Cengiz Aytmatov Kimdir Kısaca
Cengiz Aytmatov Hayatı
“Beyaz Gemi” romanında, ana kahraman olan çocuk, yedi yaşındadır ve dedesiyle birlikte yaşamaktadır. Anne-babasından ayrı olan çocuk, dedesinin koruması altındadır. Dedesinin masallarıyla ve anlatılarıyla büyüyen çocuk, bu anlatıların etkisiyle geçmişe büyük değer verir. Dedesinin torununa anlattığı Boynuzlu Maral Ana efsanesi Kırgızların Buğu boyunun beyaz renkli bir Geyik Ana’dan türediğine ilişkin bir efsanedir. Geleneklere bağlı olan dedesi, torununa geyiğin kendileri ve Buğu boyu için kutsal olduğunu, onları öldürmenin doğru olmadığını ve bir gün geri gelip onları buralardan kurtaracağını da söyler. Aytmatov, romanda çocuğun küçük dünyasını Türk mitolojisinden seçtiği Maral Ana figürü ile zenginleştirir. Tek hayali bir balık olup Isık-Göl&#;den geçen gemilere binmek olan çocuğun yaşamında, bu efsanenin etkisi büyüktür. Çocuk, dedesinin anlattığı Maral Ana efsanesine gönülden inanmakta ve tıpkı dedesi gibi marallara büyük bir değer atfetmektedir.
Cengiz Aytmatov “Beyaz Gemi” adlı romanını millî ve manevi değerleri önemsemeyen, insani duygularını kaybetmiş kişilerle geçmişlerine, geleneklerine son derece bağlı ve kimliklerini muhafaza etmeye çalışan kişilerin çatışmaları üzerine kurgulamıştır.
Cengiz Aytmatov Eserleri
1. Cemile, 2. Masaldan Sonra, 3. Beyaz Gemi, 4. Kopar Zincirlerinden Gülsarı, 5. Toprak Ana, 6. İlk Öğretmenim, 7. Yüz Yüze, 8. Selvi Boylum, 9. Deve Gözü, Askerin Oğlu, Oğulla Görüşme, Gün Uzar Yüzyıl Olur, İlk Turnalar, Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek, Fuji Yama, Oyun,
Cengiz Aytmatov
Cengiz Aytmatov, 12 Aralık tarihinde, Kırgızistan&#;da bulunan Talas şehrine bağlı olan Şeker köyünde dünyaya geldi. Babası devlet adamı Torekul Aytmatov, annesi ise tiyatro sanatçısı olan Nahima Aytmatov&#;du. O dönemde SSCB&#;ne bağlı olan Kırgızistan&#;da önemli siyasi figürlerden birisi olan babası, tarihinde Burjuva Milliyetçisi olma suçuyla Moskova&#;da tutuklandı ve bir yıl sonra da kurşuna dizilerek idam edildi.
Okul hayatına Sheker&#;de bulunan bir Sovyet okulunda başlayan Aytmatov, babasının yokluğu nedeniyle ailesinin karşılaştığı geçim sıkıntılarını atlatmak için erkenden iş hayatına atıldı. Yaşadığı köyde boşalan bir devlet memurluğu görevine henüz 14 yaşındayken atılan Aytmatov, bu işte vergi tahsildarlığı ve tarım makinelerinin sayımı gibi pek çok görevde çalıştı.
yılında, Frunze&#;de bulunan Kırgız Enstitüsü&#;nde veterinerlik bölümünde okumaya başlasa da kısa bir süre sonra bu bölümden ayrılarak Moskova&#;da bulunan Maxim Gorky Edebiyat Enstitüsü&#;ne geçiş yaptı. - yılları arasında Moskova&#;da eğitimini tamamlamasının ardından sekiz yıl boyunca Pravda kentinde çalışan Aytmatov, daha sonra tam zamanlı yazar olarak hayatını kazanmaya başladı.
İlk yayınlanan eserleri yılında The Newspaper Boy Dziou ve Awbım dergilerinde yayınlanan Aytmatov&#;un basılan ilk kitapları ise Beyaz Yağmur () ve Cemile () oldu. Yazarın yılında yayınladığı Selvi Boylum Al Yazmalım ve tarihli ilk romanı Gün Olur Asra Bedel, dünyanın pek çok ülkesinde yayınlanarak yazara büyük bir ün kazandırdı. Başarılı edebiyatçının Selvi Boylum Al Yazmalım adlı eseri Türkiye&#;de sinemaya uyarlanırken, Gün Olur Asra Bedel ise yılında Rusya&#;da beyaz perdeye aktarıldı.
yılında Sovyet Yazarlar Birliği&#;ne kabul edilen Aytmatov, tarihinde ise Lenin Ödülü&#;nü kazandı. Avrulpa Birliği, NATO ve UNESCO&#;nun Kırgızisyan delegeliği görevini de üstlenen Aytmatov, ayrıca Baltık Ülkeleri Birliği&#;nde ülkesinin temsilcisi olarak yer aldı. Aytmatov&#;un oğlu Askar Aytmatov ise, babası gibi siyasetten uzak kalmadı ve de Kırgızistan Dışişleri Bakanı olarak ülkesine hizmet verdi.
Yapıtları &#;ün üstünde dile çevrilen ve ülkesinin yetiştirdiği en önemli edebiyatçılardan birisi olan Cengiz Aytmatov, 16 Mayıs tarihinde, Tataristan&#;ın başkenti Kazan&#;da böbrek yetmezliği teşhisiyle hastaneye kaldırıldı ve 10 Haziran tarihinde, tedavi için bulunduğu Almanya&#;da hayata gözlerini yumdu.
Kaynak:seafoodplus.info
Cengiz Aytmatov Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri
Cengiz Aytmatov (d. 12 Aralık , Kırgızistan &#; ö. 10 Haziran , Almanya). Ünlü Kırgız Türk&#;ü edebiyatçı, gazeteci, çevirmen ve siyasetçi.
Ünlü Kırgız yazarı, çevirmen, gazeteci ve politikacı, 12 Aralık &#;de Kırgızistan&#;ın Talas Eyaleti &#;ne bağlı Şeker Köyü&#;nde doğdu. Bişkek&#;de Veteriner Fakültesi&#;nden mezun oldu.
Yazarlığa &#; de başlayan Aytmatov, &#;da Kırgız Pravdası gazetesinde muhabir oldu. Daha sonra Povesti Gori Stepey (Dağlar ve Steplerden Masallar) adlı öykü kitabıyla büyük ün kazandı. Bu eseri, &#;te Lenin Ödülü&#;ne lâyık görüldü ve bu ödül onu aynı zamanda en genç Lenin Ödüllü yazar da yaptı.
Eserlerini, Kırgızca ve Rusça olarak kaleme alan Aytmatov, eserlerinin çoğunda tema olarak aşk, dostluk, savaş döneminin acıları ve kahramanlıkları ile Kırgız gençliğinin gelenek ve göreneklerine bağlılığını seçti.
Aytmatov, milletinin tarih boyunca kazandığı sosyal, kültürel, ahlaki, edebi, askeri yani bütün maddi ve manevi zenginliğini eserlerine yansıtmış, yaşadığı coğrafyanın insanının tarih içinde kazandığı değerleri, acılarını, kahramanlıklarını, tecrübelerini yazıya döküp ölümsüzleştirmiş, halkının içinde düştüğü zor durumları eserlerinde en güzel şekilde anlatmış, onların çözümlerine dair ipuçları göstermiş, eserlerinde kendi ifadesi ile &#;tipik insan&#;ı ortaya koymaya çalışmış bir yazardır.
Hikayelerinde milletinin temel mülkü olan milli hafızaya ait efsane, destan, masal, hikaye ve türküleri ve bunların meydana geldiği şartları, ardındaki hikayeleri, insanları kullanırken, Kırgız Türk kültürünü, psikolojisiyle, duyuş ve anlayış tarzıyla, maddi manevi zenginliğiyle o kültürü bina edenlerin evlatlarına yeniden hatırlatmaya çalıştı.
Ayrıca hikayelerinde halkının değerlerini, dertlerini, varsa onun içindeki çürümeyi anlatan yazarın en önemli özelliği, özüne bağlılık, kendinden, halkından, coğrafyasından haberdar olma olarak kendini gösteriyor. Eserleri Türkçe&#;nin yanı sıra &#;den fazla dile tercüme edilerek milyonlarca baskıya ulaşan Aytmatov, &#;de Kırgız Yazarlar Birliği Prezidyumu üyeliğine, &#;de de Kırgız Sinematografi İşçileri Birliği birinci sekreterliğine getirildi.
&#;da SSCB Yüksek Sovyet&#;i üyeliğine seçildikten sonra da &#;de SSCB Yazarlar Birliği Yürütme Kurulu üyesi olan ünlü yazar, &#;de Sovyet Devlet Edebiyat Ödülü&#;nü aldı.
Son yıllarda politikaya da atılan Aytmatov, Kırgızistan Meclisi&#;nde Talas Bölgesi Milletvekilliğinin yanı sıra Kırgızistan &#;ın Benelux Devletleri büyükelçiliğini de yapmaktadır. Uluslararası Cengiz Aytmatov Vakfı Onur Başkanlığı&#;nın yanı sıra &#;Diyalog Avrasya&#; dergisinin yayın kurulu üyeliğini de yapan Aytmatov, uluslararası diyalog çalışmalarıyla da tanınmaktadır.
Ünlü Kırgız Yazar Cengiz Aytmatov, böbrek yetmezliği sonucu tedavi gördüğü Almanya&#;nın Nünberg kentindeki hastanede 10 Haziran günü hayatını kaybetti.
Kırgızistan Devlet Başkanlığı Basın Sözcüsü Dosalı Esenaliyev, yaptığı açıklamada, Almanya&#;nın Nünberg kentinde tedavi gören Cengiz Aytmatov&#;un hayatını kaybettiğini bildirdi. Esenaliyev, yazarın ölümü ile ilgili olarak Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev&#;in bilgilendirildiğini söyledi.
Solunum cihazına bağlı olarak yoğun bakımda tutulan yazarın sağlık durumunun 10 Haziran günü kritik durumuna geldiği ifade edilmişti.
Aytmatov, bir Rus televizyon kanalının belgesel çekimleri için gittiği Tataristan&#;ın başkenti Kazan&#;da 16 Mayıs&#;ta ani böbrek rahatsızlığı geçirmesi üzerine hastaneye kaldırılmıştı. 79 yaşındaki yazar, 18 Mayıs&#;ta ambulans uçakla Almanya&#;ya nakledilmişti.
Kırgızistan&#;da yılı, Cengiz Aytmatov yılı ilan edilmişti.
Cengiz Aytmatov&#;un Eserleri
- Zorlu Geçit ()
- Yüzyüze ()
- Cemile ()
- İlk Öğretmenim ()
- Toprak Ana ()
- Dağlar ve Steplerden Masallar ()
- Elveda Gülsarı ()
- Kızıl Elma (Hikaye) ()
- Elveda, Gülsarı! ()
- Selvi Boylum Al Yazmalım ()
- Beyaz Gemi ()
- Fuji-Yama, Fuji Dağının Tepesi )
- Gün Olur Asra Bedel ()
- Dişi Kurdun Rüyaları ()
- Darağacı &#; Dişi kurdun Rüyaları ()
- Cengiz Han&#;a Küsen Bulut ()
- Kassandra Damgası ()
- Dağlar Devrildiğinde-Ebedi Nişanlı (Son romanı &#; )
- Çocukluğum
- Hiroşimalar Olmasın
- İlk Turnalar
- Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek
- Sultan Murat
- Yıldırım Sesli Manasçı
Bilge yazar: Cengiz Aytmatov
Kırgız edebiyatçı yazar Cengiz Aytmatov, vefatının yılında yad ediliyor.
Kırgız edebiyatının yanı sıra Rus ve Türk edebiyatında da önde gelen isimlerden biri olan Aytmatov, "Beyaz Gemi", "Cemile", "Selvi Boylum Al Yazmalım", "Gün Olur Asra Bedel", "Cengiz Han'a Küsen Bulut", "Elveda Gülsarı", "Dişi Kurdun Rüyaları" ve "Toprak Ana" adlı unutulmaz çalışmalara imza attı.
Aytmatov, devlet adamı Törekul Aytmatov ile Tatar asıllı tiyatro sanatçısı ve öğretmen Nagima Aytmatov'un çocuğu olarak 12 Aralık 'de dünyaya geldi.
Kırgızistan'ın Talas bölgesinin Şeker köyünde doğan usta yazar, okul hayatına 'te Rusçayı da öğrendiği Moskova'daki bir Sovyet okulunda başladı. Aytmatov'un babası, ailesini Şeker'e gönderdikten sonra 'de tutuklandı ve bir yıl sonra kurşuna dizildi.
Eğitimine, 'de taşındıkları Kirovskoye'deki Rus yatılı bölge okulunda devam eden yazar, ailesinin geçim sıkıntısı nedeniyle küçük yaşta çalışmaya başladı.
14 yaşında Rusça öğretmenliği yaptı
14 yaşında Rusça öğretmenliği yaptı
Cengiz Aytmatov, henüz 14 yaşındayken vergi tahsildarlığı, tarım makinelerinin sayımı, Rusça öğretmenliği gibi işlerde çalıştı.
İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra 'da ailesiyle Cambul'a taşınan Aytmatov, Veteriner Teknik Okuluna girdi ve yüksek öğrenimini 'te Bişkek'teki Tarım Enstitüsü’nde tamamladı.
Usta edebiyatçı, 'de kaleme aldığı "Gazeteci Cyuda" adlı öyküde, savaş sonrası açlık ve sefalet çeken Japon çocuklarının yaşamlarını ele aldı.
Yazarlık kariyerine Moskova'da başlayan Aytmatov, arasında Rusya'nın başkenti Moskova'daki Maksim Gorki Edebiyat Enstitüsünde eğitimine devam etti.
Kırgızistan'ın folklorik hikayelerini modern edebiyatla harmanlayan usta yazar, eserleriyle ’de Sovyet Yazarlar Birliği'ne kabul edildi, 'te ise Lenin Ödülü'ne layık görüldü.
'de Almanya'da vefat etti
'de Almanya'da vefat etti
Yazar Aytmatov, edebi çalışmalarına ek olarak, Sovyetler Birliği Parlamentosunda milletvekili olarak da görev yaptı.
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin eski Devlet Başkanı ve son lideri Mihail Gorbaçov'un danışmanlığını yapan beş kişiden biri olan Aytmatov, 'da Kırgızistan Cumhurbaşkanı Askar Akayev tarafından "kültür elçisi" sıfatıyla Kırgızistan'ın UNESCO temsilciliğine tayin edildi.
Cengiz Aytmatov, çalışmalarıyla 'te Hindistan Javaharlal Nehru Ödülü, 'de Japonya Doğu Felsefesi Enstitüsü Akademi Ödülü, 'te Avusturya Avrupa Edebiyatı Devlet Ödülü, 'de Friedrich Rueckert Ödülü ile 'te Alexender Men ve Leo Kopelev Ödülü'nün de aralarında bulunduğu çok sayıda ödüle layık görüldü.
Eserleri yüzden fazla dile tercüme edilen ünlü edebiyatçı, 'de Rus televizyon kanalının belgesel çekimleri için gittiği Tataristan'ın başkenti Kazan'da ani böbrek rahatsızlığı geçirdi. Aytmatov, tedavi için götürüldüğü Almanya'da 10 Haziran 'de 79 yaşında hayatını kaybetti.
İlk kez 'te Türkiye'ye geldi
İlk kez 'te Türkiye'ye geldi
Aytmatov, 'te kaleme aldığı "Selvi Boylum Al Yazmalım" adlı romanıyla Türkiye'de tanındı. Kitaptan uyarlanan ve başrollerinde Kadir İnanır ile Türkan Şoray'ın rol aldığı aynı adlı film, Türk sinemasının klasikleri arasında yer aldı.
Türkiye'de eserleri en çok okunan yabancı edebiyatçılardan biri olan Aytmatov, ilk kez 'te Turan Ülkesi Edebiyatına Hizmet Ödülü'nü almak üzere Türkiye'ye geldi.
Cengiz Aytmatov, 'de İstanbul Sinema Günleri'ne katılmak ve 'de ise Türk Dünyası Ödülü ile fahri doktora unvanını almak üzere iki kez daha İstanbul'u ziyaret etti.
Aytmatov adına 'de Ankara'da uluslararası bir bilgi şöleni düzenlendi, 'te ise Eskişehir Türk Dünyası Kültür Başkenti etkinlikleri çerçevesinde Cengiz Aytmatov Bilgi Evi açıldı.
Cengiz Aytmatov, "Dişi Kurdun Rüyaları" ve "Elveda Gülsarı" romanlarında insanların yanı sıra hayvanların da psikolojisini anlatmış, romanlarında insani özellikler atfettiği kurt ve at gibi hayvanlara yer vererek bu konuda başarılı olmuş dünyadaki sayılı yazarlardan biri olarak tanınıyor.
Son romanı "Dağlar Devrildiğinde-Ebedi Nişanlı" adlı eseri 'de okuyucuyla buluşan Aytmatov'un 'da "Zorlu Geçit",'de "Cemile", 'de "İlk Öğretmenim", 'te "Elveda Gülsarı" ve "Toprak Ana", "Dağlar ve Steplerden Masallar", 'te "Kızıl Elma", 'te "Selvi Boylum Al Yazmalım", 'te "Fuji-Yama", "Beyaz Gemi",'de "Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek", 'de "Gün Olur Asra Bedel", 'da "Dişi Kurdun Rüyaları", 'de "Darağacı - Dişi Kurdun Rüyaları", 'da "Cengiz Han'a Küsen Bulut", 'te ise "Kassandra Damgası" adlı kitapları yayımlandı.