Dolaylama
Dolaylamalar: Dolaylama Nedir? C&#;mle &#;rnekleri İle Dolaylama Konu Anlatımı
- Meşin yuvarlak (Top)
- Ormanlar kralı (Aslan)
Bu şekilde daha birçok farklı örnek dolaylama anlatım konusunda verilebilir. Yukarıda maddeler halinde örneklendirilmiş yapılar, gündelik yaşamda çok sık kullanılan seçeneklerdir.
Cümle Örnekleri ile Dolaylama Konu Anlatımı
Dolaylama konu anlatımı açısından cümle örnekleri ile ele alındığı zaman daha iyi biçimde ifade edilebilir. Özellikle öğrencilerin iyi bilmesi gereken bu konu, gündelik hayatın da bir parçası olarak öne çıkıyor.
‘’Ünlü file bekçisi bugün sözleşmeye imza atacak.’’
‘’Yavru vatan yaz sezonunu açtı.’’
‘’Onun için ölüm meleği kapıda.’’
‘’Balık halinde bugün, ‘Derya kuzuları’ sesleri oldukça fazla yükseldi.’’
‘’Zamanın ormanlar kralı şimdi kafese kapatıldı.’’
Bu şekilde daha birçok farklı cümle dolaylama anlatımı üzerinden ele alınarak kurulabilir. Öğrenciler için önemli olan bu dilbilgisi kuralı, aynı zamanda pek çok iş sektörü açısından da öne çıkıyor. Spikerler, balıkçılar, turizm sektöründe çalışanlar ve daha birçok farklı alanda sıkça kullanılmaktadır. Aynı zamanda bir durumu daha etkin şekilde vurgulamak ve anlatmak için gündelik yaşamda da değerlendiriliyor.
Dolaylama Nedir? Dolaylamanın Özellikleri, Dolaylama Örnekleri
Dolaylama: Tek sözcükle anlatılabilecek bir kavramın birden fazla sözcükle, genellikle isim tamlaması veya sıfat tamlaması şeklinde anlatılmasıdır.
Dolaylama; Ad aktarması, deyim aktarması, istiare yoluyla yapılır.
Dolaylama Örnekleri
- file bekçisi (kaleci)
- yavru vatan (Kıbrıs)
- bacasız sanayi (turizm)
- beyaz cam (televizyon)
- tahta at (tabut)
- ölüm meleği (Azrail)
- derya kuzusu (balık)
- meşin yuvarlak (top)
- beyaz altın (pamuk)
- ormanlar kralı (arslan)
- ulu önder, büyük kurtarıcı (Atatürk)
- evin direği (baba)
- sanat güneşi (Zeki Müren)
- beyaz perde (sinema) &#;
Örnek Soru-1 (ÖYS)
&#;Bir tek kelimeyle belirtilebilecek bir kavramı, birden çok kelimeyle anlatmaya &#;dolaylama&#; denir.&#;
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, dolaylama ?
A) Anadolu&#;da bağ kütüğüne, &#;omca&#; denir.
B) Yavru vatandan yapılan ihracatta önemli artışlar oldu.
C) Ormanların kralı, şimdi bir kafeste tutsaktır.
D) Balıkçı, &#;Derya kuzuları!&#; diye bağırıyordu.
E) Büyük kurtarıcı, Anadolu&#;da yeni bir devlet yarattı.
Cevap: A
Örnek Soru-2
I. Dedesini ince hastalıktan kaybetmişler.
II. Haziran sıcağına rağmen biz üşüyorduk.
III. Genç file bekçisi dünkü maçta sakatlandı.
IV. Evin duvarlarında sıcak renkler kullanılmış.
V. Doğru söyleyenin tepesi delik olur, derler.
Numaralı cümlelerde aşağıdakilerden hangisi ?
A) Dolaylama
B) Güzel adlandırma
C) Tezat
D) Duyu aktarması
E) Tariz
Cevap: E
Açıklama:
I. Dedesini ince hastalıktan kaybetmişler. (Güzel adlandırma)
II. Haziran sıcağına rağmen biz üşüyorduk. (Tezat)
III. Genç file bekçisi dünkü maçta sakatlandı. (Dolaylama)
IV. Evin duvarlarında sıcak renkler kullanılmış. (Duyu aktarması)
V. Doğru söyleyenin tepesi delik olur, derler.
Örnek Soru-3
I. Caddeden acı bir fren sesi duyuldu.
II. Görme engelliler için yürüyüş yolları yapıldı.
III. Bir sempozyuma katılmak için Amerika’ya gitti.
IV. Böyle güzel sözler duyunca yüzü kızardı.
V. Usta kalemle dergimiz için söyleşi yaptık.
Numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi ?
A) I. cümlede duyular arası aktarım yapılmıştır.
B) II. cümlede güzel adlandırmaya başvurulmuştur.
C) III. cümlede ad aktarmasına yer verilmiştir.
D) IV. cümlede kinayeye örnek vardır.
E) V. cümlede dolaylamaya yer verilmiştir
Cevap: E