C-Reaktif Protein (CRP) Testi Nedir? Yüksek CRP Ne Anlama Gelir?, başlıklı yazımızda bu konunun tüm detaylarına değinmeye çalışacağız. C-reaktif protein (CRP) testi, kandaki C-reaktif protein seviyesini ölçer. Karaciğer, iltihaplanmaya yanıt olarak CRP'yi kan dolaşımına bırakır. Doktorlar, enfeksiyonlar ve belirli otoimmün hastalıklar gibi birkaç farklı inflamasyon nedenini teşhis etmeye ve izlemeye yardımcı olması amacıyla bu testi kullanır.
C-reaktif protein (CRP) testi, kanda karaciğer tarafından üretilen bir protein olan C-reaktif proteinin miktarını ölçer. Karaciğer, iltihaplanmaya cevap olarak CRP'yi kan dolaşımına iletir.
Vücut rahatsız edici bir ajanla (virüsler, bakteriler veya toksik kimyasallar gibi) karşılaştığında veya bir yaralanma meydana geldiğinde bağışıklık sistemini harekete geçirir. Bağışıklık sistemi ise ilk karşılıkları gönderir. Bunlar inflamatuar hücreler ve sitokinlerdir.
Bu hücreler, bakterileri ve diğer rahatsızlık yaratan ajanları tuzağa düşürmek için inflamatuar bir tepki başlatır veya yaralı dokuyu iyileştirmeye başlar. Sonuç; ağrı, şişlik, morarma veya kızarıklık olabilir ancak iltihaplanma, eklemler gibi görülemeyen vücut sistemlerini de etkiler.
Normalde kanda, düşük seviyelerde CRP bulunur. Orta ila ciddi düzeyde yüksek CRP seviyeleri, önemli bir enfeksiyonun veya başka bir inflamatuar durumun belirtisi olabilir.
Doktorlar, aşağıdakiler de dahil olmak üzere belirli hastalıkları teşhis veya ekarte etmek için genelde bir C-reaktif protein (CRP) testi isterler:
Doktorlar ayrıca, iyileşme dönemlerinde enfeksiyon olup olmadığını kontrol etmek için ameliyat veya diğer invaziv prosedürlerden sonra hastaları izlemek amacıyla CRP testini kullanırlar.
CRP testi tek başına bir hastalığı veya iltihaplanmanın vücudun neresinde olduğunu teşhis edemez. Bu nedenle CRP testi sonuçları kişide iltihaplanma olduğunu gösteriyorsa, doktorlar genellikle ilave testler isterler.
Aşağıdakiler dahil olmak üzere ciddi bakteriyel enfeksiyon belirtileri varsa, doktor bir CRP testi isteyebilir:
Doktor, kişiye zaten bir enfeksiyon veya kronik inflamatuar bir durumun teşhisini koyduysa, tedaviyi izlemek için CRP testlerini kullanabilir.
CRP seviyeleri, vücuttaki iltihaplanma miktarına bağlı olarak artar ve azalır. CRP seviyeleri düşerse bu, iltihaplanma tedavisinin işe yaradığının bir işaretidir.
Doktor, bir CRP testine hazırlanmak için ne yapılması gerektiği konusunda hastayı bildirecektir ancak çoğu durumda, bu teste hazırlanmak için özel bir şey yapılması (testten önce aç kalmak gibi) gerekmez.
Bir kan testi için kan alımı sırasında aşağıdaki gibi bir yol izlenir:
Tüm prosedür genellikle beş dakikadan az sürer.
Bir sağlık uzmanı kan örneğini aldıktan sonra test için bir laboratuvara gönderir. Test sonuçları geldiğinde doktor, sonuçları hastayla paylaşacaktır.
Kan testleri, tıbbi test ve taramanın çok yaygın ve önemli bir parçasıdır. Bir kan testi yaptırmanın çok az riski vardır. Kan alınan yerde hafif bir hassasiyet veya morluk olabilir ancak bu genellikle hızlı bir şekilde düzelir.
Çoğu durumda CRP test sonuçları bir veya iki gün içinde alınır ancak kimi zaman bu süre biraz daha uzayabilir.
CRP testi sonuçları da dahil olmak üzere kan testi sonuçlar genellikle aşağıdaki bilgileri sağlar:
Laboratuvarların normal C-reaktif protein (CRP) seviyeleri için farklı referans aralıkları vardır. Kan testi sonuçları alındığında, raporda o laboratuvarın normal CRP aralığının ne olduğunu gösteren bilgiler olacaktır.
Genel olarak normal CRP seviyesi desilitrede (mg/dL) 0,9 miligramdan azdır.
Birçok faktör CRP seviyesini etkileyebilir. Az miktarda bir CRP seviyesi yükselmesi, aşağıdaki koşullar veya durumlardan kaynaklanabilir:
Kadınlar ve yaşlı insanlar doğal olarak daha yüksek CRP seviyelerine sahiptir. Sonuçlar hakkında herhangi bir sorusu olan kişiler, bunları bir sağlık uzmanına danışmalıdırlar.
CRP seviyesi orta ila ciddi derecede yüksekse, bu muhtemelen bir tür iltihaplanmanın olduğu anlamına gelir ancak CRP testi, iltihaplanmanın nedenini veya vücudun neresinde olduğunu gösteremez. Bu nedenle kan testi sonucu yüksek bir CRP seviyesi gösteriyorsa, doktor muhtemelen ek testler isteyecektir.
CRP seviyesinin ne kadar yüksek olduğu farklı anlamlara gelebilir.
Orta yükseklik: Desilitre başına 1,0 ila 10,0 miligram (mg/dL) arasındaki bir CRP testi sonucu, genellikle orta derecede yüksek bir seviye olarak kabul edilir. Bu sonuç, aşağıdakilerden herhangi birini gösterebilir:
Belirgin yükseklik: 10 mg/dL'nin üzerindeki bir CRP testi sonucu genellikle belirgin bir yükselme olarak kabul edilir. Bu sonuç, aşağıdakilerden herhangi birini gösterebilir:
Şiddetli yükseklik: 50 mg/dL'nin üzerindeki bir CRP testi sonucu genellikle şiddetli yükselme olarak kabul edilir. 50 mg/L'nin üzerindeki sonuçların yaklaşık %90'ı akut bakteriyel enfeksiyonlarla ilişkilidir.
Normal CRP seviyesi genellikle 0,9 mg/dL'nin altı olarak kabul edildiği için normal CRP seviyesinin altı ya da düşük CRP seviyesi diye bir şey yoktur.
Daha önce yüksek bir CRP sonucu olan ve şimdi daha düşük bir CRP sonucu alan bir kişi için bu durum muhtemelen, iltihaplanmanızın azaldığı ve/veya iltihaplanma ile ilgili tedavinin işe yaradığı anlamına gelir.
CRP test sonuçları yüksek CRP seviyelerine sahip olunduğunu gösteriyorsa bu, özellikle de seviyeler çok az yükselmişse, mutlaka tedavi gerektiren bir tıbbi durum olduğu anlamına gelmez. Sigara içmek, geçirilen bir yaralanma ve belirli sağlık koşulları gibi çeşitli faktörler CRP seviyesini yükseltebilir. Ayrıca testin toplanmasında, taşınmasında veya işlenmesinde de bir hata olmuş olabilir.
Anormal bir sonucu olanların sonuçlarını doktor değerlendirip hastayla görüşecektir. Doktor, anormal CRP seviyesinin nedenini belirlemek için ek testler isteyebilir.
Anormal bir test sonucu görmek kişi için stresli olabilir. Yüksek bir CRP düzeyine sahip olmak mutlaka tıbbi bir rahatsızlığın var olduğu ve tedaviye ihtiyaç duyulduğu anlamına gelmez. 20 sağlıklı insandan yaklaşık 1'i normal aralığın dışında sonuçlara sahiptir. Anormal seviyenin nedenini belirlemek için daha fazla test yapılmasının gerekip gerekmediğini doktor değerlendirecek ve bunu hastaya açıklayacaktır.
Hastalıkların teşhisi için yapılan en önemli testlerden biri kan testidir. Kan tahlilleri yapılarak çıkan değerler sonucunda teşhis konuluyor. Burada bakılan değerlerden biri de CRP değeri yani C-reaktif protein. Kan serumunuzdaki CRP konsantrasyonu ölçülerek enfeksiyon, tümör, kalp krizi gibi önemli hastalıkların teşhisini netleştirmek istenir. Ya da hastalıklara karşı uygulanan tedavinin işe yarayıp yaramadığı test edilir. CRP düşüklüğü ve CRP yüksekliği durumuna göre doktor yorum yapar. Kanda CRP değeri yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir? İşte merak edilenler…
CRP NEDİR?
Karaciğerde üretilen proteinlerden birine CRP adı verilmektedir. Açılımı C-reaktif protein olarak bilinmektedir. Kan tahlillerinde CRP değerine bakılarak hastalık teşhisi ya da hastalığın tedavisinde hangi aşamada olunduğu ölçülebilir. CRP değeri sağlıklı kişilerde çok düşüktür. Hastalık riski taşıyanlarda ise yüksektir, 24 saat içerisinde kata kadar artabilmektedir.
CRP DÜŞÜKLÜĞÜ
CRP değerinin düşüklüğü hastalık riskinin o kadar az olması demektir. CRP' nin kan plazmasındaki normal değeri mg/L'nin altındadır. CRP en çok kalp ve damar hastalıkları için ölçüm değeri olarak kullanılır. Bu yüzden CRP değeri düşükse kalp ve damar hastalığı riskiniz de o derece düşüktür. Daha önce bir hastalığınız varsa ve tedavi sürecindeyseniz CRP değerinin düşüklüğü o hastalığın iyileştiğine işarettir.
CRP YÜKSEKLİĞİ
CRP değeri yüksekliği doğrudan hissedilemez. Enfeksiyon durumunda CRP değeri yükselişi vücut ısısını tetikler. Bu ısı artışı ağrı, kızarıklık, halsizlik ve yorgunluk verebilir. CRP değerinin yüksekliği bu şekilde anlaşılır. Sağlıklı kişilerde CRP değeri düşük olduğu için CRP değerinin yükselmesi hastalık belirtisidir. Kalp krizi, tümöre işaret edebilir. Tabii sadece CRP değerine göre tanı konmaz. Tanının kesin konulabilmesi için çeşitli tetkikler de yapılması gerekir.
CRP NEDEN YÜKSELİR?
CRP aşağıda verilen hastalık veya vücutta meydana gelen travma durumlarında yükselebilir. CRP yüksek çıkması hastalıkların teşhisi için önemli bir veridir.
CRP değerinin düşmesi için önce hastalığın teşhis edilmesi gerekir. Daha sonra tedavi planlaması yapılması gerekir. Direk CRP değerini düşürmek için herhangi bir ilaç yoktur. Fakat hastalığın tedavisi antibiyotik gerektiriyorsa antibiyotik tedaviye yanıt verirse CRP değeri düşüyor demektir. CRP antibiyotikle düşer mi? Sorusunun yanıtı da budur. Antibiyotikle düşmeyen CRP değeri için tedavi süreci için muhakkak uzman bir doktora görünmenizde fayda vardır.
KAN TAHLİLİNDE CRP DEĞERİ
Sağlık kuruluşların yapılan kan tahlillerinde CRP değerine bakıldığından bahsetmiştik. CRP normal değerleri sağlıklı bireylerin %90'ında mg/L'nin altında olduğu belirlenmiştir. CRP kaç olmalı? İşte yanıtı:
Not: Bu değerler Amerikan Kalp Birliği (American Heart Association, AHA) tarafından belirlenmiştir.
Bilirubin Nedir? Bilirubin Yüksekliği Ne Demek, Nasıl Düşürülür, Normal Değerleri ve Referans Aralığı Nedir?