Bazen yabancı kelimeler o kadar çok kullanılır ki Türkçe içerisinde artık normal hale gelir. Ancak Türkçeye yerleşmiş olan yabancı kelimelerin yerine Türkçe kelimeler bulunur. Doğru olan bu kelimeleri kullanmaktır. Böylece Türkçemizi daha güzel kullanabiliriz ve daha temiz tutabiliriz. Yani yabancı kelimelerle kirlenmeden düzgün şekilde Türkçemizi konuşabiliriz. Gelin şimdi Türkçeye yerleşmiş bazı yabancı kelimeleri öğrenelim ve onların Türkçe karşılığı ne olduğunu bulalım.
3. Sınıf Türkçe Yabancı Sözcüklerin Yerine Türkçelerini Kullanma Konu Anlatımı
Türkçede kulağımıza artık yabancı gelmeyen ve bize normal gelen yabancı kelimeler bulunmaktadır. Bu kelimelerin yerine kullanılacak bazı Türkçe karşılıkları yer almaktadır. Şimdi bu kelimelerin bazılarını sayalım ve bunların Türkçe karşılığı kelimeler ile örnek cümleler kuralım.
Mouse = Fare
Computer = Bilgisayar
Modem = Çevirge
Joy - stick = Kumanda kolu
Printer = Yazıcı
Scanner = Tarayıcı
Navigasyon = Yolbul
Adaptör = Uyarlayıcı
Animasyon = Canlandırıcı
E-mail = Elektronik posta
Online = Çevrimiçi
Laptop = Çevrimiçi
Disk = Misket
Dublaj = Seslendirme
Bariyer = Engel
Reyting = İzlenme
Diskalifiye = Yarış dışı bırakılmak
Antrenör = Çalıştırıcı
Ofis = İşyeri
Görmüş olduğumuz gibi Türkçede yer alan bazı yabancı kelimeler bunlardır. Karşılarındaki kelimelere baktığımız zaman Türkçedeki gerçek anlamlarını görebiliriz.
‘’Bilgisayarın faresi (mouse) bozuldu.’’
‘’Çevirgede(modem) sorun var İnternet çekmiyor.’’
‘’Kumanda kolu (joy-stick) bozuldu oyun oynayamıyorum.’’
‘’Yazıcı(ptinter) çalışmıyor fotokopi çekemedim.’’
Bu şekilde siz de kelimeler ile beraber cümleler kurabilir ve böylece konuyu daha iyi idrak edebilirsiniz. Daha Türkçede bu şekilde oldukça fazla sayıda yabancı kelime bulunmaktadır. Bu kelimeler genelde İngilizce üzerinden Türkçeye geçmiş olan sözcüklerdir. Ancak aynı zamanda başka dillerden de Türkçeye geçmiş ve yabancı olduğunu anlamadığımız kelimeler bulunmaktadır. Özellikle Fransızca, Arapça, İtalyanca, Farsça, Çince ve Rumca gibi dillerden kelimeler öne çıkıyor. Şimdi bunların bazılarını gelin beraber bakalım.
İstasyon ( Fransızca)
Mantı (Çince)
Duvar (Farsça)
Hayat (Arapça)
Temel (Rumca)
İskele (İtalyanca)
Şapka (Rusça)
Bu kelimelerin aslında Türkçe olduğunu zannederiz ancak öyle değildir. Aslında bunlar eski zamanlarda Türkçeye yerleşmiş olan yabancı kelimelerdir. Bu kelimelerin Türkçe karşılığı söylenmediği için Türkçede olduğu gibi kullanılmaktadırlar. Ancak çoğu yabancı kelimelerin Türkçe karşılığı olduğundan dolayı, bu kelimelerin Türkçe anlamlarını bularak kullanmamız daha doğru Türkçe konuşmamıza olanak verir.
Şimdi Türkçeye girmiş yabancı kelimelere devam edelim ve bunların Türkçe karşılıklarını bir bakalım.
Faks = Belgegeçer
Fastfood = Hazır yemek
Full time = Tam gün
Kocabay = Küresel
Ice Tea = Soğuk çay
Asistan = Yardımcı
Demo = Tanıtım
Skor = Sonuç
Orijinal = Özgün
Alternatif = Seçenek
Jüri = Seçici Kurul
Oryantasyon = Yönlendirme
Lansman = Tanıtım
Final = Son
Spiker = Konuşmacı
Aktif = Etkin
Genel olarak yukarıda saydığımız bu yabancı kelimeler farklı dillerden Türkçeye yerleşerek zaman içerisinde alışkanlık haline geliyor. Ancak bunun yerine Türkçelerini kullanarak cümle oluşturmamız daha doğrudur. Böylece Türkçemize doğru şekilde kullanabiliriz. Şimdi bunlarla ilgili gelin birkaç örnek cümle yapalım.
‘’Firmaya belgegeçer (faks) gönderdim.’’
‘’Çok fazla hazır yemek (fast food) yemek sağlığa zararlıdır.’’
‘’Artık işimde tam gün (full time) çalışıyorum.’’
Bu şekilde siz de farklı örnek cümleler kurabilir ve bu cümleler içerisinde Türkçeye yerleşmiş yabancı kelimelerin Türkçe karşılıklarını kullanabilirsiniz. Böylece alışabilir ve daha doğru şekilde Türkçemiz ile cümle kurulumu gerçekleştirebilirsiniz. Türkçemizi her zaman doğru kullanmaya dikkat etmeliyiz.
YABANCI KELİMELERİN TÜRKÇE KARŞILIKLARI |
Abes : Anlamsız, saçma
Abluka : Kuşatma, çevirge
Abone : Sürdürümcü
Absürt : Saçma, akıldışı
Adapte : Uyum
Adi : Bayağı, sıradan
Agresif : Saldırgan
Aidat : Ödenti
Airbag : Hava yastığı
Ajanda : Andaç
Aksiyon : Eylem, edim
Aktif : Etkin
Aktivite : Etkinlik
Aktüel : Güncel
Aleyhtar : Karşıtçı, karşı görüşlü
Alfabe : Abece
Alternatif : Seçenek
Amatör : Deneyimsiz
Ambiyans : Hava
Ambulans :Cankurtaran
Ampermetre:Akımölçer
Analitik : Çözümleyici
Analiz : Çözümleme
Anarşi:Başsızlık, kargaşa
Anatomi : Gövdebilim
Anekdot : Öykü
Angarya : Yüklenti
Animasyon:Canlandırma
Anons : Duyuru
Anket : Sormaca
Anons : Sesli duyuru
Ansiklopedi : Bilgilik
Antreman : Alıştırma, çalışım
Antrenör : Çalıştırıcı
Argüman : kanıt, dayanak
Arkeoloji : Kazıbilim
Aroma : Hoş koku
Arşiv : Belgelik
Artist : Sanatçı, oyuncu
Asayiş : Düzenlilik, güvenlik
Asistan : Yardımcı
Asparagas : Uydurma
Astronomi : Gökbilim
Ateizm : Tanrıtanımazlık
Atıf : Yöneltme, ilişkili bulma, gönderme
Atmosfer : Havayuvarı
Atom : Ögecik
Atölye : İşlik
Avans: Öndelik
Bahir : Deniz
Baht : Yazgı, kader
Bakiye : Kalan
Bandaj : Sargı
Bandrol : Denetim pulu
Banliyo : Çevre, yörekent
Banner : Reklam bandı, reklamlık
Bariyer : Engel
Bariz : Belirgin, açık
Bariyer : Engebe
Barkot : Çizgi im
Beraat : Aklanma
Best-seller : Çok satan
Bilboard : Duyuru tahtası
Bilhassa : Özellikle
Biyografi : Öz geçmiş
Bizzat : Kendisi
Blöf : Kandırmaca
Bone : Başlık
Bonkör : Eliaçık
Botanik : Bitkibilim
Boykot : Direniş
Branş : Dal, kol
Buton : Düğme
By-pass : Damar aktarma
Call center: Çağrı merkezi
Camia : Topluluk
Cari : Yürürlükte olan
Catering : Yemek hizmeti
Celse : Oturum
Cengaver : Savaşçı
Center : Merkez
Cenup : Güney
Cereyan : Akım
Cetvel : Çizelge, düzçizer
Cevap : Yanıt, karşılık
Change : Para değişimi
Chat : Sohbet
Check-in : Giriş işlemi
Check-out : Çıkış işlemi
Check-list: Denetim çizelgesi
Check-point: Denetim noktası
Checkup : Tümtanı, tam bakım
Cheesecake: Peynirli kek
Corner : Köşe
Cihaz : Aygıt
Cracker: Çökertici
Çek etmek : Yoklamak, denetimlemek
Çip: Yonga
Dahil : İç, içsel
Darbımesel : Atasözü
Darphane : Para basımevi
Data : Veri
Debriyaj : Kavrama
Defans : Savunma
Defansif : Savunmaya dayalı
Deforme : Şekli bozulmuş
Defroster : Buz çözer
Deklarasyon : Bildiri, açıklama
Demo : Tanıtım
Demonstrayon : Gösteri
Deep-freeze: Derin dondurucu
Dejenerasyon: Yozlaşma
Dejenere : Yozlaşmış
Dekont : Hesap belgesi
Departman : Bölüm
Deplasman : Yabancı saha
Depresyon : Ruh çöküntüsü
Despot : Buyurgan
Dijital : Sayısal
Direktör : Yönetmen
Distribütör: Dağıtıcı
Dizayn : Tasarım
Done : Veri
Doping : Uyarıcı
Download : İndirmek, yüklemek
Driver : Sürücü
Dublaj : Seslendirme
Dubleks : İki katlı
Ebedi : Sonsuz
Ebeveyn : Ana baba
Ecnebi : Yabancı
Edat : İlgeç
Edip : Yazar
Editör : Yayımcı
Efor: Çaba, gayret, güç
Egale etmek : Eşitlemek
Egoist : Bencil
Egzersiz : Alıştırma
Ego : Ben
Ekarte etmek : Elemek
Ekoloji : ÇEvre bilimi
Eksper : Uzman
Ekstra : Fazla, fazladan
Ekstre : Hesap özeti
Elastik : Esnek
Elimine etmek: Elemek
Elimine olmak: Elenmek
E-mail: E-posta
Empati : Duygudaşlık
Empoze etmek : Dayatmak
Enformasyon : Danışma
Entegre : Bütünleşik
Entern : Yetişici
Enstrümantal: Sözsüz.
Entegre : Bütünleşmiş
Envanter : Döküm
Eskiz : Taslak
Eskort : Koruma aracı
Euro: Avro
Exit : Çıkış
Eyeliner: Göz kalemi
Faal : Çalışkan, etkin
Factoring : Aracı, aracılık
Fahri : Onursal
Fail : Yapan, eden
Faiz : Getiri
Faktör : Etken
Faks: Belgegeçer, belgeç
Final : Son
Fanatizm : Bağnazlık
Fasıl : Bölüm
Federal : Birleşik
Fermantasyon : Mayalanma
Finish : Bitiş, varış
Firmware: Bellenim
First lady: Başhanımefendi
Fitnesscenter: Sağlıklı yaşam merkezi
Fotokopi : Tıpkıçekim
Frame : Çerçeve
Franchising: İsim hakkı
Full : Tam
Full Time : Tam gün, tam zamanlı
Fullemek : Doldurmak
Gala: Ön gösterim
Garp : Batı
Gıyabi : Yokken
Global : Küresel
Grafik : Çizge, çizenek
Gramer : Dilbilgisi
Grev : İşbırakımı
Gurme : Tatbilir
Gurup : Gün batımı
Güruh : Toplaşım, kalabalık
Güya : Sanki, sözde
Hacker : Kırıcı
Hakiki : Gerçek
Handikap : Engel
Happy-hour : İndirim saatleri
Harcırah : Yolluk
Hard Disc : Ana Bellek
Harfiyen : Değiştirmeksizin
Hasıl : Ürün, verim
Hat-trick : Üçleme
Hayalperest : Düşkurucu
Haysiyet : Onur, saygınlık
Hazar : Barış
Hinterland : Art bölge
Hit : Gözde
Hosting : Ana sistem
İcetea : Soğuk çay, buzlu çay
İdefiks : Saplantı, sabit fikir
İmtiyaz : Ayrıcalık
İnstantcoffee: Hazır kahve
İskonto : İndirim
İzolasyon : Yalıtım
Jakuzi : Sağlık havuzu
Jaluzi : Şerit perde
Jenerasyon : Kuşak , nesil
Jeneratör : Üreteç
Jenerik : Tanıtımık
Jenosit : Soy kırım
Jeofizik : Yer fiziği
Jeolog : Yerbilimci
Jeoloji : Yerbilim
Joystik : Yönetme kolu
Kabine : Bakanlar kurulu
Kabotaj: Gemi işletimi
Kadastro : Yeryazım
Kadir: Değer
Kadük : Düşmüş
Kaide: Değer
Kainat: Evren
Kalibraj: Ayarlama
Kalite : Nitelik
Kamer: Ay
Kamera: Alıcı
Kampüs : Yerleşke
Karambol : Karışıklık
Kartel : Tekel
Kartvizit : Tanıtma kartı
Kombinasyon : Birleşim
Komite : Kurul
Kompetan : Uzman
Komplike : Karışık, dolaşık
Komplo : Tuzak
Komünikasyon : İletişim
Konfeksiyon : Hazır giyim
Konferans : Konuşma, toplantı
Konfigürasyon : Yapılandırma
Kongre : Kurultay
Konsantre : Yoğunlaştırılmış
Konsept : Kavram
Konsültasyon : Danışım
Kontrast :Zıtlık,karşıtlık
Kozmik : Evrensel
Labirent : Dolambaç
Laboratuvar:Beklemelik
Lağvetmek: Kaldırmak
Lanse etmek : Öne sürmek
Laptop: Dizüstü bilgisayar
Libero : Son adam
Limit: Sınır, uç
Link : İlişim, bağlantı
Liposuction : Yağ aldırma
Literatür: Yazın
Loder: Yükler
Lojman: Kurum konutu
Lokal : Yerel, mahalli
Lümpen : Sefil, seviyesiz
Makro : Geniş, büyük
Mamafi : Bununla birlikte
Maraton : Uzun koşu
Marj : Pay
Marjinal : Sıra dışı
Market : Satış merkezi
Mecmua : Dergi
Mega : Çok büyük
Mega store: Büyük mağaza
Menajer : Yürütücü
Mesaj : Bildiri, ileti
Metot : Yöntem
Metropol : Ana kent
Mikro : Dar, küçük
Minimum : En az
Misyon : Özel görev
Modern : Çağdaş
Modernize etmek : Yenilemek
Modül : Parça
Montaj : Kurgu
Motive etmek : İsteklendirmek
Mouse : Fare
Mönü : Yemek listesi
Naçizane : Önemsiz, değersiz
Nadide : Görülmemiş, az görülen
Nafaka : Geçimlilik
Nafile : Boşuna
Nağme : Ezgi
Nahiye : Bölge, bucak
Nahoş : Tatsız, kötü, yakışıksız
Nakden : Para olarak
Nasihat : Öğüt
Nezaket : İncelik
Nötr : Yansız, tarafsız
Obje: Nesne
Ofansif : Atak
Ofis : İşyeri
Ofsayt : Açığa düşme
Ofset : Düzbaskı
Okey(lemek) : Onay, onaylamak
Oley : Yaşa!
Online : Çevrim içi
Organizasyon : Düzenleme
Orijinal : Özgün
Oryantasyon : Alıştırma, uyum
Paraf : İmce
Parafe etmek : İmcelemek
Parametre : Değişken
Parttime : Yarım gün, yarı zamanlı
Patent : Buluş
Patent hakkı : Buluş hakkı
Patentine almak : Tekeline almak
Patentli : Buluşlu
Peeling : Soyum, deri soyma
Penaltı : Ceza vuruşu
Periyot : Devir, devre
Perspektif : Bakış açısı
Plaza : İş merkezi
Polemik : Söz dalaşı, dalaşma
Poşet : Torba
Pozisyon : Durum
Profil : Görünüş, görüntü
Prosedür : İzlek
Provokasyon: Kışkırtmak
Provokatör : Kışkırtıcı
Rakım : Yükseklik, yükselti
Rakip : Yarışmacı
Rampa : Yokuş
Randevu : Buluşma
Randıman : Verim
Rant : Getirim
Rapor: Yazanak
Rasat : Gözlem
Rastgele : Gelişigüzel
Realite : Gerçek, gerçeklik
Reflektör : Yansıtıcı
Restorasyon: Onarım, yenileme
Revize edilmek : Düzeltilmek, yenilenmek.
Revize etmek : Düzeltmek, yenilemek.
Revizyon : Düzeltme, yenileme, yenilenme
Reyting : İzlenme oranı
Rezervasyon : Yer ayırtma
Rezidans : Konut
Roof : Çatı
Rövanş : İkinci karşılaşma
Sabotaj : Kundaklama
Sansür : Sıkıdenetim
Sauna : Buhar banyosu
Sav : Tez
Seans : Oturum, kez, süre
Sekreter : Yazman
Selfie : Özçekim
Self-servis : Seçal
Sembol : Simge
Sembolik : Simgesel
Seminer : Topluçalışım
Sempati : Cana yakınlık
Sempatik : Sevimli, cana yakın
Sempatizan : Duygudaş
Sentez : Birleşim
Server : Sunucu
Sezon : Sürem
Show-Şov : Gösteri
Showman : Gösteri adamı
Simülatör : Öğrencelik
Simültane : Eşzamanlı
Sirkülasyon : Dolaşım
Sistem : Dizge
Skandal : Utanca
Skor : Sonuç
Skor board : Sonuç tahtası
Slayt : Saydam, yansı
Slogan : Savsöz
Software : Yazılım
Solaryum : Güneşletici
Sorti : Çıkış
Sosyal : Toplumsal
Sosyalist : Toplumcu
Sosyolog : Toplum bilimci
Sömestr : Yarıyıl, dönem
Spesifik : Özgül
Spesiyal : Özel
Spiker : Sunucu
Sponsor : Destekleyici
Stabil : Oturmuş, istikrarlı, sabit
Staj : Uygulamalı öğrenim, yetişim
Star : Yıldız
Start : Başlangıç
Start Almak : Başlamak
Stil : Biçem
Stok : Yığım
Stres : Gerilim
Süper : Üstün, en büyük
Sürpriz : Şaşırtı
Şantaj : Gözkorkurtma
Sark : Doğu
Şekil : Biçim, tutum
Şerh : Açma, ayırma
Şofben : Su ısıtıcısı
Şoför : Sürücü
Şok olmak : Çok şaşırmak
Şov : Gösteri
Şovrum : Sergi evi
Şube : Dal, kol
Taahhüt : Üstlenme
Tahkim : Pekiştirme
Tahlil : Çözümleme
Tahliye : Salıverme
Taklit : Öykünme
Tali : İkincil
Talk şov : Söz gösterisi
Tansiyon : Kan basıncı, gerilim
Tasarruf : Biriktirme, artırım
Tatil : Dinlence
Taviz : Ödün
Tazminat : Ödence
Tebliğ : Bildiri
Tedavül : Geçerlik, sürüm
Tekabül etmek: Karşılamak
Teknik : Yol, yöntem
Tekzip : Yalanlama
Temyiz : Ayırt etme
Teorem : Önerme
Teori : Kuram
Teorik : Kuramsal
Terapi : İyileştirme
Tercüme : Çevirme, çeviri
Termometre : Sıcaklık ölçer
Terör : Yıldırı
Tesir : Etki
Tesisat : Kurum, kuruluş
Test : Sınama
Tez : Sav
Tezat : Çelişki, karşıtlık
Tiraj : Baskı sayısı
Torpil : Kayırma
Totaliter : Baskıcı, bütüncül
Trafik : Gidiş-geliş
Trajedi : Ağlatı
Transparan : Saydam
Trend : Yönelme, eğilim
Turizm : Gezim
Tümör : Ur
Türbülans : Ters akıntı
Ufuk : Çevren
Uhde : Görev, sorumluluk
Ümitvar : Umutlu
Ümmi : Okur yazar olmayan
Ünite : Birim
Üniversel : Evrensel
Üstüvane : Silindir
Ütopik : Hayali, düşsel
Ütopya : Hayal, hayal ülke
Vazo : Çiçeklik
Vantilatör : Yelveren, estireç
VCD : Görüntülü yoğun disk (GYD)
Versiyon : Sürüm
Vesaire : Ve benzeri
Vesait : Araçlar
Vestiyer : Askıyeri, askılık
Video : İzlemece
Vitrin : Sergen, sergilik
Viraj : Dönemeç
Virman : Aktarım
Viyadük : Aşıt, kuruköprü
Vize : Görüldü
Vizyon : Ufuk, ileri görüş
Vuslat : Kavuşma
Yakamoz : Parıltı
Yeknesak : Tekdüze
Yekûn : Toplam
Yevmiye : Gündelik
Zaaf :Güçsüzlük, düşkünlük
Zabıt : Tutanak
Zamir : Adıl
Ziraat : Tarım
Zirve : Doruk
Başarı Belgesi Örnekleri
Dünya üzerinde başka dillerle etkileşimde bulunmamış, başka dillerle kelime alışverişi yapmamış bir kültür dili bulunmamaktadır. Geniş bir coğrafyada yüzyıllardır varlığını sürdüren Türkçede de çeşitli dillerden giren kelimeler mevcuttur. Bununla beraber diğer dillerde de Türkçeden geçmiş birçok kelime bulunmaktadır.
Türk Dil Kurumu, dilimize yerleşmiş; şiirlerimize, atasözlerimize, bilmecelerimize girmiş; halkın malı olmuş kalem, kitap, merdiven, gül, duvar, radyo ve televizyon gibi pek çok kelimeye herhangi bir karşılık doğal olarak önermemektedir. Türk Dil Kurumu, yalnızca, Türkçeye henüz yerleşmemiş fakat yerleşme eğiliminde olan güncel yabancı kelimelere karşılıklar bulup önermeye çalışmaktadır.
Türk Dil Kurumunun Yabancı Sözcüklere Karşılık Bulma Komisyonunun yabancı sözcüklere Türkçe karşılık olarak önerdiği kelimelerin listesi.
Aşağıda yer alan ilk listede Türkçe sözcüklerin yabancı dillerdeki karşılığı, ikinci listede ise yabancı sözcüklerin Türkçe karşılığı alfabetik sıra ile verilmiştir.
Türkçe -> Yabancı Kelime
A
B
-C-
-Ç-
-D-
-E-
-F-
-G-
-H-
-I-
-İ-
-K-
-M-
-N-
-O-
-Ö-
-P-
-R-
-S-
-Ş-
-T-
-U-
-Ü-
-V-
-Y-
-Z-
Diğer Liste: Yabancı Kelime -> Türkçe