Kan testlerinde sık görülen CRP, C-reaktif protein olarak adlandırılan protein türünün kısa adıdır. Bu proteinin kandaki düzeyi vücudun herhangi bir bölgesinde meydana gelen inflamasyona yani iltihaplanmaya yanıt olarak karaciğerde üretilir. Bu durum enfeksiyon hastalıkları başta olmak üzere diğer sağlık sorunlarından kaynaklı olabilir. Hafif CRP yüksekliği bazı durumlarda basit sebeplerden oluşabilir ve bu normal kabul edilir. Ancak şiddetli bir yükseklik ya da sürekli bir yükseklik söz konusuysa bu proteinin düzeyi mutlaka altta yatan nedene yönelik olarak araştırılmalıdır.
“CRP yüksekliği nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir:
Vücuttaki iltihaplanmaya bir yanıt olarak karaciğerin ürettiği C-reaktif protein hem vücuttaki iltihabın araştırılmasında hem de bu iltihabın derecesinin belirlenmesinde kullanılan bir kan parametresidir. Bu parametrenin yüksek olmasının nedeni kanserden enfeksiyona, inflamatuar hastalıklardan birçok hastalığa kadar uzanabilir.
Kandaki CRP düzeyi sağlıklı bir bireyle ,5 mg/dl aralığında olmalıdır. Ancak son derece hassas olan bu değer en küçük bir inflamasyon durumunda artabilir. Bu sebeple bu yüksekliğin önemli olarak kabul edilmesi genellikle 0,5 mg/dl’den sonra düşünülür. Bu değerler bireyin yaşı, cinsiyeti, kilosu, sağlık durumu, aldığı ilaçlar ve kronik hastalıkları göz önünde bulundurularak bir hekim tarafından değerlendirilmelidir.
C-reaktif proteinin yüksek olması hipertansiyon, obezite, kalp ve damar hastalıkları, felç, kalp krizi gibi önemli hastalıkların nedenleri arasındadır. Bu nedenle bu değerdeki yükseklik durumunda mutlaka altta yatan nedene yönelik bir süreç takip edilir. Bu protein karaciğerde üretildiğinden karaciğer rahatsızlığı bulunan bireylerde C-reaktif proteininin üretiminde aksaklık yaşanabilir. Bununla birlikte hamilelikte CRP yüksekliği bir miktar olması normal kabul edilebilir. Ancak bu değerlendirme mutlaka bir doktor tarafından yapılmalı ve yorumlanmalıdır. Çünkü CRP yüksekliğinin şiddetli olması nedeniyle düşük veya erken doğum riski oluşabilir. CRP yüksekliğinin bir diğer nedeni de LDL yüksekliği yani kötü kolesteroldür. Bu durumu yaşayan bireylerde hem CRP yüksekliği hem de damarlarda oluşan yapısal sorunlar sebebiyle felç, kalp krizi ve kardiyovasküler hastalıklar görülme riski yükselir.
Kandaki CRP değerinin yükselmesi tek başı bir belirti yaratmaz. Ancak bireyle bu değerin yükselmesine neden olan kanser, enfeksiyon hastalığı, kardiyovasküler hastalıklar, inflamatuar hastalık gibi sağlık sorunlarına bağlı çeşitli belirtiler gelişebilir. Bu belirtiler herhangi bir hastalık durumu söz konusu olduğunda CRP seviyelerinin yükselmesi ile şiddetlenebilir. Otoimmün hastalıklar, enfeksiyonlar, kronik iltihaplanmalar gibi nedenlere bağlı yükseklik durumunda CRP yüksekliği belirtileri aşağıdaki gibidir:
CRP (C-Reaktif Protein) Testi sonucunda çıkan CRP yüksekliği nedenleri şunlardır:
CRP yüksekliği tedavisi aslında yüksek CRP değerine yönelik uygulanan bir tedavi değildir. Bu proteinin kanda bulunma seviyesinin artmasına sebebiyet veren sağlık sorununa yönelik bir süreç planlamasıdır. Bu nedenle ilk olarak bu yükselmeyi yaratan neden tespit edilir. Durumun teşhis edilmesinde manyetik rezonans, bilgisayarlı tomografi, ultrason, ek kan ve idrar testi gibi yöntemlere, biyopsi ve endoskopiye başvurulabilir. Vücutta herhangi bir yerinde meydana gelen iltihaplanma nedeniyle yükselen CRP, iltihaplanmaya neden olan etkeninin yok edilmesi ile saat içerisinde normal seviyesine döner.
Peki CRP yüksekliğine ne iyi gelir? İşte bu sorunun yanıtı:
C-Reaktif Protein (CRP) Testi Nedir? Yüksek CRP Ne Anlama Gelir?, başlıklı yazımızda bu konunun tüm detaylarına değinmeye çalışacağız. C-reaktif protein (CRP) testi, kandaki C-reaktif protein seviyesini ölçer. Karaciğer, iltihaplanmaya yanıt olarak CRP'yi kan dolaşımına bırakır. Doktorlar, enfeksiyonlar ve belirli otoimmün hastalıklar gibi birkaç farklı inflamasyon nedenini teşhis etmeye ve izlemeye yardımcı olması amacıyla bu testi kullanır.
C-reaktif protein (CRP) testi, kanda karaciğer tarafından üretilen bir protein olan C-reaktif proteinin miktarını ölçer. Karaciğer, iltihaplanmaya cevap olarak CRP'yi kan dolaşımına iletir.
Vücut rahatsız edici bir ajanla (virüsler, bakteriler veya toksik kimyasallar gibi) karşılaştığında veya bir yaralanma meydana geldiğinde bağışıklık sistemini harekete geçirir. Bağışıklık sistemi ise ilk karşılıkları gönderir. Bunlar inflamatuar hücreler ve sitokinlerdir.
Bu hücreler, bakterileri ve diğer rahatsızlık yaratan ajanları tuzağa düşürmek için inflamatuar bir tepki başlatır veya yaralı dokuyu iyileştirmeye başlar. Sonuç; ağrı, şişlik, morarma veya kızarıklık olabilir ancak iltihaplanma, eklemler gibi görülemeyen vücut sistemlerini de etkiler.
Normalde kanda, düşük seviyelerde CRP bulunur. Orta ila ciddi düzeyde yüksek CRP seviyeleri, önemli bir enfeksiyonun veya başka bir inflamatuar durumun belirtisi olabilir.
Doktorlar, aşağıdakiler de dahil olmak üzere belirli hastalıkları teşhis veya ekarte etmek için genelde bir C-reaktif protein (CRP) testi isterler:
Doktorlar ayrıca, iyileşme dönemlerinde enfeksiyon olup olmadığını kontrol etmek için ameliyat veya diğer invaziv prosedürlerden sonra hastaları izlemek amacıyla CRP testini kullanırlar.
CRP testi tek başına bir hastalığı veya iltihaplanmanın vücudun neresinde olduğunu teşhis edemez. Bu nedenle CRP testi sonuçları kişide iltihaplanma olduğunu gösteriyorsa, doktorlar genellikle ilave testler isterler.
Aşağıdakiler dahil olmak üzere ciddi bakteriyel enfeksiyon belirtileri varsa, doktor bir CRP testi isteyebilir:
Doktor, kişiye zaten bir enfeksiyon veya kronik inflamatuar bir durumun teşhisini koyduysa, tedaviyi izlemek için CRP testlerini kullanabilir.
CRP seviyeleri, vücuttaki iltihaplanma miktarına bağlı olarak artar ve azalır. CRP seviyeleri düşerse bu, iltihaplanma tedavisinin işe yaradığının bir işaretidir.
Doktor, bir CRP testine hazırlanmak için ne yapılması gerektiği konusunda hastayı bildirecektir ancak çoğu durumda, bu teste hazırlanmak için özel bir şey yapılması (testten önce aç kalmak gibi) gerekmez.
Bir kan testi için kan alımı sırasında aşağıdaki gibi bir yol izlenir:
Tüm prosedür genellikle beş dakikadan az sürer.
Bir sağlık uzmanı kan örneğini aldıktan sonra test için bir laboratuvara gönderir. Test sonuçları geldiğinde doktor, sonuçları hastayla paylaşacaktır.
Kan testleri, tıbbi test ve taramanın çok yaygın ve önemli bir parçasıdır. Bir kan testi yaptırmanın çok az riski vardır. Kan alınan yerde hafif bir hassasiyet veya morluk olabilir ancak bu genellikle hızlı bir şekilde düzelir.
Çoğu durumda CRP test sonuçları bir veya iki gün içinde alınır ancak kimi zaman bu süre biraz daha uzayabilir.
CRP testi sonuçları da dahil olmak üzere kan testi sonuçlar genellikle aşağıdaki bilgileri sağlar:
Laboratuvarların normal C-reaktif protein (CRP) seviyeleri için farklı referans aralıkları vardır. Kan testi sonuçları alındığında, raporda o laboratuvarın normal CRP aralığının ne olduğunu gösteren bilgiler olacaktır.
Genel olarak normal CRP seviyesi desilitrede (mg/dL) 0,9 miligramdan azdır.
Birçok faktör CRP seviyesini etkileyebilir. Az miktarda bir CRP seviyesi yükselmesi, aşağıdaki koşullar veya durumlardan kaynaklanabilir:
Kadınlar ve yaşlı insanlar doğal olarak daha yüksek CRP seviyelerine sahiptir. Sonuçlar hakkında herhangi bir sorusu olan kişiler, bunları bir sağlık uzmanına danışmalıdırlar.
CRP seviyesi orta ila ciddi derecede yüksekse, bu muhtemelen bir tür iltihaplanmanın olduğu anlamına gelir ancak CRP testi, iltihaplanmanın nedenini veya vücudun neresinde olduğunu gösteremez. Bu nedenle kan testi sonucu yüksek bir CRP seviyesi gösteriyorsa, doktor muhtemelen ek testler isteyecektir.
CRP seviyesinin ne kadar yüksek olduğu farklı anlamlara gelebilir.
Orta yükseklik: Desilitre başına 1,0 ila 10,0 miligram (mg/dL) arasındaki bir CRP testi sonucu, genellikle orta derecede yüksek bir seviye olarak kabul edilir. Bu sonuç, aşağıdakilerden herhangi birini gösterebilir:
Belirgin yükseklik: 10 mg/dL'nin üzerindeki bir CRP testi sonucu genellikle belirgin bir yükselme olarak kabul edilir. Bu sonuç, aşağıdakilerden herhangi birini gösterebilir:
Şiddetli yükseklik: 50 mg/dL'nin üzerindeki bir CRP testi sonucu genellikle şiddetli yükselme olarak kabul edilir. 50 mg/L'nin üzerindeki sonuçların yaklaşık %90'ı akut bakteriyel enfeksiyonlarla ilişkilidir.
Normal CRP seviyesi genellikle 0,9 mg/dL'nin altı olarak kabul edildiği için normal CRP seviyesinin altı ya da düşük CRP seviyesi diye bir şey yoktur.
Daha önce yüksek bir CRP sonucu olan ve şimdi daha düşük bir CRP sonucu alan bir kişi için bu durum muhtemelen, iltihaplanmanızın azaldığı ve/veya iltihaplanma ile ilgili tedavinin işe yaradığı anlamına gelir.
CRP test sonuçları yüksek CRP seviyelerine sahip olunduğunu gösteriyorsa bu, özellikle de seviyeler çok az yükselmişse, mutlaka tedavi gerektiren bir tıbbi durum olduğu anlamına gelmez. Sigara içmek, geçirilen bir yaralanma ve belirli sağlık koşulları gibi çeşitli faktörler CRP seviyesini yükseltebilir. Ayrıca testin toplanmasında, taşınmasında veya işlenmesinde de bir hata olmuş olabilir.
Anormal bir sonucu olanların sonuçlarını doktor değerlendirip hastayla görüşecektir. Doktor, anormal CRP seviyesinin nedenini belirlemek için ek testler isteyebilir.
Anormal bir test sonucu görmek kişi için stresli olabilir. Yüksek bir CRP düzeyine sahip olmak mutlaka tıbbi bir rahatsızlığın var olduğu ve tedaviye ihtiyaç duyulduğu anlamına gelmez. 20 sağlıklı insandan yaklaşık 1'i normal aralığın dışında sonuçlara sahiptir. Anormal seviyenin nedenini belirlemek için daha fazla test yapılmasının gerekip gerekmediğini doktor değerlendirecek ve bunu hastaya açıklayacaktır.
CRP yüksekliğinde en çok görülen belirtiler arasında ateş yüksekliği gelmektedir. Ateş yüksekliği kişide gün boyu devam edebilmektedir. Yüksek ateş bazı durumlarda 40 dereceye kadar varabilmektedir. Ateş yüksekliği bundan dolayı mutlaka önemli bir belirti olarak görülmelidir.
2) Çabuk Yorulma
Kanda CRP yüksekliği sonucunda çabuk yorulma ortaya çıkmaktadır. Kişi gündelik yaşamında yapmış olduğu eforlarda ya da başka egzersizlerde çabuk yorulurlar. Diğer kişilere göre daha hızlı yorulan bu kişiler bir takım spor faaliyetlerini de tam olarak gerçekleştiremezler. Çabuk yorulmanın yanında halsizlik de ortaya çıkmaktadır. Aynı zamanda sabah yorgun uyanmak da yine CRP yüksekliği sebepleri arasında görülmektedir.
3) Ağrı
Vücut kırgınlığı ile birlikte ağrı da ortaya çıkmaktadır. Ağrı vücudun bütün eklem bölgelerinde görülmektedir. Ağrı CRP yüksekliğinde görülen en yaygın belirtilerden bir tanesidir. Ağrı kesici ile birlikte hafifleyebilmektedir. Ağrı birçok kişinin yaşadığı durumdur..
4) Mide Bulantısı
En sık görülen belirtilerden bir tanesi de mide bulantısıdır. Kişinin kanında ortaya çıkan CRP yüksekliği ile birlikte mide bulantısının yanında kusma da görülmektedir. En yaygın belirtiler arasında mide bulantısı gelmektedir.
5) Uyku Bozukluğu
Kanda ve yağ hücrelerinde CRP yüksekliğinde uyku bozukluğu gelmektedir. Gece boyunca kişide uyku bozukluğu ortaya çıkmaktadır. Uyku bozukluğu haftalar boyunca devam etmektedir. Uykusuzluğa bağlı olmak üzere de gün boyunca uyuklama hali söz konusudur.
CRP Kaç Olursa Tehlikeli Olur?
CRP yüksekliği tehlikeli bir durumdur. CRP testi ile birlikte CRP'nin tehlikeli seviyede olup olmadığı ortaya çıkmaktadır. CRP'nin normal değeri 1 - mg/L olarak bilinmektedir. Eğer bu değer 10 mg/L ve üstü çıkarsa CRP tehlikeli boyutlara ulaşmış demektir. Bu durumda mutlaka tedavi seçeneklerinin değerlendirilmesi gerekir.
Nasıl Tedavi Edilir?
CRP yüksekliği şikayeti nedeni ile ilk olarak yapılan tedavi seçeneği sağlıklı beslenmektir. Eğer bir kişi sağlıklı beslenmiyorsa CRP yüksekliği söz konusu olabilir. Bunun için doktor tarafından hastaya verilen diyetisyen menüsü vardır. CRP için aynı zamanda gereksiz ilaç kullanımından da kaçınılması gerekir. Özellikle gereksiz yere antibiyotik tüketmek doktor tavsiyesi olmadan başka ilaçlar kullanılmaması CRP tedavisi için önem teşkil etmektedir. CRP tedavisi için de yapılan bir diğer şey ise düzenli olarak egzersiz yapmaktır. Hareketsiz bir yaşam bu hastalığın tedavisini zorlaştırıcı etmenler arasında yer almaktadır.
C-reaktif protein, karaciğerin iltihaplanmaya tepki olarak ürettiği bir maddedir. CRP(C-reaktif protein testi) kandaki bu proteinin miktarını ölçer. Test, iltihaba neden olan akut ve kronik durumları teşhis etmeye yardımcı seafoodplus.info testi başta enfeksiyon tanısı olmak üzere doktorlarca hastalarından en sık istenilen testlerin başında gelmektedir.
Kanda CRP testi yüksekliği farklı nedenlere bağlı seafoodplus.info nedenleri birlikte inceleyelim:
Çok çeşitli enflamatuar durumlar, aşağıdakiler de dahil olmak üzere yüksek C-reaktif protein (CRP) seviyelerine neden olabilir:
miligramdan (mg/L) ve üstü CRP seviyeleri neredeyse her zaman ciddi bir rahatsızlığın işaretidir. En sık görülen neden şiddetli bir enfeksiyondur, ancak yetersiz tedavi gören bir otoimmün hastalık veya şiddetli doku hasarı da yüksek CRP seviyelerine yol açabilir.
Bir CRP testi yapmadan aç kalmaya ya da susuz kalmaya gerek yoktur. Bununla birlikte, yüksek hassasiyetli bir CRP (hs-CRP) testine sahip kişilerin aynı anda başka kan testlerine girmesi muhtemeldir ve bunlar saat önceden aç kalmayı gerektirebilir.
Hs-CRP testi (High Sensitive) ise, CRP testinden farklıdır. Hs-CRP testi, kan dolaşımındaki daha düşük CRP seviyelerini (–10 mg/L) tespit ederken, CRP testi seviyeleri daha yüksek bir aralıkta (, mg/L) ölçer. Doktorlar, bir kişinin kardiyovasküler hastalık geliştirme riskini değerlendirmek için hs-CRP testini kullanacaklardır.
Hs-CRP değerlerinde yüksekliğie çeşitli faktörler yol açabilir. Bunları aşağıda sizlerle paylaşıyoruz:
Test için numune almak sadece birkaç dakika sürecektir, damardan kan örneği küçük bir iğneye nispeten ağrısız olarak elde edilmektedir.
Yüksek CRP seviyelerinin belirtileri tamamen onlara neden olan altta yatan duruma bağlıdır.
Orta derecede enfeksiyon veya yaralanmaya veya kronik inflamasyona neden olan koşullara sahip birçok kişi benzer semptomlarla karşılaşabilir. Bunlar şunları içerir:
Çok yüksek CRP seviyelerine sahip kişilerin akut bakteriyel bir enfeksiyonu olması muhtemeldir.
Akut enfeksiyon belirtileri şunlardır:
CRP normal değerleri merak edilen bir seafoodplus.info konuda en değerli bilgi tahlil sonucunu raporlayan laboratuvarın tahlil sonucunda belirttiği referans değerleridir.
Bununla birlikte, genel bir kural olarak, aşağıda genel olarak CRP normal değerlerini bulabilirsiniz:
Hs - CRP test sonuçları, bir kişinin kardiyovasküler hastalık riskini buna göre gösterir:
Hafif veya orta derecede yüksek olan CRP seviyelerinin yorumlanması zor olabilir.
Çok çeşitli koşullar CRP seviyelerini biraz artırabilir ve CRP için standart referans aralığı olmadığından, CRP seviyelerine tek başına bakarak herhangi bir sonuç çıkarmanın hiçbir yolu yoktur.
Aşağıdaki faktörler CRP seviyelerini yorumlamayı da zorlayabilir:
Doktor genellikle bir kişinin sağlığı hakkında geniş bir genel bakış elde etmek için diğer testler yanında CRP testi ister. Bu, bir dizi tıbbi faktörü dikkate almalarını sağlayacaktır.
Doktor da sıklıkla CRP düzeylerinin tanı koymadan önce zamanla nasıl değiştiğini görmek için testi tekrarlamak isteyecektir.
Bununla birlikte, diğer dış faktörlerden bağımsız olarak, 10 mg/L'nin üzerindeki CRP seviyeleri tipik olarak altta yatan bir inflamatuar soruna işaret eder.
En Olası Nedeni Nedir?
Genellikle, orta derecede yüksek CRP seviyeleri, bir eklem enfekte olduğunda ortaya çıkan RA veya bulaşıcı artrit nedeniyledir.
Önemli ölçüde yüksek CRP seviyeleri, bakteriyel veya fungal enfeksiyonlar gibi ciddi enfeksiyonlarla ortaya çıkmaktadır. Enfeksiyon, 10 mg/L'den büyük CRP seviyelerini içeren vakaların yaklaşık yüzde 80'inden sorumludur.
Bazen bazı kanserler ve Perikardit gibi önemli inflamasyona neden olabilecek diğer koşullar nedeniyle daha yüksek seviyeler de ortaya çıkar.
Doktorlar vücuttaki CRP düzeylerini tespit etmek için CRP ve hs-CRP testlerini kullanırlar. Proteinin yüksek seviyeleri, altta yatan bir durumu veya daha yüksek bir kardiyovasküler hastalık riskini gösterebilir. Yüksek seviyelerin tedavisi nedene göre farklılık gösterecektir.
Bir dizi koşul, hafif veya orta derecede yüksek CRP seviyelerine neden olabilir, ancak çok yüksek CRP seviyelerinin yorumlanması genellikle daha kolaydır.
Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz.Soru sormak için tıklayın.
Yorum yapabilmek için giriş yapmış olmanız gerekmektedir.