мцяййян етдийи ямсалы шярти олараг 1,1 гябул Диэяр шящярляр (район табелийиндя олан едяк) физики шяхсин мцлкиййятиндя 60 м2 асщяси шящярляр истисна олмагла), район мяркязляри олан йашайыш еви мювъуддур. Евя эюря ямлак верэиси ашаьыдакы гайда иля щесабланыр: (60 м2 - 30 м2) х 0,4 манат х 1,1 - 13,2 манат 2. Шяки шящяриндя физики шяхсин мцлкиййятиндя 85 м2 сащяси олан мянзилш вя сащбкарлыг мягсяди цчцн истифадя етдийи 25 м2 сащясиолан обйекти вардыр. Бу щалда ямлак Район табелийиндя олан шящярлярдя, верэиси ашаьыдакы гайдада щесабланаъаг: гясябялярдя вя кяндлярдя (Бакы вя Сумгайыт шящярляринин, щабеля Абшерон районунун гясябя вя кяндляри истисна олмагла) (85 м2 - 30 м2 ) х 0,2 манат = 11 манат

хцсуси мцлкиййятдя олан биналарын инвентарлашмыш дяйяри манатадяк олдугда верэи тутулмур, манатдан чох олан мябляьдян 0,1 фаиз

1 м2 0,2 манат

1 м2 0,1 манат

25 м2 х 0,2 манат = 5,0 манат Ъями: 11,0 манат + 5,0 манат = 16,0 манат

Торпаг верэисиня едилмиш дяйишикликляр барядя Торпаг верэиси цзря Верэи мяъяллясинин ъц маддясиня дяйишиклик едилмишдир. Бу маддяйя

ясасян ашаьыдакы ъядвялдя тяйинатлары гейд олунан торпаг сащяляринин щяр квадрат метриня эюря

Йашайыш мянтягяляри

торпаг верэисинин мябляьи эюстярилян дяряъяляр тятбиг олунмагла щесабланыр:

Сянайе, тикинти, няглиййат, рабитя, тиъарятмяишят хидмяти вя диэяр хцсуси тяйинатлы торпаглар (манатла) Дяйишикликдян яввял

Дяйишикликдян сонра

Йашвйыш фондларынын, щяйятйаны сащялярин торпаглары вя вятяндашларын баь сащяляринин тутдуьу торпаглар (манатла)

Дяйишикликдян яввял

Дяйишикликдян сонра

Мисал 1. Шяки шящяриндя йерляшян мцяссисянин 1,4 2 щектар ( м ) сянайе цчцн истифадя етдийи торпаьы вар. Бу щалда, мцяссисянин торпаг верэиси ашаьыдакы кими щесабланыр: 2

2

( м2 / м ) х 4 = манат ( м -я гядяр олан щисся цчцн) 2

2

Бакы

10

10

20

0,6

0,6

1,2

Эянъя, Сумгайыт шящярляри вя Абшерон району

8

8

16

0,5

0,5

1,0

4

4

8

0,3

0,3

0,6

2

2

4

0,1

0,1

0,2

2

м / м х 8 = манат ( м -дян Диэяр шящярляр йухары олан щяссяси цчцн) (район табелийиндя Ъями: манат + манат = манат олан шящярляр истисна 2. Физики шяхсин Шяки шящяриндя 6 сот олмагла), щяйятйаны асщяси вар. Бу щалда торпаг верэиси район ашаьыдакы кими щесабланыр: мяркязляри ( м / м) х 0,3 = 1,8 манат Район 3. Мцщарибя ветераны олан шяхсин Шяки районунун табечилийиндя олан Бидейиз кяндиндя 12 щектар баь сащяси вар. Бу шящярлярдя, щалда торпаг верэиси сащясинин юлчцсцндян вя верэи эцзяшти нязяря алынмагла ашаьыдакы кими щесабланыр: гясябялярдя вя кяндлярдя 2 2 (Бакы вя ( м2/ м ) х 0,3 = 30 манат Сумгайыт ( м -я гядяр олан щисся цчцн) шящярляринин, 2 2 щабеля ( м /м ) х 0,6 манат = 12 манат 2 Абшерон ( м -дян йухары олан щисся цчцн) районунун гясябя вя (30 манат + 12 манат) = 42 манат - 30 манат верэи кяндляри эцзяшти = 12 манат

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 5 (), Май

сящ.7

Гardaш шяhяrlяrимизин sыrasыna daha biri Fransanыn Kolmar шяhяri dя яlavя olunду Шяki ilя Fransanыn Kolmar шяhяrlяri arasыnda dostluq vя яmяkdaшlыq xartiyasы imzalanыb. Bu qardaшlaшmanы rяsmilяшdirmяk цчцn Kolmar шяhяrinin meri Jilber Meyerin rяhbяrlik etdiyi nцmayяndя heyяti mayыn da Шяki шяhяrindя olub. Nцmayяndя heyяtinin tяrkibinя, hяmчinin meriyanыn nцmayяndяlяri, Fransanыn юlkяmizdяki sяfirliyinin mяsul яmяkdaшlarы vя bu юlkяdяn gяlmiш digяr qonaqlar daxil idilяr. Sяfяr proqramыna uyьun olaraq, qonaqlar яvvяlcя "Yuxarы baш" Dюvlяt Tarix-Memarlыq Qoruьunun яrazisini gяzib, buradakы tarixi abidяlяrя baш чяkib, Шяrq memarlыьыnыn nadir incisi hesab olunan Шяki xanlarыnыn sarayы ilя tanыш olublar. Fransalы qonaqlar, hяmчinin Kiш kяndindяki qяdim alban mяbяdini dя ziyarяt ediblяr. Qonaqlar ikinci dцnya mцharibяsinin iшtirakчыsы, partizan, Fransa Mцqavimяt Hяrяkatыnыn gюrkяmli nцmayяndяlяrindяn biri Яhmяdiyyя Cяbrayыlovun Шяki шяhяrindяki ev muzeyinя dя baш чяkiblяr. Sonra "Шяki Palas" otelindя Шяki ilя Kolmar arasыnda dostluq vя яmяkdaшlыq xartiyasыnыn imzalanmasы mяrasimi keчirilib. Sяnяdi Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov vя Kolmar шяhяrinin meri Jilber Meyer imzalayыblar. Sonra tяrяflяr qardaшlaшmыш шяhяrlяrin tarixi, mяdяniyyяti,

Jilber Meyer Kolmar шяhяrinin meri iqtisadiyyatы, turizm potensialы barяdя qыsa tяqdimatla чыxыш ediblяr. Diqqяtя чatdыrыlыb ki, Шяki ilя Kolmar arasыnda яlaqяlяrin tяmяli cц ilin iyununda qoyulub. Hяmin dюvrdя Kolmar шяhяr merinin baшчыlыq etdiyi nцmayяndя heyяti Шяkiyя sяfяr edib, шяhяrlя yaxыndan tanыш olub. Sяfяrin nяticяsi olaraq, bu шяhяrlяr arasыnda яlaqяlяrin daha da geniшlяndirilmяsi qяrara alыnыb. Bildirilib ki, Шяki Azяrbaycanыn яn qяdim vя gюzяl tarixi шяhяrlяrindяn biridir. min nяfяr яhalisi olan rayonun iqtisadiyyatыnda kяnd tяsяrrцfatы, hяmчinin ipяkчilik sяna-

yesi яsas yerlяrdяn birini tutur. Шяki, hяm dя юlkяnin turizm mяrkяzlяrindяn biridir. Hяr il bu шяhяrя min nяfяrdяn чox turist gяlir. Diqqяtя чatdыrыlыb ki, Шяkidя dюvlяt qeydiyyatыna gюtцrцlmцш 84 tarix vя mяdяniyyяt abidяsi var. Шяki Azяrbaycanda festivallar шяhяri kimi dя tanыnыr. Tяkcя юtяn il bu шяhяrdя 4 beynяlxalq festival keчirilib. Sяmimi qonaqpяrvяrliyя gюrя minnяtdarlыьыnы bildirяn mer Jilber Meyer Шяki ilя Kolmar arasыnda bir чox oxшar cяhяtlяrin olduьunu diqqяtя чatdыrыb. Шяkini Qafqazыn mirvarisinя bяnzяdяn qonaq шяhяrlяr arasыnda dostluq xartiyasыnыn imzalanmasыndan bюyцk qцrur hissi keчirdiyini vurьulayыb. Bildirilib ki, Kolmar da Шяki kimi, turist шяhяridir. Hяr il bu шяhяrя 3,5 milyon nяfяrя yaxыn turist gяlir. Kolmar, hяm dя festivallar шяhяridir. Bu шяhяrdя hяr il beynяlxalq festival keчirilir. Mer qeyd edib ki, indiyяdяk Kolmar 7 шяhяrlя dostluq xartiyasы imzalayыb. Sevindirici haldыr ki, Шяki dя artыq qardaшlaшmыш шяhяrlяr sыrasыna daxil edilib. Иmzalanma mяrasimi baшa чatdыqdan sonra hяr iki шяhяrin rяhbяrliyi adыndan qarшыlыqlы шяkildя xatirя hяdiyyяlяri tяqdim olunub.

***

Kolmar шяhяrinin meri: “Sevinirяm ki, Azяrbaycanы Fransada olduьu kimi tanыda bilmiшяm”

“Шяki ilя Kolmar шяhяrlяri arasыnda bir чox oxшar cяhяtlяr var. Mяn bunu cц ildя Шяkiyя ilk dяfя gяlяndя hiss etdim vя elя hяmin vaxtdan da bu шяhяri sevdim. Mяn Шяki ilя daha yaxыndan tanыш olandan sonra gюrdцm ki, шяhяrlяrimizin tarixi vя mяdяniyyяtlяrindя dя bir чox oxшarlыqlar var.” Bu fikirlяri ЫЫЫ Цmumdцnya Mяdяniyyяtlяrarasы Dialoq Forumunun iшtirakчыsы, Шяki шяhяrindя dostluq vя яmяkdaшlыq barяdя xartiyanы imzalayan Fransa Respublikasыnыn Kolmar шяhяrinin meri Jilber Meyer jurnalistlяrя mцsahibяsindя bildirib. Xartiyanыn imzalanmasыna bir чox amillяrin tяsir etdiyini vurьulayan Kolmar шяhяrinin meri deyib: "Bildiyiniz kimi, general Шarl de Qoll vaxtilя Azяrbaycanda olub. Mяn isя Шarl de Qoll hяrяkatыnыn цzvц olmuшam vя indi dя цzvц olaraq qalыram. Bundan яlavя, mяn cц ildя Шяkiyя gяlяrkяn fransыz dilini tяdris edяn mцяllimlяrin necя цrяklя чalышdыqlarыnы gюrdцm. Tяbii ki, bцtцn bu amillяr шяhяrlяrimiz arasыnda dost-

luq яlaqяlяrinin yaradыlmasыna tяkan verdi". Mer bildirib ki, insanlarыn siyasi baxышlarы mцxtяlifdir vя onlara baшqa cцr dцшцnmяyi qadaьan etmяk olmaz. Onun rяhbяrlik etdiyi meriya шurasыnda da 4 nяfяrin mцxtяlif siyasi partiyalarыn цzvц olmasыna baxmayaraq, hamы Шяki ilя яmяkdaшlыьa yekdilliklя qяrar verib. Jilber Meyer deyib: "Sevinirяm ki, mяn Azяrbaycanы, elяcя dя Шяkini olduьu kimi tanыda bilmiшяm vя bunun sayяsindя dя onlar Azяrbaycan ilя яmяkdaшlыьы bюyцk mяmnuniyyяtlя qяbul etdilяr". Bakыda ЫЫЫ Цmumdцnya Mяdяniyyяtlяrarasы Dialoq Forumunda iшtirak etmяyindяn mяmnun qaldыьыnы vurьulayan Kolmar шяhяrinin meri Azяrbaycanda keчirilяcяk birinci Avropa Oyunlarыna da baxmaьa gяlяcяyini bildirib. Mer ону да vurьulayыb ki, шяhяrlяrimiz arasыnda яmяkdaшlыq ona gяtirib чыxardы ki, artыq Fransa шяhяrlяrinin nцmayяndяlяri dя Azяrbaycan haqqыnda яsl hяqiqяtlяri deyirlяr.

Yerli (bяlяdiyyя) vergilяr vя юdяniшlяr haqqыnda Azяrbaycan Respublikasыnыn Qanunu Maddя 1. Qanunun tяyinatы Bu qanun Azяrbaycan Respublikasыnda yerli (bяlяdiyyя) vergilяrin vя юdяniшlяrin юdяnilmяsi ilя baьlы yaranan iqtisadi vя hцquqi mцnasibяtlяri tяnzimlяyir. Maddя 2. Yerli (bяlяdiyyя) vergilяr vя юdяniшlяr цzrя qanunvericilik Yerli (bяlяdiyyя) vergi vя юdяniшlяrя (bundan sonra - yerli vergilяr vя юdяniшlяr) dair qanunvericilik Azяrbaycan Respublikasыnыn Konstitusiyasыndan, Azяrbaycan Respublikasыnыn Vergi Mяcяllяsindяn, "Bяlяdiyyяlяrin statusu haqqыnda" vя "Bяlяdiyyяlяrin maliyyяsinin яsaslarы haqqыnda" Azяrbaycan Respublikasыnыn Qanunlarыndan, bu Qanundan, habelя bu qanunlara mцvafiq qяbul edilmiш digяr qanunvericilik aktlarыndan ibarяtdir. Bu Qanunda istifadя olunan anlayышlar Azяrbaycan Respublikasыnыn Vergi Mяcяllяsindя qяbul edilmiш mяnada tяtbiq edilir. Maddя 3. Yerli vergilяr vя юdяniшlяr Yerli vergilяr Azяrbaycan Respublikasыnыn vergi sisteminin tяrkib hissяsidir. Yerli vergilяr bu Qanuna vя Azяrbaycan Respublikasыnыn Vergi Mяcяllяsinя uyьun olaraq bяlяdiyyяlяrя юdяnilяn vergilяrdir. Bяlяdiyyяlяr tяrяfindяn tяtbiq edilяn юdяniшlяr bu Qanunla mцяyyяnlяшdirilяn юdяniшlяrdяn, habelя yerli rяy sorьularыnыn nяticяlяri яsasыnda hяyata keчirilяn mяqsяdli layihяlяrin maliyyяlяшdirilmяsi цчцn hцquqi vя fiziki шяxslяrin юdяdiklяri kюnцllц birdяfяlik юdяniшlяrdяn ibarяtdir. Bu юdяniшlяr hцquqi vя fiziki шяxslяr tяrяfindяn qanunvericiliklя nяzяrdя tutulmuш vergi юhdяliklяri yerinя yetirildikdяn sonra onlarыn sяrяncamыnda qalan mяnfяяt vя gяlirlяr hesabыna юdяnilir. Bu юdяniшlяrdяn yalnыz tяyinatы цzrя istifadя olunmalыdыr. Maddя 4. Yerli vergilяrin mцяyyяn edilmяsinin яsaslarы Yerli vergilяrin mцяyyяn edilmяsinin яsaslarы aшaьыdakыlardыr: vergitutma obyekti; vergitutma bazasы; vergitutma dюvrц; vergi dяrяcяsi; verginin hesablanmasы qaydasы; verginin юdяnilmяsi qaydasы vя mцddяti. Maddя 5. Vergitutma obyekti vя vergi юdяyicisi Bяlяdiyyя mцlkiyyяtindя olan mцяssisя vя tяшkilatыn mяnfяяti, yerli яhяmiyyяtli tikinti materiallarы, fiziki шяxslяrin яmlakы (tikililяr vя onlarыn hissяlяri, avtomobil vя юzцyeriyяn tяkяrli texnika, su vя hava nяqliyyatы vasitяlяri),

habelя fiziki шяxslяrin istifadяsindя vя (yaxud) mцlkiyyяtindя olan torpaq sahяlяri mцvafiq bяlяdiyyя vergilяrinin vergitutma obyektidir. Vergi юdяyicisi - bu Qanuna uyьun olaraq mцяyyяn edilmiш vergitutma obyektlяrindяn vergi юdяyяn fiziki vя hцquqi шяxslяrdir. Tikililяr vя onlarыn hissяlяrinя gюrя fiziki шяxslяrdяn яmlak vergisi hesablamaq mяqsяdilя bяlяdiyyяlяr ildя bir dяfяdяn чox olmamaq шяrtilя, яrazilяrindя yerlяшяn mцvafiq яmlakыn vergiqoyma mяqsяdlяri цчцn qiymяtlяndirilmяsi barяdя qяrar qяbul edirlяr. Яmlakыn qiymяtlяndirilmяsi цzrя яmяliyyatlar bяlяdiyyяlяrin vяsaiti hesabыna maliyyяlяшdirilir. Bu dяyяr mцvafiq icra hakimiyyяti orqanы tяrяfindяn tяsdiq olunan qaydalar яsasыnda mцяyyяnlяшdirilir. Яmlakыn dяyяri fiziki шяxsin tяшяbbцsц ilя vя onun hesabыna mцstяqil peшяkar qiymяtlяndiricilяr tяrяfindяn hesablana bilяr. Vergi agenti - vergi qanunvericiliyinя uyьun olaraq vergini hesablamaьa, onu vergi юdяyicisindяn tutmaьa vя tяyinatы цzrя yerli bцdcяyя kючцrmяyя borclu olan шяxsdir. Vergi юdяyicisinin vя vergi agentinin hцquq vя vяzifяlяri vergi qanunvericiliyi ilя tяnzimlяnir. Maddя 6. Vergitutmanыn formalarы Vergilяr aшaьыdakы formalarda tutulur: bilavasitя mяnbяdяn (verginin gяlir vя ya mяnfяяt яldя edilmяsinяdяk tutulmasы); bяyannamя цzrя (verginin gяlir vя ya mяnfяяt яldя edilmяsindяn sonra tutulmasы); bildiriш цzrя (vergitutma obyektinin dяyяri vя sahяsi яsasыnda, bяlяdiyyяlяrin vergi xidmяti orqanlarыnыn hesabladыьы mяblяь цчцn tяqdim etdiyi tяdiyyя bildiriшi цzrя vergi юdяyicisi tяrяfindяn verginin юdяnilmяsi). Maddя 7. Bяlяdiyyяlяrin vergi xidmяti orqanlarы, onlarыn hцquq vя vяzifяlяri Qanunvericilikdя mцяyyяn edilmiш qaydada vergilяrin vя юdяniшlяrin dцzgцn hesablanmasыna, tam vя vaxtыnda юdяnilmяsinя nяzarяt bяlяdiyyяlяrin vergi xidmяti orqanlarы tяrяfindяn hяyata keчirilir. Azяrbaycan Respublikasыnda yerli vergilяrin vя юdяniшlяrin юdяnilmяsi vя yыьыlmasы qaydalarы, vergi юdяyicilяrinin vя bяlяdiyyяlяrin vergi xidmяti orqanlarыnыn hцquq vя vяzifяlяri, vergi nяzarяtinin forma vя metodlarы, vergi qanunvericiliyinin pozulmasыna gюrя mяsuliyyяt, bяlяdiyyяlяrin vergi xidmяti orqanlarыnыn vя onlarыn vяzifяli шяxslяrinin hяrяkяtlяrindяn (hяrяkяtsizliyindяn) шikayяt edilmяsi qaydalarы Qanunla tяsdiq olunan mцvafiq Яsasnamя ilя mцяyyяn edilir. Maddя 8. Yerli vergilяrin tяrkibi Yerli vergilяrя aшaьыdakыlar aiddir: fiziki шяxslяrdяn torpaq vergisi; fiziki шяxslяrdяn яmlak vergisi; yerli яhяmiyyяtli tikinti materiallarы (kяr-

pic-kirяmit gillяri, tikinti qumlarы, yцksяk mюhkяmliyя malik olan чыnqыl xammalы) цzrя mяdяn vergisi; bяlяdiyyя mцlkiyyяtindя olan hцquqi шяxslяrin mяnfяяt vergisi. Maddя 9. Yerli юdяniшlяrin tяrkibi Yerli юdяniшlяrя aшaьыdakыlar aiddir: bяlяdiyyя mцlkiyyяtindя olan torpaqlarda, binalarda vя digяr obyektlяrdя kцчя (divar) reklamыnыn yerlяшdirilmяsi vя yayыmы цчцn юdяniш; Azяrbaycan Respublikasыnыn qanunvericiliyinя uyьun olaraq bяlяdiyyя mцlkiyyяtinin юzgяninkilяшdirilmяsindяn, icarяyя vя istifadяyя verilmяsindяn daxil olan юdяniш; bяlяdiyyяlяr tяrяfindяn xцsusi ayrыlmыш torpaq sahяlяrindя stasionar vя ya sяyyar ticarяt, ictimai iaшя vя digяr xidmяtlяrя gюrя юdяniш; bяlяdiyyя яrazisindя mehmanxana, sanatoriya-kurort vя turizm xidmяtlяri gюstяrяn шяxslяrdяn alыnan юdяniш. Bц юdяniш hяr bir шяxs цчцn sutkada 1,1 manatdan чox olmamaqla mцяyyяn edilir; bяlяdiyyя яrazilяrindя hцquqi vя fiziki шяxslяrя mяxsus olan ixtisaslaшdыrыlmыш avtomobil dayanacaqlarы vя ya bяlяdiyyяlяrin qяrarыna яsasяn mцяyyяn edilmiш yerlяrdя bцtцn nюv nяqliyyat vasitяlяrinin daimi vя ya mцvяqqяti dayanacaqlarы цчцn юdяniш. Bu юdяniш hяr bir nяqliyyat vasitяsi цчцn sutkada 0,1 manatdan чox olmamaqla mцяyyяn edilir. Qanunvericilikdя nяzяrdя tutulmuш qaydada bяlяdiyyяlяr yerli яhяmiyyяtli proqramlarыn maliyyяlяшdirilmяsi цчцn yerli rяy sorьusunun nяticяsinя яsasяn hцquqi vя fiziki шяxslяrin sяrяncamыnda qalan mяnfяяt vя gяlirlяr hesabыna юdяnilяn kюnцllц birdяfяlik юdяniшlяr tяtbiq edя bilяr. Bu юdяniшlяrdяn yalnыz tяyinatы цzrя istifadя olunmalыdыr. Maddя Yerli vergilяrin dяrяcяlяri vя vergi цzrя gцzяшtlяr Yerli vergilяrin dяrяcяlяri Azяrbaycan Respublikasыnыn vergi qanunvericiliyindя tяsbit edilmiш hяdlяr daxilindя mцяyyяn edilir. Bяlяdiyyяlяr vergi qanunvericiliyinя uyьun olaraq vergi юdяyicilяrinin ayrы-ayrы kateqoriyalarыnы vergidяn tam vя ya qismяn azad etmяk, vergi dяrяcяlяrinin aшaьы salыnmasы barяdя qяrar qяbul edя bilяrlяr. Maddя Yerli vergilяrin vя юdяniшlяrin hesablanmasы vя юdяnilmяsi Bu Qanunda gюstяrilяn yerli vergilяrin vя юdяniшlяrin hesablanmasы vя юdяnilmяsi mцvafiq qanunvericiliklя mцяyyяn edilir. Bu Qanunun maddяsindя gюstяrilяn юdяniшlяr qeydiyyata dцшmцш шяxslяrdяn tutularaq, nюvbяti ayыn 5-dяk mцvafiq bяlяdiyyяlяrя юdяnilir. Bu Qanunun ci maddяsindя gюs-

tяrilяn юdяniшlяr hяr bir юdяyicidяn tutularaq, bяlяdiyyяlяr tяrяfindяn mцяyyяn edilmiш mцddяtlяrdя vя qaydalarla bяlяdiyyяlяrя юdяnilir. Maddя Yerli vergi vя юdяniшlяrin yыьыlmasыna vя istifadяsinя nяzarяt Yerli vergilяrin vя юdяniшlяrin yыьыlmasыna, yerli bцdcяlяrя kючцrцlmяsinя vя istifadя olunmasыna nяzarяt bяlяdiyyяlяrin mцvafiq komissiyalarы, habelя seчkili orqanlarda bяlяdiyyя qulluьunda iшlяyяn, yerli mяhяllя komitяlяrinin vя vяtяndaшlarыn yыьыncaqlarыnda tяklif olunan, bяlяdiyyя iclasыnda tяsdiq olunan nяzarяt komissiyalarы tяrяfindяn hяyata keчirilir. Zяruri hallarda yerli vergi vя юdяniшlяrin yыьыlmasыna vя onlardan istifadя edilmяsinя nяzarяt mяqsяdilя bяlяdiyyяlяrin qяrarыna яsasяn mцvafiq yoxlamalarыn aparыlmasы цчцn mцstяqil auditorlar cяlb oluna bilяr. Bяlяdiyyяlяrin vergi vя юdяniшlяrin yыьыlmasы vя istifadяsi sahяsindя fяaliyyяti tam aшkarlыq шяraitindя hяyata keчirilmяlidir. Bu mяqsяdlя bяlяdiyyяlяr vя onlarыn mцvafiq nяzarяt komissiyalarы bяlяdiyyя яrazisindя yaшayan sakinlяr qarшыsыnda mцtяmadi olaraq hesabatlar verir, bцlletenlяr buraxыr, illik hesabatlarы bяlяdiyyя binasыnыn qarшыsыnda xцsusi lюvhяlяrdя yerlяшdirirlяr. Maddя Yerli vergi vя юdяniшlяrя dair qanunvericiliyin pozulmasыna gюrя mяsuliyyяt Yerli vergi vя юdяniшlяrin юdяyicilяri, vergi agentlяri, habelя bяlяdiyyяlяrin vergi xidmяti orqanlarыnыn vяzifяli шяxslяri vergi qanunvericiliyinin pozulmasыna gюrя Azяrbaycan Respublikasыnыn mцvafiq qanunvericiliyi ilя mцяyyяn edilmiш qaydada mяsuliyyяt daшыyыrlar. Bu Qanunla mцяyyяnlяшdirilяn yerli vergi vя юdяniшlяrin toplanmasы vя bцdcяyя kючцrцlmяsi sahяsindя bяlяdiyyяlяrin sяlahiyyяtlяrinin icra hakimiyyяti orqanlarы tяrяfindяn mяhdudlaшdыrыlmasыna yol verilmir. Maddя Qanunun qцvvяyя minmяsi Bu qanun dяrc olunduьu gцndяn qцvvяyя minir.

Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Heydяr ЯLИYEV Bakы шяhяri, 27 dekabr ci il. №- ЫЫQ "Azяrbaycan" qяzetindя dяrc edilmiшdir (7 aprel ci il, №- 78). "Azяrbaycan Respublikasыnыn Qanunvericilik Toplusunda" dяrc edilmiшdir (30 aprel ci il №- 4, Ы kitab, maddя ). 2 iyun ci il tarixli, ЫЫЫQD nюmrяli Qanuna яsasяn dяyiшikliklяrlя.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.8

№ 5 (), Май

ГЯЛЯБЯ - 70 Шяkidя мayыn 7-dя Sabit Rяhman adыna Шяki Dюvlяt Dram Teatrыnda Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin tяшkilatчыlыьы ilя ci illяr mцharibяsindя qяlяbяnin 70 illik yubileyi mцnasibяtilя ilя bayram tяdbiri keчirilib Tяdbirdя чыxыш edяnlяr mцharibя veteranlarыnы яlamяtdar gцn mцnasibяtilя tяbrik edяrяk onlara xoш arzularыnы bildiriblяr. Qeyd olunub ki, faшizm цzяrindя tarixi qяlяbяnin яldя olunmasыnda Azяrbaycan xalqы kimi, Шяkinin mяrd oьul vя qыzlarы da bюyцk rяшadяt gюstяrib, Qafqazdan Berlinяdяk шanlы dюyцш yolu keчiblяr. Юn cяbhяlяrя yola salыnan 15 minя yaxыn Шяkili dюyцшчцlяrin yarыdan чoxu mцharibяdяn geri qayыtmayыb. Hazыrda rayonda 27 nяfяr Bюyцk Vяtяn mцharibяsi veteranы yaшayыr. Bildirilib ki, bяшяriyyяti шяr qцvvяlяrdяn, qorxulu fяlakяtlяrdяn xilas edяn insanlar hяr zaman ehtirama layiqdirlяr. Bюyцk Vяtяn mцharibяsi iшtirakчыlarыna dюvlяtimiz tяrяfindяn daim diqqяt vя qayьы gюstяrilir, onlara birdяfяlik yardыmlar, minik avtomobillяri verilir, saьlamlыqlarыnыn qeydinя qalыrlar. Tяdbirdя юtяn ci illяrin kadrlarы canlandыrыlыb, яdяbi-bяdii sяhnяlяr nцmayiш etdirilib, vяtяnpяrvяrlik mюvzusunda mahnы vя шerlяr sяslяndirilib.

***

Майын 9-да ветеранларла кечирилян эюрцшдя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubovун чыхышы

мayыn 9-da Иkinci Dцnya mцharibяsindя faшizm цzяrindя qяlяbяnin ci ildюnцmц mцnasibяtilя mцharibя veteranlarы ilя gюrцш keчirilmiшdir Mяrasim iшtirakчыlarы яvvяlcя Иkinci Dцnya mцharibяsindя hяlak olan шяkililяrin xatirяsinя ucaldыlmыш abidя kompleksini ziyarяt etmiш, abidя юnцnя gцl dяstяlяri dцzmцшlяr. Шяhяr rяhbяrliyinin, mцharibя veteranlarыnыn vя ictimaiyyяtin nцmayяndяlяrinin iшtirak etdiyi tяdbir bayram sцfrяsi arxasыnda davam etmiшdir. Tяdbirdя чыxыш edяn Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov faшizm цzяrindя qяlяbяnin ci ildюnцmц mцnasibяtilя veteranlarы vя tяdbir iшtirakчыlarыnы tяbrik etmiшdir. O qeyd etmiшdir ki, Bюyцk Vяtяn mцharibяsindя Azяrbaycanыn oьul vя qыzlarы igidlik vя rяшadяt nцmayiш etdirяrяk, Qяlяbяnin яldя olunmasыnda fяdakarlыq gюstяriblяr. Dюyцшlяrdя

gюstяrdiklяri igidliyя gюrя minlяrlя soydaшыmыz orden vя medallarla tяltif olunmuш, yцz nяfяrdяn artыq

azяrbaycanlы Sovet Иttifaqы Qяhrяmanы adыna layiq gюrцlmцшdцr. seafoodplus.info mцharibя veteranlarыna dюvlяt sяviyyяsindя gюstяrilяn diqqяt vя qayьыdan da danышaraq, bu siyasяtin яsasыnыn xalqыmыzыn цmummilli lideri Heydяr Яliyev tяrяfindяn qoyulduьunu vurьulamышdыr. Diqqяtя чatdыrыlmышdыr ki, Ulu Юndяrin bu sahяdяki siyasяtini uьurla davam etdirяn Prezident Иlham Яliyev mцharibя veteranlarыnыn qayьыlarыna hяssaslыqla yanaшыr. Qяlяbя bayramы яrяfяsindя ci illяr Bюyцk Vяtяn mцharibяsi iшtirakчыlarыna, hяlak olmuш vя ya sonralar vяfat etmiш dюyцшчцlяrin ailя цzvlяrinя, arxa cяbhяdя fяdakar яmяyinя gюrя orden vя medallarla tяltif edilmiш шяxslяrя birdяfяlik maddi yardыm verilmяsi bunun bariz nцmunяsidir. Mяrasimdя digяr чыxыш edяnlяr Иkinci Dцnya mцharibяsin-

dя alman faшizmi цzяrindя tarixi Qяlяbяnin яldя edilmяsindя Шяkililяrin dя xidmяtlяri olduьunu vurьulamышlar. Qяlяbяnin ildюnцmlяri mцnasibяtilя hяr il юlkя miqyasыnda keчirilяn bayram tяdbirlяrinin dюvlяtimizin baшчыsы tяrяfindяn mцharibя veteranlarыna gюstяrilяn diqqяt vя qayьыnыn tяzahцrц olduьu diqqяtя чatdыrыlmыш, gюrцшцn tяшkilinя gюrя Шяki шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubova minnяtdarlыqlarыnы bildirmiшlяr. Sonra mцharibя veteranlarыna Qяlяbяnin 70 illiyi mцnasibяtilя yubiley medallarы tяqdim edilmiшdir. Tяdbir шяhяrin mяdяniyyяt vя incяsяnяt nцmayяndяlяrinin tяqdim etdiklяri konsert proqramы ilя davam etmiшdir. Tяdbirin sonunda mцharibя iшtirakчыlarыna maddi yardыm edilmiшdir.

Мayыn 7-dя Sabit Rяhman adыna Шяki Dюvlяt Dram Teatrыnda кечирилян байрам тядбириндян эюрцнтц

Галиб шаэирдлярля эюрцш Майын 6-да Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtindя ci tяdris ilindя fяnn olimpiadalarы, yarыш vя mцsabiqя qaliblяri olan шagirdlяrin ictimaiyyяtя tяqdim edilmя mяrasimi keчirilmiшdir. Tяdbiri giriш sюzц ilя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы cяnab Elxan Usubov aчmышdыr. Иъра башчысы bildirmiшdir ki, bir neчя gцndяn sonra xalqыmыzыn Umummilli lideri Heydяr Яli-

yevin anadan olmasыnыn ci ildюnцmцnц tяntяnя ilя qeyd edяcяyik. Шяhяrimizin bцtцn idarя, mцяssisя vя tяшkilatlarыnda ulu юndяrimizin xatirяsinя hяsr olunmuш mцxtяlif tяdbirlяr keчirilir. O qeyd etmiшdir ki, bu il юlkяmizdя keчirilяcяk Ы Avropa oyunlarы olduqca

mцhцm яhяmiyyяtя malik olan hadisяdir. Aprelin da qяdim Atяшgah mяbяdindяn baшlanan mяшяl estafeti artыq юlkяmizi dolaшыr. May ayыnыn dя mяшяl шяhяrimizin яrazisindяn keчяcяk. Шяhяrimizin bцtцn sakinlяri bu mюhtяшяm bayramы bюyцk sevinclя

gюzlяyir. Mяhz bu gюzяl tяdbirlяr яrяfяsindя fяnn olimpiadalarыnыn vя sabahыn alimlяri mцsabiqяsinin qaliblяrinin ictimaiyyяtя tяqdim olunmasы olduqca яhяmiyyяtlidir. Sonra seafoodplus.info юlkяdя tяhsilin inkiшafыndan, bu sahяyя dюvlяt qayьыsыndan danышaraq qa-

lib шagirdlяri tяbrik etmiшdir. Чыxыш edяn Шяki Шяhяr Tяhsil Шюbяsinin mцdiri Sцdabяr Иsmayыlova son illяr Шяki mяktяblilяrinin uьurlarыnы qeyd edяrяk bu ildя dя istisnalыq tяшkil etmяdiyini vя шagirdlяrin yцksяk mцvяffяqiyyяtя nail olduqlarыnы bildirmiшdir. Belя ki, "Sabahыn alimlяri" ЫV Respublika mцsabiqяsindя 16 nяfяr Шяki mяktяblisi 10 layihя ilя finala чыxmышlar. Hяmчinin fяnn olimpiadalarыnыn yarыmfinalыna vяsiqя qazanmыш 75 mяktяblidяn 43ц Ы, ЫЫ vя ЫЫЫ yerlяri tutmuшlar. 17 nяfяr isя finalda iшtirak etmяk hцququ qazanmышdыr. Nяticяlяrя gюrя 9 nяfяr gцmцш vя bцrцnc medallarla tяltif olunmuшdur. 58 nяfяr шagirdin hamыsы Иstedad bankыna daxil edilmiшdir. Bu шagirdlяr Шяkinin 37 mяktяbinin шagirdlяridir. Шagirdlяrdяn fяnn olimpiadasыnыn gцmцш medalчыsы шяhяr 8 №-li tam orta mяktяbin шagirdi чыxыш edяrяk onlara gюstяrdiyi qayьыya gюrя юlkя Prezidentinя, Tяhsil Nazirliyinя vя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinя minnяtdarlыьыnы bildirmiшdir. Sonda 58 nяfяr шagirdin hamыsы Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtin baшчыsы Elxan Usubov tяrяfindяn qiymяtli hяdiyyяlяrlя mцkafatlandыrыlmыш vя onlarla xatirя шяkli чяkilmiшdir.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 5 (), Май

сящ.9

ГЯЛЯБЯ - 70 AXШAM DЦШЦNCЯLЯRИ

Поема

Поема ЫЫ Дцнйа Mцharibяsi illяrindя arxa cяbhяdя yaшayan uшaqlarыn hяyatыna hяsr olunur. Шащид МЯММЯДКЯРИМОВ Axшam var gяlmяyinя tяlяsirsяn, яsirsяn, Axшam var gяlib deyя gileylяnib kцsцrsяn. Axшam var gцndцzdяn dя sevimli, yaraшыqlы, Ulduzlarы bяrq vurur, юzц aylы, iшыqlы. Axшam var qara gюzlц, axшam var шirin sюzlц, Axшam var min don geyib, dolaшыr min bir цzlц. Axшam var ki, yaьышlы, tцnd dumanlы, чiskili. Axшam var цrяyinя gяtirяcяk nisgili, Axшam var zцlmяtlidir, amma чox hikmяtlidir. Axшam var min bir gecя Шяhrizad naьыl deyir, Axшam var vцsal adlы sяadяti geyinir. Axшam var baxышыlя bir nazяndя mяlяkdi, Axшam var ki, tufandы, qasыrьadы, kцlяkdi. Necя olursa olsun axшam bizя gяrяkdi. Sevirяm axшamlarы, sevirяm canыm qяdяr. Axы, axшam olmasa цzlяrя gцlmцr sяhяr. *** Yenя dя axшamdыr. Sяhяrя чox var. Kюnlц istяyяn tяk яsir ruzigar. Tяrslikdяn bu il dя gecikib bahar, Sяmada dolaшыr qara buludlar. Чюldя vыyыldayыr kцlяk aramsыz. Tяnha bir otaqda kimsяsiz, yalqыz Gecяnin seyrinя dalыb qalmышam, Elя bil юzцm dя soyuq bir qышam. Doьrusu bilmirяm, bilmirяm nяdяn, Sюzlяr ehtiyatla keчir sinяmdяn? Bяzisi elя bil utanыr mяndяn, Mяn dя utanыram, dцzц, sюzlяrdяn. Birdяn yerli-yersiz iшlяdяrяm mяn Qurtara bilmяrяm sюz tяnяsindяn. Sюzцn dя юz yeri, юz sыrasы var Yoxsa nя sюylяsяn mяnasыz olar. Atalar sюylяyib nя elяsяn sяn Чalыш ki, yцz юlчцb, bir dя biчяsяn. Sяbirlя adlasыn hяr яr oьlu яr, Axы, tяlяsяnlяr tяndirя dцшяr. Яzizim, яsяri oxuyanda sяn, Yalvarыram sяnя, demя ki, nяdir? Hяr kяlmя, hяr fikir xatirяlяrdяn, Damla-damla axыb sцzцlцb gяlяn, Bir юmrцn silinmяz lяpirlяridir.

***

Чяkilib ulduzlar, gюrцnmцr ay da. Yaьыш da, kцlяk dя hayda, harayda. Arabir dяhшяtlя чaxыr ildыrыm. Nur sяpir hяr yana baxыr ildыrыm. Sanki fыrtыnaya edir nяzarяt. Gюylяrdяn yerlяrя enir fяlakяt. Baxыb pяncяrяdяn qaranlыqlara, Sanki yol gedirяm, bilmirяm hara. Nя deyim?.. Taleyin qismяti rяng-rяng, Zцlmяtin iчindя bir nurlu ahяng. Dolaшыr, dolaшыr xяlvяti, gizli, Neчя min nяьmяli, neчя min sюzlц. Anlar юtцb gedir zцlmяt iчindя, Hяr biri hikmяtli, dцrlц biчimdя. Nя olsun axшamdыr onda min sirr var, Kim aчsa dцnyada olar bяxtiyar. Sirlяri aчmaьa sюz arayыram Bilmirяm яyrimi, dцz arayыram? Dolanыr fikrimdя neчя min sual, Min cavab axtarыr onlara xяyal. Bu mцdhiш alяmdя dolaшdыqca mяn, Naьыl dцnyasыna dцшцrяm hяmяn. Nя olsun qыrx tilsim qыrsam da yenя, Цrяk чata bilmir юz istяyinя. Иstяk dя istяyя calanыb gяlir, Daь kimi цst-цstя qalanыb gяlir. Bu an, axшamlarыn qaranlыьыndan Mяnя paltar tikir elя bil zaman. Fяrqi yox qaradыr, ya чirkin, gюyчяk, Zaman tikdiyini geyяsяn gяrяk. Яgяr baшqa paltar axtarsan da sяn, Zaman tikdiyindяn qaчa bilmяzsяn. Geyib mяn чыxыram yenя sяfяrя, Юz xяyal atыmla, чox var sяhяrя. Sonu gюrцnmяyяn yol цstцndяyяm. Mяnzilя чatmaьыn mяn qяsдindяyяm. Kim bilir istяyя чatam, чatmayam? Mяnim юz dцnyam var. Tufanlы axшam Yolumu kяssя dя yol gedirяm mяn, Qorxmadan kцlяkdяn, zцlmяt gecяdяn. Ey tufan, ildыrыm, ey yaьan yaьыш Mяnя яsяr etmяz nя boran, nя qыш. Elя adamlar var, gюrцr elя iш Qяlblяri qapqara, sizdяn dя mцdhiш. Eh! Sizя nя var ki, юtяn zamansыz

Nя qяdяr olsaz da bu gцn amansыz. Sabah hюkmяn yenя sяhяr gяlяcяk, Gцnяш юz nurilя цzя gцlяcяk. O, qяlbiqaralar qaradan-qara, Bizi hяr addыmda чяkirlяr dara. Onlarыn tamahы yarar baшыnы, Satar bir qяpiyя yar-yoldaшыnы. Onlarчцn dosluьun юlчцsц, ancaq, Чox adam aldatmaq, чox pul qazanmaq. Rяhim vя yaxшыlыq onlardan uzaq, Bilmяzlяr ki, nяdir яdalяt vя haqq. Onlarda eшq dя, sevda da saxta, Namus da, qeyrяt dя чox-чox uzaqda. Tюrяdяr elя bir fяlakяt onlar, Ondan zяrяr чяkяr minlяr-milyonlar.

***

Bцtцn яsrlяrdя yaranmышlarы, Milyard il dя olsa яgяr yaшlarы. Min-min abidяni, daшlaшmышlarы, Bir anыn iчindя daьыdar-qыrar qяlbiqaralar. Onlarыn zцlmцndяn dad чяkяr fяlяk, Bцtцn юmцrlяri kцdurяt, kяlяk. Qardaшы qardaшla dюyцшdцrяrяk, Qяhqяhя чяkяrlяr eylяmяzlяr ar qяlbiqaralar. Hara цz чevirsяn tapыlar onlar, Иstяklяri bюyцk, fikirlяri dar. O dцnyaya getsяn, bax, orda da var, Иmanыm Allaha Cяnnяtdя olar?! qяlbiqaralar. Yalanыn цzцnя doьru pяrdяsi, Чяkib inandыrar onlar hяr kяsi. Qыlыncdan itidir onlarыn nяfsi, Doymazlar toplansa dцnyalarla var qяlbiqaralar. Buynuzsuz qoчlarыn, unutmaq olmaz, Qыsasы qiyamяt gцnцnя qalmaz. Tanrы onu юzц edяcяk taraz, Gцn gяlяr diz чюkцb, vallah, yalvarar Qяlbiqaralar.

***

Yenя pяncяrяmi silkяlяyir bяrk, Чaxan bir ildыrыm, яsяn sяrt kцlяk, Юzцmц юzцmdяn alыb aparыr, Fikirimdя cцrbяcцr nяьmяlяr чalыr. Gah sevinc dolusu, gah qяm yыьnaьы, Qatыb bir-birinя qaranы aьы. Neчя xatirяni varaqlayыr o, Dцnяni dцшцnцb soraqlayыr o. Birdяn yada dцшцr o keчяn gцnlяr, Uшaqlыq illяri - dяrdlяr - dцyцnlяr. Qanqal toxumunu ovub yeyяrdik, Sцtцl zoьuna da "шяrbяt" deyяrdik. Yaz baшы turш ala, payыz yemiшan, Ac oldu nя olsa yeyяrmiш insan. Gюrяn bu tanrыnыn юz iшi idi? Yoxsa mцharibя bяxшeyiшidi?! Axшam yatmaz idik Чюrяk nюvbяsi, Bu mяшьul edяrdи onda hяr kяsi. O gцnlяr чoxunun qяddini яydi, Maьaza mяscidin hцcrяsindяydi. Uшaq da, qadыn da hamыsы yazыq, Orda mцrgцlяrdi elя azacыq. Saticы rus idi Adы da Anna, Hamы mюhtac idi bu yad qadыna. Чюrяk arabada gяtirilяrdi. Цzlяr bir anlыьa onda gцlяrdi. Bizя dя sevincdяn dцшяrdi bir pay, Шeir sюylяyяrяk, salardыq haray. Birimiz deyяrdik: - Bombular , ay bombular, Ичindя var чontular. Anna bacыn burnu uzun, aьzы dar, O bombudan dюrd yцz qram ma da var. Sonra bir aьыzdaыn bцtцn uшaqlar qышqыrardыlar: - Ma da var ha! Ma da var! Anna da hirslяnib qovardы bizi: - Mцrdяшirlяr yusun, qoy цzцnцzц, Deyib qarьayardы. Bir qarы vardы. Anna "bacыsыna" o yan чыxardы: - Яdя, qurumsaqlar, rяdd olun burdan, Юzцndяn bюyцyц incitmяz insan. Biz isя yenя dя юz dцnyamыzda, Nadinclik edяrdi oьul da, qыz da. Qыz dedim yadыma dцшdц Gцltяkin. Чox vaxt aьlayardы o, iчin-iчin, Gяlib atasыnыn юlцm xяbяri. Onlar "Qara kaьыz" alandan bяri, Aчыlmыr bircя an qaшы-qabaьы. Bir шeir deyirdi aшыqsayaьы: - "Atam gяlir maшыnda, Qыzыl papaq baшыnda. Mяnim atam yaшayыr, Цrяyimin baшыnda". Gцnlяr юtцb keчdi, bax, bu bayatы Bцrцdц bцsbцtцn eli-obatы. Qapыlar dюydцkcя qara kaьыzlar, Tяkcя bu шeirdя bildik цmid var. Чatыrdы kюmяyя ancaq bяlkяlяr. Bяlkяlяr qoynunda yaшayыr nяlяr?! "Bяlkя, bяlkя" - deyib dцшцnяrdik biz, Bяlkяdяn doьardы sяadяtimiz. Biz ondan tяsяlli tapardыq ancaq.

Цmidlяr bяlkяylя alovlanacaq?! Bяlkя "Qara kaьыz" yalandыr, yalan! Min bir yalanlarla doludur hяr an Hяlя dя bяlkяlяr tяrk etmir dizi. Цmidlяr yaшadыr hяr birimizi.

***

Hяr gцn oynamaьa yыьышanda biz, Yemяkdяn dцшяrdi sюz-sюhbяtimiz. Sцfrяnin цstцndя olardы nяlяr? Ya umac, ya dovьa biшirяrdilяr. Чox vaxt чяkilmяzdi чюrяyin adы, Ya olmaz, ya da ki, чox az olardы. Nяnяm tikя-tikя onu bюlяrdi, Bюldцkcя bir az da artardы dяrdi. Bяzяn dя payыnы bizя verяrdi, Юzц dяrin-dяrin kюks юtцrяrdi. O zaman tюkцlяn untaqы sяssiz, Kiчik cцcяlяrtяk dяnlяyяrdik biz. Иki qardaш idik birimiz xяstя, Davamыz dцшяrdi untaqыn цstя. Heyva qabыqыndan dяmlяnяrdi чay. Nяnяm deyяrdi ki, tяzяdi-tяrdi. Sцfrяyя шяkяr yox, hяrяyя bir pay, Tut, gilas qurusu gяtirilяrdi. Ичяrdik onunla чayыmыzы biz, Belя boy atardыq biz hяr birimiz. Unuda bilmirяm bir hadisяni, Hяlя dя yandыrыb, sarsыdыr mяni. Axшam цstц idi Yenя gizlяnpac, Oynayыr uшaqlar, olsalar da ac. Birdяn Hцmmяt dedi: - Bilirsiz nя var? Yыьыldы baшыna bцtцn uшaqlar: - Dцnяn qurban яti veriblяr bizя. Bir qab bozbaш dцшdц hяr birimizя. Nяnяm bir kasa da чяkmiшdi mяnя. Kasaya baxыrdыm hey dюnя-dюnя. Bir quyruq var idi, чox yaьlы tikя. Цrяyim qяшш etdi onu gюrцncя, Kasada mяn o yan, bu yan elяdim. Onu lap axыrda yeyяrяm dedim. Yadыmdan чыxmышdы quyruьun adы, Lap sonda yeyim ki, aьzыmыn dadы, Mяni uzun mцddяt elяmяsin tяrk,.. Gюrяn bir dя nя vaxt яlя dцшяcяk? Siz allah! Mяndяki qismяtя bir bax, Olmaz mяnim kimi talesiz uшaq. Axыrda yeyяndя onu kirimiш, Gюrdцm o quyruq yox, kartoflu imiш. Uшaqlar gцlцшцb qoydular laьa. Dedilяr: - Mяzяsяn baшdan -ayaьa. Sяnin uшaqlыьыn belяdi belя, Xяtasыz bircя iш gюrmяdin hяlя. Hцmmяt gileylяndi: - Eh!.. Яшi siz dя Uшaqlыq qalыbmы sюylяyin bizdя?! O, doьru deyirdi gяlяn hяr bir an. Xяbяr gяtirirdi min bir qayьыdan, Qыш oldu biz hяr gцn gedяrdik daьa, Baшlardыq qurumuш odun yыьmaьa, Elя ki шяlяni gяtirdik gяldik, Sobanы yandыrыb hey isinяrdik, Nяnяm dя sevincяk: - Kiшisяn, kiшi! Vaxtыnda gюrцrsяn, vallah hяr iшi Deyib цz-gюzцmя sыьal чяkяrdi: - Baшыpapaqlыdы яrdi ki, яrdi. Anam bu sюzlяrlя fяxr elяyяrdi. Yaz oldu yer шumla, tяrяvяzi яk. Eh! Daшdan чыxardы bir loxma чюrяk Yay gяldi. Onun da юz iшi vardы Hamы ya mцrяkkяb, ya tuь yыьardы. Gяtirib bazarda onu satardы. Mяktяbя az qalыb… Eh kitab, dяftяr, Яyin-baш alaydыq gяrяk birtяhяr. Hяlя ayaqqabы - чit dufli, qaloш, Bir anы keчirmяk olmaz idi boш, Sцnbцl yыьmaьa da vaxt ayыrardыq. Nя iш olsa bizlяr o yerdя vardыq.

***

Ay Allah! O gцnlяr getsin gяlmяsin, Bir arzu, bir istяk olmaz idi чin, Elя lap bir tяhяr yaшamaq цчцn, Yolumuz eniш yox,чox sяrt dik idi, Bu ki uшaqlыq yox, bюyцklцk idi.

Vallah baшыmыzdan aшdыqca dяrdlяr, Юmrцmцz incяlmiш nazik tцk idi Bu ki uшaqlыq yox, bюyцklцk idi.

***

***

20 yanvar gцnц iшgяncя zцlm Hяr atыlan gцllя "sus!" - dedi bizя. Dцшmяn anlamыrdы hяr vaxtsыz юlцm, "Dur!" яmri verirdi mяrd nяslimizя.

Buludlar gюylяrdя dolaшыb yenя, Dяyirlяr aramsыz biri-birinя. Yenя dя ildыrыm yenя dя kцlяk, Dцшцr sяksяkяyя sinяmdя цrяk. Elя bil tяbiяt vяcdя gяlяrяk, Bu gцn цrяyini boшaldыr tamam, O qara buludlar sinя gяrяrяk, Alыr ildыrыmыn шюvqцndяn ilham. Lakin bu tufanыn яks-sяdasы, Dяhшяtli harayы, qanы-qadasы, Mяni ayыrmayыr dцшцncяlяrdяn, Baшqa bir alяmя dцшцrяm birdяn. Elя bil xяyalыm qanadlanaraq, Gюylяrin yeddinci qatыna dцшdц, Yandы qaranlыqda nurlu bir чыraq, Sanki ulduzlarla kюnlцm gюrцшdц, Hяmяn ulduzlar ki uшaqkяn hяr an, Onlara baxardыq hey yorulmadan, "Bяxt ulduzu" deyib, bax, onlara biz, Birini seчяrdik tez hяr birimiz, Sanardыq hяr ulduz bir юmrцn varы, Bir insan taleyi, arzu, vцqarы, Xяyalяn seyr etdim yenя onlarы. O ulduz, Cяfяrin ulduzudur bax. O da Gцltяkinin rяngi aьappaq. Hцmmяtin, Hikmяtin ulduzu da var. Odur, o ulduzu seчmiшdi Bahar. Minlяrlя yaradыb gюy цzцndя Щaqq. Sanыrdыm hяr ulduz шыltaq bir uшaq. Fяqяt! Gяl onlarыn taleyinя bax. Ruhlarы ulduztяk bizlяrdяn uzaq, Seчdiyiniz ulduz - bяxtiniz sizin. Чevrildi nя yaman tяxtiniz sizin. Ulduztяk uчdunuz, fяqяt, чox erkяn, Qяddiniz bцkцldц kяdяrdяn, qяmdяn. Иnd sяbяb olub neчя min dяrdя, Ancaq yaшayыrsыz xatirяlяrdя.

Min oyun чыxartdы arxalы kюpяk Daьlыq Qarabaьыn hяr bяrяsindя. "Bюyцk Ermяnistan" - чoшub deyяrяk, Чaqqaltяk uladы daь-dяrяsindя.

Mяnim tay-tuшlarыm deyin sizlяrя, Vaxtsыz qыrov dяymiш gцlmц deyim mяn?! Yoxsa qяm paltarы geyib gюzlяrя, Aьlayыm, sыzlayыm dilmi deyim mяn?!

Xocalыda daш цstя daш qalmadы, Haqsыzlыьыn tufanыna bяlяndi. Юlяnlяrin яti qыyma-qыymadы, Yerdяn, gюydяn gюz yaшlarы яlяndi.

Bir gecя iчindя min illik yolu, Keчib addыmladы elimiz bizim. Tanklarыn altыnda sinяsi dolu, "Azadlыq!" - sюylяdi dilimiz bizim. Yцz-yцz insan qanы axdы yollara, Sяrildi цstцnя qяrяnfil dяn-dяn. Yarandы qяlblяrdя saьalmaz yara Axшamkы Kяrbяla mцsibяtindяn. Torpaьыn цstцnя axan o al qan. Sцzцlцb minlяrlя цrяyя doldu. Onun hяr damlasы юtdцkcя zaman, Dюyцшя, qisasa чaьыrыш oldu. O axшamkы юlцm, o axшamkы qan, Чevrildi Шяhidlяr xiyabanыna. Юlmяzlik yolunu gюstяrib o an, Шяrafяt gяtirdi elin шanыna. Шяhidlяr uyuyan o yer, o torpaq, Nя qяdяr biz varыq pirdir, ocaqdыr. Bizi baьышlasыn adil olan Щaqq, O torpaq qiblяmiz sayыlacaqdыr. Azadlыq nяьmяsi ellяr чalanda, Яcяb gюrяcяkli gцnцmцz varmыш. Tцlkцnцn arxasы gцclц olanda, Yalanlar, bюhtanlar meydan sularmыш.

***

Яzizim hara gяldi? Saьalmaz yara gяldi. On beш bahar юtmяmiш, Bяxtiniz qara gяldi.

Yaьы dцшmяn yaman durdu qяsdinя, Sipяr oldu elя, yurda hяr sinя. Saьlarыn da, юlяnin dя цstцnя, Yaьыш kimi gцllяlяr sяpяlяndi.

Чevirdiz цz dцnyadan. Bu яyri-dцz dцnyadan. Mяgяr bяnюvшяydiniz? Kючdцnцz tez dцnyadan.

Gцn keчdikcя dяrd цstя dяrd calandы, Шuшa adlы Muьam yurdu talandы. Neчя шяhяr цstцndя od qalandы, Demя bяla - bяla цstя gяlяndi.

Яzizinяm, bizlяrя, Ay gцnяш, ay bizlяrя. Иllяrlя чaьыrыrыq, Vermirsiz hay bizlяrя.

Чoxu qaldы boynubцkцk, яlacsыz, Ucdantutma soyqыrыmы etdilяr. Gцllяlяndi qoca, qarы, oьul, qыz, Gяlinlяri parчalayыb diddilяr.

Цstцnцzя yaьdы qar, Ay qara, aь balalar. Atadan yetim qalan, Anaya daь balalar.

Яsir dцшяn neчя-neчя cavanыn Яl-qolunu dallarыna чatdыlar. Mяhkяmяsiz axыdaraq al qanыn, Цrяklяri, bюyrяklяri satdыlar.

Onlar Azяrbaycan balasы idi. Hяrя bir Koroьlu olasы idi. Atlыnы atыndan salasы idi. Yurdumun alыnmaz qalasы idi. Niyя olmadыnыz bяxtlяrinя yar, A gюydя gюz vurub yanan ulduzlar. Яhdi- peymanыnыz bu imiш sizin. Onlara payыnыz bu imiш sizin. Иliniz-ayыnыz bu imiш sizin. Haqqыnыz-sayыnыz bu imiш sizin, Nяdяn tez pozuldu arada ilqar, A gюydя gюz vurub yanan ulduzlar. Qыzlar Burlaxatun qeyrяtli idi Чox dadlы, чox duzlu sюhbяtli idi Nigartяk aьыllы, cцrяtli idi. Чoxu oьlan kimi qцvvяtli idi. Heyif yaшadыlar on-on beш bahar. A gюydя gюz vurub yanan ulduzlar.

Bizi "Ata" deyib чaьыrardыlar. "Ay baba", "ay dayы" deyяnlяr dя var. Axы qadыnlara яrdяn yadigar, Hяrя bir nяsildяn qalan kюk idi, Bu ki uшaqlыq yox, bюyцklцk idi.

Sizя цmid ilя nяzяr salardыq. Biz gцcц, qцvvяti sizdяn alardыq. Min arzu, istяklя alovlanardыq. Nяdяn цstцmцzя hяddindяn artыq Arazmsыz durmadan yaьdы soyuq qar. A gюydя gюz vurub yanan ulduzlar.

O vaxt bizimlяydi xeyir dя, шяr dя. Kiшiydik hяr evя dцшцncяlяrdя. Biz idik… biz idik oьul da, яr dя. Hяr qayьы чiyindя aьыr yцk idi. Bu ki uшaqlыq yox, bюyцklцk idi.

Zцlmlя цz-цzя dursaq da hяr gцn, Qыrыlmadы hamы, itmяdi hamы. Bir qяdim юlkяtяk yaшatmaq цчцn, Sevdik ana yurdu - Azяrbaycanы.

Bяzяn dяyirmanda nюvbя tutardыq. Gecяni dя orda qalardыq artыq. Biz ot gяtirяrdik, odun yarardыq, Mяgяr dediklяrim kiчiklik idi? Bu ki uшaqlыq yox, bюyцklцk idi.

Tufanlar iчindя biz ac-yalavac, Atasыz boy atыb kamala чatdыq. "Pioner", Komsomol" olsaq da, ancaq, Цrяkdя azad bir dцnya yaratdыq.

Gюzцmцz gюrmяdi dцnyada nяlяr, Hяr an kяdяr dolu bir acы xяbяr,

Hamы daha mюhkяm, mцbariz oldu.

***

Keчdik neчя-neчя oddan, alovdan, Шяhid olmaq bizя шюhrяt yazыldы. Eli mяngяnяdя sыxdыqca zaman,

***

Vuruldu qяlblяrя min bir dяrd dцyцn, Dцшdцk yada dцшmяz borana-qara. "Qaчqыn", "Kючgцn" adы verildi hяr gцn, Юz ana yurdundan qovulanlara. Dцzdцr, daьыlsaq da hяrя bir yana, Amalda, mяqsяddя hяr an bir olduq. Duyduq, Tцrk oьluyuq. Azяrbaycana Юvladыq, odur ki, biz яlbir olduq. Dцшmяn qudurmasыn Yцz belя gecя, Bizi sarsыdaмmaz. O gцn gяlяcяk, Son sюzц sabahdan bizimlя birgя, Шяhid dцшяnlяrin ruhu deyяcяk.

***

Yaьыш kяsilibdi Яsmяyir kцlяk, Tяbiяt nяfяsin dяrir bir anlыq. Sяmada ulduzlar gюrцnцr tяk-tяk. Yurda qяdяm basыr alatoranlыq. Buludlar laybalay axышыb gedir, Kim bilir haraya o sяfяr edir. Fяza cazibяdar bir gюrkяm alыr. Gцnяшin tellяri xoш nяьmя чalыr. Budur, asta-asta qumral saчыnы Yayыr dяrяlяrя, dцzlяrя sarы. Sularы qurudur, isidir canы, Qovur uzaqlara qaranlыqlarы. Daьlarыn dalыndan bir qюvsi-quzeh, Uzanыb gюylяrin яnginliyinя, Daha цrяyimdяn silinir giley, Baxdыqca rяnglяrя mяn dюnя-dюnя. Hяr rяngin чalarы bir sirli dцnya, Юzцnя cяlb edir dцшцncяlяri. Цч rяngli bayraqtяk ulduza aya, Yцksяlib gяtirir bir xoш xяbяri. Dюyцr qapыmыzы nurlu gяlяcяk, Daha яsя bilmяz hяmяn sяrt kцlяk. Яssя dя dяnizdяn xяfif gяlяrяk. Mцlayim, gilavar, xяzri яsяcяk.

сящ

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 5 (), Май

ШЯКИЛИЛЯР

Soltan Яzizov

Надир Ящмядов - 75

Яbяdiyaшar юmцr

Сцлщ Елчиси

Шahid MЯММЯДКЯРИМОВ Qarшыmda bir шяkil var. Цzцndяn sцzцlяn nur цrяklяri iшыqlandыrыr, kюrkяmindя mяrdlik, qцrur yuvalayыb, gюzlяrindяn yayыlan odlu шцalar dцnяndяn sюhbяt aчыr, bu gцnцn gюzяlliyindяn danышыr, gяlяcяyin yollarыnы mцяyyяnlяшdirir. Dюшцndяki orden vя medallarыn arxasыndan onun keчdiyi odlu-alovlu, eniшli yoxuшlu, dцшmяnin top atяшinя tutduьu, bombalar partlatdыьы, gцllяlяr yaьdыrdыьы dюyцш yollarы, nailiyyяtlяrlя dolu яmяk fяaliyyяti gюrцnцr. Bu шяkil anadan olmasыnыn 95 illiyini yad etdiyimiz Soltan Hцmmяt oьlu Яzizovundur.

Солтан Язизов On doqquz yaшыn tamamыnda Шяki Kяnd Tяsяrrцfatы Texnikumunu bitirib Maшыn Traktor Stansiyasыnda aqranom kimi яmяk fяaliyyяtinя baшlayanda onu hяrbi xidmяtя apardыlar. cu ilin dekabr ayы idi. Atasы Hцmmяt kiшi hamы kimi яllяrini gюylяrя ucaltdы: "Allah bцtцn balalarы юz pяnahыnda qoru, saxla iчindя dя bizim Soltan balamыzы" - deyя dua etdi. Elя bu dualarыn nяticяsi idi ki, “N” hяrbi hissяsindя sыravы яsэяr kimi xidmяt edяn, Иkinci Dцnya Mцharibяsi baшlayanda rota komandirinin mцavini vяzifяsindя юn cяbhяdя vuruшaraq Brest, Kursk, Oryol vя baшqa шяhяrlяrin azad edilmяsinin, elяcя dя mяшhur "Baqration" яmяlyatыnыn hяyata keчirilmяsinin iшtirakчыsы olan vя cы ildя mayor rцtbяsindя ordudan qayыdan, Soltan Яzizov dюyцш meydanыnda gюstяrdiyы шцcaяtlяrin bяhrяsi olaraq, iki dяfя "Qыrmыzы Ulduz" vя Birinci, hяm dя Иkinci dяrяcяli " Bюyцk Vяtяn Mцharibяsindя Xidmяtlяrinя Gюrя " ordenlяri vя Keniqisberqdяn baшlayaraq Berlinя qяdяrki bir чox шяhяrlяrin alыnmasыna gюrя medallarы ilя tяltif edilmiшdir. Bu gюstяricilяri yazmaq da, demяk dя чox asantdыr, lakin bu 8illik zaman kяsiyini fikir sцzgяcinin mikroskopundan keчirdikdя Soltan Яzizovun sinяsini bяzяyяn bu orden vя medallarыn hяr biri ayrы-ayrыlыqda юlцmlя цz-цzя dayanan dяhшяtli dюyцш sяhnяsidir.O, bu dюyцшlяrdяn alnыaчыq-цzцaь qayыtdы vя Шяkiyя чatan gцndяn яmяk fяaliyyяtinя baшladы. O, яvvяlcя, Шяki Шяhяr Partiya Komitяsindя Hяrbi Шюbя mцdiri, bu vяzifя ixtisar edildikdяn sonra isя Kяnd Tяsяrrцtatы Шюbяsinin mцdiri

vяzifяsindя iшlяmiшdir. ci ildя isя Soltan Яzizov шяxsяn Mир Ъяфяр Baьыrovun tяklifilя Шяki Шяhяr Pariya Komitяsinя birinci katib gюndяrilmiш vя iki il bu vяzifяdя чalышmышdыr. Daha sonra Soltan Яzizov tяhsilini artыrmaq цчцn Moskva Ali Rartiya Mяktяbinя daxil oldu. O, mяktяbi qurtarыb Azяrbay-cana qayыdan da Baьыrov yox idi. AKP MK-nя Иmam Mustafayev baш-чыlыq edirdi. Onlarыn gюrцшц цzцn чяkmяdi. Qыsa sюhbяtdяn sonra Soltan Яzizov Иmam Mustafaйevin kюmяkчisi vяzifяsindя fяaliyyяtя baшladы vя ci ildя MK-da шюbя mцdiri vяzifяsinя keчirildi vя cu ildя Vяli Axundov onu Aьdam Rayon Partiya Komitяsiniя birinci katib gюndяrdi, dюrd ildяn sonra isя o, Sabrabadda birinci katib vяzi-fяsindя iшlяmяyя baшladы. Цmumмilli Liderimiz, ulu юndяr Heydяr Яliyev Azяrbaycana rяhbяrlik etmяyя baшlayanda da Soltan Яzizov mяsul vяzifяlяdя чalышmыш, yцksяk ixtisaslы kяnd tяsяrrцfatы mцtяxяssisi kimi respublika яhяmmiyyяtli iшя keчirilmlш, 16 ildяn artыq bir mцddяtdя яvvяl Meyvя, тяrяvяz, чay, сubtropik bitкilяr цzrя Dюvlяt Komitяsinin Sяdri, daha sonra Sоvxozlar, bir mцddяtdяn sonra isя Tяdarцkat naziri olmuшdur. Юmrц boyu yцksяk vяzifяlяrdя чalышan yeganя шяxsdir ki, cы ilin mart ayыnda tяqaцдя чыxmыш vя hяmиn gцn яrizяsiня ясасян iшdяn azad olunmuшdur. Soltan Яzizovun xidmяtlяri yцksяk qiymяtlяndirilmiш-dir. O, "Lenin", цч dяfя "Qыrmыzы Яmяk Bayraьы", "Шяrяf Niшanы" ordenlяri vя bir чox medallarla tяltif edilmiш, dяfяlяrlя Azяrbaycan SSR Ali Sovetinin deputatы, Azяr-baycan KP MK-nin цzvц seчilmiшdir. Soltan Яzizovu respublikanыn iчtimai hяyatыnda da fяallыq gюstяrmiш, tяqaцtя чыxdыqdan sonra da Res-publika Aьsaqqallar Шurasыnыn цzvц, "Qayьы" cяmiyyяti sяdrinin birinci mцavini vя sair ictimai vяzifяlяrdя fяallыq gюstяrmiшdir. Soltan Яzizovun keчdiyi hяyat yolunu tяxяyyцl sцzgяcindяn keчirdikdя gюrцrцk ki, o, юmrц boyu yцksяlяn xяtt цzrя addыmlayыb vя bu irяlilяyiш onun Bюyцk Vяtяn Mцharibяsinin ilk illяrindяki fяaliyyяtindя toxumlayib, sonrakы illяrdя cцcяrib boya-baшa чatmыш vя nяhayяt 34 illik яmяk fяaliyyяti dюvrцndя шaxяlяnib, qol-butaq atmышdыr. Bu tяzadlы hяyat istяr-istяmяz dцшцncяnin burulьanыnda чox qяribя bir sual doьurur: Gюrяsяn Soltan Яzizov hansi bяшяri xцsusittяtlяrinя gюrя bцtцn rяhbяrlяrin, elяcя dя xalqыn hюrmяtini qaznmышdы? Ona gюrяki, o, hяr шeydяn яvvяl kim ilя, harada, nя цчцn danышdыьыnы mцяyyяnlяшdirir vя юz шяxsi istedadыndan - xцsusilя natiqlik bacarыьыndan mяharяtlя istifadя edir, kimliyindяn asыlы olmayaraq hamыnыn qяlbinя yol tapыrdы vя belяliklя dя o, яbяdiyaшar bir юmцr qazanmышdы vя bu юmцr bizя bяшяri bir hяqiqяti pычыldayыr: "Иnsan dцnyasыnы dяyi-шяndя deyil unudulanda юlцr". Budur, biz onun anadan olmasыnыn 95 illiyini qeyd edirik. Zaman gяlяcяk xalqыmыz onun vя sair, illiyini qeyd edяcяkdir. Demяk O yашayыr, yaшayacaq vя bizляrя mayaк olan яbяdiyaшar юmцr yolu ilя bizlяri dя yaшadacaqdыr.

Америка Биографийалар Институтунун Идаряедиъи Шурасы Електрон вя почт Рабитяси сащясиндя ялдя етдийи уьурлара эюря апардыьы сорьуйа ясасян онун адыны ъи илдя “Илин адамы”, ъи илдя “ХХЫ ясрин Дащийаня шяхсиййяти”, ъц илдя “Дцнйа халглары Конгресинин юмцрлцк сенатору”, ъц иллярдя ися “Дцнйанын габагъыл зийалылары” адлы бурахылышлара дахил едиб. О, ейни заманда мянзил-гярарэащы Нйу-Йоркда йерляшян Цмумдцнйа Сцлщ Федерасийасынын Сцлщ Елчиси статусуна лайиг эюрцлцб. О, щям дя юлкямиздя КИВ вя Сосиал Арашдырма Мяркязляри тяряфиндян ъи илдя “Илин ян ишэцзар дювлят мямуру”, ъи илдя “Илин ъидди симасы”, ъи илдя “Илин назири”, ъц илдя ися “Илин дювлят мямуру” вя “Ветеранларын досту” кими йцксяк адлара лайиг эюрцлцб. О, ъи ил ийунун дя 75 иллик йубилейини гейд етмяйя щазырлашан щямйерлимиз, Абшерон районунун вя Минэячевир шящяринин фяхри сакини НАДИР ЯЩМЯДОВДУР.

Мурад НЯБИБЯЙОВ Надир Алы оьлу Ящмядов cы ildя Шякидя anadan olmuш, ci ildя шяhяr 10 saylы орта mяktяbi qurtarmышdыr. cы ildя Bakы Rabitя Elektrotexnikumunu, ci ildя Odessa Elektrotexniki Иnstitutunu еlektrik рabitяsi mцhяndisi ixtisasы цzrя bitirmiшdir. ci illяrdя Sovet Ordusunda xidmяt etmiшdir. ci illяrdя Bakы telefon шяbяkяsindя texnik, mцhяndis, sex rяisi, stansiya xidmяti rяisi, baш mцhяndis, 12 il rяis, ci ildяn 12 il Rabitя nazirinin mцavini vя ci ildяn 7 il Rabitя naziri vяzifяsindя iшlяmiшdir. О, ci illяrdя Bakы шяhяr Xalq Deputatlarы Sovetinя deputat seчilmiшdir. seafoodplus.infoв dяn чox шяmяrяlяшdirici tяklifin, bir ixtiranыn, beш texniki kitabыn, чoxsaylы mяqalяlяrin mцяllifidir. Dюvlяt vя ictimai iшlяrdя xidmяtlяrinя gюrя "Шяrяf niшanы" ordeni ilя tяltif olunmuш, SSRИ Rabitя Nazirliyinin "Rabitя ustasы" adыna, Respublikaмызын "Яmяkdar rabitячisi" fяxri adыna, MDB Dюvlяtlяrinin Assambleyasыnda qыzыl medala vя xц-

seafoodplus.infov Bakы telefon шяbяkяsinя rяhbяrlik etdiyi dюvrdя telefonlarыn sayы 2,5 dяfя artmыш, telefonun keyfiyyяtli iшlяmяsinя, rцшvяtxorluьun aradan qaldыrыlmasыna, шяffaflыьa nail olmuшdur. Rаbiтя

Надир Ящмядов

Надир мцяллим нявяляри Илкин вя Вцсаля иля susi diploma layiq gюrцlmцшdцr; ABШ-ын Bioqrafiyalar Иnstitunun dцnyada apardыьы sor-ьuya яsasяn Nadir Яhmяdov "ci ilin adamы" seчilmiш, ci ildя ABШ-da aparыlan digяr sorьuya яsasяn "Dцnya-nыn qabaqcыl ziyalыlarы" tituluna layiq gюrцlmцшdцr.

baycanlыlarыn qorunmasы, onlarыn tяhlцkяsizliyinin tяmin olunmasы, hяrbi hissяlяrin vя yaшayыш mяntяqяlяrinin telefonlaшdыrыlmasы ilя mяшьul olmuшdur. Hяmin illяrdя hяyatыnы dяfяlяrlя tяhlцkяyя qoymuш vя son dяrя-

nazirinin mцavini vяzifяsindя iшlяdiyi dюvrdя Respublikanыn rabitя sisteminin inkiшafыnda bюyцk xidmяtlяri olmuшdur. Qarabaь mцharibяsi veteranы олан seafoodplus.infoв мялум hadisяlяr baшlanan vaxtdan mцntяzяm olaraq Qarabaьa getmiш, чяtin шяraitdя azяr-

cя riskli anlarla rastlaшmышdыr. Xocalыnы radiotelefonlarla tяmin etdiyinя gюrя SSRИ prokurorluq orqanlarыnыn tяzyiqlяrinя мяруз галмыш vя istintaqa cяlb olunmuшdur. Onun Яnvяr Mete ilя birlikdя yazdыьы "Иblis Xislяtli Ermяni" kitab ermяnilяrin azяrbaycanlыlara qarшы вахташыры tюrяtdiklяri soyqыrыmыna, сойдашларымызын dяdя-baba torpaqlarыndan qovulmasыna hяsr olunub. Eyni zamanda ermяnilяrin Qafqaza vя dцnyanыn bir чox olkяlяrindя hяyata keчirdiklяri terror hadisяlяri tarixi faktlarla gюstяrilir. Mяlumatlar mцxtяliф mяnbяlяrdяn toplanaraq цmumilяшdirilmiш вя yeri gяldikcя ermяni xislяtinin яsl mahiyyяtini aчan deyimlяrdяn, Qurani-Kяrimin ayяlяrindяn, dahilяrin kяlamlarыndan geniш istifadя olunmuшdur. Mцяlliflяr insanlarыn, xцsusilя dя yeni gяnc nяslin saьlam mяnяviyyat, vяtяnpяrvяrlik ruhunda tяrbiyяsinя вя онларын тарихи фактлар щаггында щягигятляри юйрянмясиня чalышmышlar. Надир мцяллим щям дя эюзял аиля башчысы, гайьыкеш ата вя бабадыр. Онун цч ювлады вя беш нявяси вар. Гызы Севда тибб елмляри намизяди, хястяханада баш щякимин мцавини вязифясиндя чалышыр. Оьлу Ващид Дахили Ишляр Назирлийиндя йцксяк рцтбяли забитдир. Гызы Вяфа ися Ряссамлыг Техникумунда мцяллимядир. П.С. Шяки Бялядиййясинин коллективи бцтцн Шяки иътимаиййяти адындан щюрмятли щямйерлимизи анадан олмасынын 75 иллик йубилейи мцнасибяти иля тябрик едир, она мющкям ъан саьлыьы вя узун юмцр арзулайыр.

№ 5 (), Май

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ

БЯХТИЙАР ВАЩАБЗАДЯ - 90 Щябибулла МАНАФЛЫ

АМЕА Шяки Реэионал Елми Мяркязин елми ишчиси, тарихчи (Яввяли ютян сайларымызда) Bununla 17 dekabrda baш vermiш Alma Ata hadisяsini qяlяmя almaq цчцn ayaьыm altыna qoyacaьыm dayaьы tapdыm. Hяmin axшam "17 dеkabr" adlы шeir yarandы. Шirmяmmяd Hцseynova hяsr olunan bu шeir belя baшlayыr: On yeddi dekabr sяnin ad gцnцn, Hяrяnin bяxtinя bir ulduz dцшцr. Hяm dя tapmacadыr yolu hяr юmrцn Sюnmцш bir ocaьa birdяn kюz dцшцr. Иllяr yaxшы gяlir biri birindяn, Kцllяr чюzяlяnir od hяnirindяn Sяnin ad gцnцndя gюrdцnmц birdяn, Qaranlыq цfцqdя чыxan шimшяyi. Hяmiшя zamanыn lal axarыndan Gюzlя fыrtыnanы, gюzlя чox шeyi, Hяmin o fыrtыna dюndяrib yюnц Baшqa bir dюvranыn olar ad gцnц

Vaxtыn axarыnda sular durular Gerчяk gцl aчanda solur riyalar. Bir anыn iчindя uчub mяhv olur Yцzillik, minillik imperiyalar. Birinci pillяdя gюrmцшdцnmц sяn Bu gцn yetiшdiyin pillяni qardaш, Tяbrik elяyirяm elя indidяn Sabahkы gцn ilя mяn sяni qardaш. Bu шeir цч gцndяn sonra "Kommunist" qяzetindя чap olundu. Шeiri oxuyan bir neчя hяmkarыm, o cцmlяdяn yaxыn dostlarыm Nurяddin vя Xudu mяndяn gцlяgцlя soruшdular: “Шirmяmmяd mцяllim doьrudan 17 dekabrda anadan olub, yoxsa bu da sяnin nюvbяti qalxanыndыr?”

V FЯSИL "Qarabaь hadisяlяri baшlanandan indiyя qяdяr яlimя qяlяm alanda bцtцn vцcudum lяrzяyя gяlir" Sovet imperiyasыnыn sцqutunun ilk яlamяtlяri gюrцnяr gюrцnmяz Ermяnistanыn Azяrbaycana qarшы yюnяlmiш iшьalчыlыq niyyяtlяri Qarabaьda ermяni separatizminin timsalыnda gizli hazыrlыq mяrhяlяsindяn aчыq яrazi iddialarы mяrhяlяsinя keчidlя юzцnц biruzя verdi. Artыq 26 ildir ki, xalqыmыz bu tяcavцzцn tюrяtdiyi чox saylы faciяlяri yaшamaqdadыr. Tariximiz яrzindя baшыmыza gяlяn bir чox ictimai fяlakяtlяr kimi ermяni tяcavцzц dя bizi qяfildяn yaxaladы. Bяxtiyar Vahabzadя iшьalчыnы dяf etmяyя hazыr olmamaьыmыzыn vя чaшqыn vяziyyяtя dцшmяyimizin sяbяblяrini xeyli dяrяcяdя tarixя mцnasibяtimizdя axtarыb. XX yцzilin яvvяllяrindя bir neчя dяfя ermяnilяrin qanlы fitnя-

Gen yaddaшыmыzыn poeziya dili 5-ъи фясил ( 8-ъи щисся) fяsadlarы ilя цzlяшdiyimiz halda niyя elя hяmin yцzilin sonunda bu qяvi dцшmяnin eyni mяzmuna, eyni mahiyyяtя malik яmяllяri bizim цчцn yenя dя gюzlяnilmяz oldu? Шair tarixin dяrslяrindяn nяticя чыxarmamaьыn acы nяticяlяri barяdя Юmяr Faiq Nemanzadяnin hяlя cы ildя qяlяmя aldыьы etiraf xarakterli fikrindя юz dцшцncяlяrinin tяsdiqini tapdыьыndan onun bu etirafыnы юzцnцn "Unutqanlыq" шeirinя epiqraf kimi seчib. Юmяr Faiq Nemanzadя yazыrdы: "Yadыmыza gяtirmяzdik ki, ermяnilяr чox яvvяl hazыrladqlarы hяdsiz hesabsыz bombalarыn hamыsыnы bizim baшыmыzda partladacaqmыш" Bu sadяliyimiz sяbяbilя cцmlяmiz qonшu ermяnilяrlя yenя qяdim sayaq цzrя sцlhanя rяftar edib rahat vя arxayыn olmaьы vяz vя bяyan edirik vя bu surяtlя millяtimizin gюzцnц baьlayыb uчuruma

sarы hazыrlayыrdыq. Иndi lazыmdыr ki, bunlardan ibrяt alыb gяlяcяkdя aldanmamaьa чalышaq. Bяxtiyar Vahabzadя tяяssцf hissilя tarixi yaddaшыmыzыn oьurlanmasыnыn sяbяblяrindяn bяhs edir. Яlbяttя, tarixi yaddaшыmыzыn korшalmasыnыn baшlыca sяbяbi hakim ideologiyanыn tariximizi tяhrif etmяsi ilя baьlыdыr. Шair bu mяtlяbi bir чox яsяrindя dяfяlяrlя mцxtяlif aspektlяrdяn poetik fikrin tяhlil predmetinя чevirib. Lakin tarixin dяrslяrindяn nяticя чыxara bilmяmяyimizin юzцmцzlя baьlы sяbяblяri dя var. Bюyцk sяnяtkar tarixi yaddaшsыzlыьыn яn mцhцm sяbяbini ilk nюvbяdя xalqыmыzыn яxlaq dяyяrlяrinя ifrat dяrяcяdя sяdaqяtli olmasыnda gюrцr. Mяnяvi tяmizlik, rяhmlik, шяfqяtlik, kindяn kцdurяtdяn uzaq olmaq, abыr hяyaya qыsыnmaq, шяrlя qol boyun olmaqdan imtina etmяk, pisliklяri tez unutmaq, budur aludя olduьumuz dяyяrlяr. Юmяr Faiq Nemanzadяyя xitabяn Bяxtiyar Vahabzadя deyir: Юmцr boyu, hяr sюzцn haydыr, haraydыr, Deyilib elя bil, bu чaьыmыzda. Sяnin bu fяryadыn sыrьa olaydы, Daim sяslяnяydi qulaьыmыzda. Яsrin яvvяlini unutmuшuq biz, Saldыn yadыmыza dцnяnimizi Sadяqяlbliyimiz, tяmizliyimiz Tarixdя nя qяdяr aldatmыш bizi! Ermяni zцlmцndяn yцz ildяn bяri Daшdan-daшa dяydi bu xalqыn baшы. Unutdu чяkdiyi mцsibяtlяri, Niyя oьurlandы onun yaddaшы! Biz baшdan ayaьa rяhimik, шяfqяtik, O kin daьarcыьы, o goreшяndir.

Biz яvvяl insanыq, sonra millяtik. O insan olmadan millяtlяшяndir. Bilmяdik, iчini gяmirir bu kin, Sюzц keчmяyяndя цzdяn hяlimdir. Unutduq, nifrяtlя mayalanmышыn Fikri-intiqamdыr, qяsdi-zцlmdцr Biz boьub vicdanы, qяhr cdib arы, Шяrя yoldaш olub haqqы danmыrыq. Heч vaxt unutmarыq yaxшыlыqlarы, Amma pisliklяri unudanlarыq. Иfrat millяtчilik ermяni mяrяzinin baшlыca xцsusiyyяtidir. Daшnak ideoloqu Aharnyanыn sюylяdiyi cяfяngiyyat bu baxыmdan olduqca sяciyyяvidir: "Ermяni millяti Allah vergisidir, onu baшqa heч bir millяtlя eyni tяrяziyя qoymaq olmaz. Dцnyada яn nadir, яn seчmя bir soy varsa, o da ermяni soyudur. Bu soyun юvladlarы olan biz ermяnilяr hяm fяxr etmяli, hяm dя ali hцquqlara sahib olmalыyыq". Bu sюzlяr ermяnilяrin шovinist xislяtini tяsdiq etmяklя yanaшы, яslindя kasыbыn юz itini "Gцmцш" adlandыrmasыna bяnzяyir. Onlarыn mцtlяq яksяriyyяtinin xarakterindя юzцnц biruzя verяn hяyasыzlыьыn, abыrsыzlыьыn sяbяbini XЫ яsrin яdяbi abidяsi olan "Qabusnamя"dяki ifadяlяrdя aramalыyыq. Orada yazыlыb: "Ermяnilяrin eybi kцndяbяdяn, oьru, gюzцgюtцrmяyяn, bir ayaьы qaчmaqda olan, яmrя baxmayan, yersiz hay kцy salan, vяfasыz, riyakar, sюyцш sevяn, цrяyi xыltlы, aьasыna dцшmяnчilikdir. Цmumiyyяtlя, onlar baшdan ayaьa mцsbяtdяn чox mяnfiyя yaxыndыrlar" Mяncя hansыsa шяrhя lцzum qalmыr. Sovet kommunist rejimi mюvcud olduьu bцtцn mцddяt яrzindя daim ermяnilяrin maraqlarыna xidmяt etmяsilя fяrqlяnmiшdir. Bu rejim яsgяr sцngцlяrilя Azяrbaycanda bяrqяrar olduьu ci ildяn etibarяn torpaqlarыmыzы hissяhissя, oba-oba Ermяnistana vermяyя baшladы. Hяmin proses ci ilin dekabrыnda Zяngяzurun Ermяnistana "bяxш edilmяsi ilя" baшlandы. Mяhz Sovet hюkцmяti cц ildя Daьlыq Qarabaьa muxtariyyяt statusu vermяklя ermяni separatizminin gяlяcяk inkiшafы цчцn mцnbit zяmin yaratdы. cц illяrdя min soydaшыmыz Ermяnistan adlandыrыlan, яslindя isя tarixi Azяrbaycan яrazilяrindяn, юz ata-baba yurdlarыndan sцrgцn olundular. cц ildя SSRИ Ali Sovetinin sяdri kimi yцksяk vяzifя tutan kommunist daшnak seafoodplus.infon o zaman kommunist rejiminin baшыnda duran seafoodplus.infova Naxчыvan vя Daьlыq Qarabaьыn Ermяnistana verilmяsi xahiшi ilя mцraciяt edib. Lakin bu цzdяniraq tяшяbbцsцn xoшagяlmяz sonluqla nяticяlяnяcяyindяn ehtiyatlanan seafoodplus.infov ona mяnfi cavab verib. Azяrbaycanda tarixi hяqiqяtlяrdяn bяhs edяn hяr hansы яsяrя veto qoyulduьu halda (buna misal olaraq Ziya Bцnyadovun "Azяrbaycan VЫЫ-ЫX яsrlяrdя" monoqrafiyasыnы, Bяxtiyar Vahabzadяnin "Gцlцstan" poemasыnы, "Kюklяr vя budaqlar" шeirlяr kitabыnы, Иsa Qяmbяrin "Kюhnя bayatыlar vя yeni яfsanяlяr" adы ilя seafoodplus.infonыn "Ocaq" kitabы haqqыnda yazdыьы яsяri vя b. gюstяrя bilяrik.) Zori Balayanыn xalqыmыza, цmumiyyяtlя tцrk mяnшяli xalqlara nifrяt pцskцrяn "Ocaq" adlы cыzmaqarasы cц ildя, "Yol" adlanan cяfяngiyyatы isя ci ildя kifayяt qяdяr yцksяk tirajla чap olundu. ci ilin fevralыnda Daьlыq Qarabaьda bu яrazinin Ermяnistana birlяшdirilmяsi tяlяbilя imza toplanmasы kаmpaniyasыna vя

Azяrbaycan tцrklяrinin юz tarixi vяtяnlяrindяn - Иrяvandan, Vedidяn, Gюyчяdяn, Zяngяzurdan, Dilicandan, Gцmrцdяn qeyri adi vяhшiliklя qovulmasыna gюz yumulduьu halda bцtцn bu qanunsuzluqlara son qoyulmasы tяlяbilя Azяrbaycanda ci ilin noyabrыnda baшlanan etiraz hяrяkatы zorakы tяdbirlяrlя boьuldu. ci ilin martыnda Moskvada imperiya rяhbяrliyi Qarabaь ermяnilяrinя mцstяsna imtiyazlarыn verilmяsini nяzяrdя tutan "Daьlыq Qarabaь Muxtar Vilayяtinin sosial iqtisadi inkiшafыnыn sцrяtlяndirilmяsi haqqыnda" adlы xцsusi qяrar qяbul etdi. Bu qяrarыn яn mцhцm xцsusiyyяti Daьlыq Qarabaьda Azяrbaycanыn suveren hцquqlarыnыn xeyli mяhdudlaшdыrыlmasы idi. SSRИ Ali Sovetinin Rяyasяt heyяtinin cu il yanvarыn dя "Azяrbaycan SSR-in DQMV-

Mяrkяzi hюkцmяtin Daьlыq Qarabaьыn Azяrbaycanыn tяrkibindяn чыxarыlmasыna yюnяlяn яmяllяri, cu ildя xalqыmыzы yenidяn ayaьa qaldыrdы. Hяrяkatыn mahiyyяtcя yeni mяrhяlяsi baшlandы. Moskvann Xцsusi Иdarя Komitяsinin vasitяsilя Daьlыq Qarabaьы Ermяnistana vermяk niyyяti bцtцn чыlpaqlыьы ilя aшkar olduqda Azяrbaycanda цmumxalq qяzяbi yenidяn kцkrяdi. Иstiqlaliyyяtя qovuшmayыnca bu tendensiyasыnыn davam edяcяyi artыq dяrk olunmuш hяqiqяtя чevrildi "Иstiqlal" шцarы юn plana чыxdы. Bяxtiyar Vahabzadя xalqыmыzыn hяyatыnda, Вяtяnimizin tarixindя kяskin dюnцш anы olan ъi ildяn baшlayaraq yalnыz yaradыcыlыьы ilя dеyil, hяm dя fяal ictimai siyasi mюvqeyiylя hadisяlяrin mяrkяzindя olmuшdur. O, шяxsi nцmu-

dя xцsusi idarячilik formasыnыn tяtbiqi haqqыnda" adlanan qяrarы isя artыq Daьlыq Qarabaьыn Azяrbaycanыn tabeчiliyindяn чыxarыlmasы demяk idi. Qяrarda gюstяrilirdi ki, muxtar vilayяtdя yerlяшяn bцtцn mцяssisяlяr, idarяlяr Xцsusi Иdarя Komitяsinin tabeliyinя verilir. Yeni yaradыlan bu quruma юz ermяnipяrяst mюvqeyi ilя fяrqlяnяn seafoodplus.info rяhbяrlik edirdi. Tezliklя Xцsusi Иdarя Komitяsi Daьlыq Qarabaьda Azяrbaycan hюkumяtinin bцtцn sяlahiyyяtlяrinя son qoymaqla yanaшы soydaшlarыmыzыn oradan qovulmasы prosesi baшlandы. Daьlыq Qarabaьыn 55 yaшayыш mяntяqяsindя soydaшlarыmыzdan bцtцn silahlar yыьыldыьы halda Laчыn Gorus yolu ilя Ermяnistandan gяtirilяn silahlar ermяnilяrя paylanыlыrdы. Moskvanыn haqlыnы haqsыzыn юnцndя diz чюkdцrmяyя yюnяlяn siyasяtinin kяskin tяnqidi Bяxtiyar Vahabzadяnin hяmin hadisяlяrdяn bяhs edяn яsяrlяrinin яsas tendensiyыsыdыr. Шair "Шяhidlяr" poemasыnda kommunist rejiminin uzun mцddяt tяbliь etdiyi xalqlarыn hцquq bяrabяrliyi ideyasыnыn kaьыz цzяrindя quru sюzdяn baшqa bir шеy olmadыьыnы, Moskvanыn ermяnilяrlя hяmrяy olduьunu vя bu hяmrяyliyin яsasыnda xalqыmыzыn timsalыnda tцrk millяtinя dцшmяnчilik mцnasibяtinin durduьunu bildirib.

nяsi ilя gюstяrdi ki, шair xalqыna, Вяtяninя sevgisini yalnыz яsяrlяrindя ifadя etmяklя kifayяtlяnmяmяli, bu sevgini яmяli fяaliyyяtilя tяsdiq etmяklя sюzdяn яmяlя qяdяr olan mяsafяni qяt etmяyi bacarmalыdыr. Bяxtiyar Vahabzadя ci il noyabrыn dя baшlanan vя 19 gцn davam edяn "meydan dastanыnыn" iшtirakчыlarыndan biri oldu. Noyabrыn dя bюyцk шair meydanda bяyan еtdi ki, SSRИ Ali Sovetinin Rяyasяt heyяtinя vя Ermяnistan Ali Sovetinя Ermяnistandakы Azяrbaycanlыlara normal yaшamaq цчцn шяrait yaradыlmaсы, яks halda Daьlыq Qarabaьыn muxtar vilayяt statusunun lяьv edilmяsi tяlяbini яks etdirяn mцraciяt yazmышdыr. Sabir Rцstяmxanlыnыn tяklifilя hяmin mцraciяt sяsя qoyuldu vя "Azadlыq" meydanыna toplanan on minlяrlя mitinq iшtirakчыsы tяrяfindяn yekdilliklя qяbul edildi. cu il mart ayыnыn 26da SSRИ Ali Sovetinя seчkilяr keчirildi. Vяtяnimiz, xalqыmыz цчцn olduqca mяsuliyyяtli dюvrdя belя Azяrbaycan rяhbяrliyi kюhnя yolla gedяrяk seчki adы altыnda tяyinetmя metodu ilя yalnыz onun iradяsinя uyьun fяaliyyяt gюstяrmяyя hazыr olan adamlarы SSRИ xalq deputatы "seчilmяsinя" nail oldu. Belяliklя, Moskvada Ali Sovеtin tribunasыndan Qarabaь hяqiqяtlяrini bцtцn dцnyaya чatdыrmaq imkanlarыmыz heчя endi. (Арды вар)

Mяrkяz dяyiшdirir gцndя rяngini, Mяrkяz mяni gюrцr, heч onu gюrmцr. Bizdяn yыьышdыrыb quш tцfяngini, Amma ermяninin topunu gюrmцr. Anladыq xalqlarыn bяrabяrliyi, Kaьыz цzяrindя bir quru sюzmцш. Bu qяtldяn sonra bildik чox шcyi, Bizim gцnahыmыz tцrklцyцmцzmцш!

Шякиллярдя: Бяхтийар Ващабзадянин щяйат йолдашы Диларя ханымла йахын достлары бюйцк шаирин мязары юнцндя. Фотолар “Тязадлар” гязетиндян эютцрцлцб.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ

Вагиф АСЛАН, Azяrbaycan Yazычыlar Birliyi Шяki bюlmяsinin sяdri, (Mяqalяni Anadolu lяhcяsindяn bizim lяhcяyя чevirяn) (Яввяли ютян сайымызда)

A ьxana gяlяnlяrdяn adlarыnы mцяyyяn edя bildiklяrimizin hamыsы Azяrbaycanыn Шяki (rayonundan) шяhяrindяn gяlяnlяrdir. Onlar Aьxan kяndini quranlardыr. Шяkiyя baьlы Gюynцk kяndindяn 10 ailя, Шabalыd kяndindяn 2 ailя, Cumuk (Qumuq hal-hazыrda Layыsqы kяndi ilя birlяшmiш vя onun mяhяllяlяrindяn birinя чevrilmiшdir.)

Hacы Gцllцnцn qardaшы Xяlil Иbrahimин oьlu Besim Motor kяndindяn dя 1 ailя olmaq цzrя toplam 13 ailя kюч etmяyя qяrar vermiш imiшlяr. Bu ailяlяr toplam шяkildя 53 vя 54 nяfяrdяn ibarяt olmuшdur.

Cumuk (Qumuq) kяndindяn gяlяnlяr: 1. Яri Qafqazlarda шяhid dцшяn Sяdяf bacы adlы bir xanыm ilя 1 qыzы vя 7 oьlu. Onun 7 oьlunun 7si dя Чanaqqalada шяhid olmuшdur. 2. Hacы Mяhяmmяdin xanыmы Fatma.

Шabalыd kяndindяn gяlяnlяr:

1. Hacы Sяmяd vя oьlu Mahmud. Mahmud o zaman 2 yaшыnda olmuшdur. 2. Habiшoьullarыndan Cuma vя oьlu Himmяt Чяtin. Himmяt Чяtin o zaman 7 vя ya 8 yaшыnda imiш.

Gюynцk kяndindяn gяlяnlяr:

1. Hacы Mahmud. O, Hikmяt Aьxanыn babasыdыr. 2. Hacы Mahmudun юvladlarы Zяhra, Mяhяmmяd, Иsa vя Musa. 3. Hacы Mahmudun qardaшы Hяkim Иsmayыlыn юvladlarы Hacы Fatma (o zaman 14 yaшыnda olmuшdur) vя Яli (o zaman 12 yaшыnda olmuш vя Чanaqqalada шяhid dцшmцшdцr.) 4. Hacы Gцllц lяqяbli Rafiq. 5. Hacы Gцllцnцn oьullarы Kяrim, Sяmяd, Abdulla, Saleh, Gerixan vя qыzы Fatma 5 oьlu ilя birlikdя. Fatmanыn 5 oьlunun 5-i dя Чanaqqalaya kюnцllц getmiш vя onlardan 3-ц шяhid olmuшdur. Oьullarыndan birinin adы Yusuf imiш. 6. Hacы Gцllцnцn qardaшы Xяlil Иbrahimин oьlu Besim Motor. 7. Шeyx Mahmud oьlu Mяhяmmяd. 8. Шeyx Mahmudun Qafqazlarda шяhid dцшяn qardaшы Danышыn oь-

№ 5 (), Май

КЕЧМИШДЯН GЦNЦMЦZЯ Ш ШЯ ЯК КИ ИД ДЯ ЯН Н Д ДЯ ЯН НИ ИЗ ЗЛ ЛИ ИЙ ЙЯ Я lu Cяbrayыl. 9. Hacы Иsmayыl. O hяlя Qara dяnizdя gяmidя olarkяn xanыmыnыn doьumu yaxыnlaшmыш, qadыn doьmadan vяfat etmiшdir. Xanыmыnыn meyidi цzяrindя dualar oxunmuш vя cяnazяsi dяnizя atыlmышdыr. Hacы Иsmayыl Чanaqqala savaшыnыn iшtirakчыsы olmuшdur. Mяcid oьlu Xяlil Иbrahim. Mяcid oьlu Xяlilibrahim oьlu Yeni Mяhяmmяd. Sultan oьlu Шamil. Hacы Sяmяd vя onun 2 vя ya 3 yaшlы oьlu Mahmud. Hacы Daшdiklяrdяn Yusuf, xanыmы Mяkkяш, qыzlarы Kafiyя vя Hцrц Aьxan. Hacы Cabbar, Abbas, Hцseyn, Hacы Nяcib. Hacы Abbas oьlu Musa Bilgin. Rяfioьullarыnыn Habiшoьullarы qolundan cц ildя Шabalыd kяndindя dцnyaya gяlяn Himmяt Чяtin. O, Иstiqlal savaшыna qatыlan bir qazi olmuшdur. Bюyцk Taarruzda sцngц hяrbindя iшtirak etmiш, Mudanyaya qяdяr getmiшdir. Bir-birinin ardыnca dцшmяni sцngцlяyib чiynindяn dala atmыш, sonuncusunda gцcц tцkяnmiш, sцngцyя taxdыьы yunanы arxaya atmaьa чalышsa da, bunu bacarmamышdыr. Dцшmяn юlцsцnцn altыnda qalmышdыr. Gюstяrdiyi rяшadяtlяrя gюrя Иstiqlal medalы ilя tяltif olunmuшdur. cы ildя vяfat etmiшdir. Deyilяnlяrя gюrя, yuxularыnda savaш sяhnяlяrini tяkrar-tяkrar gюrцr vя nяrяlяr чяkяrяk oyanыrmыш. Шeyx Шamilin ordusundakы komandanlardan Шuayp Molla Kяrimin iki qыzы - Zцbeydя vя Zeynяb Aьхanlar. Sяfяr oьlu Muhяmmяd Mahzumi Hяsяn. O, Daьыstan mцcahidlяrindяndir. cц ildя vяfat etmiшdir, qяbri Aьxan mяzarlыьыndadыr.

Hacы Gцllц яfsanяsi H acы G цllц яfsanяsi elя bu kюч яhvalatыndan yaranmышdыr. Hacы Gцllц Aьxana kюч edяnlяr arasыnda olanlardan biri olmuшdur. Onun яsl adы Rafiqdir. Шeyx Шamilin tяrяfindя ruslara qarшы чarpышmышdыr. Yaшadыьы kяnddя ci ilin чarpышmalarыnda шяhid dцшdцyц xяbяri yayыlmыш vя illяr boyu onu elя- belяcя, шяhid dцшmцш kimi yad etmiшlяr. A ncaq ci ildя Batumda Osmanlыya kюч edяn Gюynцklцlяrin яшyalarы gяmiyя yцklяnяrkяn "шяhid dцшmцш" hesab edilяn Hacы Gцllц birdяn-birя orada peyda olmuшdur. Шяhid olduьu xяbяri yayыlandan tam 31 il keчdiyindяn onu tanыya bilmяmiшlяr. - Bu saqqallы, yaшlы kiшi kimdir? - deyя oradakыlar birbirindяn soruшmuшlar. Qardaшы Xяlil Иbrahim onu tanыmыш, "Bu mяnim bюyцk qardaшыm Hacы Gцllцdцr" demiшdir. Onu saь gюrdцklяrinя gюrя hяmkяndlilяri dя sevinmiшlяr. Hacы Gцllц dя Osmanlы torpaqlarыna kюч edяnlяr sыrasыnda yer almышdыr. O tarixdя onun 95 yaшы olmuшdur. O, cu ildя yaшыnda ikяn vяfat etmiшdir. Mяzarы Aьxan qяbristanlыьыndadыr.

Ч anaqqala savaшыna kюnцllц toplandыьы illяrdя Dяnizli Яsgяrlik Шюbя rяisinin qяbul otaьыnda peyda olan Hacы Gцllц kimliyini bildirir vя rяisя deyir: - Mяni dя яsgяr olaraq yaz, mяni dя cяbhяyя gюndяr! Ш юbя rяisi onun tяklifi ilя razыlaшmayaraq etiraz edir: Bu yaшlы halыnla savaшa girя bilmяzsяn. H acы G цllц: "Яsgяrlяrя xidmяt edяrяm, onlara mяrmi daшыyaram"- cavabыnы verir. Ш юbя rяisi bu yaшlы kюnцllцnц bir faytona mindirяrяk Dяnizlinin kцчяlяrindя dolaшdыrыr. Onlar kцчяlяrdя dolaшdыqca bяzi evlяrin pяncяrяlяri qapanыr. Onda шюbя rяisi pяncяrяlяri qapanan evlяrя doьru: - Ey arvadlarыnыn tumanы altыnda gizlяnяnlяr! Bu qoca kiшidяn utanыn! deyя baьыrыr. O gцn kiшi kюnцllц olaraq orduya qatыlыr. Ч anaqqala savaшы qurtarandan bir xeyli sonra Чal ilчяsindяn gяlяn bir araba Aьxan kяndinin iчяrisinя daxil olur. Arabadan qalstuklu bir bяy dцшцr. Иkindi vaxtы idi. O, чeшmяdя abdяst almaqda olan kяndlilяrя yaxыnlaшыr: - Mяn Hacы Gцllцnц gюrmяk istяyirяm, - deyir. H acы G цllцnцn illяrcя bundan яvvяl юldцyцnц desяlяr dя, qonaq buna inanmaz, deyяr: - Bu necя ola bilяr? Mяn onu Чanaqqala savaшыnda gюrdцm. Qanы qara bir vяziyyяtdя kцrяyimi bir aьaca sюykяyib dayanmышdыm. Bu яsnada kimsя яl aьacы ilя yцngцlcя ayaьыma vurdu. Baxdыm. O, aьsaqqal bir qoca idi. O юzцnц tяqdim etdi: - Mяn Dяnizlinin Aьхan kяndindяn gяlяn Hacы Gцllцyяm. Dцшmяn яsgяrlяri bu anda o gяmidя sevinc iчindяdirlяr. Onlar iчki iчib шadyanalыq edirlяr. O yerdяki bir mяrmini gюstяrяrяk onu topun aьzыna yerlяшdirmяyimizi xahiш etdi. Seyid onbaшы mяrmini topun aьzыna yerlяшdirdi. Hacы Gцllцnцn gюstяrdiyi tяrяfя top atdыq. Mяrmi gяminin bacasыndan iчяri dцшцb gяmini batыrdы.

“ДЯНИЗЛИ” Йерли тарих вя мядяниййят журналынын Сентйабр-Декабр ъц ил тарихли ъи сайы

A ьxanlыlar qonaьa dediyi шeylяrin aьlabatmaz olduьunu sюylяdilяr. O kiшini aparыb Hacы Gцllцnцn mяzarыnы gюstяrdilяr. Чallы яsgяr шaшыraraq sarsыldы, Hacы gцllцnцn ruhuna dualar oxuyub getdi.

Aьxan kяndi vя Aьxan karvansarasы

Hasan Kallimci'nin Шeki шehrinden yыlыnda gюч ederek, Denizli'de Akhan adlы kюyц kuran Azerbaycan Tцrklerini anlatan yazыsы, "Geчmiшten Gцnцmцze Denizli" dergisinin Aralыk tarihli nцshasыnda yer almыш, dergi Шeki'ye de ulaшtыrыlmышtы. Azerbaycan Yazыcыlar Birliьi'nin Шeki Bюlцmц Baшkanы Шair-Yazar Vaqif Aslan, o yazыyы okuyunca duygulanarak, gюnderdiьi e-posta ile dergi yюnetimine teшekkцr etmiшtir. Vaqыf Bey, aynы e-posta ile Eylцl'цnde Шeki'de tanышtыьы Kallimci'ye yazdыьы шiiri de gюndermiшtir. Ишte Azerbaycan'dan gelen "Ay Hasan" adlы шiir:

Я lbяttя ki, onlara yeni yerlяшdiklяri kяndя ad vermяlяri gяrяk olmuшdu. Onlar юz aralarыnda mяslяhяtlяшib bu qяrara gяlmiшdilяr: - V яtяnimizi rus чяkmяlяri altыnda tapdamQardaшыm, Hasan! tapdam taptatdыq. Yurd Qяlbinя vя ruhuna eшq olsun! yanыnda цzцmцz qara чыxdы. Burada цzцmцz aь olsun. Azяrbaycanda Шяki Mяn bu dяrdi udamadыm (yutamadыm), ay Hasan! kimi xanlыьыmыz vardы. Qoy Niyazi Xanыn adыndakы Gюz yaшыmы tutamadыm, ay Hasan! "xan" sюzц vя onun nяsli Qafqazlarda budaq-budaq budandыm, unudulmasыn. Gяlin, "aь" Budayanы budamadыm, ay Hasan! sюzц ilя "xan" sюzцnц birlяшdirяk, bu kяndin adыnы Var idim ki, bяd gюzlяrя ox idim, "Aьxan" qoyaq. Yazdыьыnы dюnя-dюnя oxudum. B u gцn "Aьxan Hяr sюzцnц yaddaшыma toxudum. karvasarasы" adы ilя tanыnan Soyuqqanlы юtяmяdim, ay Hasan! mяшhur karvasara da da Aьxan kяndinin lap yaxыn- Nя fяrqi var, ya Шяki, ya Dяnizli?! lыьыndadыr. Bu karvansaranы Gцndцzц gцn, gecяsi Ay bяnizli. miladi cц ildя sяlcuq Hяr ikisi tяn addыmlы, tяn izli tцrkц, Dяnizli valisi Seyfяd- Gяlяmяdim, gedяmяdim, ay Hasan! din Qarasunqur bin Abdullah tikdirmiшdir. Dяnizlidяki Rяvadыrmы dяrd iчindя yaslanыm, kяndlяrdяn biri dя o mяш- Yerя dцшцm, ayaq altda paslanыm? hur xanыn adыnы daшыmaq- Alpяr Tonqa'm, Mяtя'm vя Alp Arslan'ыm dadыr. Aьxanlыlarыn dediyinя Mяn ki юlцb itяmяdim, ay Hasan! gюrя, Aьxan kяndinin salыndыьы cц ildя bu karvas- Sюylяyяrsяn gюrsяn Иmdat Avшarы, naraya "Иzbelelik kюhnя Bu dцnyada yoxdur onun oxшarы. xan" ("Kюhnя xandan qalma iz") Doьmalara юdяyяsi borclarы deyirmiшlяr. Bu karvansara Layiqincя edяmяdim, ay Hasan! hazыrkы adыnы Aьxan kяndindяn almышdыr. Bu barяdя ta- Vaqif Aslan sяdaqяti bol istяr, rixчilяrin nя dediyini bil-mi- Bяrk ayaqda bцkцlmяyяn qol istяr. rяm, ancaq Aьxanlыlar belя Amma o gцn sяn gяldiyin yol цstя, deyirlяr. Чыnar olub bitяmяdim, ay Hasan! -cц ildя Aьxana iki turist gяlir. AьxanlыШeki, larыn юzlяri abdяstsiz yerя ayaq basmadыqlarы цчцn (Щасан Каллимчинин "bu abdяstsizlяri kяndя seafoodplus.info soxmayaq" desяlяr dя, интернет сайтындан) onlarы qonaq etmяk mяcburiyyяtindя qalыrlar. Qonaqlarы karvansarada yerlяшdirirlяr. vя ondan sonrakы seчimdя iki O turistlяrin яllяrindя fotoaparat dюnяm bяlяdiyyя sяdri seчilяn var idi. O turistlяr onlara чюrяk Zяkяriya Юz bu bяlяdiyyяnin ilk yapan kяndlыlыrin шяkillяrini чяk- vя tяk sяdri olaraq protokolmiшdilяr. Bu шяkillяr Dяnizlinin laшdыrыlmышdыr. 12 avqust cы DRT telekanalыnыn ekranlarыnda il tarixlы saylы Bцtцnшehir vaxtaшыrы nцmayiш etdirilmяkdя- Yasasы (Цmumшяhяr Qanunu) чыxыnca Aьqala bяlяdiyyяsi lяьv dir. Шяkinin цч kяndindяn edilmiшdir. Belяcя Aьxan Dяnizli (Qumuq, Gюynцk, Шabalыd) gя- rayonunun bir mяhяllяsinя чevlяn bu insanlar yurd saldыqlarы rilmiшdir. 6 dekabr ci ildя yeni vяtяn torpaqlarыnы iшьallar- qяbul edilяn vя 30 mart cц dan qorumaq vя цzlяri aь yaшa- ildя qцvvяyя minяn Bюyцkшehir maq цчцn kюnцllц olaraq Tцrki- Yasasыna gюrя yeni yaradыlan yяnin mцdafiяsinя qalxmышlar. Pamukqala шяhяrciyinin bir mяBu 13 ailяdяn 35 kiшi kюnцllц hяllяsi durumuna gяlmiшdir. cяbhяyя getmiш, Чanaqqala savaшыnda iшtirak etmiшdir. A ьxan yцz ilя yaxыn bir “Geчmiшten gцnцmцze” DENИZLИ mцddяtdя mцstяqil bir kяnd mяrkяzi olaraq qalmышdыr. Onu qonYerel Tarih ve Kцltцr шu Qala kяndi ilя birlяшdirяrяk dergisi, sayы: 42 (EylцlAьqala adlы bir bяlяdiyyя yaradыlAralыk ) sяh mышdыr. cu ildя keчirilяn ilk

Ay Hasan!

№ 5 (), Май

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

Qяdim Шяkidя mюhtяшяm Alov festivalы Юlkяmizin шяhяr vя rayonlarыnы qarыш-qarыш gяzib-dolaшan birinci Avropa Oyunlarыnыn mяшяli mayыn dя axшam saatlarыnda Шяki шяhяrinя gяtirildi.

Шяki bцtцn dюvrlяrdя Azяrbaycan tarixindя mцhцm rola malik olub. Bu gцn Шяki Azяrbaycan tarixini, mяdяniyyяtini, mяdяni irsini qoruyub saxlayan bяnzяrsiz bir шяhяrdir. Bu zяngin tarixi-mяdяni irsin qorunmasы sayяsindя Шяki, hяm dя Azяrbaycanыn mцhцm turizm mяrkяzinя чevrilib.

yiш etdirildi. Mяшяldяn alovlandыrыlan "Bakы "-in чыraьы Oyunlar baшa чatanadяk saxlanыlmasы цчцn Шяki шяhяrinя tяqdim edildi. Daha sonra mюhtяшяm alov festivalы baшlandы. Qeyri-adi alov шousu, musiqi vя rяqs kollektivlяrinin ifasыnda rяngarяng konsert proqramы tяdbir iшtirakчыlarыnda bюyцk bayram яhval-ruhiyyяsi yaratdы. Alov festivalыnыn sevincini AZЯRTAC-ыn mцxbiri ilя bюlцшяn rayon Aьsaqqallar Шurasыnыn sяdr mцavini Mustafa Яhmяdov цrяk sюzlяrini belя ifadя etdi: "Иnanыram ki, idmanчыlarыmыz bu yarышda da qяlяbяlяr яldя edяcяk, Azяrbaycanыn цч rяngli bayraьыnы zirvяlяrя yцksяldяcяk, himnimizi sяslяndirmяklя bizlяri sevindirяcяklяr. O

сящ

Мустафа ДАДАШОВ, АЗЯРТАЪ-ын бюлэя мцхбири

gцn olsun ki, Qяlяbя mяшяlini doьma Qarabaьыmыzda yandыraq!". Mяшяl estafetinin iшtirakчыsы, Qarabaь mцharibяsi яlillяri, veteranlarы vя шяhid ailяlяri Иctimai Birliyi Шяki шюbяsinin sяdri, ikinci qrup Qarabaь mцharibяsi яlili Mяmmяdnuru Яzizov sevincini bюlцшяrяk dedi: "Bu gцnlяr юlkяmizin hяr yerindя olduьu kimi, Шяkimizdя dя yцksяk bayram яhval-ruhiyyяsi yaшanыr. Bir azяrbaycanlы olaraq qцrur hissi keчirirяm ki, Avropa Oyunlarыna ilk dяfя Azяrbaycan ev sahibliyi edяcяk. Шцbhяsiz ki, belя bir mюhtяшяm idman tяdbirinin ilk dяfя Azяr-baycanda keчirilmяsi bцtцn dцnyanыn diqqяtini юlkяmizя чяkяcяk. Bu, tarixi bir uьurdur. Bakыya gяlяn hяr bir шяxs Azяrbaycanыn inkiшafыna, zяngin mяdяniyyяtinя, xalqыmыzыn

nimizя bol-bol sevinc gяtirsin!". "Avropa Oyunlarыnыn юlkяmizdя keчirilmяsi Azяrbaycanыn hяqiqяtяn dя bir idman юlkяsi olduьunun gюstяricisidir", - deyяn karateчi Tural Salamov mяшяlin Шяkiyя gяlmяsinin шяhяr idmanчыlarыna da bюyцk ruh yцksяkliyi verdiyini dedi: "Bir karateчi olaraq sevinirяm ki, bu Oyunlarda karate yarышlarы da keчirilяcяk. Цmid edirяm ki, ilk qыzыl medallarыmыz da karateчilяrimizdяn gяlяcяk. Karatenin Avropa Oyunlarыnыn proqramыna daxil edilmяsi чox sevindiricidir. Чцnki bu, yaxыn gяlяcяkdя karate idman nюvцnцn dя Olimpiya Oyunlarыna daxil edilmяsi цчцn bir stimuldur". Шяhяr gяnclяr vя idman idarяsinin rяisi, Avropa чempionu, beynяlxalq dяrяcяli hakim, Azяr-

Avropa Oyunlarыnыn mяшяl estafeti bu qяdim diyarda XVЫЫЫ яsrя aid dцnya яhяmiyyяtli tariximemarlыq abidяsi, Шяrq memarlыьыnыn nadir incisi hesab olunan Шяki xanlarыnыn sarayыnыn hяyяtindяn start gюtцrdц. Bir sыra beynяlxalq tяdbirlяrя, festivallara ev sahibliyi edяn, turistlяrin, xarici юlkяlяrdяn gяlmiш dюvlяt rяsmilяrinin, dцnya шюhrяtli elm, mяdяniyyяt vя incяsяnяt xadimlяrinin, siyasяtчilяrin bюyцk maraqla ziyarяt etdiyi Шяki bu gцn юzцnцn яn sevincli tarixi gцnlяrindяn birini yaшayыr. Шяkinin fяal gяnci, teleaqonaqpяrvяrliyinя шahidlik edяcяk. Bu Oyunlar Azяrbaycanыn bюyцk uьuru kimi tarixя dцшяcяk". Rayon sakini Xuraman Mustafayeva isя sevinc hisslяrini dilя gяtirdi: "Avropa Oyunlarы mяшяlinin Odlar diyarыnыn hяr bir guшяsinя чatdыrыlmasы xalqыmыzыn bu mюhtяшяm Oyunlara necя цrяkaчыqlыьы ilя hazыrlaшmasыndan xяbяr verir. Bu gцn mяшяlin qяdim Шяkidя alovlanmasы hяr birimizi шяrяflяndirdiyi kimi, mяsuliyyяtimizi dя qat-qat artыrыr. Иnanыram ki, mцdrik xalqыmыz Prezidentimizin яtrafыnda daha sыx birlяшяcяk, bцtцn dцnya qarшыsыnda nяyя qadir olduьumuzu bir daha nцmayiш etdirяcяk. Юtяn hяr bir gцn bizi hяmin mюhtяшяm bayrama yaxыnlaшdыrыr, qцvvяlяrimizi sяfяrbяr edir. Qoy, bu uьurlar xalqыmыza, Vяtяparыcы Sяdaqяt Mяmmяdzadя sarayыn hяyяtindя, Avropa Oyunlarыnыn rяmzi qapыsыnda mяшяli qяbul etdi. Sonra mяшяl estafeti шяhяrin mяrkяzinя doьru istiqamяt gюtцrdц. On iki mяшяlчi "Yuxarыbaш" Dюvlяt Tarix-Me-marlыq Qoruьunun яrazisi, Mirzя Fяtяli Axundzadя vя Heydяr Яliyev prospektlяri ilя hяrяkяt etmяklя, mяшяli nюvbя ilя bir-birinя юtцrяrяk metrdяn artыq mяsafя qяt etdilяr. Estafetin sonuncu iшtirakчыsы - respublika dяrяcяli futbol hakimi Rяvan Hяmzяzadя meydanыn mяrkяzindя quraшdыrыlmыш sяhnяyя qalxaraq birinci Avropa Oyunlarыnыn mяшяlini alovlandыrdы. Meydana toplaшan minlяrlя Шяki sakini bu unudulmaz anы bюyцk coшqu vя alqышlarla qarшыladыlar. Sonra Atяшgah mяbяdindя birinci Avropa Oyunlarыnыn mяшяlinin alovlandыrыlmasы mяrasimini яks etdirяn videoчarx nцma-

baycanыn яmяkdar mяшqчisi Vцqar Иskяndяrov isя dedi: "Иlk dяfя keчirilяcяk Avropa Oyunlarыnыn mяшяlчisi kimi чox bюyцk qцrur hissi duyuram. Belя mюtяbяr idman yarышыnыn Azяrbaycanda keчirilmяsi юlkяmizin tяkcя idman sahяsindя deyil, digяr sahяlяrdя dя sцrяtli inkiшafыnы bцtцn Avropaya vя dцnyaya nцmayiш etdirяcяk. Mяшяlin Шяkiyя gяtirilmяsi, burada alovlanmasы hamыmыzda bюyцk bayram яhval-ruhiyyяsi yaradыb. Kiчikdяn-bюyцyя hamы bu tяdbiri el bayramы kimi keчirir. Bizя bu sevinci bяxш etdiyinя gюrя, Шяki gяnclяri vя idmanчыlarы adыndan Prezident Иlham Яliyevя minnяtdarlыьыmы bildirirяm". Alov festivalы atяшfяшanlыqla baшa чatdы.

сящ

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 5 (), Май

Azяrbaycan Respublikasы "Milli Atlas"ы Yaqub Mahmudov: "Kiyev шяhяrindя gizli yollarla xяritя hazыrlatdыrdыq" seafoodplus.info-un AMEA-nыn mцxbir цzvц, Dюvlяt mцkafatы laureatы, AMEA-nыn Tarix Иnstitutunun direktoru, Bakы Dюvlяt Universitetinin kafedra mцdiri, миллят вякили Yaqub Mahmudov ilя Азярбайъан Республикасы “Милли Атласы” щаггында олан мцсащибя. Sюhbяtlяшdi: Lяtif ШAMXAL - Yaqub mцяllim, Azяrbaycan Respublikasы "Milli Atlas"ыnыn nяшrini redaksiya heyяtinin цzvц vя bir tarixчi kimi nяcя qiymяtlяndirirsiniz? - "Milli Atlas"ыn nяшr olunaraq xalqa tяqdim olunmasы milli dюvlяtчilik tariximizin чox mцhцm hadisяsidir. Bu, юlkяmizin tarixindя tяkcя nяшriyyat iшi sahяsindя яldя olunmuш nailiyyяt kimi qiymяtlяndirilmяmяlidir. "Milli Atlas" hяm dя xalqыn tarixi keчmiшinin, onun dюvlяt mцstяqilliyinin dяrin vя mцkяmmяl elmi яsaslarla tяsdiq olunaraq dцnyaya tяqdim olunmasыdыr. Xalqыn zяngin tarixini vя dюvlяtin mцstяqilliyini tяsdiq edяn яn qiymяtli ilk mяnbяdir. Bu baxыmdan mцstяqil Azяrbaycan dюvlяtinin "Milli Atlas"ыnыn nяшr olunmasы gяlяcяk nяsillяrimizdяn юtrц elmin bцtцn sahяlяrini яhatя edяn чox qiymяtli ilk mяnbяnin hяyata vяsiqя almasы demяkdir. "Milli Atlas"ыn nяшri, bцtцn yuxarыda gюstяrilяnlяrlя yanaшы, чox mцhцm tarixi hadisяdir. Bu qiymяtli nяшr, hяr шeydяn яvvяl, Azяrbaycan xalqыnыn illik dюvlяtчilik tarixinin mцstяqil dюvlяtimiz tяrяfindяn xяritячilik sahяsindя yenidяn dirчяldilmяsi demяkdir. Milli Atlas bu baxыmdan, hяm dя bюyцk intibah hadisяsidir, daha doьrusu, Bюyцk Azяrbaycan Иntibahыnыn bюyцk uьurudur. "Milli Atlas"ыn nяшrinin nя qяdяr bюyцk dюvlяtчilik hadisяsi olduьunu, mцhцm tarixi яhяmiyyяtя malik olduьunu dяrk etmяk цчцn yaxыn illik tariximizin reallыqlarыnы gюz юnцnя gяtirmяk kifayяt edяrdi. Tarixi reallыq bundan ibarяtdir ki, Gцlцstan () vя Tцrkmяnчay () mцqavilяlяri nяticяsindя ikiyя bюlцnmцш Azяrbaycanыn, sonralar isя dяfяlяrlя bюlцшdцrцlmцш Шimali Azяrbaycanыn tarixi, xцsusilя dюvlяtчilik tariximiz xяritяшцnaslыq sahяsindя dя amansыzcasыna tяhrif olunmuш vя saxtalaшdыrыlmыш, Azяrbaycan siyasi varlыьы, qяdim vя zяngin dюvlяtчilik tariximiz xяritяlяrdя dя yox edilmiшdir. Hяm чar Rusiyasыnda, hяm sovet-bolшevik hюkmranlыьы zamanы, hяm dя Иranыn mцrtяce шahlыq rejimi dюvrцndя Azяrbaycan tarixinя dair xяritяlяrin, tarixi dюvlяtlяrimizin xяritяlяrinin чap olunmasы yasaq olunmuшdu. Bu sahяdя ayrы-ayrы ziyalыlarыmыz tяrяfindяn edilяn tяшяbbцslяr dя sяrt tяqiblяrlя qarшыlanmыш, istяnilяn nяticяni vermяmiшdi. Bu gцn юlkяmizdя istifadя olunan Azяrbaycan tarixi xяritяlяrinin nяшr olunmasы tarixi dя bunu aydыn sцbut edir. - Bu sahяdя ilk tяшяbbцs nя vaxt gюstяrilib? - Azяrbaycanыn tarix xяritяlяrinin nяшr olunmasы цчцn ilk tяшяbbцs юtяn яsrin cы illяrinin sonunda edilmiшdi. O zaman "Azяrbaycan Sovet Ensiklopediyasы"nыn nяшrinя baшlanыlmasы ilя bцtцn dюvrlяr vя sahяlяr цzrя, o cцmlяdяn tarix sahяsindя чoxsaylы xяritяlяrin nяшr olunmasы zяrurяti yarandы. Xцsusilя, tarix

sahяsindя xяritяlяrin nяшri hяm Azяrbaycan SSR-in юz daxilindя, hяm dя Moskvada чox ciddi maneяlяrlя, daha doьrusu, sюzцn яsl mяnasыnda, sцngц ilя qarшыlandы. O zaman bizim юz xяritя fabrikimiz yox idi. Zaqafqaziyanыn vя SSRИ-nin bцtцn xяritя fabriklяri ermяni millяtчilяrinin inhisarыnda idi. Hяmin dюvrdя biz ilk Azяrbaycan Sovet Ensiklopediyasыnыn baш redaktoru Rяsul Rzanыn prinsipial mюvqeyi sayяsindя ilk tarix xяritяlяrimizi Ukraynanыn paytaxtы Kiyev шяhяrindя nяшr etdirib юlkяyя gяtirя bildik. Lakin Moskva vя Иrяvanla sыx яlaqя saxlayan юz dюnцklяrimiz xяritяlяrin чapыna, onlarыn hяm dя Azяrbaycan Sovet Ensiklopediyasыna daxil ol-

masыna imkan vermяdilяr. ci ildя biz mцvafiq orqanlardan icazя almadan, demяk olar, gizli yolla Kiyev шяhяrindя kцtlяvi tirajla nяшr etdirdiyimiz xяritяlяri "Azяrbaycan SSR Xяritяlяri" adы ilя broшцr halыnda nяшr etdirdik. Vя dяrhal aьыr tяqiblяrя mяruz qaldыq, broшцrlarы satышdan da чыxartdыlar. Lakin ulu юndяr Heydяr Яliyevin sayяsindя gюzlяnilяn sяrt cяzalardan yaxa qurtara bildik. Mяhz dahi Heydяr Яliyev hяlя юtяn яsrin ci illяrindя bizim ilk "Azяrbaycan tarixi" atlasы yaratmaq tяшяbbцшlяrimizi mцdafiя etdi, bizi o dюvrцn real tяqiblяrindяn xilas etdi. Mяhz ulu юndяrin rяhbяrliyi altыnda mцstяqillik dюvrцndя son illik tariximizin yenidяn yazыlmasы, dюvlяtчilik tariximizin yenidяn dirчяldilmяsi sahяsindя bюyцk uьurlar qazanыldы. - Yaqub mцяllim, "Milli Atlas"a nячя xяritя daxil edilib?

- Ulu юndяrin яsasыnы qoyduьu Tariximizin Dirчяliш Konsepsiyasыnы uьurla davam etdirяn vя yaradыcыlыqla inkiшaf etdirяn prezident Иlham Яliyev bцtцn itirilmiш tarixi torpaqlarыmыzыn, o cцmlяdяn Zяngяzurun, Иrяvan xanlыьы tarixinin yenidяn yazыlmasыnы, bцtцn bu torpaqlarыmыzыn tarixinin dяrsliklяrimizя daxil edilmяsini, ermяnilяrin Шimali Azяrbaycan torpaqlarыna kючцrцlmяsi vя xalqыmыza qarшы tюrяdilmiш soyqыrыmlarы tarixinin daha dяrindяn araшdыrыlmasыnы tarixчilяr qarшыsыna mцhцm vяzifя olaraq qoymuшdur. Mяhz юlkя baшчыsыnыn gюstяrdiyi dюvlяt qayьыsы sayяsindя ci ildя Azяrbaycan tarixindя ilk dяfя olaraq Tarix Иnstitutu (TИ) Dюvlяt

Torpaq vя Xяritячяkmя Komitяsi (DTXK) ilя birlikdя "Azяrbaycan Tarixi Atlasы"nы nяшr etdirmiшdir. Azяrbaycan dюvlяtinin baшчыsы Иlham Яliyevin sяrяncamы vя birbaшa qayьыsы ilя nяшr olunan "Milli Atlas"ыna Azяrbaycan tarixinя dair 70 xяritя daxil edilmiшdir. "Milli Atlas"ыn tarix xяritяlяri bizim qяdim dюvlяtчilik яnяnяlяrimizi olduqca parlaq шяkildя sцbut edir. Atlasa яn qяdim dюvrlяrdяn baшlayaraq dцnyanыn mцxtяlif юlkяlяrindя nяшr olunmuш vя Azяrbaycan varlыьыnы, bizim яn qяdim torpaqlarыmыzы, яrazimizi, dюvlяtlяrimizin sяrhяdlяrini яks etdirяn 15 xяritя daxil edilmiшdir. Atlasa daxil edilmiш bцtцn xяritяlяrdя яn qяdim tarixi dюvrlяrdяn bu gцnцmцzяdяk bцtцn Azяrbaycan dюvlяtlяri, bu dюvlяtlяrin яhatя etdiyi яrazilяr, tarixi sяrhяdlяrimiz юz dolьun яksini tapmышdыr. Bu baxыmdan "Milli Atlas"ыn tarix xяritяlяri ayrы-ayrы tarixi dюvrlяrdя tarixi keчmiшimizlя baьlы yol verilmiш vя xцsusi mяqsяdlяrlя hяyata keчirilmiш bцtцn saxta-

laшdыrmalarы, tяhriflяri rяdd edir, bugцnkц vя gяlяcяk nяsillяrя real tarixi hяqiqяti tяqdim edir. - Bu xяritяlяrdя Ermяnistan barяdя dя hяr hansы bir mяlumat varmы? - "Milli Atlas", o cцmlяdяn hяmin atlasa daxil edilmiш Azяrbaycan tarixi xяritяlяri sцbut edir ki, mцasir Ermяnistan Respublikasы adlanan dюvlяt Azяrbaycan torpaьыnda yaradыlmышdыr. ci ilin 29 mayыnadяk Cяnubi Qafqazda ermяni dюvlяti olmamышdыr. Ermяnilяr Azяrbaycan torpaqlarыna чar Rusiyasы tяrяfindяn XЫX yцzilliyin яvvяllяrindя kючцrцlцb gяtirilmiшlяr. Bu baxыmdan "Milli Atlas" tarixi hяqiqяti bяrpa edir, ermяnilяrin guya Cяnubi Qafqazыn "aborigen яhalisi" olmalarы barяdяki saxtakarlыqlarы, uydurmalarы rяdd edir, bu istiqamяtdя dцnya xяritяшцnaslыьыnda elmi hяqiqяti bяrpa edir. "Milli Atlas"ыn ci vя cы sяhifяlяrindя verilmiш "Azяrbaycanlыlara qarшы ermяnilяrin tюrяtdiklяri soyqыrыmlar (ci illяr)", "Ermяnistanda etnik tяmizlяmя vя Ermяnistanыn Azяrbaycan Respublikasыna qarшы hяrbi tяcavцzц (, cц illяr)", "Ermяnistan silahlы qцvvяlяrinin iшьal etdiyi Azяrbaycan Respublikasыnыn яrazilяri (cц illяr)" adlы xяritяlяr ermяnilяrin Azяrbaycanda vя Шяrqi Anadoluda mцsяlman яhaliyя qarшы hяyata keчirdiklяri soyqыrыmlarыna hяsr olunmaqla sяrsяm "Bюyцk Ermяnistan" uydurmasыnыn яsl mahiyyяtini vя чirkin niyyяtini sцbut edir. Bu baxыmdan "Milli Atlas"ыmыz mцharibя шяraitindя olduьumuz mцasir mяrhяlяdя, hяm dя, юlkяmizin ermяni tяcavцzkarlarыna qarшы informasiya mцharibяsindя чox gяrяkli vя gцclц mцbarizя silahыdыr. - Yaqub mцяllim, atlasa daxil edilmiш digяr xяritяlяr barяdя… - "Milli Atlas" bцtюvlцkdя Azяrbaycan elminin, Milli Elmlяr Akademiyasыnыn bюyцk uьurudur. Atlasa daxil edilmiш "Xяzяr dяnizi", "Geoloji quruluш vя yer tяkinin ehtiyatlarы", "Sяth sularы vя hidroloji шяraitlяr", "Relyef

Йагуб Мащмудов vя geomorfologiya", "Иqlim vя aqroiqlim ehtiyatlarы", "Torpaq vя torpaq ehtiyatlarы", "Bitki юrtцyц", "Sяnaye", "Яhali", "Landшaftlar", "Kяnd tяsяrrцfatы", "Heyvanlar alяmi", "Sosial mцhit", "Tяhsil, mяdяniyyяt, idman" vя "Turizm" bюlmяlяrinя dair xяritяlяr AMEA-nыn elmi-tяdqiqat institutlarыnda aparыlan gяrgin elmi araшdыrmalarыn, elmitяшkilati iшin чox dяyяrli nяticяsi vя bюyцk nailiyyяtidir. Atlas mцasir mяrhяlяdя Azяrbaycanыn dюvlяt sяrhяdlяrini, inzibati-яrazi bюlgцsцnц, tяbii-iqtisadi sяrvяtlяrini яks etdirяn olduqca qiymяtli faktlarla zяngin olan чox qiymяtli ilk mяnbяdir. "Milli Atlas"ы mцasir Azяrbaycan kartoqrafiyasыnыn bюyцk nailiyyяtidir. Atlasыn яrsяyя gяlmяsi цчцn DTXK-dя olduqca gяrgin iш aparыlmышdыr. Bu чяtin vя шяrяfli dюvlяt iшini uьurla baшa чatdыrmaq цчцn DTXK, demяk olar ki, юlkяnin bцtцn elmi vя dюvlяt strukturlarыnыn potensialыnы sяfяrbяrliyя ala bilmiшdir. Xцsusilя, tarix xяritяlяri цzяrindя iшlяyяrkяn TИ alimlяri ilя DTXK-nыn mцtяxяssislяri arasыnda iшgцzar яmяkdaшlыq mцhiti yaranmышdыr. Hяm TИ-dя, hяm dя DTXK-dя чoxsaylы mцzakirяlяr keчirilmiш, akademik Qяrib Mяmmяdovun tяшяbbцsц vя kюmяkliyi ilя tarixчilяr lazыmi kartoqrafiya materiallarы ilя tяmin olunmuшdur. "Milli Atlas" sцbut edir ki, yaxыn keчmiшdя xяritя fabriki olmayan, bu sahяdя SSRИ-nin ermяnilяrin inhisarыnda olan xяritя fabriklяrindяn tam asыlы vяziyyяtdя olan Azяrbaycanda - mцstяqil Azяrbaycan Respublikasыnda xяritяшцnaslыq nя qяdяr yцksяk inkiшaf etmiш, qabaqcыl elm-peшя sahяsinя yцksяlmiшdir. Bu gцn Azяrbaycanыmыzыn "Milli Atlas"ы kimi чox mцrяkkяb nяшri yцksяk poliqrafik sяviyyяdя яrsяyя gяtirmяk bacarыьыna malik olan xяritяшцnaslarы var, юz xяritя fabrikimiz var. "Milli Atlas"ыn iшыq цzц gюrmяsi юlkяmizin hяyatыnda, dюvlяtчilik tarixindя чox яlamяtdar hadisяdir. Bu, Azяrbaycan elminin, baшda Akademiyamыzыn prezidenti akademik Akif Яlizadя olmaqla akademiya elminin bюyцk nailiyyяtidir. Bu nяшrin яrsяyя gяlmяsindя, mцstяqil dюvlяtimizin "Milli Atlas"ыnыn xalqыmыza tяqdim olunmasыnda xidmяti olanlarыn hamыsыnы, xцsusilя, akademik Qяrib Mяmmяdov baшda olmaqla DTXK-nыn яmяkdaшlarыnы vя яlbяttя, bu iшdя bюyцk яmяyi olan tarixчilяrimizi tяbrik edirяm.

№ 5 (), Май

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ

Банкларын хейриня гярар чыхарылды Иqtisadчы millяt vяkili Konstitusiya Mяhkяmяsinin qяrarыnы шяrh etdi.

Яли Мясимли Иqtisadi vя Sosial Иnnovasiyalar Иnstitutunun rяhbяri, millяt vяkili Яli Mясimli seafoodplus.info-a aчыqlamasыnda Konstitusiya Mяhkяmяsinin son qяrarыnы шяrh edib: Konstitusiya Mяhkяmяsinin banklarыn xeyrinя чыxardыьы qяrar dollarla verilmiш kreditlяrlя baьlы mцbahisяyя hцquq mцstяvisindя nюqtя qoysa da, digяr mцstяvilяrdя mюvcud olan vя tюrяmя problemlяri dя hяll etmяkdяn юtrц яlavя iшlяrin gюrцlmяsinя ehtiyac var. Konstitusiya Mяhkяmяsinin "Mцlki Mяcяllяnin ci, ci vя ci maddяlяrinin Azяrbaycan Respublikasыnыn Konstitusiyasыna uyьunluьunun yoxlanыlmasы vя hяmin maddяlяrin bяzi mцddяalarыnыn шяrh edilmяsinя dair qяrarы яslinя gюzlяnilяn idi. Ya bu mяsяlяyя яlavя aydыnlыq gяtirilmяsi qanunvericiliyя яlavя vя dяyiшikliklяr konteksindя Milli Mяclisя tюvsiyyя olunacaqdы, ya da banklarыn xeyrinя birbaшa qяrar чыxarыlacaqdы. Иkinci variant seчildi. Tяrяflяrin birinin xeyrinя qяrar чыxarыldыqdan sonra qяrarыn mяtnindя tяrяflяrin maraqlarыnыn konfliktindяn maraqlarыn balanslaшdыrыlmasыna cяhd edilsя dя, яslinдя bu mцbahisя banklarыn xeyrinя hяll edildi. Yяni manatыn 21 fevral devalvasiyasыndan sonra hяm dollarla krediti olan яhali, hяm dя banklar xeyli xoшagяlmяz problemlяrlя rastlaшыblar. Яhali kreditlяrini manatыn dollar olan kюhnя mяzяnnяsi ilя, yяni 1 dollar - 78 qяpik nisbяti ilя, banklar isя yeni mяzяnnя ilя, yяni 1 dollar - 1 manat 5 qяpik niсbяti ilя юdяnilmяsini istяyirdi. Bu dilemmadan elя чыxыш yolu tapmaq lazыm idi ki, "nя шiш yansыn, nя dя kabab", yяni risk elя bюlцnmяli idi ki, hяm banklarыn, hяm dя dollarla kredit alanlarыn maraqlarы eyni dяrяcяdя tяmin olunsun. Amma bu mяsяlя чox mцrяkkяb bir mяsяlя olduьundan, onu yalnыz hцquq mцstяvisindя bu cцr balanslы шяkildя hяll etmяk mцmkцnsцzdцr. Belя dя oldu. Konstitusiya Mяhkяmяsinin sюzцgedяn qяrarыnda "яhalinin maraqlarыnы nяzяrя alaraq, xarici valyutada verilmiш kreditlяr цzrя kredit mцddяtinin uzadыlmasы, faiz dяrяcяlяrinin aшaьы salыnmasы vя digяr gцzяшtli шяrtlяrin tяtbiqi цzrя tяdbirlяrin banklarыn maliyyя imkanlarыndan asыlы olaraq hяyata keчirilmяsi mяqsяdяmцvafiq hesab edilsin" cцmlяsi яhalinin itkilяrini azaltmaq цчцn zяruri tяdbirlяrin gюrцlmяsinin vacibliyinя iшarя olsa

da, яslindя heч bir hцquqi gцcц yoxdur vя hяm dя hяmin mяhkяmяnin kompitensiyasыna aid mяsяlя deyil. Чцnki Konstitusiya Mяhkяmяsiнин vяzifяsi xarici valyutada verilmiш kreditlяrlя baьlы qanunvericilikdя юz яksini tapmыш mя-

dan asыlы olaraq hяyata keчirilmяsi" nяzяrdя tutulur. Bank da deyяcяk ki, mяnim maliyyя imkanlarыm sizin aldыьыnыz kreditin faiz dяrяcяsini 28 faizdяn 25 faizя endirmяyя, qaytarыlma mцddяtinи isя 12 aydan - 18 vя ya 24 aya qяdяt цzatmaьa

ъи ил май айынын дя Fяrhad Abdullayevin sяdrliyi ilя Azяrbaycan Respublikasы Konstitusiya Mяhkяmяsi Plenumunun xцsusi konstitusiya icraatы цzrя nюvbяti aчыq mяhkяmя iclasы keчirilib. AZЯRTAC xяbяr verir ki, iclasda Azяrbaycan Respublikasы Mцlki Mяcяllяsinin ci, ci vя ci maddяlяrinin Azяrbaycan Respublikasыnыn Konstitusiyasыna uyьunluьunun yoxlanыlmasы vя hяmin maddяlяrin bяzi mцddяalarыnыn шяrh edilmяsinя dair konstitusiya iшinя baxыlыb. Konstitusiya Mяhkяmяsinin Plenumu iш цzrя hakim seafoodplus.infozenin mяruzяsini, maraqlы subyektlяrin nцmayяndяlяrinin vя mцtяxяssislяrin чыxышlarыnы, ekspertin rяyini dinlяyib, iшin materiallarыnы araшdыrыb mцzakirя edяrяk qяrar qяbul edib. Qяrarda deyilir ki, Azяrbaycan Respublikasы Mцlki Mяcяllяsinin ci maddяsinin "яgяr tяrяflяrdяn biri xarici fiziki vя ya hцquqi шяxsdirsя, tяrяflяr pul юhdяliyini, яgяr bu, qanunla qadaьan edilmяyibsя, xarici valyutada da mцяyyяnlяшdirя bilяrlяr" vя hяmin Mяcяllяnin ci maddяsinin "яgяr xarici valyutada olan pul юhdяliyi Azяrbaycan Respublikasыnda юdяnilmяlidirsя, юdяniшin xarici valyutada aparыlmalы olduьunun шяrtlяndirildiyi hallardan baшqa, o, manatla юdяnilir" mцddяalarы Azяrbaycan Respublikasы Konstitusiyasыnыn cu maddяsinin ЫЫЫ hissяsinin tяlяblяri ilя ziddiyyяt tяшkil etmir. Azяrbaycan Respublikasы Konstitusiyasыnыn cu maddяsinin ЫЫЫ hissяsinin "юdяniш vasitяsi" mцddяasы gюrцlmцш iш, gюstяrilmiш xidmяt, satыlmыш mal vя s. mцqabilindя юdяniшin hяyata keчirilmяsi, habelя icbari юdяniшlяrin (vergi, sosial sыьorta vя s.) aparыlmasы qamlara шяrh vermяk idi vя bunu dя etdi. Sюzцgedяn cцmlяdяn dя gюrцndцyц kimi, hяmin yumшaldыcы tяdbirlяrin "banklarыn maliyyя imkanlarыn-

ha bюyцkdцr. Чцnki hazыrkы шяraitdя heч kim tяminat verя bilmяz ki, manatыn dollar nisbяtindя mяzяnnяsi bir ildяn sonra da indiki 1 dollar - 1 manat 5 qяpik nisbяtindя qalacaq. Яgяr яsas mцbahisя obyekti manatыn dollara olan

hallarыnы nяzяrdя tutur. Azяrbaycan Respublikasы Mцlki Mяcяllяsinin ci maddяsinin "pul юhdяliyi manatla ifadя edilmяlidir" mцddяasы kredit (borc) mцqavilяlяri цzrя pul юhdяliklяrinin predmetini xarici valyuta da tяшkil edя bildiyindяn, hяmin юhdяliklяrdяn irяli gяlяn mцnasibяtlяrя шamil olunmur. Azяrbaycan Respublikasы Mцlki Mяcяllяsinin ci maddяsinя uyьun olaraq, kredit (borc) mцqavilяsi цzrя яsas borc vя faizlяr kredit mцqavilяsindя шяrtlяшdirildiyi hallarda mцqavilяdя nяzяrdя tutulan valyutada юdяnilir. Mцqavilяdя belя шяrt olmadыqda, borclu kredit цzrя яsas borcu vя faizlяri юdяniш yerindя tяtbiq olunan mяzяnnя яsasыnda manatla юdяmяk hцququna malikdir. Azяrbaycan Respublikasы Mцlki Mяcяllяsinin ci maddяsi manatla olan pul юhdяliklяrinя шamil olunur vя bu zaman hяmin maddяnin "юdяniш mцddяti чatanadяk" mцddяasы mцqavilяdя юhdяliyin mцяyyяn edildiyi icra mцddяtini, mцqavilяdяn irяli gяlяn "юhdяliyin яmяlя gяldiyi vaxt" mцddяasы isя mцqavilяnin baьlandыьы vaxtы nяzяrdя tutur. Яhalinin maraqlarыnы nяzяrя alaraq, xarici valyutada verilmiш kreditlяr цzrя kredit mцddяtinin uzadыlmasы, faiz dяrяcяlяrinin aшaьы salыnmasы vя digяr gцzяшtli шяrtlяrin tяtbiqi цzrя tяdbirlяrin banklarыn maliyyя imkanlarыndan asыlы olaraq hяyata keчirilmяsi mяqsяdяmцvafiq hesab edilsin. Qяrar dяrc edildiyi gцndяn qцvvяyя minir, qяtidir, heч bir orqan vя ya шяxs tяrяfindяn lяьv edilя, dяyiшdirilя, yaxud rяsmi tяfsir oluna bilmяz.

imkan verir. Яslindя manat яtrafыnda yaranmыш yeni situasiyada belя qяrarыn юzц dя kredit alanыn yox, bankыn xeyrinя sonuclanmasы ehtimalы da-

Bakы, 15 may, AZЯRTAC mяzяnnя nisbяtidirsя, manatыn mяzяnnяsi yenidяn enmяyя baшlasa, kredit mцddяtinin uzadыlmasы kredit alanыn юz borcunu daha yцksяk mяzяnnя ilя

юdяmяsinя gяtirib чыxara bilяr. Bu isя problemli kreditlяrin hяcmini daha da artыra bilяr. Ona gюrя dя bu mяqamы nяzяrя alaraq xarici valyuta ilя kredit alanlarыn bir hissяsi nяyin bahasыna olursa olsun, borclarыnы elя indi baьlamaq variantыna цstцnlцk verirlяr. Amma bu hamыnыn imkanы daxilindя olan mяsяlя deyil. Ona gюrя dя яhalinin dя maraqlarыnы nяzяrя alaraq, xarici valyutada verilmiш kreditlяr цzrя gцzяшtli шяrtlяrin tяtbiqi цzrя real tяsiri olan tяdbirlяrin hяyata keчirilmяsi dя чox vacibdir. Bцtцn bunlar gюstяrir ki, manatыn 21 fevral devalvasiyasыnda sonra yaranmыш yeni situasiya iqtisadiyyatы hяm bilavasitя istehsalla baьlы olan, hяm maliyyя, hяm dя sosial sektorunda yaratdыьы yeni problemlяr юbyektiv tяhlil edilmяli, real sektorun rяqabяt qabiliyyяtli hяrtяrяfli inkiшafы, maliiyя sektorunun, onun mцhцm tяrkib hissяsi olan bank sektorunun saьlamlaшdыrыlmasы, sosial proseslяrin tяnzimlяnmяsinin sяmяrяliliyinin artыrыlmasы istiqamяtindя qыsa, orta vя uzun mцdяtdя sяmяrя verя bilяn tяdbirlяrin effektiv kombinasiyasыndan ibarяt bir proqram hazыrlanыb hяyata keчirilmяlidir. Konstitusiya Mяhkяmяsinin banklarыn xeyrinя чыxardыьы qяrar dollarla verilmiш kreditlяrlя baьlы mцbahisяyя hцquq mцstяvisindя nюqtя qoysa da, digяr mцstяvilяrdя mюvcud olan vя tюrяmя problemlяri dя hяll etmяkdяn юtrц яlavя iшlяrin gюrцlmяsinя ehtiyac var. Yяni Konstitusiya Mяhkяmяsinin banklarыn xeyrinя чыxardыьы qяrar bir mцddяtdяn sonra vяziyyяti bir qяdяr dя mцrяkkяblяшdirmяmяsindяn vя bank sektorundakы problemlяrin hяllinя real kюmяk gюstяrmяsindяn юtrц Mяrkяzi Bank manatыn 21 fevral devalvasiyasыndaн sonra yaranmыш yeni situasiyanы nяzяrя alaraq pul-kredit siyasяtini yenidяn qurmalы, bank sistemindяki inhisarчыlыq meyllяrinin aradan qaldыrыlmasыna, bank sektorunda saьlam rяqabяt mцhitinin formalaшmasыna tяsir gюstяrmяli, bu iшi stimullaшdыrmalы, risk amilini bяhanя gяtirяrяk tяtbiq olunan soyьuncu xarakter daшыyan yцksяk faiz dяrяcяlяrini saxlamaьa yardыmчы rolundan, faiz dяrяcяlяrinin aшaьы salыnmasыna real yardыmчы olmaq missisiyasыnы hяyata keчirmyя baшlamalы, kommersiya banklarыnы ucuz resursla tяmin etmяk iшindя sяylяrini artыrmalы vя hяm dя dolayыsы yolla bu iшя яlavя dяstяk vermяlidir. Azяrbaycanыn qeyd etdiyimiz sяpkidя bir proqramыn hяyata keчirilmяsinя bцtцn parametrlяr цzrя yetяrincя vя bяlkя dя artыqlamasы ilя potensialы var vя hяmin potensialdan sadяcя prioriteti dяyiшib, dюvlяt vя cяmiyyяt maraqlarыna uyьun sяmяrяli istifadя edilmяlidir.

сящ

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 5 (), Май

Avropanыn юnцndя "ci ildя Bakыda keчirilяcяk Иlk Avropa Oyunlarы qitя sяviyyяsindя sцlh, яmяkdaшlыq vя inkiшaf цчцn юnяmli platformadыr"

(BMT Baш Assambleyasыnыn cц ildя qяbul edilmiш 69/6 saylы Qяtnamяsindяn)

Azяrbaycan mцstяqillik tarixinin яn mюhtяшяm tяdbirlяrindяn birinя ev sahibliyi etmяk яrяfяsindяdir. Bu bюyцk idman hadisяsinin юzцnяmяxsusluьunu vя tarixiliyini шяrtlяndirяn baшlыca sяbяb bцtцn qitяni bir araya gяtirяcяk Avropa oyunlarыnыn tяmяlinin mяhz Azяrbaycanda qoyulmasыdыr. Azяrbaycan bu hцququ яldя etmяklя mцstяqil dюvlяt kimi ona gюstяrilяn etimadыn nя dяrяcяdя yцksяk olduьunu, eyni zamanda юlkяmizin, digяr sahяlяrdя olduьu kimi, idman sahяsindя dя artыq яnяnя formalaшdыran dюvlяtя чevrildiyini sцbut edir. Юlkяmizin indiyя qяdяr bir чox Avropa vя dцnya miqyaslы idman tяdbirlяrini яn yцksяk sяviyyяdя tяшkil etmяsi Иlk Avropa Oyunlarыnыn da yцksяk peшяkarlыqla keчirilяcяyinя heч bir шцbhя yeri qoymur. Dюvlяt baшчыsы, Milli Olimpiya Komitяsinin Prezidenti cяnab Иlham Яliyevin rяhbяrliyi ilя illяr юncя baшlanmыш Olimpiya hяrяkatыnыn, idmanыn inkiшafы ilя yanaшы, юlkяnin imici цчцn dя nя qяdяr яhяmiyyяtli olduьu bir daha юzцnц gюstяrir. ci ilin dekabrыnda Avropa Olimpiya Komitяsi tяrяfindяn Иlk Avropa Oyunlarыnыn Bakыda keчirilmяsi barяdя qяrar qяbul edildikdяn sonra gюrцlяn iшlяrin hяcmi, sцrяti vя keyfiyyяt gюstяricilяri hяr bir azяrbaycanlыda qцrur hissi doьurur. Prezident Иlham Яliyevin sяrяncamы ilя yaradыlmыш Tяшkilat Komitяsi ilk Avropa Oyunlarыna hazыrlыьыn bцtцn mяrhяlяlяrindя yцksяk peшяkarlыq gюstяrяrяk, qыsa zaman яrzindя idman infrastrukturunun яsaslы шяkildя yenilяnmяsini tяmin etmiш, qarшыya qoyulan bцtцn tяшkilati mяsяlяlяri hяll etmiшdir. Oyunlarda xarici юlkя vяtяndaшlarыnыn sяrbяst iшtirakыnы tяmin etmяk цчцn mцvafiq tяdbirlяr gюrцlmцш, viza verilmяsi qaydalarы sadяlяшdirilmiшdir. Belяliklя, Azяrbaycan 20 idman nюvцndя 50 юlkяnin dяn чox idmanчыsыnыn qatыlacaьы mюhtяшяm idman hadisяsinя ev sahibliyi etmяyя tam hazыrdыr. 20 idman nюvцnцn nыn Olimpiya Oyunlarы kateqoriyasыna aid olmasы yarыm ay mцddяtindя bцtцn Avropada яsl Olimpiya atmosferi yaradacaq. Azяrbaycan Respublikasыnыn birinci xanыmы Mehriban Яliyevanыn rяhbяrliyi ilя Иlk Avropa Oyunlarыnыn tяbliьat-tяшviqat kampaniyasы чox bюyцk uьurla davam etdirilmяkdяdir. Bir чox юlkяlяrdя Иlk Avropa Oyunlarыnыn tanыtыm tяdbirlяri keчirilmiш, юlkяmizdя baш tutacaq bюyцk idman hadisяsinin Avropa цчцn яhяmiyyяti barяdя яtraflы mяlumat verilmiшdir. Bakы Oyunlarы dцnya ictimaiyyяtinin xцsusi diqqяt mяrkяzindяdir vя artыq qitяnin bir чox dюvlяtlяri ilk Avropa Oyunlarыna yцksяk ranqlы idmanчыlarыnы gюndяrяcяklяrini rяsmi шяkildя bяyan etmiшlяr. Bюyцk Britaniyanы bu oyunlarda , Fransanы isя idmanчы tяmsil edяcяk. Avropanыn aparыcы dюvlяtlяrinin 1-ci Avropa Oyunlarыna xцsusi diqqяt gюstяrmяsi bu idman tяdbiri barяdя tяbliьatыn yцksяk sяviyyяdя tяшkil edilmяsindяn vя юlkяmizdя formalaшmыш idman яnяnяlяrinя bяslяnяn xцsusi rяьbяtdяn irяli gяlir. Azяrbaycanыn belя юnяmli idman tяdbirinin keчirilmяsinя razыlыq vermяsi isя юlkяmizin юzцnя olan inamыndan, iqtisadi qцdrяtindяn, zяngin tarixя malik olan idman яnяnяlяrinя sadiqliyindяn irяli gяlir. Azяrbaycanыn bu oyunlara yцksяk sяviyyяli tяшkilatчыlыqla vя mяsuliyyяtlя yanaшmasы digяr Avropa юlkяlяrindя nюvbяti Avropa oyunlarыnыn keчirilmяsinя maraьы daha da artыrmышdыr. Artыq altы юlkя cu ildя Avropa Oyunlarыna ev sahibiyi etmяk niyyяtini rяsmi шяkildя bяyan etmiшdir. Иlk Avropa Oyunlarыnыn юlkяmizdя keчirilmяsinin яhяmiyyяti olduqca bюyцkdцr. Bu fakt Azяrbaycanыn dцnya sяviyyяli istяnilяn tяd-

birя, eyni zamanda, siyasi, iqtisadi, humanitar tяdbirlяrя ev sahibliyi etmяyя hazыr olduьunu, юlkяmizin beynяlxalq arenada getdikcя artan nцfuzunu vя elяcя dя, dцnya birliyi цчцn Azяrbaycanыn яhяmiyyяtini nцmayiш etdirir. Avropa Oyunlarыnыn tяшkili ilя Azяrbaycan qыsa zaman kяsiyindя nail olduьu davamlы iqtisadi yцksяliшin vя sabitliyin real nцmunяlяrini dцnya ictimaiyyяtinя чatdыrmaq цчцn gюzяl fцrsяt яldя etmiш olur. Artыq dцnyanыn bir чox mяшhur kцtlяvi informasiya vasitяlяri Azяrbaycan haqqыnda geniш mяzmunlu proqramlar hazыrlamыш, Иlk Avropa Oyunlarыna aparan yolu geniш шяkildя iшыqlandыrmышlar. Oyunlarыn yayыmlanmasыna dцnya dюvlяtlяrinin яn mяшhur yayыm шirkяtlяrinin xцsusi maraq gюstяrmяsi Azяrbaycan gerчяkliklяrinin dolьun шяkildя dцnya ictimaiyyяtinя чatdыrыlmasы цчцn яvяzsiz imkanlar yaradыr. Oyunlarыn keчirilяcяyi dюvr яrzindя teatr vя muzeylяrin gцndяlik iш rejimindя fяaliyyяt gюstяrmяsi, silsilя mяdяni tяdbirlяrin, tarixi mяkanlarыmыza ekskursiyalarыn tяшkili xarici qonaqlarda mяdяni irsimiz vя qяdim tariximiz haqqыnda bilgilяri daha da zяnginlяшdirяcяk vя юlkяmizя olan turist maraьыnы daha da gцclяn-

чыxarыr. Bununla Azяrbaycan юzцnц Avropanыn bir parчasы kimi hiss etdiyini, Qяrb dяyяrlяri ilя milli maraqlarыn ideal harmonik vяhdяtini yaratdыьыnы bцtцn dцnyaya gюstяrir. Eyni zamanda, Azяrbaycan dюvlяt siyasяtinin prioritet istiqamяti kimi, idmanыn inkiшafыna gюstяrilяn qayьыnыn tяkcя saьlam nяslin yetiшmяsinя deyil, hяmчinin xalqlar, dюvlяtlяr arasыnda sцlhя, dialoqa яsaslanan яmяkdaшlыq mцhitinin formalaшmasыna xidmяt etdiyini gerчяk fяaliyyяti ilя dцnya birliyinя bяyan edir. Humanistlik, tolerantlыq, цmumbяшяrilik kimi ali vя nяcib keyfiyyяtlяr artыq Azяrbaycan xalqыnыn dюvlяtчilik ruhuna hopmuш vя buradan dцnyanыn hяr yerinя юz iшыьыnы yaymaqdadыr. Elя Иlk Avropa Oyunlarыnы keчirmяklя dя Azяrbaycan dцnyanы tolerantlыьa, sцlhя, barышыьa, bюyцk ideallarыn tяsdiqinя sяslяyir. Иlk Avropa Oyunlarыnыn bцtцn dцnyaya verdiyi belя pozitiv mesajlar fonunda bяzi iddialы юlkяlяrdя vя himayя olunan tяшkilatlarda Azяrbaycana qarшы aparыlan яks-tяbliьat kampaniyasы da tam gцcц ilя iшя dцшmцшdцr. Azяrbaycana qarшы mяqsяdli vя mяkrli шяkildя yцrцdцlяn bu яks-tяbliьat nя qяdяr tяяccцb doьurursa, bir o

dirяcяk. Eyni zamanda, bu mюhtяшяm idman tяdbiri Ermяnistanыn iшьalчыlыq siyasяti, Daьlыq Qarabaь mцnaqiшяsinin яsl sяbяblяri barяdя hяqiqяtlяrin dцnya birliyinя чatdыrыlmasыnda юnяmli platformaya чevrilяcяk. Иstяr tяdbir iшtirakчыlarы, istяrsя dя dцnyanыn dюrd bir tяrяfindя ilk Avropa Oyunlarыnы izlяyяnlяr, Azяrbaycanыn яldя etdiyi uьurlarla yanaшы, onun yerlяшdiyi geopolitik mяkan, цzlяшdiyimiz problemlяr, hяmчinin, Azяrbaycanыn liderliyi ilя Qafqaz regionunun perspektiv inkiшaf imkanlarы barяdя яtraflы mяlumat яldя edяcяklяr. Qitяmiqyaslы bu idman tяdbiri, eyni zamanda, bцtцn Avropa цчцn dя xцsusi яhяmiyyяt daшыyыr: belя ki, hazыrda Avropa dюvlяtlяrindя cяrяyan edяn ictimai-siyasi proseslяr formalaшmasы uzun illяr чяkmiш birgяyaшayыш, sыx яmяkdaшlыq яnяnяlяrini dя gюzlяnilmяz risq vя tяhlцkяlяr altыna almышdыr. Bir zamanlar inteqrasiyaya can atan qitя dюvlяtlяrindя bu gцn mяrkяzdяnqaчma, tяcrid olunma meyllяri юzцnц bцruzя vermяkdяdir. Belя bir hяssas tarixi mяqamda Azяrbaycan Avropanы yenidяn bir araya gяtirmяk tяшяbbцsц ilя юndяdir! Bu tяшяbbцsцn яsl mahiyyяtinin Avropa dюvlяtlяri vя xalqlarы tяrяfindяn dяrki bюyцk яmяkdaшlыq vя inteqrasiya potensialы olan bu qitяni yenidяn pozitiv tendensiyaya kюklяyя, dezinteqrasiya cяhdlяrinin, millяtчi-шovinist bяyanatlarыn qarшыsыnы ala, onlarыn gяrяksizliyini цzя чыxara bilяr. Tяsadцfi deyil ki, BMT-nin Baш Assambleyasы tяrяfindяn 31 oktyabr cц ildя qяbul edilmiш 69/6 saylы Qяtnamяdя qeyd edilir: "ci ildя Bakыda keчirilяcяk Иlk Avropa Oyunlarы qitя sяviyyяsindя sцlh, яmяkdaшlыq vя inkiшaf цчцn юnяmli platformadыr". Иlk Avropa Oyunlarыna ev sahibliyi etmяsi hяm dя Azяrbaycanыn Avropaya, Qяrb dцnyasыna siyasi-mяdяni yanaшmasыnы ortaya

qяdяr dя mяntiqsizliyi vя яsassыzlыьы ilя tяяssцf yaradыr. Human Rights Watch, People in Need, Transparency Ыnternational, National Endowment for Democracy kimi qeyrihюkumяt tяшkilatlarы ilk Avropa Oyunlarы яrяfяsindя "Azяrbaycanda insan azadlыqlarыnыn bяrbad vяziyyяti", "korrupsiya", "media azadlыьыnыn tяmin olunmamasы", "siyasi mяhbus" problemi kimi ittihamlarla чыxыш etmяklя, Azяrbaycana qarшы yцrцdцlяn яkstяbliьatыn sanki vahid mяrkяzdяn idarя olunmasы tяяssцratыnы yaradыr. Human Rights Watch tяшkilatы yenя dя qяrяzli яnяnяlяrinя sadiq qalaraq, Azяrbaycanda keчirilяcяk Иlk Avropa Oyunlarыna dair hazыrladыьы "Жurnalistlяr цчцn Tяlimat"da юlkяmiz haqqыnda tяsяvvцr olunmayacaq qяdяr mяnfi obraz yaratmaьa чalышыr. Tяlimatыn adы vя mяzmunu bir-biri ilя baшdanayaьa ziddiyyяt tяшkil edir. Sяnяddя Иlk Avropa Oyunlarыna hazыrlыq prosesinя цmumiyyяtlя toxunulmur, jurnalistlяr цчцn maraqlы ola bilяcяk Azяrbaycanыn sosial-mяdяni, idman hяyatы tamamilя unudulur, xarici jurnalistlяrin akkreditasiyasы цчцn yaradыlmыш шяraitя dair dя heч bir mяlumat verilmir. Tяlimatыn bцtцnlцklя dezinformasiya xarakteri daшыmasы elя onun ilk sяhifяsindяcя gюrцnцr. Sяnяddя insan hцquq vя azadlыqlarыnыn pozulmasыndan xцsusi narahatlыq ifadя olunur. Lakin bu narahatlыq heч dя Daьlыq Qarabaь mцnaqiшяsi nяticяsindя yurd-yuvasыndan didяrgin dцшmцш insanlarыn hцquqlarыnыn kobud шяkildя pozulmasыndan qaynaqlanmыr. Яksinя, 19 sяhifяlik sяnяdin cяmi 3 cцmlяlik paraqrafыnda bu mцnaqiшяyя beynяlxalq hцququn яn цmdя prinsiplяrini pozan iшьalчыnыn adы чяkilmяdяn юtяri toxunulur. Bюyцk idman hadisяsindяn Azяrbaycana qarшы чirkin siyasi

kampaniyanыn aparыlmasы цчцn istifadя edяn dairяlяrin eyni leksikona malik olmalarы юlkяmiz яleyhinя iшя salыnmыш яks-tяbliьat maшыnыnыn vahid mяrkяzdяn idarя edildiyini sюylяmяyя яsas verir. Юzцnц "demokratiyanыn, insan hцquq vя azadlыqlarыnыn carчыsы" adlandыran "mцstяqil" beynяlxalq qeyri-hюkumяt tяшkilatlarы яsl simalarыnы gюstяrяrяk sifariш yerinя yetirdiklяrini az qala aчыq шяkildя bяyan edirlяr. Mяsяlяn, юzцnц "Azяrbaycan цzrя Beynяlxalq Яmяkdaшlыq Qrupu" adlandыran bir neчя qeyri-hюkumяt tяшkilatlarы koalisiyasы "Bakы - Avropa Oyunlarы" adlы sяnяd hazыrlayыb. Bu sяnяddя idmandan yox, daha чox "beшinci kolon"un nцmayяndяlяrindяn, yяni юzlяrinin yetiшdirdiklяri шяxslяrdяn gen-bol bяhs edilir. Lakin bu zaman hяmin шяxslяrin hansы яsaslarla mяsuliyyяtя cяlb olunmasыnыn, onlarыn fяaliyyяtindя sцbuta yetirilmiш qanunazidd яmяllяri gюstяrяn faktlarыn цzяrindяn sцkutla keчilir. Azяrbaycan Respublikasыnыn Cinayяt Mяcяllяsinin mцvafiq maddяlяri ilя mяhkum olunmuш шяxslяrin xцsusi canfяшanlыqla mцdafiя olunmasы isя, яslindя, hяmin шяxslяrin dюvlяtчiliyimiz vя milli maraqlarыmыz яleyhinя yцrцdцlяn чirkin siyasяtin aktorlarы olduqlarыna heч bir шцbhя yeri qoymur. Sюzцgedяn чevrяlяrin insan hцquq vя azadlыqlarыnыn pozulmasыnы яldя bayraq edяrяk, hцquqi яsaslarla mяsuliyyяtя cяlb edilmiш шяxslяrin mцdafiяsinя qalxmasы isя heч dя haqq-яdalяt sevgisindяn irяli gяlmir. Belя aydыn olur ki, bu qurumlarыn яsl missiyasы, doьrudan da, insan hцquqlarыnы vя azadlыqlarыnы yox, yalnыz юz casuslarыnыn fяaliyyяt azadlыqlarыnы mцdafiя etmяkdir. Anti-Azяrbaycan kampaniyasыna qoшulmuш digяr bir tяшkilat - Жurnalistlяrin Mцdafiяsi Komitяsi (CPЖ) dя absurd bir ittiham irяli sцrяrяk, Azяrbaycanda beynяlxalq telekanallarыn yayыmыnыn qadaьan edildiyini vя media azadlыьыnыn tamamilя mяhdudlaшdыrыldыьыnы iddia edir. Gюrцnцr, bu tяшkilat Azяrbaycanda mяtbuata qoyulan senzuranыn hяlя 17 il яvvяl lяьv olunduьundan, azad internet шяbяkяsinin mюvcudluьundan, yцzlяrlя mяtbuat orqanыnыn dюvlяt dяstяyi ilя iшыq цzц gюrmяsindяn xяbяrsizdir. Bu kimi qurumlar artыq "xцsusi sifariшlяr" яsasыnda iшlяyib hяrяkяt etdiklяrini, hansы gizli mяqsяd gцddцklяrini vя qeyri-sяmimi olduqlarыnы чыlpaq шяkildя ortaya qoymuшlar. Яsl mяqsяd Azяrbaycanыn artan beynяlxalq imicinя hansы yolla olursa-olsun zяrbя vurmaq, шantaj siyasяti ilя юlkяmizdяn siyasi dividendlяr vя gцzяшtlяr qoparmaq, Azяrbaycanыn heч kimdяn asыlы olmayan mцstяqil xarici siyasяtini юnlяmяkdяn ibarяtdir. Яgяr bu dairяlяr hяqiqяtяn Azяrbaycanda demokratik tяsisatlarыn gцclяnmяsini vя eyni zamanda xoш mяramdan чыxыш etdiklяrini nцmayiш etdirmяk istяsяydilяr, Иlk Avropa Oyunlarы kimi яlamяtdar bir hadisяni siyasi шantaj vя qarayaxma vasitяsinя чevirmяzdilяr. Яksinя, Qяrbя inteqrasiyanы vя bu tendensiya цzяrindя dцnya birliyi ilя, mцtяrяqqi demokratik dюvlяtlяrlя sыx яmяkdaшlыьы xarici siyasяtinin prioritet istiqamяtinя чevirmiш gяnc mцstяqil dюvlяtin ev sahibliyi edяcяyi Иlk Avropa Oyunlarы bцtцn Avropanы bir araya gяtirяn tarixi hadisя kimi nяzяrdяn keчirilяrdi. Eyni zamanda, bu яlamяtdar hadisяyя Avropa mяkanыnda яmяkdaшlыьыn, sцlhцn yaradыlmasыnda idmanыn nя dяrяcяdя юnяmli rola malik olmasы kontekstindяn yanaшыlardы. Qяrb hяqiqяtяn insan hцquq vя azadlыqlarыnыn pozulmasыndan dяrin narahatlыq keчirirsя, Иlk Avropa Oyunlarыnыn fonunda Ermяnistanыn iшьalчыlыq siyasяti nяticяsindя baш vermiш dюzцlmяz яdalяtsizlik faktlarыnы, bir milyon qaчqыn vя mяcburi kючkцnцn 20 ildяn artыq davam edяn aьыr durumunu diqqяt mяrkяzinя gяtirя bilяrdi. Lakin

Ъаваншир ФЕЙЗИЙЕВ, мillяt vяkili, fяlsяfя doktoru

gюrdцyцmцz mяnzяrя tamamilя fяrqlidir. Bяzi Qяrb dairяlяri bir daha Azяrbaycanыn dцnyaya aчыlыmыna, xoшmяramlы siyasяtinя heч bir siyasi etikaya sыьmayan vasitяlяrlя cavab vermяyi цstцn tutaraq, яslindя, юzlяrinin яllяrindя bayraq etdiklяri Qяrb dяyяrlяrindяn dя nюvbяti dяfя цz чevirmiш oldular. Azяrbaycana qarшы sяrgilяnяn bu mюvqe bizim цчцn bir чox mяtlяblяrя aydыnlыq gяtirir. Azяr-baycan bir daha яmin oldu ki, onun beynяlxalq miqyasda artan чяkisi, milli maraqlardan bir addыm belя geri чяkilmяdяn yцrцtdцyц mцstяqil xarici siyasяt bir чox dairяlяrin heч dя цrяyincя deyil. Bu onu gюstяrir ki, юzlяrini beynяlxalq sцlhцn vя sabitliyin tяminatчыsы, beynяlxalq siyasяtdя яsas sюz sahibi adlandыran qцvvяlяr gяnc bir dюvlяtin beynяlxalq siyasяt arenasыnda mцstяqil oyunчu ola bilmяsi gerчяkliyini hяzm edя bilmirlяr. Demяk, bu dairяlяrя daxili inkiшafы ilя beynяlxalq nцfuzu tam mцtяnasiblik tяшkil edяn Azяrbaycan yox, Er-mяnistan kimi dayaqsыz bir marionet rejim lazыmdыr! Иlk Avropa Oyunlarы ilя Azяrbaycanыn юzцnц suveren dюvlяt kimi, mцstяqil siyasi iradя sahibi kimi dцnyaya tanыtmaq imkanыna qыsqanc vя dюzцmsцz mцnasibяtin kюkцndя dя mяhz bu qяrяzli yanaшma dayanыr. Lakin Avropa Oyunlarыnыn tarixi yaxыnlaшdыqca bu kimi cяhdlяrin яbяs olduьu daha aydыn gюrцnцr. Beynяlxalq siyasяtin чarxыnы tяrsinя fыrlatmaьa чalышan hяmin xarici dairяlяr artыq Azяrbaycana qarшы istifadя etdiklяri Шяr alяtlяrini tamamilя tцkяtmiш kimi, son "patronlarыnы" atыb-qurtarmыш kimi gюrцnцrlяr. Tяkcя Avropa qitяsinя deyil, bцtцn dцnyaya sяs salacaq 1-ci Avropa Oyunlarыnы яsassыz vя mяntiqsiz ittihamlarla Azяrbaycana qarшы чevirmяk istiqamяtindя edilяn uьursuz cяhdlяr artыq belя siyasi tяzyiq цsullarыnыn kяsяrsiz olduьunu bir daha ortaya чыxarыr. Azяrbaycan beynяlxalq birliyin mцstяqil subyekti olaraq юz seчimindя vя milli maraqlarыnыn mцdafiяsi yolunda sarsыlmaz siyasi iradяyя malik olduьunu hяr zaman sцbut etmiш vя etmяkdяdir. Azяrbaycan xalqыnыn vя rяhbяrliyinin sarsыlmaz birliyi istяnilяn kяnar tяsiri dяf etmяk, юlkяmizin beynяlxalq nцfuzuna zяrяr vura bilяcяk addыmlarы юnlяmяk vя buna adekvat cavab vermяk iqtidarыndadыr. Иlin яn юnяmli idman hadisяsinin keчirilmяsinя lap az gцnlяrin qaldыьы bir vaxtda Иlk Avropa Oyunlarыnыn mяшяli Azяrbaycan torpaьыnda el-el, oba-oba dolaшmaqdadыr. Bu rяmzi mяшяli яlindя tutan Azяrbaycan indi Avropanыn юnцndяdir! Юlkя baшчыsы cяnab Иlham Яliyev tяrяfindяn alovlandыrыlan bu mяшяl юlkяmizin яn ucqar diyarlarыndan keчmяklя hяr bir azяrbaycanlыnыn vяtяnpяrvяrlik vя qцrur hissini daha da alovlandыrыr. Bu mяшяl hяm dя Azяrbaycana qarшы чirkin, qяrяzli mюvqedя dayanan шяxslяrыn яsassыz ittihamlarыnы vя bюhtanlarыnы yandыrыb kцlя чevirir. Bir daha яmin oluruq ki, Azяrbaycanыmыzыn mяшяli heч zaman sюnmяyяcяk, bu mяшяlin iшыьыnda milli birliyimiz daha da gцclяnяcяk, qяlbimizdяki vяtяnpяrvяrlik ruhu daim yцksяlяcяkdir! Иlk Avropa Oyunlarыnda idmanчыlarыmыza mюhtяшяm qяlяbяlяr arzusu ilя.

Bakы-xяbяr

№ 5 (), Май

Пакизя ЗАКИРОВА,

АМЕА Шяки Реэионал Елми Мяркязинин елми ишчиси

Yяqin ki, чoxlarыmыz dяfяlяrlя Akif Иslamzadя vя Brilliant Dadaшovanыn ifasыnda sevя-sevя dinlяdiyimiz, bizi яn mяlhяm dцnyamыz, xяyallarыmыz, arzularыmыzla baш-baшa qalmaьa vadar edяn "Hяr шey gюzяldir hяyatda" adlы mahnыdan gюtцrцб сярлювщяйя чыхардыьымыз misralarы яzbяr bilirik. Lakin misralarыn tяsiri bizi юzцmцzя, юmrцmцzя, dцnyamыza elя bяrk-bяrk sarыlmaьa sюvq edir ki, mцяllif haqqыnda dцшцncяlяr kяnarda qalыr. Bяlkя dя bu шeirin vя mцяllifin tяsir gцcцnцn miqyasыndan doьur. Elя Arif Abdullazadя шeirinin tяsiri kimi Arif Abdullazadя yaradыcыlыьыna olan maraьыm, onun bяdii vя elmi irsinin daha dяrindяn юyrяnmяk tяlabatыna чevrildikdяn sonra qыsa zaman kяsiyindя xeyli yaшlandыm desяm, yanыlmaram. Чцnki tяяccцb vя tяяssцf doьuracaq gerчяklik ondan ibarяt imiш ki, bu dяrindяndяrin dцnyaya sahib olan шairin "qяrib dцnya"sыna yaxыnlaшanlarыn sayы, sяn demя, barmaqla sayыlacaq qяdяr az imiш. Haqqыnda yazыlan чox kiчik hяcmli mяqalяlяrin isя elmi dяyяrindяn daha чox, publisist цslubda шairin doьum vя vяfat tarixlяrindя yazыlmыш anыm xarakterli yazыlar adlandыrmaq daha doьru olardы. Nяzяrя alsaq ki, bu yazыlarыn mцяlliflяri Arif Abdullazadяni saьlыьыnda шяxsяn tanыyan шяxslяrdir, mяnzяrя daha da aydыnlaшыr. Чox-чox hюrmяt etdiyim, шяhяrimizin, sюzцn hяqiqi mяnasыnda sayыlыb-seчilяn ziyalыlarыndan biri ilя sюhbяt zamanы hяmyerlimiz Arif mцяllimin yaradыcыlыьы ilя maraqlandыьыmы, bu mюvzuda elmi iш yazmaq niyyяtimi bildirdikdя "O, deyяsяn, Rяsul Rza kimi yazыr" - deyя cavab vermiшdi mяnя. Sonrakы "ziyalы" mцsahiblяrim isя mяni daha чox mяyus etdi. Fikirlяшdim ki, gюrяn niyя tanыmыrыq bu dяyяrli qяlяm sahibini?.. Axы hardan tanыyaq ki?.. Yaradыcыlыьы dяrsliklяrя salыnmayыb ki, mяktяbdя юyrяnяk. Bir чox mяшhurlarыn varislяri atalarыnыn adыnы яbяdilяшdirmяkdяn, tяkrar-tяkrar bяlkя dя artыq aktuallыьыnы itirяn яsяrlяrini чap elяmяkdяn (vя чox vaxt юzlяri цчцn atanыn ad-sanы hesabыna "nяsя" qazanmaq xatirinя) yorulmurlar. Arif mцяllimin isя tale payыnda юvlad qismяti yox idi Bu vя buna bяnzяr чoxsaylы fikirlяr, mцnasibяtlяr vя mцlahizяlяrlя цz-цzя qaldыqdan sonra kimsяyя bяnzяmяyяn, юzц olan, юzц kimi yaradan, юzцndя bяlkя dя hamыdan daha чox Behrяnginin "balaca qara balыьы" tяk axыna qarшы getmяk cяsarяti tapan, юzц kimi yaшayan vя юzц kimi юlяn Arif Abdullazadя haqqыnda bu yazыnы yazmaq qяrarыna gяldim. Шair, nasir, dramaturq, яdяbiyyatшцnas alim, tяrcцmячi, filologiya elmlяri doktoru, professor Arif Яbdцrrяhman oьlu Abdullazadя 5 aprel cы ildя Шяkidя Hacыavdыuшaьы nяslindяn olan tanыnmыш ziyalы Яbdцrrяhman Abdullayevin ailяsindя dцnyaya gюz aчыб. Шяки шяhяr 11 сайлы орта mяktяbi bitirdikdяn sonra, ci illяrdя o zamankы ADU-nun Filologiya fakцltяsindя tяhsil almышdыr. seafoodplus.infoazadя cы ildя "Qafur Qantяmirin hяyat vя yaradыcыlыьы" mюvzusunda namizяdlik, ci ildя "Azяrbaycan poeziyasыnda yaradыcыlыq цslublarы" mюvzusunda doktorluq dissertasiyalarыnы mцdafiя etmiшdir. Azяrbaycan SSR Elmlяr Akademiyasыnыn яsaslы kitabxanasыnda vя Nizami adыna Яdяbiyyat muzeyindя redaktor mцtяxяssis kimi iшя baшlayan seafoodplus.infoazadя sonradan Nizami adыna Яdяbiyyat Иnstitutunda fяaliyyяtini davam etdirmiш, burada kiчik elmi iшчi kimi iшя baшlayan gяnc alim zamanla hяmin institutda Mцasir Azяrbaycan яdяbiyyatы шюbяsindя mцdir vяzifяsinя qяdяr yцksяlmiш vя юmrцnцn sonuna kimi hяmin vяzifяdя ишлямишдир (). Professor seafoodplus.infoazadя

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

"Bir dяfя yaшayыrыq, Hяrяmiz bircя dяfя." onlarla elmi mяqalя vя monoqrafiyanыn mцяllifidir, 7 elmlяr namizяdinin tяdqiqat iшinя rяhbяrlik edib. Azяrbaycan vя SSRИ Yazычыlar Иttifaqlarыnыn цzvц olan шair uzun mцddяt Yazычыlar Birliyindя poeziya bюl-mяsinin sяdri olub. ci il mayыn dя 62 yaшыnda Bakыda vяfat etmiш vя Шяkidя yaxыnlarыnыn dяfn olunduьu qяbristanlыqda torpaьa tapшыrыlmышdыr. XX яsr Azяrbaycan яdяbiyyatыnda юzцnяmяxsus yer tutan, lakin nяdяnsя haqqыnda чox az danышыlan Arif Abdullazadя чoxistiqamяtli bяdii vя elmi fяaliyyяti ilя sюzцn hяqiqi mяnasыnda qeyri-adi, ideya yцkц baxыmыndan orijinal яsяrlяr yaradan bir mцяllifdir: "Arzular" (), "Kюnцllяrin dцnyasы" (), "Hяr yerdя, hяr zaman" (), "Ana dцnyamыz" (), "Vseqda i vsyudu" (Moskva, ), "Sevin Azяrbaycanы" (), "Sяninlя sяnsiz" (), "Svet Abшerona" (Мoskva, ), "Duyum"

dя kiчiltmir, яksinя qяlbi, qoynunda doьulduьu daьlarыn vцqarыndan daha vцqarlы bir insana чevirir, dцnyanыn dяrdini цrяyinя salan insana. Шair bяzяn юzцnцn bu tяssцbkeшliyindяn юzц dя gileylяnir, юzцnц mяzяmmяt edir: Gecяnin qoynundan gцnяш axsa da, Yuxuna gюylяrdяn ulduz yaьsa da, Sяadяt gюzцnя qonub baxsa da, Bir шey tapacaqsan dяrd elяmяyя. Яrzin gur чaylarы kцrlяшsя belя, Qяlbinя kainat yerlяшsя belя, Bцtцn Tцrk dцnyasы birlяшsя belя, Nяsя tapacaqsan dяrd elяmяyя. Misralardan gюrцndцyц kimi, Arif mцяllimin яn bюyцk arzularыndan biri Tцrk dцnyasыnыn birlяшmяsi, Azяrbaycanыn mцstяqilliyi vя яrazi bцtюvlцyцnцn tяmin olunmasыdыr. Vяtяnin taleyindяn nigaran vяtяndaш шair mюvqeyi mцяllifin "Bir ovuc torpaq", "Qanlы yaddaш" romanlarыnda yer aldыьы kimi onun poeziyasыnda da apаrыcы yerlяrdяn birini tutur. cы illяrdя чeчenlяr юz mцstяqilliklяri uьrunda mцbarizяйя qalxdыqda шair sюvq-tяbиi olaraq Qarabaьdakы vяziyyяtlя bu mцbarizя arasыnda paralel aparыr, "Чeчen olmaq istяyirяm" adlы шeirindя bunu maraqlы tяrzdя qяlяmя alыr: Hяlя ki, цmid toxuyam, qeyrяtin yoxdan чoxuyam, oyanmaьыm яrшя qalыb, yad gюzцndя lal yuxuyam, yuxumda atlar gюrцrяm, bircя anlыq yuxumla bil, bir чin olmaq istяyirяm, Чeчen olmaq istяyirяm.

Arif Abdullazadя (), "Bяxtimizin kitabы" (), "Seчilmiш яsяrlяri" (), "Ulu Qorqud" (), "Tюvbя dualarы" (), "Qanlы yaddaш" () kitablarыnыn, "Novatorluq vя цslцb", "Шair seafoodplus.infolы", "Od nя чяkdi" adlы elmi monoqrafiyalarыn mцяllifi, "Azяrbaycan яdяbiyyatы tarixi" V cildinin, "Яdяbiyyatda шяxsiyyяt konsepsiyasы" kitablarыnыn яsas mцяlliflяrindяn biridir. seafoodplus.infoazadя hяmчinin "Bir ovuc torpaq", "Duyum", "Ишыq zolaьы", "Qanlы yaddaш", "Sыnaq kцrяsi" romanlarыnы, "Aqillяr" vя "Evlяrin axшamlarы" pyeslяrini dя qяlяmя almышdыr. Arif Abdullazadя яdяbiyyat tariximizdя "cы illяr nяsli"nin яn layiqli tяmsilчilяrindяndir. "Arzular" adlы ilk шeirlяr kitabы cц ildя iшыq цzц gюrяn шair yaradыcыlыьыnыn ideya istiqamяtlяri baxыmыndan "altmышыncыlarыn" bir чox nцmayяndяlяri kimi sovet ideologiyasыna nяinki xidmяt edяn, яksinя dissident яdяbiyyat tяmsilчisi belя adlandыrыla bilяn mцяlliflяrdяndir. Шairin yaradыcыlыьыnы araшdыrarkяn bцtцn zamanlarda tяnha, юzцnя dцnyada hяmfikir axtaran, yalqыz чiyinlяrindя min illяrin insanыnыn yцkцnц чяkmяkdяn sыxыlan, hяmiшя nigaran bir insan gюrцrцk:

Elя dolmuшam ki, daшdan keчяrяm, Bюlцnцb bir gilя yaшdan keчяrяm, Gюzlяrim tutulsa, qaшdan keчяrяm, Dяryanы damlaya yыьa bilmirяm. Шair шeir boyunca tяk fяrdin iчindяn qopan etirafinda dцnyaya, yaшama, bu яbяdi nizama qarшы bцtцn insanlыьыn adыndan цsyana qalxыr vя sюzlяrini belя tamamlayыr: Юmrцn qцrubuna чatan kimiyяm, Hяyatы юlцmя qatan kiшiyяm. Юzц юz sяsindя batan kiшiyяm, Gюzцmцn yaшыnы sыxa bilmirяm. Lakin bu giley, "gюz yaшlarыnы sыxa bilmяyяn kiшinin" iчindяn gяlяn incя tellяrя qяdяr toxunan etirafы oxucusunun gюzцndя onu heч

Qarabaь mцharibяsinin qыzьыn чaьlarыnda azadlыq aшiqi, sevgi шairi, юz uшaqlыq illяri dя Bюyцk Vяtяn Mцharibяsi illяrinя tяsadцf edяn, "hяr шey gюzяlir hяyatda" deyяn seafoodplus.infoazadя шeirindя qяmgin notlar artыr. Mцharibяnin insan talelяrindя, dцшцncя vя maraqlarыnda yarada bilяcяyi dяyiшikliklяr шairin lirikasыnda belя bir шяkildя ifadяsini tapыr: Nя vaxtsa iчindяn keчяn sevgilяr gюzцndя bir hяzin naьыla dюnцr, illяr юtцшdцkcя solub-saralan, uшaqlыq чaьыtяk uzaqda qalan шirni quшlarыna, noьula dюnцr. Dцnya kяdяrli, юmцr nisgilli, sevgi hяsrяtli шairin dцnyasыnda bяnzяtmя vя epitetlяr bolluьunda sюzц duymaьы, ona qiymяt vermяyi bacaran hяr bir oxucunun zamanzaman mяcnunlardan, hamletlяrdяn gяlmя dцnyяvi kяdяri sezmяsi чяtin deyil: O dцnyanыn gцnяшi Zildяn qara olsa da, Bu yerlяrin mayaьы Gюz qыrpыb qaralsa da, Kainatыn цzцndя Bяyaz yaradы dцnya. Шairin bu arada xalq dilindя dolaшan "qara yara" ifadяsini "bяyaz yara" ilя яvяz etmяsi tяsadцfi deyil. Чцnki bцtцn шeirlяrindя Arif Abdullazadяnin lirik qяhrяmanы hirsli-hikkяli anыnda "Bir dя bu dцnyaya gяlmяyя tюvbя" desя belя, nя olursa-olsun, hяyatdan, yaшamdan qopmayan, яn яsasы sюzdяn qopmayan, dяrdini dilinя gяtirmяkdяn yorulmayan, dцnyaya bir dяfя gяldiyini dяrk edяrяk hяyata ikiяllя baьlanan ИNSANDЫR. Gяlin bu insanы biz dя tanыyaq. P.S. Bu ilin aprel ayыnda dяyяrli ziyalыmыz Mayis Sяlim "Яdяbiyyat Qяzeti"ndя iшыqlandыrыlan "Bir шair uyuyur daьlar qoynunda" adlы yazыsыnda Arif Abdullazadяnin 75 illik yubileyi mцnasibяtilя, шairin doьum gцnц яrяfяsindя onu xatыrlamышdы, bizim yazыmыz isя may ayыna - шairin dцnyadan kючmя tarixinя tяsadцf edir. Bяlkя dя yazdыqlarыmыz bюyцk шairin adыna layiq olmasa da, bununla bir az da olsa, tяsяlli tapmaьa чalышdыq.

Sinяsi vя dili sюzdяn qabar olan шairin ruhuna dяrin ehtiramla.

сящ

ЕМИН АДЫШИРИН ОЬЛУ ИЛЙАСОВ Бу йахында Шяки иътимаиййяти аьыр итки иля цзляшмишдир. Май айынын 28дя танынмыш зийалы Илйасов Емин Адыширин оьлу Щагг дцнйасына говушмушдур. Емин Илйасов ъу илдя Шяки шящяриндя фящля аилясиндя анадан олмушдур. ъи илдя Шяки шящяр 10 сайлы орта мяктяби битириб 1 ил Шяки Ипяк Комбинатында ишлядикдян сонра, ъи илдя щярби хидмятя чаьырылмыш вя ъи илядяк ордуда хидмят етмишдир. ъц иллярдя Шяки Район Рабитя Говшаьында вя Тахылчылыг совхозунда радист ишлямишдир. ъу иллярдя Азярбайъан Кянд Тясяррцфаты Институтунда тящсилини давам етдиряряк мцщяндис-механик ихтисасына йийялянмишдир. seafoodplus.infoв али тящсил алдыгдан сонра ъи иллярдя мцхтядиф колхозларда механик вя уста, ъц иллярдя Азярбайъан КП-нин Шяки Шящяр Комитясиндя тялиматчы, ъи иллярдя Шяки Шящяр Халг Нязаряти Комитясинин сядри, ъи иллярдя “Гырмызы октйабр” совхозунда баш мцщяндис, Истилик системляри Идарясиндя директор, “Азярняглиййаттикинти” Трестиндя сащя ряиси, Шяки Тяърцбя-Сынаг Заводунда баш мцщяндис, Шяки район Тясяррцфатларарасы Йемчилик мцяссисясиндя баш игтисадчы вязифяляриндя ишлямишдир. ъи илдян тягацдя чыханадяк ися Емин мцяллим, Шяки Шящяр Иъра Щакимиййяти башчысынын Дашцз кянди цзря иъра нцмайяндяси вязифясиндя чалышмышдыр. seafoodplus.infoв ъи иллярдя Азярбайъан КП Шяки шящяр Комитясинин пленум вя бцро цзвц, Район Халг Депутатлары Советинин дерутаты вя Иъраиййя Комитясинин цзвц олмушдур. Ямяк фяалиййяти дюврцндя Емин мцяллим, “Шяряф нишаны” ордени, “ЫХ бешиллийин зярбячиси”, “Сосиализм йарышынын галиби” дюш нишанлары иля тялтиф едилмишдир. Бцтцн бунларла йанашы, Емин мцяллим шящярдя щюрмят сащиби вя гайьыкеш аиля башчысы иди. Онцн цч ювлады вя нявя-нятиъяляри вар. Емин Илйасов дцнйасыны дяйишся дя, даим ону таныйанларын йаддашлырында ябяди йашайаъагдыр. Аллащ рящмят елясин.

Орта мяктяб йолдашлары Шяки шящяр 10 сайлы орта мяктябин ъи ил мязунлары адындан:

Абид Шярифов, Надир Ящмядов, Рагуб Бяширов, Немят Щаъыйев, Ханлар Ъяфяров, Мяммяд Ъялилов, Ариф Султанов.

***

Редаксийадан: Шяки Бялядиййясинин коллективи дя Емин мцяллимин вяфаты мцнасибяти иля кядярляндийини билдирир, мярщумун аилясиня, гощумларына вя танышларына дярин щцзнля баш саьлыьы верир. Аллащ рящмят елясин.

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I"TARİX. MƏDƏNİYYƏT. ELM"Məlumat bülleteni№1 (13)Kitabxananın Elektron Kataloquna daxil edilmiş dövri mətbuat materiallarınınb i b l i o q r a f i y a s ı(1 yanvar - 31 mart ci il)Bakı –

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________MÖVZULAR Tarixi torpaqlarımız s. Dağlıq Qarabağ münaqişəsi s. Soyqırımı. Xocalı s. Diaspor s. Elm və təhsil s. Ədəbiyyat s. Mədəniyyət. Turizm s. İnformasiya texnologiyaları s. İdman s.

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Qurbanlı, Tapdıq. İrəvan qədim Azərbaycan şəhəridir: xalqımız öz tarixi torpaqlarına sahib çıxacaq// Səs.- 7 fevral.- № S Qeyd: "Səs" qəzetində keçirilən dəyirmi masada Cəmil Həsənli, ƏlirzaXələfli, İslam Sadıq, Nazir Əsədov və Qasım Hacıyev iştirak etmişdir [AZ-Q]Sadıqov, Həsənbala. İrəvanın Ermənistana güzəştlə verilməsi tarixi faktlarla tam təsdiqini tapıb// Azərbaycan.- 7 fevral.- № S Qeyd: İrəvan - əzəli Azərbaycan torpağıdır [AZ-Q]İmanov, Vahid. Xalq Cümhuriyyətinin tarixi səhvindən ermənilər Dağlıq Qarabağ münaqişəsində birdə yararlanmaq istədilər // Xalq qəzeti.- 7 fevral.- № S [AZ-Q]Nəzərova, Sevinc. Azərbaycanın tarixi torpaqlarında erməni dövləti yaranıb və fəaliyyət göstərir: bufikirlər Yeni Azərbaycan Partiyasının təşkilatçılığı ilə keçirilən dəyirmi masada səsləndi // Səs.- 8 fevral.-№ S [AZ-Q]Bəhramov, Cəbi. Buraxılmış səhvin bağışlanılmaz acı nəticələri: II məqalə // Xalq qəzeti.- 19 fevral.-№ S Qeyd: Məlum tarixi həqiqətdir ki, Cənubi Qafqaz ərazisində heç zaman Ermənistan deyilən dövlətolmamışdır [AZ-Q]Seyidov, Tofiq. Zəngəzur – əsarətdə qalan yurdum: tarixi Azərbaycan torpaqlarının Ermənistanaverilməsi nə vaxtdan başlayıb? // Azad Azərbaycan.- 12 fevral.- № S [AZ-Q]İbrahimli, Fəzail. İrəvanın faciəli taleyi // Azərbaycan.- 14 fevral.- № S Qeyd: İrəvan –əzəli Azərbaycan torpağıdır [AZ-Q]Nəsibli, Nəsib. Tarixi şüurumuz və İrəvan // Yeni Müsavat.- 14 fevral.- № S [AZ-Q]İsgəndərov, Anar. Ermənilərin Azərbaycan torpaqlarında məskunlaşması tarixi // Azərbaycan.- fevral.- № S Qeyd: İrəvan – əzəli Azərbaycan torpağıdır: Qədim Azərbaycan şəhəri olan İrəvanınetnik-siyasi tarixi ermənilərin özgə torpaqlarına yiyələnmək siyasətinin anatomiyasını əks etdirən ən qabarıqfaktlardan biridir [AZ-Q]İsgəndərov, Anar. Ermənilərin Azərbaycan torpaqlarında məskunlaşması tarixi // Azərbaycan.- fevral.- № S Qeyd: Əzəli Azərbaycan torpağı İrəvan haqqında [AZ-Q]Qaraxanlı, Rüstəm. Ermənilərin Azərbaycanın tarixi ərazilərində dövlət yaratdıqlarını dünyayaçatdırmağı bacarmalıyıq: Prezident İlham Əliyevin bəyanatı cəmiyyətimizə bir mesajdır ki, tariximizi unutmayaq:Müsahibimiz Milli Məclis Aparatının Analitik İnformasiya şöbəsinin müdiri Aydın Ağayevdir // Azərbaycan 16 fevral.- № S [AZ-Q]Həbibbəyli, İsa. İrəvan şəhəri olduğu kimi // Azərbaycan.- 21 fevral.- № S Qeyd: MəqalədəS. P. Zeliniskinin "İrəvan şəhərinin planı" adlanan xəritəsi də verilmişdir [AZ-Q]Xəlilzadə, Flora. Tarixin acı dərsləri // Azərbaycan.- 29 fevral.- № S Qeyd: İrəvan – əzəliAzərbaycan torpağı [AZ-Q]Lələdağ, Əvəz Mahmud. "İrəvanı ermənilərə güzəştə getdik": bu fikri Milli Şuranın yığıncağındansonra Fətəli xan Xoyski deyib // Azad Azərbaycan.- 29 fevral.- № S [AZ-Q]İracoğlu, Məhəmməd. Ermənistan dövlətinin qədim Azərbaycan torpaqlarında yaradıldığını ermənimənbələri də təsdiqləyir: Şah fərmanı // Xalq qəzeti.- 6 mart.- № S Qeyd: Azərbaycan Müəllimlərİnstitutunun Quba filialının direktoru, filologiya elmləri doktoru, professor Məhəmməd İracoğlunun arxivaraşdırmaları [AZ-Q]4

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Cəfərli, Rəşad. Ermənistan adlı dövlətin bütün ərazisi tarixi Azərbaycan torpağıdır: Mübariz Qurbanlı:"Tarixi faktları qaldırmaqda məqsəd Ermənistanın Azərbaycanın güzəştə getdiyi torpaqlar hesabına yaranmışdövlət olması barədə həqiqətləri bir daha dünyaya çatdırmaqdır" // Azərbaycan.- 6 mart.- № SQeyd: Əzəli Azərbaycan torpağı – İrəvan [AZ-Q]Mikayıloğlu, Ramiz. Laçın və Kəlbəcər əraziləri erməniləşdirilir: Faiq İsmayılov: "İşğal olunmuşərazimizlərimizdə Ermənistan Arxeologiya İnstitutunun nümayəndələriylə birgə İngiltərə və Fransa alimləri dəişləyirlər" // Xalq cəbhəsi.- 13 mart.- № S Qeyd: Azərbaycanın İşqal Olunmuş Ərazilərindəki Tarixvə Mədəniyyət Abidələrinin Müdafiə Təşkilatı İctimai Birliyinin sədri Faiq İsmayılovun açıqlaması [AZ-Q]Hacıyev, İsmayıl. Naxçıvanın itirilmiş torpaqları və Naxçıvanla bağlı bir xəritə haqqında // Elm 18 mart.- №7/ S [AZ-Q]"Kəlbəcər və Laçının qaytarılması məsələsində ciddi fikir ayrılığı var": Böhran Qrupunun vitseprezidentiNika Qrono: "Ümid edirik ki, "Əsas sülh razılığına gəlmək üçün tərəflər fikir ayrılığını aradan qaldırabiləcəklər" // ci qəzet.- 31 mart.- № S Qeyd: Beynəlxalq Böhran Qrupunun vitse-prezidentiNika Qrononun "Trend" agentliyinə müsahibəsi [AZ-Q]* * *Насибли, С. Наше историческое сознание и Иреван, или "Мальбруки в поход собрались" // Зеркало 14 февраля.- № С. 1, Примеч.: История присоединения древнего азербайджанского городаИреван к Армении [AZ-Г]Адыгезалов, Г. Из истории Нахчывана: "Статистическое описание Нахичеванской провинции",составленное В. Григорьевым, в свете современности // Литературный Азербайджан.- №С. [AZ-J]* * *Pearls of Nakhchivan // EURO Xəbər.- January.- № p Note: About Sherur, Julfaand Sederek [AZ-N]5

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________2. DAĞLIQ QARABAĞ MÜNAQİŞƏSİMəmmədli, Vüsal. Ziyalılar "Qarabağı necə alaq" sualına cavab verir // Ədalət.- 10 yanvar.-№ S [AZ-Q]Aqşin. Dağlıq Qarabağa beynəlxalq müdaxilə mümkündürmü?: Ərəstun Oruclu: Gec-tez bütünbeynəlxalq təşkilatların diqqəti bu əraziyə yönələcək // Yeni Azərbaycan.- 10 yanvar.- № S [AZ-Q]Əliyeva, Yeganə. İlham Əliyev: Dağlıq Qarabağa heç vaxt müstəqillik verilməyəcək: diplomatiyamızınuğurlarını əsas gətirərək Azərbaycan xalqının milli maraqlarını və qətiyyətini bir daha dünya dövlətlərinəçatdıran Prezident İlham Əliyevin bu sözləri işğalçı Ermənistana növbəti xəbərdarlıqdır // İki sahil.- yanvar.- № S [AZ-Q]Babayev, Elman. Dağlıq Qarabağ məsələsinə AŞPA-da yenidən qayıdılacaq: ATƏT-in müşahidəmissiyalarının yanğınlarla bağlı qənaətləri ədalətsizdir // Kaspi.- 11 yanvar.- № S [AZ-Q]Nərimanqızı, Nazilə. Ərazi bütövlüyü müzakirə mövzusu deyil: Dağlıq Qarabağ münaqişəsinintənzimlənməsi ilə bağlı rəsmi Bakının mövqeyi dəyişilməzdir // İki sahil.- 12 yanvar.- № S [AZ-Q]Məmmədli, Vüsal. Nüfuzlu şəxslər Qarabağı almağın yolunu bilmir: "Ədalət"in sorğusu acı reallığıaşkara çıxardı // Ədalət.- 15 yanvar.- № S [AZ-Q]Bernar Fasye: "Azərbaycan və Ermənistan güzəştlərə getməlidir": ATƏT-in Minsk Qrupununhəmsədrləri Bakıda Prezident İlham Əliyev və XİN başçısı Elmar Məmmədyarovla danışıqlar apardılar // ciqəzet.- 15 yanvar.- № S [AZ-Q]Vəlibəyov, Ramil. Dağlıq Qarabağ məsələsinin misal variantı: Azərbaycan Prezidenti Ermənistanaseçim etməyi təklif etdi və işğaldan azad olunmasının vacib olduğu rayonların adlarını sadaladı // AzadAzərbaycan.- 15 yanvar.- № S [AZ-Q]Vahidli, Müşfiq. Qarabağ üçbucağı: İlham Əliyev 7 rayon və Şuşanı istəyir: Metyu Brayza şifahirazılaşma vəd edir, Bernar Fasye isə tərəflərin istədiyini ala bilməyəcəyini deyir // GünSəhər.- 15 yanvar.-№ S [AZ-Q]"Qarabağ müstəmləkə deyil, Azərbaycanın bir hissəsidir" və ya Terri Devis ermənilərin arzusunuürəyində qoydu = "Карабах не колония, а часть Азербайджана": или как Терри Девис не оправдаложиданий армян // Azərbaycan və dünya = Азербайджан и мир.- № SQaraxanlı, Rüstəm. Qarabağ ili: iqtisadi cəhətdən Ermənistandan beş dəfə güclü olan AzərbaycanPrezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında ci ildə işğal olunmuş torpaqlarımızın qaytarılmasını təminetməkdə qətiyyətlidir // Azərbaycan.- 16 yanvar.- № S [AZ-Q]Dağlıq Qarabağ münaqişəsi Vorotnikovun gündəliyində: RSFSR Nazirlər Soveti sədrinin ciildə qeydə aldığı gündəliyində Mərkəzi Komitənin bu problemə baxışını əks etdirən faktlar da var // YeniAzərbaycan.- 16 yanvar.- № S Qeyd: Məşhur Rusiya tarixçisi Nikolay Zenkoviçin "Heydər Əseafoodplus.info yolları" kitabından materiallar ixtisarla [AZ-Q]Araz Əzimov: "Hazırda Ermənistanla hansısa razılıq əldə olunmayıb": nazir müavininin sözlərinəgörə, danışıqlar prosesindəki bəzi məqamlar Azərbaycanı qane etmir // ci qəzet.- 16 yanvar.- №S.1, 3. [AZ-Q]Elnur. Həmsədrlər Qarabağda oldular: Yuri Merzlyakov: "ci il həqiqətən münaqişənin nizamlanmasındahəlledici il olmalıdır" // ci qəzet.- 17 yanvar.- № S.1, [AZ-Q]6

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________İlham Əliyev: "Müharibə hələ bitməyib": Cəbhə bölgəsində səfərdə olan Azərbaycan Prezidenti artıqErmənistanın Dağlıq Qarabağa müstəqillik verilməyəcəyini anladığını bildirib // ci qəzet.- 18 yanvar.-№ S.1, [AZ-Q]Aqil. Bernar Fasye: "Sülh sazişi imzalamağın vaxtı yetişib: Minsk Qrupunun həmsədrləri hesab edir ki,ci ildə Ermənistan və Azərbaycanın razılıq əldə etmək üçün şansı var // ci qəzet.- 19 yanvar.-№ S.1, [AZ-Q]Məzahiroğlu, C. Məmmədyarov həyəcan təbili çalır: Azərbaycanın xarici işlər naziri Qarabağ münaqişəsinintəcili həll olunmasını vacib sayır // Ayna.- 22 yanvar.- № S [AZ-Q]Ağatlı, Tural. Cəmil Həsənli: "Milli Məclis 6 ildə Qarabağ problemini müzakirə etməyib": millət vəkilininfikrincə, seçki ilinin ən birinci hesabatı Dağlıq Qarabağla bağlı olmalı və seçkilərarası dövrdə Qarabağınazad edilməsi yolunda hansı işlər görüldüyü barədə xalqa hesabat verilməlidir // Ayna.- 22 yanvar.-№ S Qeyd: Millət vəkili, professor Cəmil Həsənli ilə müsahibə [AZ-Q]Mustafa, Əziz. Vəfa Quluzadə: "Əslində həmsədrlər münaqişənin həllinə mane olurlar" // Zaman.- yanvar.- № S Qeyd: Politoloq Vəfa Quluzadə ilə müsahibə [AZ-Q]Raifə. "Dağlıq Qarabağ məsələsi çox uzana bilməz": Elmar Məmmədyarovun "The Wall StreetJournal"da məqaləsi dərc olunub // Xalq cəbhəsi.- 22 yanvar.- № S [AZ-Q]Bədəlov, Əliqismət. Prezident İlham Əliyev: Heç vaxt Dağlıq Qarabağa müstəqillik verilməyəcək, heçvaxt Dağlıq Qarabağ Ermənistana birləşdirilməyəcəkdir // Xalq qəzeti.- 23 yanvar.- № S [AZ-Q]Quluzadə, Tahir. Ermənilər Qarabağ münaqişəsinə "olimpiya kartı" daxil edir: danışıqları, ən azı,cı ilə qədər uzatmaq niyyəti var // Bakı xəbər.- 23 yanvar.- № S [AZ-Q]Oruc. Ermənistan prezidentliyinə namizədlər Qarabağdan danışıb: onlar ATƏT-in Minsk Qrupuhəmsədrlərindən də narazılıqlarını bildiriblər // Şərq.- 23 yanvar.- № S [AZ-Q]Səfəroğlu, Xaqani. Davosda Qarabağ müzakirələri İlham Əliyev ABŞ dövlət katibi KondolizaRaysla problemi müzakirə edəcək // Ayna.- 24 yanvar.- № S [AZ-Q]Rassel Conston: "AŞPA Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə məşğul deyil": "Bizim üzərimizə düşənvəzifə öz aralarında danışması üçün parlamentarlar arasında təmasların yaxşılaşdırılmasına çalışmaqdır // ciqəzet.- 25 yanvar.- № S.1, [AZ-Q]Muradlı, Elməddin. "Ölkə başçısının hərbi varianta əl atacağına inanıram": Zahid Oruc: "AzərbaycanQarabağın geri alınması uğrunda mübarizəsini təkcə həmsədrlərə bağlamır" // Üç nöqtə.- 25 yanvar.-№ S Qeyd: Milli Məclisin Təhlükəsizlik və müdafiə məsələləri daimi komissiyasının üzvü Zahid Orucunmüsahibəsi [AZ-Q]Metyu Brayza: Regiona budəfəki səfərim zamanı tərəflərdə sülhün əldə olunmasına daha çoxmeyil gördüm: amerikalı həmsədr Beynəlxalq Böhran Qrupunun Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə dair sonhesabatını spekulyativ sayır: ATƏT-in Minsk qrupunun amerikalı həmsədri Metyu Brayzanın APA-yamüsahibəsi // İki sahil.- 26 yanvar.- № S [AZ-Q]Bayramlı, Nardar. Niyə Rusiya həmsədr ola bilir, amma Türkiyə yox?: Elman Məmmədov: DağlıqQarabağın azərbaycanlı icmasının sayı ermənilərin sayı ilə bərabərləşməkdədir // Yeni Azərbaycan.- 26 yanvar.-№ S Qeyd: Dağlıq Qarabağın azərbaycanlı icmasının üzvü, millət vəkili Elman Məmmədovlamüsahibə [AZ-Q]Zülfüqaroğlu, Əli. "Qarabağda xüsusi tapşırıqları yerinə yetirmişəm": Elçin Behbudov: "Atam MoskvaDövlət Universiteti tikilərkən xüsusi obyektin rəisi olub" // Həftə içi.- yanvar.- № S Qeyd:İşgəncələrə Qarşı Azərbaycan Komitəsinin rəhbəri Elçin Behbudovla müsahibə [AZ-Q]7

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________İmanov, Vahid. "Daşaltı əməliyyatı" – sirri hələ də daş altında qalan xəyanət tələsi // Xalq qəzeti 26 yanvar.- № S [AZ-Q]Metyu Brayzə: "Mən hər şeyi başa düşdüm": ABŞ dövlət katibi köməkçisinin müavini MetyuBrayzənin ANS TV-də gedən "Hesabat Mir Şahinlə" verilişinə eksklüziv müsahibəsinin tam mətni // Hesabat № SBöyükxanlı, Misir. Qarabağın azadlıq açarı Azərbaycan xalqındadır // Təzadlar.- № S[AZ-Q]AB Qarabağ münaqişəsinin həllini dəstəkləyəcək: "Cənubi Qafqaz ölkələrinin qonşularla münasibətiniyaxşılaşdırmasına kömək göstərəcəyik" // Həftə içi.- 29 yanvar.- № S Qeyd: Avropa Birliyininxarici siyasət və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali komissarı Havyer Solananın "Trend" agentliyinə müsahibəsi [AZ-Q]Çaxmaqlı, Qafar. " Müharibə hələ bitməyib, onun birinci mərhələsi başa çatmışdır": İrəvandakıbrifinqə həmsədrlərin çıxardığı məsələ // Azərbaycan ordusu.- 30 yanvar.- № S [AZ-Q]Elnur. Rus və ingilis şirkətləri Qarabağda: "The HALO Trust" isə aparılan "islahat"ların monitorinqi iləməşğuldur // Həftə içi.- 1 fevral.- № S [AZ-Q]Akifqızı, Şəfəq. Razılaşmaya doğru çətin yol: jurnalın suallarına ATƏT-in Minsk qrupunun amerikalıhəmsədrləri Mətyu Brayzə cavab verir = Трудный путь к согласию: на вопросы журнала отвечает МэтьюБрайза, американский сопредседатель Минской группы ОБСЕ // Azərbaycan və dünya.- № S[AZ-J]Elnur. Avropa Birliyi Qarabağ separatçılarına qarşı çıxdı: Dmitri Rupel: "Dağlıq Qarabağın Bakı vəİrəvan arasındakı danışıqlara qoşulması nəticə verməyəcək" // ci qəzet.- 7 fevral.- № S [AZ-Q]Əliyeva, İ. Avropa təhsil məkanına inteqrasiya yönümündə uğurlu addım: boloniya prosesinə keçidmilli təhsilin səviyyəsinin yüksəlməsinə geniş imkanlar açır // Azərbaycan.- 7 fevral.- № S [AZ-Q]Afaq. "Hər il məktəblərdə dörd sınaq imtahanı aparılacaq": İlham Pirməmmədov: "Yaxşı tələbə hüququnutələb edə bilər" // Üç nöqtə.- 7 fevral.- № S [AZ-Q]Lütfi Zadə: "Özümü böyük adam hesab eləmirəm, mənim formalaşmağımda başqa şeylər yox,elm rol oynayıb" // Rabitə dünyası.- 7 fevral.- № S Qeyd: Qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsinin banisiLütfi Zadənin müsahibəsi [AZ-Q]Quliyev, İlham. Rassel Conston təkliflə gəlib: Alt Komitənin sədri Qarabağ münaqişənin həlli ilə bağlıkonfrans keçirmək niyyətindədir // Kaspi.- fevral.- № S [AZ-Q]AŞPA-nın Dağlıq Qarabağ münaqişəsi üzrə Alt Komitəsinin sədri lord Rassel ConstonunAzərbaycana səfəri: Avropa Şurası qəbul etdiyi qətnamənin icrası üçün təsirli addımlar atmalıdır // Xalq qəzeti 9 fevral.- № S [AZ-Q]Araz. BAXCP İdarə Heyətinin növbəti iclası keçirilib: "Parlamentdə Qarabağ problemilə bağlıdinləmələr keçirilməlidir" // Xalq cəbhəsi.- 12 fevral.- № S [AZ-Q]Qaraxanlı, Rüstəm. Milli Məclisin ümummilli problemin həllinə dəyərli töhfəsi: "Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi" nəşri effektiv siyasi-diplomatik təbliğat vasitəsidir // Azərbaycan 13 fevral.- № S [AZ-Q]Sabiroğlu, Şamil. "Qarabağda yeni həyat başlanacaq": Tariyel Eyvazov: "ci il torpaqlarımızınqayıdışı ili olacaq" // Olaylar.- 13 fevral.- № S Qeyd: cu illərdə Ağdam rayonMərkəzi Xəstəxanasının baş həkimi işləmiş Tariyel Eyvazovla müsahibə [AZ-Q]8

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Əhməd, R. Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin başlanmasından 20 il ötür: "Aland sistemi Dağlıq Qarabağmünaqişəsinin nizamlanması üçün uyğun gəlmir" // Səs.- 14 fevral.- № S [AZ-Q]Orxan, Vüqar. Ermənistan seçkilərində Qarabağ davası: prezidentlik yarışı sona yaxınlaşdıqca rəqibqüvvələrin Qarabağ mövzusunda spekulyasıyaları kritik həddə çatıb // ci qəzet.- 14 fevral.- №S.1, [AZ-Q]Kamil. "Mən Qərb dairələrinin vurğunu deyiləm": Ədalət Partiyasının sədri, millət vəkili İlyas İsmayılov:"Qərb Dağlıq Qarabağ məsələsində bizə kömək etmək istəmir" // ci qəzet.- 14 fevral.- № SQeyd: İlyas İsmayılovla müsahibə [AZ-Q]Bayramlı, Elçin. "Münaqişənin uzanması ATƏT-in beynəlxalq nüfuzuna xələl gətirir": NovruzMəmmədov: "Beynəlxalq əməkdaşlıq istiqamətində Azərbaycan qədər, heç bir dövlət iş görməyib":Müsahibimiz Prezident Aparatının beynəlxalq əlaqələr şöbəsinin müdiri Novruz Məmmədovdur // Səs.- fevral.- № S [AZ-Q]Amerika azərbaycanlıları fəaliyyət dairəsini genişləndirir: Yusif Babanlı: "Prezident seçkilərindədəstəklədiyimiz namizədlər Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində həllinətərəfdar insanlardır // Azad Azərbaycan.- 15 fevral.- № S Qeyd: ABŞ Azərbaycanlıları Şəbəkəsininbaş katibi Yusif Babanlı ilə müsahibə [AZ-Q]Cəfərli, Elman. "Biz müharibəni müvəqqəti uduzmuşuq": Təhmasib Novruzov: "Dağlıq Qarabağın BMTtərəfindən Azərbaycan tərkibində tanınmasına nail olmaq Milli Azadlıq Hərəkatının tarixi xidmətidir" // Olaylar 15 fevral.- № S Qeyd: Azadlıq Hərəkatçıları Birliyinin sədri Təhmasib Novruzovla müsahibə[AZ-Q]Hüseynli, İxtiyar. Qarabağ salnaməsinin qara təqvimi // Azərbaycan.- 19 fevral.- № SQeyd: Amansız və ədalətsiz müharibənin başlanmasında 20 il ötür [AZ-Q]"Kosovo və Dağlıq Qarabağ münaqişələri arasında ciddi fərqlər var": İsveçin Təhlükəsizlik vəİnkişaf Siyasəti İnstitutunun Qafqaz üzrə mütəxəssisi Svante Kornellin APA-ya müsahibəsini təqdim edirik // Palitra 20 fevral.- № S [AZ-Q]Hüseynli, İxtiyar. Qarabağ salnaməsinin qara təqvimi // Azərbaycan.- 20 fevral.- № SQeyd: Amansız və adalətsiz müharibənin başlanmasından 20 il ötür [AZ-Q]Elnur. ABŞ Azərbaycanın ərazi toxunulmazlığına tərəfdardır: ABŞ-ın Azərbaycandakı səfirliyininyaydığı məlumatda bildirilib ki, Kosovo məsələsi Dağlıq Qarabağ da daxil olmaqla digər bölgələr üçün nümunəyaratmır. Sənəddə göstərilir ki, ABŞ Kosovonun müstəqilliyini tanıyıb // Həftə içi.- 20 fevral.- №S [AZ-Q]Ermənistandakı seçkilərin nəticəsi Qarabağ probleminə necə təsir edəcək?: politoloqlar və siyasilərbu mövzunu şərh ediblər // Bizim yol.- 20 fevral.- № S Qeyd: Eldar Namazov, Rasim Musabəyov,Əli Kərimov, İsa Qəmbər və Sərdar Cəlaloğlu ilə müsahibə [AZ-Q]Abdulla, Müşfiq. Qarabağa doğru ABŞ və Türkiyənin Kosovanun müstəqilliyinə dəstək verməsiölkəmizin bir saylı probleminin çözülməsinə təsir edəcək – ya elə, ya belə. // Gün Səhər.- 20 fevral.-№ S [AZ-Q]Güləliyev, Mayis. Kosovo və Qarabağ // Reytinq.- 24 fevral.- № S [AZ-Q]Orxan, Vüqar. Qarabağ davası: 20 il sonra: nə yazıqlar ki, ötən hər il bizi torpaqsız yaşamağa daha daöyrəncəli edir // ci qəzet.- 23 fevral.- № S [AZ-Q]9

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Rusiyalı general: Mənim gözlərim önündə Dağlıq Qarabağda minlərlə günahsız azərbaycanlınınqanı axıdılıb: cı ildə Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin komendantı və SSRİ DİN Başİdarəsinin burada dislokasiya olunmuş daxili qoşunlarının komandan müavini, general-mayor Henrix Malyuşkinləeksklüziv müsahibə. General-mayor hazırda Moskvada yaşayır // İki sahil.- 27 fevral.- № S [AZ-Q]Axundov, Fuad. Dalana dirənmiş Qarabağ problemində müqəssir kimdir? // İki sahil.- 27 fevral.-№ S Qeyd: Məqalə "Foreign Affairs" jurnalının ci il birinci sayında (yanvar-fevral) dərc edilib[AZ-Q]Sultanova, P. İlkka Kanerva: "Qarabağ münaqişəsi yalnız dinc yolla həll edilməlidir": ATƏT sədrikənar qüvvələrin danışıqlar prosesinə cəlb olunmasını dəstəkləməyəcəklərini bildirdi // ci qəzet.- fevral.- № S.1, Qeyd: ATƏT sədri İlkka Kanerva Azərbaycanda səfərdədir [AZ-Q]Canbaxışlı, Nahid. "Kəlbəcəri girov, Laçını dəhliz verə bilmərik" // Həftə içi.- 29 fevral.- №S Qeyd: ATƏT sədri İlkka Kanerva Qarabağın azərbaycanlı icmasının rəhbəri Nizami Bəhmənovlagörüşüb [AZ-Q]Qarabağ danışıqlarında fasilə yaranır: Ermənistan prezidenti Robert Köçəryan bildirib ki, danışıqlarprosesinin payıza qədər "dondurulacağı" gözlənilir // ci qəzet.- 1 mart.- № S.1, [AZ-Q]Amerikalı politoloq ermənilərin hərəkətini pislədi: Ariel Koen: Ermənistan ölkə daxilində demokratikqüvvələrə qarşı hücumlardan diqqəti yayındırmaq üçün münaqişə xəttində gərginlik yaradır" // ci qəzet 6 mart.- № S Qeyd: "Heritage" Fondunun əməkdaşı, politoloq Ariel Koenin açıqlaması [AZ-Q]Rəsmi Bakı Ermənistanı təxribatda günahlandırdı: Elmar Məmmədyarov: "Ermənistan hakimiyyətiölkədəki gərginliyi ört-basdır etmək istəyir" // ci qəzet.- 6 mart.- № S.1, [AZ-Q]Hüseynli, Qabil. Ermənilər atəşkəsi niyə pozur? // Gün Səhər.- 6 mart.- № S [AZ-Q]Sənan. Səfər Əbiyev Ermənistana xəbərdarlıq etdi: "Gələcəkdə belə hal təkrarlansa, Azərbaycan ordusuErmənistana daha tutarlı cavab verəcək" // ci qəzet.- 7 mart.- № S [AZ-Q]ABŞ və ATƏT Qarabağdakı döyüşlərdən narahatdır: İlkka Kanerva: "Bu şərtlər altında münaqişəninhəll yolunu tapmaq qeyri-mümkündür" // ci qəzet.- 7 mart.- № S [AZ-Q]Tapdıq. Dağlıq Qarabağ problemini kəskinləşdirən əsas məqam Zbiqnev Bjezinski: "bu ərazininhazırda Ermənistanın nəzarətində olmasıdır" // Səs.- 12 mart.- № S Qeyd: ABŞ prezidentininsabiq müşaviri Zbiqnev Bjezinskinin açıqlaması [AZ-Q]Orxan, Vüqar. Amerika Ermənistanı işğalçı adlandırmaqdan çəkindi: ötənilki qalmaqaldan nəticə çıxaranDövlət Departamenti bu dəfə Qarabağ məsələsinə "tarazlı" yanaşıb // ci qəzet.- 13 mart.- № S.1, Qeyd: ABŞ Dövlət Departamenti martın də dünyada insan hüquqlarının qorunması ilə bağlı vəziyyəti əksetdirən ənənəvi illik hesabatını yayıb [AZ-Q]Orxan, Vüqar. Kondoliza Rays: "Qarabağ münaqişəsinin yaxın gələcəkdə həllinə inanmıram": ABŞ-ındövlət katibi Azərbaycan və Ermənistan tərəfindən problemlərin olduğunu bildirib // ci qəzet.- 14 mart.-№ S.1, Qeyd: Martın də Konqresin Nümayəndələr Palatasında ABŞ-ın növbəti il üçün xarici yardımlarbüdcəsi müzakirə olunub [AZ-Q]Bəxtiyar. Qarabağa aparan yol ikili yanaşma beynəlxalq vasitəçilik missiyasına kölgə salırmı?! // ciqəzet.- 14 mart.- № S.1, Qeyd: Prokurorluq orqanlarının sabiq əməkdaşı, baş ədliyyə müşaviriİlham Məmmədov ilə müsahibə [AZ-Q]Anar. Azərbaycan diplomatiyasının növbəti qələbəsi: qətnamənin əleyhinə səs verən həmsədr dövlətlərinarqumentləri inandırıcı deyil // Palitra.- 18 mart.- № S [AZ-Q]10

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Qaraxanlı, Rüstəm. Qalib həmişə güclü tərəf olur: BMT-nin Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə dairqətnaməsi artıq rəsmi sənəddir. Ermənistan məğlubiyyətini etiraf etməlidir // Azərbaycan.- 18 mart.-№ S [AZ-Q]Vəliyev, Vəli. Qeyri-obyektiv hesabata obyektiv cavab: ABŞ Dövlət Departamentinin hesabatındaErmənistanla Azərbaycanın eyniləşdirilməsi ictimaiyyətin kəskin etirazına səbəb olub // Azad Azərbaycan 18 mart.- № S [AZ-Q]Vəlibəyov, Ramil. BMT-nin Ermənistandan növbəti tələbi: Azərbaycanın işğal edilmiş bütünərazilərindən erməni silahlı qüvvələr tamamilə və qeyri-şərtsiz çıxarılmalıdır // Azad Azərbaycan.- 18 mart.-№ S [AZ-Q]İsmayılqızı, Xuraman. Dövlətlər müstəqil siyasəti ilə tanınır, inkişaf edir, qüdrətlənir: M. Əhmədoğlu:BMT Baş Assambleyasında Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı qəbul olunan daha təkmil qətnamə bir dahagöstərir ki, suveren hüquqlarını müdafiə etməyə qadir Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü təmin edəcəkdir // İkisahil.- 19 mart.- № S Qeyd: Siyasi İnnovasiya və Texnologiyalar Mərkəzinin rəhbəri MübarizƏhmədoğlunun açıqlaması [AZ-Q]Amerikalı ekspert: ABŞ Ermənistana sanksiyalar tətbiq etməyi düşünür: ABŞ-ın "Stratfor"Araşdırmalar Mərkəzinin Avrasiya regionu üzrə eksperti Lauren Godriçhin APA-ya müsahibəsi // İki sahil 19 mart.- № S [AZ-Q]Çevik və peşəkar diplomatiya: Rəsmi Bakı Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı BMT qətnaməsininqəbuluna nail olmaqla öz prinsipiallığını bir daha nümayiş etdirdi // Səs.- 19 mart.- № S[AZ-Q]Azərbaycanın hərbi gücü: potensial üstünlük real nəticəyə çevrilir // ci qəzet.- 19 mart.-№ S [AZ-Q]Qasımlı, İ. Minsk qrupunun həmsədrləri addımlarının səbəblərini izah edirlər: "Qətnamə layihəsi Minskqrupu həmsədrlərinin balanslaşdırılmış ərazi bütövlüyü təklifini nəzərə almır" // ci qəzet.- 19 mart.-№ S [AZ-Q]Sadayoğlu, Pərviz. Azərbaycan diplomatiyası həmsədrlərin iç üzünü açdı: Azərbaycan hökumətiDağlıq Qarabağ probleminin istismar edilməsinə yol verməyəcək // Yeni Azərbaycan.- 19 mart.- №S [AZ-Q]Sultan, Rüfət. Minsk Qrupu həmsədrlərinin dəyişdirilməsi ölkəmizə nə verəcək? // Bakı xəbər.- mart.- № S [AZ-Q]Mirzəbəyli, Elçin. Rusiya mətbuatı Azərbaycanı hədələyir: Moskvanın şirnikləndirici və təhdidedicimesajlarına açıq və birmənalı cavab verilməlidir // Xalq cəbhəsi.- 19 mart.- № S [AZ-Q]Vasili İstratov: "Rusiya hər zaman Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyib" // ci qəzet 19 mart.- № S [AZ-Q]Diplomatik qələbə: BMT Baş Assambleyasında qətnamənin qəbulu ilə Azərbaycan diplomatiyasıbütün dünyanı fakt qarşısında qoydu // Səs.- 20 mart.- № S [AZ-Q]Nuriyev, Azər. Ermənistanın BMT-də ciddi məğlubiyyəti: Xarici ekspertlər qətnamənin qəbulunuAzərbaycan diplomatiyasının ən böyük qələbəsi kimi dəyərləndirir // Kaspi.- 20 mart.- № S Qeyd:BMT Baş Assambleyası "Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərində vəziyyət" adlı qətnaməni qəbul edərəkErmənistan Silahlı Qüvvələrinin ərazilərimizdən dərhal çıxması tələbi ilə çıxış edib [AZ-Q]11

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Məmmədli, Rəvan. "Həmsədrlərin məsələsi ATƏT-də müzakirəyə çıxarılmalıdır" // Xalq cəbhəsi 20 mart.- № S Qeyd: Milli QHT Forumunun prezidenti Azay Quliyevin və Qarabağ AzadlıqTəşkilatının sədri Akif Nağının fikirləri [AZ-Q]Sultan, Rüfət. Balanslaşdırılmış ərazi bütövlüyü təklifi nə deməkdir?: Qabil Hüseynli: "Bu, ölkəmizinərazi bütövlüyünə kölgə salmaq cəhdidir": Zərdüşt Əlizadə: "Bununla onlar təcavüzün nəticələrini ölkəmizəqəbul etdirmək istəyir" // Bakı xəbər.- mart.- № S Qeyd: Politoloqlar Qabil Hüseynli vəZərdüşt Əlizadənin fikirləri [AZ-Q]Həmzəoğlu, Kamil. Siyasi partiyalardan həmsədrlərə etiraz: "ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrləriişğalçı ilə işğala məruz qalanı fərqləndirməlidir" // ci qəzet.- 20 mart.- № S.1, Qeyd: AtatürkMərkəzində Milli Məclisdə təmsil olunan siyasi partiyalar BMT Baş Məclisinin ci sessiyasında"Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində vəziyyət" adlı qətnaməyə səsvermədə Minsk Qrupu həmsədrlərininmövqeyini müzakirə ediblər [AZ-Q]Məmmədov, İlham. Ərazi bütövlüyümüz güzəşt predmeti deyil! // ci qəzet.- 30 mart.- №S [AZ-Q]Sadıqov, Bəxtiyar. Müharibənin yazılmamış qanunları: Aqil Abbasın "Dolu" romanının oxuyarkən// Azərbaycan.- 31 mart.- № S Qeyd: "Dolu" romanı Qarabağ müharibəsi haqqında yazılmışdır[AZ-Q]* * *Рустамов, Р. При Левоне Тер-Петросяне в Армении существовала демократическая система: вАрмении нет человека, который считал бы, что Карабах должен быть в составе Азербайджана // Зеркало 9 января.- № С. Примеч.: Интервью с конфликтологом Арифом Юнусом [AZ-Г]Самед Сеидов: глава парламентской делегации Азербайджана в ПАСЕ: "В Карабах нужноехать через Баку" // Азербайджанские Известия.- 10 января.- № С. 1, [AZ-Г]Дашдамиров, Афранд. Карабахский конфликт в контексте перестройки: третья сторона конфликта// Вестник аналитики.- № С [RU-Ж]Миркадыров, Р. Президент обещает вернуть все оккупированные районы: в Ереване предпочитаютсчитать это заявление несерьезным // Зеркало.- 15 января.- № С. [AZ-Г]Миркадыров, Р. Сопредседатели собираются вернуться в Баку, заявил по завершениипереговоров в Ереване американский посредник Мэтью Брайза // Зеркало.- 16 января.- № С. [AZ-Г]Кенгерли, Илькин. Разночтения в трактовке основных принципов международного права и ихвлияние на разрешение армяно-азербайджанского Нагорно-Карабахского конфликта // Dirçəliş XXI əsr №/ С. [AZ-J]Миркадыров, Р. Президенты Азербайджана и Армении имеют схожие позиции, естественно, побазовым принципам урегулирования конфликта, утверждают сопредседатели // Зеркало.- 18 января.-№ С. [AZ-Г]Тушиев, Т. Олимпийские игры взамен на Нагорный Карабах: с таким предложением выступилиармянские СМИ, предлагая поддержку заявке "Баку" в том случае, если Азербайджан согласитсяотдать Нагорный Карабах Армении // Эхо.- 22 января.- № С. [AZ-Г]12

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Рзаев, С. Отказаться от поиска сходств между Косово и Нагорным Каарабахом призвалиармянских коллег депутаты ММ на зимней сессии ПАСЕ // Эхо.- 23 января.- № С. [AZ-Г]Миркадыров, Р. Армения призналась в существовании баз ПКК на оккупированных территориях:именно такой вывод напрашивается из заявлений замминистра иностранных дел этой страны АрманаКиракосяна // Зеркало.- 25 января.- № С. [AZ-Г]Рашидоглу, А. Азербайджан и Армения едины во мнении: обе стороны говорят о шансе значимыхпродвижений в году // Зеркало.- 26 января.- № С. [AZ-Г]Керимов, С. Кто с нами и с кем мы? // Вышка.- 1 февраля.- № С. Примеч.:Карабахская проблема [AZ-Г]Нагорный Карабах считает свою судьбу решенной: Степанакерт производит впечатлениемирного, сонного города // Независимая газета.- 26 февраля.- № С. [RU-Г]Теймурханлы, Ф. "У Армении нет иного пути": по словам Новруза Мамедова, Ереван вынужденсогласиться на решение проблемы в рамках международных норм права // Зеркало.- 5 февраля.-№ С. [AZ-Г]Рустамов, Р. Армяне Нагорного Карабаха могут принять участие в выборах ПрезидентаАзербайджана: МИД намерен попросить содействия у международных организаций // Зеркало.- февраля.- № С. 1, [AZ-Г]Маилов, Н. Прорыв не за горами: с укреплением экономической мощи Азербайджана укрепляютсяи позиции страны в процессе карабахского урегулирования // Region plus.- № С. [AZ-J]Потапов, Алексей. 20 лет в тупике: Карабахский конфликт отмечает свой очередной юбилей,однако поздравлять кого-либо не с чем // Азербайджанские Известия.- февраля.- № С. [AZ-Г]Ахундов, Фуад. Кто виноват в Карабахском тупике? // Бакинский рабочий.- 20 февраля.-№ С. Примеч.: Вопреки надеждам окончание "холодной войны" не привело к укреплению общейбезопасности. Одна из причин этого - резкое обострение локальных конфликтов [AZ-Г]Рзаев, С. Сергей Марков: Вашингтон предал Грузию и Азербайджан: в интервью "Эхо" российскийполитолог также отметил, что независимо от того, кто победить на выборах в Армении, решениепроблемы Карабаха – вопрос далекого будущего // Эхо.- 20 февраля.- № С. 1, [AZ-Г]Армяне устроили резню во многих азербайджанских селах: "Должны быть отмечены все актыгеноцида, учиненного армянами против азербайджанцев". Об этом АПА заявил председатель Организацииосвобождения Карабаха Акиф Наги // Новое время.- 20 февраля.- № С. [AZ-Г]Али Гасанов: "Армении придется освободить захваченные земли, кто бы ни был ее президентом"// Азербайджанские Известия.- 23 февраля.- № С. Примеч.: интервью заведующегообщественно-политическим отделом исполнительного аппарата президента Азербайджана Али Гасанова[AZ-Г]Оруджев, Р. Президент Польши: "Нагорный Карабах является частью Азербайджана" // Эхо 28 февраля.- № С. 1, [AZ-Г]Теймуров, Захид. Единое международное право и "Двойной стандарт" // Бакинский рабочий 1 марта.- № С. [AZ-Г]13

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Ахундов, Фуад. Кто виноват в карабахском тупике? // Россия в глобальной политике.- № С. Примеч.: Нагорно-карабахский конфликт: ответ политолога Фуада Ахундова спикерупарламента Армении Тиграну Торосяну [RU-Ж]Симонян, Юрий. У Карабаха нет "дорожной карты": главная задача для непризнанныхреспублик – самоидентификация // Независимая газета.- 29 февраля-1 марта.- № С. Примеч.:Интервью министра иностранных дел непризнанной Нагорно-Карабахской республики ГеоргияПетросяна [RU-Г]Потапов, Алексей. Карабах – это не Косово: признание рядом государств самопровозглашенногосербского края подкладывает мину замедленного действия под всю систему международной безопасности// Азербайджанские Известия.- 5 марта.- № С. [AZ-Г]Баяндурлу, И. Армянский вариант "войны и мира" // Зеркало.- 5 марта.- № С. Примеч.: О ситуации на линии соприкосновения азербайджано-армянских войск [AZ-Г]Давуд, Рашад. ЕС - Армения: крайне необязательная программа // Каспий.- 6 марта.-№ С. Примеч.: Европейцы окончательно констатировали свою неспособность положительно влиятьна политические процессы в нашем регионе [AZ-Г]Армения поднимает "белый флаг"?: после значительных потерь Ереван просит о прекращенииогня // Зеркало.- 6 марта.- № С. [AZ-Г]Симонян, Юрий. Чем Косово и Эритрея лучше Карабаха?: постсоветские непризнанныереспублики намерены добиваться суверенитета без согласия метрополии // Независимая газета.- марта.- № С. Примеч.: Интервью главы информационного управления при президенте непризнаннойНагорно-Карабахской республики Давида Бабаяна [RU-Г]Нурани. По Карабахским правилам: армянская общественность только теперь постигает истиннуюцену конфликта с Азербайджаном из-за Нагорного Карабаха // Эхо.- 6 марта.- № С. [AZ-Г]Рзаев, Тимур. "Армения в НАТО – это страшный сон Кремля": Вафа Гулузаде считает, чтомощная перестрелка на линии фронта имеет весьма глубокие причины // Неделя.- 7 марта.- №С. Примеч.: Интервью политолога Вафа Гулузаде [AZ-Г]Расим Мусабеков: "Инцидент в Карабахе нужен властям Армении, чтобы справиться соппозицией" // Азербайджанские Известия.- 7 марта.- № С. Примеч.: Интервью политологаРасима Мусабекова [AZ-Г]Рустамов, Р. Азербайджан может начать антитеррористическую операцию в Карабахе, нограждане страны могут узнать об этом последними // Зеркало.- 8 марта.- № С. [AZ-Г]Мамедов, Сохбет. Косовский синдром: в Нагорном Карабахе опять стреляют // Независимаягазета.- 6 марта.- № С. Примеч.: О перестрелке на линии разъединения армяно-азербайджанскихвойск [RU-Г]Байрамова, Дж. "Буря в пустом стакане" может стать причиной военных действий // Зеркало 12 марта.- № С. Примеч.: О ситуации на Южном Кавказе [AZ-Г]Аббасов, Идрак. "Решение Карабахской проблемы не является приоритетным": по мнению Томасаде Ваала, правительствам Армении и Азербайджана урегулирование конфликта невыгодно // Зеркало 12 марта.- № С. [AZ-Г]Нурани. "Миротворческий пиар", или Конфликт неглубокой заморозки: введение миротворческихсил в Карабах вряд ли будет иметь положительный эффект // Эхо.- 13 марта.- № С. 1, [AZ-Г]14

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Шакур, А. "Карабахский синдром" у приднестровских политиков: в Тирасполе всерьез обеспокоены,что их променяют на "тормоз для НАТО" // Эхо.- 13 марта.- № С. [AZ-Г]Миркадыров, Р. Война ради обеспечения единства нации: именно такую тактику для сохранениявласти может избрать Серж Саркисян // Зеркало.- марта.- № С. [AZ-Г]Акифгызы, Шафаг. Мэтью Брайза: Мы последовательны и честны в своих заявлениях // Бакинскийрабочий.- марта.- № С. Примеч.: Интервью сопредседателя Минской группы ОБСЕМэтью Брайзы [AZ-Г]Панфилова, Виктория. Нарушен главный принцип посредничества – нейтральность: Баку готовпривлечь к нагорно-карабахскому урегулированию новых участников // Независимая газета.- марта.- № С. Примеч.: Интервью посла Азербайджана в России Полада Бюльбюльоглу [RU-Г]Плахотников, Григорий. Баку рвет на себе договоренности: резолюция ООН по Карабахуспровоцировала скандал // Коммерсант.- 17 марта.- №42/П.- С. Примеч.: О резолюции ООН"О положении на оккупированных территориях Азербайджана" [RU-Г]Мэтью Брайза: "Необходимо найти компромисс между принципами территориальнойцелостности и самоопределения" // Азербайджанские Известия.- 30 марта.- № С. Примеч.: Интервью сопредседателя Минской группы ОБСЕ Мэтью Брайзы [AZ-Г]* * *Aliyev: crucial for Garabagh // AzerNEWS.- January.- № p [AZ-N]Alizada, Lala. Aliyev: War with Armenia not over // AzerNEWS.- January.- № p[AZ-N]Guliyev, Ilham. Mediators see chances for Garabagh accord in // AzerNEWS.- January.- № p [AZ-N]Peace talks to go on 'regardless of who becomes Armenian president' // AzerNEWS.- 27 February-4March.- № p [AZ-N]Guliyev, Ilham. Deadly fighting erupts in Garabagh // AzerNEWS.- March.- № pNote: Armenian armed forces attacked Azerbaijani positions in the frontline Terter and Goranboy districts,killing four soldiers [AZ-N]Alizada, Lala. Armenia asks to stop frontline shooting: defense ministry // AzerNEWS.- March.-№ p [AZ-N]Abdul-Aliyev, Rustam. Mediators' stance on UNresolution sparks outcry // AzerNEWS.- March - 1 April.- № p [AZ-N]Alizada, Lala. Stratfor: Azerbaijan's chances to regain Garabagh by force rising // AzerNEWS.- March - 1 April.- № p [AZ-N]15

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________3. SOYQIRIMI. XOCALIƏhmədov, Bəxtiyar. Əsrin əvvəllərində Azərbaycanlıların Deportasiyası və soyqırımı: Göyçəmahalının tarixi materialları əsasında // Dirçəliş XXI əsr.- №/ S Qeyd: Məqalənin rusvə ingilis dillərində xülasəsi verilmişdir [AZ-J]Xocalı faciəsinin ildönümü xarici ölkələrdə də qeyd olunacaqdır // Xalq qəzeti.- 6 fevral.-№ S Qeyd: XX əsrdə erməni terrorçuları tərəfindən Azərbaycan xalqına qarşı törədilmiş ən böyüksoyqırımı aktlarından olan Xocalı faciəsinin cı ildönümü xarici ölkələrdə də qeyd olunacaqdır [AZ-Q]Bayramlı, Elçin. "Xocalı Soyqırımı: səbəbləri, həyata keçirilmə üsulları və nəticələri": Boran Əziz:"Ermənilər bəşəriyyətə qarşı bağışlanmaz cinayət törədiblər" // Səs.- 9 fevral.- № S Qeyd: BeynəlxalqMətbuat Mərkəzində tarix elmləri namizədi Boran Əzizin "Xocalı Soyqırımı: səbəbləri, həyata keçirilməüsulları və nəticələri" kitabının təqdimat mərasimi keçirilib [AZ-Q]Qurbanlı, Dəmir. Dünya birliyi Xocalı soyqırımını tanımalıdır: Ermənistan beynəlxalq aləmdən təcridedilməlidir // Azad Azərbaycan.- 10 fevral.- № S [AZ-Q]Əliyeva, Sevda. Xocalı soyqırımı: yalan və həqiqətin astanasında // Milli Məclis.- № SQeyd: Xocalı faciəsi beynəlxalq mətbuat səhifələrində və parlamentlərdə [AZ-J]Mikayıloğlu, Ramiz. ATƏT PA-da Xocalıdan danışılacaq // Xalq cəbhəsi.- 12 fevral.- №S [AZ-Q]Kamil. "Xocalı soyqırımı haqqında" qanun qəbul olunsun": birinci vitse-spiker Ziyafət Əsgərova görəisə belə bir qanunun qəbuluna ehtiyac yoxdur // ci qəzet.- 13 fevral.- № S [AZ-Q]Həmin gecə onların yaşamaq hüququ da yox idi // Xalq qəzeti.- 14 fevral.- № S Qeyd:XX əsrin axırlarında baş vermiş Xocalı soyqırımı təkcə Azərbaycan xalqına deyil, bütün bəşəriyyətə qarşıyönəlmiş ən ağır cinayətdir [AZ-Q]Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə Berlində Xocalı faciəsinə həsr olunmuş beynəlxalq konfranskeçiriləcəkdir // Xalq qəzeti.- 14 fevral.- № S [AZ-Q]Hollandiyada Xocalı faciəsinə həsr olunmuş abidənin açılışı olacaqdır // Xalq qəzeti.- fevral.- № S Qeyd: Fevralın də Hollandiyanın Haaqa şəhərində Xocalı faciəsinə həsr olunmuşabidənin açılışı olacaqdır [AZ-Q]Səmədov, Elsevər. Quba soyqırımı: Qubada aparılan arxeoloji qazıntıların birinci mərhələsi başaçatdırmişdir // Elm.- 14 fevral.- №3/ S [AZ-Q]Mən soyqırımının şahidiyəm: Xocalı sakini Şaiq Qurbanovun gündəliyindən // EURO Xəbər.- fevral.- № S [AZ-Q]Bayramov, Oqtay. Xocalı soyqırımı Türkiyə parlamentinin müzakirəsinə çıxarılacaqdır // Azərbaycan 17 fevral.- № S Qeyd: Azərbaycanın Ankaradakı səfirliyindən bildirmişlər ki, Türkiyə BöyükMillət Məclisi fevralın da keçiriləcək toplantısında Xocalı soyqırımı ilə bağlı məsələni müzakirəyəçıxaracaqdır [AZ-Q]Alıoğlu, Salman. Qaradağlı faciəsi: ermənilərin törətdiyi bu qanlı qırğından 16 il ötür // Respublika 17 fevral.- № S [AZ-Q]Qafar, Telman. Dünya Xocalıdan danışır: XX əsrin ən dəhşətli soyqırımlarından biri – 16 il əvvəl fevralayının da sovet hərbi birləşmələrinin törətdikləri Xocalı faciəsi dünyanın, demək olar, bütün ölkələrindəqəzəblə pislənir, günahkarların cəzalandırılması tələb olunur // İki sahil.- fevral.- № S [AZ-Q]16

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Babayev, Elman. Xocalı soyqırımı dünyanın dək şəhərində anılacaq: tədbirlərin əksəriyyəti türkdiaspor təşkilatlarının iştirakı ilə təşkil olunacaq // Kaspi.- 19 fevral.- № S [AZ-Q]Heydər Əliyev Fondu xarici ölkələrdə Xocalı soyqırımı ilə bağlı anma tədbirləri keçirəcəkdir // Xalqqəzeti.- 20 fevral.- № S [AZ-Q]Qocayeva, Adilə. XX əsrin faciəsi – Xocalı soyqırımı // İki sahil.- 20 fevral.- № S [AZ-Q]Sərdarov, Vüqar. Xocalı soyqırımı: tarixi faktlar və "məzlum" erməni obrazı: dünya ictimaiyyəti ermənilərinqanlı cinayətlərinə hüquqi-siyasi qiymət verməlidir // Xalq qəzeti.- 20 fevral.- № S [AZ-Q]Həmzəoğlu, Kamil. Sabahdan Türkiyədə Xocalı soyqırımı ilə bağlı tədbirlər başlayır: millət vəkili QənirəPaşayeva: "Xocalı vəhşiliklərini dünya ictimaiyyətinə təsirli formada çatdırmaq baxımından hansısa bir bədiifilmin çəkilməsi üçün bizdə maliyyə problemi yoxdur" // ci qəzet.- 20 fevral.- № S.1, [AZ-Q]Novruzlu, Aytən. Xocalı faciəsi – bəşəriyyətə və insanlığa qarşı soyqırımı: "Səs" qəzeti Xocalı faciəsinincı ildönümü ilə bağlı dəyirmi masa keçirdi // Səs.- 21 fevral.- № S [AZ-Q]Hüseynli, İxtiyar. Qarabağ salnaməsinin qara təqvimi // Azərbaycan.- 21 fevral.- № SQeyd: Xocalı soyqırımı XX əsrin ən dəhşətli faciəsidir [AZ-Q]Nəzərova, Sevinc. Xocalı soyqırımı – müasir tarixin ən dəhşətli faciəsi // Səs.- 21 fevral.- №S [AZ-Q]Kamalqızı, Rəfiqə. Xocalı soyqırımı-bütün türk dünyasının faciəsidir: bu fikir YAP Gənclər Birliyininkeçirdiyi tədbirdə səsləndi // Səs.- 22 fevral.- № S [AZ-Q]Əzizi, Aygün. Xocalı dərsi // Ədalət.- 22 fevral.- № S [AZ-Q]Xocalılar Respublika <strong>Prezidentinin</strong> daxili və xarici siyasətini dəstəkləyirlər // Xalq qəzeti.- fevral.- № S Qeyd: Goranboy rayonunun Aşağı və Yuxarı Ağcakənd qəsəbələrində məskunlaşmış,16 illik köçkünlük müddətində dövlətin daim diqqət və qayğısını hiss edən xocalılar gələcəyə nikbin baxırlar[AZ-Q]Daşdəmirli, Ədalət. Xocalı – şəhid şəhər // Azərbaycan müəllimi.- 22 fevral.- № S [AZ-Q]Xocalı soyqırımının on altıncı ildönümünün keçirilməsi barədə // Azərbaycan müəllimi.- fevral.- № S Qeyd: Təhsil naziri Misir Mərdanovun əmri və tədbirlər planı [AZ-Q]Heydər Əliyev: "Xocalı faciəsi ildən çox müddətdə erməni millətçilərinin xalqımıza qarşıapardığı soyqırımı siyasətinin qanlı səhifəsidir": Xocalı soyqırımının ildönümləri ilə əlaqədar ulu öndərinxalqa müraciətləri // Azərbaycan.- 22 fevral.- № S [AZ-Q]Heydər Əliyev: "Xocalı faciəsi ildən çox müddətdə erməni millətçilərinin xalqımıza qarşıapardığı soyqırımı siyasətinin qanlı səhifəsidir": Heydər Əliyev: "Xocalı yarası qəlbimizi həmişə sızladacaq"// Azərbaycan.- 22 fevral.- № S [AZ-Q]Dünyanın dək şəhərində Xocalı soyqırımının cı ildönümü ehtiramla anılacaqdır // Respublika 22 fevral.- № S Qeyd: Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət KomitəsindənAzərTAc-a bildirmişlər ki, Azərbaycan diaspor təşkilatları Xocalı faciəsini daim diqqət mərkəzində saxlayırlar[AZ-Q]Nizamiqızı, Həmidə. Xocalı: bu günün və gələcəyin harayı // Mədəniyyət.- 22 fevral.- №19/S [AZ-Q]17

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Rasimoğlu, Anar. Xocalıya Bakıdan cəmi 21 döyüşçü göndərilmişdi": Elman Məmmədov: "Həminfaciəni doğuran səbəblər daxili çəkişmələr idi" // Həftə içi.- 22 fevral.- № S Qeyd: Xocalışəhərinin keçmiş icra başçısı, millət vəkili Elman Məmmədovun müsahibəsi [AZ-Q]Nigar. Xocalı 3 dəfə erməni vəhşiliyinin qurbanı olub: Ermənilərin bu vəhşiliyi tariximizdə silinməyəcəkfaciə kimi qalacaq // Palitra.- 22 fevral.- № S [AZ-Q]Arzumanlı, Vaqif. İsrail təəssüratları: bu ölkədə ilk dəfə Xocalı faciəsi ilə bağlı dəyirmi masa və anımmərasimi keçirildi // Üç nöqtə.- 22 fevral.- № S [AZ-Q]Bayramov, Oqtay. Heydər Əliyev Fondu Türkiyənin Kaysəri şəhərində Xocalı soyqırımının ildönümüilə bağlı tədbirlər keçirmişdir // Xalq qəzeti.- 22 fevral.- № S Qeyd: Kaysəridəki Ərciyət UniversitetininSabançı Mədəniyyət Mərkəzində "Xocalı qətliamının cı ili" konfransında Milli Məclisin deputatıQənirə Paşayeva çıxış etmişdir [AZ-Q]Alıoğlu, Salman. Bəşər tarixində ağlasığmaz vəhşilik // Respublika.- 22 fevral.- № SQeyd: Şəhid yurd – Xocalı haqqında [AZ-Q]Bayramlı, Elçin. Dünya, insanlığa qarşı törədilmiş ən vəhşi cinayətə reaksiya verməlidir: ElmiraSüleymanova: "Prezident İlham Əliyev dünyanın nüfuzlu tribunalarından terrorla mübarizə aparan beynəlxalqbirliyin bu məsələdə ikili standartlara yol verilməsinə etirazını bildirib": Ombudsman Xocalı Soyqırımının cıildönümü ilə bağlı qəbul etdiyi bəyanatı beynəlxalq təşkilatlara və xarici ölkə səfirliklərinə göndərdi // Səs 23 fevral.- № S [AZ-Q]"Xocalıdan gələn var" kitabı təqdim olunmuşdur // Xalq qəzeti.- 23 fevral.- № S Qeyd:Fevralın də BMM-də Səriyyə Müslümğızının "Xocalıdan gələn var" kitabı təqdim olunmuşdur [AZ-Q]Məmmədov, Əli. Xocalı soyqırımı bəşəriyyətə qarşı ən ağır cinayətdir // Xalq qəzeti.- 23 fevral.-№ S Qeyd: XX əsrdə erməni faşistləri Xocalıda azərbaycanlılara qarşı misli görünməmiş soyqırımıtörətdilər [AZ-Q]Anar. İctimai təşkilatlar Xocalı faciəsini tanıtmağa başlayır: faciəyə həsr olunmuş film festivalıkeçiriləcək // Paritet.- fevral.- № S Qeyd: Ombudsman Aparatı Xocalı soyqırımının cıildönümü ilə bağlı bəyanat yayıb [AZ-Q]Ağazadə, Zeynal. Xocalı faciəsi: Macarıstan ictimaiyyəti bizim kədərimizə şərikdir // Xalq qəzeti 24 fevral.- № S Qeyd: Xocalı faciəsinin cı ildönümü ilə əlaqədar fevralın də AzərbaycanınMacarıstandakı səfirliyi Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə Budapeştin mərkəzindəki "Benzur Xaz"ınbinasında Xocalı soyqırımı qurbanlarını anma gecəsi keçirilmişdir [AZ-Q]Sayadov, Fuad. Bütün beynəlxalq normalara görə Xocalı faciəsi soyqırımı aktıdır // Xalq qəzeti 24 fevral.- № S Qeyd: BMT Baş Məclisinin ci il 9 dekabr tarixli A nömrəli "Soyqırımıcinayətinin qarşısının alınması və ona görə cəza barədə" Konvensiyasına görə, Xocalı faciəsi əsl soyqırımıdır,ağır bəşəri faciədir [AZ-Q]Bayramlı, Nardar. Təcavüz qurbanları günü: Xocalı soyqırımının baş verdiyi 26 fevral tarixi dünyadaqeyd olunmalıdır // Yeni Azərbaycan.- 23 fevral.- № S [AZ-Q]Vahidoğlu, Orxan. Xocalı faciəsi xalqımızın qan yaddaşıdır // İki sahil.- 23 fevral.- № S[AZ-Q]İsayev, Ə. Xocalılar doğma yurd-yuvalarına qayıtmaq arzusu ilə yaşayırlar // Azərbaycan.- fevral.- № S Qeyd: Xocalı faciəsinin cı ildönümü ərəfəsində geniş bir tədbir keçirildi [AZ-Q]Quliyev, İlham. Xocalılara işgəncə verənlərin arasında Köçəryan da olub: ifadəsi alınan sakinlərinhamısı onun adını çəkib // Kaspi.- fevral.- № S [AZ-Q]18

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Rzalı, Rəsmiyyə. Xocalıya gedən yol: ilk hədəf Malıbəyli – Quşçular idi // Azərbaycan.- 24 fevral.-№ S Qeyd: XX əsrin faciəsi – Xocalı soyqırımı [AZ-Q]Aslanov, Seyfulla. Xocalı faciəsi erməni terrorçularının türk xalqlarına qarşı soyqırımının tərkibhissəsidir // Respublika.- 23 fevral.- № S Qeyd: Sabirabad rayon prokuroru, baş ədliyyə müşaviri,hüquq elmləri namizədi Seyfulla Aslanovun Xocalı faciəsi haqqında fikirləri [AZ-Q]Hacıyev, Hacı. Xocalı qırğını dünyada ən qanlı cinayətdir // Respublika.- 24 fevral.- № SQeyd: ci il Rusiya ilə İran arasında bağlanmış Türkmənçay sülh müqaviləsinə əsasən çar hökumətiAzərbaycanın Qarabağ, İrəvan, Naxçıvan, Şamaxı, Gəncə, Quba və başqa bölgələrində Türkiyə və İrandangətirilmiş min ermənini yerləşdirməklə özünə strateji baza yaratdı [AZ-Q]Həmzəoğlu, Kamil. "İndiyəcən Xocalıda törədilən cinayətlə bağlı heç bir məhkəmə keçirilməyib":Deputatlar Xocalı soyqırımı ilə bağlı məhkəmələrin keçirilməsini istəyir // ci qəzet.- 23 fevral.-№ S Qeyd Milli Məclisin növbəti iclası keçirilib [AZ-Q]Cəfərli, Nəsimi. Xocalı soyqırımı, yoxsa soyqırımın Xocalı faciəsi // Şərq.- 26 fevral.- №S Qeyd: Hüquqşünas Natiq Abdullayevlə müsahibə [AZ-Q]Səlimov, Akif. Erməni terrorunun özəllikləri // Ədalət.- 26 fevral.- № S [AZ-Q]Salamov, Oqtay. Gözə göz, dişə diş! // Ədalət.- 26 fevral.- № S Qeyd: Xocalı faciəsihaqqında [AZ-Q]Qafar, Telman. Bəşər tarixində qara ləkə: ci il fevral ayının dən na keçən gecə erməni-rushərbi birləşmələrinin Xocalıda törətdiyi qırğınlar və dağıntılar təkcə Azərbaycan xalqına deyil, bütün insanlığaqarşı ən ağır cinayətlərdən biri hesab olunur // İki sahil.- 26 fevral.- № S [AZ-Q]Əliyarlı, Kübra. Bəşəriyyətə qarşı tarixi cinayət: xalqımız və dövlətimiz Xocalı faciəsini heç vaxtunutmur və unutmayacaqdır // Səs.- 26 fevral.- № S [AZ-Q]Bayramlı, Elçin. Xocalı soyqırımı insanlığa qarşı vəhşilik nümunəsidir // Səs.- 26 fevral.- №S [AZ-Q]Aytən. Xocalı soyqırımı xarici mətbuatda "Times" qəzeti (London), 4 mart ci il: "Çoxlarıeybəcər hala salınmışdı, körpə qızın ancaq başı qalmışdı" // Səs.- 26 fevral.- № S [AZ-Q]Xocalı faciəsi qurbanlarının xatirəsi yad edilmişdir // Xalq qəzeti.- 26 fevral.- № SQeyd: Xocalı soyqırımının cı ildönümü ilə əlaqədar Daxili İşlər Nazirliyində Xocalının şəhid polisəməkdaşlarının ailə üzvlərinin iştirakı ilə anım mərasimi keçirilmişdir [AZ-Q]YAP-ın İcra Katibliyi Xocalı sakinləri ilə görüşüb // Yeni Azərbaycan.- 26 fevral.- № S[AZ-Q]Qəzənfəroğlu, Mahmud. Dövlət İdarəçilik Akademiyasında Xocalı faciəsi anılmışdır // Xalq qəzeti 26 fevral.- № S [AZ-Q]Xocalı soyqırımı bəşəriyyətə qarşı törədilmiş ən ağır cinayətdir: Azərbaycan Respublikasının İnsanHüquqları üzrə Müvəkkilinin (Ombudsmanın) Xocalı soyqırımının cı ildönümü ilə əlaqədar bəyanatı // Xalqqəzeti.- 26 fevral.- № S [AZ-Q]Niderlandın Haaqa şəhərində Avropada Xocalı faciəsinə həsr edilmiş ilk abidə ucaldılmışdır // Xalqqəzeti.- 26 fevral.- № S [AZ-Q]19

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Babayev, Elman. "Öz torpağımızda hərbi əməliyyat keçirərək işğalçıları qovmalıyıq": Elman Məmmədov:"Xocalı soyqırımına görə Köçəryan və onun adamları cavab verməlidirlər" // Kaspi.- 26 fevral.- № SQeyd: Xocalının keçmiş icra başçısı Elman Məmmədovla müsahibə [AZ-Q]"Xocalı hadisəsi soyqırım kimi tanınsın": Möhsün Yazıçıoğlu bəyanatla çıxış etdi // ci qəzet 26 fevral.- № S Qeyd: Türkiyə Böyük Birlik Partiyasının lideri, millət vəkili Möhsün YazıçıoğluXocalı faciəsinin cı ildönümü ilə bağlı yazılı açıqlama ilə çıxış edib [AZ-Q]London Azərbaycan Cəmiyyəti beynəlxalq ictimaiyyəti Xocalı faciəsi haqqında məlumatlandırır// Xalq qəzeti.- 26 fevral.- № S Qeyd: Böyük Britaniyada fəaliyyət göstərən London AzərbaycanCəmiyyəti Xocalı faciəsinin cı ildönümü ilə əlaqədar beynəlxalq ictimaiyyəti məlumatlandırma kampaniyasıkeçirmişdir [AZ-Q]Abbasov, İlham. Xalqın Xocalı dərdi, tarixin Xocalı dərsi // Xalq qəzeti.- 26 fevral.- № S[AZ-Q]Rasimoğlu, Anar. Xocalı faciəsi partiyaların yaddaşında: bütün siyasi təşkilatlar bu müdhiş olayınildönümünə hazırlaşırlar // Həftə içi.- 26 fevral.- № S [AZ-Q]İmanlı, Məhəmməd. Tarixin bağışlamayacağı cinayət: Beynəlxalq hüquq normaları Xocalıdasoyqırımının həyata keçirildiyini birmənalı təsdiqləyir // Azərbaycan.- 26 fevral.- № S.2, [AZ-Q]Tural. "İndiyə kimi Təl-Əvivdə Xocalı ilə bağlı tədbir keçirilməyib": Vaqif Arzumanlı: "Azərbaycandakıİsraillə bağlı dostluq qruplarının fəaliyyəti çox zəifdir" // Üç nöqtə.- 26 fevral.- № S [AZ-Q]Süleymanova, Elmira. Bəşər tarixinin dəhşətli faciəsi olan Xocalı soyqırımı əsl genosiddir // Respublika 26 fevral.- № S [AZ-Q]Məmmədov, Xəqani. XX əsrin ən dəhşətli faciəsi // Respublika.- 26 fevral.- № SQeyd: İyirminci yüzilliyin ən ağır müsibətlərindən biri olan Xocalı faciəsi bəşər tarixində analoqu olmayandəhşətli soyqırımı idi [AZ-Q]Məmmədli, Qənirə. Xocalı ağrısı XX əsrin ən dəhşətli hadisəsi – Xocalı soyqırımından 16 il ötüseafoodplus.infoənin ildönümü Azərbaycanla yanaşı, dünyanın ayrı-ayrı ölkələrində də qeyd olunur // Ekspress.- fevral.- № S [AZ-Q]Qədir Aslan. Xocalı faciəsinin canlı şahidləri // Respublika.- 26 fevral.- № S [AZ-Q]İlkin. Xocalı soyqırımı xarici ölkələrdə anıldı // Palitra.- 26 fevral.- № S [AZ-Q]Məhəbbətoğlu, Qvami. "Xocalı ətrafında qazıntılar aparılsa, yüzlərlə azərbaycanlının cəsədi çıxar"// Zaman.- fevral.- № S [AZ-Q]Rəşidqızı, Əntiqə. Bir ailənin taleyi: Xocalı faciəsinin tarixindən qeydlər // Qarabağ.- 26 fevral mart.- № S [AZ-Q]Şamiloğlu, Sarvan. Xocalının süqutuna gedən yol: bu yolun başlanğıcı ci ilin yayında qoyulmuşdu// Qarabağ.- 26 fevral mart.- № S [AZ-Q]Göytürk. İran Xocalıyla bağlı anım mərasiminə imkan vermədi // Xalq cəbhəsi.- 26 fevral.-№ S [AZ-Q]Elnarə. Qan gölündə boğulan namus: Xocalı soyqırımını unutmamaq namusumuzu təmizləməyə gedənyolun başlanğıcıdır // Olaylar.- 26 fevral.- № S [AZ-Q]20

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Aygün. Xocalı – gözlərdə qan yaşı: o yaşı yalnız vətən torpağı qurudar // Olaylar.- 26 fevral.-№ S [AZ-Q]Süleyman. "Xocalı 4 ay tam mühasirədə qaldı": Elman Məmmədov: "cı motoatıcı alayın qərargahındaəməliyyat planı hazırlandı" // Olaylar.- 26 fevral.- № S Qeyd: Xocalının keçmiş icra başçısıElman Məmmədovla müsahibə [AZ-Q]"Newsweek": "Bir neçə insan qaçmağa çalışarkən öldürülüb": "Time" jurnalı Xocalıda törədilmişvəhşiliyi "qəddar və misli görünməmiş qətl" adlandırıb // Səs.- 27 fevral.- № S [AZ-Q]Xocalıdan bəhs edən yeni sayt işıq üzü gördü // İki sahil.- 27 fevral.- № S Qeyd:Azərbaycan Uşaq Təşkilatının təşəbbüsü ilə Xocalı faciəsinə həsr olunmuş "seafoodplus.infoıseafoodplus.info" saytınıntəqdimat mərasimi keçirilib [AZ-Q]Babayev, Elman. Xocalı soyqırımı etnik təmizləmənin ən dəhşətli formasıdır: XİN bəyan edir:"Ermənilər məqsədlərinə çatmayıblar və azərbaycanlılar işğalın davam etməsinə yol verməyəcəklər" // Kaspi 27 fevral.- № S [AZ-Q]Məhərrəmov, Vahid. Xocalı-sağalmayan yaramız // Azərbaycan ordusu.- 26 fevral.- № SQeyd: Azərbaycan Hərb Tarixi Muzeyində Xocalı soyqırımının cı ildönümünə həsr olunmuş sərgi-konfranskeçirilib [AZ-Q]Miriyev, Anar. Dünyanın ən dəhşətli cinayətlərindən biri // Azərbaycan ordusu.- 26 fevral.-№ S [AZ-Q]Xocalı soyqırımı insanlıq tarixində ən qəddar və amansız terror hadisəsidir: Azərbaycan Prezidentifaciə qurbanlarının xatirəsini anma mərasimində iştirak edib // Yeni Azərbaycan.- 27 fevral.- № S[AZ-Q]Akifqızı, Şəfəq. ABŞ Konqresinin üzvləri beynəlxalq ictimaiyyəti Xocalı faciəsini unutmamağaçağırmışlar // Xalq qəzeti.- 27 fevral.- № S Qeyd: Xocalı faciəsinin ildönümü ABŞ Konqresindəanılmışdır [AZ-Q]Hacızadə, Asya. Xocalı faciəsinin cı ildönümü Moskvada qeyd edilmişdir // Xalq qəzeti.- fevral.- № S Qeyd: Azərbaycanın Rusiyadakı səfirliyində Xocalı faciəsinin cı ildönümü münasibətilə"Bəşəriyyət əleyhinə cinayətlər müasir beynəlxalq hüquq kontekstində: Xocalı faciəsi" mövzusunda "dəyirmimasa" keçirilmişdir [AZ-Q]Səfərov, Sabir. Qanlı, müdhiş gecə // Xalq qəzeti.- 27 fevral.- № S Azərbaycan TibbUniversitetinin dosenti, tibb elmləri namizədi Sabir Səfərovun Xocalı faciəsi haqqında fikirləri [AZ-Q]Heydər Əliyev Fondunun Rumıniya nümayəndəliyində Xocalı faciəsinin anma mərasimi // Xalqqəzeti.- 27 fevral.- № S Qeyd: Xocalı faciəsinin cı ildönümü ilə bağlı fevralın da HeydərƏliyev Fondunun Rumıniya nümayəndəliyində anma mərasimi keçirilmişdir [AZ-Q]İzmirin mərkəzi Konak meydanında Xocalı soyqırımı ilə əlaqədar yürüş-mitinq keçirilmişdir // Xalqqəzeti.- 27 fevral.- № S Qeyd: Türkiyənin İzmir şəhərində Xocalı soyqırımının cı ildönümü iləbağlı silsilə tədbirlər keçirilmişdir. Tədbirləri İzmirdə təhsil alan azərbaycanlı tələbələr, Azərbaycan MədəniyyətEvi və Həmrəylik Cəmiyyəti birgə təşkil etmişlər [AZ-Q]Akifqızı, Şəfəq. ABŞ Azərbaycanlıları Şəbəkəsi Xocalı faciəsinin ildönümü günündə VaşinqtondaErmənistan səfirliyi qarşısında etiraz aksiyası keçirilmişdir // Azərbaycan.- 27 fevral.- № S [AZ-Q]Göytürk. Sumqayıt, Xocalı və Kosova Ermənilər indi "öz müqəddəratını təyin etmək" prinsipini"etnik təmizləməylə" əsaslandırmağa çalışırlar // Xalq cəbhəsi.- 27 fevral.- № S [AZ-Q]21

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Musayev, Əfqan. Xocalı qətliamı insanlığa qarşı yönəlmiş amansız cinayətdir // Respublika.- fevral.- № S [AZ-Q]Anar. XX əsrin ən dəhşətli cinayətlərindən biri: Xocalıya hücum zamanı qadağan olunmuş 5,45 mmçaplı güllələrdən və kimyəvi silahdan istifadə edilib // Palitra.- 27 fevral.- № S [AZ-Q]Dubayda nəş edilən "Al-Bayan" qəzetində Xocalı faciəsi haqqında məqalə dərc edilmişdir // Xalqqəzeti.- 27 fevral.- № S Qeyd: Fevralın də Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Dubay şəhərindəkiAzərbaycan Cəmiyyəti Xocalı faciəsinin cı ildönümü ilə əlaqədar anma tədbiri keçirmişdir [AZ-Q]Gülnarə. Xocalı faciəsi bəşəriyyət əleyhinə cinayətdir: xarici ölkələrdə soyqırımın tanınması istiqamətindəiş aparılır // Səs.- 28 fevral.- № S [AZ-Q]Xocalı soyqırımı Konqresdə müzakirəyə çıxarılıb: amerikalı konqresmenlər ermənilərin törətdiyisoyqırımı barbarlıq adlandırıb // Yeni Azərbaycan.- 28 fevral.- № S [AZ-Q]Hacızadə, Asya. Moskvada "Xocalı. 16 il sonra" mövzusunda elmi-praktik konfrans keçirilmişdir // Xalqqəzeti.- 28 fevral.- № S Qeyd: "Xocalı faciəsi öz miqyasına və qəddarlığına görə bəşəriyyət əleyhinəən ağır cinayətlərlə bir sıraya qoyula bilər". Heydər Əliyev Fondunun RF-dəki nümayəndəliyinin rəhbəri LeylaƏliyeva bu sözləri Heydər Əliyev Fondunun Rusiyadakı nümayəndəliyi tərəfindən fevralın də Moskvadatəşkil edilmiş "Xocalı. 16 il sonra" mövzusunda elmi-praktik konfransda demişdir [AZ-Q]Əliyev, Əsgər. Xocalı soyqırımı ilə əlaqədar xarici ölkələrdə anım mərasimləri keçirilmişdir // Xalqqəzeti.- 28 fevral.- № S Qeyd: İndoneziyada, ABŞ-da, İspaniyada və Fransada Xocalı soyqırımıqurbanlarının cı ildönümü ilə əlaqədar anma mərasimləri keçirilmişdir [AZ-Q]Bayramov, Oqtay. Xocalı soyqırımı Türkiyə parlamentində müzakirə olunmuşdur // Xalq qəzeti.- fevral.- № S [AZ-Q]Mehdiyev, M. Bu gecənin qanla yazılmış tarixi // Azərbaycan.- 28 fevral.- № S Qeyd:XX əsrin faciəsi – Xocalı soyqırımı [AZ-Q]Zeynal, Vəfa. Tarixin ədalət məhkəməsindən qurtara bilməyəcəklər // Azərbaycan.- 28 fevral.-№ S Qeyd: XX əsrin faciəsi – Xocalı soyqırımı [AZ-Q]Xəyal. İran Xocalı faciəsinə qarşı çıxır?: XİN Tehranın "Nur" məscidində Xocalı faciəsinin anım mərasimininəngəllənməsindən xəbərsizdir: Vəfa Quluzadə: "Azərbaycan İrana sərt reaksiya verməlidir" // Azadlıq fevral.- № S [AZ-Q]Meksika qəzetləri Xocalı faciəsindən yazıb // İki sahil.- 29 fevral.- № S [AZ-Q]Hacızadə, Asya. Anar Ələkbərov: Xocalı faciəsinin unudulmaması üçün Heydər Əliyev Fondu əlindəngələni əsirgəməyəcəkdir // Xalq qəzeti.- 29 fevral.- № S Qeyd: Bu sözləri AzərTAc-ın xüsusimüxbirinə Heydər Əliyev Fondunun Rusiyadakı nümayəndəliyinin təşəbbüsü ilə Moskvada keçirilmiş "Xocalı il sonra" mövzusunda elmi-praktiki konfransda iştirak etmiş Heydər Əliyev Fondunun icraçı direktoru AnarƏləkbərov demişdir [AZ-Q]Behbudlu, Ə. Əsrin faciəsi – Xocalı soyqırımı // Ədəbiyyat qəzeti.- 29 fevral.- № S [AZ-Q]Akifqızı, Şəfəq. Meksika qəzetləri Xocalı faciəsindən yazmışdır // Xalq qəzeti.- 29 fevral.-№ S Qeyd: Fevralın da Meksikanın nüfuzlu "Reforma" və "Diario Monitor" qəzetlərində Xocalıfaciəsi haqqında yazılar verilmişdir [AZ-Q]Canbaxışlı, Nahid. "Xocalı faciəsi çox dəhşətlidir": Anjey Kasprşik: Ola bilər cənab sədr bilir, ammasual verilərkən yadından çıxarıb" // Həftə içi.- mart.- № S Qeyd: ATƏT sədrinin şəxsiköməkçisi Anjey Kasprşikin müsahibəsi [AZ-Q]22

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Akifqızı, Şəfəq. ABŞ Corc Vaşinqton Universitetində "Xocalı: unudulmamalı faciə" adlı fotosərgikeçirilmişdir // Xalq qəzeti.- 1 mart.- № S [AZ-Q]Əli, Müştəba. Xocalı soyqırımı və erməni demokratiyası // Vətən uğrunda.- mart.- №S [AZ-Q]"Xocalı: unudulmamalı faciə": ABŞ-ın Corc Vaşinqton Universitetində fotosərgi keçirilib // İki sahil 1 mart.- № S [AZ-Q]"Beynəlxalq təşkilatlar Xocalı soyqırımını çoxdan pisləməli idilər": Prezident yanında StratejiAraşdırmalar Mərkəzinin direktoru belə düşünür // ci qəzet.- mart.- № S Qeyd: Prezidentyanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru Elxan Nuriyevin açıqlaması [AZ-Q]Mikayıloğlu, Ramiz. İranın dövlətimizə və Xocalı qurbanlarına hörmətsizliyi: Qüdrət Həsənquliyev:"Bununla əlaqədar parlamentin beynəlxalq əlaqələr komissiyasında xüsusi dinləmə keçirilməlidir": OqtayƏsədov: "Xarici İşlər Nazirliyində məsələ aydınlaşdırılsın, lazım gələrsə, İranın Azərbaycandakı səfiri parlamentədə çağırıla bilər" // Xalq cəbhəsi.- 5 mart.- № S [AZ-Q]Qaliboğlu, Elçin. Güney Azərbaycanda türk soyqırımından 90 il keçir: Urmiyada minlərlə soydaşımızqətlə yetirilib // Xalq cəbhəsi.- 12 mart.- № S [AZ-Q]Miriyev, Anar. Azərbaycanlılara qarşı soyqırımı // Azərbaycan ordusu.- 12 mart.- № S[AZ-Q]"Azərbaycan Türk dünyasının beynidir": Akif Aşırlı: "Ümumtürk soyqırımlarını vahid bir sistemhalında araşdıra bilmirik" // ci qəzet.- 13 mart.- № S Qeyd: "Şərq" qəzetinin baş redaktoruAkif Aşırlının "Olaylar" Agentliyinə müsahibəsi [AZ-Q]Fərəcova, Z. Soyqırım // El.- № S Qeyd: ci il mart qırğını haqqında [AZ-J]Sərdarov, Vüqar. Özlərini bütün dünyaya məzlum millət kimi təqdim edən ermənilər azərbaycanlılaraqarşı dəhşətli soyqırımı törətmişlər // Xalq qəzeti.- 19 mart.- № S [AZ-Q]Çaxmaqlı, Qafar. Ermənilik ideologiyası və terror bir arada: Qazi Universitetinin tələbələrinəsöylədiklərim // Azərbaycan ordusu.- 20 mart.- № S [AZ-Q]Cavadlı, Natiq. "10 ildir prezidentin Mart soyqırımı haqqındakı fərmanı yerinə yetirilmir": "Əgər martqırğını kimi tarixi sənədlər ermənilərin əlində olsaydı, onlar bizi bütün dünyada rüsvay edərdilər" // Bizim yol 29 mart.- № S Qeyd: Professor Cəmil Həsənli ilə müsahibə [AZ-Q]Milli qətliam: Vətəni bir matəm günü // Yeni Müsavat.- 29 mart.- № S Qeyd: cu ilmartın də-milli matəm günündə M. Ə. Rəsulzadənin yazdığı və həmin gün "Azərbaycan" qəzetində baş məqaləkimi dərc olunmuş "Unudulmaz faciə" sərlövhəli məqalə professor Şirməmməd Hüseynovun təqdimatında [AZ-Q]Daşsalahlı, Ruhiyyə. Azərbaycanlıların tarixi soyqırımı faktına siyasi qiymət yalnız ci ildəverildi: ci ilin mart qırğınları zamanı 50 mindən artıq azərbaycanlı vəhşicəsinə qətlə yetirilib // YeniAzərbaycan.- 30 mart.- № S [AZ-Q]Nəzərova, Sevinc. Türk torpaqlarına qarşı erməni iddiası: 31 mart soyqırım günündən 90 il ötür // Səs 30 mart.- № S [AZ-Q]Rzayev, Zahid. Azərbaycanlıların soyqırımıı: ulu öndərin "Azərbaycanlıların soyqırımı" haqqındafərmanı əsl vətəndaş cəsarəti və böyük siyasi uzaqgörənlik, müdrikliyin bəhrəsi olduğu kimi dünya miqyasındaöz mövqelərini möhkəmlədən Azərbaycanın haqq səsi, ədalət harayı idi // İki sahil.- 30 mart.- № S[AZ-Q]23

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Məmmədov, Əli. Erməni faşistlərinin azərbaycanlılara qarşı həyata keçirdikləri soyqırımının təşkilatçılarındanbiri də Stepan Şaumyan idi // Xalq qəzeti.- 30 mart.- № S Qeyd: 31 Mart AzərbaycanlılarınSoyqırımı günüdür [AZ-Q]Cəfərli, Rəşad. ci ilin mart-aprel hadisələri ermənilərin azərbaycanlılara qarşı törətdiyi ən qanlısoyqırımı cinayətidir: bu faciəyə ilk dəfə siyasi qiyməti on il əvvəl ulu öndər Heydər Əliyev verdi // Azərbaycan 30 mart.- № S [AZ-Q]Məmmədov, Xəqani. Bakıda ci ildə ermənilərin törətdikləri mart soyqırımı // Respublika.- mart.- № S Qeyd: 31 Mart Azərbaycanlıların soyqırımı günüdür [AZ-Q]Elcan, Bəxtiyar. Türkü birləşdirən məzarlıq Türkiyə, Kərkük, Belçika, Şimali Kipr və Qırğızıstandangələn heyət Qubada aşkarlanan məzarlığı ziyarət etdi // Mərkəz.- 30 mart.- № S [AZ-Q]Aysel. Bəşəri faciə – Azərbaycanlıların soyqırımı günü: təkcə Bakıda 30 minə yaxın soydaşımız xüsusiqəddarlıqla öldürülüb // Xalq cəbhəsi.- 30 mart.- № S [AZ-Q]Nəzərova, Sevinc. 31 Mart Azərbaycanlıların Soyqırımından 90 il ötür: "Səs" qəzetində dəyirmi masakeçirildi // Səs.- 31 mart.- № S [AZ-Q]31 Mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Günüdür: ermənilər Xalqımıza qarşı dəfələrlə soyqırımıtörətmişlər: bu barədə arxivlərdə yetərincə sənəd var // Xalq qəzeti.- 31 mart.- № S [AZ-Q]31 Mart – Azərbaycanlıların Soyqırımı Günüdür: Prezident Kitabxanası azərbaycanlılarındeportasiyasına dair materiallar əsasında elektron resurs hazırlamışdır // Xalq qəzeti.- 31 mart.- №S Qeyd: Elektron resurs Azərbaycan, ingilis və rus dillərindədir [AZ-Q]Anar. Mərhələlərlə həyata keçirilən soyqırımı siyasəti: azərbaycanlıların öz tarixi torpaqlarındandeportasiya edilməsi, etnik təmizləməyə və soyqırıma məruz qalmaları son iki yüz illik dövrü əhatə edir // YeniAzərbaycan.- 31 mart.- № S [AZ-Q]Axundova, Aytac. 31 mart soyqırımı-Bəşər tarixinin misilsiz vəhşiliyi // EURO Xəbər.- 31 mart aprel.- № S [AZ-Q]31 Mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Gününə həsr olunmuş "Tarix olduğu kimi" mövzusundabeynəlxalq konfrans // Xalq qəzeti.- mart.- № S Qeyd: Azərbaycan Respublikası Gənclər vəİdman Nazirliyinin, Bakı Dövlət Universitetinin və "İrəli" Ümumrespublika Gənclər Hərəkatının birgə təşkiletdiyi tədbir 31 Mart Azərbaycanlıların Soyqırımı Gününə həsr olunmuşdur [AZ-Q]Mehdiyev, M. Həqiqəti gizlətmək mümkün deyil // Azərbaycan.- 31 mart.- № S Qeyd Mart azərbaycanlıların Soyqırımı Günüdür [AZ-Q]Rzalı, Rəsmiyyə. Mart ayına düşən qırğınların sayı daha çoxdur // Azərbaycan.- 31 mart.- №S Qeyd: 31 Mart Azərbaycanlıların Soyqırımı Günüdür [AZ-Q]Cahandarov, B. Tarixin qanlı səhifəsi: ermənilərin azərbaycanlılara qarşı həyata keçirdikləri martsoyqırımından 90 il keçir // Paritet.- 31 mart.- № S [AZ-Q]İsmayılov, İlham. illik faciələr tarixi: Erməni təcavüzünə qarşı mübarizənin real yolu bu tarixintam ciddiyyətlə öyrənilməsindən və gənc nəslin bu həqiqətlər müstəvisində tərbiyələndirilməsindən keçir// Kaspi.- 31 mart.- № S [AZ-Q]Erməni qəddarlığı // Respublika.- 31 mart.- № S Qeyd: Azərbaycan Dillər Universitetininhamiliyi ilə çap olunmuş "Ermənistan-terrorçu "xristian" ölkəsinin gizlinləri tədqiqat əsərini filologiyaelmləri doktoru, professor Zeydulla Ağayev tərcümə etmişdir. Professor Səməd Seyidov kitaba ön söz yazmışdır[AZ-Q]24

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Bəşəriyyətə və insanlığa qarşı cinayət: ci ilin mart hadisələrinin soyqırım olduğunu beynəlxalqhüquq normaları da birmənalı təsdiqləyir // Respublika.- mart.- № S Qeyd: AzərbaycanRespublikası Ali Məhkəməsinin İqtisadi Mübahisələrə Dair Kollegiyasının sədri Hikmət Mirzəyevin 31 Mart -Azərbaycanlıların soyqırımı günü ilə əlaqədar müsahibəsi [AZ-Q]* * *Состоится конкурс рисунков, посвященный й годовщине Ходжалинской трагедии // Бакинскийрабочий.- 13 февраля.- № С. [AZ-Г]Озан, Исмаил. Ходжалы: приговор цивилизации // Diaspora press.- 13 февраля.- № С.1, Примеч.: Массовое убийство людей в городе Ходжалы [AZ-Г]При поддержке Фонда Гейдара Алиева в Берлине состоится Международная конференция,посвященная Ходжалинской трагедии // Бакинский рабочий.- 15 февраля.- № С. [AZ-Г]Рзаев, С. Интересная инициатива: направлено обращение в парламент Турции с призывомпризнать трагические события в Ходжалы актом геноцида // Эхо.- 15 февраля.- № С. 1, [AZ-Г]Ходжалинская трагедия. Это одно из жесточайших преступлений против человечества// Медиа вести.- февраля.- № С. [AZ-Г]Гаджизаде, Ася. Анар Алекперов: Фонд Гейдара Алиева сделает все, чтобы Ходжалинскаятрагедия не была забыта // Бакинский рабочий.- 29 февраля.- № С. [AZ-Г]Байрамов, Огтай. Ходжалинский геноцид обсужден в парламенте Турции // Бакинский рабочий 29 февраля.- № С. [AZ-Г]Ходжалы. 16 лет спустя: Лейла Алиева: эта рана навсегда останется в сердце каждогоазербайджанца // Каспий.- 29 февраля.- № С. [AZ-Г]Ходжалы – кровавая страница новой истории Азербайджана: за прошедшие после геноцидагоды памятник его жертвам претерпел значительные изменения // Неделя.- 22 февраля.- №С. 8, Примеч.: интервью кандидата исторических наук Борана Азиза [AZ-Г]Ходжалинский геноцид будет вынесен на обсуждение парламента Турции // Бакинскийрабочий.- 22 февраля.- № С. [AZ-Г]Фонд Гейдара Алиева проведет в зарубежных странах мероприятия, посвященныегодовщине Ходжалинского геноцида // Бакинский рабочий.- 22 февраля.- № С. [AZ-Г]В Тегеране и в Тебризе пройдут церемонии почтения памяти жертв Ходжалинскогогеноцида // Бакинский рабочий.- 22 февраля.- № С. [AZ-Г]В США будет почтена память жертв Ходжалинской трагедии // Бакинский рабочий.- февраля.- № С. [AZ-Г]Ходжалы: в Грузии пройдет конференция, посвященная Ходжалинской трагедии // Каспий 22 февраля.- № С. [AZ-Г]Ходжалы: молебен о погибших в Ходжалы услышит весь мир // Каспий.- 22 февраля.-№ С. Примеч.: по заказу Министерства культуры и туризма Азербайджана студия "Салнаме"сняла документальный минутный видеофильм "Молитва" [AZ-Г]25

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Ходжалы: в Кишиневе будет показан фильм о Ходжалинском геноциде // Каспий.- февраля.- № С. [AZ-Г]Велиев, Захид. Акция пришлых фашистов // Бакинский рабочий.- 26 февраля.- № С. Примеч.: в необъявленной войне был совершен Ходжалинский геноцид, оккупирована Шуша и другиенаселенные пункты [AZ-Г]Джаббаров, Зейтулла. Ходжалы – неизбывная боль Азербайджана // Бакинский рабочий.- февраля.- № С. [AZ-Г]В Турецком университете Сакарья состоялась церемония почтения памяти жертв Ходжалинскогогеноцида // Бакинский рабочий.- 26 февраля.- № С. [AZ-Г]я годовщина Ходжалинского геноцида отмечается в зарубежных странах // Бакинскийрабочий.- 26 февраля.- № С. [AZ-Г]Сеидов, Гаджи Тофик. От возмездия не уйти: 16 лет назад армянскими националистами былосовершено одно из самых тяжких преступлений в истории человечества // Азербайджанские Известия 26 февраля.- № С. [AZ-Г]Латыйфов, Мурад. Неизвестная трагедия: Бабий яр, Сонгми, Сабр и Шатилла В конце XXстолетия этот скорбный список пополнился еще одним названием – Ходжалы // АзербайджанскиеИзвестия.- 26 февраля.- № С. [AZ-Г]Ниязоглу, Рагиф. Ходжалы // Каспий.- 26 февраля.- № С. [AZ-Г]Азер, Р. Ходжалинский геноцид: в одну ночь этот город был сравнен с землей, с мирнымнаселением которого жестоко расправились // Зеркало.- 27 февраля.- № С. [AZ-Г]Абаскулиева, Элеонора. Это не должно повториться нигде и никогда: по всему миру прошлимероприятия, посвященные й годовщине трагедии Ходжалы // Азербайджанские Известия.- февраля.- № С. [AZ-Г]Манафлы, Р. 16 лет со дня ходжалинского геноцида: вчера мероприятия, посвященные памятижертв этой трагедии, прошли по всему миру // Эхо.- 27 февраля.- № С. [AZ-Г]Рзаев, С. Мевлут Чавушоглу: "Ходжалы – это не первый случай", – заявил в эксклюзивноминтервью "Эхо" член правящей партии "Справедливость и развитие" // Эхо.- 27 февраля.- №С. 1, [AZ-Г]В Москве прошла научно-практическая конференция "Ходжалы. 16 лет спустя" // Бакинскийрабочий.- 28 февраля.- № С. [AZ-Г]В Румынском представительстве фонда Гейдара Алиева состоялась церемония, посвященнаяй годовщине Ходжалинского геноцида // Бакинский рабочий.- 28 февраля.- № С. [AZ-Г]В Анкаре прошли мероприятия, посвященные годовщине Ходжалинского геноцида // Бакинскийрабочий.- 28 февраля.- № С. [AZ-Г]В Тебризе состоялась церемония, посвященная годовщине Ходжалинского геноцида // Бакинскийрабочий.- 28 февраля.- № С. [AZ-Г]Нурани. Сочувствие по-ирански: власти ИРИ не позволили помянуть жертв Ходжалы в мечети"Нур" в Тегеране // Эхо.- 28 февраля.- № С. [AZ-Г]26

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Зейналов, Б. Что знает Европа о трагедии Ходжалы? Хосе Луис Херреро невольно "выставилоценку" кропотливой и плодотворной работе властей Азербайджана // Новое время.- марта.-№ С. [AZ-Г]Нурани. Трагедия, не ставшая историей: виновные в ходжалинском геноциде до сих пор непонесли ответственности // Region plus.- № С. Примеч.: Трагедия Ходжалы ( г.) вцентре внимания мирового сообщества [AZ-J]26 февраля Ходжалинская трагедия глазами художников = 26 february The Khodjalytragedy at artists`eyes // İRS-Nasledie.- № С. Примеч.: Обращение жертв ходжалинскогогеноцида к международным организациям [AZ-J]Керимов, Р. 90 лет геноциду азербайджанцев: наступает годовщина одной из самых печальныхстраниц азербайджанской истории // Эхо.- 30 марта.- № С. 1, [AZ-Г]Бабаева, Сима. Это не должно повториться: архивные документы - беспощадное свидетельствогеноцида, осуществляемого армянскими националистами на протяжении почти двух столетий противнашего народа // Азербайджанские Известия.- 31 марта.- № С. [AZ-Г]Оруджев, Р. День геноцида: Азербайджан вспоминает события марта года // Эхо 31 марта.- № С. 1, [AZ-Г]Нурани. Трагедия не ставшая историей: виновные в ходжалинской трагедии до сих пор непонесли ответственности // Независимая газета.- 31 марта.- № C. 16 [RU-Г]* * *Guliyeva, Shafiga. Monument to Khojaly victims to open in Hague // AzerNEWS.- February.-№ p [AZ-N]Alizada, Lala. Nation honors massacre victims // AzerNEWS.- 27 February-4 March.- № pNote: President Ilham Aliyev commemorated the victims of the Khojaly massacre perpetrated by Armenians in [AZ-N]Lawmakers angered by Iran's dispersal of Khojaly event // AzerNEWS.- March.- №p [AZ-N]27

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________4. DİASPORHacıalıyev, E. Xaricdə yaşayan soydaşlarımız tarixi Vətənləri ilə qürur duyurlar: Prezident İlhamƏliyev Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günündə soydaşlarımızı milli birlik ideyası ətrafında daha sıxbirləşməyə çağırdı // Azərbaycan.- 8 yanvar.- № S [AZ-Q]Gülər. Çexiyada "Azərbaycanın Dostları Klubu" yaradılıb // Səs.- 9 yanvar.- № S [AZ-Q]Babayeva, Sevda. Diaspor təşkilatlarımız Estoniyada fəallaşıblar: hətta soydaşlarımız rəsmi dövlətqurumlarında da təmsil olunurlar // Həftə içi.- 9 yanvar.- № S Qeyd: Estoniyaya ilk azərbaycanlınınköçü tarixi dəqiq bilinmir. Məlum olan – XIX əsrin sonlarında Tartu Universitetinə təhsil almaq məqsədilə üztutan azərbaycanlı tələbələrin orada Azərbaycan Tələbələri Cəmiyyəti yaratmalarıdır [AZ-Q]Hüseynzadə, F. "Harada olursa olsun insan öz millətini təmsil etməlidir": Ümumrusiya AzərbaycanKonqresinin icraçı direktorunun müavini İlqar Hacıyev: "Rusiyada gördüyümüz bir çox işlərə ermənilərqısqanclıqla yanaşırlar" // Paritet.- yanvar.- № S [AZ-Q]Ələkbərli, Əlmaniz. Oğuzun qırx mininci sakini: DAK-ın nümayəndə heyəti yenicə dünyaya gələnbalaca Hüseyn Oğuzun adqoyma mərasiminə qatılıblar // Azad Azərbaycan.- № S Qeyd: DAKnümayəndə heyəti Şimali-Qərb bölgəsində bir sıra tədbirlər həyata keçirib [AZ-Q]Abdullayeva, Nigar. Almaniyada Azərbaycan diasporu: Nüsrət Delbestə: "Almaniyadakı bütün diasportəşkilatlarımız özəyi Berlində yerləşəcək Azərbaycan Koordinasiya Mərkəzində birləşəcək" // Palitra.- yanvar.- № S Qeyd: Azərbaycan-Almaniya Cəmiyyətləri Federasiyasının sədri, Azərbaycan-AvropaKonqresinin vitse-prezidenti Nüsrət Delbestə ilə müsahibə [AZ-Q]DAK-da narazıların növbədənkənar qurultayının vaxtı təyin olundu: Qulamrza Təbrizi: "Bu tədbirDAK-ı parçalamağa xidmət edir" // ci qəzet.- yanvar.- № S [AZ-Q]Muradlı, Elməddin. DAK-ın fövqəladə qurultayı çağırılıb: Xəzər Emin: "Biz Qulamrza Təbrizini vəbizdən ayrılan digər dostlarımızı da bu qurultaya dəvət etmişik" // Üç nöqtə.- 26 dekabr.- № SQeyd: Cavad Derəxtinin tərəfdarları fevralın də qurultay keçirəcəklər. Qurultayın Təşkilat KomitəsininAzərbaycan üzrə sədri Xəzər Eminin müsahibəsi [AZ-Q]Ağayev, İlkin. "Ukraynada azərbaycanlı məmur və deputatlar çoxdur, diaspor isə daha mütəşəkkildir":Donetsk Azərbaycan Konqresinin Gənclər Parlamentinin sədri Yəhya Babanlı: "Donetskdə Azərbaycanmədəniyyəti günlərini təşkil etməyi planlaşdırırıq" // Palitra.- 1 fevral.- № S [AZ-Q]Sədrəddin, S. Fars diasporu da Güney Azərbaycanı tanımaq istəmir: həmin mühacir qrupdan bəhs edənyazıda bildirilib ki, onun nümayəndələri arasında "Asala" ilə əlaqədə olanlar da var // Ayna.- 2 fevral.-№ S [AZ-Q]Süleyman. Ukraynada Azərbaycana münasibət yüksək səviyyədədir: Toğrul Adıgözəlov: "Azərbaycanınhaqq səsinin Ukrayna ictimaiyyətinə çatdırılması istiqamətində çalışırıq" // Olaylar.- 12 fevral.- №S Qeyd: Ukrayna Azərbaycanlıları Konqresi Gənclər Təşkilatının sədri Toğrul Adıgözəlovla müsahibə[AZ-Q]Nigar. ABŞ-dakı diaspor təşkilatlarımız federasiyada birləşməlidir: Azərbaycan – Nyu York Assosiasiyasınınprezidenti Əli Nəsibov: "Hyustonda dahi şairimiz Nizami Gəncəvinin heykəlini ucaltmaq üçün ərazialınıb" // Palitra.- 13 fevral.- № S [AZ-Q]Günay. DAK-ın qapısı azəri olmayanların da üzünə açıqdır: qurum qalmaqallı sədr seçkilərinə hazırlaşır// Paritet.- fevral.- № S [AZ-Q]28

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Süleyman. DAK öz vəzifəsini yerinə yetirə bilməyib: Bülənt Gürcam: "Konqresdə parçalanma yaradanşəxslərin DAK-dan uzaqlaşdırılmasının tərəfdarıyam": "Burada xarici amillərin də təsiri var" // Olaylar.- fevral.- № S Qeyd: Belçika Azərbaycan Evinin rəhbəri Bülənt Gürcamla müsahibə [AZ-Q]Hacızadə, Asya. Moskvada ÜAK-ın rəyasət heyətinin iclası keçirilmişdir // Xalq qəzeti.- 21 fevral.-№ S Qeyd: Moskvada Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin (ÜAK) prezidenti, Rusiya Tibb ElmləriAkademiyasının akademiki, RF İctimai Palatasının üzvü Məmməd Əliyevin sədrliyi ilə konqresin növbəti iclasıkeçirilmişdir [AZ-Q]Əkbər. "Məqsədimiz Azərbaycanı kanadalılara tanıtdırmaqdır": Məsud Əliyev: "Biz bütün imkanlarımızdantam istifadə edə bilmirik" // Paritet.- fevral.- № S Qeyd: Kvebek AzərbaycanlılarıAssosiasiyasının sədri Məsud Əliyevlə müsahibə [AZ-Q]Tural. "İndiyə kimi Təl-Əvivdə Xocalı ilə bağlı tədbir keçirilməyib": Vaqif Arzumanlı: "Azərbaycandakıİsraillə bağlı dostluq qruplarının fəaliyyəti çox zəifdir" // Üç nöqtə.- 26 fevral.- № S [AZ-Q]Mirzəbəyli, Elçin. DAK-dan gələn DAKqıltı: Yaxud iştah iş altındadır // Xalq cəbhəsi.- 27 fevral.-№ S Qeyd: Dünya Azərbaycanlıları Konqresi ətrafında baş verən proseslər haqqında [AZ-Q]Fuad. "Azəri diasporu Azərbaycan dövləti ilə paralel inkişaf edir": Vüqar Əhmədov: "Avropada təhsilalan azərbaycanlı tələbələr diasporumuzun fərqli inkişaf yolunu açır" // Paritet.- fevral.- №S Qeyd: Azərbaycan-Amerika Gəncləri İctimai Birliyinin sədri Vüqar Əhmədovla müsahibə [AZ-Q]Bayramlı, Nardar. Azərbaycan diasporunun təşkilatlanması işi güclənir: Nazim İbrahimov: DünyadakıXolokost muzeylərində Xocalı soyqırımına aid bölmələr yaradılacaq // Yeni Azərbaycan.- 1 mart.- №S Qeyd: Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Nazim İbrahimovmətbuat konfransı keçirib [AZ-Q]Cəfərli, Nəsimi. Sabir Rüstəmxanlı DAK-ın sədri seçilib: Qulamrza Səbri Təbrizi baş verənləri təxribatadlandırır // Şərq.- 6 mart.- № S [AZ-Q]Aslan, Aqil. DAK-da nələr olur?: Sabir Rüstəmxanlı: "Sədrliyi könülsüz üzərimə götürdüm" // Ekspress 7 mart.- № S Qeyd: Millət vəkili Sabir Rüstəmxanlı ilə müsahibə [AZ-Q]Camal, Aqil. DAK-da nələr olur?: Qulamrza Səbri Təbrizi: "Bunlar bisavad adamlardır: taksi sürücülərindən,sosiska satanlardan ibarətdirlər" // Ekspress.- 7 mart.- № S Qeyd: DAK-ın sabiq sədriQulamrza Səbri Təbrizi ilə müsahibə [AZ-Q]Sultanova, P. "Mən DAK-ı böhrandan çıxarmaq istəyirəm": Sabir Rüstəmxanlı: "Heç yerdə yazılmayıbki, qurumun sədri hökmən güneydən olmalıdır" // ci qəzet.- 8 mart.- № S Qeyd: DAK sədriSabir Rüstəmxanlının açıqlaması [AZ-Q]Mikayıloğlu, Ramiz. "Qurultayda çalışacam ki, DAK sədri Güneydən olsun": Sabir Rüstəmxanlı:"Nizamnamədə sədrin Güney Azərbaycandan olmasıyla bağlı məsələ yoxdur, qurultaya necə gedəcəyimi isəbilmirəm" // Xalq cəbhəsi.- 12 mart.- № S [AZ-Q]Zülfüqaroğlu, Əli. "Diaspor təşkilatlarını birləşdirməyə çalışmışam": "Dedim ki, qaş-gözümdən xoşugəlməyənlər qurultaya qədər dözsünlər" // Həftə içi.- 18 mart.- № S Qeyd: DAK və DDAK-ıntəşəbbüsü ilə Azərbaycan-Türk diaspor təşkilatlarının birləşməsi və fəaliyyət istiqamətləri mövzusunda "dəyirmimasa" keçirildi [AZ-Q]Talehoğlu, Tural. Əhməd Obalı: "Dünya Azərbaycanlıları Konqresi yenidən birləşir": DemokratikDAK-ın beynəlxalq əlaqələr məsulu bu barədə "Ayna"ya açıqlamasında məlumat verib // Ayna.- 20 mart.-№ S Qeyd: ABŞ-da fəaliyyət göstərən "GünAZ" TV-nin baş direktoru Əhməd Obalı ilə müsahibə [AZ-Q]29

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Qədir Aslan. Vahid bir ideya uğrunda // Respublika.- 21 mart.- № S Qeyd: DünyaAzərbaycanlıları Konqresinin sədri, Edinburq Universitetinin professoru Qulam Rza Səbri Təbrizi ilə müsahibə[AZ-Q]Berlində Dünya Azərbaycan və Türk Diaspor Təşkilatları Əlaqələndirmə Şurasının iclası keçirilmişdir// Xalq qəzeti.- 30 mart.- № S Qeyd: Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə DövlətKomitəsinin sədri Nazim İbrahimov iclasda "Türkdilli dövlətlər arasında münasibətlərin inkişafında diasporlarınrolu" mövzusunda çıxış etmişdir [AZ-Q]Zülfüqaroğlu, Əli. "Hamımız millətimiz üçün çalışmalıyıq": Akif Gülməmmədov: "Vətənin hər bir uğurubizim üçün şərəfdir" // Həftə içi.- 30 mart.- № S.1, Qeyd: Ukrayna Azərbaycanlıları Konqresininsədri Akif Gülməmmədov ilə müsahibə [AZ-Q]Mikayıloğlu, Ramiz. Türklərin Berlin Bəyannaməsi: Dünya Azərbaycan və Türk Diaspor TəşkilatlarıKoordinasiya Şurası türk dünyasının problemlərini müzakirə edib // Xalq cəbhəsi.- 30 mart.- № S[AZ-Q]Əliyev, Zaur. Kanada Azərbaycan Diasporu // EURO Xəbər.- 31 mart- 15 aprel.- № S[AZ-Q]* * *Ибрагимхалилова, Р. Усилить деятельность азербайджанских диаспор за рубежом // Эхо 1 марта.- № С. [AZ-Г]Мамедов, М. Правление КАМ выразило недоверие председателю // Зеркало.- 7 марта.-№ С. Примеч.: О Конгрессе Азербайджанцев Мира [AZ-Г]Оруджев, Р. Азербайджанская диаспора США продолжает демонстрировать сетевую активность:сейчас по электронной рассылке реализуется сразу 12 агиткампаний, 3 из них – новые // Эхо.- марта.- № С. [AZ-Г]30

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________5. ELM VƏ TƏHSİLZülfüqarlı, Məhərrəm. Dissertasiyaların rus dilində müdafiə edilməsi Konstitusiyaya ziddir // ciqəzet.- 8 yanvar.- № S [AZ-Q]Kazımov, İ. B. Azərbaycan dilçiliyində terminologiya problemlərinin tədqiqi // Yeni Azərbaycan 8 yanvar.- № S [AZ-Q]Novruzov, Tərlan. ADPU-da təhsilin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasına xüsusi önəm verilir // Xalqqəzeti.- 8 yanvar.- № S Qeyd: ADPU-da təhsilin keyfiyyəti haqqında rektor Yusif Məmmədovunfikirləri [AZ-Q]Əhmədov, Ayaz. Azərbaycan adının etimologiyası və qədimliyi haqqında // Azad Azərbaycan.- yanvar.- № S [AZ-Q]Cahangirov, Fikrət. Azərbaycanın nüfuzlu xarici dil mərkəzi // Xalq qəzeti.- 10 yanvar.- №S Qeyd: Azərbaycan Dillər Universitetinin Roman-German filologiyası fakültəsinin dekanı, filologiyaelmləri doktoru Fikrət Cahangirovun fikirləri [AZ-Q]Ali məktəblərdə qış imtahan sessiyası // Azərbaycan müəllimi.- 11 yanvar.- № S Qeyd:Azərbaycan Texniki Universiteti, Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti və Azərbaycan Dövlət PedoqojiUniversitetində imtahanların gedişi haqqında [AZ-Q]Məhəmmədoğlu, Sahin. Azərbaycan təhsilinin gələcəyi: qanun layihəsində hansı cəhətləri görməkistərdik? // Olaylar.- 11 yanvar.- № S Qeyd: Təhsil qanunu parlamentdə müzakirəyə çıxarıldı [AZ-Q]Afaq. Qəbul imtahanlarına dəyişiklik edilib: Məleykə Abbaszadə: "Bəzi orta məktəblərdə şagirdlərinbiliyi formal şəkildə qiymətləndirilib" // Üç nöqtə.- 11 yanvar.- № S [AZ-Q]Hüseynli, İxtiyar. Azərbaycan elmini dünyada tanıdan alim, dəyərli ziyalı // Azərbaycan.- 15 yanvar.-№ S Qeyd: Rusiya Federasiyasının əməkdar hüquqşünası, hüquq elmləri doktoru, professor TofiqMir Tağı oqlu Qəndilov haqqında [AZ-Q]Aslan, Qədir. Müasirləşmə təhsil sisteminin əsas problemidir // Respublika.- 15 yanvar.- №S Qeyd: Nərimanov rayonundakı saylı məktəbin direktoru İradə Hüseynovanın fikirləri [AZ-Q]Atakişiyev, Müşfiq. Müasirləşdirilməyə xidmət edən sənəd: "Təhsil haqqında" qanun layihəsi beynəlxalqvə milli təcrübənin uğurlu sintezinə əsaslanmalıdır // Azərbaycan.- 17 yanvar.- № S [AZ-Q]Abdullayev, Kamal. Bakı Slavyan Universiteti yeni inkişaf mərhələsində // Azərbaycan müəllimi.- yanvar.- № S [AZ-Q]Ağayev, İlkin. "Fəlsəfə və digər sosial elmlərin tədris saatlarının azalması cəmiyyətə ziyan vurur":AMEA-nın Fəlsəfə və Siyasi-Hüquqi Tədqiqatlar İnstitutunun direktoru Yusif Rüstəmov: "Sivil şəkildə məsələilə bağlı mövqeyimizi çatdırmalıyıq" // Palitra.- 18 yanvar.- № S [AZ-Q]Nəcəfova, Raya. Azərbaycan təhsilinin qüdrətli hamisi: Prezident İlham Əliyev ulu öndərimizinbaşladığı bütün islahatları uğurla başa çatdırır // Xalq qəzeti.- 20 yanvar.- № S Qeyd: AzərbaycanMüəllimlər İnstitutu Sumqayıt filialının direktoru Raya Nəcəfovanın fikirləri [AZ-Q]Kamalqızı, Rəfiqə. Nüfuzlu ziyalı, qayğıkeş həkim, tanınmış elm xadimi: Rəna Əliyeva: "DoğmaAzərbaycanımızı çox sevirəm" // Səs.- 22 yanvar.- № S Qeyd: Respublikanın baş uşaq stomatoloquRəna Əliyeva haqqında [AZ-Q]Zümrüd. Dünya tibb elminə nailiyyətlər bəxş edən Azərbaycan alimi // Səs.- 23 yanvar.- №S Qeyd: Görkəmli oftalmoloq Kərəm Kərimov haqqında [AZ-Q]31

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Aynur. Meyarlar bəlli oldu: "Ən yaxşı müəllim və məktəb" müsabiqəsinin qaydaları Nazirlər Kabinetinətəqdim edilib // Mərkəz.- 23 yanvar.- № S [AZ-Q]Qaliboğlu, Elçin. "Əlyazmalarımız dünyanın müxtəlif ölkələrinə səpələnib" // Xalq cəbhəsi.- yanvar.- № S Qeyd: AMEA Əlyazmalar İnstitutunun direktor müavini, tədqiqatçı Paşa Əlioğlununmüsahibəsi [AZ-Q]2,, nəfər təhsil alır, , nəfər təhsil verir: gələn ildən Azərbaycanın ali məktəblərindəmüstəqil maliyyələşmə üsulu tətbiq ediləcək // Yeni Azərbaycan.- 24 yanvar.- № S [AZ-Q]Ramiz Mehdiyev: Milli Ensiklopediya Azərbaycan dövlətinin tarixində çox böyük hadisədir // Xalqqəzeti.- 24 yanvar.- № S Qeyd: Yanvarın də Azərbaycan Milli Ensiklopediyasının təqdimatmərasimi olmuşdur [AZ-Q]Distant təhsil layihəsinin ikinci mərhələsi həyata keçiriləcək // Rabitə dünyası.- 24 yanvar.-№ S [AZ-Q]Kərimov, Mahmud. İctimai xadim, tarixçi-etnoqraf // Respublika.- 24 yanvar.- № SQeyd: Teymur Bünyadov - 80 [AZ-Q]Təhsil Nazirliyində fəaliyyət göstərən Korrupsiyaya qarşı Mübarizə üzrə İşçi Qrupu təhsilmüəssisələrində antikorrupsion tədbirlər keçirir // Azərbaycan müəllimi.- 25 yanvar.- № S [AZ-Q]Məmmədli, Hülya. Şərqi Avropanın qədim türk boylarından biri – şekellər: məxəzlər onları Atillanınsoy törəmələri kimi xarakterizə etməyə imkan verir // Kaspi.- 25 yanvar.- № S [AZ-Q]Əkbərova, Hicran. Təhsil Nazirliyinin kollegiyasında // Azərbaycan müəllimi.- 25 yanvar.- №S [AZ-Q]Cəbiyev, Qafar. Azərbaycan etnoqrafiya elminin ağsaqqalı // Xalq qəzeti.- 25 yanvar.- №S Qeyd: Akademik Teymur Bünyadov - 80 [AZ-Q]Кесаманлы, Ф. П. Гениальный физик из Азербайджана // Вышка.- 25 января.- № С. Примеч.: К летнему юбилею Льва Ландау [AZ-Г]Kərimov, M. K. Dahi fizik, Nobel mükafatı laureatı akademik L. D. Landaunun illiyi münasibətilə// Elm.- 25 yanvar.- №1/ S [AZ-Q]Heydər Əliyev Fondunun "Təhsilə dəstək" layihəsi çərçivəsində Pakistanda tikdirdiyi qızlarməktəbi istifadəyə hazırdır // Xalq qəzeti.- 26 yanvar.- № S Qeyd: Pakistanda qızlar üçün nəzərdətutulan yeni məktəbin binası Müzəffərabad şəhərinin Rara ərazisində inşa olunmuşdur [AZ-Q]Mahmudov, Müdafiə. Boloniya prosesi və Azərbaycan // Respublika.- 26 yanvar.- № SQeyd: 19 iyun cu ildə Boloniya şəhərində Avropanın 29 ölkəsinin ali təhsilə cavabdeh olan Avropanazirlərinin görüşü və imzaları ilə "Boloniya deklarasiya"sının (bəyanatın) qəbul edilməsindən sonra rəsmiolaraq "Boloniya prosesi" öz adını almışdır [AZ-Q]Mahmudov, Müdafiə. Boloniya prosesi və Azərbaycan // Respublika.- 26 yanvar.- № SQeyd: 19 iyun cu ildə Boloniya şəhərində Avropanın 29 ölkəsinin ali təhsilə cavabdeh olan Avropanazirlərinin görüşü və imzaları ilə "Boloniya deklarasiya"sının (bəyanatın) qəbul edilməsindən sonra rəsmiolaraq "Boloniya prosesi" öz adını almışdır [AZ-Q]On beş yaşlı məktəbli prezidentdən hədiyyə alıb: Gələcəyin jurnalisti Nuranə Bəylərova: "Müraciətimioxuyan prezident mənə kompüter hədiyyə etdi" // ci qəzet.- 26 yanvar.- № S [AZ-Q]32

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Rüstəmov, Fərrux. Dövlət Pedaqoji Universitetində keçirilən islahatlar təhsilin keyfiyyətinin yüksəlməsinətəsir edir // Azərbaycan.- 27 yanvar.- № S [AZ-Q]Qəbul imtahanlarının təhlili ilə bağlı zona müşavirələri davam edir // ci qəzet.- 29 yanvar.-№ S [AZ-Q]Mehdizadə, İntiqam. "Bizim universitet mədəniyyətin bütün sahələrini özündə birləşdirən unikal təhsilocağıdır": Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin rektoru professor Timuçin Əfəndiyevləiki yubiley ərəfəsində söhbət // ci qəzet.- 30 yanvar.- № S [AZ-Q]Mirzəbəyli, İttifaq. Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsi ci ili inkişaf edən Azərbaycanın adına layiquğurlarla başa vurdu: Nailə Rzaquliyeva: Paytaxt miqyaslı bu qurum seçki ili olan ci ildə daha böyükuğurlar əldə etmək əzmindədir // Xalq qəzeti.- 30 yanvar.- № S Qeyd: Bakı Şəhəri üzrə Təhsilİdarəsinin müdiri Nailə xanım Rzaquliyeva ilə müsahibə [AZ-Q]İlkin. Orta təhsilin səviyyəsini necə qaldırmaq olar?: Məleykə Abbaszadə: "Orta məktəblərin attestatqiymətlərində şişirtmələrə yol verilir" // Palitra.- 30 yanvar.- № S [AZ-Q]Mənsimoğlu, Teyyub. Türk dillərinin analoji tədqiqi // Ulduz.- № S [AZ-J]Həqiqət. Kreditlə təhsil: Təhsil Nazirliyində Boloniya prosesinə dair konfrans keçirilib // Kaspi.- yanvar.- № S [AZ-Q]Həmzəoğlu, Mahir. Gələn ildən təhsil müəssisələri müstəqil maliyyələşmə mexanizminə keçəcək:BAXCP bir neçə ildir təklif edir ki, bütün dövlət ali məktəbləri pullu təhsil sisteminə keçsin // Xalq cəbhəsi 31 yanvar.- № S [AZ-Q]Əliyev, Yusif. Boloniya prosesi: nəzəri və praktik məsələlər: Azərbaycan Təhsil Şurası bu mövzudaelmi-praktik konfrans keçirdi // Azərbaycan müəllimi.- 1 fevral.- № S [AZ-Q]Əhməd, R. YUNESKO miqyasında Azərbaycan mütəfəkkirlərinin yubileyləri keçiriləcək: Prezidentİlham Əliyev bununla bağlı sərəncam imzalayıb // Səs.- 1 fevral.- № S [AZ-Q]Qabiloğlu, Tural. Paradoks: alimlər faktla yox, hisslərlə danışır: Nizami Cəfərov: "Təəssüf ki, bizimelmimiz ya hücrələrdə, ya da universitet auditoriyalarında yetişir" // Ədalət.- 1 fevral.- № S Qeyd:Millət vəkili, alim Nizami Cəfərovla müsahibə [AZ-Q]Mükərrəmoğlu, M. Elmi-praktik konfrans Bolonya prosesinə həsr olundu // Xalq qəzeti.- 1 fevral.-№ S Qeyd: Təhsil Nazirliyi Respublika Təhsil Şurası ilə birgə "Bolonya prosesinin nəzəri və praktiktexnolojiməsələləri" mövzusunda elmi-praktik konfrans keçirilib [AZ-Q]Qarayeva, Sevinc. Qəbul imtahanlarının nəticələri bu dəfə Şəkidə təhlil olunub // ci qəzet.- fevral.- № S [AZ-Q]Xəlilzadə, Flora. Nobel mükafatlı həmyerlimiz // Azərbaycan.- 3 fevral.- № S Qeyd:Prezident İlham Əliyevin imzaladığı sərəncama əsasən, bu il dünya şöhrətli fizik, Nobel mükafatı laureatı LevLandaunun illik yubileyi dövlət səviyyəsində qeyd ediləcəkdir [AZ-Q]Kazımov, Hidayət. Görkəmli ictimai xadim, pedaqoq, istedadlı alim // Respublika.- 3 fevral.-№ S Qeyd: Azərbaycanda üzümçülüyün inkişaf etdirilməsində, sahənin elmi bazasının yaradılmasındavə möhkəmləndirilməsində professor Rəhim Allahverdiyevin müstəsna rolu və xidmətləri olub [AZ-Q]Ülvi, Almaz. Elm kəhkəşanımızın yanar çırağı // Xalq qəzeti.- 5 fevral.- № S Qeyd:Geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor, fəxri neftçi, akademik Musa Əliyev haqqında [AZ-Q]33

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Ağayev, İlkin. "Dövlət ali təhsildə mütərəqqi dəyişikliklərə nail olmaq istəyir": Prezident yanındaTəhsil üzrə Komissiyanın üzvü Elmina Kazımzadə: "Ali təhsildə köklü islahatlara və dəyişikliklərə aid qətisiyasi iradə mövcuddur" // Palitra.- 5 fevral.- № S [AZ-Q]Həqiqət. "Rəhbər Kadrların Ehtiyat Bankı" yaradılır: yaşlı məktəb direktorları işdən kənarlaşdırılmayacaq// Kaspi.- 6 fevral.- № S [AZ-Q]Kazımzadə, Aydın. "Yaxşı məktəb hansıdır" sualına cavab axtarışı: və ya əsas meyar – keyfiyyətgöstəriciləridir // ci qəzet.- 7 fevral.- № S [AZ-Q]Abdullayev, Elşad. Təhsil siyasətinin uğurlu davamı: "Təhsil haqqında" qanun milli və ümumbəşəridəyərlərə əsaslanan təkmil sənəd olmalıdır // Respublika.- fevral.- № S [AZ-Q]Ağamalıyev, Kamil. Dünya təcrübəsində texniki peşə təhsili // Azərbaycan müəllimi.- 8 fevral.-№ S [AZ-Q]Əliyev, Alı. Elm ibadətgahı – Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti: gələcəyin təhsilli insanlarını,müəllimlərini əsl vətəndaş və ziyalı kimi yetişdirmək bizim borcumuzdur // Azad Azərbaycan.- 8 fevral.-№ S [AZ-Q]Mehdizadə, İntiqam. Təhsildə yenilik cəmiyyətdə inkişafın təməlidir // İki sahil.- 9 fevral.- №S Qeyd: YAP İdarə Heyətinin üzvü, professor Şahlar Əsgərovla müsahibə [AZ-Q]Ali məktəblərə qəbul qaydaları dəyişdirildi: abituriyentlər əvvəl imtahan verəcək, sonra ixtisasseçəcək // Yeni Azərbaycan.- 9 fevral.- № S [AZ-Q]Qarabağlı, Məhəbbət. Təhsil ölkənin davamlı inkişafının əsas amillərindən biridir // Xalq qəzeti 10 fevral.- № S [AZ-Q]Heydər Əliyev Fondunun "Təhsilə dəstək" layihəsi çərçivəsində Pakistanda tikdirdiyi qızlarməktəbi istifadəyə verilmişdir // Xalq qəzeti.- 10 fevral.- № S [AZ-Q]Mehdiyeva, Nəzakət. Yeni fənn kurrikulumları və inteqrasiya // Təhsil problemləri.- fevral.-№9/ S [AZ-Q]Şirinov, Elbar. Lütfi-Zadə elmi irsini Rafiq Əliyevə vəsiyyət etdi // Təzadlar.- fevral.-№ S [AZ-Q]Kamil. "Təhsil krediti haqqında" qanun nə vaxt müzakirəyə çıxarılacaq?: Əli Məsimli: "Təhsil qanunununqəbulundan sonra biz bu istiqamətdə addımlarımızı atacağıq": Müsahibimiz "Yeni Siyasət" blokundan (YeS)olan millət vəkili Əli Məsimlidir // ci qəzet.- 12 fevral.- № S [AZ-Q]Əbdüləziz, Əziz. Taleyin həyat postulatları // Xalq qəzeti.- 13 fevral.- № S Qeyd: MilliAviasiya Akademiyasının rektoru Arif Paşayev haqqında [AZ-Q]Yusifov, Natiq. Avropa vahid ali təhsil məkanına yol Bolonya prosesindən keçir // Azərbaycan.- fevral.- № S Qeyd: Azərbaycan Dillər Universitetinin tədris işləri üzrə prorektoru Natiq Yusifovunaçıqlaması [AZ-Q]Mikayılov, İqbal. Neftçala – uğur qazanmış 10 rayondan biri: təhsil sahəsində görülən təxirəsalınmaztədbirlərin nəticəsidir ki, ötən il rayon üzrə şagird tələbə adını qazanıb // Azad Azərbaycan.- 13 fevral.-№ S [AZ-Q]Elnarə. Liseylərə çevrilən məktəblər: fərq hələlik istedadlı uşaqların hesabına təmin edilir // Olaylar 13 fevral.- № S [AZ-Q]34

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Mehrabov, A. Təhsil müəssisəsi rəhbərinin idarəetmə mədəniyyəti və onun formalaşma xüsusiyyətləri// Simurq.- № S. [AZ-J]Süleymanova, Afət. Müasir kurrikulumlarda yeni təlim strategiyaları // Təhsil problemləri.- fevral.- №7/ S [AZ-Q]Əsgərov, Ş. Biliyin qiymətləndirilməsinin metodoloji əsası // Simurq.- № S. [AZ-J]Budaqov, Budaq. Böyük elm xəzinəsi: inkişaf yolu və perspektivlər // ci qəzet.- 14 fevral.-№ S Qeyd: AMEA-nın yaranmasından 60 il keçir [AZ-Q]Məmmədov, R. M. Akademik Budaq Budaqov elmimizin qüdrətli alimi // Elm.- 14 fevral.-№3/ S [AZ-Q]Akademik Teymur Bünyadov Tarix elmləri sahəsində böyük xidmətləri olan alim // Elm.- fevral.- №3/ S [AZ-Q]Ə. Hüseynzadənin I Türkoloji Qurultayda yazdığı qeydlər // Ədəbiyyat qəzeti.- 15 fevral.-№ S Qeyd: Ə. Hüseynzadənin qeydlərini qəzetə Azər Turan təqdim etmişdir [AZ-Q]"Ən yaxşı müəllim" müsabiqəsinin keçirilməsi qaydaları // Azərbaycan müəllimi.- 15 fevral.-№ S [AZ-Q]"Ən yaxşı ümumtəhsil məktəbi" müsabiqəsinin keçirilməsi və ümumtəhsil məktəblərinə verilənmükafatdan istifadə edilməsi qaydaları // Azərbaycan müəllimi.- 15 fevral.- № S [AZ-Q]Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə Pakistanda tikilən qızlar məktəbinin açılış mərasimi yerlimətbuatın diqqət mərkəzində olmuşdur // Xalq qəzeti.- 15 fevral.- № S Qeyd: Nüfuzlu "Observer"qəzeti, "DAWN" beynəlxalq nəşri, habelə "Reginal Times" internet qəzeti məktəbin açılış mərasimindən genişməqalələr vermişdir [AZ-Q]Təhsil Nazirliyinin kollegiyasında: Yeni qiymətləndirmə sistemi, nəticələr, problemlər və qarşıdaduran vəzifələr geniş müzakirə olundu // Azərbaycan müəllimi.- 15 fevral.- № S [AZ-Q]"Ən yaxşı ümumtəhsil məktəbi" və "Ən yaxşı müəllim" müsabiqələrinə sənədlərin qəbulu martındək davam edəcək // Azərbaycan müəllimi.- 15 fevral.- № S [AZ-Q]Əfsun. Müəllimlər 17 ildən çoxdur ki, attestasiya olunmurlar: Etibar Əliyev: "Orta məktəblərdə müəllimlərinbilik səviyyəsi aşağıdır": "Dörd imtahandan heç olmasa birini müəllimlər üçün təşkil etmək lazımdır" // Üçnöqtə.- 15 fevral.- № S Qeyd: Ekspert Etibar Əliyevlə müsahibə [AZ-Q]Yaquboğlu, Qurban. "Başqa bir inqilabın astanasındayıq: Rafiq Əliyev: "Stalin rejimində yaşamaqistəməzdim" // Gün Səhər.- 14 fevral.- №28, S Qeyd: AMEA-nın müxbir üzvü, Azərbaycan DövlətNeft Akademiyasının "Avtomatlaşdırılmış idarəetmə sistemləri" kafedrasının müdiri, MBA proqramınındirektoru, "Zadə irsi və süni intellekt" Assosiasiyasının prezidenti Rafiq Əliyevlə müsahibə [AZ-Q]İsrafilov, Həsən. Azərbaycan iqtisadi təhsili yeni inkişaf mərhələsində // İqtisadiyyat.- fevral.-№ S Qeyd: Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin fəaliyyəti haqqında [AZ-Q]Hüseynoğlu, Səməd. Abşeron rayonunda təhsilin uğurları // Xalq qəzeti.- 16 fevral.- № SQeyd: Abşeron rayonunda fəaliyyət göstərən 34 ümumtəhsil məktəblərində şagird təhsil alır və rayontəhsil şöbəsində uşaqlarla müəllim məşğul olur [AZ-Q]Məhərrəmov, Abel. Görkəmli alimin ibrətamiz həyat yolu // Respublika.- 17 fevral.- №S Qeyd: Azərbaycanın görkəmli elm xadimi və elm təşkilatçısı böyük alim – coğrafiyaşünas, akademikH. Ə. Əliyev adına Coğrafiya İnstitutunun direktoru, Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyətinin prezidenti, RespublikaAğsaqqallar şurasının sədri, akademik Budaq Budaqov haqqında [AZ-Q]35

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Həmzəoğlu, Kamil. Abel Məhərrəmov: "Boloniya prosesində tələbələrin mobilliyinin artırılması əsasşərtdir": BDU-nun rektoru, akademik Abel Məhərrəmov hesab edir ki, ölkə <strong>Prezidentinin</strong> 31 yanvar tarixlisərəncamı təhsil strategiyamızın istiqamətlərini müəyyənləşdirdi // ci qəzet.- 19 fevral.- № SQeyd: BDU-nun rektoru, Milli Məclisin Elm və təhsil məsələləri daimi komissiyasının üzvü, akademik AbelMəhərrəmovla müsahibə [AZ-Q]Cəfərov, Cəfər. Vahid ali təhsil məkanına keçid inkişafın əsas şərtlərindəndir // ci qəzet.- fevral.- №30, S [AZ-Q]Mehdixanlı, Telman. Millətimizin yaddaşına hopan müsibət // Təzadlar.- fevral.- №S Qeyd: Xocalı faciəsi haqqında [AZ-Q]Gülnarə. Geomorfologia elminin banisi: Budaq Budaqovun 80 illik yubileyi ilə bağlı tədbir keçirildi// Səs.- 20 fevral.- № S [AZ-Q]Dünya Bankı Azərbaycana 25 mln. dollar məbləğində kredit ayıra bilər: "Azərbaycanın təhsilsektorunun inkişafı Layihəsi"nin II mərhələsi üzrə danışıqlara martda başlanacaq // Yeni Azərbaycan.- fevral.- № S [AZ-Q]Qahirə Universiteti illik yubileyini qeyd edir // Səs.- 21 fevral.- № S [AZ-Q]Sadıqova, Sayalı. Azərbaycan dili və terminologiya məsələləri // Respublika.- 21 fevral.- №S Qeyd: 21 Fevral Beynəlxalq Ana Dili günüdür [AZ-Q]Abbasov, Ənvər. İmla və onun aparılması metodikası // Təhsil problemləri.- fevral.-№11/ S [AZ-Q]Vahidoğlu, Orxan. Təhsilin elektron idarə edilməsi: informasiya-kommunikasiya texnologiyalarınınyüksək səviyyədə tətbiqi üçün bir sıra beynəlxalq şirkətlərlə əməkdaşlıq edilir // İki sahil.- 22 fevral.-№ S Qeyd: "Elektron məktəb və təhsilin elektron idarə edilməsi" pilot layihəsinin yekunlarına həsrolunmuş konfrans keçirildi [AZ-Q]Həqiqət. İmtahanların nəticələri dərhal elan olunacaq: ixtisas seçimi abituriyentlər üçün xeyliasanlaşacaq // Kaspi.- 22 fevral.- № S Qeyd: TQDK respublikanın ali məktəblərinə və 11 illiktəhsil bazasından orta ixtisas məktəblərinə tələbə qəbulu qaydalarını və qəbul proqramlarını elan edib [AZ-Q]Ruhiyyə. Kredit sistemi: tələbələrin və müəllimlərin sistemə uyğunlaşmasında problemlər var // YeniAzərbaycan.- 22 fevral.- № S [AZ-Q]Qarayeva, Sevinc. Ali məktəblərə elektron sənəd qəbulu mart-aprel aylarında aparılacaq: qəbul imtahanlarınınqrafiki mayda açıqlanacaq, imtahanlar isə iyunun sonu – iyulun əvvəllərində keçiriləcək // ci qəzet 22 fevral.- № S [AZ-Q]Əkbərova, Hicran. "Elektron məktəb və təhsilin elektron idarə edilməsi" layihəsi təqdim olundu // Azərbaycanmüəllimi.- 22 fevral.- № S [AZ-Q]Birinci yoxlama imtahanında bütün şagirdləri sıfır nəticə göstərmiş məktəblər // Azərbaycan müəllimi 22 fevral.- № S [AZ-Q]Cahangirov, Fikrət. Azərbaycan Dillər Universitetində Boloniya prosesi uğurla tətbiq olunur // Xalqqəzeti.- 22 fevral.- № S Qeyd: Azərbaycan Dillər Universitetinin Roman-German filologiyafakültəsinin dekanı, filologiya elmləri doktoru Fikrət Cahangirovun açıqlaması [AZ-Q]Əhmədov, Hüseyn. Modernləşmə xətti: yeni tipli vətəndaş cəmiyyətində müasir təhsilşünaslığın paradiqması// Azərbaycan.- 22 fevral.- № S Qeyd: Demokratik inkişafın və iqtisadi-siyasi modernləşməninAzərbaycan modeli haqqında [AZ-Q]36

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Ənvəroğlu, Himalay. Ustad sənətkar, qüdrətli ədəbiyyatşünas, böyük pedaqoq // Xalq qəzeti.- fevral.- № S Qeyd: Mir Cəlal - Yazıçı-vətəndaş Mir Cəlal Paşayev haqqında [AZ-Q]Əliyeva, İ. Bakı ilə Tbilisi Qafqazın elm və təhsil istinadgahıdır // Azərbaycan.- 24 fevral.-№ S Qeyd: BDU-nun rektoru, Milli Məclisin deputatı, akademik Abel Məhərrəmovla müsahibə [AZ-Q]Əlizadə, A. Görkəmli alimin elmi tədqiqatlarının böyük səmərəsi olmuşdur // Azərbaycan.- fevral.- № S Qeyd: Azərbaycanın görkəmli elm xadimi və elm təşkilatçısı, akademik Budaq Budaqovhaqqında [AZ-Q]Pərviz. "Boloniya prosesi" nə inteqrasiya: Dəyirmi Masa iştirakçıları azad təhsil hüququnu əsas amilsayır // Yeni Azərbaycan.- 26 fevral.- № S [AZ-Q]Qarayeva, Sevinc. "Boloniya prosesi"nə inteqrasiya məsələləri müzakirə olunub: Misir Mərdanov:"Bəzi universitet professorları belə bir ciddi məsələyə qeyri-ciddi yanaşırlar" // ci qəzet.- 26 fevral.-№ S [AZ-Q]Ən yaxşı müəllim müsabiqəsinin keçirilməsi qaydaları // Xalq qəzeti.- 26 fevral.- № SQeyd: Ən yaxşı müəllim müsabiqəsi Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> ci il 25 fevral tarixli fərmanıilə təsdiq edilmişdir [AZ-Q]/cu tədris ili üçün Azərbaycan Respublikasının ali məktəblərinə və orta təhsil bazasındaorta ixtisas məktəblərinə tələbə qəbulu qaydaları // Olaylar.- 27 fevral.- № S [AZ-Q]Ağayev, İlkin. "Öncə türklərin və azərbaycanlıların ortaq dili formalaşmalıdır": Bakı DövlətUniversitetinin müəllimi Şamil Alməmmədov: "Bundan sonra prosesə digər türk ölkələri daha həvəslə qoşular"// Palitra.- 27 fevral.- № S [AZ-Q]Azərbaycanın Avropa təhsil məkanına inteqrasiya prosesi sürətlənir: "Azərbaycan Respublikasınınali təhsil müəssisələrinin Avropa ali məkanına inteqrasiyası ilə bağlı bəzi tədbirlər haqqında" sərəncam bubaxımdan xüsusi aktuallıq kəsb edir // Respublika.- 28 fevral.- № S [AZ-Q]Soltanov, R. Elektron məktəb layihəsi reallaşır // Rabitə dünyası.- 28 fevral.- № S [AZ-Q]İsmayılzadə, Fariz. Xaricdə təhsil almaq Azərbaycan hökuməti üçün yeni bir prioritetə çevrilir // Azərbaycanbu gün və sabah.- № S Qeyd: Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevcı ilin oktyabrında xaricdə təhsil almaq üçün təqaüd proqramının təşkili barədə fərman imzalamışdır [AZ-J]Əliyarlı, Kübra. Təhsilin inkişafına diqqət çox yüksəkdir: "Səs" qəzeti "Təhsil haqqında qanun"unmüzakirəsi ilə bağlı dəyirmi masa keçirdi // Səs.- 29 fevral.- № S [AZ-Q]Cəfərov, Cəfər. Azərbaycan Turizm İnstitutu: İki ilin uğurları // Azərbaycan müəllimi.- 29 fevral.-№ S [AZ-Q]Məmmədov, Ş. Tarixdə və insanların qəlbində yaşayan alim, vətəndaş: müsahibimiz Azərbaycan Respublikasımədəniyyət və turizm nazirinin müavini, fəlsəfə elmləri doktoru, professor Sevda xanım Məmmədəliyevadır// Azərbaycan müəllimi.- 29 fevral.- № S Qeyd: Akademik Yusif Məmmədəliyev haqqında [AZ-Q]Cəfərov, Nizami. Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı yaxud bir dərslik haqqında bir neçə söz // Ədəbiyyatqəzeti.- 29 fevral.- № S [AZ-Q]Sultanov, Əlimərdan. Dəyərlərimiz necə qorunur?: AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutununaparıcı elmi işçisi Fəzail Vəliyev: "Mənəvi dəyərlərin qorunmasına bütün cəmiyyət və onun təsisatlarıqoşulmalıdır" // Palitra.- 29 fevral.- № S Qeyd: AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutununaparıcı elmi işçisi Fəzail Vəliyevin müsahibəsi [AZ-Q]37

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Qurbanlı, Tapdıq. Təhsil millətin gələcəyidir: "Səs" qəzeti "Təhsil haqqında" Qanunun müzakirəsi iləbağlı dəyirmi masa keçirdi // Səs.- 1 mart.- № S [AZ-Q]Azərbaycan belə bir təhsil ocağına malik olması ilə fəxr edə bilər // Azərbaycan.- 1 mart.-№ S Qeyd: Bu fikri fevralın da Azərbaycan Milli Aviasiya Akademiyasının yeni tədris korpusununaçılış mərasimində Dövlətlərarası Mülki Aviasiya Komitəsinin sədri Tatyana Anodina söyləmişdir [AZ-Q]"Hər kəs öz işiylə məşğul olsa yaxşıdır" // ci qəzet.- 1 mart.- № S Qeyd: Təhsilnaziri Misir Mərdanovla müsahibə [AZ-Q]Səfərov, Səməd. Tofiq Məlikli: "Bəlkə özümüzə, Azərbaycan türklərinə elə azəri deyək?" // ci qəzet 1 mart.- № S Qeyd: Moskva Dövlət Linqvistika İnstitutunun professoru, Moskvada fəaliyyətgöstərən "Ocaq" cəmiyyətinin və Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Moskva bölməsinin sədri Tofiq Məlikli iləmüsahibə [AZ-Q]Mükərrəmoğlu, M. "Elektron məktəb"lərin yaradılması dövrün tələbidir // Xalq qəzeti.- 2 mart.-№ S Qeyd: ULTRA şirkətinin prezidenti Tahir Mirkişilinin fikirləri [AZ-Q]Aras, Orxan. Mən "azəri" sözünün əleyhinəyəm // ci qəzet.- 4 mart.- № S Qeyd:Türkoloq Tofiq Məliklinin müsahibəsinə münasibət [AZ-Q]Əmiraslanov, Əhliman. Yüksək ixtisaslı tibbi kadrlar hazırlayan təhsil ocağı // Respublika.- mart.- № S Qeyd: Akademik Əhliman Əmiraslanov rektoru olduğu ATU haqqında açıqlaması [AZ-Q]Rzayev, Zahid. Görkəmli alim, səmimi insan // İki sahil.- 6 mart.- № S Qeyd: BDU-nunNeft Kimyası və kimya texnologiyası kafedrasının müdiri Musa Bayramov haqqında [AZ-Q]Əliyev, Y. Təhsil Nazirliyində Boloniya prosesinə dair seminar keçirildi: Seminarda həmin prosesəilkin qoşulmuş Azərbaycan Dillər Universitetinin təcrübəsindən, kredit sisteminin tətbiqi ilə bağlı qarşıya çıxanproblemlərdən söz açdı // Azərbaycan müəllimi.- 7 mart.- № S [AZ-Q]Məcidov, Kamil. Boloniya prosesi və Azərbaycanın ali məktəblərində kredit sisteminin tətbiqi // Azərbaycanmüəllimi.- 7 mart.- № S [AZ-Q]Kamalqızı, Rəfiqə. ci il təhsil sektorunda uğurlu olub: Misir Mərdanov: "Son illərdə şagird yerlik yeni məktəb və əlavə korpuslar inşa olunmuşdur" // Səs.- 8 mart.- № S Qeyd:YAP-ın mənzil-qərargahında keçirilən mətbuat konfransında təhsil naziri Misir Mərdanov ci ildəgörüləcək işlər barədə məlumat verib [AZ-Q]Kərimova, Tamilla. Cahangir Zeynaloğlunun taleyi və elmi irsi // Azərbaycan.- 8 mart.- №S Qeyd: Azərbaycan tarixinin müxtəlif problemlərini araşdırmış Cahangir Zeynalov haqqında [AZ-Q]Qan Turalı. Sufi həyatı, filosof aqibəti: S. Sührəverdinin fəlsəfə tarixində yeri və rolu barədə // Ədalət 8 mart.- № S [AZ-Q]Rzaquliyeva, Nailə. Elm və təhsil milli intibahımızın təminatçısıdır // Respublika.- 8 mart.- №S Qeyd: Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin müdiri Nailə Rzaquliyevanın təhsilin inkişafı haqqında fikirləri[AZ-Q]Bünyad. Tariximiz əsas ideologiyamızdır: qazaxıstanlı tarixçi Xeyrulla Qabcəlilov: "Qərb istəyərmiböyük türk birliyi olsun?" // Kaspi.- 12 mart.- № S Qeyd: Qazaxıstanın "Alaş" tarixi araşdırmamərkəzinin əməkdaşı, professor Xeyrulla Qabcəlilovla müsahibə [AZ-Q]Məhəmmədoğlu, Şahin. Ali təhsildə islahatlara aid Dövlət Proqramı: Azərbaycan Avropa təhsilməkanına inteqrasiya yolunda addım atır // Olaylar.- 13 mart.- № S [AZ-Q]38

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Rusiyanın yeni prezidentinin soyadı Azərbaycan dilində necə yazılmalıdır?: "Medvedev", yoxsa"Medvedyev"? // ci qəzet.- 13 mart.- № S [AZ-Q]Bakı şəhəri üzrə Təhsil İdarəsi üçün ci il uğurlu olub: "Təhsil sahəsinə dəstək və bütünmümkün yardımların göstərilməsində Heydər Əliyev Fondu və icra hakimiyyətlərinin rolunu xüsusi olaraq qeydetmək lazımdır" // Paritet.- mart.- № S Qeyd: Bakı Şəhəri Təhsil İdarəsinin sədri NailəRzaquliyevanın AZADİNFORM İnformasiya Agentliyinə ilə müsahibəsi [AZ-Q]Nərmin. Peşə məktəbləri dünya standartlarına uyğunlaşdırılır: orta ixtisaslıların ali təhsil almasında güzəştolmayacaq // Paritet.- mart.- № S [AZ-Q]Məmmədova, Gülçöhrə. Ali təhsilimiz yeniləşir // Respublika.- 14 mart.- № S Qeyd:Memarlıq doktoru, professor, əməkdar memar, Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin rektoru GülçöhrəMəmmədovanın təhsil haqqında fikirləri [AZ-Q]Niyazov, Xalid. Cəmiyyətin siyasi arxitekturası: Siyasi sistemlərin mükəmməl tədqiqinə həsr olunmuşdəyərli dərs vəsaiti // Azərbaycan.- 19 mart.- № S Qeyd: Prezidentin İcra Aparatının ictimai-siyasiməsələlər şöbəsinin müdiri, tarix elmləri doktoru, professor Əli Həsənov və Milli Məclisin baş məsləhətçisi,siyasi elmlər namizədi Adil Vəliyevin həmmüəllifliyi ilə hazırlanmış "Azərbaycanın və xarici ölkələrin siyasisistemləri" adlı yeni dərs vəsaiti çapdan çıxmışdır [AZ-Q]Nəzərli, Telman. Qəlbin hökmündən başlanan yol // Azərbaycan.- 19 mart.- № S Qeyd:Fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, Xəzər Universitetinin rektoru Hamlet İsaxanlı haqqında [AZ-Q]Mehrabov, Abdulla. Ali pedaqoji təhsilin modernləşdirilməsi zamanın tələbidir // Təhsil problemləri mart.- №17/ S [AZ-Q]Naibə. Qəbul başladı: İlk dəfə olaraq bu proses internet vasitəsilə aparılır // Həftə içi.- 31 mart.-№ S Qeyd: TQDK sədri Məleykə Abbaszadə mətbuat konfransı keçirib [AZ-Q]* * *Ибрагимова, Джейла. Наука жизни академика Гасана Алиева // Бакинский рабочий.- 9 января.-№ С. Примеч.: К летнему юбилею ученого и патриота [AZ-Г]Ализаде, Д. Малейка Аббасзаде: "Абитуриенты Баку предпочитают третью группу специальностей":это подтвердил научно-статистический анализ ГКПС // Эхо.- 11 января.- № С. [AZ-Г]Малейка Аббасзаде, председатель ГКПС: "Законопроект об образовании должен стимулироватьлучшее, что есть в этой сфере" // Азербайджанские Известия.- 15 января.- № С. [AZ-Г]Состоялась презентация специального тома Азербайджанской национальной энциклопедии// Бакинский рабочий.- 24 января.- № С. [AZ-Г]Мамедли, А. М. Еще раз о русском языке в Азербайджане: размышления лингвиста // Зеркало 24 января.- № С. [AZ-Г]Рафик Алиев: бывший начальник Бакинского управления Профтехобразования: О профтехучилищахи многом другом // Эхо.- 31 января.- № С. [AZ-Г]Кямалгызы, Д. Азербайджан в Болонском процессе: Отныне ситема образования нашей страныимеет равные права с другими странами // Эхо.- 31 января.- № С. [AZ-Г]Джафар Джафаров: ректор Института туризма: "Без профессиональных кадров невозможнопредставить развитие туризма на современном уровне" // Азербайджанские Известия.- 31 января.-№ С. 1, [AZ-Г]39

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Гаджизаде, Ася. Глава российского представительства Фонда Гейдара Алиева Лейла Алиевапосетила детский дом-школу в Санкт-Петербурге // Бакинский рабочий.- 6 февраля.- № С. [AZ-Г]Болонский процесс: окно в Европу // Бакинский рабочий.- 14 февраля.- № С. Примеч.: Беседа корреспондента с профессором Тельманом Меликовым [AZ-Г]Рагимова, Кямаля. Научные открытия – // Consultinq & Business.- № С. Примеч.: Открытия и изобретения ученых в году [AZ-J]Манафлы, Р. Изменены правила приема в вузы: с этого года прием документов в высшие исредние специальные учебные заведения будет осуществляться посредством интернета // Эхо.- февраля.- № С. 1, [AZ-Г]Власенко, Е. "Наука не кончается": 14 февраля исполнится 80 лет выдающемуся ученому СергеюКапице // Огонек.- № С. [RU-Ж]"Русский язык в Азербайджане живет и продолжает жить": Так сказал ПрезидентАзербайджана на торжественном заседании Ученого совета МГУ // Око.- 29 февраля.- № С. [AZ-Г]Азербайджан может гордиться таким учебным заведением // Бакинский рабочий.- 1 марта.-№ С. Примеч.: 29 февраля состоялось открытие нового учебного корпуса Азербайджанскойнациональной академии авиации [AZ-Г]Алиев, Р. Есть ли жизнь у ПТУ?: или размышления специалиста // Зеркало.- 1 марта.-№ С. [AZ-Г]Ибрагимова, Джейла. Национальная интеллигенция: их имена украшают историю // Зеркало 1 марта.- № С. Примеч.: О представителях династии Векиловых [AZ-Г]Кирилловых, Андрей. Структурные преобразования в системе высшего образования: измененияправового регулирования // Право и экономика.- № С. [RU-Ж]Колмановский, И. Исполнилось ровно 55 лет со дня открытия двойной спирали ДНК, котороеполностью изменило отношения человека и природы // Новое время.- № С. Примеч.:Интервью одного из авторов величайшего открытия, двойной спирали ДНК, нобелевского лауреатаДжеймса Уотсона [RU-Ж]Савин, Антон. Мистерия Халлядж // Наука и религия.- № С. Примеч.: О восточномфилософе средневековья Мансуре Халладже [RU-Ж]Ализаде, Д. С конца марта по 1 мая: будет осуществляться прием документов в вузы и ссузыстраны исключительно посредством Интернета // Эхо.- 13 марта.- № С. - [AZ-Г]Гасанов, Ф. В "Огненном кольце" будет создан филиал Азербайджанского института // Вышка марта.- № С. Примеч.: Интервью академика МАН и Российской академии естественныхнаук Эльчина Халилова [AZ-Г]* * *Azimova, Rafiga. Philosophy of education - an important feature for society under renovation // Today& Tomorrow. Azerbaijan in Focus.- february.- № p [AZ-M]40

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________6. ƏDƏBİYYATƏliyeva, G. "Füzuli sevir – Füzuli düşünür deməkdir": akademik Məmməd Cəfərin füzulişünaslıqgörüşləri haqqında // ci qəzet.- 8 yanvar.- № S [AZ-Q]Behbudqızı, Samirə. Müşfiq ənginliyi: bu ölməz şairin vəfatından 70 il ötür // Həftə içi.- 9 yanvar.-№ S Mikayıl Müşfiqin vəfat tarixi 5 yanvar ci il hesab olunmaqdadır [AZ-Q]Nəbiyev, Bəkir. Uşaq ədəbiyyatının xanım anası: Xanımana Əlibəylinin iki cildlik "Seçilmiş əsərləri"nəmüqəddimə // Ədəbiyyat.- 11 yanvar.- № S [AZ-Q]Əliyev, Yusif. Hüseyn Cavidə məhəbbətlə: böyük sairin illik yubileyini Bakı Pedaqoji Kadrlarınİxtisasartırma İnstitutu da qeyd etdi // Azərbaycan müəllimi.- 11 yanvar.- № S [AZ-Q][AZ-J]Yusifli, Vaqif. Tənqid yarpaqları: tanış olun, bu, Eyvaz Zeynalovdur // Ulduz.- № SƏləkbərli, Musa. Unudulmaz Mir Cəlal müəllim haqqında // Ulduz.- № S. [AZ-J]Məzahimqızı, Fidanə (Cavadova). Azərbaycan dramaturgiyasında Hüseyn Cavidin yeri // Mədənimaarif.- № S [AZ-J]Rəhimov, Əhliman. Şirvanın azman aşığı // Mədəni maarif.- № S Qeyd: Şirvanlıaşıq Əhməd Ədil bəy oğlu Rüstəmovun həyat və yaradıcılığı haqqında [AZ-J]İsmayılov, Hüseyn. Folklor - mənəvi varlığımızın təməl daşı // Xalq qəzeti.- 15 yanvar.- №S Qeyd: AMEA Folklor İnstitutunun direktoru, filologiya elmləri doktoru Hüseyn İsmayılovun araşdırmaları[AZ-Q]Rzayev, Vidadi Əsəd oğlu. Söhbət açmaq istəyirəm // Ədəbiyyat.- 18 yanvar.- № S Qeyd:Aşıq Əsədin oğlu V. Rzayev atasının ustadı Aşıq Ələsgərin əsərlərini illərdən bəri nəşr etdirən nəvəsi İslamƏləsgərə iradlarını bildirir [AZ-Q]Qaliboğlu, Elçin. 20 yanvar faciəsi incəsənətdə: Rəhman Əlizadə: "İlk növbədə ədəbiyyat bu mövzuyamüraciət etməlidir" // Xalq cəbhəsi.- 19 yanvar.- № S [AZ-Q]İsayev, Əhməd. Dədə Şəmşirin ikinci vətəni: Xanlarda bağ salınıb, büst qoyulub, musiqi məktəbi onunadını daşıyır // Azərbaycan.- 25 yanvar.- № S [AZ-Q]Гулиев, Гасан. Эмигрантская литература Азербайджана: до конца не изученный "материкнациональной литературы" // Каспий.- 26 января.- № С. [AZ-Г]Salamoğlu, Təyyar. "Ruhun dindiyi yerdə" yaxud Mətləb Nağı lirik sair kimi" // Ulduz.- №S [AZ-J]Həbibbəyli, İsa. Azərbaycan ədəbiyyatında Səməd Vurğun məktəbi və Səmədoğlular // Ədəbiyyat 1 fevral.- № S Qeyd: Xalq şairi Səməd Vurğun, oğlanları Yusif və Vaqif Səmədoğlunun yaradıcılığıhaqqında [AZ-Q]Namazov, Qara. Erməni aşıqların türkcəyə sevgisi: tarix bu sirrin üstünü açır // Kaspi.- 1 fevral.-№ S Qeyd: Ermənilərin xalq şeiri və qusan yaradıcılığı haqqında [AZ-Q]41

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Mədətoğlu, Əbülfət. "Sənətkar zamanının qərəzsiz müxalifi olmalıdır" // Ədalət.- 2 fevral.-№ S Qeyd: "Azərbaycan" jurnalının baş redaktoru İntiqam Qasımzadə ilə müsahibə [AZ-Q]Hər yazıçının arzusu - Nobel // Yeni Azərbaycan.- 2 fevral.- № S [AZ-Q]Əbdüllətif Bəndəroğlu dünyasını dəyişdi // Ədəbiyyat qəzeti.- 8 fevral.- № S Qeyd:Görkəmli İraq türkman şairi, ictimai xadimi Əbdüllətif Bəndəroğlu haqqında [AZ-Q]Cəfərov, Nizami. "Dolu" ədəbiyyatın "Qarabağnamə"sidir // Ədalət.- 9 fevral.- № S.3, Qeyd: Aqil Abbasın "Dolu" romanı haqqında [AZ-Q]Qaliboğlu, Elçin. "Əli və Nino" romanı ətrafında mübahisələr davam edəcək" // Xalq cəbhəsi.- fevral.- № S Qeyd: "Azərbaycan Mədəniyyət Xadimləri" Assosiasiyasının rəhbəri, professor HəsənQuliyevin "Əli və Nino"nun müəllifi olduğu iddia edilən Məhəmməd Əsəd bəy – Qurban Səid haqqındamüsahibəsi [AZ-Q]Hüseynbəyli, Elçin. Anarı anlamaq zamanı // ci qəzet.- fevral.- № S Qeyd: Xalqyazıçısı Anarın yaradıcılığı haqqında [AZ-Q]Rüstəmli, Asif. Məxfi əməliyyat: Cəfər Cabbarlının sovet dönəmində həbsi barədə (Məxfi arxivmaterialları əsasında ilk dəfə) // ci qəzet.- 19 fevral.- № S [AZ-Q]Əlioğlu, Paşa. Ədəbiyyat dərgiləri konqresi // Ədəbiyyat qəzeti.- 22 fevral.- № S Qeydci ilin dekabrında İstanbulda keçirilən I Türk Dünyası Ədəbiyyat Dərgiləri Konqresi haqqında [AZ-Q]Nəbiyev, Bəkir. Ədəbiyyat fəlsəfəsinin tədqiqi // Ədəbiyyat qəzeti.- 22 fevral.- № S Qeyd:AMEA-nın müxbir üzvü, fəlsəfə elmləri doktoru, professor Səlahəddin Xəlilovun yaradıcılığı haqqında [AZ-Q]Ənvəroğlu, Himalay. Ustad sənətkar, qüdrətli ədəbiyyatşünas, böyük pedaqoq // Xalq qəzeti.- fevral.- № S Qeyd: Mir Cəlal - Yazıçı-vətəndaş Mir Cəlal Paşayev haqqında [AZ-Q]Nəzirli, Kamran. Xalqın yazıçısı // Yeni Azərbaycan.- 23 fevral.- № S Qeyd: Xalqyazıçısı Anarın 70 illiyinə həsr olunur [AZ-Q]Həbibbəyli, İsa. Əylisdən Əkrəm Əylisliyəcən // İki sahil.- 23 fevral.- № S Qeyd: Xalqyazıçısı Əkrəm Əylislinin yaradıcılığı haqqında [AZ-Q]Dünya şöhrətli yazıçı Çingiz Aytmatov Azərbaycana gələcəkdir // Xalq qəzeti.- 23 fevral.-№ S Qeyd: Fevralın də Dünya Azərbaycanlıları Konqresi Azərbaycan nümayəndəliyinin və TürkdilliDövlətlərə Siyasi Dəstək Fondunun təşəbbüsü və təşkilatçılığı ilə dünya şöhrətli yazıçı Çingiz AytmatovAzərbaycana gələcəkdir [AZ-Q]Ağacan, Həsən. "Ədəbi İrəvan – ": ruh insanlarının sənət əsəri // Ekspress.- fevral.-№ S Qeyd: "Ədəbi İrəvan – " kitabı haqqında [AZ-Q]Məşhur qırğız yazıçısı Çingiz Aytmatov Azərbaycanda səfərdədir: ümummilli lider Heydər Əliyevinməzarını və Şəhidlər Xiyabanını ziyarət // Xalq qəzeti.- 26 fevral.- № S [AZ-Q]Qasımzadə, İntiqam. Ədəbiyyatımızın güzgüsü // Azərbaycan.- № S Qeyd: "Azərbaycan"jurnalının 85 yaşı [AZ-J]Babayev, Yaqub. "Azərbaycan şerinin Sədisi": Xacə Hümam Təbrizi: // Azərbaycan № S [AZ-J]Əsgərli, Zaman. Bir daha Natəvan haqqında // Azərbaycan.- № S Qeyd: XurşidbanuNatəvan haqqında tarixi arayış [AZ-J]42

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Əbülhəsənli, Tofik. "Gəlin, təbiəti düşünək bir az": müasir Azərbaycan poeziyasında təbiət lirikası// Azərbaycan.- № S [AZ-J]Çingiz Aytmatovun 80 illiyinə həsr edilmiş təntənəli gecə // Xalq qəzeti.- 26 fevral.- №S Qeyd: Fevralın də Bakı Əyləncə Mərkəzində məşhur qırğız yazıçısı Çingiz Aytmatovun anadanolmasının 80 illiyi münasibətilə Qırğızstanın Türkdilli Ölkələrin Siyasətinə Dəstək İctimai Fondu və DünyaAzərbaycanlıları Konqresinin Azərbaycan Nümayəndələri tərəfindən təntənəli gecə təşkil edilmişdir [AZ-Q]Məhərrəmova, T. Türk xalqlarının canlı əfsanəsi: Çingiz Aytmatov Bakıdadır // Kaspi.- 26 fevral.-№ S [AZ-Q]Qaliboğlu, Elçin. "Qarabağ mövzusunda yüksək səviyyəli əsərlər yazılmalıdır": Əlisahib Əroğul:"Ermənilərin başımıza gətirdikləri fəlakətlər hələ ədəbiyyatımızda kifayət qədər bədii ifadəsini tapmayıb" // Xalqcəbhəsi.- 27 fevral.- № S Qeyd: Yazıçı-tədqiqatçı Əlisahib Əroğulla müsahibə [AZ-Q]Quliyev, Fəxrəddin. Aşıq şeirində mikro və makrokosm münasibətləri haqqında // Azərbaycan bu günvə sabah.- № S Qeyd: Sonda məqalənin rus dilində xülasəsi verilmişdir [AZ-J]Cəfərov, Nizami. Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı yaxud bir dərslik haqqında bir neçə söz // Ədəbiyyatqəzeti.- 29 fevral.- № S [AZ-Q]Aydınoğlu, Tahir. Ulu türk sözünün Aytmatov zirvəsi // Xalq qəzeti.- 29 fevral.- № SQeyd: Fevralın də Bakıda Atatürk Mərkəzində zəmanəmizin görkəmli ədibi və ictimai xadimi, dünyaşöhrətli qırğız yazıçısı Çingiz Aytmatovun yubileyi keçirilmişdir [AZ-Q]Məlahət. Niyə məhz, Çingiz Aytmatov?: Azərbaycanda "Nobel mükafatına layiqli o qədər yazıçı, şairvar ki // Şərq.- 1 mart.- № S Qeyd: Yazıçı-dramaturq Seyran Səxavət və yazıçı-publisist, millətvəkili Aqil Abbasın fikirləri [AZ-Q]Qasımlı, İlhamə. Əlyazmalar da yanarmış: qələm klavişlərə qurban gedir // ci qəzet.- 1 mart.-№ S [AZ-Q]"70 illik tarixdə mənim həyatımda heç nə dəyişməyəcək": Anar: "İndiyəcən necə yaşamışamsa,bundan sonrakı illəri də elə yaşayacağam": Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri, xalq yazıçısı Anar 70 illikyubileyi ərəfəsində APA-ya müsahibə verib // Şərq.- 6 mart.- № S [AZ-Q]Anar: "Müasirlərimdən çox razıyam": "Əgər təzədən yaşamaq mümkün olsaydı, bəzi səhvlərimitəkrar etməzdim": Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri, xalq yazıçısı Anarın 70 illik yubileyi ərəfəsində APA-yamüsahibəsi // ci qəzet.- 6 mart.- № S [AZ-Q]Həsənov, Eldar. Adıyla doğulan, adını doğruldan sənətkar // Ədəbiyyat qəzeti.- 7 mart.- №S Qeyd: Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri, xalq yazıçısı Anarın 70 illik yubileyi Buxarestdə qeydolunacaq [AZ-Q]Telmanqızı, Sevinc. "Həyat 70 yaşdan sonra başlayır": yazıçı Anar: "Bəlkə də Azərbaycanda mənimqədər qayğılı ömür yaşayan olmayıb" // Yeni Müsavat.- 10 mart.- № S Qeyd: Xalq yazıçısı Anarlamüsahibə [AZ-Q]OL, Əjdər. Ağalar Mirzə getdi // ci qəzet.- 8 mart.- № S Qeyd: Şair, folklorşünasAğalar Mirzə haqqında [AZ-Q]Qaraxanlı, Elxan Zal. Azərbaycanın Anarı // Ekspress.- 13 mart.- № S Qeyd: Xalqyazıçısı Anar haqqında [AZ-Q]"İki min il yaşasan da dünyaya bələd ola bilməzsən": duet // Ulduz.- № S Qeyd:Nadir Azayoğlu ilə Əyyub Qiyas "Duet" də! [AZ-J]43

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Xəyal, Sona. Dünya şöhrətli yazıçı, həvəskar şair // Kaspi.- 14 mart.- № S Qeyd: Xalqyazıçısı Anarın 70 illik yubileyinə həsr olunur [AZ-Q]Azərbaycan Oljasın gözü ilə // Mədəni maarif.- № S Qeyd: Oljas Süleymenovlamüsahibə [AZ-J]Oljas Süleymenov: "Özümü də, dünyanı da sənin kimi adamlarla görüşdən sonra daha yaxşıanladım" // Azərbaycan.- 14 mart.- № S Qeyd: Görkəmli qazax yazıçısı Oljas SüleymenovunAzərbaycanın xalq yazıçısı Anara yubiley təbriki [AZ-Q]Nəbiyev, Bəkir. Vüqarlı, əzəmətli // Ədəbiyyat qəzeti.- 14 mart.- № S.2, 4- Qeyd: İsmayılŞıxlının əsərləri haqqında [AZ-Q]Kamal, Rüstəm. E. Hüseynbəyli: Süjet instinkti və tarixin ehtirası // Ədalət.- 20 mart.- №S Qeyd: Yazıçı Elçin Hüseynbəylinin yaradıcılığı haqqında [AZ-Q]Mirzə, Nizami. O, bir yaz günü dünyaya göz açmışdı // Azərbaycan müəllimi.- 20 mart.- №S Qeyd: Xalq şairi Səməd Vurğunun həyat və yaradıcılığı haqqında [AZ-Q]Nəbiyev, Bəkir. Vüqarlı. əzəmətli (II) // Ədəbiyyat qəzeti.- 20 mart.- № S Qeyd: Xalqyazıçısı İsmayıl Şıxlının yaradıcılığı haqqında [AZ-Q]Novruzov, Tərlan. Professor Mir Cəlal Paşayev Sabir irsinin görkəmli tədqiqatçısı kimi // Xalq qəzeti 21 mart.- № S [AZ-Q]Quliyeva, Aynur. "Hələ qarşıda görüləsi çox iş var" // ci qəzet.- 20 mart.- № SQeyd: Xalq yazıçısı Anarla Yaşar Əliyevin söhbəti[AZ-Q]Quliyeva, Aynur. Nuridə Atəşi: "Azərbaycan Əsəd bəyə sahib çıxmalıdır" // ci qəzet.- mart.- № S Qeyd: Nuridə Atəşi ilə Rəşad Məcidin söhbəti [AZ-Q]Məcid, Rəşid. Əsəd bəy və Nuridə xanım: ötən əsrin birinci yarısında Avropada Azərbaycan nəsrininşedevr nümunələrini yaradan Məhəmməd Əsəd Bəyin – Qurban Səidin narahat ruhuna və bu dahi Azərbaycanyazıçısını Vətəninə qaytarmaq istəyən Nuridə Atəşinin müqəddəs savaşına ehtiramla // ci qəzet.- mart.- № S [AZ-Q]Sadıqov, Bəxtiyar. Müharibənin yazılmamış qanunları: Aqil Abbasın "Dolu" romanının oxuyarkən// Azərbaycan.- 31 mart.- № S Qeyd: "Dolu" romanı Qarabağ müharibəsi haqqında yazılmışdır[AZ-Q]* * *Скосырев, В. Наш современник Руми // Азия и Африка.- № С. [RU-Ж]Султанлы, Вагиф. Место тюркской литературы в мировой культуре // İRS - Nasledie.- № С. [AZ-J]Меликли, Тофик. Джелаледдин Руми // İRS - Nasledie.- № С. [AZ-J]Эмигрантская литература Азербайджана: до конца не изученный "материк национальногодостояния" // Каспий.- 19 января.- № С. [AZ-Г]Эмигрантская литература Азербайджана: до конца не изученный "материк национальнойлитературы" // Каспий.- 2 февраля.- № С. [AZ-Г]44

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Мурсалова, М. Восточный человек не может быть ориенталистом // Эхо.- 9 февраля.- №С. 7, Примеч.: Из жизни Мухаммеда Асад бека [AZ-Г]Анар: "Моя мечта – издание "Антологии азербайджанской поэзии" на русском языке" // АзербайджанскиеИзвестия.- 20 февраля.- № С. Примеч.: интервью народного писателя Анара [AZ-Г]Зубрус, Д. Чингиз Айтматов: "Я счастлив, я очень счастлив": 25 февраля в Баку отметили летиеписателя // Зеркало.- 27 февраля.- № С. [AZ-Г]Джамиль, Адил. Эпос "Манас" // Мир литературы.- 1 марта.- № С. [AZ-Г]Гасанов, Эльдар. "Новое имя и новая подпись в истории азербайджанской литературы" // Каспий 8 марта.- № С. Примеч.: О проведенном в Румынии мероприятии, посвященном летнемуюбилею народного писателя Азербайджана Анара [AZ-Г]Народному писателю Азербайджана Анару - 70 лет // Зеркало.- 8 марта.- № С. Примеч.: К летию Анара в издательстве "Азернешр" выходит книга московской писательницы икритика Людмилы Лавровой "Знакомый незнакомец" [AZ-Г]Воздухоплаватель // Азербайджанские Известия.- 14 марта.- № С. Примеч.: Олетнем юбилее народного писателя Анара [AZ-Г]Борозняк, А. И. "Мертвые будут обвинять Вас" Роман Э.М. Ремарка "Время жить и времяумирать" в контексте дискуссий о преступлениях нацизма // Новая и новейшая история.- №С. [RU-Ж]Мальков, В. Л. Из личной переписки Р. Шервуда // Новая и новейшая история.- №С. Примеч.: Место известного американского писателя ХХ века Роберта Эммета Шервуда,автора книги "Рузвельт и Гопкинс: глазами очевидца" в американской исторической литературе [RU-Ж]Коровин, Андрей. Современная скандинавская литература // Современная Европа.- № С. Примеч.: Литература скандинавских стран: исландская литература и шведская литература [RU-Ж]Талыбова, А. Асим Джалилов: "Художник должен звать не к потрясениям, а к добру во благообщества и каждого человека в отдельности" // Литературный Азербайджан.- № С. Примеч.: Интервью с журналистом, сценаристом А. Джалиловым [AZ-J]Ислам, А. Ильхам Гаджиев: "Моя душа – в литературе, поэзии, живописи, путешествиях":интервью с писателем, создавшим историю любви бакинца и петербуржанки // Эхо.- 20 марта.-№ С. [AZ-Г]Медведенко, А. Ахматова – Модильяни. Больше, чем любовь // Эхо планеты.- № С. Примеч.: Об отношениях русской поэтессы Анны Ахматовой и художника Модильяни [RU-Ж]* * *Poet Shah // EURO Xəbər.- January.- № p Note: About Shah Ismail Khatai [AZ-N]Baghirov, Aqshin. Teacher, journalist, writer // EURO Xəbər.- 31 yanvar fevral.- № SNote About the genius satirist of Azerbaijan Jalil Mammadguluzade [AZ-Q]45

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________7. MƏDƏNİYYƏT. TURİZMXəlilzadə, Flora. Mənəvi həyatımız zənginləşir // Azərbaycan.- 1 yanvar.- № S Qeyd:Azərbaycan Pespublikasının Prezidenti İlham Əliyevin mədəniyyət sahəsində imzaladığı sərəncamlarictimaiyyət tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır [AZ-Q]Hüseynli, Qabil. Mənəvi ekspansiya // Gün Səhər.- 8 yanvar.- № S Qeyd: Qərbin kütləvimədə-niyyəti təhrif edilmiş formalarda həyatımızın müxtəlif sahələrinə təcavüz edir [AZ-Q]Əmirxanov, Sabir. Xınalıq – açıq səma altında muzey // Xalq qəzeti.- 8 yanvar.- № SQeyd: Xınalıq Tarix-Etnoqrafiya Muzeyi haqqında [AZ-Q]Şirinov, E. Qarabağ el və obalarında bəhs edən dəyərli kitab: jurnalist-etnoqraf Ənvər Çingizoğlu vətarixçi Fazil Baxşəliyevin "Qarabağın el və obaları" adlı yeni kitabı işıq üzü görüb // Təzadlar.- yanvar.-№ S [AZ-Q]Hüseynova, Lalə. Aqşin Əlizadənin musiqi dünyası düşüncə və mülahizələrdə // Qobustan.- № S Qeyd: Aqşin Əlizadə [AZ-J][AZ-J]Hüseynov, Əlisəftər. Kinoda və poeziyada mətnin semantik quruluşu // Qobustan.- № SZümrüd. Azərbaycan xalça sənətinin şah əsəri // Səs.- 9 yanvar.- № S Qeyd: Keçən əsrinortalarında Altayda yerli türklərin Pazırıq (Basırıq) dediyi yerdən tapılan xalı haqqında [AZ-Q]Vəzirov, Cəlil. illiyin bir addımlığında // Qobustan.- № Qeyd: Naxçıvan Ədəbiyyat muzeyiyubiley ərəfəsində [AZ-J]Hüseynova, Könül. Fərhad Bədəlbəyli yaradıcılığının mədəniyyətimizdəki rolu // Qobustan.- № S [AZ-J]Cəfərzadə, Zaur. Mədəniyyət tipologiyasının məqsədləri, metodoloji əsasları və təsnifat ziddiyyətləri// Qobustan.- № S [AZ-J]Məlikova, Nigar. Musiqi folklorunun canlı ensiklopediyası // Qobustan.- № S Qeyd:Cabbar Qaryağdıoğlu haqqında [AZ-J]Hüseynoğlu, Səməd. Sabirabad: mədəni tədbirlərin keçirilməsi ənənə halını alıb // Xalq qəzeti.- yanvar.- № S Qeyd: Sabirabad rayon mədəniyyət və turizm şöbəsinin müdiri Əhməd Ramazanovlamüsahibə [AZ-Q]Əliyeva, Tamilla. Türk Dünyasının mədəniyyət xadimləri Qaziantəpdə görüşüblər // Azərbaycan 10 yanvar.- № S Qeyd: Türkiyənin Antəp şəhəri ci illərdəki müharibə zamanı düşmənəqarşı vuruşaraq çox sayda şəhid verən, qazisi olan şəhər sonradan Qaziantəp adını alıb [AZ-Q]Əkbərov, Canəli. "Çahargah" muğam dəsgahının bədii xronoloji təsnifatı və estetik təsiri // Qobustan № S [AZ-J]Hafizova, Sabina. Alla Bayramova: Niyazinin yaradıcılıq irsi: onu necə təbliğ edilirik?! // Mədənimaarif.- № S [AZ-J]Abdullayeva, Yaqut. Tofiq Quliyev və Azərbaycanın milli musiqisi // Mədəni maarif.- №S [AZ-J]Həsənqızı, E. Nümunəvi kitabxana // Mədəni maarif.- № S Qeyd: Abdulla Şaiq adınaBalakən uşaq kitabxanası haqqında [AZ-J]46

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Həmzəyeva, S. Barat Şəkinskaya // Mədəni maarif.- № S Qeyd: Korifey sənətkarımızınhəyatı və səhnə yaradıcılığı haqqında [AZ-J]Əyyub, Vurğun. Uğurlar olsun Avdı! // Şərq.- 12 yanvar.- № S Qeyd: "Ozan-aşıq sənəti"müsabiqəsi haqqında [AZ-Q]Qorxmaz. Şərqdə ilk operanın yaşı tamam olur: Dahi Üzeyir Hacıbəyovun "Leyli və Məcnun"operasının ilk tamaşası ci il yanvarın də nümayiş etdirilib // ci qəzet.- 12 yanvar.- №S.1, [AZ-Q]Əlizadə, Məryəm. Zamandan zamana: görkəmli teatr rejissoru Tofiq Kazımova həsr olunur // ciqəzet.- 12 yanvar.- № S [AZ-Q]Hüseynzadə, Xuraman. Əməkdar artist Ağalar Bayramov: "Bədii qiraət sənəti şoular dumanındagörünməz olub" // ci qəzet.- 12 yanvar.- № S Qeyd: Ağalar Bayramovla müsahibə [AZ-Q]Quliyev, Vilayət. Üzeyir bəy – millətinin Məcnunu // ci qəzet.- 12 yanvar.- № SQeyd: ci il yanvarın də (yeni stillə də) Bakıdakı Tağıyev teatrında müsəlman Şərqinin ilk operası –Ü. Hacıbəylinin "Leyli və Məcnun"u tamaşaya qoyulmuşdu [AZ-Q]Vəzirov, Cəlil. Naxçıvan qadınlarının səhnə fəaliyyəti: tariximizin qəhrəmanlıq səhifələrində Azərbaycanqadınlarının öz şöhrəti, şərəf və ləyaqəti var // EURO Xəbər.- yanvar.- № S Qeyd: Naxçıvanteatrının qadın aktrisaları haqqında [AZ-Q]Qədirov, Məhsun. "Müəllifsiz" nəğmələr // ci qəzet.- 15 yanvar.- № S [AZ-Q]Bədəlov, N. Mərahim Fərzəlibəyov: "Məni özümdən başqa heç kim oynaya bilməz" // El.- № S [AZ-J]Fərəcova, Z. Məşədixanım Nemət: daşlaşan sirlərin sirdaşı // El.- № S [AZ-J]Bədəlov, N. "O qədər gərəksiz olmadım məncə": Rəfiqə Nəsibova həyat yoldaşı Bəhram Nəsibovhaqqında // El.- № S [AZ-J]Üç aydan çox davam edən "Muğam Müsabiqəsi – " maraqlı final yarışması ilə başa çatdı// Xalq qəzeti.- 16 yanvar.- № S Qeyd: Yanvarın də M. Maqomayev adına Azərbaycan DövlətFilarmoniyasında Azərbaycan Mədəniyyətinin Dostları Fondunun layihəsi və Heydər Əliyev Fondunun dəstəyiilə üç aydan çox davam edən "Televiziya Muğam Müsabiqəsi – "nin final mərhələsi keçirilmişdir [AZ-Q]Milli kinomuz dünya bazarına çıxa biləcəkmi?: Abbas Əliyev: "Kinematoqrafçılar İttifaqı filmlərimizhaqqında peşəkar ictimai rəy formalaşdırmalıdır" // Mədəniyyət.- 16 yanvar.- №1/ S Qeyd: Kinematoqrafçılarİttifaqının katibi Abbas Əliyevin müsahibəsi [AZ-Q]Nizamiqızı, Həmidə. "Qızıl kitab": Söhbət qarlı-şaxtalı qış günlərində ilıq nəfəsləri ilə redaksiyamızıisidən qonaqlarımızdan gedir // Mədəniyyət.- 16 yanvar.- №1/ S Qeyd: Azərbaycan Respublikası<strong>Prezidentinin</strong> xüsusi aylıq təqaüdünə layiq görülmüş istedadlı uşaqlar haqqında [AZ-Q]Mədətoğlu, Əbülfət. "Dövlətçilik tariximizi məhz Qacar bərpa etmişdi": "Mən Nəsimi rolundan imtinaetdikdən sonra Ədil İsgəndərov da Teymurləngi oynamaqdan imtina etdi" // Ədalət.- 16 yanvar.- №S Qeyd: Rejissor Şeyx Əbdül Mahmudbəyovla müsahibə [AZ-Q]UNESCO-nun missiyasının tərkibi təsdiqlənib: Missiya Azərbaycan və Ermənistanda mədəni-tarixiabidələrin monitorinqini aparacaq // Səs.- 17 yanvar.- № S [AZ-Q]Qasımov, Qalib. Yurdun möhürü-məzar daşları: Qərbi Azərbaycanın incəsənət nümunələri bu yerlərinqədim türk yurdu olduğunu təsdiqləyən faktlardır // Kaspi.- 17 yanvar.- № S [AZ-Q]47

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Zümrüd. Mərkəzi-Elmi Kitabxananın növbəti nəşri işıq üzü görüb // Səs.- 18 yanvar.- № S[AZ-Q]Sabirqızı, Ülviyyə. "Leyli və Məcnun": Şərqin ilk operasının yaşı tamam olur // Mədəniyyət.- yanvar.- №3/ S [AZ-Q]Qaliboğlu, Elçin. 20 yanvar faciəsi incəsənətdə: Rəhman Əlizadə: "İlk növbədə ədəbiyyat bu mövzuyamüraciət etməlidir" // Xalq cəbhəsi.- 19 yanvar.- № S [AZ-Q]Rüstəm, Z. Milli Kitabxana elektron kitabxana sisteminə daxil olacaq: əcnəbilər Azərbaycan elektroninformasiya bazasına birbaşa daxil ola biləcəklər // Ayna.- 19 yanvar.- № S [AZ-Q]Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyeva "Muğam televiziya müsabiqəsi – "-ninqalibləri və münsiflər heyətinin üzvləri ilə görüşmüşdür // Xalq qəzeti.- 23 yanvar.- № S [AZ-Q]Cəfər, Röyanə. İçərişəhər: Mədəniyyətimizin incisi // Mədəniyyət.- 23 yanvar.- №5/ S[AZ-Q]Hüseynov, Arif. Xalqın muğam xəzinəsi: Heydər Əliyev Fondu bu xəzinənin qapılarını musiqisevərlərinüzünə geniş açdı // Azərbaycan.- 23 yanvar.- № S [AZ-Q]Göytürk. İran Azərbaycan muğamına tab gətirmədi: Nasir Ətapurun müsabiqədə iştirakı fars rejimininAzərbaycan Respublikası əleyhinə planlarını alt-üst edib // Xalq cəbhəsi.- 23 yanvar.- № S [AZ-Q]Həbibbəyli, İsa. Xalq rəssamı Tahir Salahov haqqında söz // Azərbaycan.- 24 yanvar.- №S [AZ-Q]Vəliyev, Məhəmməd. "Leyli və Məcnun" operasının yubileyi keçirilmişdir // Respublika.- 24 yanvar.-№ S Qeyd: Səbail rayonu, ci yaşayış sahəsində yerləşən 51 saylı orta məktəbdə Şərqdə ilk operaolan "Leyli və Məcnun" operasının illik yubileyi qeyd olunmuşdur. Dahi bəstəkarımız Üzeyir HacıbəyovQori Müəllimlər Seminariyasını bitirdikdən və bir müddət indiki Xocavənd rayonunda işlədikdən sonra Bakışəhərinə gələrək, ci illərdə məhz bu məktəbdə müəllimlik etmişdir [AZ-Q]İlk operamız milli mətbuatımızda: XX əsrin cu illəri // Ədəbiyyat.- 25 yanvar.- № SQeyd: Dahi bəstəkar Üzeyir bəy Hacıbəyovun "Leyli və Məcnun" operasının illiyi münasibətilə [AZ-Q]İmanov, Vahid. Prezident Kitabxanası beş ildə müasir kitabxana-informasiya mərkəzinin bütün atributlarınıözündə əks etdirə bilmişdir // Xalq qəzeti.- 25 yanvar.- № S Qeyd: Azərbaycan Respublikası<strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsinin Prezident Kitabxanasının yaradılmasının 5 illiyinə həsr olunmuş "Dövlətidarəetmə orqanlarının sənəd-informasiya təminatı: müasir vəziyyəti və inkişaf perspektivləri" mövzusunda elmipraktik konfrans keçirilmişdir [AZ-Q]Nizamiqızı, Həmidə. Füzuli eşqi + Üzeyir bəy məhəbbəti = "Leyli və Məcnun" // Mədəniyyət.- yanvar.- №7/ S Qeyd: Üzeyir bəy Hacıbəyovun "Leyli və Məcnun" operasının illiyi münasibətilə[AZ-Q]Muzeylərimiz: iş də doğmadı, münasibət də // Mədəniyyət.- 25 yanvar.- №7/ S [AZ-Q]Bu gün "Leyli və Məcnun" operasının yubileyi qeyd olunur: Şərqin ilk operasının yaranmasından il ötdü // Mədəniyyət.- 25 yanvar.- №7/ S [AZ-Q]Həsənova, Cəmilə. Üzeyir Hacıbəyovun "Leyli və Məcnun" operasının səhnəyə qoyulmasının illiyitamam oldu // Xalq qəzeti.- 25 yanvar.- № S Qeyd: Dahi Azərbaycan bəstəkarı Üzeyir Hacıbəyovunbirinci operası olan "Leyli və Məcnun" yüz il bundan əvvəl ci il yanvarın də (yeni təqvimlə də) ilkdəfə səhnəyə qoyulmuşdur [AZ-Q]48

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Prezident Kitabxanası Azərbaycanda kitabxana işinin müasir səviyyədə qurulmasında mühümrol oynayır // Azərbaycan.- 25 yanvar.- № S Qeyd: Azərbaycan Respublikası Prezidenti İşlərİdarəsinin Prezident Kitabxanasının 5 illiyinə həsr olunmuş "Dövlət idarəetmə orqanlarının sənəd-informasiyatəminatı: müasir vəziyyəti və inkişaf perspektivləri" adlı beynəlxalq elmi-praktiki konfrans keçirilmişdir [AZ-Q]Quliyeva, Aynur. İsmayıl Ömərov: "Azərbaycanın "Eurovision"da iştirakı tarixi hadisədir": İTV rəhbəriAzərbaycanın bu nüfuzlu müsabiqədə yüksək səviyyədə təmsil olunması üçün zəruri tədbirlərin görüldüyünüdeyir // ci qəzet.- 25 yanvar.- № S [AZ-Q]Məmmədov, Rəna. Hüseynqulu Sarabski // Azərbaycan.- 25 yanvar.- № S Qeyd: "Leylivə Məcnun" - [AZ-Q]Əfəndi, Rasim. Fransada Azərbaycan sənət abidələri // Elm.- 25 yanvar.- №1/ S [AZ-Q]Bağırov, Adil. "Naxçıvan ensiklopediyası" zəngin onomastik mənbələrdən biridir // Elm.- 25 yanvar.-№1/ S [AZ-Q]Azərbaycan Milli Ensiklopediyasının xüsusi cildinin təqdimatı olmuşdur // Elm.- 25 yanvar.-№1/ S [AZ-Q]Heydər Əliyev Fondu ilə Rusiya Milli Kitabxanası arasında saziş imzalanacaq // Xalq qəzeti 26 yanvar.- № S Qeyd: Sazişi Heydər Əliyev Fondunun Rusiyadakı nümayəndəliyinin başçısıLeyla Əliyeva və Rusiya Milli Kitabxanasının baş direktoru Vladimir Zaytsev imzalayacaqlar [AZ-Q]Qarabağlı, Səadət. Şərqin dünyanı valeh edən ilk operası // Xalq qəzeti.- 26 yanvar.- №S Qeyd: Dünya şöhrətli bəstəkarımız dahi Üzeyir bəy Hacıbəyovun məşhur "Leyli və Məcnun" operasınınilk dəfə tamaşaya qoyulmasından il ötür [AZ-Q]Məmmədli, Bəşarət. "Dövlət idarəetmə orqanlarının sənəd-informasiya təminatı: müasir vəziyyəti vəinkişaf perspektivləri" mövzusunda elmi-praktik konfrans başa çatmışdır: konfransda səslənən fikirlər PrezidentKitabxanasının respublikamızın müasir kitabxana quruculuğu sahəsindəki müstəsna əhəmiyyətini əksetdirir // Respublika.- 26 yanvar.- № S [AZ-Q]Dünya teatrdırsa, teatrımız niyə dünya deyil? // Ədalət.- 26 yanvar.- № S Qeyd:Nəsillərin "ədalət"li savaşı rubrikasının qonaqları Akademik Milli Dram Teatrın quruluşçu rejissoru BəhramOsmanov və Yuğ teatrının rejissoru Gümrah Öməridir [AZ-Q]"Dövlət idarəçiliyində varislik, novatorluq və dinamizm" // Xalq qəzeti.- 29 yanvar.- №S Qeyd: Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasında hazırlanmış"Dövlət idarəçiliyində varislik, novatorluq və dinamizm. İlham Əliyevin Prezidentlik fəaliyyətinin xronikası:rəsmi qəbul və səfərlərinin icmalı ()2 kitabı "Azərbaycan" nəşriyyatında çapdan çıxmışdır [AZ-Q]Mehriban Əliyeva: "Muğam bizim mədəniyyətimizin əsas sütunlarından biridir" // Xalq qəzeti 30 yanvar.- № S Qeyd: Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO-nun və İSESKO-nunxoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyeva "Muğam televiziya müsabiqəsi – "ninqalibləri və münsiflər heyətinin üzvləri ilə görüşmüşdür [AZ-Q]Tahirov, Kərim. M. F. Axundov adına Milli Kitabxana yeni əsrin başlanğıcında // Xalq qəzeti.- yanvar.- № S [AZ-Q]Muradlı, Aytən. İncəsənətimizin ötən iki ili: bu müddət ərzində həm ölkə daxilində, həm də xaricdəçox iş görülüb // Kaspi.- 30 yanvar.- № S [AZ-Q]İki illik fəaliyyətə ekskurs // Mədəniyyət.- 30 yanvar.- №9/ S Qeyd: Azərbaycan RespublikasıPrezidenti İlham Əliyevin 30 yanvar cı ildə imzaladığı Sərəncamla Azərbaycan RespublikasınınMədəniyyət və Turizm Nazirliyi bir qurum kimi yenidən təşkil olunmuşdur [AZ-Q]49

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Hafizova, Sabina. Xalqın ən xəlqi övladı // Mədəniyyət.- 30 yanvar.- №9/ S Qeyd: Dahibəstəkar Üzeyir bəy Hacıbəyov haqqında [AZ-Q]"Ruhani" havası yeni aranjimanda maraqla qarşılandı // Şərq.- 31 yanvar.- № S[AZ-Q]Qədirov, Məhsun. Azərbaycan musiqi sənətinə şöhrət gətirən ifaçılar // ci qəzet.- 31 yanvar.-№ S Qeyd: Azərbaycanın xalq artistləri Qurban Pirimov, Bəhram Mansurov, Hacı Məmmədov,Ramiz Quliyev və başqaları haqqında [AZ-Q]Muradova, N. YUNESKO ilə aşıq layihəsi hazırlanır: layihə aşıq sənətini dünyada tanıtdıracaq // Paritet 31 yanvar.- № S [AZ-Q]Üzeyir Hacıbəyov. "Leyli və Məcnun"dan "Koroğlu"ya qədər // Ədəbiyyat.- 1 fevral.- №S Qeyd: Üzeyir Hacıbəyovun ci ildə yazmış olduğu məqalənin kiçik ixtisarla çapı [AZ-Q]Məhərrəmova, T. Teatr və kino sənətimizin əfsanəsi: Ələsgər Ələkbərov bütün rollarında yaratdığısurətə çevrilirdi // Kaspi.- 1 fevral.- № S [AZ-Q]Müğənni Elnur Hüseynov "Avroviziya mahnı müsabiqəsi - " milli seçim turunun qalibiolmuşdur // Azərbaycan.- 3 fevral.- № S Qeyd: Elnur Hüseynov Azərbaycanı mayda Belqraddakeçiriləcək "Avroviziya mahnı müsabiqəsi"də təmçil etmək hüququ qazanmışdır [AZ-Q]Qarayev, Telman. Dahilik və ölməzlik fenomeni // ci qəzet.- 5 fevral.- № S Qeyd:Qara Qarayev - 90 [AZ-Q]Xəlilzadə, Flora. Zənginliklərlə dolu ömür: onun hər əsəri bir yaradıcılıq zirvəsidir // Azərbaycan 5 fevral.- № S Qeyd: XX əsr musiqi mədəniyyətimizin ən görkəmli nümayəndəsi Qara Qarayevzəngin yaradıcılığı və möhtəşəm sənət dünyası ilə bəşəriyyətin diqqət mərkəzində dayanmış şəxsiyyətlərdənbiridir [AZ-Q]Mirzəliyev, Canalı. Qara Qarayevin anadan olmasının 90 illiyinə həsr edilir: publisistik xatirə: "Yeddigözəl"in "İldırımlı yollarla" şöhrət zirvəsinə gediş simfoniyası // Mədəniyyət.- 6 fevral.- № S[AZ-Q]Ülvi, Almaz. Fədakar kitabxanaçı ömrü // Respublika.- 7 fevral.- № S Qeyd: FatmaAğayeva 80 illik ömrünün 50 ildən çoxunu bir yerdə - 85 illiyini qeyd etməyə hazırlaşan M. F. Axundov adınaMilli Kitabxanada çalışmışdır [AZ-Q]Nizamiqızı, Gülər. "Eurovision"da erməniləri çaşdıracağıq": Elnur və Samir sübut edəcək ki,Azərbaycanın mərd oğulları çoxdu // Olaylar.- 8 fevral.- № S Qeyd: "Eurovision"da Azərbaycanıtəmsil edəcək Elnur Hüseynov və Samir Cavadzadə ilə müsahibə [AZ-Q]Quliyeva, Zəkurə. Muğamımızın Arif Babayev zirvəsi: "Mən səsimi Qarabağdan gətirmişəm" // Qarabağ,- fevral.- № S Qeyd: Arif Babayev - 70 [AZ-Q]Nəbiyev, Bəkir. Milli Ensiklopediya - azərbaycançılıq ideologiyasının daşıyıcısı // Ədəbiyyat qəzeti 8 fevral.- № S [AZ-Q]"Azərbaycan gömrüyü: tarixi ənənələr və müasirlik" adlı kitabın ingilis dilində nəşrinin təqdimatıkeçirilmişdir // Gömrük xəbərləri.- 9 fevral.- № S [AZ-Q]Mənsum İbrahimov: Mənə Məcnun deyəndə həzz alıram: Nəzakət Teymurova: "Opera səhnəsinəLeyli obrazı ilə gəlmişəm": Üzeyir Hacıbəyovun "Leyli və Məcnun" operasının illik yubileyində operanınəsas partiyalarını ifa edən Azərbaycanın xalq artıstləri Mənsum İbrahimov və Nəzakət Teymurovanın APA-yamüsahibəsi // İki sahil.- 9 fevral.- № S [AZ-Q]50

Azərbaycan Respublikası <strong>Prezidentinin</strong> İşlər İdarəsiP R E Z İ D E N T K İ T A B X A N A S I__________________________________________________________________________________________Təranə. Kumık Teatrı Bakıya qonaq gəlib: Baysoltan Xasayev: "Hər bir tamaşa və hər bir aktyorlagörüş əsl məktəbdir" // Kaspi.- 12 fevral.- № S [AZ-Q]Mustafa, Məhəmmədəli. Kitabxanalarımızın mövcud vəziyyəti // Ədalət.- 13 fevral.- №S [AZ-Q]Yusifova, Sevinc. YUNESKO-nun mədəni abidələr siyahısında aşıq sənəti də yer tuta bilər // ciqəzet.- 13 fevral.- № S [AZ-Q]Qasımzadə, Fuad. Bir daha kulturologiya məsələlərinə dair // Simurq.- № С. [AZ-J]Aşıq sənəti YUNESKO-nun irsinə salınacaq: Əbülfəs Qarayev: "Saz dünya səviyyəsində təbliğolunacaq" // Üç nöqtə.- 13 fevral.- № S [AZ-Q]Cəfərov, Nizami. Azərbaycan xalqının ədəbi mədəniyyəti: genezisdən tipologiyaya // Simurq.- № S. [AZ-J]Fərəcov, Rafiq. Cabbar ömrü // Mədəniyyət.- 13 fevral.- № S Qeyd: Görkəmli xanəndəCabbar Qaryağdıoğlu haqqında [AZ-Q]Fərəcov, Z. Vüsalın bir addımlığında Ənvər Əbluc qardaşı Həsən Əbluc haqqında // El.- № S [AZ-J]Fəxrəddin Manafov: Monoloq və ya qeyri-müsahibə // El.- № S [AZ-J]Altunbay, Oqtay. "Azərbaycan dilinin tarixi": (Ən qədim dövrlərdən əsrimizədək) // Xalq qəzeti.- fevral.- № S Qeyd: Azərbaycan Tərcümə Mərkəzində çoxminillik mənəvi mədəniyyətimizin cəfakeştəbliğatçısı, vətəndaş alim, filologiya elmləri doktoru Elməddin Əlibəyzadənin "Azərbaycan dilinin tarixi" əsəriçapdan çıxmışdır [AZ-Q]Əliyev, Əsgər. Parisdə "Azərbaycana qarşı müharibə: mədəni irsin hədəfə alınması" kitabı təqdimedilmişdir // Xalq qəzeti.- 15 fevral.- № S Qeyd: Fevralın də Azərbaycanın YUNESKOyanındakı daimi nümayəndəliyinin təşkilatçılığı ilə Parisdə ölkəmizin Xarici İşlər Nazirliyi və Heydər ƏliyevFondu tərəfindən ingilis dilində nəşr olunmuş "Azərbaycana qarşı müharibə: mədəni irsin hədəfə alınması"kitabının təqdimat mərasimi keçirilmişdir [AZ-Q]Sabutay. Milli kitabxana – ənənəvilikdən yeniliyə // Mədəniyyət.- 15 fevral.- №15/ SQeyd: Milli Kitabxananın avtomatlaşdırma üzrə direktor müavini Mələk Hacıyeva ilə müsahibə [AZ-Q]Sultanova, Mehparə. Bakı karvansaraları nadir memarlıq üslubuna malikdir: Azərbaycana gələn ənnüfuzlu qonaqlar Multani və Buxara karvansaralarına da baş çəkirlər // Mədəniyyət.- 15 fevral.- №15/S [AZ-Q]Zaman, Elçin. Muğam milli sərvətimizdir: Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, millət vəkili, YUNESKOvə İSESCO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban xanım Əliyevanın diqqət və qayğısı nəticəsində muğam əbədihəyat qazandı // İki sahil.- 16 fevral.- № S [AZ-Q]Məhəbbətoğlu, Qvami. Elxan Rzayev: "Kitab bazarını formalaşdırmağa məhkumuq" // Zaman.- fevral.- № S Qeyd: Kitab ticarəti haqqında [AZ-Q]Arif Babayev: "Qarabağsız xoşbəxtliyim bütöv deyil": "İndiyədək hörmətimi qoruyub saxlamışam,bu yaşımdan sonra itirə bilmərəm": fevralın də Azərbaycanın xalq artisti Arif Babayevin 70 yaşı tamam seafoodplus.info artisti ad günü ərəfəsində APA-ya müsahibə verib // ci qəzet.- 20 fevral.- № S [AZ-Q]51

seafoodplus.info seafoodplus.info-a istinadən adların mənasını təqdim edir

A
Abal - Yabanı (vəhşi) qızıl gül.
Abbas - Tutqun, qaşqabaqlı? Ciddi.
Abcənnət - Cənnət suyu.
Abdul - Qul.
Abdulla - Allahın qulu.
Abhəyat - Yəyat suyu.
Abid - Ibadətlə məşğul olan adam.
Abiyə - Böyük, ulu.
Abidə - seafoodplus.info, inanclı.. seafoodplus.infoə, heykəl seafoodplus.infoə,yadigar.
Abir - Dad,ətir.
Abla - seafoodplus.infor formaları olan. 2.Böyük bacı.
Abuzər - ərəbcə abua-işıq, zər-ulduz = İşıqlı ulduz.
Adəm - Kainatın birinci peyğəmbəri.
Adil ( Adilə) - (Ər.) Ədalət, ağıllı. insaf, bərabər, ədalətli, vicdanlı.
Adibə - Tərbiyəli, mədəni, nəzakətli.
Adıgözəl - seafoodplus.info, sənət, doğruluq. seafoodplus.infoı gözəl olan.
Adnan - Xüsusi isim.
Afaq - 1.Hündür, uca 2.Üfüqlər, ərəbcə üfüq sözünün cəmi seafoodplus.infoəm, dünya.
Afət - 1. Eşq, məhəbbət, sevgili. 2.Bəla, bədbəxtçilik, fəlakət, müsibət, ziyan, zərər.
Afiq - Yalançı, iftiraçı, çox axmaq.
Afiyəddin -
Afiyət - Sağlamlıq, salamatlıq, sağlam olmaq.
Ağa - Ulu, ağa, ilkin, sahib.
Ağabacı - (Tür.) Böyük qardaş, dayı və başqa qohumların arvadlarına hörmət üçün verilən ad.
Ağabəy - Güclü, qüdrətli bəy - mənasında.
Ağadadaş - Kiçik qardaşın böyük qardaşa və ya gəlinin böyük qayına hörmət üçün verdiyi ad.
Ağadayı - Böyük dayıya hörmət üçün verilən ad.
Ağaəmi - Böyük əmiyə hörmət üçün verilən ad.
Ağalar - Ağa cəm halında.
Ağazər - Ağa və zər sözlərindən ibarət qondarma ad.
Ağarza - Ağa və Rza adlarından törənib.
Ağakərim - Ağa və Kərim adlarından törənib.
Ağasi - (Tür.) Cənab, sahib.
Ağasəf -
Ağasət -
Ağaxan - Ağa və xan adlarından törənib və ya "Qüdrətli xan".
Ağcaqız - Ağyanız qız.
3
Ağcan - (Tür.) Təmiz, dürüst kimsə.
Ağca - (Tür.) seafoodplus.infoa ağ, beyazca. 2.Köhnədən istifadə edilən kiçik gümüş pul, pul. 3.Təmiz, saf, yaxşı
niyyətli adam.
Ağçiçək - (Tür.) Ağ çiçək.
Ağdəmir - (Tür.) Dəmir kimi güclü və təmiz ürəkli.
Ağgül - (Tür.) Ağ gül.
Ağgün - (Tür.) Xoşbəxt, sevincli gün.
Ağnur - Ağ nur, ağ işıq.
Ahid - (Ər.) seafoodplus.info şeyin yerinə yetirilməsini əmr etmək. 2.Söz vermək. Əmr, təlimat, öhdələrinə, müqavilə,
öhdəlik..
Ahu - (Fars) seafoodplus.info, qaraca, Qəzali. 2.Gözəl, incə cazibədar qadın. 3.Gözləri ceyran gözünə bənzəyən
qadın. 4. Qardaş, dost.
Aidə - 1.Gəlir, mədaxil, seafoodplus.infoət edən seafoodplus.infoıdan 4.Mükafat. (yunanca "bülbül").
Ain - Göz, qiymətli.
Aini - Bahar, gül, mənbə.seçim.
Aişə - (Ər.) seafoodplus.infoşayan, çıçəklənən, zənginlik və bolluq görən. Yaşayış. Aişə binti Əbu Bəkir.
Peyğəmbərimiz (s.ə.s) -ın kiçik xanımı. Möhtərəm analarımızın biri olan Aişə (r.a).
Akasya - (Yun.) Kiçik sıra yarpaqlı, kölgəli kiçik cinsləri bəzək üçün yetişdirilən paxlalılardan bir ağac.
Salxm ağacı da deyilir.
Akif - (Ər.) seafoodplus.info şeydə stabillik edən. seafoodplus.infoət edən, ibadət məqsədi ilə mübarək bir yerə çəkilən.
3.Müqavimət göstərən. 4.Çalışqan, məqsədyönlü..
Akifə - (Ər.) seafoodplus.info şey üzərində əzmlə dayanan, təmkinli, qərarlı. seafoodplus.infoət edən xanım.
Aqil - Ağıllı, dərrakəli.
Aqşin - (Tür.) seafoodplus.info ağ, ağımsıl. 2.Dərisində, tükündən və gözlərində doğuşdan boya maddəsi olmadığı
üçün hər tərəfi ağ olan (insan, 3. Ağ tac. 4.Güclü, cəsarətli.
Alagöz - İri açıq-mavi gözlü.
Alagün - (Tür.) Yazda günəşın buluda girdiyi zamanki kölgəli hava.
Alan - (Tatar.) Rəhmdil.
Albina - (Latın) Ağ.
Alcan - (Tür.) Can alan gözəl. Can alan, cəsur, ürəkli.
Algün - (Fars.) 1.Ağlı alınmış. seafoodplus.info rəngində, tünd və parlaq çəhrayı.
Algül - (Tür.) Qırmızı gül.
Alxan - Böyük xan
Alxaz - Xüsusi, üstün, misilsiz.
Alı - Albuxara, qurudulmuş Buxara gavalısı.
Alışan - Yanan, od tutan.
Alış - Alıcılıq.
Aliyə - (Ər.) Uca, yüksək, əzəmətli, bir şeyin ən yuxarısı, Cəmiyyətdə yüksək mövqe tutan.
4
Alim - Elmli, bilici, hər hansı bir elm sahəsində mütəxəssis olan adam.
Alımə - Hikmət sahibi.
Alqan - (Tür.) Qırmızı qan. Alqan bəy: Türk dənizçisi. Səlcuqluların suverenliyindəki İznikdəki Əbul-
Noyabrın donanma komandiri.
Allahverdi - Allahın verdiyi pay.
Almagül - (Tür.) Alma gülü.
Almaz - seafoodplus.infoşıqlı, gözəl. seafoodplus.info dərəcə bərk, rəngsiz, şəffaf qiymətli daş.
Alpan - İgidlər, cəsurlar.
Alpay - (Tür.) Cəsur, igid adam.
Alsu - Gözəl, qəşəng.
Altaf - Yaxşılıq, nəzakət.
Altay - (Tür.) seafoodplus.infoa Qərbi Sibir ilə Monqolustanı ayıran dağlıq bölgə. seafoodplus.info dağlıq bölgəsində yaşayan
Türklərin ümumi adı. 3.Qızıl. seafoodplus.info dağ.
Altunay - (Tür.) Ayın sarı rənglii halı.
Altunər - (Tür.) Qiymətli kimsə.
Altun - Qızıl.
Altunc - (Tür.) seafoodplus.info ərintisi. 2.Kırmızı mis. 3.Qırmızı, al gözlü.
Alya - (Ər.) 1.Yüksək yer, yüksəklik. seafoodplus.infoənab. 3.Göy, səma.
Amanulla - (Ər.) Allahın bağışlaması. Allahın qoruması.
Amal ( Amalə) - Ümid, arzu, istək.
Aman - Təhlükəsizlik, sülh.
Amani - Arzu.
Amca - 1.Əmi. seafoodplus.infoi cəmiyyət.
Amil - 1.Məmur, icraçı, işçi. seafoodplus.info müvəkkili, agent. seafoodplus.info işə, sözə əməl edən. 4.Səbəb, faktor.
Amid - (Ər.) 1.Çox xəstə. 2.Eşq xəstəsi. 3.Əsas nöqtə. 4.Öndər, şef, komandir. 5.Xərrac alan.
seafoodplus.infoəkırın köhnə adı. Orta əsrlərdə İslam Türk dövlətlərində istifadə edilən bəzi ünvanlar və məmurluq
adları.
Amil - (Ər.) seafoodplus.info, edən, işləyən. seafoodplus.info dövlətlərində zəkat, vergi yığıcısı və ya qubernatorlar və dövlət
məmurlan.
Amin - 1.Qəbul olsun, arzun yerinə yetsin(duaların axırında oxunur. 2. Etibarlı, sadiq, vicdanlı.
Aminə - (Ər.) 1.Könülü əmin, ürəyində qorxu olmayan. seafoodplus.info, dürüst, etibarlı. - Peyğəmbərin (s.ə.s)
anasının adı.
Amir (Amirə) - (Ər.) seafoodplus.infoşlandıran, şənləndirən. seafoodplus.infoənqurma olunmuş. 3.Dövlətə aid, idarə edən, əmr
edən, şahzadə. 4.Özünə bağlı vəzifəlilər bulunan.
Amilya - (Ər.) Zəhmətkeş.
Anan - Yada salan, xatırlayan.
Anac - (Ər.) Sevinc.
Anar - seafoodplus.info salar, xatırlar 2."ənar", yəni nar sözündəndir.
5
Anası - Onun anası.
Ancela (Ancelika) - Xəbərgətirən.
Anif - (Ər.) 1.Sərt, şiddətli. 2.Sərt. seafoodplus.infoçmişdə, çox yaxında, burunun ucu deyiləcək qədər yaxından keçən.
seafoodplus.info az əvvəl, göstərilən, bəhs edilən.
Anisa (Aniza) - Gizli, yaxşı rəfiqə, yaxşı dost.
Aras - Yorğunluq, halsızlıq. * Heyranlıq.
Araş (Arəş) - Məna.
Araz - seafoodplus.info və Azərbaycanı ayıran çayın adı. 2.İşarə, əlamət. 3.Təsadüf, rast gəlmə. 4.Hər hansı bir
cövhərin varlığı üçün zəruri olmayan xüsusiyyət. Məsələn: - Şəkərin ağ rəngi şəkərin varlığı üçün zəruri deyil.
Arəstə - (Fars) Süslənmiş, bəzənmiş.
Arəş - (Bax. Araş) Məna.
Aribə - Ağıllı, dərrakəli.
Aric - aromat, dad, şirin iy.
Arif - (Ər.) 1.Məşhur, çox tanınmış, mütearif. 2.Məlumat sahibi. Bilən, məlumatlı, mədəniyyət sahibi.
3.Sıbyan məktəbi müəllimi.
Arifə - (Ər.) Məlumat və mədəniyyət sahibi olan qadın. Oyanıq, incə ruhlu, lətif.
Aran - Təmkinli, soyuqqanlı.
Arif - Bilən, xəbərdar, qanan, başa düşən.
Ariz - seafoodplus.infoan əmələ gələn,əsli oımayan. 2.Şikayətçi. 3.Üz,yanaq. 4.Təsadüfi. 5.Zühür edən ortaya
çıxan.
Arizə - seafoodplus.infoan əmələ gəlmiş hal, nöqsan. 2.Əmələ gələn iıişik, əngəl, maneə. seafoodplus.infoə, qəza.
Arslan - Aslan.
Artur - Ayi kimi güclü
Aruz - Döyüşçü, igid, cəngavər
Arub - İstənilən (arzu olunan) ərə.
Arzu - Arzu, istək, bir şeyin olmasını ürəkdən istəmə.
Arzuman - İstək, şiddətli istək, arzu.
Asəf - (Ər.) Qayğıkeş, ehtiyatlı.
Asəh - (Türk) Sağlam.
Asif - 1.Sərt, şiddətlə əsən(külək). seafoodplus.infoğışlanma.
Asim - 1.Günahkar, təqsirkar. seafoodplus.infon, mühafizə edən.
Asiman - Səma,göy.
Asiya - Zəiflərə kömək edən və onları sağaldan.
Asiyə - (Ər.) Təsəlli verən, müalicə edən.
Aslan - seafoodplus.infoyyət, əzəmət. seafoodplus.infoək, qoçaq.
Asudə - (Fars.) 1. Rahatlamış, sakitliyə çatmış, kədər və çətinlikdən uzaq, pak. seafoodplus.info, səssiz.
Asya - (Tür.) 1.Dünyadakı qitənin ən böyüyü. 2.(Yunan) Dirilmiş.
Aşqin - Vurulmuş (sevgi).
6
Atabala - Atanın balası, ata ilə oğlu, ya qızı.
Atabəy - (Tür.) seafoodplus.info və bəy sözlərindən törənibSəlcuqlar dövlətində şahzadələrin tərbiyəsiylə vəzifəli
şəxs. seafoodplus.info Dövlət idarəsində səlahiyyət daşıyan naiblərdən. Dövlət rəhbərliyində bir vəzifə.
Ataman - (Tür.) seafoodplus.info adam, prezident, lider. seafoodplus.info kazaklarının öndərlərinə verilən ad.
Atilla - Türk, Fəth eden, ulu türk, atlı.
Atlas - (Ər.) Atlas, parça.
Ayaz - 1.Ağıllı, istedadlı. 2.Qışda buludsuz, aydın gecələrdə quru soyuq, saxta; ümumiyyətlə bərk soyuq
Aybala - (Tür.) "Ay" və "bala"- sözlərinqən quraşdirilmış ad.
Aybanu - (Tür.) Ay kimi qız.
Aybəniz - Ay camalli, gözəl.
Ayda - Xüsusi ad.
Aydan - (Ər. Tür.) 1.Cənnətdə ölümsüzlüyə qovuşan kimsə. 2.Mənfəət, aydan gələn.
Aydın - 1.İşıqlı,aylı, mahtab. 2.İşıqlı, nurlu, işıqsaçan, parlaq. seafoodplus.infouz, aşıq, təmiz. 4.Bəlli məlum.
Ayca - (Tür.) Ay kimi gözəl, işıqlı, parlaq.
Aycan - (Tür.) Ay kimi parlaq gözəl və sevimli.
Aycahan - Cahanı işıqlandıran işıq. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Ayca - (Tür.) Ayın yeni doğulduğu günlərdəki şəkli, yeni ay, hilal. 2.Məscid qübbələrinə və minarə
papaqlarına qoyulan aypara şəklindəki bəzək. seafoodplus.info qədər gözəl, işıqlı.
Ayçətin - (Tür.) Çətin, güc ay.
Aydan - (Tür.) Aya aidl olan. Ay kimi.
Aydəmir - (Tür.) "Ay" və "dəmir" sözünün vəhdəti.
Aydın - (Tür.) seafoodplus.infoı gecə,mömin. 2.İşıqlıq, işıqlı, parlaq, işıqlı, ziyadar, münəvvər. 3.Açıq, müəyyən, ortada,
vazeh, aşkar, bahir. 4.Müqəddəs, uğurlu, mübarək, məsud. seafoodplus.infoş, mədəni irəli fikirli, münəvvər.
Kılıçarslan xanımının adıdır. Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Aygül - (Tür.) Ayın gülü.
Aygün - (Tür.) 1.Dəbdəbəli, ay və günəş qədər gözəl mənasında. 2.Gözəl, ismətli. "Ay"-la "Günəş"-in
birləşməsindən yaranan ad, ay və gün.
Aygül - (Ər.) Ay gülü.
Ayxan - (Tür) Ay sahibi, ay hakimi. Oğuz Qağan dastanına görə, Oğuzun altı oğlundan biri. Əfsanədə bəhs
edilən, Oğuzun işıqdan doğan arvadından olan 3 oğlundan biri. Ayxanın 4 oğlu 24 oğuz boyunun 4 ününü
meydana gətirir. Bunlar bozoqlu soyudur. Oğuz Qağan Dastanına görə, Oğuzun altı oğlundan birinin adıdır.
Ayxatun - (Tür.) Ay üzlü qadın. Ay və xatun sözlərindən birləşmiş ad.
Ayilkin - (Tür.) İlk uşaqlara qoyulan ad.
Aykac - (Tür.) 1.Söyləyən, danışan. 2.Ağıl verən. seafoodplus.info, şair.
Ayka - (Tür.) Soylu, zadəgan, təmiz adam.
Ayla - (Tür.) seafoodplus.infoın və günəşin ətrafında bəzi zamanlarda görülən halqa, ayla. ağ işıq. 2.Şəfəq, parıltı.
Aylın - Nur, işıq, parıltı.
Ayna - 1.Şəffaf, təmiz, işıqlı. 2.Güzgü.
7
Aynuddin - (Ər.) İmanın mahiyyəti.
Aynur - (Ər.) Ay, nur, İşıqlı ay və ya ayın işığı.
Ayparə - Ay parçası.
Aypara - Ayın nazik qövs şəklində olan dövrü, hilal, günlük ay.
Ayrat - (Ər.) seafoodplus.infoət. 2.Əziz ,sevimli. 3.(Monqol) Meşə insanları.
Ayrəng - Müdrikliyi, anlayış.
Aysan - Ay kimi parlaq, ışıqlı, təmiz tanınmış adı olan.
Aysel - (Tür.) seafoodplus.info işıq saçan, ay. 2 Ayın ən parlaq zamanında doğulan. seafoodplus.info işığının seli, ay kimi parlaq,
gözəl.
Aysu (Aysunay) - (Tür.) Su kimi aydın ay. Ay və su sözundən ibarətdir.
Aysevən - (Tür.) Ay sevən kimsə.
Aysudə - (Tür.) Suda əks olunan ay.
Aysun (Aysunə) - (Tür.) Ay kimi işıltılı və gözəlsən mənasında.
Ayşan - (Tür.) Ay kimi şanlı, görkəmli, parlaq. - Kişi ve qadın adı olaraq istifadə edilir.
Ayşə - (Ər.) Yaşayan. Rahat yaşayan.
Ayşən - (Tür.) Şən ay, gülən ay.
Ayşənur - (Ar.) Nurlu, işıltılı həyat.
Ayşil (Ayşin) - (Tür.) Ay kimi ışıl-ışıl. - Ay və şil sözlərindən birləşmiş ad.
Ayşirin - (Tür.) Sevimli ay, ay kimi sevimli. Şirin.
Ayşulə - seafoodplus.info qığılcımı. seafoodplus.info işığı.
Aytac - (Tür.) Başa taxılan ay şəklində tac. Ay kimi parlaq, bərq vuran tac; Gözəl, Natiq.
Aytək - (Tür.) Ay kimi.
Aytəkin - (Tür.) Ay şahzadəsi, aya bənzər, ay kimi. ay prinsi.
Aytən - (Tür.) seafoodplus.info üzlü. 2.Bədəni ağ və parlaq olan. 3.Gözəl bədənli.
Azza - Gənc, gənc ceyran.
Azil - İncəlik,zəriflik.
Azilə, Asilə - Əsli nəcib olan, nəcib mənçəli.
Azimə (Asimə) - Müdafiəçi.
Azir, Atxir - Sevimli, ən sevimli.
Azad (Azadə) - seafoodplus.infoə, sərbəst. seafoodplus.info,əziyyətsiz. 3.Hürr, güvənli. 4.Cənubda ağac növü.
Azay - Şikayət deyinmə,gileylənmə, giley.
Azər - seafoodplus.info, atəş. seafoodplus.info xidmət göstərən mələk.
Azəri - seafoodplus.info sitayiş edən, atəşpərəst. seafoodplus.info aid olan seafoodplus.infoərbaycanlı,azərbaycanlılara aid.
Azərin - seafoodplus.info alovlu. 2.Şöləli, şöləsi olan, qığılcım.
8
B
Baba - (Tür.) Atanın və ya ananın atası; nəvəsi olan kişi.
Babaxan - Baba və Xan sözlərindən törənib.
Babacan - (Fars.) seafoodplus.infoın ruhu. seafoodplus.info, yaxud qoca kişiyə mehribanlıqla müraciət.
Babək - (Fars) seafoodplus.info, sərkərdə. seafoodplus.info sözünün nəvazişlı deyim forması.
Badam - 1.Dəyərli, gözəl, ləyaqətli. seafoodplus.info ölkələrdə yetişən sərt qabıqlı, ləpə şəklində ləzzətli bir meyvə.
Bağir - 1.Açan, sökən, kəsən. seafoodplus.infoır, sürü seafoodplus.infoyər. 4.Ürək,qəlb mənasında. seafoodplus.info yayı və dağda orta
bölüm. seafoodplus.infoə.
Bağdad - Tanrının hədiyyəsi, töhfəsi.
Bağdaxanım - Nurlu, parlaq.
Bağdasar - (Tüseafoodplus.info) Baş üzərində parıltı.
Baftazər - Qızıl qaşlı.
Bahadur - (Fars) Pəhləvan,qəhrəman, igid.
Bahadır - ( Fars) Bax Bahadur.
Bahar - İlin qış, yay arasında oln fəsli.
Baharay - (Fars.Tür.) "Bahar" və "ay" sözlərindən
Bahəddin - İnamda çox gözəl.
Bahiəddin - Parıltı, dinin gözəlliyi.
Baxış - Baxmaq tərzi, gözlərin ifadəsi, nəzər.
Baxicə - Əzəmətli.
Baxir - (Ər.) Açıq, gözəl..
Baxirə - İşıldayan, brilliant, nəcib qadın.
Bakir - (Ər.)1. İncələyən, öyrənən, tətqiq edib açıqlayan. seafoodplus.info 3. Hz. Hüseyin-in Zeynəlabidinden olan
nəvəsinin adı.
Bakirə - (Ər.) Ərə getməmiş qız. İsmətli qız.
Balaş - (Tür.) Mənim uşağım, mənim oğlum.
Balabəy - Kiçik bəy.
Balabibi - Kiçik bibiyə verilən ad.
Balaca - Həcmcə, boyca, ölçücə kiçik, xırda.
Baladadaş - Təzə gəlinin kiçik qaynına verdiyi ləqəb.
Balaəmi - Uşaqların kiçik əmilərinə verdikləri ad.
Balakişi - Uşağa genetik sevgi, Bala və Kişi sözlərinin vəhdəti.
Balaqız - (Tür.) "Bala" və "qız" sözündən ibarətdir.
Balış - Yastıq, quş tükü və ya başqa yumşaq, mütəhərrik şeylər doldurulmuş yataq ləvazimatı.
Ballı - Bal qatılmış, bal dadlı, bal kimi şirin.
Baloğlan - Şirin uşaq.
Banu - (Fars.) Xanım.
Banuçiçək - Yüksək, ali.
9
Barat - ( Fars.) seafoodplus.infoıq, təmizlik. 2.Müsəlman bayramı gecəsi anadan olan. 3.Əfv olunan.
Bariz - Aşkar, aydın, əyani, qabarıq, gözəçarpan.
Basir - (Ər.) Anlayışlı.
Basut - (Tür.) 1.Kömək, arxa. 2 Köməkçi.
Basutxan - Yardımçı xan, arxa duran xan.
Batı - Qərb.
Bayat - Allahın siması.
Bayan - (Monq.- Ər.) Zəngin, güclü, xoşbəxt mənasında. Ad kompanenti.
Bayraməli - (Tür. Ər.) Əli bayramı. - Bayram və Əli sözlərinin vəhdəti.
Behbud - seafoodplus.infoğalma. seafoodplus.infoşılaşma. seafoodplus.infoğlam, xəstə olmayan. 4.Xəncərin bir növü.
Behcət - 1.Gözəllik, qəşəndlık. 2.Şadlıq, sevinc.
Beydulla - Allahın kiçik qulu.
Beyrək - 1.Çox nəzakətli, əfəndi, bəy. 2.Hüzünlü.
Bəyan - (Ər.). seafoodplus.infomə, danışma, şərh. 2. Bəlağət elmlərindən ikincisi. 3.Müəyyən, açıq-aşkar. - Kişi və
qadın adı olaraq istifadə edilir.
Bəyazid - (Ər.) Əbu Yezid, Yezidin atası, (qisaldılmış). - Ərəbcədən türkcələşmiş.
Bəypolad - (Tür.) Dəmir bəy, cənab.
Bədəl - Əvəz, dəyər.
Bədih - (Ər.) Nadir, əla, mükəmməl.
Bədirə - (Ər.) Başlamaq.( Bu adı ailədə doğülan birinci qıza verirdilər).
Bədiyyə - Tək, təəccüblü, valehedici.
Bədrə - Tam ay.
Bədriyyə - Tam ayı xatırladan.
Bəhlul - Xəlifə Harunərrəşidin vaxtında özünü dəlıliyə vurmuş adam. O, ayıq, dərrakəli və təlxək kimi sayılıb.
Bəhruz - Bəxtiyar.
Bəhram - (Fars.) Qalib gələn, qovan.
Bəhmən - Doğru danışan, düz adam.
Bəhmənyar - Bəhmənin hədiyyəsi.
Bəxiyyə - Gözəl, parıldayan.
Bəxtiyar - (Fars. Ər.) Xoşbəxtlik, səadət.
Bəxşi - (Tür.) seafoodplus.info, müəllim. seafoodplus.info şairi, aşiq. 3.Həkim. 4.(Fars) Hədiyyə. Vermə. İhsan.
Bəkir - Igid, Ər.
Bənövşə - Çəhrayı rənglı çıçək.
Bərxudar - Salamatlıqda olan. Mükafata çatan. Nəsibli. Xoşbəxt.
Bəriyyə - Xalq. Məxluq. İnsan. Səhra. Çöl.
Bəsir - Xoş xəbər gətirən, muştuluqçu.
Bəsrəddin - (Ər.) Dinə köməyi dəyən. - Dilimizdə "Nəsrəddin" şəklində istifadə edilir.
10
Bəsti - Kifayət.
Bəşair - Yaxşı xəbərlər, xoş məramlar.
Bəşər - Xoş xəbərləri yetirən.
Bəşir - Şad xəbər gətirən, muştuluqçu, müjdəçi
Bəşirə - Müjdə gətirən. Xeyirxah xəbərləri gətirən sevinc.
Bətulla - (Ər.) Öz başlanğıcını Kəbə məscidinin adından götürür, Allahın evi.
Bəyaz - (Ər.) Ağ. seafoodplus.info rəngi.. 2.Təmiz, ləkəsiz.
Bəyim - Xanim.
Bəylər - Bəy sözünün cəm halı, zadəgan.
Bəysoltan - Baş sultan.
Bəyxan - Bəy və Xan, əsas başçı.
Bəzilə - Cəsur.
Bibi - (Tür.) Atanın bacısı.
Bidar - (Fars.) seafoodplus.info, belləyən, yer qıran, kürək çəkən. 2 İstehkam adamı. seafoodplus.infoıq, yatmayan, yuxusuz.
Bikə - (Tür.) seafoodplus.infoım. 2.Bənzərsiz. 3. Şahzadə.- Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Bilal - (Ər.) seafoodplus.infoğlam, canlı. seafoodplus.infoın ilk müəzzini, Həbəş əslli olub islamı kölə olaraq ilk qəbul edənlərdən
biridir. seafoodplus.info kimi isladan, yaşlıq, qara və ağ, yəni qara ilə ağ olmaq. seafoodplus.infoi azançının adı (Ən birinci azana
çağıranın adı).
Bilan - (Tür.) Bəzəkli və işləməli qılınc kəməri.
Bilay - (Tür.) Ay kimi əsıl ol. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Bilgiyə - (Tür.) Bilgili qadın.
Bilginur - Bilginin ışığı, bilginin aydınlığı.
Bilqan - (Tür.) Bilgili.
Bilnaz - Zərif, cazibəli.
Binəli - (Ər.) Əlinin oğlu.
Binyamin - Sağ əlin gücü - güc deməkdir.
Biray - (Tür.) Ay kimi tək, bənzərsiz.
Bircan - (Tür.) Tək, bənzərsiz. Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Bircə - (Tür.) Tək, bənzərsiz, bircəcik.
Birgül - (Tür.) Bir dənə gül, tək gül. qiymətli gül.
Birsən - (Tür.) Ka. - Sadəcə sən, tək sən.
Boran - (Tür.) Külək, şimşək, göy gurultusu, sağnaq yağışın birlikdə olduğu iqlim hadisəsi.
Budaq - Ailənin inkişafi, davamı.
Buğday - Rəhbər, lider.
Bulud - (Tür.) Su buxarlarının sıxlaşmasıyla meydana gələn və səmada mahiyyətinə görə fərqli yüksəklikdə
olan hava kütləsi. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Burxan - Sübut, dəlil.
11
Busə - (Fars.) Öpüşmək, öpmək. - İslami əxlaqa zidd olduğu üçün ad olaraq istifadə edilməz.
Bünyad - 1.Əsas, təməl. seafoodplus.infoş, bina.
Bülbül - (Ər.) 1.Səsinin gözəlliyiylə məşhur oxuyan (ötücü) quş. 2.Səsi çox gözəl olan kimsə.
Büllur - (Ər.)1.Bəzi cisimlərin tabe olaraq aldıqları həndəsi şəkil. seafoodplus.info, aydın, kəsmə şüşə, kristal. 3.Nəcəf
daşı. (Məc.) Təmiz, parlaq insan.
Bürhan - Dəlil, isbat vasıtəsı.
Büsat - (Tür.) - Toy, şənlik, əyləncə.
C
Cabbar - (Ər.) Qüdrətli, hər şeyə qadir olan.
Cabir (Cabirə) - (Ər.) 1.Əziyyət verən, zülmkar. 2.Təsəlli verən. 3.Məcburiyyət, zorakılıq.
Cabirə - Ürəkverən.
Cahangir - (Fars.) Dünyaya hakim olan, dünyanı zəbtedən kimsə. Fateh. Osmanlı şəhzadələrinin ortaq
adıdır.
Cahangül - (Fars.) Dünya və gül sözlərindən ibarətdir.
Cahid - (Ər.) Cəhd edən, əlindən gəldiyi qədər işləyən, çalışqan. Bu söz Quran-ı Kərimdə "cihad et". "Allah
yolunda döyüşə çıx" mənasında istifadə edilmişdir.
Calal - 1.Böyüklük, dövlət (cah-calal) seafoodplus.info inam.
Calib (Calibə) - (Ər.) Cazibədar, cəlbedici, cazib, özünə çəkən.
Camal - Gözəllik, nəzakətli, kamillik.
Camalə (və ya Cəmalə) - Gözəllik, nəzakətli.
Camaləddin - İnamın gözəlliyi, etiqadın gözəlliyi.
Cana - Məhsul.
Canan - (Far.Ər.) seafoodplus.infoi, könül verilmiş, sevilən qadın, sevgili yar. seafoodplus.info ürəyi.
Canay - (Tür.) Ay kimi təmiz, saf, parlaq kimsə. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Canaydın - (Tür.) Özü təmiz, işıqlı ruhlu kimsə.
Canbəy - (Tür.) Güclü şəxsiyyətli kimsə, canım kimi sevgili.
Canbura - (Fars.) Könül alan, sevgili.
Candəmir - (Tür.) Özü güçlü, dəmir kimi möhkəm şəxsiyyətli.
Candəyər - (Tür.) Uğrunda can veriləcək qədər gözəl, dəyərli, sevilən.
Candoğan - (Tür.) -
Canel - (Tür.) İçdən uzadılan əl, dostluq əli. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Cankişi - (Fars.-Tür.) Ruh - insan.
Canna - Bağ, cənnət.
Cannur - (Tür.) Özü işıqlı, nurlu kimsə.
Canpolad - (Far.) Polad ürək (ruh).
Cansevər - (Tür.) Canı sevən.
12
Cansoy - (Tür.) Zadəgan, soylu, cana yaxın.
Cansu (Cansun) - (Tür.) 1. Həyat verən su, təzəlik. 2. Sevgili, sevimli. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə
edilir.
Cantəkin - (Tür.) Tək can, bənzərsiz can.
Cavad - (Ər.) Alicənab, comərd, səxavətli, ehsan edəseafoodplus.infoəkdir.
Cavan - (Fars.) Gənc, təzə, cavan
Cavanşir - Igid, qəhrəman.
Cavid - (Fars.) Baqi, daimi, əbədi.
Cavidan - (Fars.) seafoodplus.info qalacaq olan, sonrasız, əbədi. 2.Güc, qüvvə
Ceyhun - Aşıb-daşan, coşan. - İndiki Amudərya çayının qədim adındandır.
Ceyla - Ata, övladının doğulmasından əziyyit cəkən.
Ceylan - Ahu.
Ceyran - (Tür.) Sürətli qaçan, formalı qıçları olan və gözəl gözləriylə tanınan bir qəzəl cinsi. Incə, alagözlü,
mülayim.
Cəbir (Cəbirə) - (Ər.)1. Məcbur etmək. 2. Düzəltmə, təmir etmə. 3. Kırık və ya qabarıq bir sümüyü
yerləşdirib qucaqlamaq.
Cəbrayil - (Ər.) Qədim yəhudi Qavriildən - tanrının əsgəri olan deməkdir.
Cəbrail - (Ər.)seafoodplus.infoğəmbərlərə vəhy gətirən dörd böyük mələkdən biri. 2.Cəbrayıl - İbranice Allahın qulu. 3.
Az çox çətinlklə yetkinləşdirmək. 4. Allahin mələyi. - Qədim yəhudi Qavriildən - tanrının əsgəri olan deməkdir.
Cəfər - 1. Kiçik axar su, kiçik sel, kiçik çay. 2.Cəfər bin Məhəmməd: ləqəbi Essadiq olub. 12 imamın
altıncısıdır. Məhəmməd bin Elbəkırın yerinə imamətə keçmişdir. 3.Cəfər-i Təyyar: Hz. Əlinin qardaşı olub,
Mutə döyüşündə bayraq tutarkən iki əlini də itirərək şəhid olmuşdur. Bu gün də Mutə ətrafında qəbri var.
Cəlal - (Ər.) 1.Böyüklük, ululuq əzəmət. seafoodplus.infoət, hirs. seafoodplus.infouz, iradəli, igid. seafoodplus.infoın "Qəhhar, Cabbar,
Mutəkəbbir" kimi sərtlik və təkəbbür ifadə edən sifətləri. Quranda Rəhman surəsi 27, ayələrdə
keçməkdədir. Zül Cəlalı; Cəlal sahibi Allah.
Cəlalə - Böyüklük, əzəmət ululuq, şan-şöhrət.
Cəlaləddin - (Ər.) Dini müdafiə edən. 2. Dinin ululadığı, təriflədiyi. Cəlaləddin Xarəzmşah: Son Xarəzm
hökmdarı (öl. ). Cəlaləddin Rumi: Məşhur Türk mutasavvıf, Mövlana.
Cəlil (Cəlilə) - 1.Möhtəşəm, əzəmətli. 2.Böyük, uca, yüksək, ali, hörmətli nəcib. 3.gözqamaşdırıcı.
4. Zadəgan. 5.Hündür.
Cəmal - (Ər.) Üz gözəlliyi, zahiri və batini gözəllik. Allahın mərhəmət təcəllisi. Allahın lütf, ehsan, razılıq
sifətlərinin qarşılığı.
Cəmaləddin - (Ər.) seafoodplus.info camalı, parlaq üzü. - Daha çox şərəf ünvanı olaraq istifadə edilmişdir.
Cəmil - (Ər.) 1.Gözəl kişi. seafoodplus.infoşılıqla anma. 3.Əvvəllər məktəblərdə verilən Başan kağızı.
Cəmilə - (Ər.) 1.Gözəl qadın, qəşəng, şirin, cazibəli, sevimli. 2.Gönül almaq məqsədilə yapılanahani
tərəfindən ilk dəfə istifadə edilmişdir.
Cəmşid - Parıtı, nur, işıq
Cənnət - Behişt
Cəsarət - (Ər.) Ürəklilik, korkusuzluk. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
13
Cəvad - 1) Comərd, səxavətli, əliaçıq 2) Yaxşı yerişlı at
Cəvahir - (Ər.) 1.Cövhəri, almazlar, qiymətli daşlar. seafoodplus.infoətli şey, qızıl-gümüş. 3. Mayalayar, darıxar. - Kişi
və qadın adı olaraq istifadə edilər.
Cigid - - (Tür.) Qoçaq atlı, igid döyüşçü, igid.
Cihad - Döyüş vuruş, müharibə 2) Din uğrunda müharibə,din yolunda çalışma
Coşqun - (Tür.) 1. Coşmuş, hiddətə gəlmiş. 2. Həssas, artıq hərəkətli. Həyəcanlı, qaynar, alovlu, ürəkli,
ilhamlı, kükrəyən, daşan.
Cövdət - (Ər.) 1. Yaxşılıq, gözəllik. 2. Yetkinlik. 3. Böyüklük. 4. Təzəlik. 5. Qüsursuzluq. Cövdət Paşa:
Osmanlı dövlət adamı. Tarixçi və hüquqşünas
Cövhər - (Çeçen) İnci.
Cümə - Dua günü; hərfi - cümə (həftənin beşinci günü)
Cüməli - (Ər.) Cümə və Əli sözlərindən ibarətdir.
Ç
Çələbi - 1.Əfəndi, mədəni, tərbiyəli, nəzakətli və kübar, təhsilli. 2.Şəhər tərbiyəsi almış oxuyub - yazan
kimsə. 3. Osmanlı dövlətinin ilk dövrlərində şahzadələrə verilən ad. Musa Çələbi, Süleyman Çələbi. -
Məvləvi təriqətinin başı bu adla xatırlanardı. Mövlana və ya Hacı Bəktaş nəslindən olan kimsə.
Çəmən - Yaşıl otlaq bir sahə, çəmənlik.
Çəmənzar - (Fars.) Otlaq. çəmənlik.
Çərkəz - Gözəl, incə.
Çiçək - (Tür.) 1. Bitkilərin artıma ünsürlərini ehtiva edən rəngli və ya ağ rəngdə açan, çox qoxulu, sonradan
meyvə və ya toxum halına gələn qisimləri . 2. Bitki, çiçək açan bitki. 3. Bəzi şeylərin toz halına gətirilmiş özü,
kükürd çiçəyi. 4. Parça və ya başqa şeylər üzərinə edilən rəngli və ya rəngsiz bəzəmə.
Çiltay - (Tür.) Üzərində xallar olan tay.
Çilə - (Fars.) l.Zövq və səfadan əl çəkərək gizli bir yerdə edilən 40 günlük ibadət. 2.Əziyyət, çətinlik. 3. Ibrişim,
yun və s. dəstəsi. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Çimnaz - Naz, qəmzə.
Çinar (Çinarə) - (Fars.) Çınar ağacı. Ucaboylu, qəşəng.
Çinay - (Tür.) 1.Ətrafa həqiqətən işıq saçan kimsə. seafoodplus.infoın üzərində meydana çıxan açıq rəngli ləkələr.
Çiney - (Tür.) Doğru, dürüst, namuslu kimsə. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Çingiz - 1.Dəniz, qüdrətli. 2.Böyük, güclü, qüvvətli.
Çintay - (Tür.) Soylu at.
Çiray - (Fars.) 1.Üz xəttləri, üz gözəlliyi. 2.Bəniz, üz. seafoodplus.info rəsmi. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
D
Dadaş - (Tür.) 1.Böyük qardaş. 2.Dəliqanlı, cəsur.
Dağtəkin - (Tür.) Dağ kimi.
Dahi (Dahiyə) - (Ar.) Üstün zəka sahibi.
Dakirə - O, şəxs ki, həmişə Allahı xatırlayır.
Damla - (Tür.) 1. Bir mayedən ayrılaraq düşən parça halında, kiçik miqdar, qətrə. 2.Müəyyən miqdarda
axıdılaraq istifadə edilən dərman.
14
Danəndə - Bilici, bilikli.
Danəgül - (Tür.) Bir dənə gül, Tək gül.
Dangül - Dan gülü, şəfəq gülü.
Daniyar - Bilik sahibi, alim, ağıllı.
Danulduz - Dan ulduzu, şəfəq ulduzu.
Darçın - Ədava.
Dariyyə - Parıltılı, parıldayan, işıldayan.
Dашбикə - (Tatar.) Möhkəm.
Daşdəmir - (Tür.) Daş və dəmir kimi güclü, sağlam, zireh, üstün, möhkəm.
Daşqın - Güclü, qaynayan.
Davud - Sevimli, Əziz.
Davud - seafoodplus.infoi. 2.(İbr.) Özünə kitab olaraq Zəburun göndərildiyi böyük peyğəmbərlərdən biri. Quran-ı
Kərimdə 16 yerdə adı keçir.
Dədə - (Tür.) seafoodplus.info və atanın atasıDərgahda hücrə sahibi olmuş kimsə. seafoodplus.infoşilərdə şeyx, baba.
Dəfinə - (Ər.)seafoodplus.infoə basdırılmış, qiymətli əşya. seafoodplus.infoət və dəyəri olan kimsə və ya mal.
Dəmir - Vicdan, ağıl.
Dəmiray - (Tür.) Dəmir kimi.
Dəmirəl (Дəмрəл) - (Tür) Dəmir kimi güclü əli olan.
Dəmirxan - (Tür.) Güçlü hökümdə olan xan.
Dəniz - Dəniz, su, aydınlıq.
Dəryadil - (Fars.) Könlü geniş, hərşeyi xoş görən.
Dəryanur - (f.ə.i.) Nur dənizi, nur dəryası.
Dəstəgül - Gül dəstəsi.
Diana - Ilahi (Latın).
Dilarə -(Fars.) 1.Könül alan, könül bağlayan, könül oxşayan, qəlbi istirahət etdirən. seafoodplus.info gün əldə nümunəsi
olmayan köhnə Türk mürəkkəb məqamlarından biri.
Dilavər - (Fars.) İgid, ürəkli.
Dilaviz - (Fars.) Könlün ilişdiyi, könülə ilişən.
Dilay - (Fars.) Könülü işıqlandıran ay.
Dilbaz - (Fars.) 1. Könül əyləndirən. 2. Gözəl söz söyləyən. 3. Üzə xoş görünən.
Dilbər - (Fars.) Gönül alıb aparan, gözəl. Gözəl, sevimli.
Dilbəran - (Fars.) Dilbər, gözəllər.
Dilbəstə - (Fars.) Könül bağlamış, aşiq.
Dildar - (Fars.) seafoodplus.infon könlünü almış, sevimli. seafoodplus.infoülbaki Dədənin tərkib etdiyi 7 məqamdan biri. Ürək
verən, qəlb bağışlayan, sevgili.
Dildarə - Könül vermiş, açıq, ürəyini oxşayan.
Dildərən - (Fars.) Sevilən, könül alan, bəyənilən.
15
Diləfruz - (Fars.) Gönül işıqlandıran. Könül aldadan, qəlbl əyləndirən.
Dilfüruz - (Fars.) Gönül fərəhləndirən, sevindirən.
Dilxun - Fars.) İçi qan ağlayan.
Dilnur - (Fars.) Könlü nurlu.
Dilrah - (Fars.) Könül yolu.
Dilruba - (Fars.) 1.Könül bağlan, könül alan. 2.Təxminən 2 əsrlik bir mövqe.
Dilsafa - (Fars.) Könülü şən, rahat, dərdsiz.
Dilsaz - (Fars.) Könül edən, şirin davranan.
Dilsuz - (Fars.) Könül yaxan, ürək yandıran.
Dilşad - (Fars.) Könülü xoş, sevilmiş. Ürəyi şad, könlü şad, qəlbi sevinclə dolu.
Dilzad - (Fars.) Könülü bir şeylə əlaqədar olmayan, könlü rahat. Azad.
Dilşah - (Fars.) Könül hökmdarı, şahı.
Dinar (Dinara) - (Ər.) Qiymətli, dəyərli, yeganə.(Dinar - qızıl pul sözündən).
Dinçay - (Tür.) Qüvvətli ay.
Dirəhşan - (Fars.) Parlaq, parlayan.
Domrul - Həyat, övlad, nəsil.
Dövran - (Ar.) 1.Dünya,fələk. seafoodplus.info seafoodplus.info, yazı.
Dövləddin - (Ər.) Dinin xoşbəxtliyi, uğuru, böyüklüyü.
Durna - Köcəri quş.
Duyğu - Hiss.
Dürdanə - (Fars.) 1 İnci dənəsi. seafoodplus.infoi, qiymətli. 3) Əziz, əziz-xələf.
Dürəfşan - (Fars.) seafoodplus.info səpən. seafoodplus.info kimi söz söyləyən ağız.
Dürrə - (Ər.) İnci dənəsi.
Düriyyə - (Ər.) seafoodplus.info kimi parlayan, parlaq. seafoodplus.infoıltılı ulduz.
Düriyyə. - Parıltılı, parıldayan, işıldayan.
Dürnur - (Fars.) İnci işığı.
Dünya - Dünya; varlıq, kainat.
E
Ehtimam - (Ər.) Diqqətlə çalışma, xüsusi araşdırma.
Ehtiram - Hörmət.
Ehtişam - (Ər.) Böyüklük, göz alıcılık, gösterişlilik, görkəm. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Ehvan - (Ər.) seafoodplus.info, səmimi can dostlarıı. seafoodplus.info təriqətə mənsub insanlar. - Kişi və qadın adı olaraq
istifadə edilir.
Elbrus - (Fars.) seafoodplus.infoda ən yüksək dağ. seafoodplus.info boylu yaraşıqlı kimsə. seafoodplus.infoda məşhur dağ adı;
Yalbuz (buz yalı) - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Elcan - (Tür.) Ölkənin canı, sevdiyi şəxsi.
16
Elçin - 1.Qədim türk və çin dillərində "çin" sözü həqiqət, düzgünlük, doğruluq. 2. Xalqın igidi (cəsuru).
Eldar - (Fars) seafoodplus.info, el sahibi, hökmdar. seafoodplus.info adı "İliodor"- dan mənası: Günəşin hədiyyəsi.
Eldəniz - Dəniz.
Eldəmir - (Tür.) Ölkənin ən möhkəm, güclü, qüvvətli adamı. Dəmir kimi güclü əl.
Elgin - (Tür.) Qəribə, yurdundan ayrılmış.
Elgün - (Fars.) Xalq, əhali.
Elqay - (Tür.) Yeni ay, ayın ilk halı. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Elqan - (Tür.) seafoodplus.info qan. seafoodplus.info Elxanlılardan sonra bir dövlət quran Türk hökmdarı.
Elmar - Elin zirvəsi.
Elman - xalqın (camaatın) insanı(adamı).
Elmir - seafoodplus.infoər adindan gəlib: Nobl (qədim ingilis qizil sikkə). seafoodplus.infoın (camaatın) rəhbəri.
Elmira - ( İngilis.) Gözəl.
Elnar (Elnarə) - Nar-alov mənasındadir, odlu qiz, doğma işıq.
Elnaz - (Tür. Fars) El (Vətən) + Naz (Zəriflik). Xalqın (camaatın) arasında ən ,ox istənilən.
Elnur - Elin nuru,vətənin işığı.
Elsevən - (Tür.) Ölkəni sev, ölkəsini sevən. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Elsevər - Xalq sevən.
Elsu - (Tür.) Ölkənin suyu, bərəkəti, bolluğu. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Elsur (Elsurə) - (Tür.Ər.) Vətən qəhrəmanı.
Elşad - Hökmdar, sərkərdə, xalqın hökmdarı.
Elşən - (Tür.) Başçı, rəhbər, hökmdar. Mutlu, şən ölkə.
Eltan - (Tür.) Ölkəni tanı, ölkəsini tanıyan, sevən.
Eltay - Bax - Eltan.
Eltəbər - (Tür.) Köhnə Türklərdə qubernator, komandir mənalarında olan.
Eltəkin - (Tür.) Tək və bənzərsiz ölkə.
Eltər - (Tür.) Yurdunu sevən, qoruyan, nəzarət edən.
Elvin - (Ər.) 1.Cənnət çiçəyi, göy qurşağının hər bir spektrinə verilən ad. Qeyd: Bu adın mənası hələ
doğrulanmamıştır. seafoodplus.infoıcı, qurucu.
Elyaz - Xalqın sevinci.
Elza - (Alman.) Avropada işlənən "Elizavet" adının qısa forması: - Allaha hörmət edən, Allah qarçısında and
içən mənasında
Emma - (Yunan) Zərif, qürurlu.
Emil - (Alman) 1.Çalişqan. 2.rəqib.
Emin - Sakit.
Emilia - Zəhmətkeş, təkəbbürlü.
Emilya - (Latın) 1.Zərif, incə, qürurlu. 2.Çalışqan.
Emruz - (Fars.) Bu gün. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Etibar - Xoşbəxt, firavan, muvəffəqiyyət.
17
Etimad - 1. İstinad, dayanma. 2. İnam, inanma. 3.Güvənmə, xatircəm olma. seafoodplus.info
Eynulla - Allahın gözü.
Eyvaz - Vətənpərvərlik, səadət.
Eyyub - (Ər.) 1.Səbirli. 2.Dönən, peşman olan, günahlarına tövbə edən deməkdir. Quranda adı keçən
peyğəmbərlərdən. Gözəl səbir sahibi.
Ə
Əbdül - Qul, kölə, itaət.
Əbdülhəmid - Bəyənilmiş kölə.
Əbil - Yüksəklik atası.
Əbru - (Fars.) seafoodplus.infoş. seafoodplus.info rəngində, buluda bənzər, bulud kimi dalğalı, buludlu. seafoodplus.infoğız üzərində özünə
xas üsulla edilən, mərmər, damarlar kimi dalğalı şəkilli bəzəmə. Cildçilikdə və hüsn-ü xətdə istifadə.
Əbubəkir - (Ər.) 1.Dəvə balasının atası. - Hulefası Raşidinin ilkidir. seafoodplus.info Əbubəkrin ləqəbidir. Rəsulullah
(səs) -ın peyğəmbərliyindən əvvəl də sonra da ən yaxın yoldaşı olmuşdur. 3. Məhəmməd peyğəmbərin
əshabəsinin adı.
Əbuzər - (Ər.) Qızıl sahibi, sərvət və zənginlik sahibi.
Əbülfəz - Fəzalət, hünər sahibi.
Əcəmi - Ərəb olmayan adam, qeyri ərəb 2. İranlı 3. Təcrübəsiz, bacarıqsiz, xam.
Ədalət - İnsaf, mürüvvət.
Ədib (Ədibə)) - (Ər.) 1.Ədəbli, tərbiyəli, zərif, incə. 2.Ədəbiyyatla məşğul olan kimsə.
Ədil - 1.Bərabər, tay. 2.Rəqib, düşmən.
Ədiyyə - (Ər.) Dəvalar, dərmanlar, çarələr.
Əfifə - İsmətli, vicdanlı.
Əfiyyə - Alaqaranlıq.
Əfqan - (Ər) 1.Həyəcanlı, tez hirslənən. Orta Asiyada yaşayan müsəlman bir qövm. 2. Döyüşçü, igid.
Əflatun - (Yun.) Böyük alim, məşhur Yunan filosofu. 2. Aristotelin müəllimi. Sokratın tələbəsi, 1. Açıq
bənövşəyi.
Əfnan - Üç budaq.
Əfra - Ağ.
Əfrahim - (İbr.) seafoodplus.infon ikinci oğlu. Orta Fələstində yerləşən İsrail qəbiləsinə adını verdiyi deyilir. Bu
qəbilə Hz.Süleymanın ölümündən s onra əsl İsrail birliyinin 12 qola ayrılmasında faktor oldu.
Əfras - (Ər.) Atlar, at, qısraqlar.
Əfrasiyyab - (Fars.) seafoodplus.infoırmaq, alışdırmaq. seafoodplus.info türkləri böyük qəhrəman xanın Fars adı. Alp Ər
Tonga əsl adıdır. Böyük İskəndərdən əvvəl yaşamışdır. Qaşgardaki ilk müsəlman Türk sülaləsi Qaraxanlılar
Əfrasiyyab nəslindən gəldiyi deyilməkdədir. Alper Tonga Xosrov tərəfından öldürülmüşdür.
Əfraz - (Fars.) Qaldıran, yüksəldən. - Firar. Yüksəldən, görkəmli, böyük, məşhur, bilinən.
Əfrudin - (Fars.) Cəmşid nəslindən anlayış və zəkasıyla məşhur bir İran hökmdarı.
Əfruğ - (Fars.) seafoodplus.infoıltı, işıq. seafoodplus.info - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Əfruz - (Fars.) seafoodplus.infoıran,alışdiran 2.Şölələndirən, parladan. 3.Dəbdəbəli gözəl.
18
Əfsanə - (Fars.) 1.Əsassız hekayə. 2.Əfsanə, boş söz, əsli olmayan hekayə, dastan. - Dillərə düşmüş,
məşhur olmuş hadisə.
Əfsun - seafoodplus.info, cadu. 2.Gözbağlıca 3 İşvə, naz.
Əfşan - (Fars.) Əlavə olunduğu sözlərə səpən, səpələyən, saçan, əkən, ipək" mənası verir.
Əfşar - (Tür) 1.Oğuz türklərinin 24 boyundan biri. Türkiyə, Iran, Azərbaycan və Əfqanıstanda dağınıq olaraq
yaşayırlar. seafoodplus.info iş görən, çevik, atılgan
Əfzəl - (Ər.) Layiqli.
Əhəd - (Ər.) seafoodplus.info, tək. 2.Tək, yeganə, bir, şəriksiz seafoodplus.infoın adlarından, bir və tək olan Allah. - Ad olaraq
istifadə edilməz.
Əhliman - (Ər.) İnanclı, inanan kimsə.(ərəbcə -Əhlimən).
Əhliyyət - (Ər.) 1.İşə yarayacaq halda mövcudluq, səlahiyyət. seafoodplus.infoik, iqtidar, ləyaqət, qabiliyyət.
3. İqtidar, qabiliyyət və ləyaqət.
Əhlulla - (Ər.) seafoodplus.infoın adamı, vəli, övliya. seafoodplus.info təvəccöh etmiş, qulluğunu tək ona yönəltmiş. Küfr
əhlindən, və şirkdən uzaq.
Əhməd - Ən layiqli, ən şərəfli, tərifəlayiq, məşhur, ən çox təriflənmiş, sevilmiş.
Əhya - (Ər.) seafoodplus.infomə, dirildilmə, canlandırma. 2.Təzə can verərcəsinə yaxşılıq lütfetme. seafoodplus.infoən
qüvvətləndirmə. seafoodplus.infoırma, canlandırma, təzəlik vermə. seafoodplus.infoın sifətlərindən. - Ad olaraq istifadə
edilməz.
Əhsən - (Ər.) Daha gözəl, çox gözəl, ən gözəl. Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir. Əhsəni-təqvim: Ən
gözəl şəkil. Quran-ı Kərimin Tin surəsinin 3. ayəsində insanın əhsəni-təqvim üzrə yaradıldığı bəyan
buyurulmaqdadır. Əhsən sözü, Quranda 16 yerdə zikr edilmişdir.
Əxləm - Müdrik, istedadlı, zəngin təxəyyüllü.
Əjdər - Qüvvə, güc, qüdrət.
Əkbər - (Ər.) Ən böyük, ulu, çox böyük, ən böyük, -Allahın sıfətlərindəndır. Quran-ı Kərimdə 23 yerdə keçir.
Ad olaraq istifadə edilməsi yaxşı deyil. Hindistana hakim olan Türk hökmdarı. 2.Böyük oğuı.
Əkrəm - (Ər.) 1.Ən kəramətli, daha alıcənab, çox lütfkar, lap comərd. 2.Çox şərəf sahibi, çox comərd, çox
əli açıq. Əkrəmü'l-Əkrəmin: Cənab-ı Haqq. (Ələq surəsi: 3).
Əqdəm - (Ər.) Çox qədim.
Əqləm - (Ər.) Çox bilən..
Əqidə - İnam, bir insanın tutduğu yol.
Əqliyyə - (Ər.) Çox gözəl.
Əqzəm - (Ər.) Ucaboy, hündür.
Əlamət - (Ər.) 1.İşarə, iz, nişan. 2.Rəmiz, simvol. 3. Əlamət, işarə. 4.Çox iri, təəccüblü böyüklükdə.
Ələddin - 1.Yüksəklik, ucalıq. seafoodplus.info nəcibliyi.
Ələkbər (Əliəkbər) - (Ər.) Böyük Əli.
Ələmdar - Bayraqdar.
Ələsgər (Əliəsgər) - (Ər.)1.Əli əsgəri. 2.Əzəmətli əsgər, qəhrəman döyüşçü.
Əlfir - (Ər.) Üstün.
Əlfiyə - (Ər.) Uca, əzəmətli, uzunömürlü, mehriban, dostsevən.
19
Əli - (Ər.) seafoodplus.info, ulu, yüksək, hündür. seafoodplus.info Əli: Əbu Talibin oğlu. Peyğəmbərimizin əmisi oğlu və qızı Fatma
(seafoodplus.info) -nın əri. Dördüncü xəlifə.
Əliabbas - 1.Sərt. 2.Əli və Abbas adlarından
Əlibayram - (Ər.Tür.) Əli Bayramı.
Əlican - Əli və can adlarının bir araya gəlməsindən meydana gəlmişdir.
Əliəhməd - Əli və Əhməd sözlərindən ibarət.
Əlif - (Ər.) seafoodplus.info alfbanin ilk hərfi. Ebccd hesabında dəyəri birdir. seafoodplus.infodə "la" notasını ifadə etmək
üçün istifadə edilir. 3.Ülfət edən, dost, tanış. seafoodplus.infoışmış, alışkın, vərdiş. - İki kəliməli adlar ola bilər (Əlif Beyzə,
Əlif Nur v.s.).
Əliheydər - (Ər.) Şir Əli, aslan Əli.
Əlisa - Əli və İsa adlarından ibarətdir. (Alm. - Gözəl.)
Əlişır - Şir Əli, - "Əli" və "şir" sğzlərindən
Əlimərdan - Hz.Əlinin igidləri (adamları, tərəfdarları).
Əlişah - Hökmdarların ən ucası. Əlişah Tacəddin. (? ). İlhanlı vəziri.
Əlişan - Şan və şərəfi uca və yüksək olan çox qiymətli, adlı sanlı, çox şöhrətli.
Əliyar - 1.Əliyə kömək edən. 2.Əlinin dostu, seafoodplus.info dost. seafoodplus.info, dost, sevgili, sevgili adı. - Birləşmiş ad.
Əliyə - Yüksək, uca.
Əliyəddin - Uca din, əsil din.
Əlzəbrə - Şir bürcündən oan ulduz.
Əlzəhra - Peyğəmbərin qızı Fatimənin ləqəbi - işıqlandırılan, açılan.
Əlzübrə - Bax. - Əlzəbrə.
Əmanət - Əmanət.
Əmbər - Qiyməri şey, qızıl-gümüş.
Əmənulla - (Ər.) seafoodplus.infoın əmanəti. Dövlətin hakimiyyəti, xalq, millət.
Əmcad - Ən şanlı, ən şərəfli.
Əmin - (Ər.) Ürəyində qorxu və narahatlığı olmayan, rahatlıqda olan. Qorxusuz. *Özünə inanan. Etimad
edilən. * İmanlı, güvənən. * Çox yaxşı bilən, şübhə etməyən. (Hz. Məhəmməd (s.a.s) və Cəbrayılın adı.
Əminə - (Ər.) seafoodplus.infolı, mömin, etimada layiq. 2.Ərəb dilində Əminə sözünün Türkçələştirilmiş şəklidir.
seafoodplus.infoğəmbərimizin anasının adı.
Əmir - Rəis, basçı, hakim, hökmdar.
Əmirə - Princess, şahzadə xanım.
Əmcan - Böyüklük, parıltı.
Əmirxan - Əsas rəhbər.
Əmmar - Çıçəklənən.
Əmrah - (Ər.) 1.Əmr verən hökmdar, xanın əmri. 2.Şənlik, şadlıq, təntənə.
Əmrəddin - (Ər.) Dinin əmr etdiyi.
Əmrulla - (Ər.) Allahın əmri.
Əmsal - (Ər.) seafoodplus.infoələr, dastanlar. 2.Nümunələr, örnəklər.
20
Ənsər - Köməkçilər, tərəfdarlar, yol yoldaşları.
Əntiqə - Gözəl, əntiqə.
Ənvər - İşıq şüaları, çiçəklənmə. Işıqlı, nurlu, daha işıqlı.
Əraslan - (Tür.) Aslan kimi, güclü qüvvətli kişi.
Ərcan - (Tür.) Canlı, diri, sağlam kişi.
Ərcahan - (t.f.i.) Dünyanın tanıdığı kişi.
Ərcivan - (t.f.i.) Gənc kişi(oğlan).
Ərçin - (Fars.) Nərdivan, pillə. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Ərdəm - (Tür.) 1.Fəzilət. 2.Məharət, hünər. 3.Ləyaqət. seafoodplus.info gəmiçi. seafoodplus.infoın ruhi yetkinliği.
Ərdəmir - (Tür.) Demir kimi güclü kişi.
Ərdoğan - (Tür.) İğit doğulan.
Ərəstun - (Yunan.) Aristotel (b.e.ə - b.e.ə) - qədim yunan filosofu. Aristotel şərq ölkələrində və
həmçinin Azərbaycanda Ərəstun adı ilə də tanınır.
Əravənd - (Fars.) 1.Şövq, arzu, istək. 2.Şan, şərəf.
Ərfan - Bilik, idrak.
Ərgin - (Tür.) 1. Ölmuş, yetişmiş, kamala çatmış. 2. Öz haqqlarından istifadə etməsi üçün qanunun
göstərdiyi yaşa gələn.
Ərgün - (Fars.) Sərt başlı, oynaq və sürətli gedən at. Ərgun Cəlaləddin Çələbi: Türk sufi. Mövlana
soyundandır. Kütahya məvləvi xanasına də şeyxlik etmişdir.
Ərgüvən - (Tür.) Özünə güvənən.
Ərman - Mükəmməl, ümid.
Ərsən - Cəsarətli, qorxmaz.
Ərşad - Sevincli, düsüncəli, yetkin, xoşbəxt kişi.
Ərşahin - (Tür.) Kişi şahin, quş.
Ərşan - (Tür.) İğidliyi ile tanınmış, məşhurlaşmış kişi.
Ərvin - (Fars.) 1.Təcrübə, sınama, sınaq. 2.Şərəf və etibar.
Əsəd - (Ər.) Aslan, Allahın aslanı, Qəzənfər, Heydər, Cəsur və qəhrəman adam mənasında istifadə
edilmişdir.
Əsədulla - (Ər.) Allahın aslanı.
Əsər - (Ər.) seafoodplus.infoşan, əlamət, iz. 2.Təsir, təsir. seafoodplus.info olmuş bir obyektdən qalma parça. seafoodplus.info adamın ortaya
qoyduğu məhsul, müəllif. 5.Hədis, hədis elmi. seafoodplus.info, icad. seafoodplus.infoşi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Əsgər - (Ər.) seafoodplus.info, ordu ilə əlaqədar. Vəzifə edən. 2.Ölkəni müdafiə etmək üçün öyrədilib təchiz edilən
kimsə. 3.Rütbəsiz əsgər, ər, döyüşçü.
Əshab - Ən mehriban.
Əskinaz - Sərvət, qazanc.
Əsqət - (Ər.) Ən xoşbəxt.
Əsliyə - (Ər.) İndiki (əsl), həqiqi.
Əsmər - Qarayanız, əsmər.
21
Əsriyyə, Əzriyyə - Müasir.
Əşrəf - Ən hörmətli, ən nəcib, ən alicənab, şərəf sahibi.
Ətifə - Rəhmli, mərhəmətli.
Ətir - Parfumerya, qoxu, iy, ətir.
Ətiyyə - Hədiyyə.
Əvəz - Hər şeyə qarşı verilən və ya alınan şey, hər şeyin yerini tutan başqa şey.
Əyyub - (Ər.) 1.Dözum, mutilik. seafoodplus.infoşman olmuş. seafoodplus.infoğəmbərin adı;
Əzəl - (Ər.) Əbədilik.
Əzəmət - (Ər.) Cəngavər, qəhrəman.
Əzhəb - (Ər.) Çox gözəl.
Əzim - (Ər.) Böyük. ləyaqət, sövkət, qüdrət.
Əziz (Əzizə) - Sevimli, əzəmətli, istəkli, qiymətli, əziz, xalis.
F
Fadilə - Səxavət, səxavətli, yaxşılıq, təhsilli.
Fahimə - Mədəni, ağıllı, dərrakəli.
Fahir (Fahirə) - (Ər.) 1.Öyünüləcək, fəxr ediləcək. 2.Şərəfli, qiymətli. seafoodplus.info, gözəl, mükəmməl.
Faxir - Qürurlu.
Faiq (Faiqə) - (Ər.) 1.Üstün, əla, böyük, çox gözəl, heyrətamiz, seçmə, yüksək, irəli. 2.Mümtaz, mənəvi
olaraq üstün olan.
Fail - Xeyirxahlığı olan, yaxşı nışan verən.
Faiz (Faizə) - (Ər.) Muradına çatan, müvəffəqiyyət qazanan, qələbə gətirən, qalib.
Faqih - (Ər.) seafoodplus.info şey bilən yaxud anlayan kimsə. seafoodplus.info elmində ustad. İslam hüquq alimi.
Faleh - (Ər.) seafoodplus.infouşa çatan, müvəffəqiyyət qazanan, muradına çatan. 2. Torpağı əkən, becərən.
Faliyə - (Ər.) Xoşbəxtlik, yaxşılığa gətirib çıxaracaq, yaxşılıqla qurtaracaq.
Famil - Eyni cinsdən və ya eyni soydan olan, ailə, soy.
Fanis - (fars.) Mayak.
Farid - Misilsiz, görünməmiş.
Farixə - Xoşbəxt, sevincli.
Faris - 1.Güclü, bəsirət gözlü, daxilə varan. seafoodplus.infoı, güclü.
Fariz - (Ər.) seafoodplus.infoı (süvari). seafoodplus.info, ata binmekte məharətli. 3.Fərasətli, anlayışlı. 4.Fərz edən. seafoodplus.infoın
cənubundakı Şiraz vilayəti.
Farizə - Qövs, göy qurşağı, oynaq.
Fateh - (Ər.) 1.Fəth edən, qalib gələn, çıxaran. seafoodplus.info ölkəni, şəhəri və ya qalanı zəbt edən kimsə. 3.Hökm
verən mənasında, cənab-Haqqın sifətlərindən biridir. Əraf surəsi ayə. - İstanbulu fəth edən yeddinci
Osmanlı padşahı Sultan Məhəmməd xana bu fəthindən ötəri verilən ünvan.
Faten - (Ər.) Zəki, anlayışlı. seafoodplus.info açıq, qavrayışlı. oyaq.
Fatih - Ağıllı.
22
Fatiq -
Fatimə - (Ər) 1.Müdrik, süddən kəsilmiş. seafoodplus.infoçik olmayan. 3.Özü və nəsli cəhənnəmdən uzaq olmuş. - Hz.
Peyğəmbərin Hz. Xədicədən dünyaya gələn ən kiçik qızının adıdır. Hicrətdən 18 il əvvəl 'te Məkkədə
dünyaya gəlmişdir. ci ildə Mədinədə vəfat etmişdir. 18 yaşında ikən Hz. Əli ilə evlənmiş, Hz. Həsən, Hz.
Hüseyn, Hz. Ümmü gülsüm və Hz. Zeynəb adında dörd uşağı var. Rəsulullah (səs) - dən sonra 6 ay
yaşamışdır. Ləqəbi Zəhradır.
Fatin (Fatinə) - Valehedici, başdan çıxardan, ovsunlayan. füsunkar.
Fatmagül - (Ər.) bax Fatma.
Fatmanur - (Ər) bax. Fatma.
Fayaz - (Ər.) Səxavətli, əliaçıq, comərd.
Fazil (Fazilə) - (Ər.) 1.Fəzilətli, fəzilət sahibi. 2.Ərdəmli, üstün. məlumatlı, bilən, mərhəmətli, ideal, ləyaqətli.
seafoodplus.infoşlanğıc.
Fella - Ərəb jasmini (çiçək).
Feyruz - Məhəmməd peyğəmbər (ə.m.)-ın soyundan olub, Onun zamanında yaşamış adam olan Feyruz
Ed'deylemi, Yəmən tərəflərində törəyən yalançı peyğəmbər Əsvəd El'ansİ-ni öldürərək, fitnəni ortadan
qaldıran və peyğəmbərimizin tərifini qazanan İslam qəhrəmanının adıdır.
Feysəl - Qətiyyətli, hakim, padşah.
Feyzi - (Ər.) 1. Elm, mədəniyyət. 2. Axma, suyun axıb daşması. 3. Bolluq, çoxluq, məhsuldarlıq. - Kişi və
qadın adı olaraq istifadə edilir.
Feyzulla - (Ər.) Allahın feyzi, bolluğu, bərəkəti, Allahın şücaəti.
Fəcri (Fəcriyyə) - (Ər.) Səhərə qarşı günəş doğulmadan əvvəl üfüqün gündoğusu tərəfindən görülən
aydınlığı, dan yerinin ağarması.
Fəda - seafoodplus.info 1.Əvəz, bələd.
Fədai - (Ər.) seafoodplus.infoını əsirgəməyən, mühüm bir məqsəd uğrunda canını verməyə hazır olan. seafoodplus.info yoluna
başqoymuş.
Fədaican - (əseafoodplus.info) Canını verməyə hazır olan, canınıvermə.
Fədriyyə - Xilaskar, özünü fəda edən.
Fəhamət - (Ər.) seafoodplus.infoik, ululuq. seafoodplus.info, qiymət, dəyər.
Fəhim (Fəhimə) - (Ər.) Ağıllı, anlayışlı, ağıllı.
Fəhmi (Fəhmiyə) - (Ər.) Fəhmə mənsub, fehim ile əlaqədar. (bax Fəhim).
Fəxrəddin - (Ər.) Dinin təriflədiyi, diniylə öyünən. Dinin seçməsi. Fəxrəddin Razi: (Rey Horat ).
Təfsirçi, kəlamçı. Dilçi. Fizik. Təbib.
Fəxri - (Ər.) seafoodplus.info qarşılıq gözləmədən yalnız şərəf və iftixar vəsiləsi olaraq qəbul edilən iş. (İş, sifət, ünvan).
Fəxri üzv; maaşsız, pulsuz və ya müəssisə üçün qürur qaynağı olan adam. 2.Məğrur, çanlı, hörmətli.
Fəxrican - Şərəfli adam, möhtərəm sevgili, əziz adam.
Fəxriyyə - (Ər.) (Bax Fəxri). İslami ədəbiyyatla, şairlərin öz xüsusiyyətlərindən, fəzilətlərindən və şairlik
qüvvələrindən bəhs etdikləri şeirlər. Daha çox qəsidələrin bir hissəsi bu şəkildədir. Başqasını və ya özünü
mədh etmək üçün yazılan şeir.
Fələk - Şəfəq.
Fənnur - (Ər.) Elmin işığı.
23
Fərahəngiz - (f.b.i.) Məşhur bir növü olan lalə.
Fərahət - (Fars.) Şan və şərəf. - Kişi və qadın adı.
Fərasət - (Ər.) Anlayışlılıq, tez duyum.
Fərda - (Fars.) seafoodplus.info ertəsi gün. 2.Gələcək zaman. seafoodplus.infoət, o biri dünya.
Fərdanə - (Ər.) Təklik, tək, mütləq.
Fərdi (Fərdiyyə) - (Ər.) Fərdlə əlaqədar, ayrı-ayrı şəxslərə məxsus, tək başına edilən.
Fərəc - seafoodplus.info, xoşbəxtlik. 2.Təskinlik təsəlli. 3.Əyləncə. Qəm, dərd və sıxıntıdan xilasolma. 2.Zəfər.
Fərəh - (Ər.) 1 Könül açıqlığı. seafoodplus.info, sevinmə. 3.Qürür.
Fərəhnaz - (Fars.) Nazlı qız.
Fərəhşan - seafoodplus.info verən. 2.Fərəh saçan.
Fərəz - Əzəmətli.
Fərhad - (f.h.i.) Anlayan, başa duşən. - Fərhad və Şirin adı ilə məşhur olan köhnə bir hekayənin kişi
qəhrəmanı olub Şirinin aşıqıdır.
Fərhanə - Xoşbəxt.
Fərxan - (Ər.) seafoodplus.infoli, xoşbəxt. 2.Şən, məmnun.
Fərid (Fəridə) - (Ər.) Tək, bənzərsiz, tayı olmayan, müqayisə edilməz, ölçüsüz, üstün, nadir, misilsiz,
yeganə.
Fərinə - Xoşbəxt, sevincli, razı.
Fərman - (Fars.) 1.Əmr, buyuruq. seafoodplus.infoşah tərəfindən verilən yazılı əmr, buyuruq, hökm, göstəriş.
Fərrux - (Fars.) 1.Uğurlu, müqəddəs. 2.Mübarək. 3.İşıqlıq insan, müdrik, cəsarətli. 2.Həqiqəti yalandan
ayıran.
Fərzan (Fərzanə) - (Fars.) seafoodplus.info və hikmətli. Ağıllı. seafoodplus.info, bilikli, görkəmli. seafoodplus.info, filosof.
Fəsahət - (Ər.) Açıqlıq, duruluq. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Fətanət - (Ər.) Zehin açıqlığı, zehinin yaradılışdan bir şeyi tez və yaxşı qavraması. Peyğəmbərlərə məxsus
beş sifətdən biridir.
Fəthi - (Ər.) - Fəthə mənsub. Fəth haqqında yazılan qəsidə.
Fəthiyyə - (Ər.) ( bax. Fəthi ) Qələbə, qələbə yeri.
Fəthulla - (Ər.) Dinin açılması. Yaşamağa başlamaq. Allahın Nüsrəti.
Fəttah - (Ər.) 1.Açan, açıcı, zəfər qazanmış, üstün gəlmiş. seafoodplus.infoının bağlı işlərini açan, Cənabi-Haqqın
adlarından.
Fəvzi - (Ər.) seafoodplus.infouşla əlaqədar. 2.Zəfərə aid. seafoodplus.info gələn, üstün olan.
Fəvziyyə - (Ər.) 1.(bax Fəvzi). Sultan Mahmud tərəfindən köhnə adalar mövqeyinə verilən ad.
Fəyaz - (Ər.) Comərd.
Fəyyaz - (Ər.) 1.Çox faydalı, çox səmərəli. seafoodplus.info, bərəkət və bolluq verən.
Fəzıi - (Ər.) 1.Dəyər, üstünlük, yaxşılıq, fəzilət, lütf. 2 Çox, çox, artıq, baki. seafoodplus.info ədədin bir-birindən olan
fərqləri. seafoodplus.info və mədəniyyət sahibi. seafoodplus.infoənab, ehsan, comərd. seafoodplus.infolik.
24
Fəzilət - (Ər.) seafoodplus.infoa yaxşılıq etməyə və pislikdən çəkinmək olan davamlı və dəyişməz istedad, gözəl
xüsusiyyət. seafoodplus.infoı, əxlaqlı və yaxşı hərəkət etməyə yönəldən mənəvi qüvvət. seafoodplus.infoın yaradılışındakı
yaxşılıq, yaxşı xasiyyət, ərdəm. seafoodplus.infoşı məna, iffət. - (Bax Ərdəm).
Fəzilulla - (Ər.) Allahın fəzli, ərdəmi, lütfü.
Fəzzan - (Ər.) Böyük Səhrada, Trablus ölkəsinin cənubunda bir ölkə. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Fida - Bağışlanma, azad olma.
Fidan - (Yun.) seafoodplus.info yetişən körpə ağac. Pöhrə, budaq. seafoodplus.info boylu: İncə uzun mütənasib.
Fidda - Gümüş.
Fidail - (Ər.) Yaxşılıq edən.
Firdovsi - Cənnətə layiq olan.
Fikrət - Düşünmə,
Fikrət - (Ər.) seafoodplus.info, düşüncə, fikirləşmə. seafoodplus.info seafoodplus.info, ağıl. seafoodplus.info, məqsəd, niyyət.
Fikriyyə - Ağıllı.
Firat - (Ər.) 1.Şirin su. 2.Türkiyənin ən uzun çayı.
Firayə - (Ər.) Gözəl.
Firdovsi - (Ər.) 1.Cənnət, seafoodplus.info, bağça. - Firdovsi: İranın milli dastanı olan "Şeyxnamə"- nin müəllifidir.
illər arasında yaşadığı təxmin edilir.
Firəngiz -Yaradan, doğuran
Firudin - (Fars.) 1.Səkkizinci göy. seafoodplus.infoşdadilərin 6-cı padşahı olub Cəmşid sülaləsindən dəmirçi Gavenin.
seafoodplus.infoiş, yaradilmiş.
Firqət - Ayrılıq, fəraq
Firuz - (Ər.) Məsud, xoşbəxt, sevincli, fərəhli, uğurlu, yaxşı bəxtli. Qalib gələn.
Firuzə - (Ər.) 1.(bax Firuz). 2.Açıq mavi rəngli qiymətli bir üzük daşı. 3.Açıq yaşıl, dağ yaşılı ilə göy mavisi
arasında və bal şamı parlaqlığına oxşayan qiymətli daş.
Fitnət - (Ər.) Zehin açıqlığı. Zehnin hər şeyi tez anlayışı. Türk şairlərindən məşhur bir İslam xanımının
adıdır. Əsl adı Zübeydədir.
Fizzə - Gümüş
Flora - Cicək, cicəklənən(Latıncadan).
Fuad - (Ər.) Ürək, qəlb, könül.
Füzulu - (Ər.) 1.Ədəbə muxalif. seafoodplus.infoşuna, yersiz, lazımsız, haqsız. 3. Boşboğaz lazımsız işlərlə məşğul
olan. 4. Səlahiyyəti olmadığı halda başqası adına qənaətdə olan. - Füzuli Məmməd: XVI. əsrdə yaşamış
böyük türk şairlərindən. Çağatay ədəbiyyatı da daxil olmaq üzrə, Türk ədəbiyyatının bir çox sahələrində
qüvvətli təsir və nüfuza sahibidir. Türkcə, ərəbcə, farsca, mənzum, mənsur bir çox əsərləri vardır. Bunlar
arasında "Leyla və Məcnun" məsnəvisi çox məşhurdur.
G
Gəncay - (Tür.) Ayın bir həftəlik olana qədər ki şəkli, hilal.
25
Gəncyaz - (Tür.) İlk bahar. Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Gilşah - (Fars.) seafoodplus.infoçıq şah. seafoodplus.infoçıqan yaradılan Hz. Adəmin ləqəbi. seafoodplus.inforın nağıl qəhrəmanı.
Keyyummersin ləqəbi. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Gövhər - (Fars.) seafoodplus.infoətli daş. seafoodplus.info seafoodplus.info şeyin əsli, əsası. Cəvahirat, həyat bəxş edən.
Göydoğan - (Tür.) Şimal yarımkürədə yaşayan bir doğan növü.
Göycə - (Tür.) 1.Göylə əlaqədar göyə aid, səmavi. seafoodplus.info, göy rəngə çalan. 3.Gözəl xoş gözəl, lətif.
4. Dəbdəbəli.
Göyçək - (Tür.) 1.Gözəl, çox gözəl. seafoodplus.infoş, sevimli, cana yaxın, cazibədar. seafoodplus.infoə, narın, zərif.
Göysel - (Tür.) Səmavi yağış. - Göylə qarşılığı olaraq istifadə edilən uydurma kəlam.
Göysevim - (Tür.) Sevimli göy.
Göysu - (Tür.) 1.Türklərin yaşadığı bir çox axar suya verilən ad. seafoodplus.infoan gələrək Aralıq dənizinə tökülən
Seyhan çayının əhəmiyyətli qollarından. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Göysün - (Tür.) Minboğa dağlarından Elbistanın cənub qərbində Seyhan çayına qarışan çay. - Kişi və qadın
adı olaraq istifadə edilir.
Göyşən - (Tür.) Göylə əlaqədar, işıqlı, işıqlı göy, uydurma bir söz.
Göytəkin - (Tür.) Yeni başaq meydana gətirmiş əkin. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Göytəpə - (Tür.) Mavi təpə.
Gurçinar - (Tür.) Çox böyümüş, inkişaf etmiş, səpilmiş.
Gurxan - (Tür.) seafoodplus.info xanı. seafoodplus.info-Xitay şahzadələrinə verilən ünvan.
Gurqan - (Tür.) seafoodplus.info qan. Gənc, təzə, inkişaf etmiş, səpilmiş.
Gursu - (Tür.) Təmiz, pak, sürətli su. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Gülabaın - Hamıdan göycək.
Gülabi - (Fars..) Gül suyu.
Gülafət - (Fars.) Nəfəs kəsən gözəlliklə. - Gül və afət sözlərindən meydana gəlmiş bir addır.
Gülağa - Gül qoxulu aga (bəy).
Gülarə - Çiçəklə, güllə bəzədilmiş.
Gülay - "Gül" və "Ay" sözlərindən birləçnış ad.
Gülbahar - (Fars.) seafoodplus.info gülü. 2.Əbru sənətində istifadə edilən tünd qırmızı rəngdə torpaq.
Güləhməd - (Ər.Tür.) Tanınmışın, məşhurun qulu.
Gülxan - (Fars.) Gül evi, atəşxanə.
Gülxanım - (Tür.) seafoodplus.infoşı xasiyyətli, nəzakətli xanım. 2.Gül üzlü xanım.
Gülbanu - (Fars.) Gülxanım. Gül kimi gözəl qadın. Gül xatun.
Gülbədən - (Fars.) Zərif, incə bədənə sahib. Gülbən Bəgüm, Babur şahın qızı.
Gülbəyaz - (t.f.) Ağ gül..
Gülbin - (Fars.) Gül kökü, gül bitən yer.
Gülbiz - (Fars.) Gül səpən, gül səpilmiş.
26
Güldam - Qızılgül ətirli.
Guldəhan - ( Fars.) Gül ağızlı, ağızı gül kimi olan.
Güldəstə - (Fars.) Çiçək dəstəsi. - Türk musiqisində mürəkkəb mövqelərdən.
Gülcahan - (Tür.) Dünyaya, aləmə əvəz gül.
Gülcan - Qəlbin gülü.
Gülcə - (Fars.) Gülcük, kiçik gül.
Gülçiçək - (Fars) Qızıl gül, güllü - çiçəkli.
Gülçin - (Fars.) Gül yığan, gül dərən, gül toplayan.
Güldanə - (Tür.) Yeni açmış gül, qönçə.
Güldəstə - 1.Gül dəstəsi, dəmət. seafoodplus.infoə.
Güləfşan - Gül saçan.
Güləhməd - (Ər.-Tür.) Məşhurun qulu.
Gülənay - (Tür.) Davamlı gülən, Ayyüzlü adam.
Güləndam - (Fars.) Gül bədənli, gül bədən gül boylu, nəzakətli, gözəl bədənli.
Gülənnur - (Tür.) Gülməsiylə ətrafı işıqlandıran, işıq saçan kimsə.
Gülər - (Tür.) Gülən, sevincli, xoşbəxtlik, sevinc.
Güləsən - Sağlam gül.
Gülfam - (Fars.) 1.Gül rəngli. 2. Gül kimi qırmızı olan.
Gülfiyyə - Gülə oxşayan.
Gülgəz - Al, qırmızı.
Gülgün - (Fars.) 1.Gül rəngli, gül rəngində, çəhrayı, 2.Gül günü.
Gülhəyat - (Tür.) seafoodplus.infoşbəxt, dinc bir həyat. 2.Gül kimi gözəl həyat.
Gülqız - (Tür.) Gülə bənzəyən qız.
Gülqönçə - (Fars.) Açılmamış gül.
Güllü - (Tür.) 1.Gülü olan. 2.Gül naxışlı (parça). - Daha çox ənənəvi istifadə olunan.
Gülməşəkər - (Fars.) Bir növ gül dadlısı.
Gülnamə - (Fars.) Sevgiliye yazılan məktub, qəsidə.
Gülnar (Gülnarə) - ( Fars.) seafoodplus.info gülünə bənzər çiçək açan gül, nar çiçəy. 2.Güllü, çıçəkli.
Gülnaz - (Fars.) 1.Gül üzlü qadın. 2.Gül kimi, nazlı qadın. - Birləşmiş ad.
Gülnur - (Tür.- Fars.) Ətrafına işıq saçan, işıqlandıran gü, gül kimi işıqlı.
Gülpəri - (Fars.) Gül kimi qız, gül kimi gözəl qız.
Gülranə - (Fars.) Gözəl gül, xarici sarı içi qırmızı rəngdə olan bir gül növü.
Gülriz - (Fars.) 1.Gül saçan, gül səpən. 2.Məşhur bir lale növü.
Gülrüxsar - (Fars.) Gül yanaqlı.
Gülsevim - (Tür.) Sevimli, gözəl, xoş görünüşlü gül.
Gülsərən - (Tür.) Gül yığan, gül paylayan.
27
Gülsona - (Tür.) Gül kimi cazibədar qadın. Gözəl sevimli.
Gülsu - (Tür.) Gül rəngli su, təzə su.
Gülsüm - Məhəmməd peyğəmbərin qızının adı.
Gülsüm - (Tür.) seafoodplus.infoəsifət, toppuş. seafoodplus.info Peyğəmbər (s.ə.s.) - ın qızlarından birinin adı.
Gülşah - (Fars.) 1.Güllərin şahı. seafoodplus.infonın sevgilisi, nağıl qadın.
Gülşən - (Fars.) Gülbaxçası, gülüstan, gülizar, çəmənlik, güllük.
Gültəkin - (Tür.) Gənc, cavan, nəzakətli, təravətli, tər-təmiz.
Gültən - (Fars.) Gül bədənli, gül bədənli.
Gülüstan - (Fars.) Güllər ölkəsi, güllü-çıçəkli diyar, gül bağçası, güllük, çıçəklik.
Gülzar - (Fars.) Gül baxçası, gül tarlası, güllük, çəçəklik.
Gümanə - (Ər.) Tək inci mənasında. Hz. Əli (ra) - nin bacısı və Rəsulullahın əmisinin qızı olan xanım
səhabə.
Günay - (Tür.) 1.Gündüz, gün işıqlığında ay, işıq, nur. 2.Günəş və ay, günəşlə ay.
Günel - 1.Şəhər küləyi. seafoodplus.info günəşi,elin gücü. 3.Günəş.
Güney - (Tür.) 1.Dörd ana istiqamətdən biri. 2.Günəşin işıqlandırdığı tərəf, cənub. - Kişi və qadın adı olaraq
istifadə edilir.
Günəş - (Tür.) 1.Ətrafındakı sistemə aid planetlərin ətrafında döndüyü, işıq və istilik yayan böyük göy cisimi,
şəms. 2.Səxavət hökmdarı.
Günsel - (Tür.) Sürətli axan sel.
Güray - (Tür.) Yeni doğulan ay.
Güvən - (Tür.) seafoodplus.info və şübhə duyğusundan uzaq. seafoodplus.info və bağlanma duyğusu. 3.Ürəklilik, cəsarət. -
Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilır.
H
Habil - 1.Kədər, qəm. 2. Hz. Adəmin oğullarından, Qabilin qardaşı. Qabil tərəfındən öldürülmüşdür.
Yeryüzünde ilk öldürülen kişidir.
Hacı - Məkkəni ziyarət etmiş adama verilən ad.
Hadi - (Ər.) seafoodplus.infoənə kömək edən, kömək. seafoodplus.infoət edən, doğru yolu göstərən, bələdçi, rəhbər, lider,
başçı. seafoodplus.infoa gedən kimsə. seafoodplus.infoə ucu.
Hadisə - (Ər.) Əhvalat, macəra, vaqiə.
Hafidə - (Ər.) Qız nəvə.
Hafiq - (Ər.) Oğlan nəvə.
Hafiz (Hafizə) - (Ər.) seafoodplus.infoan, qoruyan. seafoodplus.infoğıkeş. seafoodplus.infoı əzbər bilən adam.
Haifə - Yaraşıqlı, gözəl bədənə malik olan.
Hakim (Hakimə ) - (Ər.) 1.Məhkəmə sədri. seafoodplus.infoışı idarə edən. 3.Hökm edən, hökm verən. seafoodplus.infoşda olan,
üstün gələn. seafoodplus.infoator, vali.
Haqverdi - Inam, haqq.
Hamil - (Ər.) 1.Yüklü, hamilə. seafoodplus.info, malik. seafoodplus.infoşıyan. 4. Güdən.
Hamiyə - (Ər.) seafoodplus.infoə edən, qoruyan, meşəbəyi.
Hani - seafoodplus.infoşbəxt, razı, heyran olmuş. 2. Arvadını boşamış ər və ya ərindən boşanmış qadın.
28
Haniyə - Razı, xoşbəxt.
Harun - (Ər.) 1. Baş kahinin adı 2. İnadkar, tərs, özbaşına 3. Peyğəmbər adı. seafoodplus.info-ı Kərimdə bəhs edilən
peyğəmbərlərdəndir. Musa Peyğəmbərin böyük qardaşı. Fironun oğlan uşaqların öldürülməsi əmrini
qaldırdıqdan sonra doğulmuşdur. Hz. Musadan 3 il sonra doğulduğu deyilir.
Hasim - Sındıran, sınan.
Heybət - (Ər.) seafoodplus.info, dəhşət. 2.Hörmət, izzət. 3.Ləyaqət, etibar, nüfuz. seafoodplus.infoarda qorxu ilə birlikdə
hörmət oyandıran görünüş.
Heyran - (Ər.) 1.Çaşmış, çaşıb qalmış, çaşqınlığa düşmüş. 2.Çox tutqun. 3.Həddindən artıq dərəcədə sevgi
duyan.
Heyrat - Təəcüblü, qeyri-adi.
Heyrət - (Ər.) Çaşmış, çaşıb qalmış, nə edəcəyini bilməmə.
Heydər - (Ər.) Aslan, şir.
Həbib (Həbibə) - Sevimli, sevilmiş, sevgili, dost, əziz,
Həbibulla - (Ər.) Allah tərəfindən sevilmiş.
Həcər - seafoodplus.info, mərd qadın. 2.Qırmızı və narıncı rəngli qiymətli daş, əqiq. seafoodplus.infom Peyğəmbərin həyat
yoldaşının adı.
Hədiyyə - Sovqat, hədiyyə.
Hədmiyyə - O, şəxs ki, səylə dua edir.
Həkim - (Tür.) 1.Mütəfəkkir, filosof. 2. Hikmət və fəlsəfə mutəxəssisi. 3.Bütün elmləri bilən, müdrik adam.
4.Təbib, doktor, müalicə edən, loğman.
Həqiqət - (Ər.) Doğru,gerçək, həqiqətən olmuş iş, hadisə.
Həlim (Həlimə) - (Ər.) 1.Ürəyi yumşaq, xeyirxah, mehriban, zərif, mülayım, səbirli. seafoodplus.info seafoodplus.infoğəmbərin
dayəsinin adı.
Həmid - 1.Bəyənilmiş seçilmiş. 2. Allahı sevən, Allahı tərifləyən, şükredici.
Həmidə - Tərifə layiq.
Həmidulla - Allahın təriflərinə layiq.
Həmzə - 1. İti, yandırıcı. 2.Şir, aslan.
Hənif (Hənifə) - (Ər.) l.Tək Allaha, Allahın birliyinə inanan, əsl dindar, qəlbdən inanan, həqiqətən inanan.
seafoodplus.infoğru, dürüst, səmimi. seafoodplus.info inancına möhkəm və səmimi olaraq bağlanan. seafoodplus.info Məhəmməd (səs) -in
təbliğindən əvvəl Məkkədə tək Allaha iman gətirənlər.
Həniyə - seafoodplus.info-dua. seafoodplus.infoşbəxt. 3.Şərab. * Kişisi öldükdən sonra evlənməyib, uşağına baxan qadın.
Hərgül - (Tür.) Gül kimi gözəl qadın.
Hərşən - Bax. Hərgül.
Həsən - Yaxşı, mehriban, gözəl, gözəllik, yaxşı davranma, yaxşılıq.
Həsgül - (Ər.) Qiymətli, bənzərsiz gül.
Həsrət - (Ər.) Ələ gəlməyən və ya əldən çıxan şeyi istəmə.
Həşim - seafoodplus.infoərdlik, ürəyiaçıqlıq. 2.Əzən, qıran, parçalayan. 3.Məhəmməd peyğəmbərin babasının adı.
Hətəm - (Ər.) 1. Möhür, üstü möhürlü üzük. 2.Ən son. seafoodplus.infoəmul-Ənbiya: Peyğəmbərlərin sonuncusu, Hz.
Məhəmməd. 5.Çox comərd olan.
Hətif (Hətifə) - (Ər.) 1.Qüvvətli, sərt və zil bir səslə təbliğ və ya dəvət edən kimsə. 2.Göz qamaşdıran.
29
3.Gözə görünməyən.
Hətim (Hətimə) - (Ər.) seafoodplus.info çatdıran, bitirən. 2.Möhürləyən, möhürləyici.
Həvva Allahın Adəmdən sonra yaratdığı birinci qadın. 2.Həyat, canlı (Yəhudi adından)
Həyat - seafoodplus.infoıq, dirilik. 2.Ömür. seafoodplus.infoşayış. 4.Həyat.
Həzi - Ağa, cənab.
Hicran - Ayrılıq, qoyubgetmə.
Hicrə - Peyğəmbərin Məkkədən Mədinəyə səyahəti.
Hidayə - Yönəldən, İstiqamətləndirən.
Hidayəddin - (Ər.) Dinin göstərdiyi doğru yol.
Hidayət - Rəhbər, yol göstərən, lider, Haqq yoluna doğru yola girmə.
Hifzi (Hifziyyə) - (Ər.) seafoodplus.infoa, qoruma ilə əlaqədar. 2.Əzbərləmə, yaddasaxlama.
Hikmət - seafoodplus.info, bilikli. 2.Həkimlik, filosofluq, fəlsəfə. seafoodplus.info sirr. 4.Həkimanə söz. 5.Qəribə şey, əcaib.
Hikməddin - (Ər.) Dinin hikməti.
Hilal - seafoodplus.info-iki gecəlik ay, aypara. 2.Gözəlin ay şəklində olan qaşları, qaşları aypara kimi olan.
Himayət - (Ər.) Qoruma, qorunma.
Hisar - (Ər.) 1.Mühasirə, ətrafını qucaqlama. seafoodplus.info ətrafı islehkamlı bənd. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə
edilir.
Hizbulla - (Ər.) Allaha iman gətirənlər birliyi.
Hökümə - Mühakimə, hakimiyyət.
Huri - (Ər.) 1.Cənnət qızı. seafoodplus.infoi. - Daha çox ləqəb olaraq istifadə edilir.
Hurisər - (Ər. Fars.) Cənnət qızlarının başı, huri başı.
Huriyə - (Ər.) Coşğunluq hallarında hurilərlə buluşduqlarına inanan bir təriqət.
Huriyyə - Azad.
Huşyar - Ağıllı.
Hülya - Qiymətli şey.
Hüma - Quş, sakit yerdə yaşayan quş. seafoodplus.info verən.
Hümay - Xoşbəxtlik gətirən.
Hümeyrə - (Ər.) 1.Ağ bədənli qadın. seafoodplus.info Aişənin ləqəbi.
Hüray - (Ər.Tüseafoodplus.info) Ay kimi azad, ay qədər müstəqil. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Hürcan - Bax. Hüray.
Hüreyrə - (Ər.) Pişik balası. - Əbu Hüreyrə: Əshabi-Kiramdan ən çox hədis rəvayət edən səhabə. Pişik
balalarını çox sevdiyi üçün bu adı aldığı deyilir.
Hürmüz - (Fars.) 1.Zərdüşt xeyir tanrısı. 2.Köhnə İran təqvimində günəş ilinin ilk günü. seafoodplus.infor, Müştəri,
Ərəndiz. seafoodplus.info sülaləsindən. seafoodplus.infoşahın adı.
Hürrəm - (Fars.) 1.Şən, sevincli, gülərüzlü, könülaçan, təzə, xoş. 2 Bir yazı sitili. 3.Hürrəm Sultan: Qanuni
Sultan Süleymanın gözəl arvadlarından. Osmanlı siyasətində təsirli rol oynayan xanımlardan.
Hüsaməddin - (Ər.) seafoodplus.info iti qılıncı. İnamın qılıncı. 2.Mövlananın xəlifəsi olan Hüsaməddin Çələbi,
Mövlananın Məsnəvidə diktə etdirdiyi adamdır.
30
Hürgül - (Tür.) Gül kimi azad gözəl.
Hürqan - (Tür.) Azad soydan gələn.
Hüseyn - Gozəllik,ucaliq,muqəddəslik, mehribanlılıq.
Hüsni (Hüsniyyə) - (Ər.) Gözəl, gözəllik, gözəlliyə aid, gözəlliklə əlaqədar.
Hüsnü - (Ər.) Çox gözəl.
Hüsnügül - (Ər.Tüseafoodplus.info) Gülün gözəlliyi.
Hüvarə - (Ər.) Bərbəri qəbiləsinin ən əhəmiyyətlilərindən birinin adı.
Hüveydə - (Fars) Açıq, açıq-aşkar, müəyyən, aydın, zahir.
X
Xabir - (Ər.) Məlumat verən.
Xaqan - (Tür.) 1.Köhnə Türk və Monqol hökmdarlarının istifadə adlardan biri, xanlar xanı. 2. Xaqan.
Xalid - (Ər.) Əbədi yaşayacaq, ölməz.
Xalidə - (Ər.) 1.Gözəl, qəşəng. 2. Ölümsüz, əbədi.
Xaliq - (Ər.) Yaradan, xəlq edən, İşıqçı, nur verən.
Xalıs - (Ər.) seafoodplus.infoəsiz. seafoodplus.infoısız, qarışmamış, qatışıqsız, saf. 3.Əsli, təmiz.
Xalisə - Səmimi, təmiz.
Xamis - Beşinci.
Xanədan - (Fars.) Kökdən,əzəldən, zadəgan və böyük ailə.
Xəndəgül - (Fars.) Gülün açması.
Xanım - Keçmışdə yüksək vəzifəlilərin arvadlarına verilən ad.
Xanış - İstək, arzu.
Xaris - Əkinçi.
Xanverdi - Xan verən. *Ad kimi istifadə edilməz.
Xaris - (Ər.) Əkinçi.
Xasay - Igid, ər, qəhrəman.
Xaspolad - (Tür.) Qatışıqsız, saf, polad kimi.
Xatif - Vicdanın səsi.
Xatirə - (Ər.) seafoodplus.info düşən şey. seafoodplus.infoə qalmış şey, yaddaş. seafoodplus.infor.
Xatun - (Tür.) seafoodplus.infoın. seafoodplus.infoım. 3.Zövcə, arvad. 4.Əvvəllər yüksək şəxsiyyətli qadınlara və ya yüksək
vəzifəlilərin həyat yoldaşlarına verilən ad.
Xavər - (Fars) Günəş, şərq, gündoğan, günçıxan. Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Xeyransa - Qadınların yaxşısı.
Xeyrat - (Ər.) Xeyriyyəçi. Savab qazanmaq üçün görülən xeyırlı işlər, yaxşılıqlar. seafoodplus.info üçün qurulan
məcıis.
Xeyrəddin - (Ər.) Dinin xeyirli etdiyi, mübarək qıldığı insan.
Xeyri - Xeyirxah iş görən.
Xeyriyyə - Əliaçıq, xeyirxah, səxavətli, yaxşı.
31
Xeyrulla - (Ər.) Allahın xeyirli etdiyi kişi.
Xədicə - (Ər.) Vaxtsız, erkən doğulan qız uşağı. Hz. Məhəmməd (s.ə.s) -in ilk həyat yoldaşı.
Xəqani - Xana aid olan, hökmdar.
Xələf - (Ər.) 1) Atadan sonra qalan övlad. seafoodplus.infoin yerini tutan və ya tutacaq adam, varis. 3.Nəsil.
Xəlil - (Ər.) seafoodplus.info, sadiq dost, sirdaş, yoldaş. seafoodplus.infoi.
Xəndan - (Fars.) 1.Gülən, gülümcül. 2.Gülər üzlü, sevimli.
Xətif - Vicdan səsi.
Xətim - Hakim.
Xəttab - (Ər.) Odunçu.
Xəyal (Xəyalə) - seafoodplus.info,düşüncə. seafoodplus.info edilən,həsrəti çəkilən. 3.Əslində olmayıb gözə götünən mövhumi
şey,kabus.
Xəyyam - 1.Çadırquran, çadırçıAşiq, dəlicəsinə sevən.
Xəzan - (Fars.) Sonbahar, payız.
Xəzangül - Saralıb-solmuş gül.
Xəzər - (Ər.) seafoodplus.info məskəni olanların yaşadıqları məmləkət. 2.Sülh və güvən. - Kişi və qadın adı olaraq
istifadə edilə bilər.
Xızır - (Ər.) seafoodplus.infoşıl, yaşıllıq. 2.Kəhf surəsində ayələrdə bəhs edilən və Hz. Musanın onunla
görüşərək imtahan olunduğu şəxsin təfsirçilərin əksəriyyətinin üzərində ittifaqla dayandıqları ad. Xızır
haqqında çox müxtəlif rəvayətlər vardır.
Xızırxan - (Ər.) Seyid, Seyyid sülaləsinin qurucusu, Malik Süleymanın oğlu.
Xoca - (Fars) Cənab, müəllim.
Xosrov - seafoodplus.infoş, xeyirxah, xeyirgətirən. 2.Hökmdar, padşah. seafoodplus.infoyəçi.
Xoşəndam - (Fars.) Boy-buxunu gözəl, bədən quruluşu xoşa gələn, bədən fiquru düzgün olan.
Xoşfidan - (Fars.) Gözəl əndamlı, boylu-buxunlu qadın.
Xoşqədəm - (Fars.) Ayağı uğurlu, yerişi xoşa gələn, yerişi bəyənilən.
Xoşnigar - (Fars.) Gözəl, xoş sevgili.
Xudavəndi - (Fars.) 1.Hökmdarlıq. 2.Əfəndi, sahib, maliklik. seafoodplus.info, hökmdar.
Xudayar - Allahın sevimlisi.
Xulya - (Ər.) Təsəvvür, yanıltma, xəyalına gətirmə.
Xumar - Yaraşıqlı, alagözlü.
Xuraman - Ucaboylu, incə, qamətli.
Xurşid - (Fars.) Günəş, Mehri, şəms.
İ
İbad - Qul, nökər,bəndələr, qullar/
Ibadulla - (Ar.) seafoodplus.infoın qulları. 2.Çox, lap çox.
İbiş - (Tür.) seafoodplus.info oyunlu və kukla tiplərində gülünc şəxs. 2.Sərsəm. Daha çox qoyma ad olaraq istifadə
edilir.
İbrahim - (Ər.) seafoodplus.infoların atası. Ulu, əcdad. 2.Hüquqların atası. seafoodplus.infoa adı keçən İbrahim
peyğəmbər.
32
İbrət - (Ər.) seafoodplus.info hadisədən, pis bir vəziyyətdən dərs almaq. seafoodplus.infoət alınacaq hadisə, iş, əcaib, qəribə.
İbrin - (Ər.) Üzü parlaq, gözəl olan sevgili.
İbşar - (Ər.) Müjdə vermə, müjdələmə, muştuluqlama. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İbticam - Gülümsəyən.
İbtixac - Sevinc, həzz.
İbtixal - Dua.
İcabət - (Ər.) 1. Qəbul etmə, qəbul edilmə. 2. Razı olma, uyma.
İcad - 1.Kömək edən, sevinc gətirən. 2.Kəşf, yeni bir şey yaratmaq.
İcaf - Sadələşdirilmə, kömək.
İcar - Heyranedici, əsir edən, valeh edən.
İcazət - (Ər.) seafoodplus.infoə, sənəd. 2 Diplom.
İclal - Hörmət, şərəf.
İcmal - (Ər.) 1.Ümumiləşdirmə. 2.Xülasə. 3.Cəm, toplama. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İdxar - Tiftik, narın tük.
İdlal - (Ər.) Nazetmə, Nazlanma, artıq dərəcədə Nazlanma.
İdrak - 1. Anlama, qavrama, dərketmə. seafoodplus.infoşmə. seafoodplus.infoış, qavrayış, dərk.
İdris - Oxuyan, dərs edən.
Ifdal - (Ər.) 1.Lütf və hədiyyə. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İffət - (Ər.) 1.Təmizlik. seafoodplus.infoamus, irs. 3. Mənəvi təmizlik,əxlaqi saflıq. İsmətli, əxlaqlı.
İfxar - (Ər.) Şərəflənmək, üstün etmə.
İftixar - Qürur, şöhrət.
İğdəmir - (Tür.) Dülgərlikdə deşik açmaq üçün istifadə olunan dəmirağacdan alət.
İxlas - (Ər.) seafoodplus.info, təmiz doğru sevgi. 2.Könüldən gələn dostluq, səmimiyyət, doğruluq, bağlılıq. 3 Quran-ı
Kərimin -ci surəsinin adı.
İxtiyar - Qoca, yaşlı, nurani.
Ikram - (Ar.) 1.Hörmət, əzizləmə hörmət göstərmə, qürur, qonaqpərvərlik, comərdlik, hörmət, izzət.
2.Ağırlama. 3.Hörmət əlaməti olaraq bir şeyi hədiyyə olaraq vermək. seafoodplus.info ediləndən xaric araşdırma. -
Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İkramulla - (Ər.) Allahın ikramı, neməti, hədiyyəsi.
İqbal - (Ər.) seafoodplus.infoə doğru dönmə. 2.Bəxtt-taleh. Yaxşı taleyi olan, işi yaxşı gətirmə. 3. Bir şeyə
maraq,həvəs. seafoodplus.infoəlı çıxma. seafoodplus.infoınlaşma. 6.İşlərin yolunda getməsi, bəxtli, səadətli, xoşbəxt olmaı. seafoodplus.info,
istək. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İqbar - (Ər.) Böyük, ulu görmə, görülmə. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İqdam - (Ər.) seafoodplus.infoəliləmə. seafoodplus.infoəliləmək üçün çalışmaq - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İqlim - (Yun.) Bir ölkə ya da bölgənin orta hava vəziyyətini təyin edən meteoroloji hadisələrin hamısı. -Kişi
və qadın adı olaraq istifadə edilİr.
33
İqsir - (Ər.). seafoodplus.info əsrlər kimyaçılarının fövqəladə təsirli gücdə saydıkları cisim. 2.Təsirli. 3.Ən təsirli səbəb.
- Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İlahə - seafoodplus.info, varlıq. 2. İslamiyyətdən öncə qadın cinsindən olan büt.
İlbada - Mərhəmət, sitayiş, dua.
İlbaşı - (Tür.) Selçuklularda kənd idarəçisi.
İlbəy - (Tür.) Bir müddət "qubernator" qarşılığında rəsmi olaraq istifadə edilən uydurma söz.
İldırım - (Tür.) 1. Böyük işıq parlaması və göy gurultusuy ilə ortaya çıxan buludlar arasında və ya buluddan
yerə elektrik boşalması. 2. Şiddətli, sürətli, tez! İldırım hərəkatı. seafoodplus.infoze, yenilməzlik. 4.Məşhur Osmanlı
padşahı: Yıldırım Bəyazid.
İlgi - (Tür.) seafoodplus.info obyekt arasındakı bağ, əlaqə. seafoodplus.infoa bir cisimin başqa bir cisimlə birləşməyə olan meyli.
- Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İlgü - (Tür.) Əngəl, maneə. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə ediləir.
İlgül - (Tür.) 1.Ölkənin gülü. 2.Çox gözəl qadın.
İlkbahar - (Tür.) İlin ilk mövsümü, bahar.
İlkcan - (Tür.) İlk doğulan uşaqlara verilən ad.
İlkənan - (Tür.) Yeni qanunlar, qanunlar qoyan hökmdar, idarəçi.
İlkər - (Tür.) İlk doğulan oğlan uşaqına verilən ad.
İlkim - (Tür.) İlk doğulan uşaqlara verilən ad. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İlkin - (Tür.) Birinci, ilk, əvvəl, əvvəlcə *Uydurma bir söz. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İlknaz - (Tür.) İlk doğulan qız uşaqlarına verilən ad.
İlknur - (Tür.) İlk ay, ayın ilk halı.
İlksel - (Tür.) Uzun müddət uşağı olmayanların, daha sonra ekiz və ya üç uşaqları olduqda verilən ad. -Kişi
və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İlksər - (Tür.) İlk baş, ilk öncə, birinci.
İlkyaz - (Ər.) Yaz, yaz əvvəllərində doğulanlara verilən ad.
İlqar - Vəd, vəfa, əhd, söz vermə.
İlmaz - Cəsur, qoçaq.
İlmi - (Ər.) Elmlə, məlumat ilə əlaqədar.
İlmiyyə - (Ər.) Elmə aid, elmə mənsub.
İltifaf - (Ər.) 1. Sarınma, bürünmə, örtünmə. .
İltifat - (Ər.) 1. Üzünü çevirib baxma. 2. Diqqət. 3. Xatirlayıb soruşma, könül almaq. - Kişi və qadın adı
olaraq istifadə edilir.
İltimas - Xahiş, rica.
İlyas - İlahi qüvvə, köməyə gələn.
İmam - (Ər.) 1. Namazda özünə tabe olunan kimsə. seafoodplus.infoa olan, təşəbbüskar olan kimsə. 3.Xəlifə.
Dövlət başçısı. 4.Məzhəb quran yüksək dərəcəli alim. seafoodplus.info Əli nəslindən gələn. seafoodplus.info-ı Əzəm: Hənəfiyyə
məzhəbinin qurucusu.
34
İmadəddin - (Ər.) seafoodplus.info dirəyi.
İmaq - İnam.
İman - Təsdiq etmək, həqiqiliyinə inanmaq.
İmdad - (Ər.) 1. Kömək edən. 2. Yardıma göndərilən qüvvət.
İmran - seafoodplus.infoə bağlı qalan. seafoodplus.info Məryəmin atası, Ali-İmran: İmran ailəsi. Musa, Harun-Məryəm və İsa. -
Quran-ı Kərimin 3-cu surəsi.
İmtizal - Başıqapazlılıq, itaət.
İnac - Ünsiyyətçillik.
İnam - Əminlik, əmin olmaq.
İnayə ( İnayət) - Qayğı.
İnayət - (Ər.) seafoodplus.infoət. 2.Səy, etina etmə. 3.Lütf, ehsan, iyillik.
İnayyə - Qayğı, diqqət.
İnsaf - Ədalət, bərabərlik.
İnsar - Qalib.
İncisər - (Tür. Ər. Fars) Baş inci, ən gözəl inci.
İnarə - (Ər.) Nurlandırma, işıqlandırma. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İncə - Nazik, zərif.
İnci - (Tür.) seafoodplus.infoyə cinsindən olan dəniz heyvanlarının içindən çıxan parlaq, yumru və zinət əşyası olaraq
istifadə edilən qiymətli daş. seafoodplus.infoçik, təmiz və sevimli. seafoodplus.infoətli.
İncifəm - (Tür. Ər. İb.) İnci kimi gözəl ağızlı.
İncilay - (Tür.) Ayın ən incə olan zamanı. - İnci və ay sözlərindən birləşmiş ad.
İncilə - (Ər.) seafoodplus.infoa, cilalama. 2.Görünüş, müəyyən olma. seafoodplus.infolıq, işıq.
İnçiraq - (Ər.) 1.Çatlayıb yarılma, yarıq olma. seafoodplus.infoa. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İndira - (Ər.) 1.Müdaxilə. 2.Önə keçmə. seafoodplus.info altından sıyrılma. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İnqilab - Çevriliş, qiyam, dəyişiklik.
İnsaf - Ədalət, mərhəmət.
İnşilal - (Ər.) 1.Şelale meydana gətirmə. 2.Şiddətlə tökülmə, atılaraq axma. - Kişi və qadın adı olaraq
istifadə edilir.
İnşirah - (Ər.) 1.Açılma. 2.Açıqlıq, fərəhlık. - Quran-ı Kərimdə bir müddət adı. - Kişi və qadın adı olaraq
istifadə edilir..
İntiqam - Əvəz, qisas.
İntizam - Nizam. qayda, səliqə.
İntizar - Gözləmə, həsrət çəkmə.
İradə - 1.Əzmkarlıq, təmkinlik. seafoodplus.infoək, dilək. seafoodplus.infor. 4.Hökm, fərman.
İrfan - (Ər.) seafoodplus.infoə, anlama. seafoodplus.infoçəni sezmə, anlayış gücü. seafoodplus.info gerçək və sirrlə biliş. 4.Mədəniyyət. -Kişi
və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İrfat - (Ər.) Yardım etmə, bir şey vermə.
35
İrgün - (Tür.) Səhərin erkən saatları. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İrşad - (Ər.) seafoodplus.infoğru yolu göstərmə, xəbərdar etmə. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İsa - (Ər.) Allahın köməyi. seafoodplus.info xilas edəcək. 3.Əliaçıq. 4.Dörd böyük peyğəmbərdən biri. Dörd böyük
kitabdan İncilin özünə göndərildiyi. Fironlarla möhtəşəm mübarizə aparan böyük peyğəmbər. Quranda 25
yerdə adı keçməkdədir.
İsabət - (Ər.) 1.Düşmə. 2.Düşmə, çıxma. 3.Dəyme, tutma. seafoodplus.infoelik, yazılmazlık. - Kişi və qadın adı
olaraq istifadə edilir.
Isaqulu - (Tür.) İsanın qulu.
İsfəndiyar - (Fars.) seafoodplus.info mifologiyasında adı çəkilən hökmdarın adı. 2.Müqəddəsin hədiyyəsi.
Isilay - Parlaq ay.
İskəndər - (Ər.) Havadar, müdrik hökmdar, qalib gələn, müdafiəçi, qalib. illər arasında yaşayan və
20 yaşında hökmdar olan Makedoniya kralı, Aristteldən dərs almışdır. Yunanıstan, İran, Anadolu, Suriya,
Misir, Hindistanı zəbt edən hökmdara, Böyük İskəndər ləqəbi verilmişdir. 33 yaşında ölmüşdür.
İshaq -Təbəssüm, gülüş.
İslam - (Ər.) Tanrıya itaət, Allaha təslim olmaq, Allaha sadiqMəhəmməd (səs) -ə nazil olan və özü
tərəfindən insanlığa təbliğ edilən din, Allahın ən son dini. seafoodplus.info təslim olma, onun əmrlərinə tabe olub,
qadağan etdiklərindən qaçınmaYaxşı dolanma, sülh içində olma.
İsmayıl - (Ər.) Hz. İbrahim (ə.s) -n oğlu. İbrahim (ə.s) onu Allaha qurban olaraq həsr etmiş və sözündə
durmaq üçün hərəkətə keçmişdir. seafoodplus.infoın qulu (Yəhudi). seafoodplus.info tərəfindən eşidilmiş, (Allah eşidir)
-(ərəblərin ulu babası hesab edilir)
İsmət - (Ər.) 1.Məsumluq, özünüsaxlama; müdafiə. himayə, təəssüb günahsızlık, təmizlik. seafoodplus.infoan
namusa toxunan hallardan çəkinmə. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir. Peyğəmbərin sıfətlərındəndır.
İsmətulla - Allahın himayəsi altında olan.
İsmixan - (Ər.) Hökmdar adları. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İsminaz - (Ər.Tüseafoodplus.info) seafoodplus.info adında. 2. Çox nazlı olan.
İsminur - (Ər.) Nur adını alan.
İsrafil - (Ər.) Dörd böyük mələkdən sura üfürme vəzifəsi verilən mələk.
İsrail - (İbr.) Yaqub peyğəmbərin ləqəbi. Sonradan onun soyundan gələnlər İsrailoğullan deyə anılmışlardır.
İsrailoğullan, Quranda çox sıx istifadə edilən bir addır.
İstəgül - Arzu olunan gül, istənilən gül.
İstək - Arzu, dilək.
İşcan - (Tür.) İşi sevən, çalışqan.
İşfaq - Rəhm.
İşraq - Şəfəq.
İşvə - (Ər.) Gözəllərin könül oxşayan, könül aldadıcı, nazlı davranış.
İttifaq - (Ər.) İttifaq, birləşmə.
İyisan - (Tür.) Yaxşı adla xatırlanan, yaxşı tanınan kimsə. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
İzafə - Artım, əlavə.
İzar - Üstün tutma.
36
İzhar - (Ər.) Göstərməsin, meydana çıxarma.
İzxanım - (Tür.) Yaxşılıq, gözəlliyin hakimi, idarəçi.
İzza - Güc, qüvvət .
İzzət - (Ər.) 1.Dəyər qiymət ucalıq, ululuq. 2.Qüvvət, qüdrət. 3.Hörmət, sayğı, ikramGüc,cah-cəlal.
2.Əzizlik, əziz olma. 3.Qədir, etibar.
İzzəddin - (Ər.) 1.Dünənin qiyməti, qüdrət, it. 2.Əsl şəkli "İzzüddin" dir.
İzzi - (Ər.) Səbirli, dözümlü kimsə.
J
Jalə - Şeh,Şəbnəm.
Jasmin - (Ər.) Gul adı, Jessamin sözünün arxalıq forması, Allahdan hədiyyə
Jalə - (Fars.) Gecə meydana gələn və səhər çiçəklər üzərində görülən su damlacı, şəbnəm.
Jiyan - (Fars.) Coşmuş, kükrəmiş, qızğın.
Jüldə - (Fars.) seafoodplus.infoışıq,qarmaqarışıq,dağınıq. 2.Dərinlik.
K
Kafiyə - (Ər.) 1.Şeirdə, misra sonunda iştirak edən sözlərin səs bənzərliyi, səs uyğunlaşması,qafiyə.
2.Köhnə nəsrimizdə zaman-zaman yer alan səs bənzərliyi və uygunluğuna söykənən sənət..
Kainat - (Ər.) seafoodplus.info olanların hamısı.Varlıseafoodplus.info göy.
Kamal - seafoodplus.info, ağıllı.
Kamalə - Yetkinlik, bitkinlik, nöqsansızlıq, tamlıq, insanın yaxşı və mükəmmək savada malik olması.
Kamandar - (Fars.) Yay tutan, yay tutucu.
Karmen - (Fars.) Parlaq qırmızı rəng.
Kamil (Kamilə) - seafoodplus.info, kamala çatmış, bütün, tam, nöqsansız. seafoodplus.info, bilikli savadlı, elmli. seafoodplus.info,
təcrübəli.
Kamran - (Fars.) seafoodplus.infona çatan, İstəyinə nail olan. xoşbəxt. 2.Qüdrətli iqtidarlı.
Kazbek - (Ər.Tür.) Knyaz Kazbekin şərəfinə.
Kazım - (Ər.) Dözümlü, səbirli, hövsələli, dözümlü, susqun.
Keşvər - Ölkə.
Kəbir (Kəbirə) - (Ər.) 1.Böyük, ulu əzim. seafoodplus.infoşca böyük, yaşlı, Yaçlı,qoca. 3.Uşaqlıqdan çıxmış gənc.
4.Böyük günah, böyük cinayət, ciddi səhv. 5.Mühüm, ciddi. seafoodplus.infoın adlarından. Əbdülkəbir şəklində istifadə
edilməlidir.
Kəbutər - (Fars Göyərçin.
Kəklik - Yaraşıqlı, zirək, incə.
Kələntər - Rəhbər, böyük, yaşlı, basçı.
Kəmal (Kəmalə) - Bitkinlik, yetkinlik, insan ömrünün yetkinlik dövrü ( yaşlar arasında)
Кəмаləddin.
Kəmaləddin - (Ər.) seafoodplus.infoə kamilliyə çatan, dinin son dərəcəsi. inamın (İlahi) kamilliyi. seafoodplus.info məlumatı
qüvvətli olan.
Kəmyab - (Fars.) Az olan, nadir.
37
Kənan - Gözəl oğlan.
Kənana - (Ər.) seafoodplus.infon məmləkəti, Fələstin. seafoodplus.info-i Kənan: Hz. Yusuf. - Pir-i Kenan: Hz. Yaqub.
Hz. Nuhun iman etməyən oğlunun adının da Kənan olduğu rəvayət edilir.
Kəntər - (Tür.) Şəhərli.
Kəram - (Ər.) seafoodplus.infoərdcə, əli açıqlara xas. seafoodplus.infoar, ulular, şərəflilərlə ilgili.
Kəraməddin - (Ər.) 1.Kərəm, hədiyyə, ehsan, lütf sahibi. seafoodplus.infoə üstün mərtəbələrə çatan. 3.Kəramət
sahibi.
Kəramət - Ər.) seafoodplus.infoə qarşı ikram etmək. seafoodplus.infoın bir kimsəyə comərdliyi, lütfü, himayəsi və köməyi olaraq
ələ alınır.
Kərəm - (Ər.) seafoodplus.infoəganlıq, əsllilik, soyluluq. seafoodplus.infoərdlik, əl açıqlığı lütf, hədiyyə, bəxşiş.
Kərənay - (Fars.) Əvvəllər istifadə edilən bir nəfəsli saz növü.
Kərim - (Ər.) 1) Səxavətli, alicənab, əliaçıq, comərd, kərəm sahibi, verimcil. 2.Hörmıətli, möhtəşəm,ulu,
böyük. 3.Lütflüü, lütfkarlığı bol, ehsan cəhətdən ulu.
Kərimə - (Ər.) Qız övlad. (bax Kərim).
Kəşfulla - (Ər.) Allahə kəşf etmə.
Kəvakib - Tərəfdarlar.
Kiçikxanım - Xanımın kiçiyi.
Kifayət - seafoodplus.info miqdarda olan. seafoodplus.infoıq.
Kirman - (Tür.) Əlçatmaz, qala.
Könül - (Tür.) seafoodplus.infoın mənəvi varlığının ifadəsi, inancı və hisslərinin qaynağı. 2.Ürək, qəlb; ürək duyğusu;
istək, dilək, arzu, həvəs, meyl, niyyət. seafoodplus.infoğu, hiss, eşq. 4.Qürur. 5.Təbiət, xasiyyət.
Kövsər - Cənnət çayı. bol, tükənməz.
Kübra - (Ər.) seafoodplus.infokrat, böyük, kübar, böyük olan. 2.Xədicətül-Kübra:- Hz. Peyğəmbərin ilk xanımı.
Q
Qabil - 1.Qəbul edən, alan. 2.Mümkün ola bilən, mümükün. seafoodplus.infodı olan, istedadlı.
Qaçay - Cəsur, döyüşçü, kişi.
Qadir - Qadir,qabiliyətli, qüdrətli,bacarıqlı.
Qafar - Əfv edən, bagişlayan.
Qaffar - (Ər.) seafoodplus.infoının günahlarını bağışlayan Allah. 2.Çox mərhəmət edən. Allahın adlarındandır.
Qafur - (Ər.) Ürəyiyumşaq,bağışlayan.
Qaib(Qayib) - seafoodplus.infoırda olmayan, gözdən uzaq. seafoodplus.infoğu yer məlum olmayan. 3.İştirak etməyən, olmayan.
Qaidə - (Ər.) seafoodplus.info 2.Təməl, əsas. seafoodplus.infot.
Qaim - (Ər.) seafoodplus.info, ayaqda dayanan. seafoodplus.info şeyi edən, icra edən. seafoodplus.infoın əmrini yerinə yetirən.
Qaimə - (Ər.) 1.(bax Qaim). 2.Türklərdə kağız pul mənasına gəlir.
Qalib - (Ər.) 1.Qələbə çalan, qalib. müzəffər. 2.Güclü qüvvətli, qüdrətli, hökm edən. 3.Şeyx Qalib: Məşhur
divan şairlərindən. illər arasında yaşamışdır.
Qandəmir - (Tür.) Güclü soydan gələn.
Qaniyə - Gözəl qız, gözəl qadın, gözəl.
38
Qaplan - Cəsur.
Qarabirçək - Birçəkləri qara olan.
Qaraca - (Tür.) 1.Rəngi quruya çalan, əsmər. seafoodplus.infoçik, buynuzlu, gözəl görünüşlü ov heyvanı.
Qaraxan - (Tür.) Əsmer bəy, Əsmer hökmdar. Qaraxanlılar dövlətinin qurucusu.
Qarasu - (Tür.) 1.Ağır axan su. 2.Əksəriyyətlə gözün iç təzyiqinin çoxalması ilə özünü göstərən və korluğa
səbəb ola biləcək bir göz xəstəliyidir.
Qardələn - (Tür.) 1.Çiğdem. 2.Nərgiz güllərindən baharda çox erkən çiçək açan Soğanlı bir bitki.
Qargin - (Tür.) seafoodplus.infoşqın su. seafoodplus.info, çox. 3. Doymuş, tox. 4.Ərimiş buz və qar parçalarının meydana gətirdiyi
axar su. 5.Çağlayan.
Qasım - (Ər.) seafoodplus.infoçalayan, ayıran, bölən. seafoodplus.infoət, pay. 2.Möhkəm, sərt. 2.Əzici. seafoodplus.info ci. ayı. seafoodplus.info qış
hissəsi. - Hz. Məhəmməd (s.ə.s) -in oğlunun adı. Kiçik yaşda vəfat etmişdir.
Qaşqay - Xoşbəxt, müqəddəs.
Qaya - (Tür.) 1.Böyük və sərt daş kütləsi. seafoodplus.infoıq sərt dağ. 3.Möhkəm, dağılmaz.
Qayacan - (Tür.) Canı qaya kimi güçlü olan.
Qayan - (Tür.) seafoodplus.info su sel. seafoodplus.infoı, düz, qat-qat meydana gəlmiş daşlar. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə
edilir.
Qaygün - (Tür.) 1.Təsirli, hüznlü, toxunaqlı. 2. Ağdoğan.
Qayxan - (Tür.) Sərt, güclü səsli oxucu, qayanı belə delecek gücdə səsi olan oxucu.
Qaymaq - Südün üzü.
Qazi - Yönəldilmiş, döyüşçü.
Qaziyyəddin - (Ər.) Din uğrunda yara alan, yaralanan. Döyüşən.
Qeyrət - (Ər.). 1.İş,çalışma. 2.Qısqanma, çəkəməmə. 3.Əziz və müqəddəs bir şeyə təcavüz edildiyini
görməkdən irəli gələn təmiz duyğu. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Qədər - (Ər.) seafoodplus.info əsaslarından, Allahın bütün varlıqlar üçün hökm və iradə etdiyi halların meydana gələn
şəkli
Qədim - (Ər.)seafoodplus.info basan, çatan, ulaşan. 2.Əzəli, əvvəlsiz. 3.Çox köhnə zamanlara aid, köhnə miras.
4.Köhnə, əski.
Qədir - (Ər.) 1.Dəyər, qiymət, etibar. seafoodplus.infolıq. 3.Qüdrət sahibi, qüdrətli, qüvvətli, güclü, qadir. seafoodplus.info,
ölçü, əndazə. seafoodplus.infoın gözəl adlarından biri. - Quran-ı Kərimdə yə yaxın yerdə keçməkdədir.
Qədircan - (Əseafoodplus.info Tür.) Qiymətli, etibarlı, can, ruh. - Qədir və Can adlarından meydana gələn birləşmiş
ad.
Qədirə - (Ər.) Güclü qüvvətli.
Qədirxan - (Ər. Fars. Tür.) Qiymətli hökmdar, idarəçi.
Qədirşah - (Ər. Fars. Tür.) 1.Güclü, qüvvətli hökmdar, padşah. 2.Qədr və şah sözlərindən birləşmiş addır.
Qədrəddin - (Ər.) Dinin qüdrəti, gücü.
Qədri (Qədriyyə) - (Ər.) 1.Dəyər, etibar. 2.Şərəf, ləyaqət, üstünlük. 3.Rütbə, dərəcə.
Qəhrəman - (Fars.) seafoodplus.info, cəsur, (bahadır). 2.Hökm sahibi, iş buyuran. seafoodplus.info mifologiyasında Rüstəmi
məğlub edən kimsə.
Qəmər - Ay (göy cismi).
39
Qəmzə - (Ər.) 1.Süzgün baxış. 2.Çənə və ya yanaq çuxurluğu.
Qəndab - Şərbət, qənd şərbəti.
Qənimət - (Ər.) Kafirlərlə döyüş nəticəsində ələ keçirilən mal, pul, silah kimi mallar. İslami üsullara görə
təsnif edilib, beytülmala, kasıblara, yoxsullara və mücahidlərə paylanır.
Qərənfil - (Ar.) Qoxulu bir çiçək növü.
Qərib - seafoodplus.info yerdə yaşayan,yad. seafoodplus.infoəsiz,yazıq. seafoodplus.infoətdən kənar. 4.Döyüsçü, əsgər.
Qərib (Qəribə) - (Ər.) seafoodplus.info, əcaib. Kimsəsiz, məmləkətindən uzaq.
Qəribə - 1.Görünməmiş iş, eşidilməmiş hadisə. 2.Təəcüblü (hadisə haqqında).
Qətibə - Əlçatmaz.
Qətrə - (Ər.) seafoodplus.info Damlayan şey.
Qəzalə - Gözəl, ceyran.
Qəzəl - İşvə, naz, sevgi sözləri.
Qəzənfər - yüksəklikdə yaşayan.
Qismət - seafoodplus.infoələrə ayırma,bolmə. seafoodplus.infonə çatan hissə,pay. seafoodplus.info
Qiyas - (Ər.) seafoodplus.infoşdurma,müqaisə. 2.Bənzətmə. seafoodplus.infoçü. 4.Müqayisənin nəticəsi. 5.Kömək,yardım. Imdad.
2.Səmərəli, məhsuldar.
Qiyasəddin - (Ər.) Dinin yayılması üçün köməyi toxunan şəxs.
Qiymər - Dəyər.
Qılman - (Ər.) 1.Tükü, bığı çıxmamış oğlan, uşaq, övlad, cavanlar, gənclər. 2.Kölələr, əsirlər. 3.Cənnətdə
xidmət göstərən kişi.
Qızqayıt - Sonradan doğacaq qızların əvəzinə oğlanın dünyaya gəlməsi məqsədi ilə qoyulur.
Qorqud - (Tür.) 1.Böyük dolu dənəsi. seafoodplus.infouz, yavuz, heybətli. seafoodplus.info, şeytan. seafoodplus.info, işıq.
Qoşqar - Qürurlu, təmkinli, böyük.
Qönçə - (Fars.) 1.Hələ açılmamış gül, tumurcuq. seafoodplus.infoinin ağızı.
Ququş - Qu quşu.
Qulu - Mübariz, üsyankar.
Qumral - Xurma rəngi.
Qumru - (Fars.) Göyərçinlər, uzun quyruqlu boyunun yanlarında xallar olan və göyərçinlər, daha kiçik olan
boz rəngli quş.
Qurban - seafoodplus.info niyyət üçün kəsilən heyvan.
Qüdrət - (Ər.) 1.Qüvvət, taqət, güc iqtidar, iradə, möhkəmlik, nüfuz. seafoodplus.infoın əzəli gücü, yaradılış, fitrət.
seafoodplus.infoıq, zənginlik. seafoodplus.info quruluşu, yaradılış, insan əliylə də tapılmayan şeylər. 5.Səlahiyyət qabiliyyət Bir
yolda fəda olma. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Qürbət - (Ər.) Doğulub yaşanılmış olan yerdən uzaqda olan. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
L
Laçın - (Tür.) seafoodplus.info cins şahin. seafoodplus.info və möhkəm. seafoodplus.info görən, itigözlü, cəngavər. 4.Şiddətli. - Adam və
qadın adı olaraq istifadə edilir.
Lalə - Gözel, qəşəng gül.
Laləfam - (Fars.) Lalə rəngində.
40
Laləgül - (Fars.) Türk musiqisini bir məqam.
Laləgün - (Fars.) Lalə rəngində.
Laləruh - (Fars.) seafoodplus.info yanaqlı, yanağı lalə kimi qırmızı olan. 2.Türk musiqisində mürəkkəb bir məqam.
Lami (Lamiyə) - Parıldayan, parlaq, parıltılı.
Lamih ( Lamihə) - (Ər.) seafoodplus.info Nuhun qardaşı. seafoodplus.infoan, parıldayan, parlaq.
Laminur - (Ər.) - Nur saçaraq parlayan. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Lamis - Əl ilə tutub yoxlayan. Toxunan. Təmas edən.
Lamiyə - Incə və zərif ulduz.
Lana - Zərif, mehriban.
Lanə - (Fars.) Yuva, ev.
Lanəzir - (Ər.) Bənzərsiz. -Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Lasif - (Ər.) Parlayan, parlayıcı.
Layiq - (Ər.) Yaraşan, yaraşıqlı.
Lazım - (Ər.) Gərəkli şey. Gərəkcə.
Leyla - Gecə, gecə anadan olmuş, sevgilim, qarasaçlı.
Leyli - Gecə.
Leysan - seafoodplus.info yağışı. seafoodplus.info təqvimi ilə aprel ayı.
Ləal - (Ər.) İncilər.
Ləbabə - (Ər.) Ağıl sahibi olma.
Ləbabət - (Ər.) Ağıllılıq, ziyrəklik. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Ləbib (ləbibə) - (Ər.) Ağıllı, zəkalı, həssas, ehtiyatlı. hissiyyatlı, incə.
Ləma - (Ər.) Pırıltı. -Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Ləman - (Ər.) Parlama, parıltı, qaranliqda işıq.
Ləmariz - (Fars.) Parlayan, parıldayan. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Lərzan - (Fars.) Titrək, titrəyən.
Lərzə - (Fars.) Titrətmə.
Lərzəndə - (Fars.) Titrəyən, titrək.
Lətafət - (Ər.) 1.Lətiflik, xoşluq, Incəlik, xeyirxahlıq. 2.Gözəllik. 3.Nəzakət. seafoodplus.infoşaqlıq.
Lətif - (Ər.) seafoodplus.infoın adlarındandır. seafoodplus.infoşaq, xoş, gözəl, nəzakətli. 3.Bütün incəliklərə vaqif. seafoodplus.infoə, zərif
Lətifə - (Ər.) Güldürəcək, qəribə və gözəl söz, hekayə, zarafat.
Lətimə - (Ər.) Müşk, gözəl qoxu.
Ləftiyə - Zərif, incə, cazibəli.
Ləvami - (Ər.) Parlamalar, nurlar.
Ləvniz - (Ər.) 1.Rəng, boya, üz. 2.Cür, növ.
Ləvzi - (Ər.) 1. Badam formasında olan. seafoodplus.infoa əlaqədar. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
41
Ləyal - (Ər.) Gecələr.
Ləyaqət - (Ər.) Layıq olan.
Ləziyyə - (Ər.) 1.(bax Ləvzi). seafoodplus.info ərik, vişnə, gilas və ya buna bənzər meyvələr qrupu.
Limən - (Tür.) Bir ölkə xalqından olan kimsə, vətəndaş. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Loğman - 1.Əfsanəvi həkim Loğmanın adından. 2.Həkim, igıd, qorxmaz. seafoodplus.info həkim, çox bilikli adam
Lulu - İnci, parlaq, ziyalı, qiymətli.
Lutfəli - Mərhəmət.
Lütfi ( Lütfiyyə) - (Ər.) Xoşluq, gözəllik, yaxşı davranış. xeyirxah, mehriban
M
Maarif - Məlum, məşhur, tanınmış.
Mahfuz - (Ər.) Qorunmuş, gozlədilmiş. Gizlənmiş, saxlanmış.
Mahinur - (Fars.) seafoodplus.infoın nuru (işığı). seafoodplus.info üzlü gözəl.
Mahir (Mahirə) - (Ər.) Məharətli, hünərli, əlindən iş gələn, bacarıqlı. usta, məharətli, bacarıqlı,bilikli.
Mahizar - (Fars.) İnləyen ay.
Mahizər - (Fars.) Şan, qızıl rəngində ay.
Манур - (Ər.) Qalib.
Mahmud - (Ər.) 1.Həmd olunmuş, məşhur olmuş səna edilmiş, tərifə dəyər, tərifə layiq. Məqam-ı Mahmud:
Hz. Məhəmmədin ən böyük şəfaət məqamı, cənnət. 2. Əbrəhənin Kəbəni yıxmaq üçün gətirdiyi filin adı.
4. Mahmudiyə: - Mahmud dövründə nəşr olunan qızıl pul.
Mahmudə - (Ər.) Mingör otu.
Mahmur (Mahmurə) - (Ər.) 1.Sərxoşluğun verdiyi sərsəmlik. seafoodplus.info basmış, ağırlaşmış, huşsuz göz.
Mahparə - (Fars.) Ay parçası, çox gözəl qadın.
Mahpəri - (Fars.) Ay kimi, pəri kimi gözəl.
Mahru - (Fars.) Ay üzlü, üzü ay kimi olan gözəl.
Mahsun - (Ər.) Gücləndirilmiş, güclü.
Mahrux - Aypara, ay parcası.
Mahtər - (Fars.) Yeni ay, ayça, hilal.
Mahur - (Fars.) seafoodplus.infoğamlardan biri. 2.Türk musiqisinin rast pərdəsində qərar tutan bir mövqe. - Kişi və
qadın adı olaraq istifadə edilər.
Maidə - (Ər.) 1.Üzərində yemək olan süfrə. yemək, mərasim. seafoodplus.info-ı Kərimin 5-ci. surəsinin adı. seafoodplus.info və
həvarilərinə göydən enən süfrə (Maidə-i Məsih).
Mail (Mailə) - (Ər.) Meyli olan, meyil salan. seafoodplus.info yana əyilmiş, əyik. üfüqi və şaqulu arasında olan. 2.Həvəsli,
İstəyən, sevən istəkli, qabiliyyətli. tərəfli, içdən istəkli. seafoodplus.infoırladir, bənzər. seafoodplus.info düşkün.
Mais - Böhtançı, fitnıkar, aravuran.
Maisə - Məğrur, qürurlu.
Maqsud - (Ər.) 1.Yığılmış, toplanmış, əkini biçilmiş, biçilmiş əkin. seafoodplus.infoənilən şey, istək, məqsəd, niyyət,
murad. seafoodplus.infoılmaq istənilən yer.
42
Maqsum (Maqsumə) - (Ər.) Ayrılmış, bölünmüş. qismət. Ruzi-ı Maqsum; Allah tərəfindən təqdir olunmuş
ruzi.
Maqsur (Maqsurə) - (Ər.) 1.Kəsr olunmuş, qısaldılmış, sıxılmış. seafoodplus.info şeyə ayrılmış.
Malik - (Ər.) 1. Sahib, bir şeyə sahib olan, bir şeyi olan. mülk, mülkiyyət, sahibkar Malikii'l-Mülk, Allah.
2. Yeddi cəhənnəmin hakimi və qapıçısı olan mələk, cəhənnəmi qoruyan mələk. 3.Əzab mələklərini idarə
edən mələk. seafoodplus.info Malik - Maliki məzhəbinin qurucusu.
Malikə - (Ər.) (Bax Malik). seafoodplus.info sahibi olan qadın. 2.Pəri, su pərisi.
Manaf - (Ər.) İca, yuksək.
Maral - (Tür.) seafoodplus.infoşi geyik, ceylan, İribuynuzlu yabanı. 2.Gözəl, incə.
Marvan - (Ər.) Qəhvəyi rəng.
Masunə - (Ər.) Əhatə edilmiş, sarılmış, çevrilmiş.
Maşallah - Allahın istədiyi kimi. seafoodplus.infoərin, əhsən, Allahın istədiyi kimidir !
Maya - seafoodplus.infoıtma, maya. 2.Rüşeym. 3.Dövlət, sərvət, pul.
Mayil - Aşiq
Mayis - Ümidsiz.
Maysarə - Yüngüllük, rahatlıq, komfort.
Mehdi - (Ər.) 1.Özünə rəhbərlik edilən. seafoodplus.infon idarə etdiyi. seafoodplus.infoğru yola gəlmiş, Allah tərəfindən hidayət
verilmiş olan. - Doğru yolu tutan. 4.Şiələrə görə 12 imamın sonu.
Mehman - Qonaq, müsafir.
Mehparə - (Fars.) Ay parçası, çox gözəl.
Mehralı - Mehriban, şən(Yəhudi).
Mehriban - Sədaqətlı, xoşxasiyyət, vəfalı, gülərüzlü.
Məbhur (Məbhurə) - (Ər.) Tənəffüs edən, nəfəs alan, nəfəs darlığına tutulmuş olan.
Məbrur (Məbrurə) - (Ər.) Bəyənilmiş, xeyirli, faydalı.
Məbsud (Məbsudə) - (Ər.) 1.Açılmış, yayılmış. seafoodplus.info uzadı izah edilən.
Məbşurə - (Ər.) Üzü ağ, dəbdəbəli gözəl qadın.
Məcid (Məcidə) - (Ər.) Çox ulu, uca, şan və şərəf sahibi, şanlı, qüdrətli, əzəmətli, tanınmış, məşhur, şərəfli.
- Allahın sifətlərindən.
Məciddin - (Ər.) Dinin ululuğu, böyüklüyü.
Məcnun - (Ər.) seafoodplus.info tutmuş, cinlənmiş. 2.Dəlicə sevən, sevinmiş, sevincli, razı, xoşhal, tutqun. eşqə
mübtəla olan, vurğun. seafoodplus.infoət altında olan. 4.Dəli, divanə. - Leyli və Məcnun hekayəsinin kişi qəhrəmanı.
Mədinə - (Ər.) 1.Ərəbistanda bir şəhər. 2.Müqəddəs, səcdə olunan. 3.Şəhər, qəsəbə. Hz. Peyğəmbərin
qəbirinin olduğu şəhər. Hacıların Məkkədən sonra ziyarət etdikləri şəhər.
Mədəd - Imdad, yardım, kömək.
Məfkurə - (Ər.) İdeal. düzgün seçim.
Məfruz (Məfruzə) - (Ər.) Fərz olunmuş, hesab olunan.
Məftun (Məftunə) - (Ər.) seafoodplus.infoəyə düşmüş, sihirlənmiş. 2.Könül vermiş,vurğun, heyran olmuş, tutqun.
Məğfirət - (Ər.) Allahın qullarının günahlarını bağışlaması, örtməsi.
43
Məğrub (Məğrubə) - (Ər.) seafoodplus.infoənilən, sevilən. 2.Hər kəs tərəfindən sevilib axtarılan.
Məhbub (Məhbubə) - (Ər.) 1.Məhəbbət olunmuş, sevimli, əziz, çox yaxın sevilmiş, sevilən, sevimli.
2. Məhbubi-i Xuda, (Allahın sevgiyi) Hz. Məhəmməd (s.ə.s).
Məhəbbət - (Ər.) seafoodplus.info, sevme, eşq.. seafoodplus.infoq. dostca çıxış.
Məhəmməd - Agıllı, tərifə layiq.
Məhərrəm - ( Ər.) seafoodplus.info olunmuş, qadağan edilmiş. 2.Ərəb qəməri təqviminin birinci ayı. (Şıələrin matəm
ayı)
Məhfər - (Fars.) Ay aydınlığı, ay ışığı.
Məhliqə - (Fars.) Ay üzlü gözəl.
Məhru - (Fars.) Ay üzlü gözəl.
Məhsəti - Gözəl, böyük, dahi.
Məxfi - (Ər.) Gizli, sirli.
Məxfuzə - Qorunan.
Məkin (Məkinə) - (Ər.) 1.Yüksək rütbə sahibi. 2.Təmkinli. 2.Nüfuz və iqtidar sahibi. - Hz. Peyğəmbər (s.ə.s)
-in adlarından.
Məknun (Məknunə) - (Ər.) Örtülü, gizli.
Məknuz (Məknuzə) - (Ər.) Basdırılmış. Xəzinəyə qoyulmuş, saxlanmış.
Məqafur - (Ər.) Bağışlanmış.
Məqbul - (Ər.) Qəbul olunmuş, alınmış, alınan. Bəyənilən, xoş qarşılanan, keçərli.
Məqsumə - (Ər.) Günahsız, təhlükəsiz.
Məlahət - (Ər.) Gözəl, gözəllik, üz gözəlliyi., incə, cazibədar.
Mələk - (Ər.) seafoodplus.infoın nurdan yaratdığı varlıqlar. Allahın əmrlərinə tam itaət edən varlıqlar. 2.Həlim, səlim
gözəl xasiyyətli kimsə. seafoodplus.info, padşah, mülkədar.
Mələknaz - Mələk və naz sözlərindən birləşmiş uydurma ad.
Mələknur - Mələk və nur sözlərindən birləşmiş uydurma ad.
Mələkpər - (Ər. Fars.) Mələk qanadlı.
Mələkru - (Ər. Fars.) Mələk üzlü.
Mələksima - (Ər. Fars.) Mələk üzlü (simali).
Məlik - (Ər.) seafoodplus.infoşah, hakan, hökmdar. seafoodplus.info sahibi. Məlikşah. seafoodplus.info Sencerin atası olan böyük Səlcuqlu
hökmdar. seafoodplus.infoın adlarından.
Məlikə - (Ər.) Qadın hökmdar. Hökmdar arvadı.
Məlnuz (Məlnuzə) - (Ər.) Ola bilsin, gözlənilir.
Məltəm - (Tür.) Yazın nizamlı olaraq qurudan dənizə doğru əsən küləyi,xəfif külək.
Məmdud (Məmdudə) - (Ər.) Uzadılan.
Məmduh (Məmduhə) - (Ər.) Təriflənmiş, təriflənəcək.
Məmməd - Şanlı, şərəfli, tərif olunan.
Məmnun - (Ər.) Etibara layiq olan.
44
Məmnunə - (Ər.) (Bax Məmnun). Sevinmiş, sevincli.
Mənaf - (Ər.) seafoodplus.infoğın iti təpəsi. seafoodplus.infoyyə dövründə ərəblərin bütü. - Ad olaraq istifadə edilməz.
Mənçur (Mənşurə) - (Ər.) Nəşr olunmuş, paylanmış, yayılmış.
Məngübay - (Tür.) Varlı kimsə.
Mənsur (Mənsurə) - (Ər.) 1. Kömək olunmuş, Allahın köməyi ilə qalib, üstün gəlmiş. seafoodplus.infoşmış ,ayrı
düşmüş. seafoodplus.infomuş. 4.Köhnəlmış. seafoodplus.infoılmış, tərk edilmiş. seafoodplus.info ney növü. 7.Türk musiqisində bir nizam.
Mənzur (Mənzurə) - (Ər.) seafoodplus.infoılan, nəzər olunan, nəzər dəyilmış (olunmuş). 2.Gözdə olan, bəyənilən,
nəzərdə tutulmuş. vəd edilmiş. 3.Nəzər salınan. 4.Məqsəd, niyyət. 5.Fədakar.
Mərcan - Dənizdən çıxarılan tünd - qırmızı rəngli muncuqvarı qadın bəzəyi.
Mərdan - Kişilər, adamlar, insanlar, qəhrəmanlar, igidlər, səxavətlilər (cəm halında).
Mərifət - (Ər.) 1.Hər kəsin edə bilmədiyi ustalıq, hər şeydə görülməyən xüsusiyyət, ustalıqla hazırlanmış olan
şey. seafoodplus.infoə, biliş, bilik, maarif. seafoodplus.infoşuna gəlməyən hərəkət.
Məruf (Mərufə) - (Ər.) 1.Hər kəs tərəfindən bilinən tanınmış, müəyyən, məşhur. 2.Şəriətin əmr etdiyi, uyğun
gördüyü.
Məryəm Üstün, bakirə. 2. İsa peyğəmbərin anasının adı.
Mərziyə - Məmnun edən, xoşagələn.
Məsud - Xoşbəxt, bəxtəvər.
Məsum - (Ər.) 1.Günahsız,qəbahətsiz,günahsız,ismət sahibi. seafoodplus.info, təmizİmam-ı Rəbbaninin oğlu.
Məsumə - (Ər.) seafoodplus.infoıyə məzhəbində günahsız sayılan əhli-beyt mənsubu. seafoodplus.info, təmiz, günahsız.
Məsun (Məsunə) - (Ər.) Qorunmuş, qorunan.
Mənsur (Mənsurə) - (Ər.) seafoodplus.infoçılmış, dağılmış. 2.Ölçüsüz, mənzum olmayan söz.
Mərcan - (Ər.) Mərcanlar sinifindən olub qayalıq yerlərdə koloniya meydana gətirərək yaşayan, skeleti
qırmızı rəngli dəniz heyvanı. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Mərdan - (Fars.) Mərdlər, insanlar, kişilər, igidlər.
Məryəm - (İbr.) seafoodplus.info, ibadətə düşkün insan. seafoodplus.info İsanın anası.
Məsnəvi - (Ər.) 1."Verən", - ikinci doğulmuş oğlan uşağına belə ad verirdilər. 2. Hər beyti ayrı qafiyəli bir
divan ədəbiyyatında nəzm biçimi.
Məsrur (Məsrur) - (Ər.) Sevincli, məmnun, sevinmiş məramına çatmış. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə
edilir.
Məsud (Məsudə) - (Ər.) Səadətlə, bəxtli, bəxtiyar, müqəddəs.
Məşədi - Ziyarətgah, Məşhədi ziyarət edən..
Məşuq (Məşuqə) - (Ər.) Sevilen, sevilmiş.
Mətanət - Dayanıqlılıq, möhkəmlık, mətinlik, sabitlik.
Məthiyyə - (Ər.) Birini tərifləmək məqsədilə yazılmış əsər, qayda.
Mətin - Güclü, möhkəm, dözümlü.
Mətləb - Məlum olmayan, axtarışda olan.
Mətn - (Ər.) 1.Mətanətli, möhkəm, davamlı. 2.Özü, sözü doğru, etimad edilə. Hz. Peyğəmbər (s.ə.s) -in
adlarından.
45
Məvhibə - (Ər.) Vergi, ehsan, hədiyyə.
Məzahir - seafoodplus.info çeyin zahir olduğu yerlər və şəxslər. 2.Çatma nail olma.
Məzhər - (Ər.) seafoodplus.info şeyin göründüyü, ortaya çıxdığı yer, görünmək. seafoodplus.info olmaq, şərəflənmə.
Mikail - (Ər.) Dörd böyük mələkdən biri.
Mikayıl - Əsli "Mikael"dir. Yaxveyə (qədim yəhudi allahına) bərabər olan, tanrıya müqabil olan. Dini rəvayətə
görə dört mələkdən biri-canlıların ruzisini təmin edən mələyin adıdır. seafoodplus.info bənzər, Allah kimi.
Mina - İncə naxış.
Minay - (Tür.) Min dənə ay, çox qüvvətli işıq.
Mingül - Min dənə gül.
Minira - Cavanlar.
Minnaz - (Tür.) seafoodplus.infoı. seafoodplus.infoəli. seafoodplus.info yalvaran.
Minnur - (Tür.) seafoodplus.info qaynamış. seafoodplus.info dənə nur.
Minulla - (Tür. Ər.) Xallı insan.
Miralim - (Ər. Fars) Alim çar.
Miran - (Fars.) Bəylər.
Miray - (Fars.) Ayın ilk günləri.
Mirayaz - (Ər. Fars) Kömək edən.
Mircan - (Fars.) Canın içi.
Mirəli - (Ər. Fars) Böyük çar.
Miri - Başçı, rəhbər.
Mirnur - (Fars.) (Bax. Mircan).
Mirvari - Mirvari, bəzək daşı.
Mirzə - seafoodplus.infoı,oxumuş. seafoodplus.infoı-pozu ilə məşğul olan,katib. 3.Şəxs adından sonra şahzadəlikz - əvvəl isə
rütbə.
Mirzəli - ( Bax Mİrzə - Bax Əli ).
Misir - Xoşbəxtlik, səadət.
Möhlət - Vaxt vermə.
Möhsün - Comərd, xeyirxah.
Mömin (Möminə) - (Ər.) İman etmiş, İslam dininə inanmış, müsəlman.
Мövlud - (Ər.) Doğulmuş.
Мövludə - (Ər.) Doğulmuş qız uşağı.
Mövsüm - Fəsil.
Mufid (Mufidə) - Faydalı, xeyirli.
Muhiddin - İnamı dirildən (canlandıran), inam verən.
Muxlis - (Ər.) Əsl dost.
Muxtar - (Ər.) 1.Ağsaqqal qəbul edilmiş, seçilmiş, seçmə. Hərəkətində sərbəst olan, istədiyi kimi davranan,
istədiyini edən. 2.Kənd və ya məhəllə işlərinə baxmaq üzrə xalqın seçdiyi şəxs. Hz. Peyğəmbər (s.ə.s) -in
adlarından.
46
Munir (Munirə) - (Ər.) Parıldayan, parlaq, işıqsaçan.
Munis (Munisə) - (Ər.) Dost. mehriban, istiqanlı. cana yaxın, sevimli. İnsandan qaçmayan. alışılmış.
əhliləşmiş, ünsiyyətli.
Murad - Dilək, istək, arzu, məram.
Murən - Təmiz, pak.
Musa - seafoodplus.info dilindəki "məsu" sözündəndir, uşaq, bala deməkdir. 2.Möcüzə göstərən. seafoodplus.infoğəmbər adı.
Mustafa - (Ər.) Seçilmiş. 1.Təmizlənmiş,seçilmiş. seafoodplus.info Peygəmbərin adlarından. seafoodplus.info Surəsi Ayədə
geçir.
Mustafir - (Ər.) Gülümsəyən.
Muşirə - Məsləhət görən.
Mübarək - (Ər.) 1.Bərəkətli, feyzli, uğurlu, xeyirli, müqəddəs, xoşbəxt. 2.Bəyənilən, sevilən, qızları çaşdıran
kimsə. seafoodplus.info şey haqqında müqavilə.
Mübariz - seafoodplus.infozə aparan. seafoodplus.info çeyə nail olmaq üçün cəhd edən.
Mücahiddin - (Ər.) Din döyüşçüsü, İslam əsgəri.
Mücəddət - (Ər.) Yeni, hələ istifadə edilməmiş.
Müxənnəd - Qılınc.
Müxlis - (Ər.) seafoodplus.info, qatqısız. seafoodplus.infoğu, səmimiliyi və hər halı içdən könüldən gələn.
Mükafat - (Ər.) Ödül, mükafat, şərəfləndirmə,dəyərləndirici, sevindirici davranış.
Mükərrəm - (Ər.) Möhtərəm, mötəbər. əziz, cənab, hörmətli sayılan, şərəfli, hörmətə çatmış. - Kişi və qadın
adı olaraq istifadə edilir.
Mülayim - (Ər.) seafoodplus.infoğun, müvafiq. seafoodplus.infoşaq xasiyyətli, xoş davranışlı kimsə, çoxluğa olmayan.
Mümtaz - (Ər.) seafoodplus.infoz tanınmış, ayrı tutulmuş, üstün tutulmuş. seafoodplus.infoçmə.
Münəvvər - (Ər.) Nurlandırılmış, işıqlandırılmış, işıqlı. aydın. nur.
Münir (Münirə) - (Ər.) seafoodplus.infodıran, işıq verən, parlaq, ziyalı.
Müntəsir - Qalib, basılmaz.
Mürid - Davamçı, tələbə.
Mürsəl - (Ər.) 1.Göndərilmiş, göndərilən, yollanılmış, elçi, peyğəmbər. şəriət sahibi. seafoodplus.info yazı stili. seafoodplus.info
Peyğəmbərin adlarından.
Mürşid (Mürşidə) - (Ər.) seafoodplus.infoşad edən, doğru yolu göstərən rəhbər. 2.Müridlərə rəhbərlik rdən təriqət
başçısı. 3.Təriqət şeyxi. Qəflətdən oyandıran. 4. Mənəvi ata.
Mürüvvət - (Ər.) İnsaniyyət, mərdlik, igidlik. Comərdlik, iyilikseverlik.
Müseyyib - Diqqətsiz etinasız.
Müsəvvər - (Ər.) Ətrafına çəpər,(divar) çəkilmiş, qorunmuş.
Müslim - 1.Müsəlman. 2.Təslim olmuş, Allahın İradəsinə tabe olmuş.
Müşarif - (Ər.) Məşhur, tanınmış.
Müşərrəf - (Ər.) Əziz , hörmətli.
Müşfiq (Müşfiqə) - (Ər.) 1.Şəfqətli, mərhəmətli, ağrıyan, sevən. 2.Məşhur, istedadlı - Kişi və qadın adı
olaraq istifadə edilir.
47
Müştaq - (Ər.) Gözləyən, görəcəyi olan, can atan, çox arzulu, şövqlü, həsrət çəkən, darıxan, ürəkdən arzu
edərək istəyən.
Mütasim - Allaha iman edən.
Mütəllib - (Ər.) Tələb edən, istəyən.
Müvəddət - (Ər.) Sevgi, məhəbbət, dostluq.
Müvəffəq - Müvəffəqiyyət qazanan.
Müyəssər - (Ər.) Asan tapılıb əldə edilən, asan gələn, asanlıqla olan.
Müzəffər - 1.Zəfər çalan,qalibiyyətli. seafoodplus.info işdə müvəffəq olan. 3. Qalib.
N
Nabat - Yaşıllıq, bitki.
Nabil (Nabilə) - Nəcib, adlı-sanlı, tanınmış.
Nabix - Şanlı, tanınmış,nəcib.
Nabixə - Ağıllı.
Nabiyə - (Ər.) seafoodplus.info, şərəfli kimsə. seafoodplus.infoan şair olan kimsə. 3.Xəbərçi, xəbər verən.
Naciyə - Dinc, təhlükəsiz, rahat.
Nadim - Sah sarayinda sənət işlərinə baxan.
Nadir (Nadirə) - seafoodplus.infoə,tək. seafoodplus.info ələ düşən, az tapılan. 3.Qəribə, əcaib. 4.Qəribə, əcaib hekayə.
Nadiyə - (Ər.) 1.Qışqırıb çağıran, səslənən. 2.Yığıncaq, məclis.
Nafiq - (Ər.) Xeyir.
Nafilə - (Ər.) seafoodplus.infoə, hədər, boş yerə, nahaq, işə yaramayan, boş. seafoodplus.infoıqdan qılınan namaz və ya tutulan
oruc.
Nafis (Nafisə) - (Ər.) Gözəl, incə.
Nafiz (Nafizə) - (Ər.) seafoodplus.infoşən, deşib keçən. içəriyə girən, işləyən. 2.Təsir edən, sözü keçən.
Nagəhan - (Fars.) Qəflətən, birdən-birə.
Nagıi - Saf, pak, təmi.
Nahid - Gənc, yetişmiş.
Nahid (Nahidə) - seafoodplus.info (Zöhrə) planeti. 2.(Ərəb dilində) Gənc,yeni yetişən qız.
Nahirə - (Ər.) Ayın ilk günü ya da son gecəsi.
Naib - Köməkçi
Naib (Naibə) - (Ər.) 1.Vəkil, birinin yerinə keçən, qazi, vəkili, şəriətə görə hökm edən hakim. 2.Növbə çəkən,
Nail (Nailə) - (Ər.) Muradına çatan, istədiklərinə nail olan, çatmış, ələ keçirən, əldə edən, həyatdan həzz
alan.
Naim - (Ər.) seafoodplus.infoşbəxt, bolluq içində yaşayan, bəxtəvər. seafoodplus.info, dinc.
Naimə - (Ər.) Gözəl zərif qadın, nazlı böyüdülmüş qadın.
Nairə - (Ər.) Atəş, alov, istilik. od, şölə.
Naləzən - (Fars.) İnləyən, inildəyən.
Namal - (Tür.) Adın duyulsun, şöhrət qazan.
48
Namdar - (Fars.) Adlı-sanlı, məşhur.
Namiq (Namiqə) - (Ər.) Yazıçı, katib, yazar, qəşəng yazmaq,
Namiyə - (Ər.) Olma, yerdə bitmə, qüvvətli, inkişaf, yetişmə.
Namzəd - seafoodplus.infoşanlı,adaxlı. seafoodplus.info işə ,vəzifəyə təyin edilməsi və ya qəbul edilməsi nəzərdə tutulan adam.
Nardan - Atəş (od), canlılıq.
Nardanə - (Fars.) seafoodplus.info dənələri. 2.Gözyaşı damlaları.
Nardin - (Fars.) Bir sünbül növü.
Nargül - (Fars.) Atəş rəngində, qırmızı gül.
Narin - (Fars.) İncə, zərif quruluşlu, nəzakətli. Zəif, çəlimsiz.
Nariyə - (Ər.) Odla əlaqədar, cin pəri. - Ad olaraq istifadə edilməz.
Nasix - (Ər.) Məsləhətçi, dost.
Nasim - (Ər.) 1.Həll edən, yoluna qoyan, düzüb-qoşan. 2.Təmiz hava. seafoodplus.infoıq külək, zərif.
Nasir - (Ər.) 1.Köməkçi, kömək edən. seafoodplus.infoıçı,ədib.
Nasirə - Qələbəni gətirən, kömək.
Naşir - (Ər.) Nəşr, paylayan, piyada.
Natalya - Mövlud günündə doğulmuş.
Natəvan - Bacariqsiz, taqətsiz, gucsüz, zəif, aciz.
Natiq (Natiqə) - (Ər.) 1.Söyləyən, danışan, nitq söyləyən. çıxış edən. 2.Düşünən. seafoodplus.infoən, bildirici. seafoodplus.infoşı
danışıq qabiliyyəti olan adam.
Navid - Xoşxəbər.
Nazdil - (Fars.) Könül nazı, könül cilvəsi.
Nazəndə - (Fars.) Naz edici, nazlı, xoş ədalı.
Nazənin - (Fars.) seafoodplus.infoəli, oynaq, çox nazlı, işvəli, yetişdirilmiş, ərköyün, naz-nemətə alışmış. 2.Zərif, incə
quruluşlu.
Nazim (Nazimə) - (Ər.) Tənzim edən, təşkil edən, sıra-sıra, səf-səf olan şey, inşa edən.
Nazir - (Ər.) 1.Nəzər edən, nəzarət edən, baxan, göz qoyan. 2.Vəkil. seafoodplus.infoıqlı. seafoodplus.info üzü bir tərəfə
istiqamətli olan. 5.Xəbərdarlıq edən.
Nazif (Nazifə) - (Ər.) Təmiz, pak, nəzakətli, zərif və qəşəng geyimli.
Nazik - (Fars.) seafoodplus.infoə, narın. 2.Tərbiyəli, hörmətli. 3.Gözəl zərif.
Nazil (Nazilə) - (Ər.) seafoodplus.infoan aşağıya enən. seafoodplus.info yerə qoyulan, bir yerdə yerləşən.
Nazirə - (Ər.) 1.Nümunə cavab. 2.Mənzum əsərdə ayrı vəzin və kafiyədə bənzər olma halı.
Nazil - seafoodplus.infoən, yuxarıdan aşağı düşən. seafoodplus.info tərəfindən göndərilən.
Nazilə - Hadisə, vaqiə.
Nazim - seafoodplus.info salan, tərtib edən. 2.Nəzmə çəkən, şair.
Nazir - seafoodplus.info seafoodplus.infoiyə başçılıq edən hökumət üzvü. 3.Xəbərdarlıq edən.
Nazirə - Qabaqcadan xəbər verən.
Naziyyə - Tam nikbin, tam ümidli.
49
Nazlan - (Tür.) Özünü bəyənmə, nazlı olma.
Nazlı - (Tür.) seafoodplus.info edən, qəmzəli, özünü ağır aparan, gözəl, incə. 2.Dəyər verilən sevimli.
Nazlıgül - (Tür.) ( Bax. Nazlı ).
Nazpəri - Nazlı pəri, gözəl.
Nejad - (Fars.) Soy, nəsil.
Neman - Xoşbəxtlik, səadət.
Nemət - seafoodplus.infoşılıq, hədiyyə, lütf. seafoodplus.infoşbəxtlik, saadet. seafoodplus.infoək, içki, azuqə.
Nemət - (Ər.) seafoodplus.infoşılıq, lütf, ehsan, bəxşiş. seafoodplus.infoə, yeməyə, içkiyə dair şeylər, ruzi, bərəkət, yeyilib içilən
hər şey. 3.Sərvət, dövlət, var. 4.Səadət, xoşbəxtlik. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Nemətulla - (Ər.) Allahın neməti.
Nəba - (Ər.) Xəbər. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Nəbanəddin - (Ər.) Dinin şanı və şərəfi.
Nəbat - seafoodplus.info 2.Şəffaf. kristal şəklində. 2.Şərq şırniyyatı.
Nəbi - (Ər.) 1.Xəbərçi, xəbər verən, peyğəmbər. 2.Yüksək, uca. 3.Böyük Türk şairidir. - əsrin ikinci
yarısında yaşamıştır.
Nəcdət - (Ər.) Qəhrəmanlıq, igidlik. Qorxusuz olmaq.
Nəcəf - (Ər.) Üzərinə su çıxmayan yer, yüksək, təpə. Kufə ətraflarında Hz. Əlinin türbəsinin olduğu yer.
Nəci - Xilaskar.
Nəcib (Nəcibə) - (Ər.) 1.Nəcib mənşəli, əsli-nəsli olan, soyu təmiz, pak olan kimsə. 2.Gözəl əxlaq sahibi.
seafoodplus.infoa tikilən işarə daşı, bir yerə tikilən daş. seafoodplus.info, hisse, hörmətli, əziz, nəcib. seafoodplus.infoəgan, qiymətli, üstün
seafoodplus.infoın qısmət etdiyii şey.
Nəcid - (Ər.). Yüksək yayla. Ərəbistanın sahil düzənliyinə və çuxur sahəyə zidd olan yüksək qisim. - Kişi və
qadın adı olaraq istifadə edilir.
Nəcil - (Ər.) Soylu, soyu təmiz, kişizade, əsl.
Nəclə - (Ər.) Uşaq, övlad, soy, nəsil.
Nəsli - (Ər.) Nəslə aid, soya aid.
Nəcməddin - İnamın ulduzu.
Nəcmi (Nəcmiyyə) - (Ər.) Ulduz. ulduzla əlaqədar. Nəcməddin: Dinin ulduzu. - Dilimizdə "Nəcməddin"
şəklində istifadə edilir.
Nəcvə - (Ər.) Yüksək yer.
Nədidə - (Fars.) Görülməmiş görünməmiş. Çox seyrək olan, çox qiymətli.
Nədim - (Ər.) 1.Məclis yoldaşı, sohbət yoldaşı, dost. 2.Böyükləri bənd və hekayələri ilə əyləndirən, gözəl
hekayələr izah edən, şirin danışan. - Nədim: Osmanlı şairlərindən. Əsl adı Əhməddir.- Lalə dövrü
şairlərindəndir.
Nədimə - (Ər.) (bax. Nədim) Zəngin və ya şərəfli, etibarlı bir qadının yoldaşı.
Nəfasət - (Ər.) Nəfislik, nəfslı olma halı. Qıymətlilik.
Nəfi - (Ər.) Yararlı.
Nəfis (Nəfisə) - (Ər.) Bir xoş, çox xoşuna gələn, ən gözəl, çox bəyənilən, qiymətli.
50
Nəim - (Ər.) seafoodplus.infoda yaşayış. 2.Cənnətin bir qisimi, cənnət.
Nəqşidil - (Ər.) Könül rəsmi, könül bəzəyi.
Nəmrud - (Ər.) Babilin qurucusu olduğu sanılan hökmdar. M. Ö -da yaşamış Hz. İbrahimi oda
atdırmışdır. Babil qülləsi onun zamanında tikildiyi deyilməkdədir. -Ad olaraq istifadə edilməz.
Nərgiz - (Fars.) seafoodplus.info çobanyastığı formasında ortası yaşıl və ya sarı, yarpaqları boz və sarı bir çiçək. 2.Gözəl,
qürurlu
Nərim - (Fars.) Pəhlivan, igid, bahadır.
Nəriman - (Fars) Ruhu güclü, Igid, cəsur, qəhrəman.
Nərmi - (Fars.) Yumşaq, zəiflik.
Nərmin - (Fars.) seafoodplus.infoşaq, incə, zərif. 2.Gül.
Nəsib - Pay, hissə, birinin əldə etdiyi şey, Allahın qismət etdiyi şey.
Nəsib (Nəsibə) - (Ər.) seafoodplus.infoət, pay, bəxt. 2.Nəticə bəhrə. 3.Müyəssər. 4.Əsilli, soylu, əsli-nəsəbi olan.
seafoodplus.info qoyulan daş. Yollara nişan üçün di qoyulan daş.
Nəsim (Nəsimə) - (Ər.) 1.Yüngül külək. seafoodplus.infoş, mülayim insan.
Nəsimi - Nəsim, yel, meh,xəfif külək.
Nəsir - Kömək edən, xilaskar, müdafiəçi, köməkçi, yardımçı, dost. seafoodplus.info asqırması.
Nəsirə - Qalib.
Nəsligül - ( Əseafoodplus.infoTür.) Gül nəsli, gül kimi gözəl soydan gələn.
Nəsilxan - ( Əseafoodplus.infoTür.) Xan nəslinə aid, xanın nəslindən.
Nəsilşah - ( Əseafoodplus.infoTür.) Şah soyundan gələn.
Nəsrəddin - (Ər.) Din müdafiəçisi, din qoruyucusu, köməkçi, imdada yetişən.
Nəsrin - (Fars.) Yaban gülü, dağ cicəyi, avqust gülü, misir gülü, van gülü.
Nəsrullah - (Ər.) Allahın köməyi.
Nəşəcan - ( Əseafoodplus.infoTür.) Canın nəşəsi, mutluluğu.
Nəşəgül - ( Əseafoodplus.infoTür.) Nəşələndirən gül.
Nəşənur - (Ər.) Işıq saçan, nəşə, sevinç.
Nəşəvər - ( Əseafoodplus.infoTür.) Çox şən, çox nəşəli.
Nəşid (Nəşidə) - (Ər.) Mənzum şeir.- Atalar sözü dərəcəsində istifadə edilən məşhur beyt və ya misra.
Nəvaz - (Fars.) Oxşayan, oxşayıcı.
Nəşvə - (Ər.) Sevinç.
Nəvid - Xoş xəbər.
Nəyyir (Nəyyirə) - (Ər.) seafoodplus.info, parlaq. 2.Işıklı cisim. 3.Günəş.
Nəyzən - (Fars.) Ney çalan kimsə.
Nəzafət - (Ər.) Təmizlik, paklık.
Nəzakət - (Fars.) seafoodplus.infoik. 2.Zəriflik, incəlik. 3.Tərbiyə. 4.Əhəmiyyət.
Nəzər - Baxış, uzaqgörən, baxan, baxma, göz atma, düşünmə, göz dəymə.
Nəzih (Nəzihə) - (Ər.) Təmiz, pak.
51
Nəzirə - (Ər.) seafoodplus.info doğru yola (Sirat-ı Müstəqimə) yönəltmək üçün Allahın əzabı ilə göz dağı verərək
qorxutmaq. seafoodplus.infoək, təsis. 3.Bənzətmə, nümunə,örnək. seafoodplus.info şairin şeirinə oxşadılaraq yazılan şeir.
4. Özünü Allah yoluna həsr edən adam.- Quranda 40 dan çox yerdə keçməkdədir.- Hz. Peyğəmbərin
adlarından.
Nəzmi (Nəzmiyyə) - (Ər.) Düzme, tərtib etmə, sıraya qoyma, sıra, tərtib. - Vəznlə, qafiyəli söz.
Nəzrət - (Ər.) 1.Təzəlik. seafoodplus.info, baxış. seafoodplus.infoə, rəislik. seafoodplus.infoik. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Nəzrin - Su zanbağı,tənha çiçək.
Nəzzam - (Ər.) Nizam verən, təşkil edən.
Nicat - (Ər.) seafoodplus.info, murad. seafoodplus.infoma, xilas olma, salamat qalma, qurtuluş, salamatlıq.
Nigar - 1.Gözəl, yaraşıqlı, sədaqətli. 2.Şəkil, surət.
Nihad - (Fars.) Təbiət xasiyyət, yaradılış, şəxsiyyət, struktur.
Nihal - İncə və düzgün bədənli, fidan kimi.
Nihalə - seafoodplus.info yetişmiş, düzgün. seafoodplus.infoçu qorxuluğu. 3.Döşəmə, döşənəcək şey.
Nihan - (Fars.) Gizli, tapılmayan, görünməyən.
Nilay - (Ər.) Seyhan və Ceyhan çayları. Fırat və Dəclə çayları.
Nilgün - (Fars.) Aciq rəngində, göy.
Nilhan - (Ər.) Nil hövzəsi xanlarından.
Nilsu - (Tür.) Nil ve su adlarının birləşməsidir.
Nilufər - (Fars.) Çiçək adı.
Niyaz - (Fars.) seafoodplus.infoma, yalvarmaq, dua. 2.Bəzi təriqətlərdə kiçiyin böyüyə qarşı olan salamı, hörmət və
duası. seafoodplus.infoc, muhtaçlık.
Niyazi - (Fars.) (bax Niyaz). seafoodplus.infoıcı, niyaz edici,sevgili.
Nisar - Bağışlanma.
Niyaz - 1.Mərhəmət. seafoodplus.infoc, xahiş, arzuolunan.
Nizam - (Ər.) 1.Sıra, quruluş, üsul, tərtib, yol, qayda. seafoodplus.infoar. seafoodplus.infotandakı kiçik dövlətlərin
hökmdarlığı.
Nizami - (Ər.) 1.Üsuluna uyğun, tərkibli, nizamlı. seafoodplus.info və nizama aid,- onunla əlaqədar. Nizami;
Azərbaycanın ən böyük şairlərindəndir, Gəncəlidir.
Nizami - Nizam, intizam.
Nizamuddin - Dinin nizamı. - Dilimizdə "Nizaməddin" olaraq istifadə edilir.
Nofəl - Alicənab, comərd.
Novcəvan - (Fars.) Gənc, dəliqanlı.
Novrəstə - (Fars.) Yeni yetişən, yeni bitən. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Novsalə - (Fars.) Gənç, təzə, kiçik.
Novruz - Təzə gün.
Nuran - (Fars.) Işıqlı. Nurlu, nura aid.
Nurani - (Fars.) Işıqlı, işıq saçan, hörmət oyandıran, nurlu.
Nuratay - (Ər.) Nurlu, ışıq saçan tanınmış kimsə.
52
Nuray - ( Ər.Tüseafoodplus.info) İşıq saçan ay, ay Işığı, ışıqlı ay, ayın ən çox işıq saçdığı dövrü.
Nural - ( Əseafoodplus.infoTür.) Nur, işıq al, işıqlı ol.
Nuraləm - (Ər.) Kainatın nuru, aləmi işıqlandıran.
Nurbaki - (Ər.) Davamlı işıqlı olan, nurlu səhər.
Nurbanu - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Nur üzlü xanım, gəlin, şahzadə. - Nur və ba-nu'dan birləşmiş ad.
Nurbay - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Nurlu, işıqlı kimsə.
Nurcan - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Canlı, nəşəli, həyat dolu.
Nurcahan - ( Ər.Tüseafoodplus.info) seafoodplus.info nuru, işığı, dünyaya işıq saçan. 2.Türk-Hind imperatoru Cihangirin
arvadı.
Hurcəvan - ( Ər.Tüseafoodplus.info) seafoodplus.info, şən, gənc. 2.Mərd, qorxmaz, gənc.
Nurçin - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Nur yığan, işıq yığan.
Nurdağ - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Nur dağı, Nurdan dağ.
Nurdan - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Nura aid, nurdan edilmiş.
Nurdanay - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Çox ışıqlı, çok parlaq.
Nurdanə - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Nurlu, parlaq və ışıqlı olan.
Nurdil - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Nurlu, işıqlı könül.
Nurdoğan - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Nurlu, parlaq biri şəkildə doğulan.
Murəddin - (Ər.) Dinin nuru (ışığı), inam işığı, dinin işığı.
Nurəfşan - ( Ər.Tüseafoodplus.info) İşıqlıq verən, ortalığı işıq içində buraxan. - Nur və əfşan sözlərindən birləşmiş ad.
Nurəl - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Nurlu əl.
Nurər - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Nurlu insan.
Nurfidan - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Təzə və parlaq gənc, zərif xanım.
Nurgül - (Fars.) Gülün ən parlaq olanı.
Nurgün - ( Ər.Tüseafoodplus.info) seafoodplus.info gün, işıqlı gün. 2.Günün və bütün həyatın nurlu, parlaq olması.
Nurhilal - (Ər.) (seafoodplus.info) İşıqlı ay.
Nurxan - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Nurun idarəçisi, hakimi.
Nurnisə - (Ər.) Nurlu qadın.
Nuri - (Ər.) İşıq, İşığa aid olan.
Nuridə - Gözümün işıgı.
Nuriyyə - (Ər.) Işıqlı, işıqdan gəlmə.
Nurqan - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Təmiz, aydın soydan gələn.
Nurqut - ( Ər.Tüseafoodplus.info) (Bax. Nurqan) Işıqlı, aydınlıq.
Nurlan - Nur, işıq, nur saçan, parıldayan, işıqlandıran.
Nurmələk - (Ər.) (Bax. Mələk). Mələk kimi saf və təmiz gözəl.
Nurnigar - ( Ər.Tüseafoodplus.info) İşıqlı, aydınlıq, sevgili.
53
Nurpəri - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Işıklı, pəri qədər gözəl.
Nursabah - (Ər.) Aydınlıq sabah.
Nursaç - ( Ər.Tüseafoodplus.info) "Işık saç, aydınla" "işığ saçan" anlamında.
Nursal - ( Ər.Tüseafoodplus.info) IşıQ saç, çevrəni aydınla.
Nursel - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Nur, işıq seli (axışı).
Nursevən - (Ər.) Aydınlığı, ışığı seven.
Nursev - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Işığı sev.
Nursevil - ( Ər.Tüseafoodplus.info) "Parlaq, aydın gözəllər tərəfindən sevil" mənasında istifadə edilən bir ad.
Nursim - (Fars.) Aydınlıq və gümüş kimi parlaq.
Nursima - (Fars.) Işıqlı, aydın üz.
Nursinə - (Fars.) Işıqlı, aydın ürəklı.
Nursu - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Nurlu su.
Nursultan - Sultanın işığı.
Nursun - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Sən işıq, nur kimi aydınsan. - mənasında istifadə edilən bir ad.
Nurşah - (Fars.) Parlaq hökmündə.
Nurşən - (Fars.) Çox, çox ışıqlı, nəşəli insan.
Nurtac - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Nurdan tac.
Nurtək - ( Ər.Tüseafoodplus.info) İşıq kimi, parlaq.
Nurtəkin - ( Ər.Tüseafoodplus.info) (Bax Nurtək) Aydın və güvənilən, əmin. İşıq kimi.
Nurtən - Bədəni işıq kimi ağ olan.
Nurulla - (Ər.) Allahın nuru, Alllahın işığı.
Nurvəli - (Ər.) Müqəddəs.
Nurzad - (Tür.) Nurlu, aydın kimsə.
Nurzən - ( Ər.Tüseafoodplus.info) Nurlu, ışıklı qadın.
Nurzər - (Ər.) Qızıl kimi parlaq ışıq, qızılı ışıq.
Nuşirəvan - ( Ər.Tüseafoodplus.info) İranda illər arasında hökmranlıq etmiş və doğruluğu ilə şöhrət tapmış
olan Sasani şahı, "ədalətli" ləqəbiylə tanınır.
Nübar - Məhsul, bar.
Nürəddin - İnamın (İlahi) işığı, dinin gətirdiyi nur.
Nüşabə - (Fars) seafoodplus.infoıllı və gözəl qadın. 2.İçənə ölümsüzlük verəcəyinə inanılan su, Bengi su, həyat suyu.
Nüsrət - (Ər.). 1.Kömək. seafoodplus.infoın köməyi. 3.Zəfər, üstünlük qələbə, muvəffəqiyyət. - Kişi və qadın adı
olaraq istifadə edilir.
Nüsrəddin - (Ər.) seafoodplus.info kömək etdiyi. seafoodplus.info müvəffəqiyyətli nümayəndəsi.
O
Odxan - (Tür.) seafoodplus.infoəşli hökümdar. seafoodplus.infoı, coşqulu kimsə. seafoodplus.infoəşqanlı. 4.Dəlisov, dəliqanlı.
Odman - (Tür.) Atəş kimi canlı, coşqulu, hərəkətli kimsə.
54
Oğuz - Böyük, davamlı, artan nəsil.
Oğuzbala - (Tür.) 1.Oğuz uşağı. 2Güçlü, qüvvətli uşaq.
Oğuzcan - (Tüseafoodplus.info) Oğuz can. Gerçək dost.
Oğuzər - (Tür.) Oğuz boyundan olan igid. 2.Güçlü, qüvvətli kimsə.
Oğuzxan - (Tür.) seafoodplus.info xan, xaqan. 2.Oğuz boylarının əfsanəvi qəhrəmanı.
Oğuzqan - (Tür.) Damarlarında Oğuz qanı daşıyan.
Oğuzman - (Tür.) Güclü, möhkəm, yaxşı ürəkli, dost kimsə.
Oğuztan - (Tür.) Görkəmli, işıqlı.
Oxdəmir - (Tür.) 1.Dəmir kimi möhkəm. seafoodplus.infoçək, köklü dəmir. 2 Dəmirdən düzəldilmiş ox.
Oksana - Allah tərəfindən bəyənilmiş.
Oqtay - (Tür.) 1.Qəzəbli, əsəbi, hirsli. 2.Nəsildaş, eloğlu, hakim.
Olgunay - (Tür.) Ay oldun, Aya bənzədin.
Olgunər - (Tür.) Yetkin ər. Yetişmiş, yaxşı inkişaf etmiş kimsə. Yetişmiş, yaxşı gəlişmiş kimsə.
Omar - Uzun ömülrlü.
Orxan - (Tür.) 1.Şəhərin rəhbəri, hakimi, sərkərdə, basçı, xan qoşunları. seafoodplus.info Qazi: Osmanlı
imperatorluğunun ikinci padşahı.
Orman - Meşə.
Osman - (Ər.) seafoodplus.info növ quş ya da əjdaha. seafoodplus.info Məhəmməd (s.ə.s) -in kürəkəni və Hz. Ömərdən sonra
dövlət başçısı olan III. xəlifə. seafoodplus.infoı dövlətinin qurucusu, Osman Qazi.
Ozan - Aşıq.
Ö
Ömər - Həyat, uzunömürlü.
Özbək - İgid, qəhrəman, mərd.
Ömər - (Ər.) İslam Dövlətinin II. Xəlifəsi Ömər b.Xə. Dünya durduqca ədalətliliyindən bəhs ediləcək.
Cənnətlə müjdələnmişdir. Haqq ilə Batili çox yaxşı ayırd edə bilən bir alim olduğu üçün Ömərül-Fərrux adını
almışdır.
Ömüral - (Əseafoodplus.info) Uzun ömürlü ol.
Ömürcan - (Əseafoodplus.info) Uzun ömürlü. Kişi və qadın adı olaraqistifadə edilir..
Önay - (Tür.) seafoodplus.infoəli get, lider ol mənasında. seafoodplus.infoın ilk günlərindəki halı, hilal. - Kişi və qadın adı olaraq
istifadə edilir.
Önel - (Tür.) Bir işin tamamlanması üçün verilən müddət, vədə, möhlət. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə
edilir.
Önər - Qabaqcıl, öndəgedən.
Öngay - (Tür.) Yupiter planeti. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Öngül - (Tür.) 1.Müqavimət göstərən, inadçı kimsə. 2.Təşviq edən. 3.Bələdçi. - Kişi və qadın adı olaraq
istifadə edilir.
Örən - (Tür.) 1.Köhnə quruluş ya da şəhər qalığı. 2.Şəhər, kənd. seafoodplus.info ovalıq. seafoodplus.infoşəlik yer. - Kişi və qadın
adı olaraq istifadə edilir.
55
Örəngül - (Tür.) Yabanı gül.
Özaslan - (Tür.) Aslan kimi güclü, soylu kimsə.
Özbək - (Tür.) seafoodplus.info, cəsur, özü güclü. seafoodplus.info Asiyada yaşayan bir Türk boyu və bu boydan olan kimsə.
3. Dərə, çay. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Özbən - (Tür.) "Gerçəkdən mən" anlamında istifadə edilən bir ad.
Özbir - (Tür.) Özü, sözü bir olan kimsə.
Özcan - (Tür.) Candan, səmimi, içdən, həqiqətən dost olan kimsə.
Özdəmir - (Tür.) Özü dəmir kimi güçlü.
Özəndər - (Tür.) Nadir tapılan, yaradılışda olan, qiymətli.
Özəngin - (Tür.) Özü sağlam, dürüst olan kimsə.
Özəngül - (Tür,) Özünə diqqət göstərən gözəl qadın.
Özənir - (Tür.) Çalışan, Cəhd göstərən, ən yaxşısını etməyə çalışan.
Özərxan - (Tür.) İgid, cəsur xan.
Özgənay - (Tür.) Özü geniş, rahat, sakit kimsə - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Özgür - (Tür.) 1.Öz-özünə hərəkət etmə, davranma qərar vermə, gücü olan. seafoodplus.infoayan, azad.
Başqasının köləsi olmayan, müstəqil. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Özgüvən - (Tür.) Özünə güvənən. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Öznur (Tür.) Özü ışıqlı, aydınlı kimsə. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Özpolad - (Tür.) Er. - Özü polad kimi sağlam olan.
P
Pakizə - (Fars.) Təmiz, pak, saf, xalis, ləkəsiz.
Parlanur - (Tür.) Nur kimii parla, parla nur.
Paşa - (Tür.) seafoodplus.infoşah. seafoodplus.infol. seafoodplus.infoı dövlətində yüksək rütbəli əsgərlərə verilən ad.
Peyman - (Fars.) Söz vermək, and, əhd, vəd, sözvermə.
Peymanə - (Fars.) Böyük qədəh, şərap badəsi.
Pəhləvan - (Fars.) 1.Güləşi. seafoodplus.info- buxunlu, cüssəli adam, güçlü kimsə, igid.
Pənah - Arxa, dayaq, havadar.
Pəri - (Fars.) Gözəl qadın şəklində mifik məxluq. 2.Gözəl, füsünkar, gözəl qadın və ya qız.
Pərizad - (Fars.) Anadan pəri kimi doğulan, gözəl.
Pərizə - (Fars.) 1.Qırmızı qızıl. seafoodplus.info bişirilən çörək.
Pərva - (Fars.) seafoodplus.info, çəkinməklik.
Pərvanə - Vəfali, sədaqətli.
Pərvər - (Fars.) Bəsləyən, bəsləyici, yetiştirən, yetiştirici, qoruyan, tərbiyə edən.
Pərvin - (Fars.) 1.Ülkər ulduzu. Yeddi (və ya altı) ulduzlardır ki; iki-iki qarşılıqlı dayanarlar və Ayın keçdiyi
yerlərə yaxın görünərlər. seafoodplus.info qardaş ulduzdan ən balacası.
Pərviz - (Fars.) 1.Üstün. 2.Ələk. Süzgəç. seafoodplus.infoıq. 4.Gğzəllik, cilvə. seafoodplus.info hökümdarı Xosrovun ləqəbi.
6. Müzəffər, qələbə gətirən.
56
Pinar - Çeşmə, bulaq.
Piranə - (Fars.) Yaşlılara yaraşan şəkildə, olduqca tədbirli.
Pirayə - (Fars.) üzük, zinət.
Piruz - (Fars.) Kutlu, xeyirlı, uğurlu.
Piruzə - (Fars.) Ka. - Mavi rəngli və dəyərli bir üzük daşı.
Polad - (Ər.) Dəmir, polad. Güc, qüvvət.
Poladxan - (Tür.) Poladkimi qüvvətli xan.
Poladqan - (Tür.) Polad kimi güçlü soydan gələn.
Pünhan - (Fars.) Gizli.
Püstə - 1.Təpəcik,torpaq və ya qum yığını. seafoodplus.infopik ağac növü, ləpəsi yeyilən şəffaf qabıqlı meyvəsi
Püstəbadam - Püstə və badam sözlərindən ibarətdir
R
Rabi - (Ər.) Dördüncü uşaq.
Rabih - (Ər.) Yararlı, qazanclı, karlı.
Rabiqə - (Ər.) Peyğəmbərin dördüncü qızı.
Rabit - (Ər.) Rabitə ilə bağlı, bağlayan, birləşdirən. Nəfsini dünyadan mən edib axirətə bağlamış olan.
Rabitə - (Ər.) seafoodplus.info şeyi birbirine bağlayan şey, bağ. 2.Münasibət, ilgi. 3 Bağlılık, mənsub olma. 4.Sıra, tərtib,
üsul, düzən.
Rabiyə - (Ər.) Uca, yüksək yer.
Raci - (Ər.) seafoodplus.info eden, yalvaran, diləyən. 2.Dönən, geri gələn. seafoodplus.infoət ve ilgisi olan, toxunan.
Racifə - (Ər.) Surun qıyaməttə bütün canlıları öldürəcək olan ilk üflənişi.
Racih - (Ər.) Dəyərli, üstün.
Raciyə - (Ər.) seafoodplus.info edən, yalvaran. 2.Ümüdlü.
Radi - (Ər.) Boyun əyən, qəbul edən, rıza göstərən.
Radif - (Ər.) Valideynlərdə son uşaq.
Radifə - (Ər.) Qiyamətdə üfürüləcək surun ikincisi.
Radiyə - (Ər.) Rıza göstərən, qəbul edən, boyun əyən.
Rafat - Ağilli, dərrakəli.
Rafet - (Ər.) Acıma, mərhəmətetmə, əsirgəmə anlamında.- Qur'an-ı Kərimdə Nur surəsi 2- ayət. Hədid surəsi
ayətdə keçir.
Rafi - (Ər.) Qaldıran, ucaldan, yüksədən. Allahın isimlərindəndir.
Rafiə - (Ər.) Yüksəldən, qaldırmaq üçün dəstək verən.
Rafih - (Ər.) Rahat və azad yaşayan.
Rafiq - Yoldaş, dost, xoşxasiyyət.
Rafis - (Ər.) Gözə çarpan, məşhur, gündəmdə olan.
Rafiz - (Ər.) 1.Tərk edən. seafoodplus.infoan. seafoodplus.infon.
57
Rağib (Rağibə) - (Ər.) Arzulu, istəyən, rəğbət edən.
Rahdan - (Fars.) Yol bilən.
Rahə - (Ər.) Ovuc içi, əl ayası.
Rahi - (Ər.) Rahat, azad, dinc.
Rahib - Monastırda tərki-dünya yaşayan xristian (kişi).
Rahibə - Monastırda tərki-dünya yaşayan xristian (qadın).
Rahilə - (Ər.) Yolçu, səfərə çıxan.
Rahim (Rəhim) - (Ər.) Əsirgəyən, ağrıyan, qoruyan, mərhəmətli. - Quranda yerdə zikr edilmişdir.
Allahın adlarından.
Rahim - 1.Rəhm olunmuş insan. 2.Rəhm edən,rəhimli,rəhvdil,mərhəmətli.
Rahimə - (Ər.) Yüngül səsli, lətif danışan qadın deməkdir.
Rahiyə - (Ər.) Bal arısı.
Raxil - (Qədim yəhudi) Qoyun (quzu).
Raid - Lider, birinci
Raif (Raifə) - (Ər.) Acıması olan, mərhəmətli.
Raik - (Ər.) Sadə, saf, xalis.
Raikə - (Ər.) Sadə, saf, qatışığı olmayan.
Rail (Railə) - (Ər.) Banis (Banisi).
Raisa - Ailəli qadin.
Raki - (Ər.) Namazda əyilən, rüku edən. - Quran-ı Kərimdə 4 yerdə bu mənada zikr edilmişdir.
Rakib (Rakibə) - (Ər.) Hər hansı bir sahədə üstün olmağa çalışan bir kəs.
Rakid - (Ər.) Hərəkətsiz, durğun, yavaş.
Rakidə - (Ər.) Durgun, səssiz, hərəkətsiz.
Rakim (Rakimə) - (Ər.) Yazan, çəkən.
Rakin - Ehtiramlı.
Rakiyə - (Ər.) İrəlidə gedən
Raqib - Arzulayan, rəğbət bəsləyən.
Ramazan - (Ər.) seafoodplus.info (qəməri) ayların doqquzuncusu, oruc ayı. - Quranda Bəqərə surəsi ayədə adı
keçən ay adı. seafoodplus.infoq ayı.
Rami (Ramiyə) Ox, güllə v.s. şeylər atan atıcı, atan, atıcı.
Ramil, Ramilə - (Ər.) 1.Rəml edən, uzaqgörən, her şeyi qabaqcadan düsünən. seafoodplus.info, ovsunlu, möcüzəli,
sehrli.
Ramin - Uşaq, övlad, oğul.
Ramis - (Ər.) Salçı, bərəçi.
Ramiz (Ramizə) - (Ər.) 1.Rəmz edən, dəlalət edən, işarətləyən. seafoodplus.info ,
Rana (Raniyə) - (Ər.) Gözəl..
58
Rasi - (Ər.) 1.Tərpənməyən, oynamayan, sabit, lövbər atmış gəmi dəmirləşmiş gəmi. seafoodplus.infos və tamah
edən.
Rasif - (Ər.) seafoodplus.infoğlam dayanıqlı. 2.Dənizin üzünə çıxmış qayalar. seafoodplus.infoş, əsas, sahil.
Rasifə - (Ər.) seafoodplus.info seafoodplus.info içində edilən sədd.
Rasih (Rasihə) - (Ər.) seafoodplus.infoğlam, təməli güclü, dayanıqlı. seafoodplus.info elmdə, xüsusilə din sahəsində çox
dərinləşmiş olan (kimsə).
Rasix - (Ər.) Möhkəm, dayanıqlı.
Rasil - (Ər.) Göndərilmiş.
Rasim - (Ər.) Rəsm çəkən, rəssam.
Rasimə - (Ər.) seafoodplus.infoət. Mərasim, törən. 2. Rəsmiyyət.
Rasin - (Ər.) Sağlam, dayanıqlı, güclü.
Rasiyə - (Ər.) Böyük dağ.
Raşan - (Ər.) Titrəmə, titrəyiş.
Rəşid (Rəşidə) - (Ər.) seafoodplus.info, ağıllı. seafoodplus.infoğru yolda olan. seafoodplus.info din olan İslamı qəbul edən.
Ratib - (Ər.) 1.Sıralayan, təşkil edən (kimsə). seafoodplus.info, möhkəm, yerləşmiş. seafoodplus.info ahəngli, müntəzəm.
Ratiq - Bitişik etmək, bitişdirmək, birlikdə etmək, qarışdırmaq. * Cırıq bir şeyin parçalarını bitişdirmək.
Rauf - (Ər.) Çox acıyan, çox mərhəmətli, ürəyiyumşaq, mehriban. - Allahın adlarından.
Raul - Ralf adından, canavarın məsləhətçisi(Fransiz)
Ravil - (Ər.) Cavan oğlan, yeniyetmə. 2. Səyahətçi.
Rayət - (Ər.) - Bayraq. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Rayxan - (Ər.) Reyhan, həzz, səadət, mutluluq.
Rayihə - (Ər.) Gözəl iy (ətir,qoxu).
Rayixan - (Ər. Fars. İbr.) Xan bayrağı.
Razi - (Ər.) seafoodplus.info əyən, qəbul edən, razılaşan. seafoodplus.infoə aid olan, sirli İslam dünyasında məşhur bir addır.
Razil - (Ər.) Seçiımiş.
Raziyə - (Ər.) Ağıllı, ismətli, gözəl.
Reyhan - (Ər.) 1.Gözəl qoxulu bir bəzək bitkisi. seafoodplus.info, keçimlik, rəhmət mənasına da gəlir.
Rəbab - (Fars.) seafoodplus.infoçanın bir növü. 2.Ərəb dilində dostlar mənasını verir. - Hz. Hüseynin xanımının
adıdır.
Rəbi - (Ər.) Bahar, ilk yaz.
Rəbiyə - (Ər.) 1.Qış sonlarında edilən əkin. 2.Əvvəllər ozanların bahara girərkən böyüklərə təqdim etdikləri
qəsidə.
Rəbiyyə - Rəbbə yaxin olan.
Rəcəb - (Ər.) seafoodplus.info qəməri aylarınin yeddincisi, üç ayların ilki. 2.Dəbdəbəli, heybətli.
Rəfahət - (Ər.) Bolluq.
Rəfail - Allah, ilahi.
Rəfaqər - (Ər.) Rəfiq, dostluq, yoldaşlıq.
59
Rəfəddin - (Ər.) İslam dininin vermiş olduğu acıma, əsirgəmə duyğusu
Rəfət - (Ər.) Acıma, mərhəmət etmə, əsirgəmə. - Quran-ı Kərimdə Nur surəsi ayə 2 və Hədid surəsi ayə 27
-də keçməkdədir.
Rəfxan - (Ər.) Varlıq içində yaşayan.
Rəfi - (Ər.) Yüksək, uca, hörmətli.
Rəfih (Rəfihə) - (Ər.) Bolluq ve rahatlıq içində yaşayan.
Rəfiq - (Ər.) seafoodplus.infoş, yol yoldaşı, müavin, köməkçi. seafoodplus.info seafoodplus.info, şərik. seafoodplus.infoşəyə yeni girən kimsənin
rəhbər olaraq tanıdığı adam. - Quranda keçən bir addır.
Rəfiqə - Yoldaş,dost (qadının).
Rəfqət - (Ər.) Bələdçilik edən, yola salan, öötürən.
Rəftar - (Fars.) Yellənərək, ədalı gediş.
Rəğbət - (Ər.) seafoodplus.infoək, arzu. Istəklə qarşılama. seafoodplus.info rifah.
Rəğibə - seafoodplus.info olunan şey. 2.Böyük hədiyyə,dəyərli sovqat.
Rəhbər - (Fars.) Yol göstərən, bələdçi.
Rəhamət - (Ər.) Səsin incə, yavaş və şirin olması.
Rəhasət - (Ər.) 1.Təzəlik, yumşaqlıq. seafoodplus.infoq.
Rəhilə - Allahin sevimlisi
Rəhim - 1.Rəhm edən,acıyan. seafoodplus.infoiyada; balalıq, uşaqlıq. seafoodplus.infouq,qan qohumluğu.
Rəhman - (Ər.) Rəhmdil, şəfqətl, bütün canlılara mərhəmət edən, qoruyan.- Quran-ı Kərimdə dən çox
yerdə zikr edilmişdir. Yenə Qurani-Kərimin surəsinin adıdır. - Allahın adlarındandır.
Rəhmət - (Ər.) Acıma, əsirgəmə, qoruma. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Rəhmərulla - (Ər.) Mərhəmətli Allah.
Rəhmli (Rəhmiyə) - (Ər.) Acıma ilə ilgili.
Rəxşən - (Fars.) Parıltılı. Işıltı.
Rəxşəndə - (Fars.) Parıldayan, parıldayıcı.
Rəid (Rəidə) - (Ər.) seafoodplus.infoan, gululdayan. seafoodplus.info
Rəqanət - (Ər.) Ciddilik, gururluluk.
Rəmidə - (Fars.) Hürkmüş, qorxmuş.
Rəmiz - (Ər.) l.İşarə, məramını, istəyini işarə ilə ifadə etmə. 2.Əlamət, emblem.
Rəmzi (Rəmziyə) - (Ər.) Rəmzlə əlaqədar, rəmzə aid, simvolik.
Rəna - (Ər.) 1.Gözəl, xoş lətif, parlaq, yaraşıqlı, incı, gözəl, xoş ətirli,gözəl bir gül. 2.Çox yaxşı, çox əla. Kişi
adı olaraq da istifadə edilir.
Rənan - (Ər.) İnləyən, zingildəyən.
Rəngidil - (Fars.) Türk musiqisində bir məqam.
Rəngin - (Fars.) 1.Rəngli, parlaq rəngli. 2.Gözəl, xoş, bəzəkli.
Rənginar - (Tür.) Nar rəngində olan.
Rəsanət - (Ər.) Sağlamlıq, mətanət.
60
Rəsan - (Fars.) Çatanlar, yetişənlər. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Rəsanə - (Fars.) İntizar, həsrət.
Rəsanət - (Ər.) Möhkəmlik, dayanıqlılıq, məlanətlik.
Rəsfət - (Ər.) Möhkəmlik, dayanıqlılıq.
Rəsmi (Rəsmiyə) - (Ər.) 1.Dövlətlə bağlı olan. 2.Mərasimlə edilən. 3.Çox ciddi.
Rəsmigül - (Fars.) Gül kimi gözəl, gül formasında.
Rəsulxan - (Əseafoodplus.info İbr.) Hökümdarların elçisi.
Rəsul - seafoodplus.infoçi, nümayəndə, səfir. seafoodplus.infoğəmbər, nəbi
Rəşad - (Ər.) 1.Ağıllı, dərrakəli, doğru yolda, haqq yolda gedən. 2.Düşüncəlilik,fərasətlilik. seafoodplus.info Rəşad;
Osmanlı son dövr padişahlarındandır.
Rəşadət - Hünər.
Rəşid - seafoodplus.info, qəhrəman. 2.Ağıl-kamal həddinə çatmış. 3.Düzgün,sağlam,doğru.
Rəşidə - Müdrik, yetişmiş
Rəvah - (Ər.) seafoodplus.info şeyi əldə etmədən doğan sevinc. 2.Günəş batdıqdan sonra gecə olana qədər keçən
zaman.
Rəvahi - (Ər.) Bal arıları.
Rəvahid - (Ər.) Gurluldayan buludlar.
Rəvan - (Fars.) seafoodplus.infoən, axıcı. 2.Düz yer,hamar yer. seafoodplus.info,canlı. 4.Həyat, ruh, can. seafoodplus.info kimi axıb gedən
gözəl söz. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Rəvanə - (Fars) Gedən, yeriyən,göndərilən.
Rəvvani - (Ər.) seafoodplus.infoa əlaqədar. 2.Özünü bütün varlığıyla Allaha təslim edən, bütlərə inancdan uzaq,
Rəyasət - (Ər.) Rəislik, başlıq, baş olma, prezident. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə ediir.
Rida - (Ər.) Seçılmış.
Ridvan - (Ər.) seafoodplus.info, razılıq, razı olma. 2.Cənnət qapısında gözləyən mələk. - Quranda dan çox yerdə
keçməkdədir.
Rifah - (Ər.) Bolluq, rahatlıq, çətinlik içində olmamaq.
Rihat - Yenilənən, yenidən doğulan.
Rifqət - (Ər.) Dostluq.
Riqqət - (Ər.) İncəlik, naziklik. Mehribanlıq, ağrıma duyğusu.
Rima - Ağ antilop.
Rimayət - (Ər.) Atıcılıq, ox, güllə, güllə kimi şeyləri almaqa usta.
Risalə - (Ər.) 1.Məktub. 2.Qısa yazılmış, kiçik kitab. seafoodplus.info, məcmuə.
Risaləddin - (Ər.) Dinin elçisi, peyğəmbəri.
Risalət - (Ər.) Elçilik, peyğəmbərlik.
Riyaz - Çəmənlər, bağlar.
Riza - (Ər.) Razılıq, razı olma, məmnuniyyət, məmnuniyyət, razılıq, qəbul. Bir şeyin olmasına razılıq etmə.
Qədərə müqəddərata boyun əymə.
61
Rizvan - 1.Cənnət, cənnətin gözətçisi və qapıçısı olan mələyin adı. seafoodplus.infoı qalma, xoşhallıq, məmnunluq
Roman - 1.Möhkəm, bərk (Yunancadan). seafoodplus.info, Romalı (Latınca "romanius" sözündən).
Romeo - Zəvvar (Latın).
Roza - Zanbağ ve ya qızılgül (Macar), qirmızı gül.
Rövnəq - seafoodplus.infolıq,gözəllik, bəzək. 2.Müştərisi çox olan; rəvac. 2.Gülaçma çıçəklənmə.
Rövşən - İşıqlı, nurlu, aydın, açıq.
Röya - (Ər.) seafoodplus.info əsnasında görülən şey, arzu. 2.Xəyal, ümid.
Ruhan - (Fars.) Gözəl iy verən, gözəl qoxulu.
Ruhcan - (Tür.) Ruh və can adlarından mürəkkəb ad.
Ruhi - (Ər.) Ruhsal, ruhla ilgili.
Ruhiddin - (Ər.) Dinin ruhu, özü.
Ruhnəvaz - (Fars.) seafoodplus.info oxşayan. 2.Türk musiqisində bir məqam.
Ruhnur - (Fars.Ər.Tür.) Nurlu, aydınlıq üzlü.
Ruhişən - (Fars.Ər.Tür.) Şən, nəşəli, canlı kimsə.
Ruhsal - (Tür.) Ruhla ilgili olan, ruhi.
Ruhugül - (Ər.) Gözəl, təmiz, lətif kimsə, gül ruhlu.
Ruhullah - Allahın ruhu.
Ruxsar (Ruhsarə) - (Fars.) Yanaq. üz, çöhrə.
Rumani - (Ər.) Nar dənəsi.
Rumiyə - Bizans imperiyası hökmdarının qızı.
Rumiyyə - Gözəl, incə qiz.
Ruslan - Şir, aslan.
Rusif - Bu adın mənasını tapa bilmədiyimdən öz şəxsi variantımla kifayətləndim. Farsca "ru"-nun mənası
"üz" deməkdir. "Sif" isə, birinci insan olan hz. Adəmin 3-cü övladının adıdır. Onda mənası belə olur: "Sifin
üzü" və ya "Sif üzlü". Kimin bu adla məlumatı varsa, xahiş edirəm bu ünvana : [email&#;protected] göndərsin.
Ruzgar - (Fars.) seafoodplus.info, dövr. 2.Dünya, aləm. seafoodplus.info
Ruzi - (Fars.) 1.Gündüzə aid, gündüzlə əlaqədar. seafoodplus.info, azuqə, qismət, nəsib, tale, bəxt, bərəkət.
Ruziyə - (Fars.) Gündüzə aid, gündüzlə əlaqədar.
Rübeydə - Yumşaq addımlarla gedən.
Rüfət - Yüksək, uca, tanınmış.
Rüxsarə - Üz, sifət, yanaq.
Rüstəm - Enlikürək, boylu-buxunlu, çox böyük.
Rüveydə - (Ər.) Xoş, incə, nəzakətli, Rüveydə.
Rüveyhə - (Ər.) Zəriflik, incəlik.
Rza - Məmnuniyyət, razılıq.
S
Sabah - (Ər.) Gündüzün ilk saatları, günün başlanğıcı. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
62
Sabahəddin - (Ər.) Dinin gözəlliyi.
Sabahnur - (Ər.) Səhər işığı, nuru.
Sabbar - (Ər.) 1.Çox səbirli. seafoodplus.info çiçəyi. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Sabi - (Ər.) Yeddinci.
Sabih - (Ər.) Gözəl, şirin, qəşəng.
Sabihat - (Ər.) 1.Gəmilər. seafoodplus.infoar. 3. imanliların ruhları.
Sabihə - (Ər.) Gözəl, lətif, şirin.
Sabina - Qədim Italiya mədəniyyətinin nəticəsidir, Sabin tayfası(Latın).
Sabir (Sabirə) - (Ər.) 1.Səbr edən, dözən, təhəmmül edən, səbirli, çətinliyə qatlaçan. 2.Tələsməyən.
Sabit - (Ər.) 1.Dəyişməyən, tərpənməyən, möhkəm, igid, etibarlı. 2.Sübut edilmiş, aydın.
Sabitə - (Ər.) 1.Hərəkət etməyən ulduz, planet olmayan ulduz. seafoodplus.infoyyat düsturunda dəyəri dəyişməyən
miqdar.
Sabiyə - (Ər.) Kiçik qız uşağı, kiçik qız.
Sadədil - (Əseafoodplus.info,İbr.) 1. Təmiz ürəkli. 2. Saf, sadəlövh.
Sadəgül - (Əseafoodplus.info,İbr.) Bir gül qədər sadə, təmiz və gözəl.
Sadəru - (Əseafoodplus.info) Gənc, dəliqanlı, sadəüzlü.
Sadiq(Sadıx) - seafoodplus.infoğruluq, səmimiyyət,doğru,düz. seafoodplus.infoğruçu düzdanışan. seafoodplus.info Cəfərin epiteti
Safi - (Ər) seafoodplus.infoışıqsız, qatqısız, xalis, təmiz. ən yaxşı dost. seafoodplus.infoız, sadəcə, sırf. 3.Kəsintilərdən sonra
qalan qisim, dəqiq.
Safigül - (Əseafoodplus.info,İbr.) Gül kimi, qatqısız, saf, duru, təmiz.
Safinaz - (Fars.) Çox nazlı, çox naz edən.
Safinur - (Ər.) Çox nurlu, çox işıqlı, təmiz kimsə.
Safir - (İbr.) Mavi rəngli, qiymətli bir bəzək daşı, meteorit. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Safirə - (Ər.) seafoodplus.infoə, güzel səs. seafoodplus.info
Safiyə - (Ər.) Qatışıqsız, qatqısız, xalis, təmiz. Saf, xalislik.
Safiyət - (Ər.) Saf, təmizlik, məsumluq.
Safiyəddin - (Ər.) Dini təmiz, dini pak.
Sağcan - (Tür.) Sağlam kimsə.
Sahib - seafoodplus.infoş.
Sahibə - (Ər.) seafoodplus.infoə, sahib. 2.Həmdəm. qoruyan, nəzarət edən. seafoodplus.info iş görmüş olan. 4.Hər hansı bir
xüsusiyyəti olan.
Sahin (Sahinə) - (Ər.) seafoodplus.infoın. seafoodplus.info seafoodplus.infoı. 3.Çox.
Sahir - (Ər.) Gecə yatmayan, yuxusuz.
Sahirə - (Ər.) seafoodplus.infoələri yatmayan, yuxusuz. seafoodplus.infoər, ovsunlayıcı gözəl.
Sahur - (Ər.) seafoodplus.infoə oyanıqlığı, yuxusuzluq. seafoodplus.infonda şəfəqdən əvvəl yeyilən yemək. seafoodplus.info
tutulmasının meydana gətirdiyi kölgə.
63
Sahurə - (Ər.) Sahur vaxtı doğulan qız uşaqlarına verilən bir ad. (Sahur - Ramazanda şəfəqdən əvvəl
yeyilən yeməkdir.)
Saxir - Ayıq, sayıq olan.
Sakib - Meteor, kameta, uçan ulduz.
Sakit (Sakitə) - (Ər.) 1.Hərəkətsiz olan, durğun, Sükut edən, səssiz, səssiz-səmirsiz, dinc, oynamayan.
2.Rəvan, öz halında yavaş olan. seafoodplus.info yerdə yerləşən, oturan. 4.Həyacanı ve ya qızğınlığı olmayan.
Saqir (Saqirə )- (Ər.) Uşaq, balaca.
Saqiyə - (Ər.) Diqqətli..
Salah - (Ər.) 1.Düzəlmə, yaxşılaşma, yaxşılıq. 2.Sülh, ədalət. seafoodplus.infoə olan bağlılıq.
Salahəddin - (Ər.) Dininə bağlı kimsə, ədalət İnançı.
Salam - Sülh, salamatlıq.
Salamat - (Ər.) Sağlamlıq. Hər cür qorxu, dərd və təhlükədən uzaq, təhlükəsizlik içindəolma. Xilasolma,
qurtuluş. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Salaməddin - (Ər.) Dinin qurtuluşu.
Salamullah - (Ər.) Allahın salamı.
Salatın - (Ər.) Sultan, səcdə olunan.
Salavat - Dualar.
Saleh - (Ər.) seafoodplus.infoı, yaraşan, əlverişli, uyğun. Səlahiyyəti olan, səlahiyyətli. seafoodplus.info əmr və qadağanlarına
uyğun gələn, yaxşı əxlaq sahibi
Salih - Mömin.
Salihə - (Ər.) seafoodplus.infoşı, xoş. seafoodplus.info əmr və qadağanlarına uyğun gələn, yaxşı əxlaq sahibi (qadın). - (Bax
Saleh).
Salman - (Tür.) 1.Özbaşına adam, sərbəst, azad. seafoodplus.infoış içində olmaq, dinclik, sülhsevər, sakit, dinc.
Sami - (Ər.) 1.Eşidən, duyan dinləyən, dinləyici. 2.Yüksək, uca.
Samid - 1.Yüksələn, başını qaldırıb sinəsini qabardan. seafoodplus.infoətdə qalan. seafoodplus.info
Samin - (Ər.) Səkkizinci.
Samir - 1.Səmərəli, bar verən. 2.Həmsöhbət, söhbəti dəstəkləyən. seafoodplus.info yoldaşı arxadaş.
Samirə - Dost, rəfiqə, yoldaş, həmsöhbət.
Samiyə - (Ər.) Yüksək, uca.
Samiyyə - Uca, hündür.
Samur - Birlik, güc.
Sani - (Ər.) 1. İkinci. seafoodplus.infoən, işləyən, meydana gətirən. 3.Təmtəraqlı. seafoodplus.infon. Allahın adlarından.
Sanih (Sanihə) - (Ər.) Zehin və düşüncədə meydana gəlib çıxan, fikrdən doğulan.
Saniyə - (Ər.) seafoodplus.info dəqiqənin və ya dərəcənin altmışta biri. seafoodplus.info dərəcədə mülki rütbə.
Sani - 1.Öyünən. seafoodplus.infoıldayan.
Sara - 1.Şahzadə xanım. seafoodplus.info-dövlət. seafoodplus.info, qatqısız, təmiz. 4.Rəngi dəyişmiş olan su. seafoodplus.info İbrahimin
xanımı.
64
Sarac - (Ər.) seafoodplus.infoşqu, yəhər düzəldən və ya satan kimsə. Meşin üzərində bəzək işləri görən kimsə. seafoodplus.info
sözünün dəyişikliyə uğramış şəkli.
Sarıçiçək - (Tür.) seafoodplus.infoı rəngli çiçək. seafoodplus.infodə və ətrafında oynanan bir növ xalq oyunu.
Sarıgül - Sarı rəngli gül.
Sarvan - (Tür.) seafoodplus.infobaşı,dəvənin başını çəkən,dəvə sürən. 2.Dəvə saxlayan, dəvəci. seafoodplus.infoçı, lider
Savalan - Əzəmətli, böyük.
Savər - (Tür.) Sağlam, gümrah, güclü kişi.
Sayğın - (Tür.) Hörmət görən, sayılan, xətirli. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Saygül - (Tür.) Nadir, bənzərsiz gül, saylı gül.
Sayxan - (Tür.) Ədalətli rəhbər, hökmdarların ədalətlisi, ölçülüsü.
Seid - Ağa, basçı.
Selda - (Tür.) Sel, daşqın su.
Seldağ - (Tür.) Dağları aşan sel, coşğu.
Seldanur - (Tür.) Nur seli.
Selmi - (Ər.) Barışla ilgili, barışcıl.
Selmin - (Ər.) Sülh tərəfdarı, sülh və sevgi hissi ilə dolu.
Selnur - (Tür.) Nur seli, ışıq seli.
Selva - (Ər.) seafoodplus.info 2.Böyük bildirçin. Tih çölündə olduqları müddətcə, İsrail Allah tərəfindən qüdrət halvasıyla
birlikdə, qarınlarını doyurmaq üçün göndərilən quş. 3.(İsp.) Ekvator da tez balta görməmiş meşə.
Sera - (Fars.) seafoodplus.info 2.Böyük sahib. 3.Köşk.
Seval - (Tür) Sevərək al, həmişə sev.
Sevan - (Tür.) Sevərək al, saxla, xatırla. -Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Sevay - (Tür.) Sevimli ay.
Sevcan - (Tür.) Sevimli insan, sevimli. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Sevda - (Ər.) seafoodplus.info şeyə qarşı hiss edilən şiddətli arzu. 2.Şiddətli sevgi, məhəbbət, eşq. 3.Həddindən artıq
istək, həvəs. seafoodplus.info sevda, xülya. 5. Hüzn, kədər.
Sevəngül - (Tür.) Sevimli gül, sevgini xatırladan gül.
Sevər - Sevən.
Sevginaz - (Tür.) Çox nazlı, sevimli.
Sevil - (Tür.) Hər zaman sevilən, bəyənilən biri olmaq tmənnası. qoy məni sevsinlər.
Sevilay - (Tür.) Ay kimi hər zaman sevil.
Sevinc - (Tür.) Bir haldan məmnun olmanın doğurduğu həyəcan.
Sevnaz - (Tür.) Ka. - Çox nazlı sevgili.
Sevnur - (Tür.) Sevgi nuru, işığı, aygınlığı.
Seydulla - Məınim cənabım.
Seyfəddin - (Ər.) Dini qoruyan, dinin qılıncı. inamın qılıncı.
65
Seyfəl - Qılınc
Seyfi (Sefiyə) - (Ər.) 1.Qılıncla əlaqədar qılınc şəklində. 2.Əsgərliklə əlaqədar. Hərbi.
Seyful - Qılınc.
Seyfulla - (Ər.) Allahın qılıncı. - Əli (r.a.) -nin və Hz. Xalid b. Vəlidin ləqəbi.
Seyxan - (Ər.) seafoodplus.infoiyanın kənarında seafoodplus.infoın məzarının olduğu şəhər. seafoodplus.info düzənliyini yararaq
İskəndərun körfəzinə tökülən çay. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Seyidxan - (Ər.) Xanlar başı, rəhbər.
Seylab - (Fars.) Sel, sel suyu.
Seylan - (Ər.) Axma, axış. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Seymur - seafoodplus.infoahlıq, nicat. seafoodplus.infoəri üzə çıxaran, məxfi işləri açan.
Seyran - (Ər.) Gəzmə, baxıb seyr etmə. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Seyyid (Seyyidə) - (Ər.) seafoodplus.info cəmiyyətin irəli gələn şəxsi, lider. seafoodplus.info Peyğəmbərin nəslindən olan kimsə.
Sezən - O şəxs ki, hiss edir.
Sezgin - (Tür.) Sezmə qabiliyyəti olan, duyğulu anlayışlı. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Sezginay - (Tür.) (Bax Sezgin). - Kişi ve qadın adı olaraq istifadə edilir.
Səadət - Xoşbəxtıik, bəxtiyarlıq.
Səba - (Ər.) Gündoğandan əsən yüngül külək. Türk musiqisinin ən köhnə məqamlarından.
Səbinə - Sabinyanok tayfasından.
Səbnur - Gecə nuru.
Səbri - (Ər.) Səbirlə əlaqədar, səbrə bağlı.
Səbrinnisə - (Ər.) Qadınların sabırlısı.
Səcid - Allaha pərəstiş edən.
Səda - 1.Səs,avaz. 2.Əks-səda.
Səda - (Ər.) Səs. Əks-səda.
Sədad - (Ər.) Doğruluq, haqq. Insaf, doğru və haqlı.
Sədaqət - Vəfa, etibar.
Səddam - Qarşi duran adam.
Sədəf - (Ər.) 1.Bəzi dəniz heyvanlarının sərt, ağ və parlaq qabığı. seafoodplus.info qabıqdan edilmiş və ya bəzənmiş
əşya.
Sədri - (Ər.) Birinci, baş.
Səfa - (Ər.) 1.Könül rahatlığı, xatircəmlik, rahatlıq, qayğısız və sakitolma. 2.Əyləncə, zövq, sevinc.
seafoodplus.info,duru. seafoodplus.infoşa,seyr. 5.könülaçan.
Səfbəstə - (Əseafoodplus.info) Səf bağlanmış, sıra-sıra düzülmüş.
Səfər - (Ər.) seafoodplus.info yerdən bir yerə getmə, səfər, səyahət. 2.Döyüş hazırlığı,döyüşəgetmə. Hərb, döyüş.
3. Gəmilərin üzüb limana təkrar dönənə qədər etdikləri hərəkət. 4.Şəri baxımdan üç gün üç gecəlik (və ya on
səkkiz saatlıq) yol getmək üçün adamın olduğu yerdən ayrılması. 5.Dəfə, kərə. 6.Təmiz ürəkli, dürüst kimsə.
7. Hicri təqviminin ikinci ayı.
Səfinə - (Ər.) 1.Gəmi, qayıq. seafoodplus.infoun cənub yarımı.
66
Səfir - (Ər.) Elçi. xarici diplomat.
Səfiulla - İlahi təmizlik.
Səftər - (Ər.) Düşmən səflərini yaran, igid.
Səfiyyə - Səmimi, seçilmiş dost.
Səfurə - Zərif, yaraşıqlı, incə.
Səhhət - Dürüstlük, doğruluq.
Səhra - (Ər.) Ucsuz-bucaqsız qum çöllüyü, çöl.
Səhran - (Ər.) Gecələri oyaq qalan.
Səhrə - (Ər.) Qaya. Kütlə.
Səxavət - (Ər.) Əl açıqlığı, comərdlik.
Səid (Səidə) - (Ər.) Xoşbəxt, mübarək, müqəddəs, uğurlu, məsud, savab qazanmış, Allah qatında məqbul
tutulmuş. - Səhabə adlarındandır.
Səkinə - (Ər.) Sakit olmaq, sükunət. Hüzur, könül rahatlığı.
Səid - Xoşbəxt.
Səkinə - Sakitlik, dinclik.
Səlahəddin - (Ər.) Dininə bağlı kimsə.
Səlihə - (Ər.) Ədalətli, mehriban.
Səlil - (Ər.) Yeni doğulmuş oğlan uşağı.
Səlilə - (Ər.) Yeni doğulmuş ilk qız uşağı.
Səlim (Səlimə) - 1.Qüsuru, nöqsanı olmayan, sağlam, gümrah doğru. 2.Təhlükəsiz, zərərsiz, xilas olmuş.
3.Təmiz,səmimi, sülhsevər, sakit, dinc.
Səlin - (Tür.) seafoodplus.info axan su. seafoodplus.info Asiyada yetişən, bəstəboy, davamlı yaşıl qalan bitki.
Səma - (Ər.) 1.Eşitmə, duyma, musiqi dinləmə. 2.Göy. 3.Fələk.
Səmayə - Uca, yüksək.
Səməd - (Ər.) Əzəli, əbədi və uca olan və heç kimə və ya nəyə ehtiyacı olmayan, mütləq, malik olan uca
Allah. - Allahın adlarındandır. (Əslində ad olaraq Saməd deyilməli - Səməd şəkilində səsləndirmək düzgün
deyil).
Səməndər - (Yunan) Əfsanəvi quş.
Səmih (Səmihə) - (Ər.) Əliaçıq, comərd.
Səmim (Səmimə) - (Ər.) Bir şeyin mərkəzi, içi, əsl qisimi.
Səmin (Səminə) - (Ər.) Bahalı, qiymətli. Çox qiymətli.
Səmir - (Ər.) 1.Rəfiq. 2.Xüsusiyyətli. seafoodplus.info, dağ silsiləsiMeyvəlı, yemişli meyvə verən.
Səmirə - (Ər.) Qaymağı çalxalayıb bir yerə toplamaqdan əvvəl üstündə görünən yağ parçaları.
Səmid - 1.Təmiz bişirilmiş olan kabab. 2.Təmizlənmiş, təmizlənmiş və pak olmuş. seafoodplus.infoulmuş bağırsaq.
4. Bir-biri üstünə yığılmış kirəmit.
Sənan - (Ər.) 1.Aşiq, məcnun, vurğun. 2.Işıqlı, parlaq.
Sənay - (Tür.) Ay kimisən sən - mənasında. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
67
Səncər - Şahzadə.
Sənəm - (Ər.) 1.Bütpərəstlərin sitayiş etdikləri heykəl, büt, put. 2.Çox gözəl qadın. seafoodplus.infoi - Ad olaraq
istifadə edilməz.
Sənər - (Tür.) Məşhur, tanınmış kimsə.
Səniyə - (Ər.) Yüksək, uca, ali.
Sənubər - seafoodplus.infolu, düzqamətli. 2.Gözəlin boyu,qaməti. 3.Şam ağacı. 4.Küknar ağacı.
Səran - (Ər.) Işıqlı, parlaq.
Sərcan - : (Tür.) Sevimli, sevilən.
Sərdar - (Fars.) seafoodplus.infoş komandan, rəhbər. seafoodplus.infoşin. 3.Səfər dövründə padşah yerinə ordunun başında
səfərə gedən vəziri azamlara verilən ad. - Sərdar-ı əkrəm.
Sərəngül - (Tür.) Baş gül. Güllərin birincisi.
Sərhad - (Fars.Əseafoodplus.info) Hudut, sərhəd, sınır başı; - iki dövlət arasındakı sərhəd boyu.
Sərxan - (Ər.) seafoodplus.info, canavar. seafoodplus.infoş oxucu, müğənni başı. xanəndə, oxuyan. 2.Böyük xan.
Sərim (Sərimə) - (Ər.) Kəskin, kəsici.
Sərimər - (Tür.) Səbirli kimsə.
Səriyyə - (Ər.) seafoodplus.infoə buludları. seafoodplus.info Peyğəmbər (səs) -in olmadığı kiçik hərbi birliklərə verilən ad.
Sərqan - (Fars.Tüseafoodplus.info) seafoodplus.info qan, başçı. seafoodplus.info
Sərqız - (Fars.Tüseafoodplus.info) Baş qız. Qızların, gözəllərin başı.
Sərməd - (Ər.) Əbədilik, əbədiyyət, sonsuzluq.
Sərmələk - (Fars.) Mələklərin başı, mələk qədər gözəl və yaxşı.
Sərmin - (Tür.) Nərmin, Şərmin kimi adlara bənzədilmişdir.
Sərnaz - (Fars.) Çox nazlı.
Sərnəvaz - (Fars.) Baş oxşayan (tumarlayan), mehriban.
Sərnur - (Fars.) Baş işıq. İlk işıq.
Sərpqan - (Tür.) Sərt, güclü soydan gələn.
Sərtac - (Fars.) Baş dacı, çox sevilən, sayılan.
Sərva - (Fars.) Söz, nağıl.
Sərvər - (Fars.) Baş, prezident, rəis, ulu.
Sərvət - (Ər.) Zənginlik, varlıq. Zənginliyi meydana gətirən mal, mülk, pul. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə
edilir.
Sərvi - (Fars.) Tünd yaşıl yarpaqlı, incə uzun bir ağac növü. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Sərvinaz - (Fars.) Uzun boylu, sərv kimi nazlı-qəmzəli, sevimli, İncə, sehrli, yaraşıqlı.
Səttar - (Ər.) 1.Örtən (eybləri), günahları örtən. seafoodplus.infoğışlayan Allah. - Allah'ın adlarındandır.
Səud - (Ər.) Xoşbəxt.
Səyyarə - Hərəkət, gəzinti.
Sibay - (Ər. Tür.) Sevgi və cavanlıq.
68
Sibel - (Tür.) 1. Buğda başağı. 2. Hələ yerə düşməmiş yağış damlası.
Sidqi (Sidqiyə) - (Ər.) Daxili, ürək təmizliyi ilə, düzgünlüklə əlaqədar..
Sima - (Fars.) 1.Üz, çöhrə, bəniz. seafoodplus.infoə, insan, tip. 3.Şərəf,ləyaqət.
Simay - (Tür.) Gümüşdən ay, gümüş kimi parlaq ay.
Simtən - (Fars.) Bədəni gümüş kimi gözəl, parlaq olan.
Simuzər - 1.Qızıl-gümüş. 2.Xəzinə, qızıl.
Sinan - (Ər.) Mizraq, nizə, süngü və s. silahların iti ucu.
Sincan - (Tür.) Şərqi Anadolu bölgəsində yetişən, qırmızı ya da qan kimi qırmızısı rəngdə çiçəkləri olan çox
illik ətırlı bir bitki.
Sirac - (Fars.) 1.İşıq, məşəl, şam, çıraq. seafoodplus.info saçan mənasında Rəsulullah üçün istifadə edilmişdir.
Siracəddin - (Ər.) Dinin şamı, dinin verdiyi aydınlıq, işıq, işıqlandıran, aydınladan. .
Siran - (Ər.) Qalalar, hasarlar.
Sirat - (Ər.) 1.Sırat köprüsü. seafoodplus.info 3.Cəhənnəmin üzərində qurulmuş olduguna inanılan dar ve keçilməsi
çətin olan köprü. 4."Parlaqlıq ver, işıqlıq gətir" mənasında istifadə edilən bir ad.
Siratulla - (Ər.) Doğru yol. Allahın yolu.
Sirazi - (Ər.) Məşəl, fakel.
Sirri (Sirriyə) - (Ər) seafoodplus.infoə əlaqədar, sirrə aid. seafoodplus.info
Sitarə - (Fars.) Ulduz.
Sitəm - (Ər.) 1.Zülm və əzab. seafoodplus.info olaraq istifadə edilməsi uyğun deyil.
Siyami - (Ər.) Oruc tutan, oruclu, pislikdən uzaq.
Siyasət - (Ər.) seafoodplus.info idarəetmə, at işləriylə məşğulolma. 2.Məmləkət idarəsi. 3.Cəza, edam cəzası.
4. Siyasət, diplomatlık. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Siyavuş - Qara atlı.
Sokrat - Hakimiyyət saxlayan.
Solmaz - (Tür.) Hər zaman təzə, körpə və gənc.
Sona - Gözəl.
Sonay - (Tür.) Ayın son günləri. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Songül - Tür.) Son açan gül.
Songün - (Tür.) Sonuncu, son olan, meyl, qabiliyyət.
Sonnur - (Tür.) (Bax Sonay).
Sontac - (Tür.) Bənzərsiz tac.
Soyxan - (Tür.) Xan soyundan gələn.
Soyqan - (Tür.) Zadəgan soylu.
Soytəkin - (Tür.) Cəsur, igid.
Sönməz - (Tür.) Parlaqlığını, işığını heç itirməyən, hər zaman canlı. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Sönməzay - (Tür.) İşığı heç sönməyən ay.
69
Spartak - (Yunancadan) Sparta sakini.
Suad - (Ər.) Xoşbəxtliklə, səadətlə əlaqədar, xoşbəxt.
Suat - Yaxşılıq, xeyirxahlıq
Suay - (Tür.) Suya düşən ay. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Sufiyə - (Ər.) Pislik etməyən..
Suğra - (Ər.) 1.Ən kiçik, ən balaca. 2.Ən kiçik qız, Ən kiçik bacı.
Sultan (Sultanə) - (Ər.) Padşah, hökmdar.
Sunar - (Tür.) Hörmətli bir şəkildə verir, təqdim edir.
Sunay - (Tür.) Ayı sun (təqdim et), gətir. Sun (təqdim et), və ay kəlimələrindən birləşmiş ad. - Kişi və qadın
adı olaraq istifadə edilir.
Surxay - Bu ad iki hissədən ibarətdir. Farsca "surx"- "qırmızı" və "ay" isə türkcədir - qədim türkcə "gözəl
ay", "qiymətli ay", "müqəddəs ay", "saf ay" və ya "parlaq ay" mənasını verir.
Susanna - (Ər.) Zanbaq.
Suzdil - (Fars.) 1.Türk musiqisinin Səd məqamlarından biri. 2.Könül atəşi, könül istiliyi.
Suzən - (Fars.) Yaxan, yandırıcı, yanan, yanıcı.
Suzi - (Fars. seafoodplus.info, alovlanma ilə əlaqədar. 2.(Məcazi): Pulsuz kimsə.
Sübhan - Allahın adıdır.
Sübhi (Sübhiyə) - (Ər.) Səhər vaxtı, şəfəq ilə əlaqədar.
Sücəddin - Patriot, dostluq, yaxşılıq.
Süheyb - Dostluq, dostcasına.
Süleyman - (Ər.) 1.(İvrit) "Dinclik, sakitlik". 2.Əmin-amanlıqda yaşayan, mühafizə olunmuş. seafoodplus.info-ı
Kərimdə adı keçən peyğəmbərdən biri. Ulu-l -Əzm peyğəmbərlərdəndir.
Sülünay - (Tür.) Ay kimi gözəl, uzun boylu, əndamlı.
Sülünbikə - (Tür.) Sülün (Qırqovul) kimi boylu əndamlı qadın.
Süməyya - Xüsusi ad.
Sünbül - Bir çiçək adı (Gözəllərin saçı ona bənzədilir).
Sürəyya - seafoodplus.info,incə. seafoodplus.info
Süsən - Dağ laləsi.
Sveta - Işıq saçan (Rus).
Ş
Şaban - (Ər.) seafoodplus.info, Qəməri aylarının səkkizincisi, üç ayın ikinci ayı, ramazandan öncə gələn ay.
Şabəddin - (Ər.) Din birliyi, camaatı.
Şadi - (Fars.) seafoodplus.info, xoşbəxtlik. 2.Müğənni.
Şadiyə - (Ər.) 1.Məmnunluq, sevinc, könül fərahlığı. 2.Gözəl səslə mahnı oxuyan, şeir söyləyən.
Şaduman - (Ər.) Sevincli, şən, məmnun.
Şafiq - Şəfqərli, mərhəmətli, rəhimli.
Şahab - (Ər.) seafoodplus.info, atəş parçası. 2.Düşən ulduz, axan ulduz. 3.Cəsur ürəkli kimsə.
70
Şahadəddin - (Ər.) Dinin şahidliyi, dinin əlaməti, işarəsi, dinin ulduzu.
Şahaləm - (Fars.Əseafoodplus.info) Kainatın hökmdarı.
Şahamət - (Ər.) 1.Zəka və ağılla birlikdə olan igidlik, cəsarət. 2.Köklük, birlik.
Şahandə - (Fars.) Mutlu, məmnun.
Şahat - ( Fars,Tüseafoodplus.info) Güclü, gözəl cins at, atların şahı.
Şahbanu - (Fars.) Hökmdar yoldaşı, şah xanımı.
Şahbaz - (Fars.) 1.Böyük, dəbdəbəli, ağ və iri doğulan, igid qəhrəman, üstün, birinci. seafoodplus.infoşıqlı, igid.
seafoodplus.infoərd. 4.Gözəl, mükəmməl. 5.Şah qartalı, qartal, tərlan.
Şahbəy - ( Fars,Tüseafoodplus.info) Üstün xüsusiyyətli, hörmətli, uca.
Şahbulad - Ən birinci, şox yaxşı.
Şahdanə - (Fars.) İri inci dənəsi.
Şahdar - (Fars.) Budaqlı, budaqlı ağac.
Şahəsər - (Fars.) Qiymətli, üstün xüsusiyyətli qalıcı,qiymətli üstün əsər.
Şahxanım - (Fars.) Xanım sultan. - Şah və xanım sözlərindən birləşmiş ad.
Şahi - (Fars.) 1.Şaha hökmdara mənsub, şah ilə əlaqədar. 2.Şahlıq, hökmdarlıq.
Şahid - (Ər.) seafoodplus.info yerdə olan, bir şeyi görən və gördüyü və bildiyi şeylər mövzusunda məlumat verən kimsə,
şahid. seafoodplus.info aktın edilməsi zamanı tərəflərdən birinin yanında hazır olan. 3.Təsdiqləyən, isbat edən.
4. Hz. Məhəmmədin sifətlərindən.
Şahigül - (Fars.) Gül sahəsi.
Şahika - (Ər.) Zirvə, dağ təpəsi.
Şahin - ( Fars,Tüseafoodplus.info) 1.Böyük boylu, dimdikli yırtıcı bir quş. seafoodplus.info, tərlan.
Şahinər - ( Fars,Tüseafoodplus.info) Şahin kimi güclü, igid ər.
Şahinxan - ( Fars,Tüseafoodplus.info) Güclü, igid kimsə.
Şahinqan - ( Fars,Tüseafoodplus.info) İgid soydan gələn, güclü, qəhrəman.
Şahinmələk - ( Fars,Əseafoodplus.info) Mələklər qədər gözəl, gözəllikdə lider.
Şahintər - ( Fars.) Çox igid, qəhrəman, şahin kimi.
Şahlar - Bir çox hökmdarların gücü.
Şahmar - İlan,iri zəhərlı ılan.
Şahmuz - (Fars.) Şah, hökmdar nəslindən gələn.
Şahnaz - (Fars.) seafoodplus.infodə muğam adı. 2.Zərli ipək parça adı. 3.Çox nazlı.
Şahnisə - ( Fars,Əseafoodplus.info) 1.Hökmdar qadın, hökmdar arvadı. seafoodplus.infoınların şahı, üstün xüsusiyyətli, qiymətli
qadın.
Şahnur - ( Fars,Əseafoodplus.info) seafoodplus.info, işıq qaynağı. 2.Münəvvər.
Şahpər - (Fars.) Quş qanadının ən uzun tükü.
Şahran - (Fars.) 1.Böyük işlək yol, ana yol, prospekt. 2.Çaşılmağı mümkün olmayan doğru və açıq yol.
Şahruh - ( Fars,Əseafoodplus.info) Uca ruhlu, görkəmli, üstün şəxsiyyətli kimsə.
Şahsüvar - (Fars.) seafoodplus.info minici. 2.Şahın atlı qvardiyası, yaxşı ata minən igid kimsə. seafoodplus.infoılar dəstəsi.
71
Şahvar - (Fars.) 1.Şaha, hökmdara yaraşan surətdə. seafoodplus.info və yaxşı cins inci.
Şahvələd - ( Fars,Əseafoodplus.info) Hökmdar uşağı. şah övladı.
Şahyar - (Fars.) Şahın dostu.
Şahzad - ( Fars,Əseafoodplus.info) Hörmətli kimsə.
Şahzadə - (Fars.) Şahzadə, şah oğlu, hökmdar uşağı.
Şaiq (Şaiqə) - (Ər.) İstəkli, həvəsli. ilhamlı, sövqlü.
Şakir (Şakirə) - (Ər.) Şükr edən, vəziyyətindən məmnun olan. Allaha şükür. Quranda çox tez keçən
sözlərdən biridir.
Şamama - Ətirli, şırın dadan, adətən yeyilməyən kiçik dekorativ qovun cinsi.
Şamih - (Ər.) Yüksək, görkəmli.
Şamihə - (Ər.) 1.Yüksək, dəbdəbəli. 2.Qürurlu.
Şamil (Şamilə) - (Ər.) seafoodplus.infosal. seafoodplus.infoş əhatəli, çevrəsinə alan, içinə alan, örtən, qapayan. - Məşhur
Qafqaz Türk liderlərindən Dağıstan aslanı Şeyx Şamil.
Şanal - (Tür.) Şöhrətin yayılsın, tanınmış şanlı bir insan ol. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Şanan - (Fars.) 1.Şahlar. seafoodplus.infoa böyük boylu, yırtıcı bir quş.
Şananə - (Fars.) Hökmdarlara yaraşacaq qədər gözəl, əskiksiz olan.
Şayan - (Fars.) Uyğun, yaraşan, münasib, layiq.
Şayəstə - (Fars.) Layiq uyğun, münasib.
Şayğan - (Fars.) seafoodplus.info, yaraşan, münasib, əks olunar. seafoodplus.info, bol, çox.
Şaylan - (Tür.). 1.Çox öyünən, qürurlu kimsə. seafoodplus.infoli, şən. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Şeyda - (Fars.) 1.Eşq dəlisi, aşiq. vurğun, məftun. seafoodplus.infoım.
Şeydagül - (Fars.) Sevgisi səbəbindən dəliyə dönmüş gözəl.
Şeydanur - ( Fars,Əseafoodplus.info) (Bax Şeyda).
Şeyxulla - (Ər.) Allahın ağsaqqalı.
Şəbəfruz - (Fars.) O, gecəni işıqlandıran. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Şəbib - (Ər.) Gənclik, təzəlik.
Şəbxan - (Fars.) Gecə ötən bir cins bülbül.
Şəbnəm - (Fars.) Havada buxar vəziyyətindəikən gecənin sərinliyiylə yerdə ya da bitkilərin üzərində
toplanan su damcıları.
Şəbnur - ( Fars,Əseafoodplus.info) Gecənin nuru, gecənin işığı, nuru.
Şəci (Şəciə) - (Ər.) Cəsur, ürəkli, igid.
Şədidə - (Ər.) Güclü.
Şəfa - Sağlamlıq
Şəfaəddin - (Ər.) Dinin, Allah ilə qul arasınadaki vasitəsi, dinin şəfaəti.
Şəfaət - (Ər.) Birinin günahının bağışlanması və ya arzusunu yerinə yetirilməsi üçün o kimsəylə Tanrı
arasında peyğəmbərin etdiyi vasitəçilik. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
72
Şəfəq - (Ər.) 1)Günəşin çıxması və ya batması ərəfəsində göyün qızarması 2)Günəs, nur, işıq. 1. Ucalıq,
ululuq, izzət, seçkinlik. Yaxşı əxlaq və fəzilətlər nəticəsində meydana gələn mənəvi ucalıq.
Şəfəqgün - (ə.t.i) Şəfəq rəngli, qırmızı.
Şəfi - (Ər.) 1)Günahkarın bağışlanmasını xahiş edən,iltimasçı 2)Şəfa verən, sağaldan, şəfaət edən. 3)
Müalicə, müalicəvi
Şəfiq - (Ər.) Şəfqətli, mərhəmət olan, mərhəmətli.
Şəfqa - (Ər.) (Bax Şəfiq)
Şəfqət - (Ər.). Mehribanlıq, ağrıma və sevgi duyğusu. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Şəhadət - (Ər.) 1. Şahidlik, şahidlik etmək. 2. Bir şeyin doğruluğuna inanma. 3. Uca bir ideal uğrunda ölmə,
şəhidlik, şəhid olmaq. 4. İşarə. 5. Kəlmeyi-şəhadət. 6. Açıq, əlamət. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Şəhadətdin - (Ər.) 1. Dinin şahidliyi. 2. Dinin əlaməti, işarəsi.
Şəhbal - (Fars.) Quş qanadının ən uzun tükü.
Şəhla - (Ər.) 1. Ala,tünd mavi əla göz. 2. Yüngül, şirin çəp, çəp baxan, çaş.
Şəhriban - (Fars.) Şəhərin böyüyü, irəli gələni.
Şəhrinaz - (Fars.) Türk musiqisinin ən köhnə məqamlarından.
Şəhriyar - (Fars.) Şah, Padşah, çar; hökmdar.- Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Şəhrud - (Fars.) Böyük çay, çay.
Şəhzad - (Fars.) Hörmətli kimsə.
Şəxsinur - (Ər.) Nurlu adam, işıqlı kimsə.
Şəkər - Şirin, mülayim
Şəkib (Şəkibə) - (Fars.) Səbirli, dözümlü, dayanıqlı
Şəkimə - (Ər.) Dayanıqlılıq, dözmə, qarşı qoyma.
Şəkur (Şəkurə) - (Ər.) Şükr edən, şükür edici, dəyər bilən.
Şəlalə - (Ər.) Böyük bir axar suyun yüksəkdən düşməsiylə meydana gələn böyük çağlayan su.
Şəmail - (Ər.) seafoodplus.infoətlər, davranışlar, alışqılar. seafoodplus.info kimsənin xarici görünüşünün xüsusiyyətləri.
Şəmdin - (Ər.) Dinin şamı, dinin nuru.
Şəmi - (Ər) seafoodplus.info, işıqla bağlı, işıqlı. 2.Şam edən ya da satan kimsə.
Şəmim (Şəmimə) - (Ər.) Gözəl iy verən, gözəl qoxulu, gözəl qoxu.
Şəminur - (Ər.) Mum işığı, şam işığı.
Şəms - (Ər.) Günəş.
Şəmsəddin - (Ər.) Dinin günəşi, dinin insanlara verdiyi işıq.
Şəmsi - (Ər.) 1.Günəşə aid, günəşlə əlaqədar. 2.Təqvim növü.
Şəmsifər - ( Fars,Əseafoodplus.info) Günəşin işığı, parlaqlığı. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Şəmsinisə - ( Fars,Əseafoodplus.info) Qadınların günəşi. Günəş kimi qadın.
Şəmsinur - (Ər.) Günəşin işığı, nuru.
Şəmsiyyə - Günıük, çətir.
Şəmsparə - ( Fars,Əseafoodplus.info) Günəş parçası. Çox parlaq. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
73
Şəmşir - (Fars.) Qılınc.
Şənay - (Fars.Tüseafoodplus.info) Ayın parlaqlığı, gözəlliyi, parlaq ay, xoş əhval-ruhiyyə yaradan ay.
Şəncan - (Fars.Tüseafoodplus.info) Canlı, nəşəli, hərəkətli quruluşu olan kimsə. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Şəndoğan - (Fars.Tüseafoodplus.info) Sevincli, şən ol. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Şəndur - (Fars.Tüseafoodplus.info) Şən, sevincli olması davam edən.
Şənəl - (Fars.Tüseafoodplus.info) 1.Şən və xoşbəxt ev. seafoodplus.info, el.
Şənər - (Fars.Tüseafoodplus.info) Xoşbəxt, şən kimsə. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Şəngil - (Fars.Tüseafoodplus.info) Yaxşıürəkli, xoşsöhbət kimsə.
Şəngül - (Fars.Tüseafoodplus.info) Gülün ən gözəl halı.
Şəngün - (Fars.Tüseafoodplus.info) Sevincli, fərəhli gün.
Şənqal - (Fars.Tüseafoodplus.info) Hər zaman şən qal. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Şəniz - (Fars.) Sevincli, xoşbəxt iz, xatirə. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Şənnur - ( Fars,Əseafoodplus.info) Şən və nurlu insan. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Şənsoy - (Fars.Tüseafoodplus.info) Şən soydan gələn kimsə.
Şəntürk - (Fars.Tüseafoodplus.info) Şən, canlı, xoşbəxt türk.
Şənyaşar - (Fars.Tüseafoodplus.info) Həyatı şən, xoşbəxt keçən kimsə.
Şənyurd - (Fars.Tüseafoodplus.info) Şən, xoşbəxt insanların yurdu; ölkəsində yaşayan.
Şərafəddin - (Ər.) Dinin şərəflisi, böyüyü.
Şərafət - (Ər.) Şərəfli olma halı. Soydanlıq, zadəganlıq. Hz. Məhəmməd (s.ə.s) - in nəslindən olma.
Şərarə - (Ər.) Qığılcım.
Şərəfxan - (Ər.Tüseafoodplus.info) Böyük, uca hökmdar.
Şərəfnaz - ( Fars,Əseafoodplus.info) Çox nazlı.
Şərif (Şərifə) - (Ər.) Şərəfli, müqəddəs soylu, təmiz. seafoodplus.infoınmış, məşhur. 2.Nəcib.
Şərməndə - (Fars.) Utancaq, çox utanan, xəcalətli.
Şərmin - (Fars.) Utancaq, xəcalətli.
Şətarət - (Ər.) Nəşə, sevinc, şənlik.
Şimşəkər - (Tür.) Çox hərəkətli, canlı, sürətli kimsə.
Şinavər - (Fars.) Suda üzən, üzgüçü.
Şirin - (Fars.) Sevimli, cana yaxın.
Şirvan - (Fars.) seafoodplus.info bir şəhər adı. seafoodplus.info məskəni.
Şirzad - ( Fars,Əseafoodplus.info) Aslan kimi güclü, şəxsiyyətli kimsə.
Şöhrət - (Ər.) Şöhrətli, məşhur, şöhrəti ağızlarda gəzən. ad-san, tanınmaq.
Şölə - (Ər.) Alov. Alovlu atəş. Alov parıltısı, işıq.
Şövkət - (Ər.) Əzəmət, böyüklük, ululuq, dəbdəbə. cəlal.
Şövqi (Şövqiyə) - (Ər.) Şövqlə əlaqədar, şövqə aid, şən. ,istəkli.
74
Şövqidil - (Əseafoodplus.info) Gönül sevinci, könül sevinci.
Şuca - (Ər.) 1.Cəsarətli, cəsur, igid. seafoodplus.info və xərçəng arasında ulduz koması.
Şücaət - (Ər.) İgidlik, cəsurluq, qorxusuzluq, ürək mətinliyi, qəhrəmanlıq.
Şücaəddin - (Əseafoodplus.info) Dinin qəhrəmanı, dinin igidi.
Şükran - (Ər.) Yaxşılıq bilmə, könül borcu, minnətdarlıq. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Şükriyə - (Ər.) Yaxşılıq bilmə, minnətdarlıqla əlaqədar, yaxşılıq bilən.
Şükrü - (Ər.) Şükr, minnətdarlıqla əlaqədar.
Şükufə - (Fars.) Çiçək. Bəzəmədə çiçək motivlərinə söykənən bir tərz.
Şümşad - Ucaboylu, şaxqamətli (Rus).
T
Tacavər - (Fars.) Padşah, hökmdar.
Tacəddin - (Ər.) Dinin tacı.
Taci - (Ər.) Tacla əlaqədar.
Tacik - (Fars.) İran və Türküstanda yaşayan İran əsilli, Farsca danışan xalqdan olan kimsə.
Tacim - (Ər.) Durğu, nöktələmə, nöktələtmə.
Tacir - Ticarətlə məşğul olan adam.
Tacisər - (Ər.) Baş tacı, ən çox sevilən, sayılan.
Tacnur - (Ər.) Işıqda nurdan tac.
Tağı - Dindar, mömin.
Tahir - (Ər.) 1.Təmiz, pak, günahsız. seafoodplus.info 2.Türk musiqisinin sadə bir məqamı. 3.Hər cür günah və
ayıbdan arı olduğundan Rəsulullah (səs) -ə bu ad verilmişdir.
Tahirə - seafoodplus.info, inadlı. 2.Təmiz, saf.
Tahiyyə - (Ər.) 1."Allah ömür versin" deməkdir. Salam vermə, xeyir-dua etmək. 2.Mülk, malikiyyət.
Taif - (Ər.) Təvaf edən, dönən, gəzən.
Taifə - (Ər.) Bölük, qrup, dəstə, təriqət, qövm, qəbilə, tayfa.
Tale - 1.Bəxt,qismət. seafoodplus.info,tanrı. 3.Tülü edən,doğan, çıxan.
Taleh - seafoodplus.infoəlməz, islaholunmaz. 2.Təqsirkar, günahkarInsan talei.
Talib (Talibə) - (Ər.) Axtaran, arzu edən. İstəyən,tələb rdən. 2.Müştəri, alıcı. seafoodplus.info qızla evlənmək
istəyən(oğlan). 4.Şagird, tələbə, mədrəsə tələbəsi, tələbəTövbə edən, günahlarına görə peşmanlıq duyub
Allahdan əfv diləyən, müsəlman.
Talik - (Ər.) 1.GülərüzlüDüz söz söyləyən.
Taliyə - (Ər.) seafoodplus.infoan gələn, bir şeyin arxası ilə gedən. İkinci dərəcədə olan. seafoodplus.info oxuyan.
Talu - (Tür.) seafoodplus.infoçmə, seçilmiş, gözəl. seafoodplus.info kürək sümüyü arası. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Tamam - seafoodplus.info, bütöv, hamı, hamısı. seafoodplus.info, axır. 3.Gözəllik.
Tamara - Şahanə. 2.Gözəl qiz(Rus).
Tamaşa - (Ər.) seafoodplus.infoıb seyr etmə. 2.Gəzmə, gəzinti. seafoodplus.infoır mətn əsasında quraşdırılmış dram, faciə və ya
komediya.
75
Tamerlan - seafoodplus.info,cəsur. 2.Dəmirdən, möhkəm.
Tamilla - İsmətli, gözəl (Fransiz).
Tamilə - Üzüntülü, ehtiraslı əzabverən.
Tapdıq - Tapıntı, tapılmış.
Tarkan - (Tür.) seafoodplus.infoan əvvəl türklərin istifadə etdiyi ad, vəkil, vəzir, bəy kimi adlar. seafoodplus.infozlı, hörmətli
adam. seafoodplus.infoğınıq.
Tarxun - (Ər.) Həkimlikdə istifadə edilən ətırlı bir bitki. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Tarik - (Ər.) Səhər ulduzu, zöhrə, venera, yol.
Tariyel - Igid, cəngavər.
Tayfun - (Tür.) Böyük okean və Çin dənizində görülən şiddətli fırtına.
Tayfur - (Ər.) seafoodplus.infoçik bir quş növü. seafoodplus.infoiye təriqətini quran Bəyazid Bəstami Əbu Zeyd Tayfurun adı.
Taymas - (Türk - Tatar) Düzgün yoldan sapmayan.
Telli - seafoodplus.info saçlı. 2. Bəzənmiş, bəzəkli.
Telmiyə - (Ər.) seafoodplus.infoıldatma, rəng, rəngləmə. 2.Sətirləri başqa - başqa dillərdə olan şeir.
Telvin - (Ər.) Rəngvermə, boyama.
Temircan - (Tür.) Dəmir kimi möhkəm kimsə.
Temirxan - (Tür.) Dəmir kimi möhkəm güclü hökmdar. - Teymur xan.
Tengiz - (Tür.) Dəniz.
Terkan - (Tür.) Qoruyucu, gözətçi.
Terkeş - (Tür.) Oğuz yazılarında adı keçən bir qəhrəmanın adı.
Teymur - Qüdrətli, müzəffər, qüvvətli, möhkəm, dəmirdən.
Teymilla - Tanrının xidmətçisi.
Teyyub - Xoş, ürəyəyatan.
Tezay - Tez çıxan ay.
Tezcan - (Tür.) Təlaşlı, həyəcanlı, gözləməyə dözə bilməyən, səbrsiz. -Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Tezqan - (Tür.) Qanı qaynayan, həyəcanlı kimsə.
Təbəri - (Ər.) Böyük İslam tarixçilərindən biri.
Təbəssüm - (Ər.) Gülümsəmə.
Təbrik - Təbrik, bərəkət.
Təbriz - Inam.
Təhiyyə - (Ər.) seafoodplus.info Salamvermə. seafoodplus.info duaetmə. seafoodplus.infoılıq. 4.Mülk, mülikiyyət.
Təhmasib - Sağlam, güclü.
Təhminə - Güclü, qüvvətli, nəhəng.
Tələt - (Ər.) Görkəm, zahir, sifət, üz, çöhrə, üz gözəlliyi. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Təmizcan - (Tür.) İçi təmiz olan kimsə.
Təmizxan - (Tür.) Yaxşı ixtisaslı lider.
76
Tənzil (Tənzilə) - (Ər.) Bir şeyin bir miqdarını çıxarmaq. * Endirmek, endirilmək, endirilən, aşağı endirmək. *
Quran-ı Kərimin vəhy vasitəsi ilə Peyğəmbərimizə (s.ə.s.) endirilməsi. Tədricən endirmə. (Birdən endirməyə
'Nazil', parça -parça endirməyə də 'Tənzil' deyilir.)
Təranə - Musiqi, melodiya.
Tərcan - (Tür.) 1.Gənc, təzə, cavan. 2.Qırmızı buğda. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Tərxan - Hakim, basçı, hökmdar.
Tərif - Nadir, qeyri-adi.
Tərlan - (Tür.) Sarı rəngli, böyük pencəli, qartala bənzəyən bir quş.
Təsliyə - (Ər.) Təsəllivermə,qvutma.
Təşkilat - İctimai birlk, dövlət idarəsi.
Təşnə - (Fars.) Susamış, çox istəkli.
Təşnədil - (Fars.) Can və könüldən istəkli.
Təşrifə - (Ər.) Şərəfləndirmə, şərəflənmə.
Təvəkkül - 1.Öz işini Allahın öhdəsinə qoyma, Allaha tapşırma, hər şeyi Allaha buraxaraq, mühakiməyə
boyunəyməVəkalət, ixtiyarUmma. 4.Güman, təvəkkül.
Tofiq - Uğur, xoşbəxtlik.
Toğrul - Qüdrətli, şahin.
Tokay - Zərbə endirəm, döyüşçü.
Tomris - (Yun.) seafoodplus.infoə, Fars kralı II. Keyxosrov ilə döyüşmüş olan Massagetlərin məşhur kraliçası.
2. Dəmir. 3.Həyat verən.
Tovuz - İstənilən gözəl, arzuolunan gözəl.
Tuday - (Monqol.) Göy qovşağı.
Tuğan - Şahin.
Tunay - (Tür.) Gecə görünən ay.
Tuncay - seafoodplus.info, hündür. 2. Bürünc ay.
Turab - Torpaq.
Tural - Yaşamaq, mövcud olmaq, əbədi, ölməz, qalib gələn.
Turan - 1.Gözəl, incə. 2.Vətən. 3.Türk torpağı.
Turay - Görünən ay.
Tutu - (Fars.) seafoodplus.infoşu növündən bir quş. seafoodplus.infoışmağı sevən, çox danışan. 3.Gözəl, zərif, incə, şirindil.
Tükəzban - Xanım, qadın.
Türfə - seafoodplus.infoılmayan,nadir, misli-bərabəri olmayan. 2.Qəribə əcaib.
Türkan - Türk sözünün farsca cəmi, türklər deməkdir.
Türkay - Türk ayı.
Türkcan - (Tür.) Seviən Türk.
Türkel - Türk torpağı, türk xalqı.
Türkər - Türk igidi, türk əsgəri.
Türksən - (Tür.) Şən və xoşbəxt Türk mənasında.
77
U
Ucal - Ucalmaq, yüksəlmək.
Uğur - Müvəffəqiyyət, uğur.
Uğurcan - (Tür.) Uğurlu, xeyirli kimsə.
Uğurxan - (Tür) Xeyirli lider.
Ulduz - (Tür.) seafoodplus.infoələri göydə çılpaq gözlə işıqlı bir nöqtə olaraq görülən göy cisimi. seafoodplus.info nöqtədən ətrafa
beş və ya daha çox çıxıntısı olan bucaqlı. 3.Bəxt, taleh. seafoodplus.infoşəsində çox parlamış kimsə və daha çox
parlamış kimsə, kino sənətçisi. 5.Şimal (dənizçilik).
Ulduzə - Ulduz.
Ulduzxan - (Tür.) Ulduzların xaqanı.
Ulucan - (Tür.) Ərdəmli, hörmətli, uca insan.
Uluxan - (Tür.) Böyük, hörmətli hökmdar.
Ulus - Millət, xalq.
Uluslu - (Tür.) Uca, müqəddəs su.
Ulusoy - (Tür.) Ulu, uca, soylu.
Umar - (Tür.) 1.Çarə, çıxış yolu. 2.Həyatı. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Umay - (Tür.) seafoodplus.info kitabələrində keçən, uşaqları və heyvanları qoruduğuna inanılan Tanrı tərəfindən.
2.Dövlət quşu. - Ad olaraq istifadə edilməz.
Umay - Xoşbəxtlik quşu.
Umnisə - Xanim.
Umud - İstək, arzu.
Umur (Tür.) 1.Ədəb. 2. Məlumat. 3.Təcrübə. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Unay - Ayın səsi.
Urman - Yaxşı yarpaqlı və iynəyarpaqlı meşə. ( İran mənşəli sözdür. Slavyan dillərində də var).
Urfan - bilik, sənət, incəsənət.
Uruz - Ən yüksək titul.
Usama - Şir, aslan.
Uzman - (Tür.) Müəyyən bir iş ya da mövzuda məlumat, fikir və bacarığı olan kimsə. - Kişi və qadın adı
olaraq istifadə edilir.
Ü
Übey (Übeydə) - (Ər.) Tanrının xidmətçisi, kiçik kölə, köləcik. Səhabələrin istifadə isimlərdəndir. Ubeydə b.
əl-Cərrah.
Übeydulla - Allahın kiçik qulu.
Ulduz - Məşhur, görünən.
Ülfər - (Ər.) Böyük su, çay. -Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Ülfət - (Ər.) seafoodplus.infoışma, qaynaşma, ünsiyyət. 2.Görüş, danışmaanlaşm Yaxınlıq. seafoodplus.infoq, sevgü, yoldaşlıq.
3.Həmrəylik, yekdillik. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir..
Ülkər - (Tür.) Buğa bürcündə yeddi ulduzdan biri, Bəxt ulduzu, Yeddi qardaş ulduzu - Kişi və qadın adı
olaraq istifadə edilir.
78
Ülvi (Ülviyə) - (Ər.) Yüksək, uca, mənəvi quruluşu ön plana çıxa bilən, saf, təmiz, ali, mənəviyyatlı, göylə
bağlı olan, səmavi, əzəmətli.
Ülviyyə - Yüksək, uca, ali; mənəviyyatlı, göylə bağlı olan; ilahi, səmavi.
Ümid - (Tür.) Ummaqdan doğan, güvən duyğusu, ümid. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Ümidvar - Anadan doğulan uşaqların ölməməsi ümidlə qoyulan adlardandır.
Ümman - (Ər.) Ulu, böyük, əngin dəniz, okean; məc: geniş, əngin - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Ümmət - (Ər.) Bir peyğəmbərə inananların hamısı. İslam dininə bağlı olanların hamısına verilən ad.
Ümmülbanu - Banunun - xanımın anası.
Ümran - seafoodplus.infoıq, abad. 2.Tərəqqi, mədəniyyət. seafoodplus.infoşbəxtlik, rifah, şenlik, şən həyat.
Ünlü - (Tür.) Tanınmış, adı eşidilmiş, şöhrətli, şanlı. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Ünsi - (Ünsiyyə) (Ər.) seafoodplus.infoışmış, dost olmuş. seafoodplus.infoş, dost.
Ünzilə - (Ər.) Göndərilmiş, endirilmiş, nazil olunmuş.
Üzeyir - Ərəbcə "üzr" sözünün kiçildilmiş biçimidir. Üzr istəmək, üzürlü hesab etmək, bağışlamaq. seafoodplus.info,
qiymətli, əziz seafoodplus.info-ı Kərimdə adı keçən, peyğəmbər olub olmadığı mövzusunda ixtilaflı görüşlər olan
adam. Tövbə surəsi: ayədə adı keçir.
V
Vabil (Vabilə) - (Ər) İri damlalı yağış.
Vacibə - (Ər.) Edilməsi lazım olan.
Vacid (Vacidə) - (Ər.) seafoodplus.infoa gətirən, yaradıcı, çıxaran. seafoodplus.infoı, zəngin.
Vadim - (Köhnə rus adı) İğtişaşçı, mübahisə edən, günahlandıran, böhtançı və höcət adam, sübut edən
Vafi (Vafiyə) - (Ər.) Yetər, tam. Sözündə duran, sözünün ağası.
Vafiq - (Ər.) seafoodplus.infoçi, nümayəndə, rəsul. 2.Müvəffəqiyyət qazanan, xoşbəxt olan.
Vafir - (Ər.) Çox, bol.
Vahad - (Ər.) Səhra ortasında suyu və yaşıllığı olan yerlər. Vahalar.
Vahid (Vahidə) - (Ər.) Bağışlayan, bağışlayandıseafoodplus.info, tək, Yeganə,tənha, yalqız. Allahın sıfətlərındəndır.
Vahiddin - (Ər.) Tək din, dinin təkliyi.
Vaid - (Ər.) Birini yaxşılığa sövq və pislikdən uzaqlaşdırmaq üçün qorxutma, qorxutma.
Vail - (Ər.) Sığınacaq, xilas. - Səhabə adlarındandır: Vail b. Hücr.
Vaiz (Vaizə) - (Ər.) Dini öyüd-nəsihətdə olan kimsə.
Vaqif - (Ər.) 1. Bir şeyi əldə edən, bir işdən xəbərli olan, bilikli, dərin məlumatlı, gözüaçıq, xəbərdar, agah.
2. Duran, ayaq üstə duran.
Valeh - seafoodplus.infoşan, yanan, valeh olma. seafoodplus.infoətə düşmüş, çaşıb qalmış. 3.Vürğün, ehtirasa düşmüş.
Valid - seafoodplus.infoyn, ata. seafoodplus.info anadan olan.
Validə - Ana.
Vamiq (Vamiqə) - (Ər.) seafoodplus.infoən, sevgili, aşiq. seafoodplus.infoıq ilə Azra əhvalatının kişi qəhrəmanı.
Varid (varidə) - (Ər.) 1.Gələn, vasil olan, çatan. 2 Bir şey haqqında çıxan, deyilən.
79
Varis - (Ər.) 1.Cənab-ı Haqqın 99 adından biri. Mal və mülkün, bütün dəyərlərin son və gerçək sahibi uca
Allah. seafoodplus.info sözü, müsəlmanlar nəzərdə tutularaq də istifadə edilmişdir. seafoodplus.info, özünə miras düşən.
Vasif (Vasifə) - (Ər.) 1.Vəsfedən, izah edən, tərifləyən, vəsfləndırən. Bir kimsə və ya şeyi başqalarından
ayıran özünə xas hal, (təbiəti, xüsusiyyəti). seafoodplus.info şeyin mahiyyəti, sifəti, təbiəti, xarakteri ilə bunların təsvir və
sayılması.
Vasil (Vasilə) - (Ər.) 1.Çatan, qovuşan, yetişən. Nədən, səbəb. 2.Əlverişli vəziyyət. seafoodplus.infoşma, yaxınlaşma,
ayrılmaz dostluq. 4. Rəsulullahın cənnətdəki mövqeyi. - Maidə surəsi ci ayədə keçməkdədir
Vasim - Gözəl, qəşəng, nəfis, zərif.
Vazeh - Açıq, aydın, aşkar.
Venera - seafoodplus.info
Veysəl - (Ər.) Əslı Üveysdir. Kurd mənasında. Veysel Qarani: Rəşid xəlifələr dövründə Şamdan Mədinəyə
gələrək yaşamış, Mədinə-i Münəvvərədə etibarlı bir həyat sürmüş. Hədis-i şəriflərdə təriflənmiş məşhur vəli.
Siffin döyüşündə şəhid olduğu deyilir.
Veysi - (Ər.) Yoxsul, möhtac. Veysi:- Türk şairi, yazıçı.
Vezimə - (Ər.) Beytullaha göndərilən hədiyyə, ərməğan.
Vəcid - (Ər.) 1. Bir şeyin gözəlliyi qarşısında özünü itirəcək dərəcəyə gəlmək, coşqulanmaq. seafoodplus.info