kaynağı değiştir]
1935'te, dil komisyonunun çalışmalarının ve Varşova Doğu Enstitüsü'ndeki kongrenin sonuçlarına göre Kumyk, Bağımsız Kafkasya Komitesi (esas olarak Dağ Cumhuriyeti'nin liderlerinden oluşan) tarafından "ortak bir kabileler arası" olarak seçildi. tüm Kuzey Kafkas kabilelerinin dili." Aşağıdaki diller değerlendirmeye sunuldu: Kumyk, Abhaz, Adige, Avar, Çeçen, Osetçe.[150]
Kumuklar, Türk dillerinin Kıpçak grubunun Kıpçak-Polovtsian alt grubuna ait olan Kumuk dilini konuşurlar. Bununla birlikte, Kumuk dilinin çekirdeği 7-10. yüzyıllarda oluşmuştur. Hazar devletinin bağırsaklarında ve Hazar-Bulgar substratı üzerinde oluşturulmuş ve ardından Oğuz-Kıpçak substratının üzerine empoze edilmiştir. 1930'lara kadar, Dağıstan'dan Kabardey'e kadar, Kuzey Kafkasya'nın geniş bir bölgesinde ortak lingua franca idi.[138][139][140][141]
Kumuk dili, Dağıstan ve Kuzey Kavaz'ın eski yazılı edebi dillerinden biridir. 20. yüzyıl boyunca, Kumuk dilinin yazımı dört kez değişti: 20'li yılların başında geleneksel Arap yazısı değiştirildi, 1929'da önce Latin alfabesi ve ardından 1938'de Kiril alfabesi (Kiril alfabesi) ile değiştirildi. ayrıca 40'lı 50'li yılların başında reform yaptı).
Kumuk diline en yakın diller Karaçay-Balkarca, Kırım Tatarcası ve Karaycadır[190]. N. A. Baskakov, Codex Cumanicus yazılı anıtına dayanarak modern Karayca, Karaçay-Balkarca, Kumukca, Kırım Tatarcası ve Memluk Kıpçaklarının dilini Kuman diliyle bir gruba dahil etti. A. N. Samoilovich de Kuman dilini Karaçay-Balkarca ve Kumyk diline yaklaştırdı.[142]
Kumuklar arasında Rusça, 19. ve 20. yüzyılın ilk yarısından gelen göçmenlerin torunları arasında Türkçe ve Arapça da yaygındır.
Kumuk dilinin lehçeleri arasında Buinak ve Khasavyurt (Edebi Kumyk dilinin temelini oluşturan), Podgorny, Kaitag, Terek (Mozdok ve Bragun)[192] vardır.[143]