Detaylı Ultrason Hangi Bölüm

18– Hafta Detaylı Tarama Ultrasonografi (4 Boyutlu Ultrason)

Anne Karnındaki Bebeğin Ultrasonografi İle İncelenmesi

Ultrasonografi ses dalgalarıyla çalışan bir görüntüleme yöntemidir. sonrası doğum biliminde kullanılmaya başlanmıştır. Son yıllardaki teknolojik ilerleme ve artan tecrübe yardımıyla anne karnında bebeklerin daha iyi değerlendirilmesi mümkün olmaktadır. Normal dışı bulgular daha erken saptanmakta ve sorunun şiddetine göre aileye doğum öncesi seçenekler sunulup, doğum sonrası takip planı yapılmaktadır. Özellikle bazı anomalilerin anne karnında tanısı, doğum sonrası bebeğe erken dönemde müdahale ve tedavi şansı sağlamaktadır.

Bu değerlendirmenin yapılması gereken iki önemli dönem vardır. Aşağıda anlatılan iki dönem dışında, takip doktorunuzun bulgularına göre özellikle de gebeliğin son haftalarında bebeğin anne karnındaki iyilik halini incelemek için ultrasonografi yapılması gerekebilir.

Ultrasonografi Sonucunu Etkileyen Faktörler

• Gebelik Haftası
• Uygulayan kişinin deneyimi
• Cihazın teknik özellikleri ve görüntü kalitesi
• Anne adayının karın yapısı (yağlı olması, geçirilmiş operasyonlara bağlı kalınlaşma ve reaksiyon dokusu)
• Bebeğin pozisyonu
• Hafta Taraması

2. Düzey Ultrasonografi

Organların yapısını değerlendirmek için bebeğin daha büyük ve iyi görüntü elde etmek için bebek çevresindeki su miktarının daha bol olduğu dönemdir. Hem yapısal bozukluk hem de kromozom bozukluk belirteçleri için yapılan bir taramadır.

 Aşağıdaki yapılar değerlendirilir              

• Bebeğin pozisyonu
• Plasenta(bebek eşi) yerleşimi ve rahim ağzı uzunluğu
• Göbek kordonundaki damarların sayısı
• Bebeğin içinde buluduğu su miktarı
• Büyüme takibi için ölçümler: Kafa çapı, kafa çevresi, karın çevresi, kemik uzunlukları
• Kafa içi yapılar
• Yüz profili ve burun kemiği, Üst dudak bütünlüğü
• Ense kalınlığı: Haftada ensedeki sıvı kalınlığı ölçülürken, bu haftada cilt kalınlığı ölçülmektedir.
• Akciğerler, Diafram zarı
• Kalp odacıkları
• Kalbe giren ve çıkan büyük damarlar
• Mide, barsak yoğunluğu
• Böbrekler ve idrar torbası
• Omurga
• Kollar, bacaklar, eller, ayaklar
• Uzun kemiklerin ölçülmesi

Rahime kan götüren ana atar damarın renkli doppler incelemesi: Bu inceleme, ilerleyen haftalarda gelişebilecek gebelik tansiyonu ve gelişme geriliği açısından sınırlı da olsa ön fikir seafoodplus.infoinin şiddetine göre değişmekle birlikte, detaylı ultrasonografi ile yapısal ve kromozomal bozuklukların % kadarını tanımak mümkündür. Bu ultrasonografi bebeğin sağlamlığı veya gelişebilecek hastalıklar için bir garanti sağlamaz.

Sık Sorulan Sorular

Ultrasonografi Bebeğe Zarar Verir Mi?

Hayır. Cihaz ses dalgalarıyla çalışır. Bu zamana kadar yapılan karşılaştırmalı çalışmalarda ultrasonografiye bağlı artmış bir anomali oranı bildirilmemiştir. Yine de gerekmedikçe çok sık uygulanmamalıdır.

İnceleme Renkli mi Olacak?

İncelemenin çok önemli bir kısmı siyah-beyaz (2D).Bu incelemede kullandığımız tek ‘renkli’ kavramı damarlardaki kan akımını incelediğimiz ‘renkli doppler’ dir. Fakat halk arasında ‘renkli ultrasonografi’ tanımı, 3 veya 4 boyutlu (3D/4D) ultrasonografik inceleme yerine kullanılmaktadır. Kullandığımız cihaz 3D/4D özelliği olan gelişmiş bir cihazdır. Bu nedenle bizim için önemli olan 2D kesit kalitesi üst düzeydedir ve yaptığımız incelemeyi kolaylaştırır.Tıbbi olarak 3D/4D modu, özellikle yüzeyel anatomi (yüz, dudak, eller, ayaklar gibi) ve bazı kalp anomalilerinin tanısında yardımcı seafoodplus.infomeyi yapan uzman 3D/4D görüntü olma konusunda deneyimlidir. Talebiniz olmasa da, eğer uygun pozisyon ve görüntü kalitesi oluşursa, bebeğin yüzünü görebileceğiniz bir görüntü alabilmek ve size basılı olarak sunmak bizi de mutlu edecektir.

İdrara sıkışık olmak gerekir mi?

Özel durumlar dışında gerekmez. Detaylı ultrasonografi sırasında bazı gebelerde daha hassas rahim ağzı uzunluğu ölçmek gerekirse incelemeye vaginal ultrasonografi eklenebilir.

Önemli Hatırlatmalar

• Kayıt işlemleri için lütfen randevu saatinizden en az 15 dakika once hastanede olunuz.
• Sınırlı bir yüzeyden çalışmak tetkik kalitesini ve sonucu olumsuz etkilemektedir. İncelemeye rahat, kolay hareket edebileceğiniz kıyafetlerle gelin. Özellikle kemer takılmış kot pantolon hazırlık sürecini zorlaştırmaktadır.
• İncelemeyi yapan uzmanın çok dikkatli ve belli bir disiplin içinde çalışması gerekmektedir. Bu nedenle lütfen;
• Cep telefonunuzu kapatınız veya sessiz moduna alınız.
• Kendi aranızda sohbet etmeyiniz
• Gebeliğe ait fakat İncelemeye etkisi olmayacak sorularınızı takip doktorunuza sorunuz
• Beraberinizde sadece bir refakatçı getiriniz
• İncelemeye çocuk getirmeyiniz.

Hamilelik öncesi, hamilelik, doğum ve doğum sonrası dönem anne adayları için heyecan ve mutluluk verici bir süreç olmasına karşın yorucu olabilir ve bazen de zorlukların üstesinden gelinmek zorunda kalınabilir. Gebelik planlaması yapan anne adaylarının hamilelik öncesinde mutlaka jinekolojik muayenelerinin yapılması gerekir. Bu muayene, olası riskli durumların tespit edilerek gereken önlemlerin alınmasını sağlar.

Perinatoloji nedir?

Perinatoloji, hamilelik sırasında, doğumda veya doğum sonrasında oluşabilecek riskli durumların ortaya konulmasını, gebelik takibinin en iyi şekilde yapılmasını ve doğum sonrası ilk dört haftada anne ve bebeğin sağlığının korunması için gerekli önlemlerin alınmasını sağlayan bilim dalıdır. Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalının bir üst uzmanlık alanıdır.

Perinatoloji uzmanı kimdir?

Perinatoloji uzmanı, doğacak bebeğe ait sakatlıkların erken teşhisi amacı ile ileri düzey ultrason taramalarını (ayrıntılı/detaylı Ultrason), kromozomal bozuklukların tarama testlerini yapar, gerekirse koryon villus örneklemesi ve amniosentez gibi invaziv girişimleri uygular. Düşüklerin, tekrarlayan gebelik kayıplarının ve ölü doğumların engellenmesi, erken doğumun önceden anlaşılıp önlenebilmesi, anne karnındaki bebekte gelişme geriliğinin, çoğul gebeliklerde oluşabilecek problemlerin teşhisi için gebeliklerin takibini ve yönetilmesini, doğacak bebek ve anne kaynaklı birçok hastalığın risk değerlendirmesini, doğum öncesi tanısının konulmasını, tedavi-takip planlarının yapılmasını, gebelik sırasında, doğumda ve sonrasında tedavilerinin tamamlanmasını sağlar. Bu nedenlerle perinatoloji uzmanı hem doğacak bebeğin hem de annenin doktorudur.

Detaylı (ayrıntılı) ultrason nedir? Ne zaman yapılmalıdır?

Perinatoloji uzmanı, gebeliğin haftaları ve haftaları arasında bebekte normal dışı bir gelişim ve görünüm olup olmadığını belirlemek amacı ile detaylı ultrason yapar. Yüksek çözünürlükle çalışan gelişmiş bir ultrason cihazı kullanılarak yapılan bu ultrason muayenesi ortalama dakika sürer. İşlem sonucunda bebekteki tüm ölçüm sonuçlarını, bebeğin gelişimi, normal ve normal dışı bulguları ve bunlara ilişkin önerileri ve yorumlanan tüm görüntüleri içeren bir rapor verilir.

Üç veya dört boyutlu ultrason inceleme ise yerine göre ve özellikle yüzeyel anatomi (yüz, dudak, eller, ayaklar gibi) ve bazı kalp anomalilerinin tanısında kullanılmaktadır. Uygun pozisyon ve görüntü kalitesi oluşursa, bebeğin yüzünü görebileceğiniz görüntüler alınır.

Ayrıntılı (detaylı) ultrasonografi ile neler incelenir?

Ayrıntılı (detaylı) ultrasonografi ile bebeğin anne karnında duruş şekli, plasenta (bebeğin eşi) yerleşimi ve rahim ağzı uzunluğu, göbek kordonundaki damarların sayısı, bebeğin içinde bulunduğu su miktarı, büyüme takibi için ölçümler (kafa çapı, kafa çevresi, karın çevresi, kemik uzunlukları), kafa içi yapılar, yüz profili ve burun kemiği, üst dudak bütünlüğü, ense kalınlığı ( haftada), akciğerler, diyafram zarı, kalp odacıkları, kalbe giren ve çıkan büyük damarlar, mide, bağırsak yoğunluğu, böbrekler ve idrar torbası, omurga, kollar, bacaklar, eller, ayaklar, uzun kemikler değerlendirilir.

Birçok ölçüm yapılarak bebekteki büyüme saptanır, bebeğin merkezi sinir sisteminde, göğüs boşluğunda, mide ve bağırsaklarda, iskelet sisteminde, böbrek ve idrar yollarında anormallik olup olmadığı tespit edilir.

Renkli Doppler ultrasonografi incelemesi nedir?

Rahime kan akımını sağlayan uterin arterin ve bebeğin göbek kordonundan geçen kan akımının renkli Doppler ile incelemesidir. Bu inceleme, ilerleyen haftalarda gelişebilecek gebelik toksemisi olarak bilinen gebelik tansiyonu (preeklampsi), gebeliğin erken dönemlerinde anneden bebeğe geçen enfeksiyonlar (CMV, rubella, parvovirus enfeksiyonları), bebekteki kromozom bozuklukları,doğumsal sakatlıklar, ikiz gebelik ve diğer çoğul gebelikler gibi gelişme geriliğine yol açabilecek durumlarda kullanılır.

Sakatlıkların tanısı için tek başına detaylı ultrason yeterli midir?

Down Sendromu veya diğer bazı kromozomal sakatlıklarda anne karnındaki bebek yapısal olarak normal olabilir. Bu nedenle gebeliğin 11’inci haftasından itibaren itibaren bazı kromozom anomalileri için taramalar yapılır, bu taramalar bize kromozom hastalığının “o gebelikte olma olasılığını” istatistiksel sayılarla verir. Detaylı (ayrıntılı) veya ileri düzey ultrasonografi taramasında ense kalınlığı ölçülür, ikili ve dörtlü tarama testlerinden yararlanılır. Bu amaçla yapılan kombine-ikili veya entegre-dörtlü testlerin sakatlığı yakalama gücü % aralığındadır. Bunlara son yıllarda anne kanından elde edilen bebeğin DNA’sı ile yapılan test de eklenmiştir. Anne kanında araştırılan bu tarama testinin kromozomal bozukluğu gösterme hassasiyeti %99'dur.

Tarama testlerinde riskli kabul edilen sonuçlarda haftalar arasında CVS (koryonvillus örneklemesi) veya haftalar arasında amniyosentezile kromozom anomalilerinin kesin tanısı konulabilir.

Detaylı (ayrıntılı) ultrason ile her anomali saptanabilir mi?

Her gebelikten 2'sinde doğacak bebekte doğumsal bir sakatlık vardır. Tüm sakatların ancak bir kısmı yapısal ve görülebilir olduğu için gebeliğin haftalar arasında yapılacak ultrasonografi incelemesi ile doğumda ortaya çıkacak bu sakatlıkların ancak %’si tespit edilebilir. Gebeliğin haftalarında yapılan ayrıntılı ultrasonografi incelemesi ile bebekte olan sakatlıkların %’si saptanabilir. Bazen ultrasonun yapıldığı haftada mevcut olan ve bebek küçük olduğu için görülemeyen bir sakatlık daha ileri gebelik haftaları veya doğum sonrasında teşhis edilebilir. Örneğin kalpteki küçük delikler veya kapak sorunları, kalça çıkığı gibi Bebeğin zekası, görme veya işitme kusurları, endokrin bozuklukları, deri ve sinir hastalıkları, bazı kromozom bozuklukları veya nadir genetik hastalıklar gibi yapısal olmayan sakatlıklar ise ultrason ile tanınamazlar.

Sonuç olarak anne ve baba adayları için gebelik bazı bilinmezleri ile birlikte oldukça heyecan verici ve mutlu sona ulaşılan bir süreçtir. Detaylı (ayrıntılı) veya ileri düzey ultrasonografi muayenesi ve tarama testleri gebelik takibinin sağlıklı ve anne ve bebek açısından en az riskli geçirilmesini sağlayan önemli testlerdir.

Prof. Dr. Nilgün Turhan
Bayındır Levent Tıp Merkezi ve Bayındır İçerenköy Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı