Dalgıç Kıyafetiyle Fenalaşan Ressam

NE HAYAT BE! YABANCILAR İÇİN TÜRKÇE MEŞHURLAR Hazırlayan ve Derleyen: Dr. Mustafa Yasin BAŞÇETİN

1

İçindekiler AAMİR KHAN 4 ALİ ŞERİATİ 8 ALİYA İZZETBEGOVİÇ 10 BAHTİYAR VAHABZÂDE 13 ALBERT EİNSTEİN 15 KEMAL SUNAL 17 MİCHELANGELO 22 LEONARDO DA VİNCİ 27 SELAHADDİN EYYÛBÎ 31 ÖMER HAYYAM 34 NİZAR KABBANİ 40 NİKOLA TESLA 43 NAPOLYON BONAPARTE 46 NAİM SÜLEYMANOĞLU 53 MUHAMMED ALİ 58 MİMAR SİNAN 64 YUNUS EMRE 71 VINCENT VAN GOGH 75 SİGMUND FREUD 77 MİCHAEL JORDAN 82 MİCHAEL SCHUMACHER 88 MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN RUMİ 93 MEHMET ÂKİF ERSOY MARTİN LUTHER

2

B1 SEVİYESİNDEKİ METİNLER

3

AAMİR KHAN (Halen / Hint Oyuncu, Yönetmen, Senarist ve Yapımcı)

➢ Sanatçı Ailenin Sanatçı Çocuğu Khan, 14 Mart tarihinde Hindistan’ın Maharashtra eyaletinin başkenti Mumbai (Bombay) şehrinde doğdu. Babası yapımcı Tahir Hüseyin’dir. Amcası Nasir Hüseyin de yapımcı ve yönetmendir. Ayrıca kendisinden küçük üç kardeşinden Faysal ve yeğeni İmran da aktördür. ➢ Filme Sekiz Yaşında Merhaba Sekiz yaşında Nasir Hussain'in müzikal filmi Yaadon Ki Baaraat () filminde şarkı söyledi. Bir sonraki yıl Madhosh filminde Mahendra Sandhu'nun gençliğini canlandırdı (). Bu filmin yapımcısı babasıydı. ➢

Aamir Sporda Başarılıyken Babası Film Yapımcılığına Veda Ediyor.

Lise yıllarında eyalet tenis turnuvasında şehrini temsil etti ve şampiyon oldu. Fakat bu yıllarda yapımcı babasının filmleri başarısız olmuş, hep kredi borcu ödemek zorunda kalmışlardır. Bankalar bu kredi borçları yüzünden günde en az 30 kere onları arıyordu. ➢ Film Kariyeri Khan, yılları arasında 50’den fazla filmde rol aldı. Bunların çoğunda yönetmen, yapımcı veya senarist görevi de yaptı. Aamir Khan, başarılı kariyeri boyunca, Hint sinema tarihinin en etkileyici ve popüler aktörü oldu. Dört Ulusal Film Ödülü ile yedi Filmfare Ödülü kazandı. Bu ödüllerin içinde en iyi oyuncu, en iyi film, en popüler film, en iyi yönetmen ödülleri vardı. ➢ Bazı İlginç Özellikleri ➢ Sigara ve alkolden nefret eder. ➢ Hayranlarının balmumu heykelini yapmasını reddetti ve bu konuda şunu söyledi: “Bu, benim için önemli bir şey değil. İnsanlar isterlerse benim filmlerimi izlerler zaten.”

➢ Aamir Khan ödül törenlerine görmezden geldi. ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢

katılmıyor.

Çünkü daha önceleri h e r k e s onu

PK adlı filmde başrol oynadı. Bu film Hindistan tarihinde hasılat rekoru kırdı. Onun lakabı “Bay Mükemmeliyetçi” dir. Aamir Khan Bolywood’un en çok para kazanan oyuncusudur. Time dergisi ’te onu dünyanın en etkili insanı arasında gösterdi. Müslüman’dır ve aslen Afgan’dır. En sevdiği yemek bir Hint yemeği: Mughlai Cuisine. En sevdiği evcil hayvan: Köpek. 4

➢ Ona göre en başarılı aktör: Leonardo Dicaprio.

5

DEĞERLENDİRME 1. A) B) C) D)

Doğru Seçeneği İşaretleyiniz Khan’ın lakabı nedir? Aaamir Bay Mükemmeliyetçi Nasir Tahir

2. A) B) C) D)

Khan’ın babası ne iş yapıyordu? Oyuncu Kasap Yapımcı Polis

3. A) B) C) D)

Khan ilk filmini kaç yılında oynadı? Bin dokuz yüz yetmiş iki Bin dokuz yüz yetmiş üç Bin dokuz yüz yetmiş dört Bin dokuz yüz yetmiş beş

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 1. Khan’ın babası çok başarılıydı. ( 2. Khan futbolda şampiyon oldu ( 3. Khan ödül törenlerine hep katılır ( 4. Khan çok para kazanıyor. ( 5. Khan Hindistanlı bir Afgan’dır. (

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • Aktör Turnuva • Şampiyona Oyuncu • Ama, lakin Tören • Merasim, seremoni Fakat • Bundan dolayı Önemli • Sebebiyle İzlemek • Minimum, asgari Zorunda • Mecbur yüzünden • Defa, kez kere • Ya da veya • Vazife Bu yüzden • Meşhur, ünlü Ulusal • Milli Ödül • Mükafat Popüler • Seyretmek En az • Mühim Görev • Süresince Lakap • Takma ad boyunca

Boşlukları Doldurunuz 1. Khan, ……………. ve …………… nefret eder. 2. Khan’ın en sevdiği ……………… hayvan köpektir. 3. Khan için en ……………. aktör seafoodplus.info’dur. Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz 1. Yönetmen ( ) a) Tesir gücü olan 2. Yeğen ( ) b) Bir rolü oynamak 3. Canlandırmak ( ) c) Film hikâyesi yazan 4. Senarist ( ) d) Kardeş çocuğu 5. Etkili ( ) e) Film oyuncularını yöneten kişi 6. Nefret etmek ( ) f) Bankadan faizli borç almak 7. Kredi 8. Görmezden gelmek

) ) ) ) )

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • Yaşlılık, ihtiyarlık Başarılı • Kabul etmek Reddetmek • Çok sevmek Nefret etmek 9. Kariyer ( ) ı) Bilmiyor gibi yapmak

( ) g) Hiç sevmemek ( ) h) Meslek hayatı 6

• •

Yabani, vahşi Başarısız

Gençlik Evcil

7

ALİ ŞERİATİ (/İranlı sosyolog, aktivist ve yazar)

➢ Bir Düşünür Büyüyor Ali Şeriati, 23 Kasım 'te İran’ın Horasan eyaletine bağlı Sabzevar şehrinde doğdu. Babası, Öğretmen Muhammed Taki'dir. Şeriati, eğitim yıllarında ülkedeki yoksulluğu fark etti ve yoksul insanları yakından gördü. ➢ Bir Bilim Adamı mı Yetişiyor? Üniversite eğitimini İran’da bitirdi. Ardından

Paris’te edebiyat

alanında

doktorasını yaptı. İran’a döndü ama hapse girdi. ’te ise serbest kaldı. Önce Meşhed Üniversitesi daha sonra Hüseyniye-i İrşad Enstitüsünde dersler verdi. Şeriati’nin kısa zamanda popüleritesi arttı. Özellikle İslam’ı doğru anlatmak amacıyla 30’a yakın yapıt yazdı. ➢ Şeriati Neden Önemli? Şeriati’ye göre o güne kadar İslam eksik ve yanlış anlatılıyordu. Bu konuya yeni ve farklı fikirler getiren Şeriati, İslam dünyasında büyük ilgi çekti. Birçok Müslüman Şeriati’den etkilendi. Bu durumdan İran Şahı rahatsız

oldu. Şah, Şeriati’nin

öğrencileri için tutuklama emri verdi. Fakat Şeriati ve öğrencileri yılmadı. ➢ Bir Güneş Batıyor Şeriati, ’de kalp yetmezliğinden vefat etti. Fakat bunun hakkında hala şüpheler var. Şeriati’nin tüm insanların eşit olmasını istemesini günümüzde de birçok insan beğenmektedir. ➢ Şeriati’den İnciler ➢ İbadetinden kul kendi sorumludur ama adaletsizlikten tüm insanlık.

➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢

İnsan bazen hiç kimsenin olmamasına ne kadar da muhtaçtır! Mürekkep akmazsa kan akar. Fakirlik varsa cehalet de vardır. Göç, insanı, ileri düzeyde özgürleştirir ve böylece insan medeniyet inşa eder. Kim daha fazla insan ise, daha fazla dertli olur. Aydınların misyonu topluma siyasi önderlik yapmak değil, toplumu bilinçlendirmektir.

8

DEĞERLENDİRME 1. A) B) C) D)

Doğru Seçeneği İşaretleyiniz Şeriati hangi eyalette doğdu? Horasan Sabzevar İran Meşhed

2. Ali Şeriati yapmıştır? A) Münih B) Paris C) New York D) Londra 3. A) B) C) D)

doktorasını

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 1. Şeriati Sabzevar’da doğdu. ( 2. Şeriati dini doğru anlatmak istedi ( 3. Şeriati edebiyatta yüksek lisans yaptı. ( 4. Şeriati ’de öldü. ( 5. İnsanlar Şeriati’den etkilendi. (

nerede

Ali Şeriati niçin vefat etti? Kalp yetmezliğinden Veremden Kanserden Akciğer yetmezliğinden

Boşlukları Doldurunuz 1. Şeriati, İran’daki ……………. fark etti. 2. İnsanların Şeriati’den etkilenmesi İran Şahı’nı …………………. . seafoodplus.infoten

kul ………….……………… ama adaletsizlikten tüm insanlık. Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz 1. Misyon ( ) a) Kalem boyası 2. Ruh ( ) b) Can, hayat sebebi 3.Mürekkep ( ) c) Rahatlık, memnuniyet seafoodplus.info ( ) d) Meşhur ve yaygın olma. seafoodplus.infoülarite ( ) e) Görev ve hedef edinmek 6.Şah () f) Tahıl öğütme aracı 7. Değirmen () g) İran kralı 8. Facia () h) Büyük felaket

9

) )

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Fakirlik Kıyafet Doğruluk Cehalet Elbise Ardından Daha sonra Serbest Farkına varmak Fikir Düşünce Yoksulluk Yazın Can vermek Özgür Medeniyet Ölmek Önder Uygarlık Amaç Lider Adalet Hedef Edebiyat Dikkat çekmek İlgi çekmek Uygarlık Fark etmek Cahillik Hal Durum Amaç Düzey Seviye Sıkıntı Emir Buyruk Dert Bunun hakkında Bununla ilgili

• • • • • •

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Sorumlu İnşa etmek Uzun Farkında Esaret Özgürlük Zengin Yoksul Bilinçsiz Sorumsuz Yıkmak Kısa

) ) )

ALİYA İZZETBEGOVİÇ (/Boşnak devlet adamı)

Bir Lider Doğuyor Aliya İzzetbegoviç, 8 Ağustos 'te Bosna Hersek'in kuzeyindeki Bosanski Samaç şehrinde dünyaya geldi. Aliya İzzetbegoviç; Mustafa ve Hiba çiftinin beş çocuğundan biridir. Üç yaşındayken ailesiyle Saraybosna'ya taşındı. Eğitimine burada başladı. Hukuk Fakültesi Bitiyor Halida ile yılında evlendi. Aliya'nın Leyla, Sabina ve Bakir adlarında üç çocuğu oldu. Önce ziraat fakültesine kaydoldu. Aliya, iki yıl sonra buradan ayrıldı. Sonra da hukuk fakültesini bitirdi. Avukatlık sınavında başarılı oldu. yılında Saraybosna'daki bir şirkette hukuk danışmanı oldu. Cumhurbaşkanı Aliya ’da, bugün de ülkedeki Boşnakların en büyük partisi konumundaki Demokratik Eylem Partisi (SDA) kuruldu ve Aliya, partinin genel başkanı seçildi. İlk çok partili seçimde SDA, Bosna Hersek'te en çok oyu aldı ve Aliya İzetbegoviç, Yugoslavya içindeki Bosna Hersek Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkanı oldu. Savaşın Ortasında Aliya 'lı yılların başında, Yugoslavya dağılma sürecine girdi. Bosna Hersek'te 29 Şubat ’de bağımsızlık referandumu yapıldı. Referandumda "bağımsız" Bosna Hersek için %99’dan fazla "evet" çıktı. 6 Nisan 'den itibaren Bosna’da inanılmaz bir savaş başladı. İnsanlar öldü. Ama İzzetbegoviç ülkesini terk etmedi. Hem savaştı hem de barış yolları aradı. bin insan öldü ve savaş bitti. Aliya, savaş boyunca cesur davrandı. Dayton Antlaşması ile savaş bitti ve Aliya bağımsız Bosna-Hersek’in cumhurbaşkanı oldu. Bilge Kral Son Yolculuğunda Aliya arasında cumhurbaşkanlığını sürdürdü. dinlenmeye karar verdi. 19 Ekim ’te hayata gözlerini yumdu. Aliya’dan Sözler

’den

sonra

➢ Her şey biterse düşmanlarımızın sözlerini değil, dostlarımızın sessizliğini hatırlayacağız. ➢ Savaşı ölürsen değil, düşmana benzersen kaybedersin. ➢ Biz insan olmaya ve kalmaya çalıştık ve başardık. ➢ Biz ölüyoruz ama onlar da kazanmıyorlar.

10

DEĞERLENDİRME Doğru Seçeneği İşaretleyiniz 1. Aliya kaç yılında doğmuştur? A) B) C) D) E) 2. Aliya’nın babasının adı nedir? A) Mustafa B) Bakir C) Sabina D) Hiba E) Leyla

3. Aliya’nın ilk mesleği neymiş? A) Öğretmenlik B) Cumhurbaşkanlığı C) Askerlik D) Avukatlık E) Komutanlık Boşlukları Doldurunuz 1. Aliya 3 yaşındayken ailesi Saraybosna’ya ………… . 2. Aliya hukuk fakültesinden önce …………… fakültesine kaydoldu. seafoodplus.info’da 29 Şubat ’de …………………… referandumu yapıldı.

1. 2. 3. 4. 5.

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız Aliya Saraybosna’da doğdu. ( ) Aliya’nın eşi Sabina idi. ( ) Aliya savaşta ülkesindeydi. ( ) Aliya ’de vefat etti. ( ) Aliya düşmanlardan farklıydı. ( )

• • • • • • • • • • • • • • • • •

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Şehir Yıl Doğmak Şirket Tarım Konum Bırakıp gitmek Ülke Dağılma İnanılmaz Firma Hayata gözlerini yummak Olağanüstü Ad Ölmek Terk etmek İsim İtibaren Sene Dünyaya gelmek Sonra Kent Pozisyon Ziraat Yurt Yıkılma Eylem Sürdürmek Süresince Boyunca Başkan Fiil Devam ettirmek Lider

4.Düşmanlarımızın sözlerini unutacağız

ama dostlarımızın ……………….. unutmayacağız. seafoodplus.info savaşta korkak değildi, ………………….. seafoodplus.info ’de………………karar verdi.

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz

Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz 1. Taşınmak ( ) a) Hatırlayamak. 2. Karar ( ) b) Korkak olmamak. 3. Cesur ( ) c) Düşündükten sonra varılan yargı. 4. Unutmak ( ) d) Savaş bitiren durum. 5. Barış ( ) e) Ev değiştirmek.

• • • • • • 11

Dost Savaş Hatırlamak Barışmak Kazanmak Baş

Savaşmak Barış Kaybetmek Son Korkak Özel

• • •

Cesur Genel Bitirmek

Başlamak Düşman Unutmak

12

BAHTİYAR VAHABZÂDE ( / Azerbaycanlı Şair, Yazar ve Akademisyen)

➢ Tatlılar Şehri Şeki’de Doğdu Bahtiyar Vahabzâde, 16 Ağustos ’te Azerbaycan’ın kuzeyinde, tatlılarıyla ünlü dağlık Şeki (Nuha) şehrinin Yukarı Baş Mahallesi’nde doğdu. ’te öz babası ve annesinden ayrıldı. ➢ İlk Göç, İlk Gurbet ’te 9 yaşındayken Mahmut Ağa ve Gülizar Hanım’la Bakü’ye taşındı. Bahtiyar Vahabzâde onları gerçek anne-babası sanıyordu. Şairin ailesi odunculukla geçiniyordu. Babası bir süre ipek fabrikasında çalışırken hastalandı. Şairin dedesi, babası ve amcaları okuma yazma bilmiyordu. Ama büyük amcası Ali Eşref okuma yazma biliyordu. Bir de Bahtiyar Vahabzâde’nin ağabeyi okuma yazma biliyordu. ➢ Eğitim Hayatı Vahapzâde, Bakü’ye çok zor alıştı. ➢ İlkokul, ortaokul ve liseyi Bakü’de tamamladı. ➢ ’de Bakü Devlet Üniversitesi Filoloji Bölümüne girdi. Bu bölümden ’de mezun oldu. ➢ Mezun olduktan sonra aynı bölümde öğretim üyesi oldu ve ders vermeye başladı. ➢ ’te “Samed Vurgun’un Hayatı ve Yaradıcılığı” adlı çalışmayla doktorasını bitirdi. ➢ yılında onu Azerbaycan İlimler Akademisi üyeliğine seçtiler. ➢ yılına kadar üniversitelerde ders verdikten sonra emekli oldu. ➢ Şairlik ve Sanat Hayatı Vahapzâde, küçük yaştan itibaren şiirle ilgilenmiştir. ’te daha öğrenciyken Azerbaycan Yazarlar Birliğine katıldı. İlk şiir kitabı “Menim Dostlarım” ı ’da yazdı. Daha sonra ’de “Bahar”, ’te “Dostluk Nağmesi”, ’ta “Gülüstan Poeması” adlı şiir kitaplarını yazdı. Şair; yetmişten fazla şiir kitabı, iki monografi, 10’dan fazla tiyatro oyunu, yüzlerce makale ve deneme, yirmiden fazla manzum hikâye yazmıştır. Eserleri birçok dile çevrildi. ➢ Vahabzâde Niçin Önemli? O, Azerbaycan’ın bağımsızlık mücadelesi yıllarında hiç korkmadı ve yiğitçe şiirler söyledi. Onun bu tavrı, halkı etkiledi. Vahabzâde halkın yaşadığı zulüm karşısında sessiz

kalmadı.

Vahabzâde,

’da 13

dünyadan

göçtü.

DEĞERLENDİRME Doğru Seçeneği İşaretleyiniz 1. A) B) C) D)

Vahapzâde hangi şehirde doğdu?

2. A) B) C) D)

Bahtiyar’ın ailesi ne iş yapıyordu? Oduncu Kasap Yapımcı Polis

Bakü Şeki Tebriz Batum

3. Vahapzâde, ilk şiir kitabını kaç yılında yazdı? A) Bin dokuz kırk iki B) Bin dokuz kırk beş C) Bin dokuz yüz kırk yedi D) Bin dokuz yüz kırk dokuz Boşlukları Doldurunuz 1. Vahabzâde ’da ……………………………….. 2. Onun eserlerini birçok dile …………………… 3. Onun 10’dan fazla ………………. ………….. var. Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz 1. Tamamlamak ( ) a) Şehrin dışı ve yüksek 2. Dağlık ( ) b) Komple bitirmek 3. Taşınmak ( ) c) Yakacak ağaç parçası 4. Odun ( ) d) Ev değiştirmek 5. Geçinmek ( ) e) Belli bir zaman 6. Bir süre ( ) f) Yaşamak 7. Fabrika ( ) g) Ortaokuldan sonraki okul 8. Lise ( ) h) Üretim yeri 9. Emekli ( ) ı) Okul bitirmek Mezun olmak ( ) k) Artık çalışmıyor Öğretim üyesi ( ) m) Şiir yazar Şair ( ) n) Üniversite hocası

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 1. Vahabzâde, Bakü’ye kolay alıştı.

(

)

2. Vahabzâde, ’de emekli oldu.

(

)

3. Vahabzâde çok cesurdu. 4. Onun dedesi okumayı bilirdi. 5. Vahabzâde öğrenciyken yazar oldu

( ( (

) ) )

• • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Kent Sanmak Zannetmek Şehir Sene -den sonra -den itibaren Yıl Henüz, hâlâ Birçok Pek çok Daha Eser, ürün Fazla Çok Çalışma Öykü Eser Yapıt Hikâye Lisan Çevirmek Tercüme etmek Dil İstiklâl Mücadele Savaş, gayret Bağımsızlık Cesur Tavır Davranış Yiğit Eziyet Sessiz kalmak Susmak Zulüm Ölmek Dünyadan göçmek

• • •

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Güney Farklı Üvey Öz İyileşmek Hastalanmak

•

Aynı

14

Kuzey

ALBERT EİNSTEİN /Fizikçi

Bu Nasıl Bir Çocuk? Albert Einstein, 14 Mart ’da Almanya’nın Ulm kentinde dünyaya geldi. Einstein bebekken kafası kocamandı. Einstein 4 yaşına kadar konuşamadı. Okulda dil, çizim, spor dersleri kötüydü ama matematik, geometri, fizik, doğa dersleri iyiydi. Öğretmenleri onun hakkında “Çok asosyal, ayrıca saçma sapan hayaller görüyor.” dedi. Tuhaf veya Güzel Alışkanlıkları Varmış Einstein; çorap giymez, yüzme bilmez, saçını taramaz. Ayrıca bir arabaya sahip değildir. İsimleri, tarihleri, randevuları, telefon numaralarını unutur. Keman ve piyano çalabilir. Kemanı beş yaşında öğrenir. Mozart’ı çok sever. Keman çalmak onun için özgürlüktür. Einstein “Fizikçi olmasam müzisyen olurdum.” der. Doktoru yasaklar ama o sigara ve pipo içer. Modern Zamanların En Ünlü Bilim İnsanı Einstein'ın toplamda on iki patenti var. Times dergisinin anketinde yüzyılın insanı seçilen Einstein, Nükleer silahlara karşı çıkar. , onun mucize yılıdır. ’te Kuantum Teorisi, Brown Hareketi ve Görelik Teorisi’ni (E=m.c²) buldu. Einstein, Görelik Teorisi’ni şöyle açıklar: Güzel bir kızla 1 saat 1 dakika gibidir. Elimiz fırının içinde

olursa 1 dakika 1 saat gibidir. Fotoelektrik çalışmasıyla Nobel ödülünü alır. Bu çalışmadan para ödülü de alan Einstein, bu paranın hepsini eski eşine verir. Çapkın Einstein İlk evliliğini yılında Mileva Maric ile yapmadan bir yıl önce Liesla isimli bir çocuğu olur. Fakat Einstein Liesla'yı hiç görmez. Maalesef ilk eşi Mileva Maric ile yılında boşanırlar. O sırada iki çocuk sahibidirler. Boşanmanın ardından 4 ay sonra kuzeni Elsa Lowenthal ile evlenir. Einstein’ın hayatında toplam altı kadın olur. Einstein kadınlar hakkında “Kadınlardan rahatsızım.” der. Güle Güle Büyük Adam 18 Nisan ’te, 76 yaşında, hayata veda eder. Bedeninin yakılmasını ister. Dr. Thomas Harvey, onun beynini ve gözlerini çalar ve saklar. Matematik ve görsel zekâsı normal insanlardan %15 daha iyi olan Einstein'ın gözleri şu anda New York’ta, beyni Philadelphia’dadır. Einstein ve Türkiye ’te Atatürk’e mektup yazdı. Mektupta bazı bilim adamlarının Türkiye’de çalışmasını ister. O bilim adamları Türkiye’de eğitim reformu yapar. Ayrıca Einstein’ın Türkiye’de 5 tane ağacının olduğu söyleniyor(?) Einstein’dan Bir Söz "Neden beni hiç kimse anlamıyor, ama herkes beni seviyor?" 15

DEĞERLENDİRME Doğru Seçeneği İşaretleyiniz 1. Einstein kaç yaşında konuşmuştur?

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 2. Albert Einstein neleri unutmaz? A) Adlar B) Tarihler C) Teoriler D) Randevular E) Telefon numaraları

1. 2. 3. 4. 5.

Einstein’in ilk eşi Mileva’dır. ( Einstein Liesla’yı gördü. ( Einstein okulda sosyaldi. ( Einstein silahları sever. ( Einstein kuzeniyle evlendi. (

) ) ) ) )

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz

3. Einstein’in hangi dersi kötüydü? A) Fizik B) Doğa C) Matematik D) Çizim E) Geometri Boşlukları Doldurunuz 1. Thomas Harvey, Einstein’ın …………… ve gözlerini …………. 2. Einstein; piyano ve keman ………. 3. Einstein Nobel ödül parasının …………….. eski eşine verdi. 4. Einstein: Niçin beni ………….. anlamıyor,

ama …………… beni seviyor? 5. Einstein 76 yaşında ……………………

• • • • • • • • • • • • •

Şehir Doğmak Tabiat Baş Çok büyük Mantıksız Olağanüstü Ölmek Ad Yaşam Niçin? Mükafat Vücut

Ödül Doğa İsim Saçma sapan Kocaman Mucize Hayata veda etmek Hayat Neden? Dünyaya gelmek Kafa Kent Beden

• • • • • • •

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Anormal Unutmak Sosyal Normal Hatırlamak Hepsi İyi Hiç kimse Hiçbiri Kötü Herkes Evlenme Boşanma Asosyal

seafoodplus.infoin ’da …………………………. , Einstein’ın ……………… yılıdır. Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz 1.Çalmak ( ) a) Almak için başarı gerek. 2.Çalmak ( ) b) Buluşmak için söz vermek. 3. Randevu ( ) c) Düşünmek için lazım. 4. Beyin ( ) d) Hırsızlık yapmak. 5. Ödül ( ) e) Müzik aleti kullanmak.

16

KEMAL SUNAL (/ Türk sinema ve tiyatro oyuncusu, yazar)

➢ Usta Oyuncunun Ailesi ve İlk Gençliği İstanbul’un Küçükpazar semtinde doğmuştur. Tam adı Ali Kemal Sunal’dır. Ailesi

Malatyalıdır. Babasının adı Mustafa, annesi Saime Sunal'dır. Kemal Sunal, ailenin büyük çocuğudur. Cemil ve Cengiz isminde iki kardeşi vardır. İlkokulu Mimar Sinan İlkokulunda okumuştur. Lise ve ortaokulu toplam 11 yılda bitirmiştir. Arkadaşları ve o çok yaramazdır. Bu, sanki “Hababam Sınıfı” filmine bir hazırlıktır. ➢ Önce Tiyatro Sanat hayatına tiyatro ile başladı. İlk amatör tiyatro tecrübesini, Vefa Lisesinde öğrenciyken “Zoraki Tabip” adlı oyunla yaşadı. Lise öğrenimi sırasında “Akşam Gazetesi Liselerarası

Tiyatro Yarışması”nda “En İyi Karakter Oyuncusu” seçildi. Edebiyat öğretmeni Belkıs Balkır, Kemal Sunal’ı Müşfik Kenter ile tanıştırdı. Böylece Kemal Sunal, ’da (22 yaşındayken) profesyonel tiyatro oyuncusu oldu. İlk rolü “Fadik Kız” idi. ’e kadar (7 sene) tiyatro oynadı. ’de Kemal Sunal’ın arkadaşı Zeki Alasya, “Dün-Bugün” adlı oyuna Kemal Sunal’ı izlemesi için Yapımcı ve Yönetmen Ertem Eğilmez’i çağırdı. Ertem Eğilmez, bu yetenekli oyuncuya “Tatlı Dillim” adlı filmde oynamayı teklif etti. Böylece Kemal Sunal’ın 28 yıllık sinema hayatı başladı. Oyuncu, daha sonra ’te “Dev Aynası” adlı tiyatro oyununda oynasa da bu son tiyatro oyunu oldu. Çünkü o artık bir sinema oyuncusuydu. ➢ Bir Efsane Sinemada ’deki “Tatlı Dillim” adlı filmden sonra ’te “Canım Kardeşim”, “Oh Olsun”, “Güllü Geliyor Güllü”, “Yalancı Yarim” adlı filmlerde rol almıştır. Bu 5 filmde hep küçük rollerde oynamıştır.

’teki “Salak Milyoner” ve “Köyden İndim Şehire” filmlerinde ise büyük rollerde oynamıştır. Çünkü o artık büyük bir oyuncudur. ile arasındaki “Hababam Sınıfı” serisinde Türk halkının gönlünü fethetmiştir. Bu filmlerdeki “İnek Şaban” karakteri çok sevilmiştir. Kemal Sunal daha sonra birçok filmde bu ismi (Şaban’ı) kullandı. Artık herkes onu “Şaban” ismi ile bildi. ➢ O Bir Kral “Kapıcılar Kralı”, “Çöpçüler Kralı” ve “Bekçiler Kralı” gibi filmleri vardı. O, gerçekten fakir ve temiz yürekli halkın kralıydı. Kemal Sunal, ’a kadar 82 filmde oynadı. ’daki

“Propaganda” son filmi oldu. ’daki “Kapıcılar Kralı” filmi; ’de “En İyi Erkek Oyuncu” ve ’de “Yaşam Boyu Onur” ödüllerine layık görüldü. “Düttürü Dünya” adlı film ile de 17

’da “En İyi Erkek Oyuncu” ödülünü bir kez daha (ikinci kez) aldı.

18

Kemal Sunal, Marmara Üniversitesi Radyo ve Televizyonculuk Bölümünü bitirdi. Daha sonra yüksek lisansını "TV ve Sinemada Kemal Sunal Güldürüsü" adlı tezle bitirdi (). Sunal ayrıca 4 adet de televizyon dizisinde oynadı. Sunal, 3 Temmuz ’de “Balalayka” adlı filme yetişmek için uçağa binmek zorunda kaldı. Halbuki uçak fobisi vardı. Sunal, uçakta fenalaştı. Hastaneye kaldırıldı ama kurtulamadı, hayata gözlerini yumdu.

➢ Biraz da Magazin ➢ Kemal Sunal, ilk filmi “Tatlı Dillim” de hiç konuşmaz ve fazla görünmez. Ama buna rağmen seyirci onu görünce hep güler. ➢ Gül isminde bir hanımefendi, bir tiyatro oyununda Sunal’ı en önde izlemeye gelir. Sunal ve Gül Hanım bakışırlar, iki buçuk yıl mektuplaşırlar ve sonra da evlenirler. Bu hanım, eşi Gül Sunal’dır. ➢ Film çekimleri sırasında Zeki Alasya’nın sigaralarını hem çalar hem de “Bu sigaralara ne oldu?” der. ➢ Günlük hayatta çok ciddi ve ağırbaşlıdır. ➢ Tasarruf yapmak için az yemek yer. ➢ Çiğ köfteyi çok sever. ➢ İbrahim Tatlıses’in şarkılarını çok dinler.

19

DEĞERLENDİRME Doğru Seçeneği İşaretleyiniz 1. Sunal hangi lisede okudu? A) Malatya B) Mimar Sinan C) Vefa D) Marmara

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 1. Sunal’ın ilk mesleği sinema oyunculuğudur. ( ) 2. Sunal, sigara içiyordu. ( ) 3. Sunal yemek için çok masraf eder. ( ) 4. Kemal Sunal İbrahim Tatlıses dinler. ( ) 5. Sunal’ın eşinin ismi Gül’dür. ( )

2. Sunal kaç yaşında profesyonel tiyatrocu oldu? A) 7 B) 11 C) 22 D) 28

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Komple, total Hayata gözlerini yummak Haylaz, afacan Toplam Galiba, güya Ödül Yaşam Tecrübe Deneyim Hayat Talebe Film oyuncusu Tahsil Rol Filmdeki görev Eğitim Değin, dek kadar Seyretmek Fakir Kabiliyet Zorunda Öneri Yaramaz Ardından Çünkü Zira Korku Artist Öğrenci Filmde oynamak Halk Toplum Yüksek lisans Yoksul Yetenek Mükafat Temiz yürekli İyi kalpli Sanki Kere, defa kez Master İzlemek Mecbur Rol almak Ölmek Teklif Bundan sonra Daha sonra Fobi Artık

• • • • • 3. Sunal’ın ilk filminin adı nedir? • A) İnek Şaban • B) Hababam Sınıfı • C) Fadik Kız • D) Tatlı Dillim • Boşlukları Doldurunuz • 1. Kemal Sunal’ın son filmi ……………………….…. . • 2. Kemal Sunal …………………. korkar. • 3. Sunal, ……………………………… yemeyi sever. • • Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz • seafoodplus.info ( ) a)Çok sevilmek 2.Gönlünü fethetmek ( ) b) Parası az seafoodplus.info • • ( ) c)Okul bitirmek • 4. Fakir ( ) d)Hak etmiş 5. Layık ( ) e)Çok rahatsızlanmak • • 6. Fenalaşmak ( ) g)Arkadan ulaşmak • 7. Yetişmek ( ) h) Birbirine bakmak • 8. Bakışmak ( ) ı) Karı veya koca • 9. Mektuplaşmak ( ) k) Şaka yapmaz Eş () m)Tek başına ülke yönetir • • Tasarruf () n) Art arda gelen Ciddi ( ) o) Az para harcamak Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Seri ( ) p) Birbirine mektup göndermek • Fakir Profesyonel 20

• İlk • Amatör • Başlamak

Zengin Son Bitmek

21

MİCHELANGELO (/ İtalyan Ressam, Heykeltıraş, Mimar ve Şair)

➢ 6 Yaşında Bir Öksüz

Tam adı Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni’dir. Michelangelo, 6 Mart 'te Arezzo yakınlarında Caprese’de doğar. Ailesi, o daha bir aylıkken Floransa’ya taşınır. Annesi, kendisi altı yaşındayken ölür. Michelangelo,

13

yaşındayken

Floransa’da

Domenico

Ghirlandaio’nun

yanında

öğrencidir. Michelangelo daha sonra Lorenzo de Medici ile de tanışır. ➢ David’i (Davud) Nasıl Yaptı?

Michelangelo, henüz 26 yaşındayken ilk ve en ünlü eseri “Çocuk Kral Davud” heykelini yapar. Bu eserle heykeldeki kalitesini gösterir. Genç dâhi, eseri beş buçuk metrelik bir mermer kütleden çıkarır. Çalışma için mermer bloğun yanına bir baraka inşa eder. Yardımcısız bir şekilde, çoğu zaman geceli gündüzlü çalışır. En sonunda Rönesans sanatının harikalarından David’i yaratır. ➢ O Aynı Zamanda Bir İç Mimar ve Ressam

yılında Papa II. Julius, Michelangelo’ya Vatikan’ın yanındaki Sistine Şapeli’nin tavan resimlerini yapma işini verir. Sanatçı, metrekarelik bir alanda yaklaşık dört yıllık bir çalışmayla işi bitirir. Ortasında, her biri Âdem, Havva ve Nuh Tufanıyla ilgili İncil’in Eski Ahit’inden öykülerin resimleri vardır. Tüm bunlar dokuz panodadır. Freskin yan unsurları da mitolojik figürlerle bezelidir. Özellikle “Adem'in Yaratılışı” ismindeki sahne, Batı resim sanatının en canlı tasvirlerinden biridir. ➢ Önce Papa Düzelsin!

Michelangelo, artık Papa III. Paulus’un heykeltıraşı ve mimarı olur. ’te Sistine Kilisesi’nin sunak duvarına bir “Kıyamet Günü” tasviri yapmasını isterler. Meryem’in Göğe Yükselişi, İsa’nın Vaftizi ve Musa’nın Hükmü’nü fresklerle anlatır.

22

Papa IV. Paulus, Kıyamet Günü tablosunu Michelangelo’nun biraz daha düzgün hale getirmesini ister. Ünlü sanatçı şu cevabı verir: “Papa’ya söyleyin, bu küçük bir mesele ve kolaylıkla uygun hale gelebilir. Önce kendisi bu dünyayı uygun hale getirsin, sonra bu tablo da aynı uygunluğa girecektir.” ➢ Son Yıllarında Tarz Değiştirdi

Hayatının son döneminde Roma’daki Aziz Peter Kilisesi’nin mimarıdır. Michelangelo 18 Şubat 'te 89 yaşında ölür. Michelangelo'nun ellerinde oluşan romatizmal hastalık sanatçıyı etkilese de çalışmalarına değişik tarzlarda devam eder. ➢ Cesetleri İnceledi

Michelangelo, klasik sanat tekniklerini çok iyi öğrenir. Ayrıca insanı her açıdan tasvir edebilmek için cesetler üzerinde çalışır. ➢ Michelangelo’yu Yakından Tanıyalım 1. Gençken bir rakibi burnunu kırdı 2. “Sham Cupid” adlı eserini en başta sahte sandılar. 3. Ünlü eseri “David”in mermerini çöpten bulmuş! 4. Tam dokuz farklı Katolik Papa için eserler tasarladı. 5. En ünlü eserlerinden bazılarına kendi yüzünün benzerini ekledi. Onun imzası yoktu ama bu davranış adeta bir imza gibiydi. 6. Floransa için surlar tasarladı. 7. Çok başarılı bir şairdi ve kelime oyunlarını hep sevdi. 8. Öldüğü haftaya kadar çalışmaya devam etti. 9. ’de “Pieta” ve ’de “Davut (David)” adlı iki eseri bazı insanlar yüzünden zarar gördü.

23

DEĞERLENDİRME Doğru Seçeneği İşaretleyiniz.

1. Michelangelo hangi şehirde doğdu? A) Caprese

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız

C) Arezzo

seafoodplus.infoangelo, 6 yaşındayken annesi ölür. ( ) seafoodplus.infoçının bazı eserleri zarar gördü. () seafoodplus.infoangelo’nun imzası vardı. ( )

D) Vatikan

seafoodplus.infoçı yanı zamanda şairdi.

B) Roma

2. Michelangelo hangi işi yapmadı? A) Müzisyenlik B) Ressamlık C) Mimarlık D) Heykeltıraşlık

1. A) B) C) D)

Michelangelo, kaç yılında doğdu? Bin dört yüz kırk beş Bin yedi yüz kırk beş Bin yedi yüz yetmiş beş Bin dört yüz yetmiş beş

()

seafoodplus.infoçı Davud’u 25 yaşındayken yaptı. ( ) Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Meşhur Henüz Yapıt Ünlü Daha Tarz Süslü Eser Tasvir Sanki Resim, betimleme Teknik Durum Hal Sorun Mesele Elverişli Değişik Farklı, çeşitli Tasarlamak Stil, üslup Adeta Yöntem Uygun Planlamak Bezeli

Boşlukları Doldurunuz 1. Sanatçının ilk eseri …………………….. . 2. Papa dünyayı …………………… hale getirsin. 3. Sanatçının iki eseri ……………… gördü.

Karşıt Kelimeleri Eşleştiriniz

Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz seafoodplus.info ( ) a) Ev değiştirmek 2. Kalite ( ) b) Annesi yok 3. Taşınmak ( ) c) Nitelik, değer 4. Harika ( ) d) Büyük parça 5. Rakip ( ) e) Çok önemli ve güzel 24

Bitirmek

Zarar

Sonra Hiçbir zaman Fayda

Önce Hep Başlamak

6. Orta 7. Sahte 8. Dâhî 9. Öksüz Kütle

( ( ( ( (

) f) Merkez ) g) Her şeyi bilen, çok zeki ) h) İnsan onu yenmek ister ) ı) Orijinal değil ) k) Kişinin adı gibidir.

25

B2 SEVİYESİNDEKİ METİNLER

26

BİR DEHA: LEONARDO DA VİNCİ (/ İtalyan filozof, astronom, mimar, mühendis, mucit, matematikçi, anatomist, müzisyen, heykeltıraş, bitki bilimci, jeolog, kartograf, yazar ve ressam)

➢ Talihsiz Çocuk! Köle bir çiftçinin kızı Caterina ile genç bir noter Piero’nun evlilik dışı çocuğudur. Evlilik dışı olduğu için ailesinden kimse onu sevmemiştir. Bebekken ona bakan annesi birkaç yıl sonra başka biriyle evlenmiştir. Bu olayın ardından annesinden ayrılan Leonardo büyükbabasının evinde kalır. Onu büyük ailede sadece amcası sever: Hatta Leonardo'ya bütün mirasını bırakacak kadar. ’da hem büyükannesi hem büyükbabası vefat eder. Bunun üzerine babasıyla Floransa’ya gider. Babası, dönemin ünlü heykeltıraşlarından Andrea del Verrocchio’ya Leonardo’nun resimlerini gösterir. Verrocchio, onu yanına çırak kabul eder. Burada resim yapmayı geliştirir. Ayrıca çok iyi lir çalmayı öğrenir. ➢ İnanılmaz Bir İş Başvurusu ’de Milano’yu terk eden Leonardo Milano prensinin hizmetine girmek için bir iş başvurusu kaleme aldı. Ama bunu prense göndermedi. Başvuruda “Bronz, mermer ve kilden heykeller; köprüler, silahlar ve gemiler yapabilirim.” yazıyordu. Hakikaten bunları yaptı. Bir sürü öğrenci yetiştirdi. 17 yıl boyunca geometri, anatomi, doğa, mekanik ve mimari ile ilgilendi. Uçan makine tasarımları çizdi. Kale, kanal ve kiliseler inşa etti. ’da Fransızlar Milano’yu işgal edene kadar Milano'da yaşadı. ➢ İtalya’yı Gezmeye Başladı Milano Fransızlara geçtikten sonra Leonardo tam 16 yıl İtalya’da gezdi. arasında Roma’da yaşadı ve Papa için çeşitli projelerde yer aldı. Anatomi ve fizyoloji alanında çalışmaya devam etti ancak Papa, kadavralar üzerinde çalışmasını yasakladı. ’da koruyucusu Giuliano de Medici’nin ölümü üzerine Kral 1. Francis’ten Fransa’nın başressam, mühendis ve mimarı olmak üzere davet aldı. Paris’in güneybatısında, Amboise yakınlarındaki Kraliyet Sarayı’nın hemen yanında kendisi için hazırlanan konağa yerleşti. Kral, Leonardo'ya büyük hayranlık duyar, sık sık ziyarete gelir ve sohbet ederdi. ➢ Leonardo’nun Sırları: ➢ Hocası Verrocchio, onun çizdiği bir melek resminden sonra resim çizmemeye karar verir. ➢ Leonardo Da Vinci, sağdan sola yazıyordu. Bunun adı, “ayna yazısı” idi. Amacı çalışmalarını gizli tutmaktı. Bu şekilde yazı yazmak, onun için çok kolaydı. ➢ Leonardo hayvanların ve kuşların kafeslerde tutulmasına son derece karşıydı.

Kafesli hayvanları sadece onları özgür bırakmak için satın almıştır. Sıkı bir 27

vejetaryendir.

28

➢ Leonardo cesetleri çalmak ve insan anatomisini incelemek için gece mezarlıklara girmiştir. ➢ Hidrolik bir pompa icat etti. ➢ Milano Prensi için hareketli bir köprü inşa etti. ➢ Suda kullanılmak üzere şişme bir tüp icat etti. ➢ İlk bisikleti icadından yaklaşık yıl önce tasarladı. ➢ Kuşları bilimsel şekilde ilk o inceledi. ➢ Leonardo, nehirlerin erozyonunu inceledikten sonra “Dünya, İncil’den bile eskidir.” dedi. ➢ Gökyüzünün mavi olma sebebini ilk o söyledi. ➢ Paraşütün ilk tasarısını da o çizdi. ➢ Mona Lisa'nın kim olduğu hala gizemini koruyor. Birçok kişiye göre Mona Lisa, zengin bir ipek tüccarı olan Francesco del Giocondo'nun karısı Lisa del Gioconda'dır. Bazılarına göre Leonardo kendini çizmiştir. Bu konuda iki farklı fikir daha var: ilk fikir; Mona Lisa'nın, iki kişinin karışımı olduğudur. İkinci fikirse Mona Lisa'nın bir modelinin olmaması! ➢ Mona Lisa’nın dudaklarının boyanması 10 yıl sürmüştür. Mona Lisa, en yüksek sigorta değerine sahiptir. Ayrıca fiyatı milyon dolar olarak belirlenmiştir. Bazı bilgisayar programları, Mona Lisa’yı “yüzde 83 mutlu, yüzde 9 endişeli, yüzde 6 korkmuş ve yüzde 2 kızgın” şeklinde açıkladı. Kimilerine göre ise Mona Lisa, hamile kaldığını gizleyen bir yüz ifadesine sahip. ➢ Leonardo resim çizerken iki elini de kullanabiliyordu. ➢ Savaş tankı, helikopter, su altı dalış ekipmanları ve hesap makinesi tasarımları yapmıştır. ➢ Bill Gates Da Vinci’nin Codex Leicester adlı kitabını 30,8 milyon dolara satın aldı. Kitabın bazı sayfaları Windows 95’te ekran koruyucu olarak kullanıldı. ➢ Çok rahat biçimde pergelsiz çember çizebilirdi. ➢ İnsan şeklinde bir robot tasarlamıştır. ➢ Denizaltı ve uzay mekiği tasarlamıştır. ➢ İstanbul Haliç için bir köprü tasarlamıştır. ➢ Bebeğin plasenta içerisindeki sistemini gerçeğine çok yakın çizmiştir. ➢ ’den fazla cesetten adet çizim yapmıştır. Damarların çalışma sistemini öğrenmek için bile 10 cesedi incelemiştir. ➢ İmola kenti planı ile Toscana, Emilia ve Romagna şehirlerinin haritalarını gerçeğine çok yakın çizmiştir. ➢ Yaya ve taşıt trafiğini ayırmayı düşünen ilk kişidir.

29

DEĞERLENDİRME Doğru Seçeneği İşaretleyiniz

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 1. Leonardo üniversite okudu. (

)

2. Leonardo bisiklet çizdi.

(

)

3. Bill Gates onun kitabını aldı. 4. Mona Lisa belli bir kişidir. 5. ’den fazla ceset incelemiştir.

( ( (

) ) )

1. A) B) C) D) 2. A) B)

Leonardo’ya kim miras bıraktı?

C) D) 3. A) B) C) D)

Uzay mekiği Paraşüt

• •

Yalnızca Üstelik

Leonardo hakkında hangisi yanlıştır? Haliç için bir köprü tasarladı.

• • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Tüm Devir Dede Nine Meşhur Müracaat Fakat Plan Gerçekten Süresince Çalışma Menetmek Varlıklı Garanti Kaygı Kolayca Şahıs Araç, eşya Yazmak

Büyükannesi Büyükbabası Amcası Babası Leonardo ne planı çizmedi? Denizaltı

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz

Uçak

Resim yaparken sağ elini kullanıyordu. Bisikleti icadından önce ilk o tasarladı. Kadavraları üzerinde çalıştı. Boşlukları Doldurunuz

1. Leonardo’yu ailesinde sadece ……………

sevdi. 2. Leonardo ……… çalmayı bilir. 3. Leonardo pergelsiz …………. çizebilir. Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz 1. Paraşüt () a) İlgilenmek, büyütmek 2. Ardından () b) Daha sonra 3. Heykeltıraş ( ) c) Ölünce kalan servet 4. Sohbet ( ) d) Heykel yapar 5. Gemi ( ) e) Küçük yardımcı 6. Bir sürü ( ) f) Bırakıp gitmek 7. Mekanik ( ) g) Deniz üstü taşıtı 8. Hayranlık ( ) h) Çok fazla, epey 9. Miras ( ) ı) Makine bilimi Terk etmek ( ) k) Samimi konuşma Bakmak ( ) m) Çok saygı sevgi Şair ( ) n) (ile) yere kontrollü inilir. Çırak ( ) o) Şiir yazar. Davet ( ) p) Bir yere çağrılmak Çiftçi ( ) r) Tarım yapan kişi

30

Bütün Hatta Sadece Büyükanne Büyükbaba Dönem Ama Başvuru Ünlü Boyunca Hakikaten Tasarı(m) Zengin Yasaklamak Proje Rahat Endişe Sigorta Kişi Ekipman Kaleme almak

SELAHADDİN EYYÛBÎ ( / Müslüman Hükümdar ve Komutan) ➢ Çocukluğu ve eğitimi

O çocukken babası Şam ve Baalbek valisiydi. Ayrıcalıklı bir çocuk olmayan Selahaddin iyi bir eğitim aldı. Askerî eğitimden ziyade dinî derslere meraklıydı. Sanatla ve bilimle uğraştı. Öklid geometrisi, astronomi, matematik ve aritmetik konularında uzmandı. Mantık, felsefe, sosyoloji, fıkıh (İslam hukuku) ve tarih öğrendi, Şam'daki Dar'ul-Hadis 'ten (Hadis Üniversitesi) mezun oldu. Arapça , Farsça , Kürtçe ve Türkçe öğrendi. ➢ Bir Asker, Komutan Oluyor

Yirmi altı yaşındayken amcası onu eğitmek için yanına aldı. Daha sonra Bilbeis şehrinin ele geçirilmesinde görev alan Selahaddin, Kumandan Kayseryalı Hugh’u esir aldı. Burada yapılan savaşın sonunda Selahaddin ve amcası Şirkuh İskenderiye'ye geçtiler. Halife onlara para, asker ve bir kale verdi. ➢ Mısır Seferleri ve Mısır’ın Fethi

Sultan Nureddin, Selahaddin’in amcası Şirkuh’u Mısır’ı alması için gönderdi. Amcası Selahaddin’in de gelmesini istedi. Ama Selahaddin savaşı sevmiyordu. Bu yüzden gelmek istemedi. Fakat amcası ona gelmesi için çok ısrar etti. Selahaddin ise amcasını kırmadı ve birlikte Mısır’a tam üç defa sefer düzenlediler. Bu seferler sonucunda Mısır'ın hâkimi amcası Şirkuh oldu. Şirkuh vefat ettikten sonra Selahaddin, Mısır'ın yöneticisi oldu. ➢ Eyyubi Devleti’ni Kuruyor

Selahaddin, 'de Mısır’da tek yönetici oldu. Bağdat’taki Sultan Nureddin’e bağlılığını ilan etti. ’te Sultan Nureddin vefat etti. Selahaddin, ’ya değin Suriye, Kuzey Mezopotamya, Filistin ve Mısır’daki tüm Müslümanları birleştirerek İslam birliğini kurdu. Herkes onu dürüst, ahlaklı, merhametli, cömert, erdemli, kararlı bir hükümdar biçiminde tanıdı. ➢ Kudüs’ü Aldı ve Tarihe Geçti

Selahaddin, Kudüs Kralı'nı ve ordusunu Kuzey Filistin’de Tiberya yakınlarında Hıttin'e kadar getirmeyi başardı. Hıttin kuyularıyla ünlü bir yerdi. Selahaddin çok önceden kuyuları tuttu, böylece Kudüs Kralı'nın ordusuna bir damla su bırakmadı. Kudüs Kralı'nın ordusunun yürüyüşü günlerce sürdü. Ordu, 4 Temmuz ’de susuzluktan bitkin bir halde Selahaddin ile karşılaştı. Selahaddin'in askerleri çok önceden kuyuları tuttuğu 31

için bu kuyuların hiçbirini bırakmak gibi bir niyetleri de yoktu. Kralın askerleri bu noktadan sonra geri dönemediler ve Selahaddin'in karşısına çıkmak zorunda kaldılar. Hıttin Muharebesi'nde Selahaddin, Kudüs Kralı Lüzinyanlı Guy komutasındaki orduyu yenmeyi başardı. Akka, Betrun, Beyrut, Sayda, Nasıra, Gaman, Caesarea, Nablus, Yafa ve Aşkelon üç ay içinde Selahaddin'in eline geçti. Selahaddin, 2 Ekim ’de Kudüs’ü aldı. Selahaddin ’te Şam’a çekildi ve orada vefat etti. Selahattin’in 17 oğlu ve bir kızı vardı. ➢ Çağdaş Kültüre Etkileri

yılında The Crusades filminde Ian Keith, Selahaddin rolünde oynadı. Yine yılında

King Richard and the Crusaders filminde başroldeki Rex Harrison Selahaddin’i canlandırdı. Son olarak Suriyeli aktör Hasan Mesut, yılındaki Cennetin Krallığı filminde Selahaddin Eyyubi rolünde oynadı. ➢ Selahaddin’in Bazı Özellikleri:

➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢

İnançlı, kararlı ve mücadeleciydi. Çok cömertti, dünya malına değer vermezdi ve fakirlere yardım ederdi. Mütevazı ve saygılıydı. Bilgiliydi ama kimseyle tartışmazdı. Düşmanına karşı bile adaletliydi. “Basit hataları büyütmek seni küçültür.” dedi. Güler yüzlüydü, insanlar onu hep sevdi hatta düşmanları bile… Sözünü hep tuttu. İnsanlara güven verdi. Bu yüzden insanlar da ona güven verdi.

32

DEĞERLENDİRME Doğru Seçeneği İşaretleyiniz 1. A) B) C) D)

Selahaddin hangisini bilmez?

2. A) B) C) D)

Selahaddin nereleri fethetti? Kudüs ve Mısır Bursa ve İstanbul Roma ve Endülis Bağdat ve Şam

3. A) B) C) D)

Selahaddin hangi alanda uzman değildi? Astronomi Matematik Felsefe Geometri

Türkçe Arapça Farsça İbranice

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 1. Eyyûbî, başından beri savaşı sever. ( 2. Eyyûbî çok sempatiktir. ( 3. Eyyûbî hiç pes etmez, yılmaz. ( 4. “Cennet’in Krallığı” Selahaddin’i anlatır. ( 5. Eyyûbî düşmanlarına haksızlık etti. ( Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • İmtiyaz Hâkim • İlgilenmek Yönetici • Tutsak Değin • Geride bırakmak • Zaman Ünlü • Yeniden Değer • Egemen Adaletli • İdareci Ayrıcalık • Kadar Hata • Meşhur Bile • Mekân, bölge Güven • Evvel Tekrar • Amaç Süre • Kıymet Aşmak • Yoksul Esir • Destek Uğraşmak • Alçakgönüllü Niyet • Hürmet Mütevazı • Adil Yer • Kolay Önce • Kusur, yanlış Basit • Güleç, mütebessim Saygı • Dahi Fakir • Emniyet Yardım

Boşlukları Doldurunuz 1. H. Mesud’un filmi ……………….. ………………….. idi. 2. Hataları büyütmek seni …………………… 3. Selahaddin ………………. bir çocuk değildi. Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz 1. Rol ( ) a) Şehrin en büyük idarecisi 2. Mücadele ( ) b) Almak, fethetmek 3. Komuta ( ) c) Şehri korumak için 4. Kuyu ( ) d) Organize etmek 5. Cömert ( ) e) Büyük asker grubu 6. Dürüst ( ) g) Doğru sözlü 7. Ordu ( ) h) Para önemli değil 8. Düzenlemek ( ) ı) Su çekmek için 9. Yürüyüş () k) İlerleme Bitkin ( ) m) Çok yorgun, bitmiş Kale ( ) n) Emir, kumanda Başarmak ( ) o) Amaca ulaşmak Ele geçirmek ( ) p) Filmde canlandırmak Kararlı ( ) r) Vazgeçmiyor Vali ( ) s) Savaşçı, gayretli

• • • •

33

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Dost Fakir Küçültmek Büyütmek Cimri Cömert Zengin Düşman

) ) ) ) )

ÖMER HAYYAM (/ İranlı Şair, Matematikçi, Astronom ve Filozof)

➢ Hayyam Ne Demek?

Ömer Hayyam İran’ın Nişabur kentinde doğdu. Babası ve ailesi çadırcıydı. “Hayyam” çadırcı demekti. Babasının işinden dolayı da ona Ömer Hayyam dediler. Çocukken Kuzey Afganistan'daki Belh şehrinin meşhur bilim adamlarından Şeyh Muhammed Mansuri'den eğitim aldı. Daha sonra Nişaburlu İmam Muvaffak’tan ders aldı. Hayyam, ilerleyen yıllarda Selçuklu’nun büyük veziri Nizamülmülk ve ünlü filozof Hasan Sabbah ile aynı medresede eğitim aldı (Ama bazı araştırmacılara göre bu mümkün değildir). Hayatı boyunca yorulmak bilmeyen Hayyam, gündüzleri “cebir” ve “geometri” çalıştı ve Selçuklu hükümdarı Melikşah'a danışmanlık yaptı. Geceleri ise astronomi çalışmaları yaptı. ➢ Felsefesi, Şairliği ve Hayata Bakışı

Kâinatı anlamak için, kendi toplumunun düşüncesinden farklı düşünce sistemi geliştirdi. Kendi içinde yaptığı akıl yürütmelerini olağanüstü bir başarıyla şiire döktü. Şiirlerinde; dünya, var oluş, Allah, devlet ve toplumsal örgütlenme gibi konuları özgürce ve sınırsızca işledi. Kuralları ve sınırları kabul etmedi. Bu nedenle çağını aşarak "evrenselliğe” ulaştı. Hayyam’ın içinde bulunduğu dönem ve coğrafya altın çağını yaşıyordu.

Onun

döneminde İslamiyet, tarihinin en aydınlık dönemlerindeydi. İslam dünyasında felsefe çok büyük ilgi görüyordu. Selçuklu saraylarında sentez bir Orta Doğu kültürü (Türk-Hint-ArapÇin-Bizans) oluşmaya başlamıştı. Bütün bunlar Hayyam'ın aldığı eğitimin kalitesini etkiledi ve Hayyam, yansız ve bilimsel bir eğitim gördü. Şiirlerinin sayısı 'dir. Şiirlerini birçok kişi tercüme etse de Türk halkı Hayyam'ın şiirlerini Sabahattin Eyüboğlu sayesinde sevdi. Fakat insanlar, binden fazla şiiri Ömer Hayyam’ın zannettikleri için ve pek çok şiir Hayyam'ın şiirleriyle karıştığı için maalesef onu yanlış değerlendiriyorlar. Şiirlerinde eğlence düşkünü gibi görünen Hayyam, aslında 34

tarihteki savaş karşıtı ilk eylemcidir. Ayrıca çeşitli alanlarda 18 tane kitabı günümüze ulaştı.

35

➢ Bilime Katkıları

➢ Matematiksel işlemlerle ilgili bir eserinde belirsiz rakamın yerine "şey" kelimesini kullandı. Bu eser İspanyolcaya "xay" biçiminde geçti. Daha sonra matematikçiler bunun sadece ilk harfini kullandı. Yani matematikteki "x", böyle ortaya çıktı. ➢ Tarihteki birçok ünlünün aksine Ömer Hayyam'ın doğum tarihi günü gününe bellidir. Takvim konusunda uzman olması nedeniyle kendi doğum tarihini araştırmış ve bulmuştur. ➢ Hayyam, Sultan Melikşah’ın davetiyle Celali Takvimi'ni hazırlamak için bir bilim adamı grubu kurdu. Bu grubun başında kendisi vardı. Miladi ve Hicri takvimlerden çok daha hassas olan Celali Takvimi, yılda bir gün hatalıydı. Günümüzde kullandığımız Miladi Takvim günde bir gün hatalıdır. İki takvim arasındaki bu hata farkı, Hayyam'ın Celali Takvimi üzerinde büyük bir titizlikle çalıştığının kanıtıdır. Gökcisimleriyle ilgili bu türden çalışmalarını daha da ilerletmek adına Hayyam, dünyadaki ilk gözlemevini kurmuştur. ➢ Matematikteki “Paskal Üçgeni” ismindeki matematiksel sistemi Fransız matematikçi Blaise Pascal’dan yüzyıllar önce buldu. ➢ Fermat Teoreminin x3+y3=z3 şeklindeki probleminin tam sayılarla çözülemediğini Hayyam, Fermat’tan yıl önce buldu. ➢ Ömer Hayyam’ın tüm bunların yanında daha birçok çalışması vardır. Avrupa’da bazı üniversiteler Ömer Hayyam’ın eserlerinden hala faydalanır.

36

DEĞERLENDİRME 1. A) B) C) D)

Doğru Seçeneği İşaretleyiniz Hayyam hangi şehirde doğdu? Belh Tahran Bağdat Nişabur

2. Hayyam’ın babası ne iş yapar? A) Şair B) Matematikçi

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 1. Hayyam toplumla aynı düşündü. 2. Hayyam kurallara uydu. 3. Eyuboğlu şiirlerini çevirdi 4. Takvimi Melikşah’ın emriyle yaptı. 5. Avrupa’da onun eserlerini bilirler

C) Filozof D) Çadırcı

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

3. A) B) C) D)

Matematikteki “x” nereden geliyor? Şey Şiir Şu Şık Boşlukları Doldurunuz seafoodplus.info, tarihteki ilk savaş ………………….. . seafoodplus.info eserlerini birçok dile …………………. . seafoodplus.info’ın ……… kitabı günümüze ulaştı. Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz 1.Örgütlenme ( ) a) Eskiden üniversite 2.İşlemek ( ) b) Felsefe yapar seafoodplus.infoe ( ) c) Belli değil seafoodplus.infonde ( ) d) Fikir verir seafoodplus.info ( ) e) Halk, cemiyet seafoodplus.infoı ( ) f) Başka, değişik seafoodplus.info ( ) g) Organizasyon 8.Sınırsız ( )h) Sonsuz, rahatça seafoodplus.infoışman ( ) ı) Ele almak Sentez ( ) k) Birleşim, terkip Belirsiz ( ) m) Yardımıyla Karşıt ( ) n) Karşı gelen Filozof ( ) o) Başka bir deyişle Gözlemevi ( ) p) Orada yıldızlara bakarlar 37

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Kent Ünlü Ardından Olanaklı Yaşam Süresince Gök bilimi Evren Fikir Fevkalade Hür, serbest Tercüme etmek İlke, prensip, kaide Bu yüzden Dönem Küresel, global Tarafsız Bağımlı Sanmak Birçok Yalnızca Kez Profesyonel Tersine Ekip Çağrı Duyarlı Örneğin Kusur

( ( ( ( (

) ) ) ) )

Pek çok Daha sonra Zannetmek Yansız Evrensel Çağ Bu nedenle Kural Özgür Olağanüstü Çevirmek Düşünce Kâinat Astronomi boyunca Şehir Hayat Mümkün Meşhur Faydalanma Sadece defa Tutkun Aksine Önce Davet Sistem Mesela Grup

• • •

Düzenek, yapı Evvel Yararlanma

Uzman Hassas Hata

38

• • • • • •

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Dinlenmek Karşıt Gündüz Gece Aynı Farklı Sonra Aydınlık Karanlık Önce Taraftar Yorulmak

39

NİZAR KABBANİ (/ Arap Şair, Yazar ve Diplomat) ➢ 16 Yaşında Bir Şair

Suriye'nin güneybatısında yer alan Şam'da; Şamlı bir ailede 21 Mart 'te doğar. İlk şiirini 16 yaşındayken Roma’da bir gemide yazar. Yunus balıkları ona ilham verir. Şam Üniversitesinde hukuk okuduktan Dışişlerinde çalışmaya başlar. İlk kitabı “Esmerim Anlattı Bana” yı () henüz on dokuz yaşındayken yayımlar. Bu kitapla şöhreti gitgide artar. Kendisi bazı kaynaklara göre Adonis'le birlikte yaşayan en büyük Arap şairidir. Hatta bazı kişilerce “Arap Şiir Cumhuriyeti Başkanı” dır. Ülkesini birçok Avrupa ve Asya başkentinde (Kahire, Ankara, Pekin, Beyrut, Madrid…) diplomatlık göreviyle temsil eden Kabbani, yönetimle olan uyuşmazlığı nedeniyle görevinden istifa eder. ➢ Tatlıcı ve Cesur Bir Baba ile Sanatçı Bir Amca Bir tatlıcı olan babası Tevfik Bey, Fransız işgaline karşı savaşır. Amcası Halil Kabbani ise çok önemli bir tiyatrocudur. ➢ Acı Dolu Bir Hayat

Kabbani, maalesef kız kardeşini intihar sebebiyle kaybeder. Bu intihara neden olan durum Kabbani’nin ailesinin, genç kızı sevmediği bir adamla evlendirmek istemesidir. Kabbani'nin kız kardeşi bu evliliği ailenin tüm ısrarlarına rağmen reddeder; ancak aile, bu evliliği çok istemektedir. Ailenin yaptığı baskılara dayanamayan genç kız, intihar eder. Annesini çok sevdiği bilinen Kabbani, annesinin vefat etmesi üzerine kötü günler geçirir. Ölüm, yazarın ve ailesinin peşini bir türlü bırakmaz. Kabbani, Kahire’de tıp öğrencisi olan henüz 17 yaşındaki oğlu Tevfik'i kalp krizi sonucunda toprağa verir. Ancak Kabbani'nin yaşadığı trajedi bunlarla sınırlı kalmayacaktır. Onu 3 yıl şiir yazmayacak kadar üzen iki ölüm daha yaşayacaktır Kabbani. İlk ölüm, eşi ve aynı zamanda amcasının kızı olan Zehra Hanım'ın ölümüdür; ikinci ölüm ise Zehra Hanım'dan hemen sonra vefat eden 22 yaşındaki oğlunun ölümüdür. Artık yalnızdır Kabbani. Yıllar sonra ikinci evliliğini yapar ve yıllar sonra tanıştığı ikinci eşi Iraklı Belkıs Hanım'ı kaybetmesine neden olan şey bir bombadır. Kabbani neredeyse bütün sevdiklerinin ölümünü görmüştür.

➢ O Bir Aşk Şairi

Edebiyat dünyası Kabbani’yi bir “aşk şairi” biçiminde tanır. Arap-İsrail savaşından sonra ise Arap şiirinde çağ açıcı bir rol oynadı. "Gerileme Kitabına Dipnotlar" şiiri, Beyrut'ta “Al-Adab” dergisinin Ağustos sayısında yayımlanmasının hemen ardından bütün Arap dünyasında yasaklanır. Eser, Arap edebiyatının ilk yasak yayını olur. Kitap gizlice elden ele dolaşır. Bu şiirin 40

yayımlanışı aynı zamanda Al-Adab Al-Huzarani (Haziran Edebiyatı) akımını da doğurur. O, Haziran Hareketi'nin kurucusu ve en önemli şairidir. Kabbani, 'lerdeki şiirde sadeleşme hareketinde de yer alır. Ayrıca 'deki Altı Gün Savaşı'nın ardından politik şiirde Arap şiirinin yol göstericisi olur. Şair “Arap edebiyatında aşk, hapistir. Ben onu kurtaracağım.” demiştir. ➢ Caddelere İsmini Verdiler

Şair, 30 Nisan ’de vefat eder. Şam ve Beyrut’ta iki ayrı cadde onun adını taşıyor. Şair ayrıca Beyrut ve Kudüs’ü çok sever. Hatta Beyrut ona göre bir “sevgili” gibidir. ➢ Politik Görüşü Şair, birçok eserinde Filistin'den bahseder. Ayrıca Arap liderlerinin yanlış politikalarını da eleştirir. O birçok kişiyi etkiler. Ona göre toplumun en büyük sıkıntısı tembelliktir. ➢ Ataları Türk’müş! Çorum Hitit Üniversitesi öğretim görevlilerinden Nizameddin İbrahimoğlu'nun “Irak Dışındaki Türkmen Alimleri” adlı çalışmasına göre Kabbani’nin soyu Türklerden geliyor. İddiaya göre Kabbani, Fatih Sultan Mehmet Dönemi’ndeki alimlerden Akbıyık Dede’nin soyundan geliyor. ➢ Türkçeye çevrilmiş eserleri ➢ İşgal Altında ➢ Gazaba Uğramış Şiirler ➢ Ben Beyrut (Deneme) ➢ Aşkın Kitabı ➢ Gözlerinin Mavi Limanında ➢ Yasak Şiirler ➢ Seninle Evlendim ➢ Ey Özgürlük ➢ Gerileme Kitabına Dipnotlar

41

DEĞERLENDİRME 1. A) B) C) D)

Doğru Seçeneği İşaretleyiniz Nizar, ilk şiirini kaç yaşında yazdı? On beş On altı On yedi On sekiz

2. A) B) C) D)

Kabbani’nin babası ne iş yapmış? Öğretmenlik Kasaplık Tatlıcılık Polislik

3. A) B) C) D)

Nizar’ın yasak kitabı hangisidir? Esmerim Anlattı Bana Gerileme Kitabına Dipnotlar Yasak Şiirler İşgal Altında

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 1. Kabbani, Türk asıllı olabilir. 2. Kabbani’ni çok zor bir hayatı oldu. 3. Nizar, Arap liderleri hep destekledi. 4. Kabbani Beyrut’u çok sever. 5. Kabbani eşlerinden ayrıldı.

( ( ( ( (

) ) ) ) )

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • Zengin Soy • Esinlenmek Dönem • Daha Kişi • Ün Eleştirmek • Gittikçe Gitgide • Çoğalmak Artmak • Beraber Birlikte • Üstelik Hatta • Birtakım Varlıklı • Şahıs İlham almak • Vatan, yurt Henüz • Vazife Şöhret • İdare Yönetim • Yüzünden nedeniyle • Değinmek Bahsetmek • Önder Lider • Siyaset Bazı • Tenkit etmek Ülke • Devir Görev • Nesil, köken Politika

Boşlukları Doldurunuz 1. Kabbani’nin kız kardeşi ……………. eder. 2. Kabbani ……….. şairidir. 3. Nizar’a göre toplumun sorunu ………………. . Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz 1.Şair ( ) a) İşten çıkmak. seafoodplus.infor ( ) b) Kendini öldürmek. seafoodplus.info ( ) c) Doktorluk bilimi. seafoodplus.info ( ) d) Güçlü bir patlatıcı seafoodplus.info ( ) e) Kimse görmeden. seafoodplus.infoşmak ( ) f) Gezmek. 7. Cadde ( ) g) Önden gider (Kılavuz) 8. Yol gösterici ( ) h) Sokaktan büyük 9. İstifa ( ) ı) Halk, cemiyet. Tıp ( ) k) Her şeyi bilen kişi Gizlice ( ) m) Şiir yazar

• • •

42

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Doğru Varlıklı Azalmak Artmak Yoksul Yanlış

NİKOLA TESLA (/ Sırp Asıllı Amerikalı Mucit, Fizikçi ve Elektrofizik Uzmanı)

➢ Yıldırımlı ve Fırtınalı Bir Gecede Doğdu Nikola Tesla 9 Temmuz ile 10 Temmuz tarihleri arasında, gece yarısı şiddetli bir fırtına sırasında doğdu. Nikola’nın ebesi, doğum sırasındaki yıldırımların uğursuzluğundan bahsederek "Bu, karanlık bir çocuk olacak." dedi. Annesi ise bunu reddetti ve "Hayır, Nikola ışığın çocuğu olacak." dedi. ➢ Annesi de Mucitmiş Nikola'nın babası bir papazdır. Annesi okuma yazma bilmez ama pratik ev eşyaları mucididir. Mühendislik okumak isteyen Nikola, ilerde papaz olmasını isteyen babasını ikna etmeye çalışır. Bir zaman sonra ciddi bir hastalığa yakalanan Nikola'yı kıramayan babası, onun mühendislik okumasına izin verir. Annesi zaten onu destekler. İyi bir eğitim almaya hazırlanan Nikola, matematik ve fizik bilgisini artırmaya çalışır. ➢ Tam 5 Dil Biliyordu! Graz'daki Politeknik okuluna girer ve Prag Üniversitesinde eğitimini sürdürür. Yabancı teknik yapıtları okuyabilmek için Prag'ta dil kursuna devam eder. Almanca ve anadili Sırpça dışında İngilizce, Fransızca ve İtalyancayı da öğrenir. ➢ Ağabeyi Erken Öldü; Psikolojisi Bozuldu Nikola ailedeki beş çocuktan biridir. İlk soyadı Draganic olan Nikola, daha sonra bu soyadını değiştirdi ve Tesla yaptı. Ağabeyi Daniel daha 12 yaşındayken öldüğünde Nikola sadece 5 yaşındaydı. Ağabeyi Daniel ata binme kazası yüzünden ölmesi, Tesla'da birçok takıntı ve şizofreniye yakın belirtilerin

ortaya

çıkmasına

neden oldu. Bu belirtilerden bazıları;

uykusuzluk problemi ve obsesif kompulsif davranışlar. Bir keresinde 84 saat uyumadı ve sadece çalıştı. İki Kere Üniversiteyi Erken Bıraktı Tesla Avusturya Graz Politeknik'e yılında başladı. Burada elektrik üzerine bilgisini arttırdı. Ancak kişisel takıntıları ve asosyalliği nedeniyle üçüncü sınıfın ilk döneminden itibaren okulu bıraktı. Ailesiyle ilişkisini keserek bir oto mühendislik firmasında çalışmaya başladı. Tesla bu dönem oldukça ağır bir depresyon dönemi geçirdi. Daha sonra babasının isteği üzerine Prag'ta Charles Ferdinand Üniversitesi'ne başladı. Burada bir yaz dönemi eğitimine devam etti; ancak babasının ölümü üzerine okulu bıraktı. Sonra Paris'te bir telefon şirketinde çalışmaya başladı. Burada doğru akım motorları ve dinamolar konusunda geniş ve önemli tecrübeler edindi. Yine Paris'te döner makinelerini korumak için regüle edici kontrol cihazları icat etti. ➢ Neleri Buldu? ➢ Tesla'nın ilk buluşu "telefon alıcısı için ses yükseltici” dir (). ➢ Uzaktan kumandayı buldu. Kumandayı ilk defa su üstünde bir tekne için kullandı (). ➢ Kablosuz taşınabilir elektriği buldu. 20 tane ampulü 25 mil uzaktan kablosuz yaktı.

43

➢ Bedava elektrik üretimi için çalışmalar yaptı ve başarılı oldu ama kimse onu desteklemedi. ➢ Niagara Şelalesi’ndeki hidroelektrik santralini Tesla tasarladı. ➢ Akıllı telefon, İnternet ve SMS’i öngördü (). ➢ Yüksek Frekanslı bir osilatörü deprem makinesi gibi kullandı. Bu alet binaları bile salladı.

Hatta bu makine sayesinde Mark Twain’in sindirim problemini de halletti. Mark Twain bu makinenin üstünde 90 saniye durdu ve tuvalete kaçmak zorunda kaldı. ➢ Floresan lambayı tüm dünyadan 40 yıl önce kullandı. ➢ Neon ışıkları, hızölçer ve telsiz buluşlarına imza attı. ➢ Otomobillerin ateşleme sistemini buldu. Ford firması ilk olarak bu sistemi kabul etmedi ama sonra kabul etti. ➢ Alman denizaltılarına karşı radarın temelini attı. Ama ABD bunu ancak 25 yıl sonrasında kullandı. ➢ Elektron mikroskobunu buldu. ➢ Mikrodalga fırını buldu. ➢ Elektron’un altı parçacıklı şeklini keşfetti. ➢ Radyo teknolojisindeki “Tesla bobin” onun icadıdır. ➢ “Döner Manyetik Alan”ın keşfine katkı sağladı. ➢ Tesla'nın 26 değişik ülkede 'ten fazla patenti vardır. ➢ İlginç

Bir Bilgi Daha Nobel fizik ödülünü reddetmiştir. Nikola Tesla, Nobel fizik ödülünü reddeden tek kişidir.

➢ Ölümü ve Sonrası

Hayatının son yıllarını borçlarından kaçmak için sürekli otel değiştirerek geçirdi. Nikola Tesla, 7 Ocak tarihinde 86 yaşındayken New Yorker otelinin numaralı odasında hayatını kaybetti. Ölüm sebebi kalp yetmezliği idi. Tesla'nın bütün dokümanlarına ABD hükümeti el koydu. Tesla'nın dokümanları ile en çok Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü ilgilendi. İddialara göre Tesla’nın çalışmalarına birileri devam etti ve çalışmaları tamamladı.

44

DEĞERLENDİRME Doğru Seçeneği İşaretleyiniz 1. A) B) C) D)

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 1. Tesla gece yarısı doğdu. ( 2. Tesla 6 dil öğrendi. ( 3. Nikola’nın psikolojisi bozuktu. ( 4. Tesla’nın ağabeyi öldü. ( 5. Nikola’nın annesi okumayı biliyor. (

Annesi Nikola için ne dedi? Uğursuz çocuk Karanlık çocuk Işığın çocuğu Şanslı çocuk

2. Tesla’nın babası onun ilk ne olmasını istedi? A) Bilim adamı B) Papaz C) Mühendis D) Elektrikçi 3. A) B) C) D)

Tesla hangi dili bilmiyor? İngilizce Sırpça Türkçe Fransızca Boşlukları Doldurunuz

1. Tesla …………………… lambayı buldu. 2. Tesla son yıllarında ……………… otel değiştirdi. 3. Nikola ……… kursuna gitti. Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz 1. Mucit ( ) a) Çok hızlı rüzgâr 2. Borç ( ) b) Dünyaya gelmek 3. Ebe ( ) c) Doğum doktoru 4.Yıldırım ( ) d)Yere düşen elektrik 4. Bedava ( ) e) Hıristiyan din adamı seafoodplus.info ( ) f) Ölümle sonuçlanan 7. Kurs ( ) g) Öğrenmek için gidilir 8. Depresyon ( ) h) Ruh bunalımı 9. Fırtına ( ) ı) Bir tür gemi Doğmak ( ) k) Ücretsiz Ebe ( ) m) Ödünç para Ölümcül () n) İcat yapar

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • Esnasında Öngörmek • Şanssızlık Tamamlamak • Değinmek Sürekli • Müsaade Zorunda • Eser Yapıt • Nedeniyle Sebebiyle • Devam etmek Sürmek • İşaret Tecrübe • Meydana gelmek İzin • Sorun Sırasında • Sonra Santral • Şirket Sindirim • Epey, bayağı Daha sonra • Ardından Oldukça • Deneyim Edinmek • Kazanmak Firma • Merkez Belirti • Hazım Problem • Mecbur Uğursuzluk • Devamlı Ortaya çıkmak • Bitirmek itibaren • Tahmin etmek Bahsetmek

• • •

45

) ) ) ) )

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Doğmak Asosyal Kabul etmek Reddetmek Sosyal Ölmek

NAPOLYON BONAPARTE (/Fransız-İtalyan Asker, Devlet Adamı, Cumhurbaşkanı ve İmparator)

➢ Disiplinli Bir Annesi Vardı 15 Ağustos 'da Korsika Adası'nın Ajaccio kentinde doğdu. Ana dili Korsikaca idi. Avukat Carlo Buonaparti ile Maria Letizia Ramolino çiftinin 8 çocuğundan ikincisi idi. Annesi, çok disiplinli idi (Asker gibi yetişmiş ). Ailesi zengin değildi ancak babasının bağlantıları sayesinde Napolyon ve kardeşleri, Fransa’ya gitme ve burslu okuma imkânı elde etti. ➢ 10 Yaşında Askerî Okula Girdi ve 16 Yaşında Asker Oldu!

yılında ağabeyi Joseph ile birlikte eğitim için Fransa’ya giden Napolyon, Autun’da bir kolejde Fransızca öğrenmeye başladı ve aynı yıl Brienne'daki askeri okula kabul edildi. Matematikteki başarısı sayesinde 'te Paris Kraliyet Askeri Okulu adlı askerî akademiye girdi. Matematik ve geometriye olan ilgisini daha iyi değerlendirebilmek için topçu sınıfını tercih etti. yılının Nisan ayında Valence'taki topçu alayına üsteğmen rütbesiyle katıldı. ➢ Gerçek Bir Komutanı Herkes Tanıyor yılında Fransa neredeyse bütün Avrupa ile savaş halindeydi. Toulon şehrini de İngiliz ve İspanyollar ele geçirmişti. Fransız ihtilalci ordusunun bir topçu subayı olarak Toulon kuşatmasına katılan Napolyon, bu kuşatmada liderlik özellikleri ile dikkat çekti. Kuşatmada yaralalan Napolyon, Maximilien Robespierre tarafından ödüllendirilerek tuğgeneral yapıldı ve Fransa ordusunun İtalya kanadının topçu kuvvetlerinin başına geçirildi. Zaferle sonuçlanan kuşatma, 19 Aralık ’te Fransız topraklarına yeniden dahil edildi. ➢ Rus veya Türk Askeri Olabilirdi! Napolyon, öğrenciyken Rus ordusuna başvurdu ama kabul edilmedi. ’te ise Osmanlı Devleti’nin yeni ordusunda bir komutan olmak istemesine rağmen bu sefer de Fransa devleti Napolyon'un bu isteğini reddetti. ➢ Napolyon Yükseliyor 5 Ekim ’teki sokak olaylarını bitirmesinden dolayı İç Güvenlik Kuvvetleri komutanı oldu. Ayrıca tümgeneral oldu. ve ’de Milano ve Venedik dahil neredeyse

İtalya’nın

tamamını Fransa

topraklarına kattı. Bu sırada tam 18 meydan savaşı kazandı. Avusturya ordusunu darmadağın 46

ederek Viyana’ya kadar Avusturya ordusunu kovaladı. ’de Paris’e döndü. ’de önce Malta’yı aldı sonra Mısır’a sefer düzenledi. Mısır’da kendisini padişahın emrindeymiş gibi tanıttı. İskenderiye ve Kahire’yi aldı. Mısır halkı ile iyi geçinen Napolyon, onlara Müslüman gibi göründü. Fakat bir süre sonra Mısır’da işler iyi gitmedi. Önce İngilizler Napolyon’un gemilerini yaktı sonra ise Mısır halkı isyan etti. Napolyon ordusunu Filistin’e doğru sürdü. Burada ise Cezzar Ahmet Paşa’nın liderliğindeki Osmanlı ordusu Napolyon’u yendi. ’da önce ordusuyla Mısır’a sonra da tek başına Fransa’ya döndü. Napolyon, ’da Fransa Cumhuriyeti’nin en başındaki adam oldu. ’de ise İtalya’daki savaşları bitirdi ve İtalya Cumhuriyeti’ni kurdu. Bu yeni devletin de ilk başkanı Napolyon oldu. Kısacası Napolyon aynı anda iki devletin başındaydı. En sonunda ’te kendi imparatorluğunu ilan eden Napolyon, tacını Papa’nın önünde eğilmemek için kendi başına giydi. Napolyon’un imparator olması, annesini üzdü. Annesi onunla küstü. Ünlü müzisyen Beethoven “3. Senfoni” yi Napolyon’a adamaktan vazgeçti. ➢ İmparator Neredeyse Tüm Avrupa’ya Karşı! Napolyon, yılları arasında İngiltere, İsveç, Avusturya, Rusya, Napoli gibi ülkelerle savaşmak zorunda kaldı. Bu devletlerle aynı anda savaştı ve savaşı kaybetti. Fakat daha sonra önce Avusturya ve Napoli, daha sonra Rusya’yı yendi. İngiltere’yi ise yenemedi. ➢ İmparator Esir Düştü Napolyon’un ordusu, bu kadar savaştan sonra güçsüzleşti. Halk sıkıldı ve fakirleşti. Bu karışıklıktan sonra tüm düşmanları Fransa’ya saldırdı ve Paris’e girdi. Napolyon artık bir imparator değildi. Onu Elba Adası’na hapsettiler. ➢ İmparator Geri Dönüyor! ’te Elba Adası’ndan kaçarak Paris’e geldi. Halkı onu desteklemesine rağmen Napolyon sadece gün daha imparator kaldı. Bu süre içinde Belçika’ya saldırdı. Fakat İngiliz ve Almanlar onu yendi.

47

➢ İmparator’a Veda Napolyon, Amerika'ya kaçmak istedi, ancak bunu başaramadı ve İngilizlere teslim oldu. İngilizler tarafından tekrar esir alınan Napolyon, Atlantik'teki Saint Helena Adası’na götürüldü. Onu denizaltıyla kurtarmak istediler ama başaramadılar. Napolyon daha sonra hep bu adada yaşadı. 5 Mayıs 'de 51 yaşındayken mide kanserinden öldü. ➢ Özel Hayatı Nisan ’te Marsilya’nın zengin bir tüccar ailesinin kızı Désirée Eugénie Clary ile nişanlandı. 9 Mart ’da nişanlısından ayrılarak" Alexander de Beauharnais’in dul eşi Josephine ile evlendi. Fakat Josephine’in çocuğu olmadı. Bu yüzden ondan da ayrıldı. yılının Mart ayında Habsburg hanedanından Marie-Louise ile evlendi, ’de oğlu II. Napolyon doğdu. ➢ Tarih Açısından Önemi ➢ “Fransız Medenî Kanunu” yani “Napolyon Kanunları” nı çıkardı. Bu kanunu tüm dünya örnek aldı. ➢ ➢ ➢ ➢ ➢

Fransız Merkez Bankası’nı kurdu. İlk konserveyi o buldu. Görme engelliler için yazı, onun sayesinde ortaya çıktı. Onun döneminde Fransa dünyanın en güçlü ülkesi oldu. Mısır'a beraberinde kadar mühendis, araştırmacı ve antropolog götürdü. Bu bilim adamları, Rosetta Taşı'nın bulunmasını sağladı. Bu taş sayesinde de birçok yazıtı bilim adamları çözdü.

➢ Bazı İlginç Özellikleri ➢ Kedi fobisi vardı. ➢ Askerleri ona boyu kısa olmamasına rağmen “Küçük Onbaşı” dedi. Çünkü askerleri onu kendilerinden biri gibi görüyorlardı. Fakat İngilizler, onun için “boyu kısa” dediler. Bu bir iftira ve propaganda idi. ➢ Avrupa’da trafiğin soldan olmasının sebebi Napolyon’muş (?). ➢ Eşinin portresini hep yanında taşırmış (Şans getiriyormuş).

48

➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ ➢

Son sözleri şu 4 kelime olmuş: “Ordu, Fransa, Ordu Başkanı ve Josephine” Açık kapıdan çok korkarmış. Yemeklerini çabuk ve sessizce yermiş. En sevdiği yemekler; kızarmış patates, kızarmış tavukmuş. Çalışmayı çok sevdiği için günde üç dört saat uyurmuş. yılında saçının bir kısmı sterline satılmış. Oğlu II. Napolyon 21 yaşındayken öldü. Okuldayken arkadaşları onunla dalga geçermiş. Çünkü Fransızcayı Korsika aksanıyla konuşurmuş.

➢ Öğretmenleri onun için şöyle dermiş: “Tarih ve coğrafya bilgisi mükemmel, ileride büyük bir denizci olabilir.” ➢ Düğününden iki gün sonra Kuzey İtalya’ya saldırmış ve Avusturya ordusunu hezimete uğratarak darmadağın etmiştir. ➢ Napolyon Kral, İmparator ve Başkomutan oldu. Bunların hepsini başka hiçbir lider yapamadı. ➢ ➢ ➢ ➢ ➢

İnsanları konuşma tarzıyla etkilermiş. George Washington onun döneminde öldü. Napolyon çok üzüldü ve 10 gün yas ilan etti. Birazcık kendini de anlatan bir aşk romanı yazdı. Din özgürlüğüne inandı. İngilizler, İngiliz halkını bile etkilemesinden korktu.

➢ Sözlerinden Bazıları

➢ Para, para, para ➢ Dünya çok acı çekiyor, ama kötü insanların şiddetinden değil, iyi insanların sessizliğinden.

➢ Şans olmazsa yetenek hiçbir şeydir. ➢ Asker olmak, sonra asker olmak, yine de asker olmak gerek. ➢ Bir yerde ahlak yoksa kanun işlemez. ➢ En büyük general en az iş yapar. ➢ Aşk; işsiz güçsüz adamların işidir. ➢ Cesaret de aşk gibi ümitle beslenir. ➢ Bütün devletler hazımsızlıktan ölür.

49

➢ Düşmanınız hata yaparsa sakın onu durdurmayın. ➢ Savaşta ölmek kahramanların, intihar etmek korkakların özelliğidir. ➢ Kadınlar savaş için gerekli şeylerden fazlasını bile üretebilir. ➢ En güzel savaş, insanın kendisiyledir. ➢ Alkış, oy değildir. ➢ Az bilgili ve çok konuşkan biri, az paralı ve savurgan kişi gibidir. ➢ Bana Türklerden kurulu bir ordu verin, dünyayı rehin alayım. ➢ Türkler ölebilir ancak mağlup olmaz. ➢ Eğer dünya tek bir ülke olsaydı, başkenti İstanbul olurdu. ➢ Beyinsizlik sadece politika mesleğinde özür sayılmaz. ➢ Diplomat iyi giyinmiş bir polis kuvvetidir. ➢ Sadece cesaretin taklidi yoktur. ➢ Güç ortaya çıkarsa kanunlar zayıflar. ➢ En kısa yol, belirli yoldur. ➢ Kirli çamaşırları aile içinde yıkamalıyız. ➢ Ölüme ve sürgüne yalnız gidilir. ➢ Mutluluğa asla inanmam. ➢ Şanslı kişinin horozu bile yumurtlar. ➢ Üstün insan, kimsenin yolundan gitmez. ➢ Sadece yıldırım toptan güçlüdür. ➢ Kaybettim, kaybettim; yenmeyi öğrendim. ➢ Zafer, iradedir.

50

DEĞERLENDİRME Doğru Seçeneği İşaretleyiniz 1. A) B) C) D)

Napolyon’un ailesi hangi dili biliyor?

2. A) B) C) D)

Napolyon hangi şehre gitmedi? Kahire İstanbul Milano Paris

3. A) B) C) D)

Ona neden “Küçük Onbaşı” dediler?

İtalyanca Fransızca Korsikaca İngilizce

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 1. Napolyon, Clary ile evlendi

(

)

2. Napolyon Mısırlıdır.

(

)

3. Napolyon Rus askeridir. 4. Napolyon kanserden öldü. 5. Napolyon İngilizleri yendi.

( ( (

) ) )

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • İrtibat İlgi • Olanak İmkân • Beraber dolayı • Alaka Komutan • Seçmek Hal • Kent sefer • Durum İhtilal • Devrim Lider • Önder Ama • Nitelik, vasıf Bağlantı • Güç Birlikte • Müracaat etmek Şehir • Fakat Tercih etmek • Kumandan Kuvvet • Kez, kere, defa Özgürlük • Ötürü Yetenek • Hemen hemen Neredeyse • Hepsi Savurgan • Mecbur Tamamı • Tutsak Kanun • Yasa Mükemmel • Hızlı İleride • Kusursuz Tarz • Gelecekte Ümit • Stil, üslup Hazım • Hürriyet, serbestlik Tek başına • Kabiliyet Politika • Umut Özellik • Sindirim Başvurmak • Müsrif Zorunda • Siyaset Esir • Yalnız Çabuk

Boyu kısaydı. Çok zayıftı. Kişilik problemi vardı. Askerler onu sevdi. Boşlukları Doldurunuz

1. Türkler ölebilir ancak ………………… …………… 2. En güzel savaş ………………….. …………………… 3. Napolyon ………. .………. ve kediden korkar. Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz seafoodplus.infoan () a) Etrafı tamamen deniz. seafoodplus.info etmek () b) Kazanmak, sahip olmak. seafoodplus.infoağın () c) yardımıyla. seafoodplus.info () d) Derece, unvan. 5. Düzenlemek () e) Gemiler orada durur. 6. Desteklemek () f) Mahvetmek, dağıtmak. 7. Hanedan () g) Organize etmek. 8. Ada () h) Aynı fikirde olmak. 9. Rütbe () ı) Hükümdar ailesi. İftira () k) Birisi hakkında yalan. Liman () m) Tasarruf yapmaz sayesinde () n) Karar gücü, sabır.

51

• • • • •

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Barış Küsmek Kabul etmek Savaş Barışmak Evlenmek Ayrılmak Cesaret Korkaklık Reddetmek

52

NAİM SÜLEYMANOĞLU (/Türk Halterci ve Politikacı) ➢ Bulgaristan’da Doğdu, Halterci Oldu.

’de Bulgaristan’ın Kırcaali şehrinde (Kırcaali bugün bile Bulgaristan’da bir Türk şehridir) doğdu. Doğduğu dönemdeki Bulgar Hükümeti'nin Türk isimlerini yasaklaması sebebiyle o yıllardaki adı Naum Shalamanov’dur. Naim Süleymanoğlu haltere 'de, henüz 9 yaşındayken başlar. 15 yaşında Brezilya'daki Dünya Gençler Halter Şampiyonası'nda iki altın madalya alarak şampiyon olur. On altı yaşında hem de rekorla yeniden şampiyonluk sevincini tadar. Süleymanoğlu bu şampiyonluktan sonra halter tarihinde en genç dünya rekortmeni unvanını alır. yılında (16 yaşındayken), silkme kategorisinde vücut ağırlığının tam üç katını kaldırır; bunu daha önce Süleymanoğlu dışında sadece bir halterci yapmıştı. ➢ O Artık Türkiye’de

Sovyetler Birliği'nin Los Angeles Olimpiyatları'nı boykot etme kararına Bulgaristan'ın da dahil olması nedeniyle Süleymanoğlu, bu olimpiyatlara katılamaz. Bulgar Hükümeti'nin uyguladığı politikalar yüzünden gerçek ismini dahi kullanamayan Süleymanoğlu. Bir karar verir: Bulgaristan'daki bu baskılardan kurtulmak ve sevdalısı olduğu Türkiye adına müsabakalara katılmak. Bu amaçla, 'da Melbourne'de düzenlenen Dünya Halter Şampiyonası'nda Türkiye Büyükelçiliği'ne sığınarak Türkiye'ye iltica eder. Türkiye'ye ilticasında ve getirilmesinde bizzat Cumhurbaşkanı Turgut Özal devreye girer. ➢ Rekorların Adamı Naim

Kariyeri boyunca üç Olimpiyat Altın madalyası, yedi Dünya Şampiyonluğu ve altı Avrupa Şampiyonluğu vardır. Tam 46 kere dünya rekoru kırmıştır. arasında gençlerde 13, büyüklerde 50 olmak üzere tam altmış üç rekor kırar. Yine bu dönemde Dünya ve Avrupa şampiyonalarında 52, 56 ve 60 kilolarda şampiyonluk sevincini tadar. , ve 'da bütün dünyada yılın haltercisi seçildi. Naim Süleymanoğlu, dünyanın gelmiş geçmiş en büyük haltercisidir. ➢ Cep Herkülü Olimpiyat Oyunlarında

Seul Olimpiyatları'na Türkiye adına katılabilmesi için Türkiye Bulgaristan'a 1 milyon dolar ödeyerek gerekli izni aldı. Bu olimpiyatlarda Süleymanoğlu 60 kg koparmada sırasıyla kg, ,5 kg, ,5 kg; silkmede kg, ,5 kg, kg; toplamda ise kg, kg, ,5 kg kaldırdı. Seul'de; 6 dünya, 9 olimpiyat rekoru kıran Naim Süleymanoğlu muhteşem bir zafer elde etti. Böylece Türkiye'ye olimpiyatlar tarihinde güreş dışında ilk altın madalya da gelmiş oldu. 53

Barselona Olimpiyatları'nda rakiplerine karşı ezici bir üstünlük sağlayarak altın madalyayı çok rahat kazandı.

54

Aynı yıl Uluslararası Halter Basın Komisyonu onu “Dünyanın En İyi Sporcusu” seçti. Atlanta Olimpiyatları'nda 64 kiloda 4 dünya rekoru kırdı. Olimpiyatlarda 3. kez altın madalya kazandı, tarihe geçti. Nam-ı diğer Cep Herkülü, yılında Sidney Olimpiyatları'nda ise artık 33 yaşında olması ve sakatlığı nedeniyle 3 kaldırışta sıfır çekti. Yani bir başarı gösteremedi. ➢ Cep Herkülü Dünya Halter Şampiyonası’nda

Dünya Şampiyonasında ise 3 altın madalya kazandı ve 2 de dünya rekoru kırdı. İstanbul'daki Dünya Halter Şampiyonası'nda ilk kez Türk seyircisinin önüne çıktı. Sakat olmasına rağmen 3 dünya rekoru kırdı ve 3 altın madalya daha kazandı. ’te Çin'deki dünya şampiyonasında sakatlığı devam etmesine rağmen kazanmaya devam etti ve 3 altın madalya kazandı (Bu şampiyonadan önce aynı yıl içinde Avrupa Halter şampiyonasına da sakat bir halde katılmıştı. yılında toplamda 6 madalya kazandı). ➢ Cep Herkülü Avrupa Halter Şampiyonası

'de Avrupa Halter Şampiyonası'na Türkiye adına katıldı ve üç altın madalya kazandı. 'te Bulgaristan'daki Avrupa Halter Şampiyonası'nda sadece üç kaldırış yaptı. Bu üç kaldırışın üçünde de dünya rekoru kırdı. ’te Polonya’daki Avrupa halter şampiyonasında yine sakat olmasına rağmen 1 altın, 2 gümüş madalya kazandı. Ayrıca Türkiye’nin takım halinde birinci olmasına önemli katkı sağladı. ➢ Halterin Zirvesinde Naim Süleymanoğlu

Naim Süleymanoğlu, Uluslararası Halter Federasyonu'nun Aralık 'de Atina'daki kongresinde asbaşkan oldu. ➢ Başarılarını Hatırlayalım

İlk dünya rekorunu daha 15 yaşındayken kırdı. , ve yıllarında onu “dünyada yılın haltercisi” seçtiler. Seul, Barcelona ve Atlanta Olimpiyatları olmak üzere üç kez olimpiyat şampiyonu oldu. 8 Kez dünya şampiyonu oldu. 46 dünya rekoru kırdı. yılında Time dergisine kapak oldu. Seul olimpiyatlarında 60 kg’da silkmede kg kaldırarak dünya rekoru kırdı. yılında Seul olimpiyatlarında 6 dünya, 9 Olimpiyat rekoru kırdı ve Türkiye Olimpiyatlarda güreş dışında ilk defa altın madalya kazandı. 55

yılında Uluslararası Halter Basın Komisyonu, Süleymanoğlu’nu “Dünyanın En İyi Sporcusu” seçti.

➢ Siyasî Kariyeri

Naim Süleymanoğlu; Yerel Seçimlerinde MHP'den Büyükçekmece'nin Kıraç Beldesi belediye başkanlığına, Genel Seçimlerinde ise yine MHP'den İstanbul milletvekili adayı oldu. Ancak ikisinde de başarılı olamadı. ➢ Özel Hayatı

Resmi kayıtlarda evli değildir. Biri Türk diğeri Japon iki kadından toplam 4 kız çocuğu vardır. ➢ Efsane Son Yolculuğunda Siroza bağlı karaciğer yetmezliğinden dolayı tedavi gördü. Hatta Süleymanoğlu'na 6 Ekim 'de ameliyatla karaciğer nakli oldu. Nakil sonrası beyin kanamasına bağlı ödem nedeniyle beyin ameliyatına alındı. Süleymanoğlu'nun hayati tehlikesi devam etti. O günden itibaren yoğun bakım ünitesinde tedavi gördü. Naim Süleymanoğlu, 18 Kasım tarihinde vefat etti. Cenazesi 19 Kasım Pazar günü Fatih Camii'nden kalktı. Naim, bugün Edirnekapı Şehitliği'nde şair Mehmet Akif Ersoy'un yakınında yatıyor. ➢ Süleymanoğlu Hakkında Birkaç İlginç Not 1) Kırcaali doğumlu Naim Süleymanoğlu'nun boyu 1 metre 47 cm idi. Katıldığı

şampiyonalarda ve olimpiyatlarda kendisinden çok daha iri ve uzun onlarca halterciyi yendi. 2) İlk ve son defa bir halterci koparmada kendi ağırlığının 2,5 katını kaldırdı: Naim

Süleymanoğlu. 3)İlk ve son defa bir halterci silkmede kendi ağırlığının üç katından 10 kilo fazlasını kaldırdı: Naim Süleymanoğlu. 4)'daki Dünya Şampiyonası'nı da kazanıp henüz 22 yaşında emekli oldu. Ama halterden fazla uzak kalamadı. 'de emeklilikten döndü ve Barselona'da ikinci Olimpik altınını kaptı. 5) Atlanta'da, olimpiyatlardaki üçüncü altını da aldı. Bu sırada Sunucu Lynn Jones, "Az önce tarihin en büyük halter müsabakasına tanıklık ettiniz." dedi. Naim o finalde, Türk ve Yunan sporseverler önünde, Yunanistan'ın efsanevi haltercilerinden Valerios Leonidis'i yendi. Naim, ,5 kiloyu kaldırdı. Leonidis ağladı. Naim ise rakibini teselli etti. 56

DEĞERLENDİRME Doğru Seçeneği İşaretleyiniz 1. A) B) C) D)

Süleymanoğlu hangi şehirde doğdu?

2. A) B) C) D)

Naim haltere kaç yaşında başladı? 9 15 16 33

3. A) B) C) D)

Naim’i Türkiye’ye kim transfer etti?

Los Angeles İstanbul Kırcaali Sidney

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 1. Naim, haltere 10 yaşında başladı. ( 2. Naim ’da Türkiye’ye sığındı. ( 3. Naim ilk rekorunu 15 yaşında kırdı ( 4. Naim 8 kez dünya şampiyonu oldu. ( 5. Naim ’de en iyi sporcu oldu. (

) ) ) ) )

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • Haricinde nedeniyle • Yüzünden Müsabaka • Sene Henüz, hâlâ • Karşılaşma, yarış Yıl • Sığınmak İltica etmek • Kez, defa Kere • Turnuva Tehlike • Lazım Teselli • Müsaade rağmen • Görkemli Yenmek • Kazanmak Elde etmek • Bundan sonra Artık • Karşın Önemli • Mühim Katkı • Fayda Vefat etmek • Risk Muhteşem • Ölmek İzin • Galip gelmek Gerekli • Daha Şampiyona • Avutmak dışında

Recep Tayyip Erdoğan Mustafa Kemal Atatürk Turgut Özal Abdullah Gül Boşlukları Doldurunuz

1. Naim ………. yaşında halteri bıraktı. 2. Naim, ilk altın madalyasını ………. yaşında aldı. 3. Naim tam ……….. dünya rekoru kırdı. Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz seafoodplus.infoa ( ) a) Yarışan kişiler seafoodplus.info kırmak ( ) b) Para vermek 3.Ödemek ( ) c) Yenmek, kazanmak seafoodplus.info ( ) d) Total, tamamen seafoodplus.info ( ) e) Kolayca 6.Üstünlük ( ) f) Daha iyi olmak seafoodplus.info ( ) g) Düşünme organı seafoodplus.infoılmak ( ) h) Dahil olmak seafoodplus.info ( ) ı) Mesleği bırakmak Emekli olmak ( ) k) Yenersen alırsın Rakip ( ) m) En iyisini yapmak

• • • •

57

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Doğmak Başlamak Bekâr Ağır Bitirmek Ölmek Hafif Evli

MUHAMMED ALİ (/ Amerikan Boksör ve Devlet Adamı)

Muhammed Ali (eski adıyla Cassius Marcellus Clay Jr), tüm zamanların en iyi boksörüdür. Kariyeri boyunca yalnızca 5 maç kaybetmiştir. ➢ Bir Şampiyon Doğuyor Müslüman olmadan önceki ismi Cassius Marcellus Clay Jr.’dir. 17 Ocak 'de Kentucky Louisville'de doğan Muhammed Ali, Afro-Amerikan ve İrlanda kökenlidir. 12 yaşındayken boksla tanıştı ve kısa zaman içinde National AAU ve Altın Eldiven Şampiyonası'nda amatör kayıtlara girdi. ➢ Profesyonelliğe İlk Adımlar 'ta Roma Olimpiyatları'nda ağır ve hafif sıklette altın madalya aldığında 18 yaşındaydı. yılında 22 yaşındayken, S. Liston'u yenerek Dünya Şampiyonu oldu. Bu zaferden sonra Müslüman oldu ve Muhammed Ali ismini aldı. Fakat bu, ona pahalıya mal oldu. Boksa 'den 'e kadar ara vermek zorunda kaldı. ➢ “Vietnamlılar Bana Hiçbir Kötülük Yapmadılar ki…” " Vietnamlılar bana hiçbir kötülük yapmadılar ki onlarla savaşayım." dedi ve Vietnam Savaşı'na gitmedi. Sırf bu yüzden 5 yıl hapis ve 10 bin dolar para cezası aldı. Ayrıca boks lisansı ve Amerikan vatandaşlığı pasaportu elinden alındı. Dava süresince maddi sıkıntılar yaşadı ve maalesef iflas etti. Ailesinin yardımı ve üniversitelerdeki konuşmalarıyla geçimini sağladı. ➢ Efsane Geri Döndü 'te davayı kazanarak tekrar boksa döndü. 'de Joe Frazier ile 'Asrın Maçı'na çıktı ve profesyonel boks kariyerinde ilk defa kaybetti. Zaten uzun bir aradan sonra sadece 2 maç yapmıştı ve bu maça hazır değildi. Bu yüzden bu maçı kaybetmesi çok doğal ve normaldi. Ardından Ken Norton'la yaptığı maçı sadece sayı ile kaybetti. Bu maçta çenesi kırıldı. Yakınları dışında herkes “Kariyeri bitecek.” dedi. Fakat o yılmadı. Art arda unvan için rakiplerini yendi. Mesela Ken Norton'u yenip rövanşı aldı. 58

➢ İkinci Şampiyonluk 'te Joe Frazier ile unvan maçı için anlaştı. Ali, önce Fraizer ile maç yaptı arkasından da Foreman'la maç ayarladı. Ali rakiplerini bu iki maçta da yendi: Hem de nakavt ile. Ali ikinci defa Dünya Şampiyonu oldu. Bunu daha önce sadece bir sporcu yaptı. ➢ Üçüncü ve Son Şampiyonluk Ali, 'de L. Spinks'i de yenerek Dünya Şampiyonluğunu 3. kez elde etti. Bunu ilk defa Ali yaptı. Ali, aynı yıl boksu bıraktığını açıkladı. ➢ Dünya Barışında Muhammed Ali yılında Ali, Körfez Savaşı sırasında Irak'a gitti ve Amerikalı rehinelerin serbest bırakılmasını görüşmek amacıyla Saddam Hüseyin ile bir araya geldi. 17 Kasım tarihinde, Muhammed Ali, " BM Barış Elçisi" unvanıyla Afganistan’a gitti. BM özel konuğu ve üç günlük bir iyi niyet misyonuyla ilgili Kabil'de bulundu. Ali, yılındaki 11 Eylül saldırılarında başında New York İtfaiye Müdürlüğü şapkası ile Sıfır Noktasına gitti. Orada insanlara yardım etti ve şöyle dedi: “Ben aslında şunun için üzülüyorum: 'İslam' ve 'Müslüman' kelimeleri bu işe karıştı. Bu da sorun, nefret ve şiddete yol açtı. İslam, öldürme dini değildir. İslam, barış demektir. Evde öylece oturamaz ve insanların sorunun kaynağını Müslümanlarmış gibi göstermelerine seyirci kalamazdım.” ➢ Olimpiyatların Büyük Misafiri Atlanta, Georgia'da yapılan Yaz Olimpiyatları'nda olimpiyat ateşini yakma onuruna erişti. 27 Temmuz tarihinde Ali, Londra'da, Yaz Olimpiyatları Açılış törenindeki Olimpiyat Bayrağını taşıdı. Parkinson hastalığından dolayı stadyumda bayrağı taşıyamadığı için ona eşi Lonnie yardımcı oldu. ➢ Usta Hastalandı ve Sonsuza Uçtu 20 Aralık tarihinde Ali, pnömoniden şikâyetçi olarak hastaneye yattı. Tedavi sürecinden kısa bir süre sonra 15 Ocak tarihinde yeniden hastaneye yattı. Ertesi gün taburcu oldu. 59

Uzun süre Parkinson hastalığı ile mücadele eden Muhammed Ali, 3 Haziran tarihinde solunum yolu rahatsızlığı nedeniyle hastanede yaşamını yitirdi. ➢ Hayatı Film ve Kitap Oldu yılında Hollywood’da hayatı film oldu. “Ali” adlı filmde Muhammed Ali'nin rolünü Will Smith oynadı. Hayatı roman da oldu. Bu biyografik roman, yılında Kaknüs Yayınları tarafından yayımlandı. ➢ Neden Boksör Oldu? ’te babası ona Noel’de kırmızı Schwinn marka bir bisiklet hediye eder. yılının Ekim ayında bu bisikleti bir panayırda çalarlar. Muhammed Ali de polislerden yardım ister ama o dönemde ırkçılık olaylarından dolayı polisler onunla ilgilenmezler. Daha sonra başka polislerden yardım almaya gider. M u h a m m e d A l i polisleri o esnada boks maçı izlerken görür. Ali o anda bir karar verir; polislerden ve hırsızlardan intikam almak için yemin eder ve böyle bir kararla boksa başlar. ➢ Uçak Fobisi Varmış Muhammed Ali, 18 yaşındayken ünü Amerika sınırlarının dışına çıkmaya başlamıştır. Ekip olarak Roma olimpiyatlarına gideceklerdir. Ama Muhammed Ali, uçaktan korkar ve uçağa sırtında paraşütü ile biner. Kızı,” Babam sadece uçaktan korkar.” demiştir. Ali, uçak korkusundan dolayı kendisine büyük bir otobüs satın almıştır. ➢ Bir Gencin Hayatını Kurtardı yılında Vietnamlı bir genç, intihar etmek ister. Genç, “Sadece Muhammed Ali gelirse ve onunla konuşursam intihar etmem.” der. Herkes şaşırır ve meraklanır: Acaba bu büyük boksör işini gücünü bırakacak ve oraya gelecek midir? Büyük insan oraya gelir, yarım saat dil döker ve genci intihar etmekten vazgeçirir. Ardından şu muhteşem cümleyi söyler: “Bir hayat kurtarmak, dünyanın bütün şampiyonluklarından daha değerlidir.” ➢ Sadece Boksörlerle Dövüşmedi Antonio İnoki isimli bir dövüşçü, Muhammed Ali ile dövüşmek ister. İnoki, “Karma Savaşlar Sanatı” ustasıdır. Ali bu teklifi kabul eder ve dövüşürler: Muhammed Ali ayağına darbeler alır ama rakibine çok sağlam 6 tane de yumruk atar. Maç biter. İnoki, daha 60

sonraki günlerde Müslüman olur.

61

➢ İllüzyonist Ali; Kelebek gibi Uçar, Arı gibi Sokar Bazı uzmanlara göre Muhammed Ali aynı zamanda hareketli bir illüzyonisttir. O, rakiplerini uyutur. Kelebek gibi uçar, arı gibi sokar. Hatta hareketlerinin bu kadar hızlı olması sebebiyle ünlü illüzyonist David Copperfield’tan bile övgü alır. ➢ Sadece ama Sadece "İnsan" Olmayı Savundu Roma Olimpiyatları'ndan ABD’ye ülkesi adına altın madalya alarak dönmüştür ve çok mutludur. Ama iki gün sonra bir şey öğrenir ve çok üzülür. Duyduğu haber, ABD’deki bir lokantanın sadece beyazlara hizmet ettiğidir. Ali, bu haberle çok sarsılır ve ülkesi adına aldığı altın madalyasını Ohio Nehri 'ne atar. Atlanta Olimpiyatları'nda ise bu madalyanın yerine kendisine başka bir altın madalya verirler. Ali böylece bu konuya bütün dünyanın dikkatini çekmeyi başarmıştır.

62

DEĞERLENDİRME Doğru Seçeneği İşaretleyiniz 1. A) B) C) D)

Ali hangi dine geçti?

2. A) B) C) D)

Ali neden boksör oldu? Para için Polisler yüzünden Eşine yardım için Hobi olarak

3. A) B) C) D)

Ali, neden hapis yattı?

Müslümanlık Hristiyanlık Musevîlik Budizm

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız seafoodplus.info kimseye yardım

etmez. (

)

seafoodplus.info 11 Eylül’de mutluydu.

(

)

seafoodplus.info 3 defa şampiyon oldu.

(

)

seafoodplus.info barış için çalıştı.

(

)

seafoodplus.info film oyuncusuydu.

(

)

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • Süresince dolayı • Sadece Yalnızca, sırf • Mağlup olmak Önceki • Eski Kaybetmek • Galip gelmek Kaybetmek • Bunun için Yemin etmek • Ekonomik İlgili • Problem Dikkat çekmek • Destek Yardım • Yeniden Şikâyet etmek • Peş peşe Usta • Buluşmak Bir araya gelmek • Ant içmek Darbe • Öç İntikam • Şöhret Art arda • Ötürü Değerli • Kıymetli kazanmak, yenmek • Vuruş İzlemek • Profesyonel Bu yüzden • Alakalı boyunca • İlgisini çekmek Ün • Yakınmak Sorun, sıkıntı • Yitirmek Maddi • Seyretmek Tekrar

Birini dövdü. Savaşa gitmedi. Hırsızlık yaptı. Maçtan kaçtı. Boşlukları Doldurunuz

1. Vietnamlılar bana ………………… yapmadılar. 2. Ali, korkusundan ………………. bir uçak aldı. 3. Ali, Vietnamlı bir genci ölmekten ……………. Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz 1. Yardım ( ) a) İş hayatı 2. Seyirci kalmak( ) b) Soy, ırk 3. Köken ( ) c) Profesyonel değil 4. Zafer ( ) d) Sporda ağırlık 5. Rövanş ( ) e) Maç kazanmak 6. Kötülük ( ) f) Bir süre yapmamak 7. Ayarlamak ( ) g) Zarar vermek 8. İflas ( ) h) Hiç parası kalmamak 9. Amatör ( ) ı) Destek Sıklet ( ) k) İkinci maç Merak ( ) m) Organize etmek Taburcu ( ) n) Puansız yıkmak Nakavt ( ) o) Hiçbir şey yapmamak Kariyer ( ) p) Hastaneden çıkmak Ara vermek ( ) r) “Acaba ne olacak?”

• • 63

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Kazanmak Kötülük İyilik galip gelmek

MİMAR SİNAN (/ Türk Mimar, Mühendis, Matematikçi ve Asker)

➢ Kökeni Belli Değil Mimar Sinan, Kayseri’de doğdu. Ailesi; Ermeni, Rum veya Hıristiyan Türk idi. Osmanlı’nın devşirme sisteminden geçti ve mimar olmadan önce asker oldu. ➢ Üç Padişah Döneminde Mimarbaşıydı Kariyerine I. Selim (Yavuz) döneminde başlayan Mimar Sinan I. Süleyman (Kanûnî), II. Selim ve III. Murat dönemlerinde mimarbaşılık yaptı. Mimar Sinan’ı yapıtları sayesinde geçmişte ve günümüzde bütün dünya tanır. Başyapıtı, Selimiye Camii'dir. Sinan, Selimiye Camii’ne “Ustalık Eserim” der. ➢ O Bir Askerdi Sinan, Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferine katıldığında hem asker hem mimardı. yılında Kanuni Sultan Süleyman’ın Belgrad Seferi’ne ve ’de Rodos Seferine de askerlik göreviyle katıldı. Mohaç Meydan Muharebesi'nde zafere çok katkı verdi. Bundan dolayı “bölük komutanı” oldu. Sonraları ise orduda “zemberekçibaşı” ve “başteknisyen” oldu. Bunlar, ordudaki ilk mühendislik görevleri idi. yılında, Kanuni Sultan Süleyman’ın İran Seferi sırasında, Van Gölü'nde karşı sahile gitmek için Mimar Sinan iki haftada üç adet kadırga yaptı. Bu olay, Sinan’a büyük itibar sağladı. Hatta İran Seferi’nden dönüşte, orduda Hasekilik rütbesi aldı. Bu rütbe, ordu içinde çok önemliydi. Bu rütbeyle, Korfu, Pulya ve Moldova seferlerine katıldı. yılındaki Karaboğdan Seferinde ordunun Prut Nehri'ni geçmesi için köprü gerekti. Bataklık alanda günlerce uğraşılmasına karşın köprü kurulamadı. Bu görevi en sonunda Sinan yerine getirdi. Sinan mimarbaşılıktan önce 3 önemli eser yaptı: Halep ’te Husreviye Külliyesi, Gebze’de Çoban Mustafa Külliyesi ve İstanbul’da Haseki Külliyesi. (Hürrem Sultan için). Haseki Külliyesi, Sinan’ın İstanbul’daki ilk eseridir.

64

➢ Mimarbaşı Oluyor Sinan, yılında mimarbaşı oldu. Bu görevi I. Süleyman, II. Selim ve III. Murat zamanında 49 yıl süre ile yaptı. Mimar Sinan, mimarbaşı iken üç büyük eser verdi. Bu eserler, onun sanat gelişiminin basamaklarını gösterir: 1. Bunların ilki İstanbul'daki Şehzade Camii ve Külliyesi’dir. Sinan burayı dört yarım kubbenin ortasında merkezi bir kubbe tarzında inşa eder. Şehzade Camii, daha sonraki bütün camilere model olur. Sinan bu esere “Çıraklık Eserim” demiştir. 2. Süleymaniye Camii, Mimar Sinan’ın İstanbul’daki en muhteşem eseridir. Sinan bu eseri, kendi tabiriyle “kalfalık döneminde”, yılları arasında yapmıştır. 3. Mimar Sinan, en büyük eserini ise, 86 yaşındayken () yaptı: Edirne ’deki Selimiye Camii. Sinan, bu esere "Ustalık Eserim" demiştir. ➢ Sadece İnşaat değil Şehir Düzenlemesi ve Restorasyon da Yaptı Mimarbaşılık süresince birbirinden çok farklı konularla uğraştı. Zaman zaman eskileri restore etti. Bu konudaki en büyük çabalarını Ayasofya için harcadı. ’te Ayasofya’nın kubbesini onardı ve çevresine, takviyeli duvarlar yaptı. Eserin bu günlere sağlam gelmesini sağladı. Mimar Sinan, şehirlerdeki görüntü kirliliğine engel olmak için bazı yerlerin yıkımını sağladı. Böylece şehirler daha güzel oldu. Mesela Zeyrek Camii ve Rumeli Hisarı civarındaki bazı ev ve dükkânları yıktırdı. İstanbul caddelerinin genişliği, evlerin yapımı ve lağımların bağlanmasıyla uğraştı. Sokakların darlığı sebebiyle ortaya çıkan yangın tehlikesine dikkat çekerek bu hususta ferman yazdı. Günümüzde bile bir problem olan İstanbul’un kaldırımlarıyla bizzat ilgilenmesi çok ilgi çekicidir. ➢ 99 Yaşında Vefat Etti 'de İstanbul'da vefat etti. Mimar Sinan, Süleymaniye Camii'nin yanındaki sade türbede yatıyor. Ölmeden önce kendi türbesini de inşa etmiştir.

65

➢ Kafatası Kayıp Türk Tarihini Araştırma Kurumu üyeleri tarafından, yılında Mimar Sinan'ın mezarı kazdırıldı. Üyeler tarafından kafatası incelenmek için alındı ama sonraki restorasyon kazısında kafatasının yerinde olmadığı görüldü. Sinan'ın kafatasının şu an nerede olduğu bilinmiyor. ➢ Uzayda Mimar Sinan’ın İsmi… 'da Uluslararası Astronomi Birliği'nin aldığı kararla Merkür'deki bir kratere “Sinan Krateri” adı verildi. ➢ Eserleri Mimar Sinan; 81 camii, 51 mescit, 55 medrese (lise-üniversite), 26 darül-kurra (Kur’an Okulu), 17 türbe, 17 imarethane (hayır kurumu), 3 darüşşifa (hastane), 5 su yolu, 8 köprü, 20 kervansaray, 36 saray, 8 mahzen (yer altı deposu) ve 48 de hamam olmak üzere eser yaptı. Ayrıca, Edirne ilindeki Selimiye Camisi Dünya Kültür Mirası listesindedir. ➢ Popüler Kültürde Mimar Sinan yapımı “Hürrem Sultan” dizisinde Mehmet Çerezcioğlu, Mimar Sinan rolünde oynadı. yapımı “Muhteşem Yüzyıl” dizisinde ise birkaç bölüm Gürkan Uygun, Mimar Sinan rolünde oynadı. ➢ Selimiye Camii’nin Matematiksel Mucizesi Mimar Sinan, Selimiye Camii'nin kubbesini oturtmak için 13 bilinmeyenli bir denklemi çözdü. Ayrıca minarelerin yolunda kimse birbirini göremez. Almanlar aynı sistemi meclislerinin önündeki dev kürede yaptı. ➢ Yüzyıllar Öncesinden Çözümler Selimiye Camii’nin zeminin gevşek toprak olduğu tespit edilir. Bu nedenle, caminin minarelerinin yıkılmasını engellemek ve caminin zeminini sağlamlaştırmak için Uluslararası bir grup bilim adamı toplanır. Bu minareleri kurtarmak için bir çözüm bulunur. Çözüm şudur: En son teknoloji ürünü metal kelepçelerle minarelerin temellerini sabitlemek. Minarelerin temelleri açıldığında bilim adamları, metal kelepçelerin zaten orada olduğunu görürler. Mimar Sinan'ın yüzyıllar önce kendileriyle aynı şeyi düşündüğünü fark etmeleri; onları çok şaşırtır. Birkaç yıl önce, Süleymaniye Camii yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya kalır ve birçok 66

uzman camiyi inceler. Bu uzmanlardan biri camide gizli bir bölme bulur. Bölmede, üzerinde

67

Osmanlıca bir not olan bir kâğıt vardır. Kâğıdın Mimar Sinan'ın yazdığı resmî ve orijinal bir belge olduğu anlaşılır. Belge okundukça, bu belgenin aslında Mimar Sinan'ın camideki problemler hakkında çözümleri içeren bir mektup olduğu kanısına varılır. ➢ Süleymaniye’de Neden Örümcek Yok? Süleymaniye Camii’nde hiç örümcek yoktur. Bunun sebebi Mimar Sinan’ın bir fikridir. Sinan, caminin kandillerine devekuşu yumurtası koyarak örümceklerin camiye zarar vermesini engellemiştir. ➢ Müthiş Bir Ses Teknolojisi Süleymaniye Camii’nin iç bölümündeki ses akustik yapısı, bir dünya harikasıdır. Caminin her yerinde ses aynı şekilde duyulur. Bunun için hoparlöre gerek bile yoktur. ➢ Her Minare Bir Padişah Süleymaniye'nin dört minaresi İstanbul'da yaşamış dört büyük hükümdarı; Fatih Sultan Mehmet, II. Bayezid, Yavuz Sultan Selim ve Kanunî Sultan Süleyman'ı temsil eder.

68

DEĞERLENDİRME Doğru Seçeneği İşaretleyiniz 1. Sinan ne zaman mimarbaşı değildi? A) Yavuz Devri B) Kanuni Devri C) II. Selim Devri D) III. Murat Devri 2. A) B) C) D)

Sinan’ın başyapıtı hangisidir? Süleymaniye Selimiye Şehzade Paşa Ayasofya

3. A) B) C) D)

Sinan örümcekler için ne kulandı?

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 2. Mimar Sinan Arap asıllıdır. ( 3. Mimar Sinan Kayserilidir. ( 4. Süleymaniye’de örümcek çoktur. ( 5. Sinan Fatih Devri’nde yaşadı. ( 6. Sinan, matematik bilmez. (

) ) ) ) )

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • Devir Muharebe • Tüm karşın • Savaş Görev • Vazife Uğraşmak • Kumandan Model • Çabalamak Muhteşem • Rağmen Çaba • Örnek Çevre • Görkemli Tehlike • Gayret Husus • Tamir etmek Onarmak • Etraf Komutan • Risk Dönem • Konu Bütün

Deve eti Tavuk yumurtası Böcek ilacı Devekuşu yumurtası Boşlukları Doldurunuz

1. Sinan …….. yaşında vefat etti 2. Sinan aynı zamanda şehir ………………… yaptı. 3. Sinan’ın “kalfalık eseri” ………………..……. . Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz seafoodplus.info ( ) a) Bina yapan kişi 2. Rütbe ( ) b) Meslek hayatı 3. Köprü ( ) c) Deniz kenarı 4. İnşa etmek ( ) d) Saygı görmek 5. Yıkım ( ) e) Derece, unvan 6. Kandil ( ) f) Kanalizasyon, tünel 7. Takviye ( ) g) Bina yapmak 8. Mimar ( ) h) Camii lambası veya mumu 9. Kariyer ( ) ı) Ek, destek Lağım ( ) k) Binayı yok etmek Sahil ( ) m)Karşıya geçmek için kullanılır.

• • • •

69

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Sağlam Engellemek Bozmak Yıkım Yapım Onarmak Destek olmak Çürük

C1 SEVİYESİNDEKİ METİNLER

70

YUNUS EMRE (/ Türk Düşünür ve Şair) ➢ Bunalımdaki Anadolu’da Bir Güneş Doğuyor

Yunus Emre, daha dünyada yokken Anadolu, birçok savaşa, zulme ve çeşitli sıkıntılara ev sahipliği yapıyordu. Bütün bu savaşlar, zulüm ve sıkıntılar, Anadolu halkının manevi yönünü altüst etmişti. Anadolu’da birçok insan yukarıdaki sebepler yüzünden hayatını kaybetti, birçok insan fakir kaldı. Yunus Emre işte bu dönemde () Eskişehir’in Sivrihisar ilçesinde dünyaya geldi. Yunus, şiirler yazdı ve söyledi. Bu şiirler Anadolu insanını manevi olarak güçlendirdi ve halkın inancını artırdı. ➢ Anadolu’daki İlk Şair

Birçok araştırmacıya göre Anadolu’daki ilk şair Yunus’tur. Yunus, şiirlerinde hep iyiliği, güzelliği, doğruluğu aramıştır. Kalp kırmak ona göre dünyadaki en kötü şeylerden biridir. O, her şeyi Allah’tan dolayı sevmektedir. Çünkü bir kişi Allah’ı seviyorsa onun kullarını hatta kâinatı da sevmelidir. ➢ Basit ama Çok Anlamlı Bir Türkçe

Yunus’un Türkçesini yani yazdığı şiirleri, bugün bile herkes rahatça anlayabilir; ancak Yunus’un kelimeleri gayet anlaşılır olsa da bu kelimelerin çok derin anlamları vardır. Onun şiirlerini okuduktan sonra şiirler hakkında biraz düşünmek gerekecektir. Bunun sebebi, şiirlerindeki anlam yoğunluğunu çözmektir. Yunus öyle kelimelerle şiir yazar ki siz; onun şiirlerini hemen anladığınız hissine kapılırsınız. Ancak onun şiirlerindeki derinliği anlamak biraz tefekkür ister. Yunus'un şiirleri kendine hastır. Yunus’un şiirleri hemen kendini belli eder. Böyle büyük bir şairden elbette Türk edebiyat tarihi boyunca pek çok Türk şair etkilenmiştir. Hatta bu etkiler bugün bile sürmekte. Bütün halk onun şiirlerini ezberler. İnsanlar onun sadece şiirlerini değil aynı zamanda onun düşüncelerini de benimser. ➢ UNESCO Onu Unutmadı

UNESCO, Yunus’u yılında (doğumunun ’nci yıldönümü) andı. Günümüzde bile dünyanın her yerinde savaşlar varken o yıllarda Yunus’un felsefesine ihtiyaç vardı. 71

➢ Emre Ne Demek?

Emre “aşık” ve “şair” demektir. Bu kelime bir şiirinde geçer. O, tam bir Allah aşığıdır.

➢ Onun Hakkındaki Bazı Bilgiler

Yunus Emre’nin yaşamıyla ilgili bazı söylentiler vardır. ➢ Bunlardan birine göre Yunus önce Tapduk Emre’nin, daha sonra Hacı Bektaş-ı Veli’nin öğrencisi olmuştur. ➢ Bir hikâyeye göre Yunus, bir gün odun toplamaya gider. Odunlardan hiçbiri eğri değildir. Çünkü o işini hep “doğru” yapar. ➢ Bazı insanlara göre Yunus okuma yazma bilmez. Ama son araştırmalara göre Yunus kesinlikle çok eğitimlidir. Şiirlerinde çokça Arapça ve Farsça sözcük vardır. Ayrıca bayağı sayıda felsefî kelime de kullanmıştır. Mevlana’nın Farsça eseri Divan-ı Kebir’den ve İran’ın en büyük şairi Sadi’den tercüme yapmıştır. Yani Farsça bilir. Yunus, Kur'an'ı anlar ve açıklar. Yani Arapça da bilir. Yunus, peygamberler tarihini; Hint, İran, Yunan, Roma mitolojilerini bilir. Arap halk hikâyesi “Leyla ve Mecnun” ile İran halk hikâyesi “Ferhat ve Şirin” i de bilir. Kısacası tüm bunlara göre Yunus aslında okuma yazma bilir. ➢ Yunus; Kayseri, Tebriz, Sivas, Maraş, Bağdat, Nahcivan, Şiraz ve Azerbaycan’ı gezmiştir. Ayrıca Karaman ve Eskişehir’de de bulunmuştur. ➢ Bir efsaneye göre Yunus şiir söylemiş, Molla Kasım adlı birisi bu şiirlerin tanesini yakmış, tanesini suya atmıştır. Son tanesinin içinde kendi adını görmüştür ve yakmaktan vazgeçmiştir. Efsaneye göre sudaki şiirleri balıklar, ateşteki şiirleri melekler, mevcut şiirleri ise insanlar okumaktadır. ➢Yunus, çok geç ölmüştür. Şiirlerinin bazılarında kendisine “koca (yaşlı) Yunus” der. ➢ Yunus’un bazı şiirleri başka “Yunus” larla karışmıştır. ➢ “ Divan” adlı eserini ilk defa ’te yayımladılar. Cumhuriyet Dönemi’nde ise

Burhan Toprak ve Abdülbaki Gölpınarlı yayımlamıştır. ➢ Birçok

yabancı

gözlemci Osmanlı Dönemi’nde

Türkiye’de

Yunus şiirlerinin

okunmasından bahsetmiştir. Şairin şiirleri sadece söz olarak kalmadı aynı zamanda müzik eseri de oldu. Şiirlerini Türk halkı ve sanatçıları halk müziği, klasik müzik, dinî müzik, pop müzik ve oratoryo şeklinde okudu. ➢Yunus Emre’nin heykel, büst ve portreleri vardır. Viyana’da onun isminde bir çeşme 72

vardır. Türk lirasının üstünde de bir portresi vardır. ➢ Mezarının Yeri Tam Bilinmiyor ➢ Mezarı, büyük ihtimalle, Eskişehir’in Sivrihisar ilçesine bağlı Sarıköy’dedir. Birçok araştırmacı böyle kabul eder. Ama çeşitli kaynaklara göre Karaman, Limni Adası, Bursa, Aksaray (Ortaköy ilçesi), Ordu (Ünye ilçesi), Manisa (Kula ilçesinin Emre Mahallesi), Erzurum [Tuzcu (Dutçu) Mahallesi], Isparta (Gönen ilçesi), Afyonkarahisar (Sandıklı ilçesi) ve Sivas’ta mezarı vardır.

73

DEĞERLENDİRME Doğru Seçeneği İşaretleyiniz 1. UNESCO Yunus’u hangi yıl andı? A) Bin sekiz yüz doksan bir B) Bin dokuz yüz seksen bir C) Bin dokuz yüz doksan iki D) Bin dokuz yüz doksan bir 2. Yunus’un mezarı nerede olamaz?

A) B) C) D)

İstanbul Eskişehir Karaman Bursa

3. Hangi banknotta Yunus var?

A) B) C) D)

Türk lirası Türk lirası 50 Türk lirası 20 Türk lirası

Boşlukları Doldurunuz 1. Yunus’un mezarını kimse kesin ………………….. 2. Yunus’u herkes ………………… anlıyor. 3. Yunus tam bir ……………….. aşığıdır. Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz seafoodplus.infoça ( ) a) Mahvetmek, bozmak. seafoodplus.infoüst etmek ( ) b) Kolaylıkla seafoodplus.infoemek ( ) c) Hafızaya almak seafoodplus.infoemek ( ) d) Kabullenmek

1. 2. 3. 4. 5.

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız Yunus ’de yaşında oldu. ( ) Yunus’un şiirleri özgündür. ( ) Yunus insanları etkiledi. ( ) Yunus, çok bilgisiz biriydi. ( ) Yunus sadece Türkçe bilir. ( )

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • Caymak • Söylence • Öykü • Çeviri • Hayat • Gereksinim • Fikir • Yalnızca • Özgün • Oldukça, hayli • Kez, defa, sefer • Evren • Dahi • Zira • Ötürü • Doğmak • Pek çok • Yoksul • Birtakım • Bütün • Değinmek • Olasılık

Vazgeçmek İhtimal Hikâye Bahsetmek Yaşam Tüm Düşünce Bazı Fakir Gayet Birçok Kâinat Dünyaya gelmek Çünkü dolayı Efsane Tercüme İhtiyaç Sadece Kendine has kere bile

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • Zengin Eğri • Doğru Geç • Erken Fakir

74

VINCENT VAN GOGH

(/ Hollandalı Ressam)

➢ Vincent Van Gogh, 30 Mart ’te Hollanda’da doğdu. İsmi hem büyükbabasının hem de kardeşinin ismiydi. Kendisiyle aynı isimdeki kardeşi kendisinden bir yıl önce ölü doğdu. ➢ Van Gogh ilk resmini 27 yaşında çizdi. ➢ İlk modelleri köylülerdi. Sonradan manzara, çiçek ve kendisini çizmeye başladı. Bunun sebebi modeller için parasının olmamasıydı. ➢ yılları 30’dan fazla otoportre (kendi portresini) çizdi. Bu sayede hem ressamlık yeteneğini geliştirdi hem de resimleri için modellere para ödemedi. Ayrıca biz de onu tanımış olduk. Gerçi birkaç fotoğrafı var ama… ➢ Vincent’ın hayat boyu en yakın arkadaşı, erkek kardeşi Theo oldu. Theo, Vincent’ın hem ruhsal anlamda en büyük destekçisi hem de finansal destekçisi oldu. Vincent hayatı boyunca ’e yakın mektup yazdı ve bunların büyük çoğunluğunu Theo’ya yazdı. ➢ Van Gogh epilepsi hastasıydı ve geçirdiği epilepsi krizlerinden hayatı boyunca çok rahatsız olur. Çünkü hep halüsinasyonlar görür. Krizlerinin birisi sırasında Van Gogh, arkadaşı Paul Gauguin’e bir jiletle saldırmaya çalışır. Ve bunun sonucunda Vincent Van Gogh, kendi kulağının bir kısmını keser. Kulağının hepsini kesmedi. Ayrıca bunu aklı başındayken yapmadı. Bu yüzden bazı otoportrelerinde kulağı eksiktir. ➢ 10 yılda tane resim çizdi. Bu, haftada iki resim demektir. ➢ Van Gogh en meşhur eseri Yıldızlı Gece’yi Fransa’daki bir akıl hastanesinde çizer. Resmi çizerken hastanenin camından dışarı bakar. Ama bu resmi kendisi hiç beğenmez. ➢ Eserleri birçok matematik kuralına dayanır. ➢ Van Gogh, 37 yaşındayken hastalığına daha fazla dayanamaz. yılında Fransa’nın Auvers kentinde, bir buğday tarlasında silahla intihar eder. İki gün boyunca doktorlar onu kurtarmaya çalışırlar ama başaramazlar. Kardeşi, Van Gogh'un son sözlerinin “Mutsuzluk sonsuza kadar sürecek.” olduğunu söyler. ➢ Yaşarken meşhur olmayan Van Gogh, hayatında sadece bir tane resim satabilmiş. ➢ Özgün bir ressam olan Van Gogh, Fransa’da Yeni İzlenimcilik akımını görür. Bunu Hollanda’da uygulayarak sonunda herkesten farklı bir tarza sahip olur. ➢ Van Gogh resimlerinde sarı rengin bizi büyüleyici bir şekilde içine çekmesi aslında kendisinin bir hastalığı yüzündendi. Çünkü kullandığı bir ilaç onun sarı görmesine sebep oldu. ➢ “Loving Vincent” filminde Van Gogh’un teknikleri vardır.

75

DEĞERLENDİRME 5. Gogh 38 yaşında öldü. Doğru Seçeneği İşaretleyiniz 1. Van Gogh ne zaman dünyaya geldi? A) Bin sekiz yüz elli dört B) Bin sekiz yüz altmış üç C) Bin dokuz yüz elli üç D) Bin sekiz yüz elli üç 2. A) B) C) D)

Van Gogh ismini kimden aldı? Babası Amcası Kardeşi Dayısı

3. A) B) C) D)

Gogh 10 yılda kaç resim çizdi? Yedi yüz Sekiz yüz Dokuz yüz Bin

)

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • Değişik Farklı • Özgün Kendine has • Sabretmek Teknik • Prensip, ilke, kaide Tarz • Yapıt Birçok • Pek çok Şekil • Noksan Önce • Bölüm Model • Esnasında sırasında • Sanrı Halüsinasyon • Huzursuz, şikâyetçi Epilepsi • Sara Finansal • Yardımcı Destekçi • Ekonomik, maddi Hayat • Yaşam Geliştirmek • İlerletmek Yetenek • Kabiliyet Eksik • Örnek Kısım • Evvel Dayanmak • Biçim Kural • Stil Eser • Yöntem Rahatsız

Boşlukları Doldurunuz 1. Gogh’un ilk modelleri …………………… idi. 2. Gogh …………………….. hastasıydı. 3. …………………. sonsuza kadar sürecek. Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz 1. Model ( ) a) Ona bakılır ve resim çizilir. 2. Ressam ( ) b) Bunun yanı sıra 3. Eksik ( ) c) İşi resim çizmek 4. Geliştirmek ( ) d) Daha iyi yapmak 5. Saldırmak ( ) e) Üstüne atılmak 6. Ayrıca ( ) f) Tam değil Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 1. Gogh’un eserleri matematiğe uygun. ( 2. Gogh intihar etti. ( 3. Gogh kendi kulağını kesti. ( 4. Gogh kendi resmini çizdi. (

(

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • • •

) ) ) )

76

Tam Gerilemek Sonra

Gelişmek Önce Eksik

SİGMUND FREUD (/ Avusturyalı Bilim Adamı, Psikolog ve Doktor)

➢ Sigmund Freud Annesinin Gözdesiydi Asıl adı Sigismund Schlomo Freud’dur. Bugün Çekya sınırları içindeki Freiberg kentinde, 6 Mayıs tarihinde doğdu. Babasının eski eşinden iki kardeşi vardı. Freud’un annesi Amalia ise kocasından 20 yaş küçüktü. Freud’un babasının iş hayatındaki çalkantılı durumu onları Freiberg’den Viyana’ya göç etmeye zorladı. Freud’un toplamda 7 kardeşi vardı ve o en büyükleriydi. Annesi, gözde çocuğu olan Freud’a “Altın Freud” adını verir. Bu konu hakkında Freud şöyle yazmaktadır: “Bir çocuğu annesi daha çok severse o çocuk kendine güvenir ve başarılı olur.” ➢ Arkadaşlarına Karşı Tuhaftı Sigmund Freud’un arkadaşlarıyla ilişkisi biraz gariptir. Bir konuda arkadaşlarıyla aynı fikirde değilse arkadaşlarını sadakatsizlikle suçlayabilirdi. Hatta en yakın arkadaşlarından Carl Jung ile bir konuda anlaşamazlar ve Freud bayılır! ➢ Bin Dolarlık Senaryo Teklifini Reddetti yılında Sigmund Freud’un ünü tüm dünyaya yayılır. Film yapımcısı Samuel Goldwyn, Freud’a “dünyanın en büyük aşk uzmanı” der. Samuel Goldwyn, ondan “Tüm zamanların en büyük aşk hikayeleri” konusunda bir senaryo yazmasını ister. Freud bu teklifi reddeder. Çünkü Freud bu tekliften kısa bir süre önce ünlü katiller Leopold ve Loeb’i analiz etmek için Chicago Tribune gazetesiyle dolar karşılığı anlaşır. ➢ Aşkı Yüzünden Doktor Oldu Freud, 26 yaşındayken kendisinden beş yaş küçük Martha Bernays’a sırılsıklam âşık olur. Freud’un o dönemki laboratuvarındaki maaşı çok az olduğu için evlenmesi çok zordur. Müstakbel eşine bir mektup yazar ve şunları söyler: “Güzel sevgilim, sana aşkımı kanıtlamak zorunda olmam bana acı veriyor.” Martha ile tanıştıktan 6 ay sonra bilimsel araştırma kariyerini bırakır ve doktor olur. Freud, 3 yıl boyunca Viyana Hastanesi’nde eğitim alırken nişanlısı Almanya’ya taşınır. Freud, nişanlısını nadiren görür. 4 yılın ardından 4 Eylül ’da evlenirler. Çiftin altı çocuğu olur. ➢ Konuşma Terapisini Buldu Günümüz psikoterapistleri arasında Freud’un teorileri ve tekniklerinin pek çoğu hâlâ kullanılmakta. Konuşma terapisi de psikanalitik terapinin önemli unsurlarından biri.

77

KonuĹ&#x;ma terapisi sayesinde kiĹ&#x;inin hayatÄąndaki zorlayÄącÄą bazÄą olaylar, ortaya çĹkar. Ă&#x;zellikle çocukluk dĂśnemindeki olaylar ile bilinçaltÄąndaki duygu ve dĂźĹ&#x;Ăźnceler ruhsal açĹdan kiĹ&#x;iyi rahatsÄąz eder. Bir hastasÄą konuĹ&#x;ma terapisi için Freudâ€&#x;a bir koltuk hediye etti. Hastalar, terapi sÄąrasÄąnda bu koltukta yattÄą. ➢ KÄązÄą da BabasÄąnÄąn Yolundan Gitti Freudâ€&#x;un kÄązÄą Anna Freud, babasÄąnÄąn teorilerinden çok etkilendi ve onun yolundan gitti. Anna Freud, çocuk psikanalizi ve egonun savunma mekanizmalarÄą alanÄąnda Ăśnemli yazÄąlar yazdÄą. ➢ Ă&#x;ok Puro İçti Freud, 20 yaĹ&#x;Äąndayken sigaraya baĹ&#x;ladÄą. ArdÄąndan puro içmeye baĹ&#x;ladÄą. Freud hayatÄą boyunca gĂźnde ortalama 20 puro içti. Ă&#x;yle ki artÄąk çakmaÄ&#x;a ihtiyacÄą yoktu. Ă&#x;ĂźnkĂź purolarÄą peĹ&#x; peĹ&#x;e içti. Sonraki puroyu, Ăśnceki puro ile yaktÄą. ➢ Ă&#x;in AslanÄą VardÄą Aslan sandÄąnÄąz, deÄ&#x;il mi? đ&#x;˜&#x; HayÄąr, bu bir kĂśpek tĂźrĂźnĂźn adÄą. Sigmund Freud ve kÄązÄą Anna Freudâ€&#x;un kĂśpeklere Ăśzel bir ilgisi vardÄą. Ă&#x;zellikle insanlarÄąn hayal kÄąrÄąklÄąÄ&#x;Äąna uÄ&#x;ratmasÄą, ikilinin kĂśpeklere daha çok sevgi duymasÄąnÄą saÄ&#x;ladÄą. Freudâ€&#x;un Jofi adÄąndaki Ă&#x;in aslanÄą tĂźrĂźndeki kĂśpeÄ&#x;i, terapiler sÄąrasÄąnda hep yanÄąndaydÄą. HastalarÄą onu kĂśpeÄ&#x;e daha çok ilgi gĂśstermesi nedeniyle eleĹ&#x;tirdi. ➢ ABDâ€&#x;ye Sadece Bir Kez Gitti yÄąlÄąnda ABDâ€&#x;li psikolog G. Stanley Hall, Sigmund Freudâ€&#x;u Clark Ă&#x;niversitesiâ€&#x;nde dĂźzenlenen bir psikanaliz seminerine davet etti. Freud, ilk baĹ&#x;ta bu teklifi reddetti. Daha sonra meslektaĹ&#x;larÄą Carl Jung ve SandÄąr Ferenczi ile ABDâ€&#x;ye gitti. Freud, Clark Ă&#x;niversitesiâ€&#x;nde psikanalizin tarihi ve doÄ&#x;uĹ&#x;u konusunda 5 ders verdi. Dersin baĹ&#x;langÄącÄąnda dinleyicilere Ĺ&#x;Ăśyle seslendi: â€&#x;BugĂźn ‘Psikanaliz sadece sanrÄądÄąr.â€&#x; dĂźĹ&#x;Ăźncesi deÄ&#x;iĹ&#x;iyor.â€? ➢ Naziler YĂźzĂźnden Viyanaâ€&#x;yÄą Terk Etti Naziler Avusturyaâ€&#x;yÄą iĹ&#x;gal etti ve Freudâ€&#x;un kitaplarÄąnÄą yaktÄą. Freud, bu konu hakkÄąnda bir arkadaĹ&#x;Äąna Ĺ&#x;Ăśyle der: â€&#x;Ne kadar Ăśnemli bir geliĹ&#x;me! Orta Ă&#x;aÄ&#x;â€&#x;da olsak doÄ&#x;rudan beni yakarlardÄą.

Ĺžimdiyse sadece kitaplarÄąmÄą yakÄąyorlar.â€? Bu arada Freudâ€&#x;un 4 kÄązÄą da toplama kamplarÄąnda hayatÄąnÄą kaybetti. ➢ MektuplarÄą ABD Kongre KĂźtĂźphanesiâ€&#x;nde Freudâ€&#x;un ailesi, arkadaĹ&#x;larÄą ve diÄ&#x;er insanlarla yazÄąĹ&#x;malarÄą ve mektuplarÄą kutu içinde ABD Kongre KĂźtĂźphanesiâ€&#x;nde. Bu kutularda yaklaĹ&#x;Äąk belge olduÄ&#x;u dĂźĹ&#x;ĂźnĂźlĂźyor. Freudâ€&#x;un vasiyetine gĂśre yazÄąlarÄąn bazÄąlarÄąnÄą açmak serbest. BazÄąlarÄą ancak , veya yÄąlÄąna dek açĹlmayacak. BazÄą kutularÄąn ise asla açĹlmamasÄą gerekiyor.

78

➢ Kadınlarla Arası Pek İyi Değildi Sigmund Freud’un kadınlarla ilişkisi pek sağlıklı değildir. Freud, kadınları genelde “zayıf, kıskanç ve adalet hissinden yoksun” biçiminde değerlendirmiştir. Hatta ona göre toplumsal sorunların temelinde kadınlar vardır. ➢ Ağız Kanserinden Öldü Freud hayatı boyunca tütün kullandı ve en sonunda ağız kanseri oldu. Buna rağmen tütünü bırakmadı. ’a kadar tam otuz kez ağzından ameliyat oldu. Freud’un durumu için doktorlar bir şey yapamadı. Bunun üzerine Freud, doktorlardan ötanazi talep etti ve 23 Eylül ’da 83 yaşında Londra’da öldü. Freud’un mezarı Londra’daki Golders Green Crematorium’dadır.

79

DEĞERLENDİRME Doğru Seçeneği

Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz

1. İşaretleyiniz Freiberg A) bugün nerededir? İngiltere B) Avusturya

seafoodplus.infoat () a) En çok onu seviyor.

3. Yayılmak

( ) c) Herkes duyuyor

C) ABD

4. Senaryo

( ) d) Film öyküsü

D) Çekya

5. Acı ( ) e) Adam öldürür 6. Sırılsıklam ( ) f) Detaylı araştırmak

2. Freud’un kaç çocuğu oldu?

7. Müstakbel ( ) g) Çok fazla (mecaz)

A) 6

8. Nişanlı

( ) h) Gelecekteki

B) 7

9. Taşınmak

( ) ı) Istırap

C) 8

Yakmak

( ) k) Evlenmeden önce

D) 9

Puro ( ) m) Ev değiştirmek Seminer ( ) n) Çok az sıklıkla

3. A) B) C) D)

Jofi hangi hayvandır? Kedi Aslan Köpek Horoz

seafoodplus.infot () b) Dostça bağlanmak

Nadiren ( ) o) Çok büyük sigara İşgal ( ) p) Bilgi verme toplantısı Sadakat (

) r) Bir ülkeyi zorla almak

Katil

(

) s) Ateşe vermek

Analiz

(

) t) Ölümden sonrasına istek

Gözde

(

) u) Tıp operasyonu

Boşlukları Doldurunuz 1. Freud’un arkadaşlarıyla ilişkisi …………….. . Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 2. Freud, ………………. ………………… öldü. ( 3. Freud, ……………. puroyu ………… puro ile yaktı. 1. Kızı Freud’un yolundan gitti. 2. Annesi Freud’u çok sever. ( 3. Freud kadınlarla iyi anlaşır. ( 4. Freud’un annesi, kocasından küçüktü. ( 5. Freud, film teklifini kabul etti. (

80

) ) ) ) )

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • Mühim Önemli • Birçok Rahatsız • Daha sonra Ardından • Hekim, tabip Kişi • Süresince Pek çok • Meslek hayatı Kariyer • Mecbur sırasında • İspat etmek Peş peşe • Meşhur İhtiyaç • Öneri Doktor • Şöhret Zorunda • Düşünce, görüş Fikir • Kabahat yüklemek Bağımsızlık • Tuhaf Tavsiye • Münasebet Kanıtlamak • Meslek Ünlü • Yaşam Ün • Taşınmak Suçlamak • Öge, parça açısından • Özgürlük boyunca • Bakımdan Garip • Şahıs İlişki • Huzursuz İş • Esnasında Hayat • Art arda Göçmek • Gereksinim Unsur

81

• • • • • • • • • • •

Zira Çağırmak Alaka, merak Ölmek Öteki Sıhhat Duygu Mahrum Ele almak Problem Hal

Sağlık İlgi Diğer Vefat etmek Durum His Yoksun Değerlendirmek Çünkü Sorun Davet etmek

• • •

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Kabul etmek Önceki Boşanmak Evlenmek Sonraki Reddetmek

MİCHAEL JORDAN (/ Amerikalı Basketbolcu) ➢ Efsaneyi Tanıyalım

17 Şubat ’te, New York’ta doğdu. Liseyi North Carolina’da okudu. Yalnız mezun olmadı, son senesinde erken profesyonel oldu. Kolejde coğrafya okudu. Jordonlar 5 kardeşler. O dördüncü kardeş. Larry ve James R. Jordan adında 2 ağabeyi, Deloris adında bir ablası ve Roslyn adında bir kız kardeşi var. ➢ Hasta Hasta Maç Kazandı

Finallerinin 5. maçıydı seri Chicago'nun Utah'ı yenmesi gerekiyor. Ancak Jordan'a gıda zehirlenmesi yaşıyor! Jordan o gece uyuyamıyor. Maç sabahı idmana çıkmıyor. Maçtan sadece 3 saat önce yataktan kalkıyor. Jordan maça çıkıyor, 38 sayı atıyor. Hatta maçın son sayısını o atıyor ve takım maçı bu sayede kazanıyor. Daha sonra hasta hasta sahayı terk ediyor. ➢ Kazandığı ödüller ve başarıları

✓ 6 kez NBA Şampiyonluğu (, ,, , ,) ✓ 5 kez NBA MVP (, , , ,) ✓ 14 kez NBA All-Star (–, –, –) ✓ 6 kez NBA Finalleri MVP (–,–) ✓ NBA Yılın Savunma Oyuncusu () ✓ 10 kez All-NBA Birinci Takımı (–, –) ✓ All-NBA İkinci Takımı () ✓ 9 kez NBA All-Defans (–, –) ✓ NBA Yılın Çaylağı () ✓ 3 kez NBA All-Star Maçı MVP (, , ) ✓ 2 kez NBA Slam Dunk Contest şampiyonu (, ) ✓ 2 kez Altın Madalya sahibi Olimpiyatlar(, ) ✓ NBA's Top 50 ✓ NCAA Erkekler Basketbol Şampiyonası () ✓ 2 kez Konsensüs NCAA All-Amerikan Birinci Takımı (,) ✓ ACC Yılın Birinci Sınıf Öğrencisi Ödülü ✓ ACC Erkekler Yılın Basketbolcusu Ödülü ()

82

✓ USBWA Yılın Kolej Oyuncusu Ödülü () ✓ Naismith Yılın Kolej Oyuncusu Ödülü() ✓ John R. Wooden Ödülü () ✓ Adolph Rupp Ödülü () ✓ Sports Illustrated Yılın Sporcusu Ödülü ✓ ESPY Yüzyılın Atleti ✓ ’lar ESPY Son 10 Yılın En İyi Atleti Ödülü ✓ ’lar ESPY Son 10 Yılın En İyi Profesyonel Basketbolcusu Ödülü ✓ Basketbol Hall Of Fame ➢ 40 Yaşındayken 43 Sayı Attı Aktif sporcular genellikle yaşlarından sonra gerilemeye veya yaşlı oyuncu sınıfına girmeye başlarlar. Ama Jordan farklıydı: 43 dakikada 43 sayı. Üstüne de onun sayısıyla maçı kazanmak! Jordan işte bu maçtan sonra şöyle der: "40 yaşındaymış gibi hissetmiyorum. Kendimi iyi hissediyorum. Bu seviyede bazı gecelerde en iyilere karşı oynayabilirim!" ➢ Çocukları

İki kez evlendi ve toplam 5 çocuğu var. ➢ Sporcuyken En Büyük Totemi Bulls’da her maça North Carolina ile NCAA şampiyonluğundan kalma şortla çıkmış. Hatta mavi renkli şortu kapamak için uzun şort giymek zorunda kalmış. ➢ Her maçtan önce istisnasız şekilde aynı yemek!

Neredeyse bütün basketbol kariyerinde, maçlardan 4 saat önce hep aynı şeyleri tüketmiş: Et, fırında patates, zencefilli gazoz. ➢ Su Korkusu Jordan daha küçük bir çocukken bir arkadaşı suda boğulmuş. Ayrıca 11 yaşında da kendisi boğulmanın kıyısından dönmüş. Bu yüzden sudan korkmuş. Seneler sonra bu korkuyu aşmış olsa da hala çok fazla suyla içli dışlı olmayı sevmiyor. ➢ Basketbol Dışında Jordan

Tabii ki sponsoru Nike markası ve senesindeki Space Jam filmi Jordon’u akla getiriyor.

83

➢ Babasını Öldürdüler

Bu olay Jordan’ın basketbolu ilk kez bırakmasına sebep oldu. Babası James Jordan arabasında uyudu. O sırada iki adam babasını öldürdü. Daha sonra iki adam da ömür boyu hapis cezası aldı ancak bu olay Jordan’ın psikolojisini inanılmaz derecede bozdu. ➢ Küçükken İdolü

Magic Johnson ➢ En Çok Hangi Sporcuyu Seviyor? Dean Smith. ➢ Favori Komedi Programı Sanford and Son (Sanford ve Oğlu) ➢ Favori Rengi Kırmızı ➢ Favori Müzik Tarzı Hip & Hop ➢ Lakapları Majesteleri, His Airness, M.J., Black Cat, The G.O.A.T. (The Greatest Of All Times) ve daha onlarca lakabı var ama en popüleri tabii ki Air Jordan. ➢ Hobileri Golf oynamayı, hayvanları, tarihi ve kitap okumayı seviyor. ➢ Neden 23 Numara Giyiyor ve En Favori Sayısı Hangisi? Çocukluğundan beri favori numarası Ama ağabeyi 45 giyiyor. Bu yüzden o giymiyor. Ve onun yarısından (22,5’dan) biraz fazlasını (23’ü) seçmiş. ➢ Favori Yemekleri Et, tavuk, pizza ve karides ➢ Şimdi Ne Yapıyor? NBA takımı Charlotte Bobcats’in sahibi. Ayrıca isminin bir marka olması nedeniyle hiçbir şey yapmasa bile her yıl isim hakları ve reklam anlaşmaları sayesinde milyon dolarlar kazanmaya devam ediyor. Hatta milyarderler kulübü üyesi ve dünyanın en zengin sporcuları arasında. ➢ Bazı İlginç Özellikleri

✓ Gözü kapalı serbest atış kullanabilir. ✓ Pota kırma alışkanlığı vardı.

84

✓ Ekonomi dergisi Forbes’e göre Jordan’ın marka değeri 1,1 milyar dolardır. ✓ Jordan kariyerinde Boston Celtics’e karşı playofflarda hiç galibiyet alamamıştır. ✓ Playoff serilerinde Jordan’dan fazla sayı ortalaması sadece biri yaptı: Terry Cummings (). ✓ playofflarında %50,5 yüzdeyle 43,7 sayı ortalaması yakalamıştır. Bu ortalama NBA tarihinde playofflarda bir oyuncunun en yüksek ortalamasıdır. ✓ Toplam 10 yılda MVP oylamasında ilk 3’te yer almıştır. ✓ NBA’yde normal sezonda 30 sayı ortalamasına onunla birlikte 2 oyuncu sahiptir. ✓ Playofflarda 30 sayı ortalamasına onunla birlikte 2 oyuncu sahiptir. ✓ Birmingham Barons takımıyla toplam beyzbol maçına çıkmıştır. ✓ sezonları arasında oyuncu verimlilik puanında (PER) 1. olmuştur. ✓ Space Jam filmi tüm dünyada milyon dolar hasılat yapmıştır. Bu filmde başrol oynadı. ✓ Toplam 9 kez En İyi Savunma 5’ine seçilmiştir. NBA tarihinde guardlar arasında bu rakamdaki diğer oyuncular Kobe Bryant ve Gary Payton’dır. ✓ sezonundan önce Jordan’ın maaşı 4 milyon doları geçememiştir. ✓ NBA Konfederasyonu, Michael Jordan’ı oy birliğiyle tüm zamanların en iyi basketbol oyuncusu seçti. ✓ Henüz lise son öğrencisiyken Amerika’nın basketbol için en organizasyonlarından McDonald’s All-American Teams için onu da seçtiler.

prestijli

✓ O yıllarda henüz profesyonel basketbol kariyerine çok uzak olmasına karşın tripledouble yaptı ve 29,2 sayı, 11,6 ribaund ve 10,1 asist ortalamasına sahipti. ✓ NBA’de oynadığı ilk sezonunda çaylak statüsünde olmasına karşın 28,2 sayı ortalamasına ulaşmayı başardı.

Kendine has duruşu ve stili onu ilk yıllarında

reklamlara ve dergilere taşıdı. Nike başta olmak üzere birçok reklam anlaşması imzaladı. Nike, Air Jordan isimli ürünlerini üretmeye hala devam ediyor. ✓ NBA All Star smaç şampiyonluğunu ise faul çizgisinden bir smaçla kazandı! Bunun ardından lakabı Michael Air Jordan oldu. ✓ NBA finallerinde 3 kez MVP ödülü almayı başardı. İlk defa bir basketbolcu bunu yapabildi.

85

✓ yılında, henüz kariyerini noktalamak için çok erkenken basketbolu bıraktı. Chicago Bulls’tan ayrıldı, beyzbol kariyerine başladı. ➢ Tabi ki Unutulmaz Sözleri

✓ Kariyerim boyunca ’den fazla şut kaçırdım. Nerdeyse maç kaybettim, 26 kere maçı kazandırmak için son şut hakkını bana verdiler ve kaçırdım! Hayatımda tekrar, tekrar ve tekrar başarısız oldum. Ve işte bu yüzden başardım. ✓ Başarısızlığı kabul ederim, herkes bir şeylerde başarısız olabilir. Fakat hep denemek isterim. ✓ Yetenek size maç kazandırır fakat takım oyunu ve zekâ şampiyonluğu getirir. ✓ Hiçbir maçı kaybetmedim; sadece kazanmam için süre yetmedi. ✓ Bazıları yapmak ister bazıları olmasını ister, bazıları ise yapar.

86

DEĞERLENDİRME Doğru 1. A) B) C) D)

Seçeneği İşaretleyiniz Jordan nerede doğar? Washington New York Paris Londra

2. A) B) C) D)

Jordan’ın kaç NBA şampiyonluğu var? Dört Beş Altı Yedi

3. A) B) C) D)

Jordan’ın marka değeri ne kadar? 1 milyar dolar 1,1 milyar dolar 1,2 milyar dolar 1,3 milyar dolar

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 1. Jordan, gözü kapalı şut atabilir. ( 2. Jordan Boston Celtics’i yendi. ( 3. Jordan hastayken galip geldi. ( 4. Jordan, basketi erken bıraktı. ( 5. Jordan’ın altı çocuğu var. (

) ) ) ) )

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • Lazım Gerek • Antrenman Yetenek • Besin Gıda • Üstelik Tekrar • Etkin, faal Aktif • Düzey Stil • Neden Sebep • Elbette Çaylak • Tanıtım Reklam • Yenme Savunma • Müdafaa İdman • Tecrübesiz, acemi Hatta • Tarz Seviye • Mükafat Tabii ki • Yeniden Galibiyet • Kabiliyet Ödül

Boşlukları Doldurunuz 1. ………………… size maç kazandırır fakat takım oyunu ve ………….. şampiyonluğu getirir. 2. Hiçbir maçı kaybetmedim; sadece kazanmam için süre ……………….. Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz 1. Terk etmek ( ) a) Bırakıp gitmek 2. Denemek ( ) b) Nefessiz kalmak 3. Tüketmek ( ) c) Tüm hayatı süresince 4. Dolar ( ) d) En çok onu seviyor 5. Zekâ ( ) e) Amerikan parası 6. Boğulmak ( ) f) Takma isim 7. Favori ( ) g) Düşünme gücü 8. Lakap ( ) h) Yapmaya çalışmak 9. Kaçırmak ( ) ı) Başarılı olmamak Ömür boyu ( ) k) Bitirmek, yemek Maç ( ) m) Spor karşılaşması

• • • • • • • •

87

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Mağlubiyet Çaylak Hücum Savunma Deneyimli Aktif Ceza Galibiyet Pasif Ödül İlk Erken Gündüz Gece Geç Son

MİCHAEL SCHUMACHER (? / Alman Yarış Pilotu)

➢ Arabalara Küçük Yaşta Merak Salmış 3 Ocak ’ta Almanya’nın Hürth kentinde doğan Schumacher’in babası duvar ustasıdır ve annesi kantinde çalışır. Ailenin ekonomik durumu pek iyi değildir. Ancak onlar yine de Michael’in hayallerinin peşinden gitmesi için ona destek olurlar. Michael 4 yaşındayken dört tekerlekli bisikletiyle bir sokak lambasına çarpar. Bu yüzden ailesi onun daha güvenli bir ortamda olması için onu go-kart kulübüne kaydettirir. Michael ise bu kulübün en genç üyesi olur. 6 yaşında kulübün en genç şampiyonu unvanını kazanır ve ünü ülke geneline yayılır. yıllarında üst üste iki kez Almanya gençler go-kart şampiyonasında birinci olur. Go-kart lisansı alabilmek için en az 14 yaşında olmak şarttı. Bu yüzden Lüksemburg’a giden Schumacher ehliyetini bu ülkeden aldı. Çünkü Lüksemburg’da yaş sınırı 12’ydi. ’de (18 yaşındayken) ise Michael, Avrupa ve Almanya go-kart şampiyonu olur ve özellikle yerel gazetelerde adından sıkça söz ettirir. ➢ Tüm Gözleri Üzerinde Toplamış ’de (19 yaşındayken) Michael Schumacher, iyiden iyiye bilinir hale gelir. Kariyerinin dönüm noktalarından biri, ’da (20 yaşında) Willi Weber WTS Formula 3 takımına girmesidir. Burada Alman Formula 3 yarışlarında şampiyon olur. yılında Mercedes’in gençler takımına katılır. Burada tecrübelerine tecrübe katan Schumacher, Sauber – Mercedes C11 aracıyla da pek çok zafer kazanır. ’de Mercedes takımıyla Dünya Motorsporları Şampiyonası’nın son yarışı olan AutoPolis Japonya yarışında şampiyon olur. ➢ Formula 1 Kariyeri Başlıyor Motor sporlarında bir sürücünün esas marifeti yağışlı havalarda belli olur. Çünkü zemin ıslakken beceri, kontrol ve ataklık daha çok önem kazanır. Schumacher ise ıslak zeminlerin

88

pilotudur. yılına kadar ıslak zemine sahip 30 yarışın 17’sini kazanır! Hatta ona bu nedenle “Yağmur Kralı” derler. Schumacher’e verilen bir diğer ad ise Kırmızı Baron. Zira Schumacher ve kırmızı Ferrari Formula 1 aracı birbiriyle özdeşleşir. Son olarak ona kısaca Schumi de denmektedir. Schumi, Formula 1 kariyerini üç takımda geçirir. Bu takımlara bakalım: ➢ Formula 1’deki İlk Takımı Jordan yılında Schumacher Formula 1 kariyerine Jordan takımıyla başlar. Schumi, Belçika Grand Prix’de takım arkadaşı Bertrand Gachot’un yerine yarışır. Ama vites sistemindeki sorun nedeniyle yarışa ilk turda veda eder. Yani efsane pilot, kariyerine ufak bir tatsızlıkla başlar. Yine de bu takımdaki performansı pek çok otoritenin dikkatini çeker. ➢ 2. Takımı Benetton Yılları yılı içinde Schumi, Benetton takımıyla anlaşır ve 6 yarışta toplam 4 puan toplar. İtalya yarışında beşincilik kazanarak medyanın odağına yerleşir. Meksika yarışını üçüncü bitirir. Bir önceki yılın aksine Belçika yarışında birinci olur. Bundan sonraki Portekiz yarışını da kazanır. Schumi sezonu 4. sırada tamamlar. sezonununda da şampiyon olan Schumi, bu başarısını yılında da tekrarlar ve dünyanın peş peşe iki kez şampiyon olan en genç pilotu olur. ➢ 3. Takımı Ferrari Yılları Schumi yılında Ferrari’ye katıldı. Zaten Ferrari’nin Formula 1 alanına damga vurması da Schumacher’in gelişiyle başlar. Zira daha önce Ferrari pek de iyi bir takım değildi. yılının sonunda Ferrari Benetton ve William gibi takımlara rakip olmaya başladı. yılında Schumacher pilot sıralamasında üçüncü oldu ve Ferrari de takım sıralamasında ikinci oldu. Schumi Ferrari adına ilk şampiyonluğunu ise yılında İspanya’da kazandı. ➢ Altın Yıllar Geliyor yılları Schumacher ve Ferrari’nin altın yıllarıdır, denilebilir. Schumacher, yılında üçüncü kez sezon şampiyonu olur. Özellikle İtalya, Kanada ve Belçika yarışlarında olağanüstü performanslar sergiler. yılında 6. kez dünya şampiyonu olan Schumi, yılında da sezonun ilk 13 yarışının 12’sinde damalı bayrağı ilk gören pilot olur.

89

Schumi, 7 kez Formula 1 şampiyonu olurken ayrıca ve yılları arasında peş peşe 5 kez şampiyon olur. ➢ İlk Emeklilik, Geri Dönüş ve Kesin Emeklilik yılında Schumacher yarışları bırakır. Bunun üzerine Ferrari takımı, ona yetenekli genç pilotları bulması görevini verir. Ayrıca bu dönemde yarış arabalarının elektronik, fren sistemleri üzerine de çalışmalarda bulunur. yılında ise emekliliği bir kenara bırakır. Mercedes takımıyla tekrar pistlere geri döner. Bahreyn yarışında altıncı, İstanbul Park’taki yarışta da dördüncü olur. yılında ise ikinci ve son kez emekli olur. ➢ Kardeşi de F1 Pilotuydu Schumi’nin küçük kardeşi Ralf Schumacher de ’ye kadar Formula 1 pilotuydu. ➢ İsviçre’de Yaşıyor Michael Schumacher, yılına Corinna Betsch ile evlendi. Bu evlilikten bir kızı ve bir oğlu olan Schumacher ailesine çok bağlı bir insandır. ➢ Lüks Arabalara Meraklı Değildi Ferrari’nin Formula 1 takımıyla sayısız şampiyonluk yaşayan Schumacher dünyanın en başarılı sürücüsü oldu. Ama gündelik hayatta lükse meraklı değildi. Gayet sade ve mütevazı bir hayatı vardı. ➢ Futbolla da İlgilendi Schumacher’in motor sporlarının yanında futbola da büyük bir tutkusu bulunuyor. Yerel FC Echichens takımında oynayan Schumacher'in arası salon futbolu ile de çok iyiydi. Schumi aynı zamanda FC Köln taraftarı. ➢ UNESCO İyi Niyet Elçisi Michael Schumacher UNESCO’nun iyi niyet elçisi Schumi, Dakar’da okul yapımı, Saraybosna’daki savaştaki yaralı çocukların bakımı için hastane yapımı, Lima-Peru’da sokak çocuklarının temel ihtiyaçlarını karşılamak için bakım evi gibi projeler için bağışlarda bulundu. O, gerçek bir hayırsever. Bu yardımlar, yaklaşık 50 milyon dolar. ➢ Sayısız Ödül Kazandı Schumi’ye, Formula 1 kariyerindeki kupalardan ve ödüllerden başka pek çok kurum ödül verdi. Spor dünyasının en prestijli ödüllerinden biri Laureus Dünyada Yılın Sporcusu ödülüdür.

90

Schumi, bu ödülü ve yıllarında iki kez kazandı. Ayrıca onu , , ve yıllarında da bu ödüle aday gösterildi. Kariyeri ve yarış güvenliğine yönelik çalışmaları nedeniyle FIA (Uluslararası Otomobil Federasyonu) yılında kendisine altın madalya verdi. Uzun yıllar İsviçre’de yaşaması nedeniyle Avrupa Futbol Şampiyonası’nda İsviçre’nin elçisi olarak görev aldı. yılında Fransa Hükümeti tarafından kendisine nişan verildi. ➢ O Feci Kaza 29 Aralık günü Michael Schumacher 14 yaşındaki oğlu Mick ile Fransız Alpleri’nde kayak yapar. Kayak pistindeki direklerden birinin sağlam olmaması nedeniyle pistten çıkarak kafasını bir kayaya çarpar. Michael Schumacher, kask takmasına rağmen ciddi bir beyin travması geçirir. Doktorlarına göre Schumi kask takmasaydı hayatını kaybederdi. Bu kaza sonrası komaya girer. Schumi’nin doktorları 7 Mart ’teki açıklamalarında Schumi'nin durumunun sabit olduğunu söylerler. 4 Nisan ’te ise yavaş yavaş bilincine kavuşmaya başlar. Bu sürede onu Grenoble’deki hastaneden daha iyi bakım alabileceği Lozan’daki bir hastaneye götürürler. Kasım ’te Schumi için “felç”, “tekerlekli sandalyede” ve “konuşma ve problemleri var” şeklinde açıklamalar yapıldı. Schumacher’in menajeri Sabine Kehm’e göre, Schumi’nin sağlığı kazaya rağmen yavaş bir şekilde iyiye doğru gidiyor (Mayıs ’teki bir röportajdan). ➢Rekorları Formulada en çok rekoru o kırdı: En çok şampiyon o oldu, en çok yarışı kazandı. En hızlı turu o attı. En çok pole pozisyonunu o kazandı. En fazla puanı alan pilot oydu. Yine bir sezonda en çok yarışı kazanan pilot da o oldu. ➢ Soğukkanlılığı Yarış anında nabzını 80'de tutabildi. ➢Adası Dubai 'de kişisel bir adası bulunmaktadır.

91

DEĞERLENDİRME Doğru Seçeneği İşaretleyiniz 1. Schumacher ilk kez kaç yaşında şampiyon oldu? A) Dört B) Beş C) Altı D) Yedi 2. A) B) C) D)

Schumacher kaç yaşında ehliyet aldı? On iki On üç On dört On beş

3. A) B) C) D)

Schumacher, kaç farklı takımda bulundu? İki Üç Dört Beş

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 1. Schumi’nin ailesi zengindi. ( ) 2. Schumi ailesini çok sever. ( ) 3. Schumi şu an iyileşti. ( ) 4. Schumi kayak kazası yaptı. ( ) 5. Schumi yardım etmeyi sevmez. ( )

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz

Boşlukları Doldurunuz 1. Ailesi Schumi’ye ……………….. oldu. 2. Schumi ailesinin ……………….. durumu kötüydü. 3. Schumi’nin Dubai’de bir ……… var. Kelimeleri Uygun 1. Tekerlek ( 2. Lamba ( 3. Yerel ( 4. İyiden iyiye ( 5. Katmak ( 6. Duvar ( 7. Şampiyonluk ( 8. Soğukkanlı ( 9. Ehliyet ( Rekor kırma ( Hayırsever ( Kask ( Kantin (

Anlamlarla Eşleştiriniz ) a) Binaların iç kenarı ) b) Yiyecek dükkânı ) c) O dönmezse araç gitmez ) d) Işık kaynağı ) e) Araba sürme belgesi ) f) Yerli, bölgesel ) g) İyice ) h) Eklemek, artırmak ) ı) Sporda birincilik ) k) Çok iyilik yapar ) m) Kafayı korumak için ) n) En iyisini yapmak ) o) Sakin, panik yapmıyor

92

• • • • • • • • • • • • • • • • •

Maddi Yardım Art Emniyetli Bahsetmek Deneyim Asıl Hüner Problem Küçük Basın Kabiliyet Vazife İlgi Oldukça İnşaat Şuur

Peş Güvenli Söz etmek Tecrübe Esas Marifet Sorun Ufak Medya Ekonomik Destek Bilinç Yapım Gayet Merak Görev Yetenek

• • • •

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Büyük Yavaş Yaşlı Güvenli Tehlikeli Genç Hızlı Ufak

MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN RUMİ (/ Müslüman Şair, Hukukçu, İlahiyatçı ve Mutasavvıf) ➢ İsmi ve Lakapları

Mevlânâ 30 Eylül ’de Horasan'ın Belh bölgesinde, Afganistan sınırları içindeki Vahş kasabasında doğdu. Annesi, Belh Emiri Rükneddin'in kızı Mümine Hatun; babaannesi, Harezmşahlar hanedanından Fars Prensesi Melîke-i Cihan Emetullah Sultan'dır. Babası, "alimlerin sultânı" unvanlı Muhammed Bahâeddin Veled; büyükbabası, Ahmed Hatîbî oğlu Hüseyin Hatîbî'dir. Babasına Sultânü'l-Ulemâ unvanının verilmesini kaynaklar, Türk gelenekleri ile açıklamaktadır. Etnik kökeni tartışmalıdır. Fars, Tacik veya Türk olabilir. Mevlânâ, babası Bahaeddin Veled'in ölümünden bir yıl sonra, yılında Konya'ya gelen Seyyid Burhaneddin'in mânevi terbiyesi altına girer ve dokuz yıl ona hizmet eder. Mevlânâ, yazdığı Mesnevî adlı eserinde kendi adını Muhammed bin Muhammed bin Hüseyin el-Belhî şeklinde verir. Buradaki Muhammed isimleri baba ve dedesinin ismi, Belhî ise memleketinin Belh şehri olmasındandır. Lakabı Celâleddin’dir. “Efendimiz” anlamındaki “Mevlânâ” unvanı, onu yüceltmek maksadıyla söylenmiştir. ➢ Belh’ten Bir Misafir Geliyor

Harzemşahlar hükümdarları Bahaeddin Veled'in halk üzerindeki etkisinden her zaman tedirgindir. Çünkü o, insanlara son derece iyi davranır ve derslerinde kesinlikle felsefe tartışmalarına girmez. Bu yüzden halk tarafından sevilir ve halk onu anlar. Söylenceye göre, Bahaeddin Veled ile Harezmşahlar hükümdarı Alaeddin Muhammed Tökiş arasında bir olay geçer ve Bahaeddin Veled ülkesini terk eder. Önce Nişabur’a gider. Nişabur kentinde ünlü şeyh Ferîdüddîn-i Attâr onları karşılar. Aralarında küçük bazı konuşmalar geçer. Bunları Celaleddin de dinler. Attâr, Esrarname (Sırlar Kitabı) adlı ünlü kitabını Celâleddîn'e hediye eder. Kafile, Bağdat'ta üç gün kalır; sonra hac için Arabistan 'a yönelir. Hac dönüşü, Şam'dan Anadolu'ya geçer ve Erzincan, Akşehir, Karaman’da konaklar. Bu konaklama, yedi yıl sürer. Celalettin, On sekiz yaşındayken Semerkandlı Lala Şerafettin'in kızı Gevher Hatun ile evlenir. Oğulları Mehmet Bahaeddin (Sultan Veled) ile Alaeddin Mehmet, Larende'de doğar. Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubat, sonunda Bahaeddin Veled'i ve Celâleddîn'i Konya'ya yerleşmeye razı eder. Onları yollarda karşılar. Altınapa Medresesi'nde konuk eder. Başta 93

hükümdar olmak üzere saray adamları, ordu ileri gelenleri, medreseliler ve halk, Bahaeddin Veled'e büyük

94

bir saygıyla bağlanır ve müridi olur. Bahaeddin Veled 'de Konya'da ölür. Hükümdar yas tutar ve bir hafta tahtına oturmaz. ➢ Mevlânâ Babasının Yerine…

Babasının vasiyeti, Selçuklu Sultanının buyruğu ve Bahaeddin Veled'in müritlerinin ısrarlarıyla Celâleddîn babasının yerine geçer. Bir yıl süreyle ders, vaaz ve fetva verir. Sonra, babasının öğrencilerinden Burhaneddin ile buluşur. Burhaneddin, Konya'daki bu buluşmada genç Celâleddîn'i o çağda geçerli İslam ilim dallarında sınava sokar. Mevlânâ çok başarılı olur. Bu başarıdan sonra "Bilgide eşin yok; gerçekten seçkin bir ersin. Ne var ki, baban hal ehli idi; sen kal (söz) ehlisin. Kali bırak, onun gibi hal sahibi ol. Buna çalış, ancak o zaman onun gerçek varisi olursun, ancak o zaman Güneş gibi alemi aydınlatabilirsin." der. Bu uyarıdan sonra, Celâleddîn 9 yıl boyunca Burhaneddin'e müritlik eder, seyr-û sülûk eğitiminden geçer. Halep ve Şam medreselerinde öğrenimini tamamlar. Dönüşte Konya'da hocası Burhaneddin’in gözetiminde art arda üç kez çile çıkartır, riyazete (her tür perhiz) başlar. Burhaneddin, Konya’yı terk eder ve Kayseri'ye gider. 'de ise orada vefat eder. Celâleddîn, hocasını unutamaz. O'nun kitaplarını ve ders notlarını toplar. Ne varsa içindedir anlamındaki Fihi-Ma Fih adlı yapıtında sık sık hocasından alıntılar yapar. Beş yıl boyunca medresede fıkıh ve din bilimi okutur; vaaz ve irşatlarını sürdürür. ➢ Şems-i Tebrizî'ye Bağlanma

'te Konya'nın ünlü Şeker Tacirleri Hanı'na baştan ayağa karalar giymiş bir gezgin iner. Adı Şemsettin Muhammed Tebrizî'dir (Tebrizli Şems). Gezici bir tüccar olan Şems birini arar. Ona göre bu kişi Konya'daydır. Bir gün Şems, Mevlânâ'yı atının üstünde danişmentleriyle birlikte görür. Atın dizginlerini tutar ve sorar: “Ey bilginler bilgini, söyle bana: Muhammed mi büyüktür yoksa Beyâzîd Bistâmî mi?" Bu garip yolcu, Mevlânâ’yı çok etkiler ve Mevlânâ sorudan ötürü çok şaşırır: “Bu nasıl sorudur?" diye kükreyip. "O ki peygamberlerin sonuncusudur; O'nun yanında Beyâzîd Bistâmî'in sözü mü olur?" der. Bu soru üstüne Tebrizli Şems şöyle bir cevap verir: Neden Muhammed "Kalbim paslanır da bu yüzden Rabb'ime günde yetmiş kez istiğfar 95

ederim" diyor da Beyâzîd, "Kendimi noksan sıfatlardan uzak tutarım, cüppemin içinde Allah'tan başka varlık yok' diyor; buna ne dersin?"

96

Bu soruyu Mevlânâ şöyle cevaplar: Muhammed her gün yetmiş makam aşıyordu. Her makamın yüceliğinden önceki makam ve mertebedeki bilgisinin yetmezliğinden istiğfar ediyordu. Oysa Beyâzîd bir makamın yüceliğinde doyuma ulaşıp kendinden geçti, gücü sınırlıydı; onun için böyle konuştu." Tebrizli Şems bu yorum karşısında "Allah, Allah!" diye haykırır ve onu kucaklar. Evet, o kişiyi Mevlânâ’dır. Bu sohbetten sonra birlikte Mevlânâ'nın seçkin müritlerinden Selahaddin Zerkub'un hücresine (medresedeki odası) giderler ve halvet (iki kişilik kesin bir yalnızlık) olurlar. Bu halvet süresi hayli uzun olur ki kaynaklar 40 gün ile 6 aydan söz eder. Süre ne olursa olsun, Mevlânâ'nın yaşamında bu sırada büyük bir değişme olur ve yepyeni bir kişilik, yepyeni bir görünüm ortaya çıkar. Mevlânâ artık vaazlarını, derslerini, görevlerini, zorunluluklarını, kısaca daha önce yaptığı her davranışı, her eylemi terk eder. Kitaplarını bir yana bırakır; dostlarını, müritlerini aramaz olur. Konya'nın hemen her kesiminde, bu yeni duruma karşı bir itiraz, bir isyan havası eser. Kimdi bu derviş? Ne istiyordu? Mevlânâ ile hayranları arasına nasıl girerdi, Mevlânâ bütün görevlerini nasıl unuturdu? ➢ Şems-i Tebrizî Kayıp!

Şikayetler, ayıplamalar çok artar. Bazı kişiler, Tebrizli Şems'i ölümle bile tehdit ederler. Gün geçtikçe olaylar çok üzücü bir görünüm kazanır. Bir gün Tebrizli Şems’in canı çok sıkılır ve Mevlânâ'ya Kur'an 'dan bir ayet okur: İşte bu, sen ile “ben”in arasındaki ayrılıktır (Kehf Suresi, ayet). Bu ayrılık gerçekleşir ve Tebrizli Şems bir gece habersizce Konya'yı terk eder (). Tebrizli Şems'in gidişi Mevlânâ’yı son derece etkiler. Mevlânâ kimseyi görmek istemez, yemeden içmeden kesilir, dost toplantılarından büsbütün ayağını çeker. ➢ Şems-i Tebrizî Kesin Kayıp!

Sonunda Mevlânâ’nın öğrencileri Şems’i Şam'da bulurlar. Tebrizli Şems, Sultan Veled'in ricalarını kırmaz ve Konya'ya döner. Fakat aynı olaylar bir müddet sonra tekrar etmeye başlar. Üstelik bu kez Mevlânâ’nın ikinci oğlu Alaeddin Çelebi de tepkilidir. Sonunda Tebrizli Şems’in sabrı tükenir. "Bu sefer öyle bir gideceğim ki, yerimi kimse bilmeyecek." der ve yılında ortadan kaybolur (ya da öldürülür). Mevlânâ adeta deliye döner 97

Sonunda umudunu keser ve yeniden derslerine, dostlarına, işlerine döner. ➢ Selahattin Zerküb

Mevlânâ’nın en yakın dostu Selahattin Zerküb'dur. Mevlânâ Şems'in yokluk acısını onunla giderir. Selahattin okuma yazması olmayan bir kuyumcudur.

98

Halk ve öğrenciler bu sefer de Selahaddin’i kıskanmaya başlarlar. Ama Mevlânâ ve Selahaddin hiç aldırmazlar. Hatta Selahattin'in kızı "Fatma Hatun" ile Mevlânâ’nın oğlu Sultan Veled evlenirler. Mevlânâ ile Selahattin on yıl bir arada kalmışlardır. Selahattin bir gün aniden öldürülür (Aralık ). Selahattin'in ölümünden sonra, yerini Hüsamettin Çelebi alır. Hüsamettin, varlıklı bir kişidir ve Mevlânâ'ya mürit olur. Sonra da bütün servetini onun müritleri için harcar. Beraberlikleri Mevlânâ'nın ölümüne kadar on yıl sürer. ➢ Hüsamettin Çelebi ve Mesnevi’nin Yazılışı

Mevlânâ, İslâm tasavvufunun en önemli ve en büyük yapıtı Mesnevî-i Manevî’yi (Mesnevî) Hüsamettin Çelebi aracılığıyla yazar. Bir gün Çelebi “Bizim de eğitici bir kitabımız olsa herkes bu kitabı okurdu ve ilâhî gerçekleri ilk elden öğrenirdi." der. Mevlânâ sarığının katları arasından bükülmüş bir kâğıt uzatır ve "Ben başladım, gerisini sen yazarsan ben söylerim." der. ➢ Mesnevi’yle Birlikte Bir Ömür Bitti

Bu çalışma yıllar boyu sürer. Yapıt, 6 ciltlik bir bütündür. Kitapta tasavvuf öğretisi çeşitli öyküler aracılığıyla anlatılır ve tasavvuf ilkeleri açıklanır. Mesnevî biter ama Mevlânâ artık epeyce yaşlanır ve yorgun düşer. Ayrıca sağlığı da bozulur. 17 Aralık 'te de vefat eder. 17 Aralık, düğün gecesi anlamında Şeb-i Arûs olarak anılır. ➢ Mevlânâ’dan Altın Sözler

➢ Sevgiden acılar tatlılaşır. Sevgi sayesinde bakırlar altın olur. Sevgi sayesinde tortular durulur, arınır. Sevgiden dertler şifa bulur. Sevgi sayesinde padişah hizmetçi olur. ➢ Eğer gül düşünsen sen bir gül bahçesisin. Diken düşünsen külhan kütüğüsün. ➢ Bir şey istersen kendinde ara! Senin canının içinde bir can var. O canı ara! Dağın içinde bir hazine var, o hazineyi ara! ➢

Büyüklenmek zehirdir. Kafana kibir yerleşse, kim seni kırsa onu düşman sayarsın; birisi düşünceye aykırı söz söylese ona kinlenirsin.

➢ Nice bilgin vardır ki, hakiki bilgiden, hakiki irfandan nasipsizdir. Böyle bir bilgin bilgi ezbercisidir; bilgi sevgilisi değildir. ➢ Aşk, hiçbir felaketten ders almaz. ➢ Yapacağın işte nefsinle fikir alışverişinde bulun ve ne derse aksini yap. Her şey incelikten, insan kalınlıktan kırılır. ➢ Ayna ve terazi yalan söyler mi? 99

➢ Hasta ziyareti, nafile ibadetten hayırlıdır. ➢ Beyaz ve siyah iki bayrak diktiler. Biri Âdem tarafından, diğeri şeytan. ➢ İnsanların çoğu insan yiyicidir; onların selam vermelerine aldanma. ➢ İnsanoğlu bir hamur teknesi boyundadır; ama tabiattan da üstündür, kâinattan da. ➢

Para dağıtmak, cömert için şereftir. Aşkın cömertliği ise canını feda etmektir.

➢ Hiçbir mal sizin değil, neyi bölüşemiyorsunuz? Hiçbir can sizin değil, niye dövüşüyorsunuz? ➢ Suyun susuzu kandırması gibi, doğru söz de kalbe temizlik getirir. ➢ Dost yüzü görmeden geçen günler ya ölümdür ya uyku. ➢ Dosttur, çöp değildir; Onu kırma. ➢ Bu dünya zindandır; biz de içindeki mahpuslar. Del zindanın duvarını, kurtar kendini. ➢ Dünya, velinin kıymetsiz oyuncağı; gafillerin değerli salıncağıdır. ➢ Gözünüzü a ç ı p Kur’an’a bakınız. Allah kelamı olan Kur’an’nın bütün ayetleri edep öğretmektir. İnsanın ilim ve edebi, en büyük varlığıdır; eskimez, çürümez, kaybolmaz.

DEĞERLENDİRME 1. A) B) C) D)

Doğru Seçeneği İşaretleyiniz Mevlânâ hangi şehirde doğdu? Tebriz Belh Konya Karaman

2. A) B) C) D)

Hangi kelime Mevlânâ’nın adında geçmez? Celaleddin Belhî Muhammed Veled

3. A) B) C) D)

Mevlânâ’nın kökeni hangisi olamaz? Tacik Arap Fars Türk

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 1. Mevlânâ Konya’da doğdu. ( 2. Mevlânâ babasının yerine geçti. ( 3. Mevlânâ Şems’ten sonra değişti. ( 4. Şems bir gezgindi. ( 5. Mesnevi’ye Hüsamettin yardım etti. (

) ) ) ) )

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • Amaç Tedirgin • Endişeli Söylence • Efsane Saygı • Hürmet Buyruk • Emir Uyarı • İkaz, ihtar Perhiz • Diyet Gezgin • Seyyah Doyum • Tatmin Hayli • Gayet, oldukça Maksat • Fiil ötürü • Tamamen Edep • Yakınma Kıymetsiz • Zengin Bilgin • Prensip Büyüklenme • Deva, derman Şifa • Kibir İlke • Alim Varlıklı • Değersiz Büsbütün • Ahlak Şikâyet • Dolayı Eylem

Boşlukları Doldurunuz 1. Mevlânâ’nın anlamı ………………………dir. 2. Attar, Mevlânâ’ya kitap …………………. etti. 3. Ayna ve …………………… yalan söyler mi? Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz 1. Aksini ( ) a) Asıl, soy 2. Gerisi ( ) b) Ahlak eğitimi 3. Servet ( ) c) Ölüm sonrası için öğüt 4. Kuyumcu ( ) d) Önemli, farklı 5. İtiraz ( ) e) Aslan sesi çıkarmak 6. Mertebe ( ) f) Eksik, kusurlu 7. Köken ( ) g) Rütbe, derece, aşama 8. Terbiye ( ) h) Karşı gelmek 9. Vasiyet ( ) ı) Altın satar Seçkin ( ) k) Mal varlığı 11Kükremek ( ) m) Devamı Noksan ( ) n) Tersini

• • • •

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Rahat Tedirgin Tam Varlıklı Herkes Kimse Yoksul Noksan

MEHMET ÂKİF ERSOY (/ Türk Şair, Yazar, Düşünür, Devlet Adamı, Öğretmen, Mütercim, Vaiz ve Veteriner) ➢ Arnavut Asıllı Bir Baba ve Özbek Asıllı Bir Anne

Mehmet Âkif Ersoy, yılının Aralık ayında İstanbul'da, Fatih ilçesinin Karagümrük semtinde Sarıgüzel mahallesinde dünyaya gelir. Miladi 6 Mart 'teki bir şiirine göre Arnavut’tur. Annesi Buharalı bir ailenin kızı Emine Şerif Hanım’dır. Babası ise Kosova'nın İpek kenti doğumlu, Fatih Camii medrese hocalarından İpekli Mehmet Tahir Efendi'dir. Mehmet Tahir Efendi, ona "Ragif" adını verir. Babasının vefatına kadar Ragif adını kullansa da bu isim yaygın olmadığı için arkadaşları ve annesi ona "Âkif" ismiyle seslenirler. Şair, zamanla bu ismi benimser. Çocukluğunun büyük bölümü annesinin Fatih, Sarıgüzel'deki evinde geçer. Kendisinden küçük, Nuriye adında bir de kız kardeşi vardır. ➢ Okul Başlıyor

İlköğrenimine Fatih'te Emir Buhari Mahalle Mektebi’nde o zamanların adeti gereği 4 yıl, 4 ay, 4 günlük iken başlar. 3 yıl sonra ilkokula geçer ve babasından Arapça öğrenmeye başlar. Ortaöğrenimine Fatih Merkez Rüştiyesinde devam eder. (). Bir yandan da Fatih Camii'nde Farsça derslerini takip eder. Dil derslerine büyük ilgi duyar. Mehmet Âkif, rüştiyedeki eğitimi boyunca Türkçe, Arapça, Farsça ve Fransızcada hep birinci olur. Bu okulda Türkçe öğretmeni Hersekli Hoca Kadri Efendi onu çok etkiler. ➢ Babası Vefat Ediyor, Zor Günler Başlıyor

Ortaokuldan sonra annesi medrese öğrenimi görmesini ister; ancak babasının desteği sonucu 'te dönemin gözde okullarından Mülkiye İdadisine kaydolur. ’de okulun yüksek kısmındayken babasını kaybeder. Ertesi yıl (), büyük Fatih yangınında evlerinin yanması aileyi yoksulluğa düşürür. Babasının öğrencisi Mustafa Sıtkı aynı arsa üzerine küçük bir ev yapar ve aile bu eve yerleşir. Artık bir an önce meslek sahibi olmak ve yatılı okulda okumak isteyen Mehmet Âkif, Mülkiye İdadisini bırakıp o yıllarda yeni açılan ve ilk sivil veteriner yüksekokulu olan Ziraat ve Baytar Mektebine (Tarım ve Veterinerlik Okulu) kaydolur. ➢ Hem Sporcu Hem de Başarılı Bir Öğrenci

Dört yıllık bir okul olan Baytar Mektebinde bakteriyoloji öğretmeni Rıfat Hüsamettin Paşa pozitif bilim sevgisi kazanmasında etkili olur. Okul yıllarında spora büyük ilgi gösterir. Mahalle

arkadaşı Kıyıcı Osman Pehlivan'dan güreş öğrenir. Başta güreş ve yüzücülük olmak üzere uzun yürüyüş, koşma ve gülle atma yarışlarına katılır. Şiire olan ilgisi okulun son iki yılında yoğunlaşır. Mektebin baytarlık bölümünü yılında birincilikle bitirir. ➢ Veteriner, Şair ve Hafız Oldu

Mezuniyetinden sonra Mehmet Âkif, Fransızcasını geliştirmeye başlar. 6 ay içinde Kur'an'ı ezberler ve hâfız olur. Hazine-i Fünun Dergisinde ve ’te birer şiiri, ’te ise Mektep mecmuasında "Kur'an'a Hitab" adlı şiiri çıkar. Memuriyet hayatına başlar. ➢ O Artık Devlet Memuru Okulu bitirdikten hemen sonra Ziraat Bakanlığında memur olan Mehmet Âkif’in memuriyet hayatı – yılları arasında devam eder. Bakanlıktaki ilk görevi veteriner müfettiş yardımcılığıdır. Görev merkezi İstanbul olmasına rağmen memuriyetinin ilk dört yılında teftiş için Rumeli, Anadolu, Arnavutluk ve Arabistan'da bulunur. Bu sayede halkla yakın temas halinde olma imkânı bulan Akif, bir seyahati sırasında babasının doğum yeri olan İpek Kasabasına gidip amcalarıyla tanışır. ➢ Evleniyor

yılında Tophane-i Âmire veznedârı Mehmet Emin Beyin kızı İsmet Hanım’la evlenir. Bu evlilikten Cemile, Feride, Suadi, Emin, Tahir adlı çocukları dünyaya gelir. ➢ Öğretmen Oldu

Mehmet Âkif, edebiyatı çok sevdiği için şair ve edebiyat öğretmeni olur. Resimli Gazete’de ve Servetifünûn dergisinde şiirleri ve yazıları çıkar. İstanbul’dayken bakanlıktaki görevinin yanı sıra önce Halkalı Ziraat ve Baytar Mektebi ()'nde kompozisyon, sonra Çiftçilik Makinist Mektebi'nde () Türkçe dersleri verir. Şair, ayrıca İstanbul Üniversitesinde de edebiyat dersleri vermeye başlar. ➢ Şair; Dergi Başyazarı Oldu

27 Ağustos 'de Sırat-ı Müstakim

dergisinin

başyazarı

olur ve derginin ilk

sayısında Fatih Camii şiiri çıkar. Derginin adı 8 Mart 'den itibaren Sebil'ür-Reşad olarak değişir. Âkif'in hemen hemen

bütün şiir ve yazıları bu iki dergide çıkar. Gerek dergilerdeki yazılarında gerekse İstanbul camilerindeki vaazlarda İslam birliği görüşünü yaymaya çalışır.

➢ İslam Birliği Hayali Suya Düştü

yılında gerçekleşen Arnavutluk İsyanı onu çok üzer ve arkasından gelecek kötü olayları sezmeye başlar. Balkanlar'daki düşmanlık duygularını ve gelecekteki isyanları önlemek için bir şeyler yapmak ister; ancak Balkan Savaşı ile hüsrana uğrar. ’ün başında iki aylık bir seyahate çıkar: Mısır ve Medine'de bulunur. Mısır seyahati hatıralarını "El Uksur'da" adlı şiirinde anlatır. ➢ İstihbaratçı Oluyor: Teşkilat-ı Mahsusa Yılları

’te Savaş Bakanlığına bağlı Teşkilat-ı Mahsusa'nın teklifi üzerine Almanya’ya (Berlin’e) gider.r Burada bazı Müslümanlar vardı. Bunlar daha önce İngiliz cephesinde Almanlara karşı savaşan Müslümanlardır. Akif, onlara İslam birliğinden bahseder. ➢ Arabistan’da Bir Şair Çanakkale’yi İzliyor

başlarında Teşkilat-ı Mahsusa onu Arabistan'a gönderir. Görevi, bu topraklardaki Arapları İngilizlerden uzaklaştırmak ve Osmanlı’ya yaklaştırmaktır. Mehmet Âkif, Berlin'deyken heyecanla Çanakkale Savaşı ile ilgili haberleri takip eder. On dört ay süren savaşın zafer haberini Arabistan'da iken alır. Bu haber karşısında büyük coşku duyar ve Çanakkale Şehitlerine'yi kaleme alır. Arabistan dönüşünde iki ay Lübnan'da kalan Mehmet Âkif, "Necid Çölleri'nden Medine'ye" şiirinde bu seyahatini anlatır. ➢ Türk Kurtuluş Savaşı’na Katılıyor

Âkif, 6 Şubat ’de Balıkesir'e gidip Zağnos Paşa Camii'nde çok heyecanlı bir hutbe verir. Halkın sürpriz ilgisi karşısında daha birçok yerde hutbe verir, konuşmalar yapar. Ardından İstanbul'a döner. İstanbul’u İngilizler işgal ettiği için Akif rahat hareket edemez. Bu sebeple Mehmet Âkif, oğlu Emin'i yanına alarak Anadolu’ya geçti. Sebil'ür-Reşad’ı Ankara’da çıkarması için Mustafa Kemal Paşa'dan davet gelir. TBMM'nin açılışının ertesi günü (24 Nisan ) Ankara'ya varır. Şair ’e kadar Burdur milletvekili kalır. Şair Anadolu’nun çeşitli yerlerinde vaazlar verir. Bu vaazları kâğıtlara da basarlar. Bütün halk bu vaazları okur ve motivasyonları artar. Sebil'ür-Reşad dergisi de halkı çok etkiler. Askerler de Mehmet Akif sayesinde daha iyi savaşırlar. Rusya, Müslümanlar Mehmet Akif’i

okumasÄąn diye eserlerini yasaklar.

➢ Türk Halkına Büyük Hediye: İstiklal Marşı

Başlangıçta katılmayı reddettiği ulusal marş yarışmasına, sonunda Millî Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi Bey'in ricası üzerine katılmayı kabul eder. Akif'in yarışmaya katılmayı reddetmesinin sebebi yarışmayı kazanan kişiye liralık bir ödül verileceğinin açıklanmasıdır. Yarışma için yazılan şiirlerin hiçbiri beğenilmemiştir. Akif'e ısrar edilmesinin sebebi de budur. Herkes Akif'in en güzel şiiri yazacağına inanmasına rağmen o yarışmanın paralı olmasından dolayı kızgındır. Yine de eline kâğıt ve kalem alan şair, Türk ordusu için İstiklâl Marşı’nı yazar. Şiir, 17 Şubat’ta Sırat-ı Müstakim ve Hâkimiyet-i Milliye gazetelerinde çıkar. 12 Mart ’de ise Hamdullah Suphi Bey mecliste İstiklal Marşı'nı okur. Herkes şiiri ayakta dinler ve alkışlar. Marş aynı gün ulusal marş olur. Âkif, liralık ödülü Hilal-i Ahmer’e (Kızılay) bağlı Dar’ül Mesai’ye bağışlar. Dar’ül Mesai’nin işi çocuk ve kadınlara iş öğretmek, askerlere kıyafet dikmektir. ➢ İstiklal Marşı Yetim Kaldı Akif, ’ya kadar Mısır’da yaşamak zorunda kalır. Siroz hastası olur ve 17 Haziran ’da tedavi için İstanbul’a döner. 27 Aralık tarihinde İstanbul’da, Beyoğlu'ndaki Mısır Apartmanı'nda hayatını kaybeder. Şimdi Edirnekapı Mezarlığı'nda yatıyor. ➢ Sanat Hayatı

İlk şiiri Kur'an'a Hitap başlığını taşır. 'den itibaren manzum hikâyeler yazdı. Hikâyelerinde halkın dert ve sıkıntılarını anlattı. Balkan Savaşı yıllarından itibaren destansı şiirler yazmaya başladı. İlk büyük destanı, “Çanakkale Şehitleri’ne” başlıklı şiiridir. İkinci büyük destanı ise Bursa'nın işgali üzerine yazdığı “Bülbül” adlı şiiridir. Üçüncü olarak da İstiklâl Marşı'nı yazdı ve bu şiirde İstiklâl Savaşı'nı anlattı. Mehmet Âkif, dinî yönü ağırlıkta bir edebiyat tarzı benimsedi. Edebiyat dili olarak Millî Edebiyat akımına karşı çıktı ve edebiyatta batılılaşma konusunda Tevfik Fikret ile çatıştı. ➢ İstiklal Marşını Kitabına Koymadı. Sebebi…

7 kitabını Safahat adı altında toplayan şair, İstiklâl Marşı'nı Safahat'a koymadı. Nedenini ise şöyle açıklar: "Çünkü ben onu milletimin kalbine gömdüm." Eserleri aşağıdaki gibidir: 1. Kitap: Safahat () 2. Kitap: Süleymaniye Kürsüsünde () 3. Kitap: Hakkın Sesleri () 4. Kitap: Fatih Kürsüsünde ()

5. Kitap: Hatıralar () 6. Kitap: Asım () 7. Kitap:Gölgeler ()

Safahat (Toplu Basım) (ilki ) -7 Safahatını bir araya getirir. ➢ Yılı T.C. Başbakanlığı, yılını Mehmet Akif Ersoy’un ölümünün ve İstiklal Marşı’nın Kabulünün Yılı olması nedeniyle "Mehmet Akif Ersoy Yılı" ilan etti. ➢ Birkaç İlginç Özellik

✓ Akif çocukken asla masalsız uyumadı. ✓ Akif Türkçeyi iyi kullanmayan insanlara hep kızdı. Hatta bir gün iki gence kızar. Çünkü gençler “Tren bileti alacağız.” yerine “Tren alacağız.” der. ✓ Akif hep okulu birinci bitirir. ✓ Akif hep sözünde durur. Çok dürüsttür. Hatta bir gün bir arkadaşına söz verir: Eğer ona bir şey olursa Akif çocuklara bakacaktır. Arkadaşı vefat eder. Akif arkadaşının 3 çocuğuna bakar ve onları büyütür. Akif’in zaten 5 çocuğu vardır. Yani Akif toplam 5 çocuğa fakir olmasına rağmen bakar.

DEĞERLENDİRME 1. A) B) C) D)

Doğru Seçeneği İşaretleyiniz Akif’in babası ne asıllıdır? Türk Arap Özbek Arnavut

2. A) B) C) D)

Mehmet Akif hangi bölüm mezunu? Veterinerlik Edebiyat Felsefe Hukuk

3. A) B) C) D)

Akif liralık ödülü nereye bağışladı? Darü’l-Fünûn Darü’l-Mesai Türk ordusu Baytarlık fakültesi Boşlukları Doldurunuz 1. Akif Kur’an’ı ezberledi ve ……………… oldu. 2. Akif, 7 kitabı ………………. adı altında topladı. 3. Akif İstiklâl Marşı’nı milletin kalbine ……………. Kelimeleri Uygun Anlamlarla Eşleştiriniz 1. Gözde ( ) a) En önde, en kıymetli 2. Tedavi ( ) b) Hayvan doktoru 3. Güreş ( ) c) Bu sporda rakip yıkılır 4. Lise ( ) d) Coşku veya panik 5. Motivasyon ( ) e) Psikolojik hazır olma 6. Ordu ( ) f) En büyük asker birliği 7. Veteriner ( ) g) Ortaokuldan sonraki 8. Heyecan ( ) h) İyileşme süreci 9. Dürüst ( ) ı) Olağanüstü hikâye Masal ( ) k) Yalan söylemez

Doğru ise “D” Yanlış ise “Y” Yazınız 1. Akif İstanbul’da doğdu. ( ) 2. Akif’in gerçek ismi Ragif’ti. ( ) 3. Akif sadece Türkçe bilir. ( ) 4. Akif, İslam birliğini ister. ( ) 5. Akif, Mısır’da ölür. ( )

Yakın Anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz • Ölüm Vefat • Popüler Bağımsızlık • Kabullenmek Benimsemek • Süresince Ulusal • Alâka İlgi • Baytar Ziraat • Denetleme, kontrol Teftiş • Yazın Edebiyat • Tarım boyunca • Çağrı Yaygın • Millî Veteriner • İstiklâl Davet

• • • •

Karşıt anlamlı Kelimeleri Eşleştiriniz Uzak İstiklâl Yalancı Vefat Doğum Dürüst Esaret Yakın

MARTİN LUTHER (/ Alman Keşiş, Teolog, Üniversite Profesörü)

Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí i Domènech, kısaca Salvador Dalí (11 Mayıs - 23 Ocak ), Katalan sürrealist ressam. Gerçeküstü eserlerindeki tuhaf ve çarpıcı imgelerle ünlenmiştir. En iyi bilinen eseri olan Belleğin Azmi'ni 'de bitirmiştir.

İngiltere'de katıldığı bir sergiye dalkıç kıyafeti ile gelen, daha sonrada nefes almayıp fenalaşınca yanında getirdiği istekayla başlığı sökülerek kurtarılan ressam Salvadaor Dali'dir
Kendini; “Tanrı’ya inanıyorum ama inançlı değilim” sözleriyle tanımlayan Salvador Dali, dünyanın en ünlü yabancı ressamları arasında yer almaktadır. İspanyol kökenli olan sanatçı; ressam, heykeltıraş, fotoğrafçı ve filmci unvanlarına sahiptir.
Ünlü ismin en meşhur tablosu yılında yaptığı Belleğin Azmi adındaki eseridir. Ressamlar arasında çok farklı bir yere sahip olan ve “sürrealizm benim”fikrini benimsemiştir.

Televizyon ekranlarının en çok izlenen bilgi ve kültür yarışması Kim Milyoner Olmak İster yeni bölümüyle ATV ekranlarında izleyicisiyle buluşuyor. Kenan İmirzalıoğlu'nun sunduğu Milyoner'de az önce sorulan soru izleyenleri televizyon ekranına kilitledi ve ''İngiltere'de katıldığı bir sergiye dalgıç giysisiyle gelen nefes alamayıp fenalaşınca yanında getirdiği istekayla başlığı sökülerek kurtarılan ressam kimdir?'' sorusunun yanıtı merak konusu oldu. Haberimizin devamından Kim Milyoner Olmak İster programındaki, 'İngiltere'de katıldığı bir sergiye dalgıç giysisiyle gelen nefes alamayıp fenalaşınca yanında getirdiği istekayla başlığı sökülerek kurtarılan ressam kimdir?' sorusunun cevabına ulaşabilirsiniz.

İngiltere'de katıldığı bir sergiye dalgıç giysisiyle gelen nefes alamayıp fenalaşınca yanında getirdiği istekayla başlığı sökülerek kurtarılan ressam kimdir?

Andy Warhol

Pablos Picasso

Salvadar Dali

Marchel Duchamp

Kim Milyoner OImak İster'de heyecan sürüyor. Betül Yoğurtçu "Salvador Dali" sorusuyla Bin TL'lik para ödülüne ulaşabildi mi?

Milyoner yarışmacısı Betül Yoğurtçu Bin TL'lik soruyu açtırarak yarışmanın Bölümü'nde heyecanı yükseltti. Hem stüdyodaki hem ekran başındaki izleyicileri performansıyla şaşırtan yarışmacı Bin TL'lik para ödülüne ulaştı mı?

Doğumu esnasında geçirdiği beyin felci nedeniyle hayatında zorlu bir dönem yaşayan Yoğurtçu, genel kültürü ile atv ekranlarında beğeni topladı. Performansıyla izleyicilerden tam not alan başarılı yarışmacı, Kim Milyoner Olmak İster'in akılda kalan yarışmacıları arasına girdi.

Ünlü ressam sorusu Milyoner yarışmacısını zorladı

Şıkları arasında Salvador Dali, Pablo Picasso, Andy Warhol ve Marcel Duchamp gibi ünlü isimlerin olduğu soru Yoğurtçu'nun uzun süre düşünmesine sebep oldu.

İşte Milyoner'de Betül Yoğurtçu'yu zorlayan ressam sorusu:

İngiltere'de katıldığı bir sergiye dalgıç giysisiyle gelen, nefes alamayıp fenalaşınca, yanında getirdiği istekayla başlığı sökülerek kurtarılan ressam kimdir?

A) Andy Warhol

B) Pablo Picasso

C) Salvador Dali

D) Marcel Duchamp

Doğru Cevap: Salvador Dali

Ünlü ressam Salvador Dali, İngiltere'de katıldığı sergiye dalgıç kıyafetiyle katılarak fenalaşmıştı. Kim Milyoner Olmak İster Salvador Dali cevabıyla başarılı yarışmacısı Betül Yoğurtçu'ya Bin TL kazandırdı. Milyoner'de yaşanan heyecan dolu anları izlemek için tıklayın.

atv ekranlarının beğeniyle takip edilen yarışması Kim Milyoner Olmak İster, Kenan İmirzalıoğlu'nun sunumuyla her Pazar ilgiyle izleniyor.

Kim Milyoner Olmak İster "Salvador Dali" sorusuyla Bin TL kazandırdı mı?