Cemi Takdim Nedir

cemi takdim nedir

Namazların Cem Edilmesi

Namazı cem etmek nedir? şartları nelerdir?

Her namazın kendisi için tayin edilen vakitler içinde kılınması farzdır. Allah (c.c.), “Namaz müminlere vakitli olarak farz kılındı”[1] buyurmuş ve namazların belli vakitlerde kılınmak üzere farz kılındığına işaret etmiştir. Ancak bazı durumlarda bazı namazların bir araya getirilerek kılınmasına dair Peygamber Efendimiz (a.s.) ve sahabe-i kiramdan uygulamalar vardır.

Cem, fıkhî bir terim olarak şu anlamlarda kullanılır:

Cem-i salâteyn: Öğle ile ikindi; akşam ile yatsı namazını tek vakitte birleştirerek kılmak.

Cem-i takdîm: Öğle ile ikindi namazını öğle vaktinde; akşam ile yatsı namazını akşam namazı vaktinde birleştirerek kılmaktır.

Cem-i te’hîr: Öğle ile ikindi namazını ikindi vaktinde; akşam ile yatsı namazını yatsı namazının vaktinde birleştirerek kılmaktır.

Cem-i sûrî: Örneğin öğle namazını son vaktinde, ikindi namazını da ilk vaktinde kılmak suretiyle her iki namazı da kendi vaktinde kılmaktır.[2]

Hangi namazlar cem edilebilir?

Namazların cem edilmesi öğle ve ikindi namazları; akşam ve yatsı namazları arasında mümkündür. Arafat ve Müzdelife’de cem yapılması hariç Hanefî mezhebine göre cem yapılması caiz değildir.[3] Diğer mezheplerde duruma göre namazların cem edilerek kılınması caizdir. Namazların cem edilmesine cevaz veren mezheplere göre, bazı mazeretler ortaya çıktığında cem yapılabilir. Bu mazeret ve şartlar şunlardır. Seferde olmak, yağmur, fırtına gibi tabii olaylar, imtihan saatiyle namaz vaktinin çakışması, doktorun ameliyatta olması, yol güvenliğinin olmaması vs.

İş yerinde namaz kılamayanlar cem edebilir mi?

Namazları cem ederek kılmaya cevaz veren mezheplerden olan Hanbeli mezhebi alimleri cem yapılmasına cevaz verilmesi noktasında İbn Abbas (r.a.)’nın rivayet ettiği “Resûlullah (s.a.v.), öğle namazı ile ikindi namazlarını; akşam namazı ile yatsı namazlarını korku hâli ve yağmur olmadan da Medine’de cem ederek kıldı”[4] hadîs-i şerifini delil olarak kabul ederek cem yapma sebeplerini biraz daha geniş tutmuşlardır. Buna göre, cuma ve cemaatle namaz kılmaya mazeret olabilecek her şeyden dolayı cem yapılabilir. Örneğin, bir kimse nefsine, ırzına, malına, kazanç ve gelirine zarar gelmesinden korkarsa o takdirde namazların cem edilerek kılınması caiz olur. Dolayısıyla namazları kendi vakitleri içinde kılamayacak bir işçi cem yapmak suretiyle namazlarını kılabilir.

[1] Nisa suresi, 4:

[2] Neylü’l-Evtâr, 3/, ; Serahsî, el-Mebsût, 1/

[3] Kâsânî, Bedâî’, I,

[4] Müslim, Sahih, H. No:

Cem-İ Takdim Nedir, Nasıl Yapılır Ve Kılınır? Cemi Takdim İ&#;in Nasıl Niyet Edilir

Haberin Devamı

Namaz, edası ile mükellef olunan bir ibadettir. Her Müslümanın namaz hakkında tüm ayrıntıları bilmesi namazın sıhhati bakımından önemlidir. Namazda cem-i takdim meselesi de böyle bir konudur.

Cem-i Takdim Nedir, Nasıl Yapılır ve Kılınır?

Namaz ibadeti İslamiyet'te üzerinde ehemmiyetle durulan çok mühim bir ibadettir. Namazın bir edebi ve farzı vardır. Mümin namaz kılarken bunlara azami özen göstermekle yükümlüdür. Müslümanların ilk sorguya çekilecekleri konu namazları olacaktır.

Allah'u Teala insanlara namaz kılmalarını emretmiştir. Kuran'da birçok ayette namaz konusu yer almaktadır. Bu ayetlerden bir kısmı şunlardır: "Şüphesiz ki, namaz hayasızlıktan ve kötülükten alıkoyar" ( Ankebut Suresi; 45 ), "Namazlara, özellikle orta namaza devam ediniz" ( Bakara Suresi, Ayet ), "Eğer tövbe ederler, namazı kılarlar, zekatı verirlerse onları serbest bırakın" ( Tevbe Suresi, 5. Ayet )

Haberin Devamı

Farz namazlarının vakitleri vardır. Bu vakitler girdiğinde her Müslümanın farz namazlarını ifa etmesi zorunludur. Fakat İslam, kolaylık dinidir. Bazı zorunluluk hallerinde mazeret durumlarında cem-i takdim imkanı bulunmaktadır.

"Cem etmek" sözlük anlamı itibariyle birleştirmek, öne alarak birleştirme demektir. Cem-i takdim ise Hac vazifesi yapılırken Arafat'ta öğle namazı ile ikindi namazını, öğle vaktinde ard arda kılmak demektir. Hanefi mezhebi müellifleri bunun dışında cem-i takdim usulünü kabul etmemektedirler.

Yani henüz vakti gelmemiş olan ikindi namazının öğle vaktinde ve öğle namazı ile birleştirilerek kılınmasına denir. Vakit namazlarının ikisini bir arada kılmak bazı zorunlu hallerde mümkündür. Sabah namazı cem edilmez, diğer vakit namazlarını cem etmek sair müelliflere göre imkan dahilinde bulunmaktadır.

Cemi Takdim İçin Nasıl Niyet Edilir?

Cem-i takdim etmek isteyen mümin buna niyet eder. Niyet, hangi namazı kılacağını kişinin içinden geçirerek buna karar vermesidir. Vakit namazı ile birlikte cem edilecek namaz için de niyet edilerek kamet getirilir, önce vakit namazı devamında yine kamet getirilerek öne çekilen namaza niyet edilerek kılınır.

Haberin Devamı

Kaynaklar: seafoodplus.info

seafoodplus.info

İbadette cem neyi ifade eder?

Beş vakit namazdan her birinin kendine ayrılan vakit içinde kılınması farz olmakla beraber bazı özel durumlarda öğle ile ikindi ve akşam ile yatsı namazlarının birleştirilerek (cem') kılınması câiz görülmüştür. Birleştirilen iki namazın, öncekinin vaktinde kılınmasına cem'-i takdîm, sonrakinin vaktinde kılınmasına da cem'-i te'hîr adı verilir. Önceki namazın kendisine ayrılan vaktin son kısmında, sonraki namazın vaktinin ilk kısmında kılınması halinde ise cem'-i sûrî denilen sadece dış görünüşte bir cem' meydana gelmiş olur.

Hac ibadeti sırasında arefe günü Arafat'ta öğle ile ikindi namazı öğle vaktinde, akşam ile yatsı namazı ise Müzdelife'de yatsı vakti içinde cem' ile kılınır. Buradaki cem'in sünnet olduğunda ittifak vardır. Bunun dışında cem' yapılması Hanefîler'e göre câiz değildir. Diğer üç mezhep ise bazı mazeretlerin bulunması halinde cem'i meşrû görürler (aş.bk.). Ebû Hanîfe, arefe günü Arafat'ta birleştirilerek kılınan öğle ile ikindi namazının cemaatle kılınmasını şart koştuğu halde diğer fıkıh âlimleri bu şartı aramaz. Cem' ile namaz kılınırken bir defa ezan okunur, ancak her namaz için ayrı ayrı kāmet getirilir. Öğle namazının farzı eda edilince arada sünnet kılınmadan ikindinin farzına geçilir. İkindi namazı öğle namazına tâbi olduğundan herhangi bir sebeple öğlenin sahih olmaması halinde ikindinin de iadesi gerekir. Müzdelife'de ise akşam ile yatsı namazı tek ezan ve tek kāmetle kılınır. Akşamın farzı ile yatsının farzı arasında sünnet kılınmaz ve ara verilmeden her iki namaz eda edilir. Bu şarta riayet edilmezse yatsı namazı için ayrıca kāmet getirilir.

Ayrıntılarda bazı görüş farklılıkları bulunmakla birlikte Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelîler'e göre yolculuk ve yağmur, son iki mezhebe göre ayrıca hastalık cem'i câiz kılan sebeplerdendir. Şâfiîler'le Hanbelîler, namazları cem' edebilmek için yolculuğun dört rek'atlı farzları iki rek'at kılmaya imkân verecek ölçüde olmasını (seferî hali) şart koşarken Mâlikîler bunu dahi gerekli görmezler. Yağmur, kar ve dolu yağması, hastalık vb. mazeretlerin bulunması durumunda, namazların birleştirilmesinde istismar ve lâubalilikten uzak bir değerlendirme ile müslümanın kendi zaruretini belirlemesi ve ona göre hareket etmesi esastır.

Cem' konusunda mükellefin zaruret ve ihtiyaçlarına diğer mezheplere nisbetle daha fazla önem veren Hanbelî fakihlerine göre özür* sahibi olma, her namaz için abdest almaktan âciz bulunma vb. sebeplerle de namazları birleştirmek câizdir. İçlerinde İbn Şübrüme ile İbn Sîrîn'in de bulunduğu bazı İslâm hukukçuları, alışkanlık haline getirmemek şartıyla, bu sebepler dışında da mutlak olarak cem'in câiz olduğunu söylemektedirler. Ancak Arafat ve Müzdelife dışında cem'i câiz görenlerin bunu bir ruhsat* olarak aldıklarını, her namazı vaktinde kılmanın daha faziletli olduğunu ifade ettiklerini de belirtmek gerekir.

İslâm âlimleri içinde namazların birleştirilmesi konusunda en müsamahalı görüşe sahip olanlar Ca'ferî fakihleridir. Ca'ferî fakihleri, Arafat ve Müzdelife'deki cem'ler konusunda Sünnî mezheplerle aynı görüşü paylaştıktan başka herhangi bir mazeret olmaksızın öğle ile ikindi ve akşamla yatsı namazlarını birleştirmeyi de câiz görürler. Onlara göre zevalden güneşin batışına kadar olan süre öğle ve ikindi namazlarının ortak vaktidir. Ancak zevalden hemen sonra dört rek'at farz kılacak kadar süre sadece öğle namazının, güneş batımından önce dört rek'at farz kılacak kadar süre de sadece ikindi namazının vaktidir. Aynı şekilde güneşin batışından fecre kadar olan vakit akşam ile yatsı namazlarının ortak vakti olup bu vaktin başında üç rek'at namaz kılacak kadar süre sadece akşam namazının, sonunda dört rek'at kılacak kadar süre de sadece yatsı namazının vaktidir. Namazın esasta beş vakit olarak farz kılındığını kabul eden Ca'ferî fakihleri, ayrıca her namaz için Sünnî mezheplerin beş vakitle ilgili olarak tesbit ettikleri sürelere benzer şekilde fazilet ve kifayet (cevaz), olmak üzere iki vakit belirlemişlerdir. Ancak uygulamada öğle ile ikindi ve akşam ile yatsı namazları hep cem'-i takdîm ile kılınagelmiş, bu da beş vakit namazın üç vakitte eda edilmesi gibi bir sonuç doğurmuştur. Bu durum, namazı ayrı ayrı zamanlarda kılınmak üzere beş vakit olarak farz kılan şâriin maksadına ve teşrî hikmetine ters düştüğü gibi Hz. Peygamber ve ashabı ile daha sonraki müslüman nesillerin uygulamalarına da aykırıdır.

Namazların cem'i hususunda Hanefî âlimlerinin telakkisi ihtiyat açısından ve istismarın önlenmesi bakımından önem taşırken diğer üç Sünnî mezhep fakihlerinin görüşleri, Hz. Peygamber'in uygulamalarına ve kolaylık dini olan İslâm'ın genel prensiplerine daha uygun görünmektedir.

Kaynak: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi