Deli Dana Hastalığı Insandan Insana Bulaşır Mı

Deli dana virüsü, tedavisi " height="" src="seafoodplus.info" width="">

DELİ DANA HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?

Deli dana hastalığı hayvanlardan insanlara, hayvanların sakatatlarının -özellikle beyin, sinir ve göz- yenilmesi ile bulaşmaktadır. Ülkemizde deli dana hastalığı görülen bir sığır henüz rastlanmamıştır.

İngiltere kaynaklı olduğu düşünülen deli dana hastalığı, İngiltere’den Fransa, Almanya ve Amerika gibi birçok ülkeye yayılmıştır. Her yıl Amerika’da yaklaşık insanda bu hastalık görülmektedir.

Deli dana hastalığı insanlara bulaştıktan yaklaşık yıl sonra bulgu vermektedir. Geç bulgu vermesi hastalığın teşhisinin koyulmasını geciktirmekte bu da yayılımını artırmaktadır.

Deli dana hastalığının semptomları, hastalığın bulaşmasından sonra ortalama yıl içerisinde ortaya çıkabildiğinden bazı belirtilerin bir anda ortaya çıkmasıyla hastanın durumu kötüleşebilir. Hastalık beyin yapısını etkilediği için, beyin işlevlerinde görülen bozukluğun sebep olduğu belirtiler ise şu şekildedir:

• Kişilik değişimleri
• Kaygı ve depresyon
• Uyku problemleri, uyuyamama
• Hafıza kaybı ve bunama
• Denge problemleri
• Ani kas seğirmeleri ve uyuşma
• Nöbetler
• Konuşma ve yutma problemleri
• Yürüyüş bozuklukları
• Bulanık görme ya da görme problemleri

DELİ DANA HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?

HAYVANLARDAN BULAŞABİLİR

Deli dana hastalığının bulaşma yollarından biri hayvan türünün kendi türünden olan hayvanları yemesidir. Örneğin sığırların yemlerine sığır eti ve sakatatı konulması ile sığırlarda oluşur. Bu sığırların insanlarca tüketilmesi insanlara deli dana hastalığının bulaşmasına sebep olur.

İNSANLARDAN BULAŞABİLİR

Deli dana hastalığının insandan insana bulaşabildiği düşünülmektedir. Bu bulaş şekli hasta insanların, sağlam insanlara kan vermesi ya da organ bağışında bulunmasıdır.

Hastalık etkeni 'Prion' adı verilen infektif bir proteindir.

Sindirim yoluyla bulaşma en önemli bulaşma şeklidir. Etkeni taşıyan beyin, omurilik gibi organların 1 gr.'ı bile çiğ olarak yedirildiğinde hastalığa neden olur. Sığırdan sığıra veya diğer türlere bulaşma söz konusu değildir. BSE saptanmış anadan doğan buzağılarda BSE görülme sıklığının, BSE saptanmamış anadan doğanlara oranla %'dan daha fazla olduğu saptanmıştır. Sığırdan insana bulaşma BSE'li sığırlara ait sakatat, katkı maddeleri, mamalar, ilaçlar, aşılar, kozmetik ürünlerle meydana gelir. İnsandan insana bulaşma kan ve doku nakli ile şekillenir.

İnkubasyon süresi yıldır. Semptomlar en erken 24 aylık sığırlarda başlar. Olguların çoğu yaş arasında ortaya çıkar.

• Davranış değişiklikleri: Korku, sinirlilik, hayvana yaklaşınca ya da bir yere sıkıştığında hemen reaksiyon gösterir. Sağım odasına girmeye ve kapı aralarından geçmeye isteksizdirler.
• Duruş ve yürüyüş anormallikleri: Arka bacaklarda ataksi (Kas hareketlerinde düzensizlik), tremorlar (İrade dışı titreme), düşme. Ataksi hayvan hızlı yürütüldüğünde belirginleşir. Yürüyüş sallantılıdır. Yürüyüş anormallikleri hayvan her iki yönde dairesel bir tarzda dödürüldüğünde şiddetlenir.
• Duyum değişiklikleri: Sese ve dokunmaya karşı reaksiyon özellikle baş bölgesinde muayene girişimleri hayvanı şiddetli kızdırır. Sağım sırasında dokunmaya karşı şiddetli tekmeleme eğilimi gösterir.
• Genel semptomlar: Kilo kaybı, süt veriminde azalma, son dönemlerde yere düşme, ayağa kalkamama. Hastalık süresi 2 haftadan 6 aya kadar değişir.

Klinik semptomlar hastalığın teşhisinde çok önemlidir. Laboratuvar testleri sadece örneğin alındığı anda infeksiyonun olup olmadığını saptamaktadır. İnkubasyon periyodundaki hayvanlar laboratuvar testleri ile tespit edilemez.

Ülkemiz insan ve hayvan sağlığının korunması amacıyla hastalık görülen ülkelerden çift tırnaklı canlı hayvan, hayvan maddeleri, hayvansal orijinli yem katkı maddeleri ve bu maddeleri ihtiva eden yemlerin ithal edilmesi tarihinde yasaklanmıştır.

Uluslararası Salgın Hastalıklar Ofisi (OIE)'nce sağlığın korunması amacı ile alınması gereken önlemlere yönelik tavsiyeleri aşağıda belirtilmektedir.

Hastalıktan ari ülkelerde

• Sinirsel hastalıkların belirtisini gösteren hayvanların patolojik teşhisinin yapılması,
• İthalatta canlı ruminantlar ve onların ürünlerine karşı önlem alınması,
• Embriyo ithalatı için strateji ve politika belirlenmesi önerilmektedir.

Hastalığın görüldüğü ülkelerde

• Belirlenen vakalarda hayvanların kesimi ve tazminat ödenmesi,
• Memeli hayvanların işlemden geçirerek yeniden kullanıma sunulacak proteinlerinin kontrolü,
• Sığırların takibi ve tanımlanmasının etkin bir şekilde sağlanması önerilmektedir.

Tıbbi Olarak Alınması Gereken Önlemler

• BSE'den şüpheli hayvan dokuları ile temas halindeki laboratuvar çalışanları uygun koruyucu giysiler giymeli ve fiziksel ve kimyasal muamelelerin büyük bir kısmına karşı oldukça dirençli olan etkene maruz kalmamak için çok titiz çalışmalıdır.