Dört Halife Dönemi 9 Sınıf Tarih Kısaca

Dört Halife Dönemi ()

DÖRT HALİFE DÖNEMİ ()

seafoodplus.infoed’in ölümüyle İslam devletinin başına geçen Hz. Ebubekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali dönemlerine Dört Halife Devri (Hulefa-i Raşidin) Devri denir.

Not: Dört Halife Devrinde Halifeler seçimle işbaşına gelmişlerdir. Bu nedenle bu döneme ”Cumhuriyet Devri” adı verilir.

Hz. Ebubekir Dönemi ()

• Yalancı peygamberler ortadan kaldırıldı.
• Dinden dönenlere önlem alındı.
• Zekat vermek istemeyen kabileler cezalandırıldı.
• Kur’an kitap haline getirildi.
• Not:Hz. Ebubekir döneminde Suriye’de Bizans ordusuyla Yermük Savaşı () yapıldı. Bu savaş Müslümanların Arabistan dışında kazandığı ilk savaştır. Bu zaferle Suriye’nin kapıları Müslümanlara açılmış daha sonraki fetihlere zemin hazırlanmıştır.

Hz. Ömer Dönemi ()

Suriye’nin fethi:

• Ecnadeyn Savaşında Bizans yenilgiye uğratıldı.
• Kudüs fethedildi. seafoodplus.info

İran’n Fethi:

• İran’daki Sasaniler sırasıyla: Köprü Savaşı (), Kadisiye (), Nihavent () Savaşlarıyla yenilgiye uğratılarak İran’ın  fethi tamamlandı.

Mısır’ın fethi:

• İslam komutanlarından Amr İbn-ül As Bizans ordusunu yenerek Mısır’ı aldı.
• Kahire yakınlarında “Füstat” şehrini kurdu ve bu şehri Kuzey Afrika fetihleri için üs olarak kullandı.

Devletin Teşkilatlanması:

• Fethedilen ülkeler idari yönden büyük illere (eyaletlere) ayrıldı. Bu illere valiler atandı.
• ”Beyt’ül Mal” adıyla ilk devlet hazinesi kuruldu.
• Askeri ve mali işlere ait kayıtların tutulması amacıyla Divan kurulmuştur.
• İlk defa adli teşkilat kurularak mahkemelere kadılar tayin edilmiştir.
• İlk defa ordu teşkilatı kurulmuş, sınırlarda ordugah şehirleri oluşturulmuştur.
• Askeri posta teşkilatı kurulmuştur.
• Hicri Takvim kullanılmaya başlamıştır.

Hz. Osman Dönemi ()

Fetih hareketleri:

İslam orduları Horasan’a, Kafkaslara, Asya’da Türk illerine kadar seafoodplus.info Afrika’da Tunus fethedildi.

İlk Donanmanın kurulması:

Suriye valisi Muaviye’nin çalışmaları ile İlk islam donanması kurulmuş.Bu donanmayla Kıbrıs adası fethedilmiştir.

Kur’anı Kerim’in çoğaltılması:

seafoodplus.infoir’in kitap haline getirdiği Kur’an Hz. Ömer tarafından çoğaltılarak Arabistan’ın değişik şehirlerine gönderilmiştir.

Not: Hz. Osman’ın önemli görevlere Emevi ailesinden olanları getirmesi diğer Müslümanlar tarafından hoş karşılanmamış iç karışıklıklar yaşanmış ve Hz. Osman evinde Kur’an okurken şehit edilmiştir.

Hz. Ali Dönemi ()

Cemel Vakası (Deve olayı)

• Hz. Ali’ye muhalefet eden Hz. Ayşe, Talha ve Zübeyr seafoodplus.info’ye karşı hazırladıkları ordu yenilmiş. Hz. Ayşe Medine’ye gönderilmiştir. Bu savaşta Hz. Ayşe bir deve üzerinde savaşa katılıp savaş bu devenin etrafında cereyan ettiği için bu savaşa Cemel vakası da denilmiştir.

Sıffın Savaşı ve Hakem Olayı ()

Şam Valisi Muaviye ile Mısır Valisi Amr İbn-ül As Hz. Ali’nin halifeliğini tanımadılar ve bir ordu hazırladılar iki ordu “Sıffin” denilen yerde karşılaştı. Hz. Ali’nin ordusu üstün durumdayken Muaviye’nin askerleri Kur’an sayfalarını mızraklarına geçirerek Hz. Ali’nin askerlerine tuttular. Anlaşmazlığa hakemlerin karar vermesi istendi her iki taraf hakem seçti ama hakem olayına hile karıştığı için. Müslümanlar hakem olayından sonra üçe ayrıldılar.

Şiiler: seafoodplus.info taraftarları

Emeviler: Muaviye taraftarları

Hariciler: Her iki tarafı da istemeyenler.

Not: Hariciler İslam dünyasının üç liderini öldürmek için fedailer seçtiler.

Muaviye ve Amr İbn-ül As kurtuldu. Hz. Ali şehit edildi. Böylece Dört Halife Devri sona erdi. Emeviler Devri başladı.

Sedat Kınayı

Dört Halife DönemiHz. Ebubekir DönemiHz. Ömer DönemiHz. Osman DönemiHz. Ali Dönemitarih ders notukonu özetiçalışma notlarıözetlerders anlatımSedat Kınayı

Cebrail Karataş Sağ olun ya valla çok iyi not çıkarmışsıniz elinize kolunuza sağlık

• Peygamberimizin ölümünden sonra İslam dininin bir lidere ihtiyacı yoktur.
• Ancak Hicretle birlikte kurulan İslam Devleti’nin bir lidere ihtiyacı vardı.
• Sonradan gelen anlamına gelen HALİFE kavramı böylece doğdu. Ve doğduğunda dini anlamı ağır basan bir kavramdı.

İslam ileri gelenleri tarafından seçilen “İlk Dört halife” sırası ile;

• Hz. Ebubekir,
• Hz. Ömer,
• Hz. Osman,
• Hz. Ali’dir.

Dört Halife döneminde Halifelerin seçim yolu ile iş başına geldikleri için bu döneme “Cumhuriyet Devri” denilir.

Dört Halife dönemine aynı zamanda “Olgun Halifeler” anlamına gelen “Hulafa-i Raşidin Devri” de denilir.

HZ. EBU BEKİR DÖNEMİ:

• Hz. Muhammed’in ölümünden sonra ortaya çıkan karışıklıkları önledi İslam’dan dönmek isteyenleri, vergi vermek istemeyenleri cezalandırdı. Böylece: İslam Devletini dağılmaktan kurtardı.
• Yemen yörelerinde ortaya çıkan “Yalancı (sahte) Peygamberleri” (RİDDE OLAYI) ortadan kaldırdı.
• Suriye’nin fethi için Bizans ile YERMÜK savaşı yapıldı.
• Savaşlarda HAFIZLARIN şehit düşmesi üzerine Kur’an-ı Kerim kitap haline getirildi.

HZ. ÖMER DÖNEMİ:

DİKKAT 1: Hz. Ömer dönemi 4 halife dönemi içinde en çok fethin yapıldığı dönemdir.

DİKKAT 2: Ayrıca bu dönem İslam devlet teşkilatlanmasının başladığı dönemdir.

FETİHLER:

SURİYE’NİN FETHİ: Bizans ile ECNADEYN savaşı yapıldı. Suriye(Şam), Filistin fethedildi. Kudüs teslim oldu.

İRAN’IN FETHİ: İran’daki Sasaniler, yapılan

• Köprü ( Tek yenilgi ),
• Kadisiye,
• Celula
• Nihavent savaşları ile yenildi. İran fethedildi.

NOT: İran’ın fethi ile Müslümanlar Türklerle komşu oldu. Böylece ilk ilişkiler başladı.

MISIR’IN FETHİ:

• Bizans ile yapılan savaşlar sonunda Mısır fethedildi.
• Böylece Müslümanların Kuzey Afrika’daki fetihleri başlamış oldu.

DEVLET TEŞKİLATININ KURULMASI:

                Yapılan fetihlerle devletin sınırlarının genişlemesi devlet teşkilatlanmasını da zorunlu hale getirmiştir.

Bu amaçla:

• Ülke eyaletlere ayrılarak bu eyaletlere merkezden valiler atandı. (idari yapılanma)
• Eyaletlere kadı’lar tayin edildi. (adli yapılanma)
• Beyt’ül Mal adıyla devlet hazinesi kuruldu. (mali yapılanma)
• İlk düzenli ve sürekli İslam ordusu ve bu ordu için ordugâhlar kuruldu. (askeri yapılanma)
• Ayrıca askeri amaçlı ilk posta örgütü,
• ilk divan (Divan-ı Cünd), 
• ikta sistemi kuruldu.
• Hicri takvim yapıldı.

NOT : Hz. Ömer bir suikast sonucu öldürülen ilk halifedir.

HZ. OSMAN DÖNEMİ:

• Bu dönemde Kuzey Afrika’daki fetihler devam etti. Bizans’tan Trablusgarp ve Tunus alındı.
• Şam valisi Muaviye tarafından ilk İslam donanması kuruldu.
• Bu donanmayla Bizans arasında ilk deniz savaşı (Zat’üs Savari) yapıldı.
• Ardından Kıbrıs fethedildi.
• Türkler ile ilk mücadeleler başladı.
• Kur’an-ı Kerim çoğaltılarak eyalet merkezlerine gönderildi.
• Hz. Osman’ın kendi soyundan (Ümeyyeoğulları) olanları önemli görevlere getirdiği gerekçesi ile Müslümanlar arası ilk ayrılıkların başladığı dönemdir. Ve bu ayrılıklar sonucu öldürülür.

DİKKAT: Hz. Osman bir suikast sonucu öldürülen ikinci halifedir. Ancak İslam dünyasındaki ayrılıklar sonucu öldürülen ilk halifedir.

HZ. ALİ DÖNEMİ:

DİKKAT:Hz Ali döneminin tamamı iç karışıklıklarla geçtiği için fetihler durmuştur.

1. Cem’el Vakası (Deve Olayı): ()

          Hz. Osman’ın katillerini bulmadığı gerekçesi ile Hz. Ali’nin halifeliğine karşı çıkan Hz. Aişe, Talha ve Zübeyr gibi İslam’ın ileri gelenleri ile Hz. Ali kuvvetleri arasındaki bir çatışmadır. Çatışma, Hz. Ali’nin üstünlüğü ile sona ermiş, Talha ve Zübeyr ölmüştür.

ÖNEMİ:Müslümanlar arası ilk iç savaş

NOT: Hz. Ali bu olay sonrası devlet merkezini Medine’den Kufe’ye taşımıştır.

2. Sıffin Savaşı ve Hakem Olayı: ()

Hz. Ali’nin, Hz. Osman’ı öldürenleri koruduğunu ileri süren Şam Valisi Muaviye ile Hz. Ali kuvvetleri arasındaki savaştır.

Savaş Hz. Ali’nin üstünlüğü ile sürerken Mısır Valisi Amr Bin As, Muaviye’ye Kur’an yapraklarını askerlerinin mızraklarına takmasını önermiştir. Hz. Ali bunun bir hile olduğunu belirtti ise de askerleri Kur’ana karşı savaşmak istemediler ve halifelik sorunu Hakemlerin kararına bırakıldı.

Muaviye’nin hakemi Mısır Valisi Amr Bin As’ın Hz. Ali’nin hakemi Musa Bin El Eşari’ye karşı burada da hileye başvurması halifelik sorununu çözmediği gibi daha da karışık hale getirmiş ve Müslümanlar  üçe ayrılmıştır:

a) Hz. Ali taraftarları (Şiiler denmiştir),

b) Muaviye taraftarları (Emeviler)

c) Hz. Ali ve Muaviye’den ayrılanlar (Hariciler)  olmak üzere 3 gruba ayrılmışlardır.

Hariciler tarafından düzenlenen suikastlarda, Muaviye ve Amr Bin As kurtulurken, Hz. Ali şehit

düşmüştür. Hz. Ali’nin ölümü ile de “Dört Halife Devri” son bulmuştur.

DİKKAT: Böylece Hz. Ali de tıpkı Hz. Osman gibi müslümanlar arası ayrılıklar sonucu öldürülmüştür.