Hangi lezyonlarla karışabilir?
Genellikle hemanjiomlarla (hemanjioma) karıştırlır. Hemanjiomlar doğumda görünebilmekle birlikte gerileyip kaybolabilirler. Bir kısım hemanjiomlar sebat ederek gençlik ve yetişkinlikte ortaya çıkabilir ve genellikle kas içerisinde bulunurlar. Radyolojik inceleme yöntemleri ile ayrımları kolayca yapılabilmektedir. Bu karışıklığı ortadan kaldırmak için bilimsel olarak sınıflandırma yapılmıştır.
Vasküleranomalilerin sınıflandırılması
1.hemanjiomalar ve konjenitalvasküler tümörler (bunlar kaybolarbilirler)
2. vaskülermalformasyonlar
– Yavaş akımlı vaskülermalformasyonlar
1. Venözmalformasyon
2. lenfatik malformasyon
3. kapillermalformasyon
– Hızlı akımlı vaskülermalformasyonlar
1. arteriovenözmalformasyon (AVM)
2. arteriovenöz fistül (AVF)
Tedavi gerekli midir?
Kozmetik veya yaşam konforunu tehdit etmiyorsa tedavi gerekmeyebilir. Ancak uzuv kullanım sorunları, ağrı ve hatta kanama gibi sorunlar ortaya çıkarıyorsa tedavi etmek gerekir. Özellikle hızlı akımlı vaskülermalformasyonlar kanın vücutta dolanım süresini kısaltarak hızla kalbe dönmesine neden olarak kalbi yorucu etkileri nedeniyle de tedavi etmek gerekir.
Nasıl tedavi ederiz?
Ameliyatsız veya cerrahi olarak iki yoldan tedavi edilebilmekle birlikte bazı hastalarda hem ameliyatsız tedavi ardından cerrahi tedavi yapmak gerekebilir.
Cerrahi tedavi olarak damar yumağının genel anestezi altında çıkarılmasıdır.
Ameliyatsız tedavi ise sadece iğneler anormal damarlar dondurulur (skleroterapi).
Vaskülermalformasyonun tipine göre hangi tedavinin iyi olacağına karar verilir. Eğer ameliyatla damar yumağının tümünün çıkarılma şansı varsa çok etkili bir yöntemdir. Ancak tamamı çıkarılmazsa zamanla kalan kısım büyüyerek tekrarlayabilir. Bazen iki yönteminde birlikte kullanılması gerekebilir. Ameliyat sırasında kanama riskini ortadan kaldırmak için önce ameliyatsız olarak damar yumağı dondurulur, sonra ameliyat edilir.
Sağlık
Aile Dizisi Leyla'nın Hastalığı Nedir? Damar Yumağı (Arteriovenöz Malformasyon) Belirtileri Nelerdir?
Ekranların sevilen dizisi Aile, her yeni bölümüyle sosyal medyanın da diline düşüyor. İlk bölümünden itibaren reyting sıralamalarında başı çeken Aile, hem oyuncu kadrosuyla hem de konusuyla ilgileri çekmeyi başardı. Dizinin sevilen karakteri Leyla Soykan' ise son bölümde 'damar yumağı' teşhisi kondu. İzleyenler ise damar yumağı hastalığını araştırmaya başladı. Peki Aile dizisinin Leyla'sının hastalığı damar yumağı (Arteriovenöz Malformasyon) nedir, belirtileri nelerdir?
İşte detaylar...
Yorumlar ve Emojiler Aşağıda
Arteriyovenöz Malformasyon (AVM), halk arasında ve gündelik kullanımda yaygın olarak “beyin damar yumağı” şeklinde ifade edilir. Aslında tam da ifade edildiği gibi; AVM, beyindeki atardamarların ve toplardamarların anormal şekilde birbirine bağlanması ile oluşmuş damar yumağıdır.
Atardamarlar, kalpten aldıkları oksijence zengin kanı beyin hücrelerine taşırlar. Toplardamarlar ise, oksijeni tükenmiş kanı akciğerlere ve kalbe geri taşır. Atardamar ve toplardamarların birbirine bağlanması, bu hayati süreci bozar.
Arteriyovenöz malformasyon yalnızca beyinde değil, vücudun herhangi bir yerinde gelişebilir. Nadir olarak görülmelerine rağmen, en sık beyin ve omurilikte görüldüğü için AVM denildiğinde beyin damar yumağı akla gelir. Beyin damar yumaklarının neden oluştuğu kesin olarak bilinmemektedir; doğumsal olabildiği gibi sonradan da oluşabilirler.
Beyin AVM’si olan kişilerde nadiren baş ağrısı veya nöbet geçirme gibi şikayetler görülebilir. Ancak AVM, genellikle başka bir sağlık sorunu için yapılan beyin taraması ile fark edilir. Bazı hastalarda ise kan damarlarının yırtılması ve beyin kanamasından sonra tespit edilir.
Beyin damar yumağı, AVM yırtılıp kanamaya neden olmadıkça herhangi bir belirti vermeyebilir. Tüm vakaların yaklaşık yarısında ilk belirti beyin kanaması ile ortaya çıkar. Diğerlerinde ise şu belirtiler görülebilir:
Beyin AVM’sinin neden olduğu belirtiler her yaşta ortaya çıkabilir. Ancak en sık 10-40 yaşlar arasında görülür. Orta yaşa gelindiğinde beyin AVM’leri sabit kalma eğilimindedir ve şikayete yol açma olasılıkları daha düşüktür.
Nöbet geçirme, şiddetli baş ağrısı veya diğer şikayetlerden herhangi birine sahipseniz derhal doktora başvurun.Beyin kanamasına bağlı belirtileri öğrenmek için tıklayın.
Normal işleyişte; atardamarlar, kalpten aldıkları oksijence zengin kanı beyin hücrelerine gönderirler. Atardamarlar, giderek daha küçük dallara ayrılır ve kılcal damarlar ile sona eren bir ağ oluşturur. Kılcal damarlarda kan akışı yavaştır ve oksijen yavaşça beyin hücrelerine iletilir.
Oksijeni tükenen kan, küçük kan damarları yoluyla toplardamarlara geçer. Ardından daha fazla oksijen almak için kalp ve akciğerlere geri döner. AVM’de ise; atardamarlar ve toplardamarlar, daha küçük kan damarları ve kılcal damarlardan oluşan bu destekleyici ağdan yoksun kalırlar. Kan, çevre dokuları atlayarak doğrudan atardamardan toplardamara geçer.
Beyinde damar yumağı olması aşağıdaki riskli durumlara yol açabilir.
AVM, aşırı basınç nedeniyle etkilenen damar duvarlarında incelmeye veya zayıflamaya neden olabilir. Bu durum ise damarın yırtılmasına ve beyin kanamasına yol açabilir. Beyin kanaması geçiren çocuklarda ve genç erişkinlerde, beyin kanamasının önemli bir nedeni; AVM kanamasıdır.
Beyin damar yumağında; kan, kılcal damarları atlar ve doğrudan atardamardan toplardamara akar. Kılcal damarlar, kan akışının yavaşlamasını sağlar ve beyin hücrelerinin oksijenlenmesini artırır. Ancak AVM nedeniyle kılcal damarları kullanmadan toplardamara akan kan, beyin dokularını yeterince oksijenlendiremez. Yeterli oksijeni alamayan beyin hücreleri zayıflar veya ölebilir.
AVM nedeniyle damar duvarları incelebilir veya zayıflayabilir. Zayıflayan damar duvarı, zamanla dışarıya doğru bir çıkıntı oluşturabilir. Beyinde baloncuk oluşması olarak da bilinen bu durum damarın yırtılmaya yatkın hale gelmesine sebep olur.
Okumaya devam edin : Beyinde Baloncuk Oluşması – Beyin Anevrizması
Referans: mayoclinic.org
Damar yumağı olarak bilinen arteriovenöz malformasyon (AVM) hastalığı damar hastalıklarından biridir. Akciğerlerde temizlenen kan, kalpten atardamarlarla içindeki oksijeni ve besini hücrelere kılcal damarlar aracılığıyla iletir. Hücrelerdeki atıkları ise toplardamarlara yine kılcal damarlar vasıtasıyla iletir. Yani atardamarlar ile toplardamarları bu kılcal damar ağı birbirine bağlar. Hücrelerin beslenmesi ve atıkların uzaklaştırılması bu yapı sayesinde mümkündür. AVM hastalığı, iç organların atardamarlar ile toplardamarlar arasında, bilinmeyen bir nedenden ötürü kılcal damar ağı gelişemediğinde, atardamarların ve toplardamarların direkt bağlantılı hale gelmesiyle oluşan lezyonlardır. Damar yumağı olarak tanımlanan bu lezyonlar, vücudun herhangi bir yerinde oluşabilir ve tüm vücudu etkilemez. Sinir sisteminde (beyin ve omurilik) olabilir.
Arteriovenöz malformasyonlar anne karnında oluşabildiği gibi erişkinlikte de gelişebilir. Kalıtsal değildir ve bu hastalığın nedeni tam olarak bilinmez. Arteriovenöz malformasyonlar kanamış olup olmamasına veya beyindeki yerleşim yerine göre gruplandırılabildiği gibi, büyüklüğü ve yerleşim yeri ile birlikte toplardamar ağının yapısına göre de sınıflandırılabilirler.
Sinir sistemi AVM’lerinin çoğu belirti vermez. Başka bir nedenle MR veya bilgisayarlı tomografi çekildiğinde tesadüfen tespit edilir. Belirti vermeye başladığında kişiden kişiye oldukça farklı şikayetler gelişir. Beyindeki kan akımını etkileyen lezyonlar olduğu için baş ağrısı gibi yaygın şikayetlere neden olabilecekleri gibi yerleşim yeri ve etkilediği beyin bölgesine bağlı olarak bulgular (vücudun bir tarafında kuvvetsizlik, uyuşma, dengesizlik, konuşma bozukluğu, bunama, çocuklarda zeka geriliği vb) ya da epileptik (sara) nöbet oluşturabilirler. Omurilik AVM’leri ise sırt ve bel ağrısı, bacaklarda uyuşma, kuvvetsizlik, idrar kaçırma ve ani kanama durumunda felce neden olabilir.
Genellikle AVM’ler zamanla büyüme eğilimindedir, damar dayanıklılığı ve yapısı oldukça zayıftır ve kan bu yumağın içinde çok hızlı yol alır. Bu sebeple AVM’ler yeterli oksijen iletmeyip sinir dokusunun beslenmesini bozarak, kanayıp ya da büyüyüp dokulara baskı yaparak şikayet yaratırlar.
Arteriovenöz malformasyonlarda yer alan damarların yapısı diğer damar yapısına göre bozuk, içinden geçen kan hacmi fazla ve kan akım hızı yüksek olduğu için her AVM hastasının kanama geçirme riski vardır. Araştırmalar her yıl AVM’lerin yüzde 2-4’ ünde kanama meydana geldiğini ortaya koymuştur. Kimi kişilerde fark edilmeden çok az kanama olabileceği gibi kimi hastada ölüme neden olacak kadar çok miktarda kanama olabilir.
AVM tanısı beyin ya da omuriliğe yönelik MR görüntülemeyle yapılır. Ardından tedaviyi planlamak için anjiyografi yapılır ve detaylar belirlenir.
Arteriovenöz malformasyonların öncelikli tedavisi cerrahidir. Damar yumağının tamamı çıkarılarak beyin kan akım dinamiğinin normale getirilmesi amaçlanır. Bir diğer tedavi seçeneği ise Gamma Knife yöntemidir. Cerrahi tedavi için yüksek riskli görülen lezyonlarda kullanılır. Bu tedavi uygulandıktan ortalama 2 sene sonra yumak damarlar kapanır. Endovasküler embolizasyon (anjiyo ile girip yumağı kapatma) ise cerrahi tedavi öncesi yardımcı olabilecek bir yöntemdir. Çünkü yumak tam kapatılamadığı zaman kanama riski artar.
Yumağın tamamen çıkarılması riskleri ortadan kaldırır. Ancak birden fazla yumak varlığı, yumağın büyüklüğü, beyinde kritik bölgelere yerleşmiş olması, yumakta beynin derinlerine giden toplardamarların varlığı çıkarma zorluğunu oluşturan etkenlerdir. Kalıcı hasar bu parametrelere bağlıdır.
AVM hastalığı tedavi edilmediğinde oluşturacağı beyin kanaması nedeniyle ileri derecede hayati risk oluşturur. Bu nedenle tanının konulmasından itibaren en kısa sürede tedavisi yapılmalıdır.
*Bu içeriğin geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.