Centiyane Kökü Faydaları

Centiyane kökü faydaları nelerdir?Latince adı Gentiana lutea olan centiyane kökü centiyan, sarı gentiyan ve güşadotu isimleriyle de bilinir. Bileşiminde acı maddeler, az miktarda tanen, uçucu yağ, şeker ve müsilaj yeralır. Diğer acı madde gruplarından başlıca farkı içerdiği tanen maddesinin etkisiz kalacak kadar az ve acı maddelerin en acısı olarak bilinen amarogentin maddesinin en yoğun etkiye sahip olmasıdır.

• Sindirim sistemi hastalıklarına yönelik olumlu etkisiyle bilinir.

• Mide salgılarını artırarak iştahsızlığa neden olan sindirim yetersizliğinin ve şişkinliğinin sebeplerini ortadan kaldırır.

• Safra kesesi salgılarını olumlu olarak etkiler.

• Hazımsızlıkta kullanılır.

• Alman E Komisyonu centiyane kökünün iştahsızlık ve hazımsızlıkta kullanımına onay vermiştir.

• Centiyane çayı: Yarım tatlı kaşığı ince kıyılmış centiyane kökü 1 bardak suda 5 dakika hafif ısıda kaynatıldıktan sonra süzülerek yemeklerden önce sıcakken ve tatlandırılmadan içilir.

• Ayrıca soğuk suda demleme biçiminde de alınabilir. Aynı miktardaki ince kıyılmış centiyane kökü 1 bardak soğuk su içinde 8 saat bekletilir ve süzülür. Ilıklaştırılarak ve tatlandırılmadan içilir.

Centiyane kökünün yan etkisi varmıdır?

• Yalnızca kurutulmuş drog kullanılır. Şiddetli mide bulantısına neden olabileceğinden dolayı taze centiyane kökü kullanılmamalıdır.

• Yüksek miktarda mide asidi salgılanmasından kaynaklanan mide ve onikiparmakbağırsağı ülserinde kullanılmamalıdır.

• Yüksek kan basıncı sorunu olanlar kullanmamalıdır.

• Doktor önerisi olmadan hamilelik ve emzirme döneminde kullanılmamalıdır.

Latin botaniğinde ismi gentiana lutea olan centiyane bitkisi, çok yıllık otsu yapıda bir bitkidir. Anadolu’da çeşitli yörelerde daha farklı isimlerle anıldığına da rastlanabilir. Bunlardan bazıları; yılan otu veya defne yezit şeklindedir.

Centiyane bitkisi yerden yükselen tek bir gövde ve etrafından saçılan yapraklardan ibarettir. Yapraklı kısım özellikle bitkinin dip tarafında bulunur. Gövdenin yer ile temas ettiği bölümden çok büyük genişlikte yapraklar çıkar. Ancak bu yapraklar sadece bitkinin bu dip bölümünde yer alırlar. Gövdenin yukarılarına doğru yaprakların boyutlarında ciddi küçülmeler olur ve yukarı kısımlardaki yapraklar sadece çiçeklerin alt kısmını kapsayacak büyüklüklerde kalırlar.

Bitkinin gövde boyu yaklaşık olarak bir metre civarında seyreder. Bu ortalamanın altında kalması veya üstüne çıkması, bulunduğu iklim koşulları ile direk olarak bağlantılıdır. Zira centiyane bitkisi rakım olarak yüksek yerleri tercih etmektedir. Ülkemizde de en sağlıklı türlerine Doğu Karadeniz ve Uludağ dolaylarında rastlanmaktadır. Bitkinin uzun boyu, çiçeklerin gövdeye yapışık halde ve belirli aralıklarla bulunması dolayısıyla adeta katlı bir görünüm arz etmektedir. Çiçekleri yaz aylarında yetişir ve genellikle sarı renktedir.

Bitkinin kökü ise oldukça derinlere inebilmektedir. Ortalama olarak 30 santimetrenin üzerinde derinliğe inebilen centiyane kökü, birçok otsu bitkiyle karşılaştırıldığında oldukça uzundur. Kökün bir diğer dikkat çekici özelliği ise centiyane bitkisinin şifalı bitkiler arasında sayılmasını sağlıyor olmasıdır. Zira Anadolu’da oldukça yaygın olan bitkisel tedavi uygulamalarında centiyane kökünden faydalanıldığına çok sık rastlanmaktadır.

Bitkinin bu şekilde kullanılmasının temel sebebi tabiî ki centiyanenin faydaları ile insan sağlığına yaptığı katkılardır. Bu faydalardan en çok bilinenleri arasında şu sayılanlar yer almaktadır;

* Vücudun zinde hissetmesine yardımcı olur,

* Kök özsuyu harici kullanımlarda ciltteki lekelere karşı etkilidir,

* Anemik rahatsızlıkların tedavisine olumlu katkılarda bulunur,

* Birçok kalp hastalığının tedavi sürecine yardımcı özelliktedir,

* Adele kramplarına karşı adeta bir kas gevşetici olarak işlev görür,

* Sindirim ve boşaltım yollarının sağlığına katkı sağlar.

Sayılan tüm bu özelliklerden faydalanabilmek için bitki kökünün kaynatılması suretiyle elde edilecek olan çayın tüketilmesi ve posasının da haricen kullanımı yeterli olacaktır.