Dinozorlar, yeryüzünde yaşamış en görkemli canlı türlerinden bir tanesi. Milyonlarca yıl önce yaşadıkları döneme hükmeden bu canlılar, vahşilikleri, devasa boyutları ve daha pek çok ilginç özellikleri sayesinde bu unvanı sonuna kadar hak ediyor. Milyonlarca yıl önce, yüzlerce farklı türe ayrılan dinozorlar, yok oluşlarından bu yana uzun süre geçtiği halde insanlığın ilgisini çekiyor. Dinozorlar bugün bile onlarca saha araştırmasına, bilimsel çalışmalara ve sanat eserlerinin öznesi olmaya devam ediyor. Öte yandan dinozorlar hakkındaki her yeni keşif, hem bu görkemli canlıları hem de yaşadıkları dönemdeki dünyayı anlamamıza büyük katkı sağlıyor. İşte, dinozorlar hakkında bilmeniz gereken 30 şaşırtıcı gerçek…
Yaklaşık milyon yıl önce, dünya üzerindeki yaşam neredeyse tamamen yok oldu. Ardından gelen ilk 10 milyon yıl içerisinde dinozorların ataları dünya üzerinde gelişmeye başladı ve bu süreç, tarihin en görkemli canlılarının dünya üzerinde uzun bir süre hüküm sürmesiyle sonlandı.
Bu dönem kabaca ila 65 milyon yıl öncesini kapsıyor ve üç dönem ayrılıyor: Triyas, Jura ve Kretase. İlk olarak Triyas döneminde evrimleşen dinozorların sayılarının ve çeşitliliğinin ise Jura döneminde arttığı tahmin ediliyor. Kretase döneminde ise, yok oldular!
Yaklaşık ila milyon yıl önce ortaya çıktığı düşünülen ve bir kedi büyüklüğünde olan bu canlılar, kısa sürede çoğalarak geniş bir coğrafyaya yayıldılar.
Bugün var olan bütün kuşlar, teknik olarak dinozorların torunları olarak kabul ediliyor.
Bunlardan ilki, Yunanca “kertenkele kalçalı” anlamına gelen “aurischian.” Diğeri ise “kuş kalçalı” anlamındaki “ornithischian.” Ancak ilginç bir şekilde kuş kalçalı dinozorların soyları tamamen tükendiği halde, kertenkele kalçalı dinozorların nesli, bugünün kuşları olarak varlığını devam ettiriyor.
yılında Oxford Üniversitesinden jeoloji profesörü olan William Buckland, daha önce eşi benzeri görülmemiş bir iskelete rastladı. İskeletin, soyu tükenmiş bir sürüngen türüne ait olduğuna karar veren Buckland ona Yunanca büyük kertenkele anlamına gelen Megalosaurus ismini verdi.
Elbette bu yöntem kulağa en makul çözüm gibi görünmeyebilir. Ancak işe yarıyor. Fosiller, taşlara kıyasla çok daha fazla gözeneğe sahip olduğu için, yaladığınız takdirde dilinize yapışacaktır.
Ancak pek çok bilim insanı bu sayının çok daha yüksek olabileceği görüşünde.
Dinozorların yaşadığı dönemde dünyada Pangea adında tek bir kıta vardı. Milyonlarca yıllık süreçte kıtanın ayrılmasıyla birlikte dinozorlar da dünyanın tüm kıtalarına dağılmış oldu.
Titanosaurus familyasında yer alan “argentinosaurusların” 90 ila ton ağırlığında olduğu tahmin ediliyor.
Ancak dünyanın hemen her coğrafyasında dinozor fosillerine rastlamak mümkün.
Bazı türlerin ise kuşlarınkine benzeyen tüyleri vardı.
Ayrıca devasa cüsselerine rağmen pek çoğunun son derece küçük beyinleri vardı
Çünkü bu canlının ağzında yedekte bekleyen onlarca diş vardı! Bu sayede aşınan dişler dinozorun ağzından düşüyor ve yerine yenisi geliyordu.
Muhtemelen hiçbir zaman da öğrenemeyeceğiz. Ancak tarihin gördüğü en büyük kitlesel yok oluşun iki muhtemel sebebi, iklim değişikliği veya gezegenimize çarpan devasa bir gök taşı.
Dinozorlar, yok oluşa sebep olan felaketi takip eden birkaç yüz yıl içerisinde ortadan kayboldu.
Ayrıca ortalama büyükleri ise bir gergedan ile fil arasında değişiyordu.
Onların da tıpkı sürüngenler gibi yumurtlayarak çoğaldıkları tahmin ediliyordu. Ancak bu konuda hiçbir kanıt yoktu. Fakat yılında Moğolistan’da keşfedilen fosilleşmiş dinozor yumurtaları, şüphelerimizin giderilmesini sağladı.
Bazı bilim insanları, onların bugünkü filler ve gergedanlar gibi donuk renklere sahip olduğunu düşünüyor. Ancak dinozorların kuşlar gibi canlı ve parlak renkli olduğuna inanlar da var.
Yapılan son çalışmalara göre bir T-Rex ısırığı, 7,1 ton kuvvetinde. Yani, T-Rex’in ısırarak parçalayamayacağı bir şey neredeyse yoktu.
Kaynak: 1
Dinozorlar ile ilgili olarak bildiklerimiz sınırlı. Ancak milyonlarca yıl önce yaşadıklarını tahmin ettiğimiz, bizden çok daha uzun olan bu hayvanların Dünyaya ve insanlığa getirdiği bazı kalıcı değişimler mevcut.
İlginç dinozor gerçekleri
İçindekiler
Pegomastax adı verilen dinozor bilim adamlarının en fazla bildikleri ve üzerinde en çok konuşulan dinozor türlesi arasında ilk sıradadır.
İnsanlar Dünyada sadece 2,5 milyon yıldır yaşamaktalar. Dinozorlar ise milyon yıl boyunca Dünyada yaşadılar ve bu insanlara oranla 64 kat daha fazla Dünyada yaşadıkları anlamına geliyor. Dinozorlar insanlara oranla daha fazla yaşamış olsalar bile sonucunda Dünyada yaşadıkları süre içerisinde insanlık kadar kendilerini koruyacak önlemler alamadılar ve bir şekilde yok oldular.
Bir T-rex ısırığı, bir aslan ısırığından 2 kat daha fazla güçlüdür. Bir insanın dinozorların yaşadığı dönemde yaşaması durumunda kısa süre içerisinde öleceği ve dinozorlardan korunmak için yeraltı ve mağaralar gibi yerlerde barınma durumunun mümkün olabilse bile yaşamın çok zor olacağına inanılmaktadır.
Tahminlere göre dinozorlar kara kaplı olan her yerde yaşadılar. Ancak bazı soğuk bölgelerde daha az sayıda olduklarına inanılmaktadır. Aile bağlarının nasıl olduğu konusunda bir bilgi bulunmadığı gibi, o dönemden kalan kalıntılar dinozorların kalabalık ortamlarda yaşayabildiğini göstermektedir. Antarktikada bile yaşama elverişli oldukları ve o dönemde tüm dünyada yaşadıkları bilinen dinozorların doğal olarak tüm dünyada beslenme ve benzer konularda kendilerine uygun düzene uydukları belirtilmiştir. O dönemde diğer hayvanları avladıkları ve bunun sonucunda hayatta kaldıkları bilinmektedir.
Dinozorlar arasında otçullar vardır ve et yerine ot ile beslenirlerdi. Bunların her gün 1 ton kadar ot yedikleri ve bunun bir otobüs yığını dolusu ota eşit olduğu belirtilmektedir. O dönemde Dünyada ot miktarının çok fazla olduğu, ot ile ilgili hiçbir dinozorun sıkıntı yaşamadığı tahmin edilmektedir.
Birçok kişi dinozorların büyük olduğunu düşünürken, dinozorlar genellikle insanların boyundalar veya daha küçüklerdi. Bulunan fosillerin daha büyük metrelerce olmasının sebebi olarak daha kolay bulunuyor olması sebep olarak gösterilmektedir. Çok büyük dinozorlar olduğu da bilinmektedir.