Diyarbakır On Gözlü
kaynağı değiştir]
Dicle Köprüsü, Diyarbakır'da Mardin Kapı'nın dışında yer alıp kentin 3 kilometre güneyinde bulunmaktadır. Köprünün güney cephesinde, kemerlerle korkuluk arasında yer alan iki satırlık çiçekli kûfîkitabeden, Mervaniler döneminden Nizâmüddevle Nasr zamanında Kadı Ebü'l-Hasan Abdülvâhid tarafından () yılında Ubeyd adlı bir mimara yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Ancak araştırmacılar bu kitabenin onarım kitabesi olduğu görüşünde birleşmekte ve eserin çok daha eski bir tarihte yapıldığını kabul etmektedirler. Bunlardan C. Niebuhr, Voyages en Arabie et en d’autres pays circonvoisins adlı eserinde köprünün öncesinde mevcut olduğunu öne sürerken M. van Berchem ile J. Strzygowski, Amida adlı eserlerinde ve A. Gabriel ise Voyages adlı eserinde İslam öncesi eseri olduğunu, taşkın sonucu yıkılması üzerine 'te () HalifeHişâm bin Abdülmelik () tarafından onarımına başlandığını fakat halifenin ölümü üzerine inşaatın yarım kaldığını ileri sürmektedirler.
Mimarisi[değiştir Diyarbakır&#;ın bin yıllık 10 gözlü köprüsü
On Gözlü Köprü veya Dicle Köprüsü, Diyarbakır’da, şehrin güneyinde Dicle nehri üzerinde yer alıyor.
Yayınlanma:Güncellenme:
On Gözlü Köprü veya Dicle Köprüsü, Diyarbakır’da, şehrin güneyinde Dicle nehri üzerinde yer alıyor.
Köprü Mervaniler devrinde Diyarbakır hükümdarı Nizamüddevle Nasr tarafından yaptırılmış.
Üzerindeki kitabede yılına tarihlendirilen tarihi taş köprü, on kesik kemer üzerinde inşa edilen bloklarla Dicle’nin iki yakasını birbirine bağlıyor.
Silvan Köprüsü veya Mervani Köprüsü olarakta bilinen bu köprü metre uzunlukta, metre genişlikte.
Köprü konum bakımından Dicle üzerinde geçişin en kolay ve rahat olduğu bir noktada inşa edilmiş.
Köprü zaman içinde birçok kez onarım geçirdiğinden, bu onarım çalışmaları sonucunda asli bölümünün kısmen de olsa değiştiği düşünülmekte.
Bazı araştırmalarda köprünün 11 gözden oluştuğu, köprünün ortadaki gözlerinin yıkılması sonucunda yeni inşa edilen köprüde dört göz yerine, daha geniş kemerli üç göz yapıldığı da iddia ediliyor.
Diyarbakır
kaynağı değiştir]
Diyarbakır&#;ın bin yıllık 10 gözlü köprüsü
On Gözlü Köprü veya Dicle Köprüsü, Diyarbakır’da, şehrin güneyinde Dicle nehri üzerinde yer alıyor.
Yayınlanma:Güncellenme:
On Gözlü Köprü veya Dicle Köprüsü, Diyarbakır’da, şehrin güneyinde Dicle nehri üzerinde yer alıyor.
Köprü Mervaniler devrinde Diyarbakır hükümdarı Nizamüddevle Nasr tarafından yaptırılmış.
Üzerindeki kitabede yılına tarihlendirilen tarihi taş köprü, on kesik kemer üzerinde inşa edilen bloklarla Dicle’nin iki yakasını birbirine bağlıyor.
Silvan Köprüsü veya Mervani Köprüsü olarakta bilinen bu köprü metre uzunlukta, metre genişlikte.
Köprü konum bakımından Dicle üzerinde geçişin en kolay ve rahat olduğu bir noktada inşa edilmiş.
Köprü zaman içinde birçok kez onarım geçirdiğinden, bu onarım çalışmaları sonucunda asli bölümünün kısmen de olsa değiştiği düşünülmekte.
Bazı araştırmalarda köprünün 11 gözden oluştuğu, köprünün ortadaki gözlerinin yıkılması sonucunda yeni inşa edilen köprüde dört göz yerine, daha geniş kemerli üç göz yapıldığı da iddia ediliyor.
Diyarbakır
Kaynakça[değiştir kaynağı değiştir]
Dicle Köprüsü, çok gözlü ve düz tabliyeli köprüler grubunda değerlendirilmektedir. Köprünün uzunluğu m olup genişliği ise ilk beş gözde 5,,24 m arası, beşinci gözden itibaren artarak 9,69 m,20 m arasındadıseafoodplus.infot yüksekliği kenarlarda 85&#;cm, ortalara doğru &#;cm'ye kadar ulaşmaktadıseafoodplus.infoştaların yüksekliği ise 31&#;cm, genişliği 71&#;cm, alın kısmı 7&#;cm'dir. Köprünün 1, 2, 6, 7, 8, 9, 10 numaralı gözlere ait kemerler, birbirine yakın genişlik ve yüksekliktedir. 3, 4 ve 5. gözlere ait kemerlerde ise genişlik ve yükseklik daha fazladır. Köprünün kuzey cephesi yönünde (memba yüzü) 9 adet piramidal külahlı selyaran bulunmaktadır. 1, 2, 3 ve 4 numaralı selyaranlar diğerlerine göre daha alçaktır. 6, 7, 8, 9 ve 10 numaralı gözlerin tempan duvarları, yarı yüksekliğe kadar eski yapım özelliğini devam ettirirken 1, 2, 3, 4 ve 5 numaralı gözlerin tempan duvarlarında farklı bir taş işçiliği uygulanmıştır. Köprünün güney cephesi yönünde (mansap yüzü), kuzey cephede olduğu gibi düz bir cephe duvarına sahip değildir. 1, 2, 3, 4 ve 5 numaralı gözlerin kemerleri yaklaşık 4 m civarı içeridedir. Köprünün kemer boyutları şöyledir:
| Kemer adı | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A | Y | A | Y | A | Y | A | Y | A | Y | A | Y | A | Y | A | Y | A | Y | A | Y | |
| Memba | ||||||||||||||||||||
| Mansap | ||||||||||||||||||||
Köprü genelinde yöresel malzeme olan bazalt taş kullanılmıştır. Kemer kilit taşı ve bazen de kemer üzengi taşı seviyesinden harpuştaya kadar onarım izi olarak moloz taş kullanıldığı görülmektedir. numaralı gözler arası ile 7 ve 8 numaralı gözlerde, üstteki tonoz örtü sıvanmıştır ve 5 numaralı gözün üst örtüsünde, dökülmüş olan sıvanın altında tuğla malzeme görülmektedir. Sıvalı olan diğer kemer içlerinde de tuğla malzeme kullanıldığı tespit edilmiştir. 1 ve 2 numaralı gözlerin kemer taşlarında kalker taşı kullanılmıştır. Kalker taşı ayrıca kitabelerde de kullanılmıştır.