Diş Fırçaladıktan Sonra Balgam
Sual: Orucu bozmayan şeyler nelerdir?
CEVAP
Bazıları şunlardır:
1- Oruçlu olduğunu unutarak yiyip içmek,
2- Ağzına gelen kusuntunun geri gitmesi,
3- Oksijen tüpüyle ilaçsız suni hava vermek,
4- Orucu bozmaya niyet edip de bozmamak,
5- İstemeyerek ağız dolusu kusmak,
6- İsteyerek, zorlayarak biraz kusmak,
7- Sahurda tokluk veren ilaçlar kullanmak,
8- Göze katı veya sıvı ilaç koymak, ıslak lens takmak,
9- Gıybet etmek,
Rüyada ihtilâm olmak,
Diş çukuruna ilaç koymak,
Çiçek, kolonya veya parfüm koklamak,
Morfinsiz, iğnesiz diş çektirmek,
Yutmadan yemeğin tadına bakmak,
Sakındığı hâlde toz ve dumanın boğazdan veya burundan içeri girmesi,
Diş çektirince gelen tükürükten az kanı yutmak,
Ağzını yıkadıktan sonra, kalan yaşlığı tükürükle yutmak,
Dişleri arasında kalan, nohuttan küçük olan şeyi yutmak,
Hacamat olmak, kan aldırmak, akupunktur kullanmak,
Kulağa su kaçması,
Misvak kullanmak, macunsuz diş fırçalamak, [Macunlu fırçalamakla da oruç bozulmaz fakat mekruh olur. Macun yutulursa oruç bozulur, kaza gerekir.]
Gusletmek, banyo yapmak,
İdrar yoluna pamuk koymak, [Şâfiî’de bozar.]
Sağlam deriye ilaç, krem sürmek, her çeşit yakı, sigara bandı, tokluk bandı koymak,
Yaraya imsak vaktinden önce konan sıvı ilacın, imsak vaktinden sonra emilmesi,
Yaradan çıkan kan, irin ve benzerlerinin tekrar içeri girmesi,
Arı sokması,
Dudaktaki yaşlığı yutmak,
Banyoda oluşan su buharını teneffüs etmek,
Ele iğne batıp, kırığının içinde kalması,
Kulağa pamuklu çubuk sokmak, [Şâfiî’de bozar.]
Kanayan yere, kanın durması için kan taşı sürmek,
Ağza gelen yemeği, balgamı, kusmuğu veya baştan buruna gelen akıntıyı yutmak,
34- Bel soğukluğu hastalığından dolayı akıntı gelmesi.
Evi haşere için ilaçlayan, ister istemez ilacı teneffüs etse, orucu bozulmuş olmaz; çünkü sakınmak zordur,
Kulağa sabunlu su kaçırması,
Ağza su alıp çalkalamak veya ağzı yıkadıktan sonra ağızda kalan yaşlığı tükürükle yutmak,
Hanımını öpenin orucu, mezi gelse de bozulmaz. Öperken şehvetlenip cünüp olursa bozulur. [Cünüp olma ihtimali varsa, hanımını öpmesi mekruh olur. Orucu bozacak derece çok öperse haram işlemiş olur. Çünkü orucu mazeretsiz bozmak haramdır. Ama öperek cünüp olunca kaza gerekir, kefaret gerekmez.]
Akupunktur kullanmak orucu bozmaz. Akupunkturun sadece iğnesi giriyor, vücudun içine bir şey zerk edilmiyor.
Çatlak dudağa veya eldeki yarığa, krem, tentürdiyot, kolonya veya oksijenli su sürmek. [Açık yaraya sürülen merhemin, içeri sızdığı iyi bilinmedikçe orucu bozmadığı, S. Ebediyye'de bildirilmektedir. İyi bilmek, zanla olmaz. Kesin bilmek gerekir. Kesin bilinmeyince bozar denilemez.]
41- İğneli epilasyon yaptırmak orucu bozmaz. İçeriye ilaç gibi bir şey girmedikçe, vücuda iğne batırmak orucu bozmaz. İğneli epilasyonda içeriye ilaç girmiyor. Sadece iğne, kıl folikülüne sokularak akım veriliyor.
Kaş, bıyık aldırmak, etek tıraşı olmak ve epilasyon orucu bozmaz.
Oruçlunun ağzına gözyaşı veya ter girerse, çok olur da tuzluluğunu ağzının her yerinde duyar ve yutarsa orucu bozulur. Yutmayıp tükürürse bozmaz.
Kuru parmağı, ön veya arka tarafa sokmak, [Şafii’de bozar.]
Unutarak yiyip içmek
Sual: Sahura kalktım, yemekten sonra oruç tutmaya niyet edip yattım. Sabah kalkınca oruçlu olduğumu unutup akşama kadar yiyip içtim. İftar vaktinde hatırıma geldi. Orucum sahih oldu mu?
CEVAP
Evet, sahih oldu, çünkü unutarak yiyip içmek orucu bozmaz.
Saç boyatmak
Sual: Saç boyatmak, kasık tıraşı olmak veya serinlemek için duş almak orucu bozar mı?
CEVAP
Hiçbiri bozmaz.
Bayılmak ve oruç
Sual: Herhangi bir sebeple bayılan kimsenin orucu bozulmuş olur mu?
CEVAP
Bayılmak, uyumak gibidir. Uzun veya kısa süre bayılmak orucu bozmaz.
Denize girmek
Sual: Denize girmek orucu bozar mı?
CEVAP
Denize girip hemen çıkmak orucu bozmaz. Denizde vücudun içine su kaçarsa oruç bozulur.
Orucu bozmayan hâller
Sual: Oruçlu iken, hangi hâller, hangi durumlar orucu bozmaz, bozulmasına sebep olmaz?
Cevap: Bir kimse, Ramazan-ı şerifte veya kaza, kefaret, adak ve nafile oruçlarda, oruçlu olduğunu unutarak yese, içse, cima etse, oruçlu iken uykuda cünüp olsa, tentürdiyot, yağ sürünse, sürme çekse, bunların rengi, kokusu tükürükte, idrarda belli olsa bile, gıybet etse, hacamat olsa, istemeyerek ağız dolusu kussa, zorlayarak biraz kussa, kulağına su kaçsa, ağzından veya burnundan boğazına toz, duman, sinek kaçsa, oksijen gazı tüpü ile suni hava verilse, başkalarının içtiği sigaranın dumanı gelerek, ağzına, burnuna girmesinden sakınmak mümkün olmasa, ağzını yıkadıktan sonra ağzında kalan yaşlığı tükürük ile yutsa, gözüne, diş çukuruna ilaç koysa, tadını boğazında duysa bile, bunların hiçbiri orucu bozmaz. Bahr-ür-râık kitabında deniyor ki:
“Ağız bazen bedenin içi sayılır. Bunun için, oruçlu kimse, tükürüğünü yutarsa, orucu bozulmaz. İnsanın içindeki necasetin mideden bağırsağa geçmesi gibi olur. Ağızdaki yaradan veya diş çektirmeden, iğne yapılan yerden yahut mideden ağza kan çıkması, abdesti ve orucu bozmaz. Bu kanı tükürünce veya yutunca, tükürük kandan çok ise, yani sarı ise, yine bozulmazlar. Mideden gelen başka şeyler ağza geldiği zaman da böyle olup, abdest ve oruç bozulmaz. Ağız dolusu, ağızdan dışarı çıkarsa, ikisi de bozulur. Ağzın içi, bazen da, bedenin dışı gibi olur. Ağzına su alınca oruç bozulmaz.”
Diş çıkartınca, çok kan geliyorsa, tükürünce orucu bozulmaz, oruçlu değilse, yutunca, abdesti bozulmaz. Kanı tükürükten az ise, ikisi de hiç bozulmaz.
Sual: Yutmadan yemeğin tadına bakmanın ve serinlemek için banyo yapmanın oruca zararı olur mu?
Cevap: Yutmadan yemeğin tadına bakmak, sakız çiğnemek, serinlemek için yıkanmak orucu bozmazlar ise de, tenzihen mekruhturlar.
Sual: Oruçlu iken misvak kullanmak, kan aldırmak orucu bozar mı?
Cevap: Oruçlu iken misvak kullanmak, hacamat olmak, kan aldırmak orucu bozmaz ve mekruh da değildir.
Sual: Oruçlu iken çiçek, kolonya gibi şeyleri koklamanın bir zararı olur mu?
Cevap: Sürme ve bıyık yağı kullanmak, çiçek, misk, kolonya koklamak, orucu bozmadığı gibi, mekruh da değildir.
Ağız Kokusundan 9 Adımda Kurtulun
Memorial Hizmet Hastanesi Ağıs, Diş ve Çene Hastalıkları Bölümü uzmanları, ağız kokusunu önlemek için önerilerde bulundu.
Nefeste oluşan kötü koku büyük oranda ağız içi kaynaklıdır. Ağız içi bir enfeksiyon, ilerlemiş bir diş eti hastalığı ya da sadece ağız içinde birkaç saatten fazla kalmış gıda artıklarına yerleşen bakteriler kokuya sebep olur. Ağız kokusunun öncelikle sebebi teşhis edilmeli ve buna göre tedavisi yapılmalıdır.
Ağız içi kaynaklı kokularda yapılması gerekenler:
- Tüm çürükler tedavi edilir.
- Diş eti hastalığı tedavi edilir. Cepler ve diş taşları elimine edilir.
- Gömük ve yarı gömük 20 yaş dişleri çekilir.
Ağız kokusunun diğer sebepleri:
- Özellikle sinüs ve akciğer kaynaklı enfeksiyonlar,
- Şeker hastalığı (aseton kokusu gibidir),
- Böbrek yetmezliği (balık kokusu gibidir),
- Karaciğer yetmezliği,
- Metabolizma bozuklukları (teşhisi zor olabilir, zaman zaman ortaya çıkan kötü bir balık kokusu),
- Açlık, diyet, ağız kuruması, oruçlu olmak gibi durumlarda (Sıvı gıda eksikliklerinde vücuttaki yağ ve protein çözünmeye başlar, bu metabolizmanın yan ürünleri kötü ağız kokusu olarak yansır) ağız kokusu görülebilir.
Ağız Kokusunu Önlemek İçin:
1- Sakız çiğneyin
Tükürük, ağız kokusu ile savaşmanın en güçlü yoludur. İçinde yemek parçacıklarını yerinden söküp mideye gönderecek güçlü enzimler, güçlü bakteri öldürücü antibiyotikler vardır. Bu nedenle şeker gibi bazı hastalıklarda, pek çok ilacın yan etkisi olarak ortaya çıkan kuru ağızlar daima kötü kokuludur. Sabahları niçin ağzınızın kötü koktuğunu merak ediyorsanız yanıt buradadır; gece boyunca tükürük salgısı azalır ve ağzınızın içindeki yemek parçacıkları uzun süre burada durur. Bakteriler de onları afiyetle kullanır ve çürütür. Böylece sabahları ağzınız kötü kokabilir. Şekersiz sakız çiğnemek tükürük salgınızı artırarak ağız temizliğinize yardımcı olur. Nane şekerleri ve tatlı sakızlar genellikle işe yaramaz ve durumu daha da kötüleştirir. Ancak "xylitol" içeren sakızlar da bu konuda size yardımcı olabilir.2- Tarçın kullanın
İçeceklerinizde ve uygun yiyeceklerinizde tarçın kullanabilirsiniz. Tarçın ağız içi bakterilerle mücadelede önemli bir silahtır. Eğer varsa tarçınlı şekersiz sakızlar da uygun bir öneri olabilir.3- Daha fazla su için
Özellikle yaşla artan vücut kuruması pek çok yönden dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Çok su içmek onlarca diğer yararının yanında dilinizin kurumasını da önleyerek ağız kokusu ile mücadelede önemli bir silah olarak kullanılabilir. Su ağız içindeki bakterilerin minimumda tutulması için direk yardımcıdır. Ayrıca tükürük salgısını artırarak da yardımcı olur.4- Dişlerinizi ve diş etlerinizi koruyun
Diş çürükleri, diş eti iltihapları ağız kokusunun önemli nedenlerindendir. Ağız içi herhangi bir enfeksiyon bakteri üremesini artıracağı için daima ağız kokusuna neden olur. Bu nedenle diş hekimizin önerilerini mutlaka dinlemelisiniz.5- Asla burnunuz tıkalı uyumayın
Sinüzit gibi hava yolu rahatsızlıkları ve burun tıkanmasına neden olan diğer durumlar geceleri ağızdan nefes almamıza neden olur. Bu durum ağzı ve boğazı kurutarak bakterilerin üremesi için ideal bir ortam oluşturur. Azalan tükürük salgısı durumu daha kötü hale getirir. Bu nedenle kesinlikle burnunuz tıkalı uyumamalısınız.6- Basit şeker tüketiminizi azaltın
Beyaz un, beyaz şeker, glukoz/ fruktoz şurubu ile tatlandırılmış tüm hazır gıdalar ağız içindeki bakteriler için inanılmaz bir hazinedir. Bu tür şekerleri çok kolay kullanarak hızla çoğalırlar. Basit şekerler (atıştırmalık tüm şekerli gıdalarda olduğu gibi) diş çürüklerine neden olur ve ağız sağlığını büyük bir süratle bozarlar. Bu nedenle basit şeker tüketiminizi azaltmalısınız. Bu da su içmek gibi size onlarca yararın yanında ağız kokunuzun azalmasına da yardım edecektir.7- Lokmaları iyi çiğneyin
Bu sayede yiyeceklerle tükürük salgısı iyice karışır ve ağızda yemek parçası kalma olasılığı düşer. Daha çok çiğneme hareketi daha çok bakterinin yerinden koparak mideye gitmesine yardımcı olur.8- Diş ipi kullanın
Diş ipi sayesinde fırçanın çıkaramadığı yerlerdeki bakteri ve yemek artıklarını sökebilirsiniz. Özellikle diş gövdeleri arasındaki dar bölgelerde biriken yemek artıkları hızlı bakteri çoğalmasına neden olabilir.9- Sigara içmeyin
Sigara içmek ağız kuruluğuna neden olduğundan ağız kokusuna sebep olur. Ayrıca diğer bir ağız kokusu nedeni olan diş eti hastalıklarına da zemin hazırlar.Ağza su vermek, tükürük yutmak ve diş fırçalamak orucu bozar mı? Orucu bozan durumlar nelerdir?
Boğaza su kaçırmadan ağzı su ile çalkalamak orucu bozmadığı gibi diş fırçalamakla da oruç bozulmaz (el-Fetâva'l-Hindiyye, I, ). Bununla birlikte, diş macununun veya suyun boğaza kaçması hâlinde oruç bozulur. Orucun bozulma ihtimali dikkate alınarak, dişlerin imsakten önce ve iftardan sonra fırçalanması, oruçluyken fırçalanacaksa macun kullanılmaması uygun olur.
TÜKÜRÜK YUTMAK ORUCU BOZAR MI?
Bilindiği üzere vücuda dışarıdan alınan herhangi bir şey orucu bozmaktadır. Balgam, vücutta salgılanan doğal bir salgı olduğundan dolayı, Hanefi mezhebine göre balgam yutmak orucu bozmamaktadır.
Ancak bu salgı pis kabul edildiğinden dolayı, balgamın dışarı atılmasının daha iyi olacağı açıktır. Bu nedenle oruçlu olunsun ya da olunmasın balgam yutmak doğru bir davranış olmaz. Çünkü balgam, insan bedeninden çıkan hastalıkları taşıyabileceği gibi aynı zamanda tiksindirici ve pis bir şeydir.
Fakat oruçlu bir kimse tarafından yutulan balgam, yeme veya içme olarak kabul edilmediğinden dolayı, orucu bozmamaktadır.