Binlerce deyim ve atasözü arasndan duruma en uygun olann bulmak kimi zaman zorlayc olabilir. Kelime daarc geni olanlar için ise bu oldukça kolaydr. Kimi zaman bir paragraf oluturacak kadar çok cümle kurmanza neden olan durumlar için atasözleri ve deyimler devreye girer. Aslnda kültürel zenginliin en büyük göstergesi olan söz kalplarnn altnda yatan mecaz anlamlar belirlici olur. Hatta bu deyim ve atasözlerinin yabanc dillere birebir çevirmesi bile ayn etkiyi yaratmaz. Peki bu deyim ve atasözleri nasl ortaya çkt? te sizler için dolap çevirmek deyiminin ilginç hikayesini aratrdk.
Dolap çevirmek deyiminin anlam Türk Dil Kurumu’na göre, “hile, düzen ve dalavere ile i yapmak” manasna gelir. Bu deyimin ortaya çk hikayesi ise Osmanl dönemine kadar uzanyor.
Haremlik ile selamlk arasndaki iletiimin saland dolaplar, eski konaklarda bulunuyordu. Söz konusu dolaplar haremlik-selamlk bölmesinin arasnda aaçtan, silindirik, alt ve üst ksmlarndan bir mil ile tutturularak çevrilen dolaplar eklindeydi. Birbirine ilgi duyan ev sahiplerinin durumdan haberdar olmasn istemeyen konak görevlileri, bu dolap yardmyla haberleiyordu. Yani tamamen gizli yaplan bu i, aslnda ‘dolap çevirmek' deyimini tam anlamyla karlyor diyebiliriz.
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ
Dolap çevirmek (döndürmek)
* Hileli ya da yasadışı bir iş yapmak.
* Hile, düzen ve dalavere ile iş yapmak.
* Kişinin birilerinden bir şey saklayarak onlardan habersiz gizli bir işler çevirmek.
* İnsanların arkasından onları haberi olmadan hile yapmak çeşitli oyunlar ile onun zarar görebileceği eylemlerde bulunmak.
Örnek: Yine ne dolap çeviriyor acaba?
Dolap çevirmek deyiminin hikayesi
Konaklarda eskiden haremlik-selamlık sisteminde mutfakta pişirilen yemeklerin, selamlığa servisi için harem ile selamlık arasında yuvarlak dolaplar olur ve yemekler bu dolabın bir tarafına konularak döndürülür böyiece selamlık kısmına geçmiş olurdu. Haremden birisine âşık olan bazdan ise bu dolabın selamlık kısmını bazı mektuplar ve hediyeler koyarak hareme gönderirlerdi. Yakalandıkları zaman ise “Burada dolap mı çeviriyorsun! diye azarlanırlardı.
DEYİM NEDİR?
Deyim, dil biliminde, kavramları, durumları hoşa giden bir anlatımla ya da özel bir yapı ya da söz dizimi içinde belirten ve çoğunlukla gerçek anlamlarından ayrı anlamlara gelen sözcüklerden oluşan kalıplaşmış sözcük topluluğu ya da cümledir. İki veya daha çok sözcükten kurulu bir çeşit dil ifadesi olan deyimler, duygu ve düşünceleri dikkati çekecek biçimde anlatan ad, önad, belirteç, yalın ve birleşik eylem görünüşlü dilsel yapılardır. Ya tam bir tümcedirler ya da bir söz öbeğidirler.
Diğer bir deyişle Deyim; Genellikle gerçek anlamından uzaklaşmış birden çok sözcükten oluşan, bir kavramı ya da durumu karşılayan kalıplaşmış sözcük gruplarına “deyim” denir.
Çok uzun yıllardan bu yana günümüze ulaşmış olan dolap çevirmek deyimi, gerekli yerlerde kullanılacak en uygun deyimlerden biridir.
Dolap Çevirmek Ne Demek?
Dolap çevirmek hile ve dalavere çevirmek anlamına gelmektedir. Bir kişi ya da kişilerin herhangi bir olay üzerinden gizli işler yapması üzerine de ifade edilmektedir.
Dolap Çevirmek Deyiminin Anlamı (TDK)
Türk Dil Kurumu üzerinden bakıldığı zaman dalavere ve hile çevirmek dolap çevirmek anlamına gelmektedir. Böyle durumlar söz konusu olduğu zaman cümle içerisinde ya da tek başına bu güzel deyimi kullanmak mümkün.
Dolap Çevirmek Örnek Cümle İçinde Kullanımı
Günümüze çok fazla kullanılan dolap çevirmek deyimi sözlü ve yazılı birçok farklı yerde duyulur. Aynı zamanda halk arasında yaygın olarak kullanılan terimlerden biridir.
‘’Sen yine bir dolaplar çeviriyorsun ama dur bakalım eninde sonunda bu da ortaya çıkar.’’