Dolaşım Sistemi Ile Ilgili Projeler

6.Sınıf 2.Ünite Dolaşım Sistemi Konu Özeti

DOLAŞIM NEDİR?

Besin , oksijen, su ve hormonların hücrelere ulaştırılmasına ve hücrelerden atık maddelerin toplanmasına DOLAŞIM denir. Dolaşım sistemi sayesinde hücrelere ihtiyaç duyduğu maddeler ulaştırılırken, hücrelerde oluşan atık maddeler toplanarak uzaklaştırılması sağlanmış olur. Dolaşım sistemi kalp, damarlar ve kan gibi yapı ve organlardan oluşur.

DOLAŞIM SİSTEMİ YAPI VE ORGANLARI

1-KALP

• Göğüs kafesinin sol tarafında bulunur.
• Kanı vücuda pompalar.
• Dört odacıklı yapısı vardır.
• Üst kısımdaki odacıklar küçük, alt kısımdaki odacıklar büyüktür.
• Üst odacıklarda kanı kalbe getiren damarlar, alt odacıklarda ise kanı kalpten vücuda dağıtan damarlar bulunur.
• Üst ve alt odacıklar arasında tek yöne açılan kapakçıklar bulunur.
• Kalbin sol bölümü ve sağ bölümü arasında bulunan perde sayesinde kirli kan ile temiz kan birbirine karışmaz.
• Üst odacıklardaki kaslar ile alt odacıklardaki kasların çalışması birbirine zıttır. Üst odacıklar kasılırken alt odacıklar gevşer ve alt odacıklar kasılırken üst odacıklar gevşer. Böylece kanın geçişi sağlanır.
• Kalbin sağ tarafında kirli, sol tarafında temiz kan bulunur.

Yetişkin bir insanın kalbi g civarındadır.

DAMARLAR

Kanın içerisinde dolaştığı ince kanallara DAMAR denir.

ATARDAMAR

• Kanı kalpten uzaklaştıran damarlardır.
• Akciğer atardamarı hariç temiz kan taşırlar.

TOPLARDAMAR

• Vücuttan kanı toplayarak kalbe getiren damarlardır.
• Akciğer toplardamarı hariç kirli kan taşırlar.

KILCAL DAMAR

• Atardamar ile toplardamar arasında bulunan ve kanın her yere ulaşması için ince dallara ayrılmış damarlardır.

KAN DOLAŞIMI

Kalbin kasılması sırasında kanın atardamarlara vurması olayına nabız denir. Sağlıklı ve yetişkin bir insanda nabız dakikada ortalama 75 kadardır. Fiziksel aktivitelere bağlı olarak değişir.

Kanın damarda akarken atardamara uyguladığı basınca denir. Sağlıklı bir insanda büyük tansiyon mm-Hg ve küçük tansiyon 80 mm-Hg&#;dır.

KAN

• Damarlarımızın içinde dolaşan hayati sıvıdır.
• Hücrelere oksijen taşır.
• Hücrelerdeki atık maddeleri ve karbondioksiti toplar.
• Vücut sıcaklığını ayarlar.
• Hormon taşır.

KAN PLAZMASI

Kandan kan hücreleri çıkarıldığında geriye kalan madden kan plazmasıdır. Kan plazmasının %90&#;ı sudur. Geriye kalan kısmı yağ, hormon, karbonhidrat, protein ve vitamindir.

KAN HÜCRELERİ

ALYUVAR

• Kırmızı kan hücreleridir.
• Oksijen ve Karbondioksit taşımada görevlidir.
• Olgun alyuvarlar çekirdeksiz hücrelerdir.
• Kırmızı kemik iliği, karaciğer ve dalakta üretilir.
• Yetişkin ve sağlıklı bir insanda 1 mm³ kanda milyon alyuvar bulunur.

ALYUVAR&#; Döndü Topkaya

AKYUVAR

• Vücudu mikroplara karşı korur.
• Beyaz renkli ve çekirdeklidir.
• Mikropları yok eden antikor oluşturur.
• Hastalık durumunda sayıları artar.
• Yetişkin ve sağlıklı bir insanda 1mm³ kanda akyuvar bulunur.

AKYUVAR &#; Döndü Topkaya

KAN PULCUKLARI

• Renksiz ve çok küçük kan hücreleridir.
• Kanın pıhtılaşmasında görev alır.
• Yetişkin ve sağlıklı bir insanda 1mm³ kanda bin kan pulcuğu bulunur.

KAN PULCUKLARI&#; Döndü Topkaya

KAN GRUPLARI

Alyuvarların taşıdığı protein farklılığına göre farklı kan grupları vardır. A, B ,0 ve AB olmak üzere 4 çeşit kan grubu vardır. Ayrıca Rh faktörü taşıyanlarda Rh+ , taşımayanlarda Rh- kan grupları oluşur.

KAN NAKLİ

Kişiler arasında gerçekleşen kan alış verişine KAN NAKLİ denir. Kan nakli yapılacak kişilerin kan grupları aynı olmalıdır.

KAN BAĞIŞI

Sağlıklı kişilerin ihtiyacı olan kişilere kan vermesidir. Ülkemizde kan bağışı işlemlerini Sağlık Bakanlğına bağlı kuruluşlar yürütür.( TÜRK KIZILAY DERNEĞİ)

Kan bağışı ile kişilerin sağlıklı olması sağlanır.

Toplumsal dayanışma sağlanır.

Ölümlerin azalması sağlanır.

6.Sınıf 2.Ünite Dolaşım Sistemi Konu Özeti

Fenozom&#;u Takip Edin!