Bebek Cinsiyeti Belirleme
Anne-baba için en heyecanlı anlar; bir bebek sahibi olacaklarını öğrendikleri an ve bebeğin cinsiyetini öğrendikleri andır. Bazı çiftler “Sağlıklı doğsun, kız-erkek cinsiyet fark etmez” derken bazı çiftler de gönüllerden bebeklerinin cinsiyetlerini geçirirler. Kimi anneler ve babalar cinsiyet öğrenme konusunda daha sabırsız olurlar. Bu dönemde “Sabah bulantıları varsa kesin kızdır” ya da “Anne adayı tatlıya aş eriyorsa kesin erkektir” gibi söylemlerle çok karşılaşılır. Elbette bu inanışlar batıldır. Bebek cinsiyeti 16’ncı haftadan itibaren ultrason ile görülebilir. “Cinsiyet kaçıncı haftada belli olur?” sorusundan önce bebeğin cinsiyetinin nasıl oluştuğuna bakalım.
Bebeğin Cinsiyeti Nasıl Oluşur?
Erkek ve kız cinsel organları aslında 14’üncü haftaya kadar ayırt etmek zordur. Bu nedenle gebeliğin 14’üncü haftasında bebeğin cinsiyetinin görülmesi teorik olarak mümkün olsa da kesin bir tespit için görüntülemenin 16’ncı gebelik haftasında yapılması daha uygundur.
Bebeğin cinsiyeti kromozomlarla oluşur. Kadının yumurtası X kromozomlu hücre taşıyan sperm tarafından döllenirse bebeğin cinsiyet kız, Y kromozomlu sperm tarafından döllenirse bebeğin cinsiyeti erkek olur. 46 kromozomdan hepsi X ise (yani 46 XX) kadındır, 46XY ise erkek cinsiyettir. Belirleyici olan nokta “erkekten çıkan spermdeki kromozomlardır” denebilir. Daha sonra kromozomlara göre testis veya yumurtalık oluşur. Bir sonraki aşamada ise hormonal ve genetik etkilerle dişi veya erkek dış görünüm belirlenir.
İç cinsel organlar olarak bilinen erkeklerdeki testisler, kızlardaki rahim ve yumurtalıklar hamileliğin 9’uncu haftasına kadar aynı görünür. Dış cinsel organlar ifade edilen erkeklerdeki penis ve skrotum, kadınlardaki klitoris ve labia 11’inci haftadan itibaren farklılaşmaya başlar. Bebeklerin cinsel organları 6’ncı haftadan itibaren bir şişkinlik olarak oluşmaya başlar.
Erkek bebeklerde 9’uncu haftadan itibaren testisler tanınabilir. 12’nci haftaya kadar penis gelişmeye başlar, daha sonra testisteki skrotum iki taraflı olarak çıkıntı verir. 14 hafta veya daha sonrasında testisler skrotuma inmeye başlar ve doğuma kadar bu devam edebilir.
Kız bebeklerde ise 12’nci hafta rahim ve yumurtalıklar belirginleşir. 22 haftaya kadar yumurtalıklar tamamen oluşur ve karından pelvise taşınır. Bu dönemde bile yumurta içerirler. 14’üncü haftada genital organ artık klitorise, iki taraftaki çıkıntılar da labiaya evrilir. Dış genital bölge yani vulva tamamlanmış olur.
İki cinsiyette de iç genital organlar gelişirken böbrekler de şekillenir. Bebek büyürken böbrekleri de son yerini alana kadar yukarı doğru hareket etmeye devam eder. 14’üncü haftada böbreklerde idrar yapmaya başlar, amniyotik sıvı yutulur ve atılır.
Bebeğin Cinsiyeti Nasıl Anlaşılır?
Rutin kontroller sırasında çekilecek olan ultrason görüntüsü ile cinsiyet ’ncı haftadan itibaren öğrenilebilir. Ancak ultrasonda erken haftada cinsiyet tahmini yapılırsa veya bebeğin pozisyonu uygun değilse cinsiyet tahmini yanıltıcı olabilir. Böyle durumlarda tekrarlayan muayenelerde cinsiyet belirlenir.
Ultrason dışında non-invaziv prenatal test (NIPT), amniyosentez, koryon villus örneklemesi (CVS) gibi genetik testlerle fetal DNA analizi yapıldığı için fetal cinsiyet öğrenilebilir. Ancak bu testler daha çok Down Sendromu gibi genetik farklılıklar ve kromozom anomalilerini tespit etmek için uygulanır. Eğer genetik hastalık için cinsiyet önemliyse bebeğin cinsiyeti testte bakılır.
Tüp bebek (IVF), cinsiyetini tercih etmek için yaptıracağınız bir işlem değildir. Türkiye’de tüp bebek ile cinsiyet seçimi zorunlu haller dışında yapılmaz. Sadece cinsiyete bağlı genetik hastalık öyküsü varsa tüp bebekte cinsiyet belirlenir. Bunun dışında cinsiyet tayini ülkemizde yasal değildir.
Bebeğin cinsiyeti 16’ncı haftadan itibaren rutin ultrason muayenesi ile birlikte çoğunlukla tespit edilir. Ancak hata payı olduğu unutulmamalıdır. Zira bebeğinizin pozisyonu önemlidir. Ses dalgaları kullanılan ultrason yönteminde, hamilelik süresince bebeğinizin gelişimi ve sağlığı kontrol edilir. Bebeğin cinsiyetine dair sonucu da çoğunlukla bu rutin kontrolde bulabilirsiniz.