Dayzek Ne Işe Yarar
DiseqC Switch Sistemleri
Tüm Digital Receiverlerde sadece 1 adet F tipi kablo girişi vardır. Peki farklı uydularda bulunan yayınları 2, 3 yada daha fazla anten kullanarak izlemek istememiz durumunda ne olacak? İşte DiseqC Switchler tam da burada devreye giriyor. DiseqC Switch sistemi; kısaca birden fazla uydu kullanmamız durumunda, sanki tek bir antene sahipmişiz gibi Receivere tüm bu uydularda bulunan kanalların sinyallerini yollamaktadır.
Mini DISEqC (1/2) Sadece A ve B pozisyonunda olmak üzere 2 LNB kullanılabilir (Hotbird ve Türksat gibi). Bu sistem genelde monoblok LNB ler ile birlikte kullanılmaktadır.
DISEqC Level - - - - (1/4) ve üzeri DiseqC seviyeleri digital receiverlerin hepsinde vardır. Bu sisteme sahip switchler ile 4 hatta 8 uydunun aynı anda izlenebilmesi mümkündür. DiseqC switchlerde esas çalışma prensibi, sizin receiver üzerinden ayarladığınız DiseqC pozisyonlarına uyarak (örn. Turksat uydusundan gelen kablo 1 nolu switch üzerinde ve Hotbird uydusundan gelen kablo 2 nolu switch üzerinde gibi) o uyduya ait bir kanalı seçtiğinizde önceden seçmiş olduğunuz pozisyona uygun olarak diğer switch üzerindeki akımı kesmektir.
Bu şekilde seçmiş olduğunuz kablodan gelen sinyaller Uydu Alıcınıza iletilecek ve diğer kablodan gelen sinyallerin önü kesilerek receivere aynı anda birden fazla sinyalin ulaşması engellenmiş olacaktır. Ayrıca yine aynı temel prensiplerden faydalanılarak DiseqC MOTOR 'lar imal edilmiştir. Hemen her Receiver ile kullanabileceğiniz bu motorlar sayesinde gerekli akımlar Receiver üzerinden gönderilerek antenlerin belli aralıklara dönmesi sağlanmıştır.
Splitter ise tek lnb den gelen sinyali 2 veya 3 receiver için ayırır. Sisteme ilave edilen splitter sadece sinyalin bölünmesini sağlar. Aynı anda iki receiver kullanmazsınız. Sinyal kaybına neden olur. Vertical frekanslar izlenirken receiver LNB'ye 13 volt akım yollar, Horizantal frekanslar için ise 18 volt akım yollar, iki receiver aynı anda çalıştığında eğer farklı polarizasyona denk gelirlerse ki gelecektir, 18 volt gönderen receiverın isteği dikkate alınır.
Üst bant yayınlarının yeni yeni kullanılmaya başlandığı () yıllarda aynı anda iki uydudan birinin alt ve üst bantları arasında seçim yapabilmek mümkün olamamaktaydı. Çünkü daha önce çanak seçme anahtarlaması için kullanılan 22KHz LNB’lerin içindeki osilatör seçimi (alt /üst bant geçişi) için kullanılmıştı. Alıcıdan anten istikametine uygulanacak bir kontrol işaretleşmesi sistemi acilen gerekiyordu. DiSEqC (Digital Uydu Teçhizatı Kontrolu) bu gereksinimden ortaya çıktı. Şimdi daha önceki 22KHz tekniği kullanılarak bu taşıyıcının üzerinden sayısal telgraf modüle edilmektedir.
Önceden polarizasyon düzlemini değiştirme, çanak değiştirme ve hareketli anten kumandaları tümüyle değişik bağlantı ve kontrol şekillerine sahipti. Örneğin 13/18V polarizasyon değişikliği için, 22KHz sinyali ise çanak seçimi için kullanılmaktaydı. Ayrıca hareketli antenlerin kumandaları da tümüyle ayrı sinyallerle yapılmaktaydı. Cihazlar arasındaki uyumsuzluk sorunu da kullanıcının cihaz seçimini güçleştirmekteydi. Ayrıca daha önceki tekniklerle hem alt hem de üst bantları olan iki uydu arasında seçim yapmak mümkün olmamaktaydı.
DiSEqC üzerine sayısal telgrafların modüle edileceği bir taşıyıcı olarak 22KHz tekniğini kullanmaktadır. Ana kumanda fonksiyonu her uydu alıcısı içinde bulunan Mikroprosesör tarafından üstlenilmektedir.
Bu ana birim (master) tarafından verilen sayısal kumanda bilgileri kumanda edilen (slave) cihazlar tarafından algılanır. DiSEqC şu anda 4 ana çeşit yapıda bulunmaktadır. Basit DiSEqC (Mini – DiSEqC de denmektedir.) , DiSEqC ve DiSEqC ile DiSEqC .
Mini DiSEqC de sadece temel uygulamalara yeterli kısıtlı özellikler bulunmaktadır. Bu tip 22kHz sinyal için sadece 2 konumu içerir. 12ms sürekli ( 0 bilgisi) ve 12ms kesikli (1 bilgisi) . Bu şekilde 13/18V anahtarlamasının da kullanılmasıyla toplam 8 polariteye kumanda ediliebilir. Yani örneğin V ve H polariteleri, üst ve alt bantları ile iki çanağın tüm polariteleri seçilebilir.
Eğer 8 polariteden çok kumanda gerekiyor ise. Mini-DiSEqC den vazgeçilmelidir. Sıra istenildiği kadar çok çanağa kumanda edebilen DiSEqC ′a gelir. Bu durumda gerekli kumanda bilgileri 22kHz sinyalin üzerine modüle edilir. Örneğin 1,5ms bit
periyodunun 0,5ms 22kHz var, 1ms yok konumu 1 bilgisini, 1ms var 0,5ms yok konumu ise 0 bilgisini vermektedir.
Sinyal haberleşmesi Mini-DiSEqC sistemi (a), DiSEqC ve üzeri ise (b) ye göredir. Mini-DiSEqC sisteminde sadece iki sinyal konumu mevcuttur (yani toplam sadece 8 polarizasyon düzlemine imkan verir ), DiSEqC ve üzeri için ise seçenekler neredeyse sınırsız olmaktadır.
Bu sistem temel olarak tüm anahtarlama işlevlerini yerine getirmektedir, ancak dijital teknoloji daha da fazlasını vadeder. DiSEqC ile çevre cihazları ana birimin (master) çip fonksiyonlarını da görmektedir. Bu şekilde kullanıcıya yeni avantajlar sağlanmaktadır. Uydu alıcısının kullanımı ve programlanması oldukça kolaylaşmaktadır. Örneğin uydu alıcısına LNB’nin lokal osilatör frekansının bildirilmesi gerekmez, sistem kendiliğinden tanıyabilir. Ayrıca merkezi kumanda tarafından her
türlü hata durumu değerlendirilip düzeltici değişiklik yapılabilir.
DiSEqC sistemi bir dizi cihazı ya da parçayı kumanda edebilme imkanı sağlar. Polarizasyon düzlemleri veya , uydu sistemleri arasında seçim yapmanın yanı sıra polarizörler aktüatörler gibi çeşitli hareketli anten parçalarına kumanda edilebilir.
DiSEqC sistemi geriye doğru uyumludur. Eskiden var olan V ve 22kHz sinyallerine sahip uydu alıcıları da bu sistemin içinde eskiden var olan tüm fonksiyonlarını görebilirler. Ancak yeni geliştirilen ilave fonksiyonları yapamazlar.
Bu haberleşmede yönlendirici durumda olan Master entegre devredir. Master devre Slave devreden bir cevap bekliyor ise (DiSEqC ) bunun nasıl bir cevap olduğunu da belirler. Slave devrelerden gerekli cevap gelmeden
haberleşme bitmez. Kısacası master bir (ya da daha çok) slave cihaza 22kHz sinyalini kodlayarak kısa bir komut göndermektedir ki bu basit bir yazılım veya onu ikame eden devre ile yapılabilmektedir. Slave cihazda ise (örneğin swich) hem uç cihazına gerekli kontrollar (örn. antenleri seçen rölelerin kontrolu) hem de gerekli sinyal kodlama ve çözme
işlemleri ayni bir tek mikrokontrolör çipinde yapılır. Multisviç denilen kutularda ise farklı master (uydu alıcısı tarafı) devrelerden gelen komutlara uygun uç cihazları (örn. anten) seçen bu devrelerden bir matris şeklinde (alıcı sayısı kadar adette) bulunur.
DiSEqC Bus Donanım Spesifikasyonları:
Slave cihazların geriye master cihaza mesaj gönderebilmeleri için basit 22KHz sürekli dalga işaretleşmesi için gerekenden çok daha belirgin empedans tanımlamalarının yapılması zorunlu olmuştur. Buna ek olarak DiSEqC tanıtımı safhasında mevcut işaretleşme sistemlerine de uyumluluk veya hibrit çalışabilme bakımından farklı çalışma gerilimlerini kabul edebilmek önemli bir avantajdır.
Bu nedenlerle DiSEqC Bus için önerilen DC besleme voltajı 12 ±1 volttur. Ancak çevre cihazlar bakımından 18Volta kadar tolere edilebilmelidir.(yani belirgin bir arıza yaratmamalıdır.) Kısa vadede (halen mevcut cihazlar bakımından) bazı
üreticiler 13/17V işaretleşme seviyelerine uyumluluklarını korumayı seçmişlerdir. Aynı şekilde bu uyumluluk DiSEqC Slave entegre devrelerinin ilk versiyonları için de kabul edilmiştir.
Bu Bus dan beslenen çevre cihazları için Uydu Alıcılarında da mA ‘e kadar DC besleyebilme kaynağı önerilmiştir.
Nominal 22kHz işaretleşme genliği mV tepeden tepeyedir. Kablodaki gerilim düşümlerini tolere edebilme bakımından da detektör tarafının mV (± mV) değerine kadar algılayıp cevap verebilmesi gerekir. Busa yüklenmesi önerilen azami (tepeden tepeye) genlik 1 volttur.
Geriye doğru haberleşmenin sağlanabilmesi için Master vericisinin (uydu alıcısı tarafı) busa göstermesi gereken nominal kaynak empedansı 22kHz de 15W dır. Sonlandırma tipik olarak bir direnç, DC besleme akımını destekleyecek paralel bir bobin, ve toprağa doğru bir kondansatörden (kablo boyu ve sonlandırma kapasitesi küçük olduğunda 22kHz’ sinyalini
şekillendirmk için) oluşur.
22kHz sinyalinin taşınabilmesi için busun (koaks kablo) en ucundaki toplam yük kapasitesinin nF(mF) değerini aşmaması önerilir. Bu değer mevcut LNB tipleriyle, 50 metreye kadar mesafede tek LNB için tolere edebilmek üzere geçerlidir. Gerçek DiSEqC çevre birimleri açısından busun nF dan fazla yüklenmemesi gerekir. Bazı cihaz türleri (montajcı cihazları, SMATV nodları gibi) bakımından ise bunun çok daha altı tercih edilir. Çeşitli kablo boylarına göre türlü sonlandırma kombinasyonları için kabul edilebilir azami yüklemelerin belirlenebilmesi için tesisat hesap tabloları yapılmalıdır.
DiSEqC ve farklı seviyeleri:
DiSEqC (Digital Satellite Equipment Control) , EUTELSAT tarafından yılında geliştirilen uydu alıcısı ile çanak v.s. çevre birimleri arasındaki haberleşme protokolünün tanımıdır. Farklı seviyelere sahiptir ve iki büyük ana gruba ayrılmıştır.
Seviye 1.x (x = 0, 1 veya 2) tek yönlü bir Sistemdir. Uydu alıcısından diğer uydu elemanlarına doğru tek yönlü bir iletişime izin verir. Elemandan uydu alıcısına doğru geri bir cevap bu sistemde mümkün değildir.
Seviye 2.x (x = 0, 1 veya 2) ise iki yönlü bir sistemdir. Her iki yönde iletişim mümkündür. Uydu alıcısı (“Master”) diğer uydu elemanına (“Slave”) bir komut gönderir. Eleman ise komutun alındısını geri iletir.
Farklı seviyelerdeki DiSEqC; elemanların arasındaki uyum garanti edilmiştir. Gönderilen komutlar sadece Master ‘in hakim olduğu komutlardır ve bir Slave sadece kendi seviyesinin komutlarıyla çalışabilir. Aşağıdaki tüm kombinasyonlar geçerlidir;.
Seviye daki bütün DiSEqC; ürünleri Tone Burst sinyali ile uyumludur.
Seviye deki bütün DiSEqC; ürünleri Seviye (ve Tone Burst) ile uyumludur.
Seviye deki bütün DiSEqC ; ürünleri Seviye ile uyumludur.
Seviye 2.x deki bütün DiSEqC; ürünleri Seviye 1.x ile ve ayrıca iki yönlü haberleşme protokolü ile uyumludur.
Aşağıdaki tablo farklı seviyeler arasındaki kesin ayrımları göstermektedir :
Tablo 1: Farklı DiSEqC; Seviyelerinin karşılaştırması DiSEqC; Seviyesi Haberleşme Kullanım alanı Ürünler
Tone-Burst (Mini-DiSEqC) Tek yönlü 2 LNB (Pozisyon A/B) arasında seçim yapma Monoblok-LNB, Loop-through-LNB, Röle, Sinyal üreteci, Test cihazları
Tek yönlü 4 LNB,arasında seçim yapma, Çok kullanıcılı sistemlerde 16 uydu polaritesine kadar paylaştırma imkanı Multişalter, Monoblok-LNB, Loop-through-LNB, Röle, Sinyal üreteci, Test cihazları
Tek yönlü Seviye ,gibi ilaveten DiSEqC Tek kablolu sistemler ve Kaskad elemanlı sistemlere uyumlu Seviye ,gibi, ilaveten tek kablolu sistemler ve kullanıcı yönetimli sistemler.
Tek yönlü Seviye ,gibi ilaveten hareketli anten sistemlerine uyumlu Seviye ,gibi ilaveten hareketli h-h motor kumandası.
İki yönlü Seviye , gibi ancak iki yönlü haberleşme uyumlu Seviye , gibi
İki yönlü Seviye , gibi ancak iki yönlü haberleşme uyumlu Seviye , gibi
İki yönlü Seviye , gibi ancak iki yönlü haberleşme uyumlu Seviye , gibi
DiSEqC Tekniğiyle yapılan uydu malzemeleri tek kullanıcı için olsun merkezi dağıtımlar için olsun çeşitli örneklere sahiptir. Her geçen gün de profesyonel alıcı verici sistemleri olsun, çok kullanıcılı sistemlerde adresleme olsun yepyeni ürün tipleriyle karşımıza çıkmaktadır.
Bir cihazın DiSEqC uyumlu bir ürün olduğu şöyle anlaşılır:
EUTELSAT tarafından tanımlanan DiSEqC özelliklerine sahip olduğu ve bu koşulları tam olarak taşıdığı belirlenen tüm ürünlere DiSEqC logosunu taşıma yetkisi verilmektedir. Bu Logo aynı zamanda cihazın taşıdığı DiSEqC seviyesini de belirler. Cihaz üzerinde bu logo cihazın kolayca görülebilir bir yerinde okunabilir şekilde olmalıdır.