Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri Nelerdir Açıklayınız
kaynağı değiştir]
Ana madde: Türkiye'de laiklik
Laik toplum ve devlet yapısına verdiği önemle Ziya Gökalp, Fuat Köprülü, Atatürkçü düşünceyi edebiyat alanına kazandıran Falih Rıfkı Atay, Türk Hümanizmi eseri ile Suat Sinanoğlu, Atatürk döneminin Millî Eğitim Bakanı ve Dünya Klasikleri'nin Türkçeye çevrilmesini sağlayan Hasan Âli Yücel, Tonguç Baba olarak anılan ve Köy Enstitüleri alanındaki üstün çalışmaları ile bilinen İsmail Hakkı Tonguç, Cumhuriyet'in 50. yılına armağan ettiği Türkiye'de Çağdaşlaşma isimli kitabı Türkiye Cumhuriyeti tarihinin 75 adetlik ender kitapları arasında gösterilen Niyazi Berkes, daha gerilere gidilecek olursa Yunus Emre gibi tarihi kişilikler Türkiye'de hümanist değer yargısının gelişmesine rehberlik eden saygın düşünürler oldular.
Türk Hümanizmi adlı eserinde Suat Sinanoğlu, Atatürk'ün devrimlerinin ve reformlarının getirdiği kurum ve kuruluşların hümanist ruhu temsil ettiklerini ve bu ruhun TBMM, Medeni Kanun gibi eserleri taşıdığını belirtti. Bir insani değerler sistemi olarak tanımlanan hümanizm, cinsiyet, inanış veya başka bir fark gözetmeyen ulusçu ve eşitlikçi yapısı ile Laik Cumhuriyet'in temel felsefesi olduğu biçiminde yorumlandı.
Din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması yolunda hukuk alanında yapılan devrimler ve yenilikler, Cumhuriyet döneminin en önemli çağdaşlaşma hamleleri olarak ceza hukuku ve medeni hukuk düzenlemeleri ile gerçekleştirildi. Kadın veya erkek, kişisel kanaatlerine bağlı olmaksızın tüm vatandaşların eşit yasal haklara sahip olmaları ve hukuk birliğinin tesis edilmesi bu alanlardaki düzenlemeler ile gerçekleştirildi. Gerçekleştirilen hukuk devrimi ile Sened-i İttifak'tan bu yana devam eden anayasallaşma süreci tamamlandı, hem hukuk hem de eğitim alanlarında Tanzimat ile birlikte oluşturulan ikili yapılara son verildi ve çağdaşlaşma süreci temellerine oturtuldu.
Türkiye Cumhuriyeti, ulusal bir devlet olarak kurulmuştur. Yani toplum, kendi kaderi hakkında karar verebilme erkine sahiptir ki; bu topluluğa “Türk ulusu” denir. Ulusun tebaası ne bir ırk, ne de bir ümmettir. Ulus, haklarını akla göre düzenleyen toplumdur. Bu bakımdan egemenliğin kayıtsız şartsız ulusun olması demek, devletin “lâik” olması demektir. Bazı çevreler, Türk Hukuku’nda lâikliğin bir tanımının olmadığını iddia etmektedirler. Oysa Anayasanın 24. maddesi, lâikliği, rasyonalist felsefenin çözümlemesine göre tanımlamıştır:[2]
“
Kimse, Devletin sosyal, ekonomik, siyasî veya hukukî temel düzenini kısmen de olsa, din kurallarına dayandırma veya siyasî veya kişisel çıkar yahut nüfuz sağlama amacıyla her ne suretle olursa olsun, dini veya din duygularını yahut dince kutsal şeyleri istismar edemez ve kötüye kullanamaz.
„
— Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Madde 24[3]
Dünyada lâiklik[değiştir kaynağı değiştir]
Ana madde: Dünyada laiklik
Laik devletler
Resmî dini olan devletler
Belirsiz veya veri yok
Anayasasında lâikliği deklare eden devletler[değiştir
Bu yazımızda cumhuriyet yönetiminin değerleri nelerdir yazınız kısaca olarak bilgi aktaracağız.
Cumhuriyet, halkın kendi kendini yönetmesidir. Cumhuriyet, halkın egemenliğine dayanan bir yönetimdir. Bu nedenle dünya tarihinde ve günümüzde en çok tercih edilen sistemlerden biridir. Cumhuriyet yönetimi de her yönetim gibi bazı değerler üzerinde yükselmektedir.
Cumhuriyet yönetiminin değerleri şu şekildedir:
*Cumhuriyet yönetiminde seçme ve seçilme hakkı milletin elindedir.
*Cumhuriyet yönetiminde hukukun üstünlüğü ön plandadır.
*Cumhuriyet yönetimi hukuki olarak kanunlara bağlı olarak işler.
*Cumhuriyet yönetiminde halk kanunlar önünde eşittir.
*Cumhuriyet yönetiminde seçme ve seçilme hakkı vardır.
*Cumhuriyet yönetiminde fikir hürriyeti bulunmaktadır.
*Cumhuriyet yönetiminde özel hayata saygı bulunmaktadır.
*Cumhuriyet yönetiminde sosyal devlet yapısı ön plana çıkmaktadır.
*Cumhuriyet yönetiminde milli irade belirleyici rol oynamaktadır.
Laiklik
Başlığın diğer anlamları için Laik (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Laiklik veya laisizm (laïcitéFransızcadan), devlet yönetiminde dinin veya dinsizliğin referans alınmamasını ve devletin din veya dinsizlik karşısında tarafsız ve tepkisiz olmasını savunan ilkedir.
FransızcadanTürkçeye geçmiş olan "laik" sözcüğü, "din adamı olmayan kimse; din adamı dışında kalan halk" anlamına gelen Latince "laicus" sözcüğünden gelmektedir. Roma döneminde din adamlarına "Clerici", din adamı olmayanlara da "Laici" adı veriliyordu. Aynı terimin İngilizce karşılığı ise secularity olup, din ve devlet işlerinin ayrı tutulması anlamına gelir. Latince bir kelime olan çağ anlamına gelen "saeculum" kelimesinden geçmiştir. Sekülerizm Türkçeye lâiklik, çağdaşlaşma veya dünyevileşme olarak üç farklı terimle çevrilebilmektedir. Fransa'da lâiklik için Laïcité (Laicisme) terimleri kullanılmaktadır. Kavramlar, her iki biçimde de cismi ve bilimsel olan ile soyut ve dinsel olanın birbirine karıştırılmamasını ifade etmektedir.
