Domates Hangi Bölgede Yetişir

seafoodplus.info

- üretim yılında 1,8 milyon dekar arazide domates ekimi gerçekleştirilirken, 12,6 milyon tonluk üretim yapıldı.

Bu domateslerin 4 milyon tonu salçalık ve 8,6 milyon tonu sofralık olarak üretildi.

ÜRETİMDE ANTALYA 1. SIRADA

Domates üretiminin il bazında dağılımı incelendiğinde Antalya'nın 2 milyon bin tonla (yüzde 19,1) ilk sırada yer aldığı görüldü.

Bu ili 1 milyon bin tonla (yüzde 12,5) Bursa, bin tonla (yüzde 7,7) Manisa, bin tonla (yüzde 7,5) İzmir ve tonla (yüzde 7,5) Mersin takip etti.

Antalya ekili alan bakımından da bin dekarla başı çekerken, bin dekarla Bursa, bin dekarla Manisa ve bin dekarla İzmir şeklinde sıralandı.

DOMATES TÜKETİMİ

Geçen yıl Türkiye'de kişi başına domates tüketimi yaklaşık kilogram oldu.

Domates nerede yetişir ile bahsedilecek birçok konu vardır. Tarım ile uğraşıyorsanız ya da tarıma meraklıysanız bu konuları bilmek isteyeceksinizdir. Söz konusu çok fazla tüketilen domates olunca da bilme isteği artacaktır. Öncelikle hangi bölgede ve iklimde yetiştirilir sorusunun cevabını büyük harfler ile yazmalısınız. Bu cevabı bilmeden domates ekmeniz pek mümkün değildir. Bunun için domates hangi bölgede yetişir ve domates en çok nerede yetişir cevapları en başta öğrenilmelidir.

Domates Nerede Yetişir?

Domates her mevsim soframızda olan bir üründür. Yetiştirildiği iklim şartları sadece bir mevsime uygun olsa da bazı durumlar neticesinde dört mevsim boyunca soframızda görmekteyiz. Böylece domatesi her zaman kahvaltılarımızda sade bir şekilde tüketebiliyoruz. Aynı şekilde domatesi her zaman yemeklerimizin içerisine koyuyoruz ve yemeklerimizin daha lezzetli olmasını sağlıyoruz. Tüketmekten ziyade domatesi üretmek de çok önemli bir konudur. Bu önem ilerleyen başlıklarda daha net açıklanacaktır.

Domates Hangi İklimde Yetişir?

Domatesin yetişebilmesi için güneş şart. Domates güneş gördükçe büyür, olgunlaşır. Aynı zamanda olgunlaşma içinde yeşil olan rengi kırmızıya döner. Domates kızardığı zaman da artık toplanmaya ve akabinde tüketilmeye hazır hale gelir. Emek isteyen bu ürünün yetiştirilmesinde iklim şartlarına dikkat etmek gerekir. Domatesin hangi iklimde yetişmesi gerektiği şu şekildedir:

Domates En Çok Nerede Yetişir?

Domatesin en çok yetiştiği yerlerin iklimi ya sıcak ya da ılımandır. Bu noktada aklımıza Ege bölgesi, Akdeniz bölgesi gelebilir. Aklımıza gelen bu seçenekler doğrudur. Artı olarak Marmara bölgesinde de domatesin fazla yetiştirildiği eklenebilir. Bu bölgelerdeki şehirleri baz alırsak da domates en çok Antalya, Bursa, İzmir illerinde yetiştirilmektedir.

Fungal hastalıklar için gün ara ile organik fungusitlerle koruyucu mücadele, zararlılara karşı ise zararlı görüldüğünde tavsiye edilen ilaçlarla ilaçlama yapılmalıdıseafoodplus.infoın başında da yabancı otlarla mücadele gelir. Çünkü yabancı otlar, kültür bitkilerinin su ve besin maddelerine ortak olmakla kalmaz hastalık ve zararlılara konukçuluk seafoodplus.infoıca hastalıksız tohum ve fide kullanmak, hasattan sonra bahçede artık bırakmayıp temizlemek vb. önlemler alınmalıdıseafoodplus.infos Yetiştiriciliği

Domateste Görülen Hastalıklar

Fungal Hastalıklar

Domates meyvesinde mildiyö hastalık belirtileri

Domates mildiyösü hastalığı; Kışı, çürüyen bitkilerde geçiren hastalık etmeni seralarda sadece domateste zararlı olur. Yapraklar üzerinde önce küçük, soluk yeşil ve sarımsı renkte olan lekeler daha sonra kahverengi ve siyah renge döner. °C ve %80 nemin üstünde salgın oluşur. Hastalık dal ve meyvede de zarar yapabilir. Meyve kızardığı zaman yeşil bir çizgi ile ayrılan esmer lekeler kırmızı kısımdan ayırt seafoodplus.infoık ile kimyasal mücadele şöyle yapılmalıdır: İlaçlamaya, serada veya çevrede mildiyönün ilk belirtileri görüldüğünde başlanmalıdır. İl veya ilçe tarım müdürlüklerinin önerisine göre yaprakların alt yüzeyini kapsayacak şekilde ilaçlama yapılır.

Hastalıkla mücadelede uygulanması gereken kültürel tedbirler ise şunlardır.

• Temiz tohum kullanılmalıdır.
• Hastalığın her yıl epidemi görüldüğü yörelerde ise sırık domates yetiştiriciliği yapılmalı, sıralar hakim rüzgâr yönünde olmalıdır.
• Domates tarımı sabah ve akşam çiğ tutmayan ve güneşe bakan tarlalarda yapılmalıdır.
• Aşırı azotlu gübre kullanımından kaçınılmalıdır.
• Taban suyu yüksek olan yerlerde ekim yapılmamalı veya toprak drene edilmelidir.
• Sık ekim ve aşırı sulamadan kaçınılmalıdır.

Kurşuni küf: °C sıcaklık ve % oranında nemde özellikle havalandırması iyi olmayan örtü altı yetiştiriciliğinde fungus problem oluşturur. Sporları renksizdir, konukçu bulamayan sporlar kurak şartlarda 2 saatten fazla yaşayamaz.

Gövde ve meyve enfeksiyonları yapar. Toplu iğne başı kadar küçük olan belirtiler epidermis altında gelişerek genişler, buradan dokulara yayılır. Gövde ve meyve sapında hastalıktan meydana gelen hasarlar meyve dökümüne neden olabilir. Fungus çiçek zamanında taç yapraklardan girerek meyveye geçer ve çürüklük başlar.

Mücadelesinde kültürel, fiziksel ve kimyasal yöntemler uygulanır.

Domates meyvesinde kurşuni küf belirtisi

Kültürel önlemleri şöyle sıralayabiliriz.

• Seralarda havalandırma iyi yapılmalı, sıcaklıkla beraber nemin yükselmesi önlenmelidir.
• Sık dikimden kaçınılmalı, bitkiler arasında hava akımının iyi olması sağlanmalıdır.

• Hasta bitkiler sökülerek imha edilmelidir.
• İyi bakım ve dengeli gübreleme yapılarak bitkilerin sağlıklı gelişmeleri sağlanmalıdır.
• Çiğ olasılığına karşı güneş batımından 2 saat önce sera ısıtılmalıdır.
• Hasattan sonra fungusların toprağa karışmasını önlemek için bitki artıkları toplanarak yakılmalıdır.
• Fiziksel mücadelede solarizasyon uygulanmalıdır.
• Kimyasal mücadelede ise serada veya çevrede ilk hastalık belirtileri görüldüğünde ilaçlanmaya başlanmalıdır.

Domateste erken yaprak yanıklığı hastalığı: Topraktaki bitki artıkları üzerinde kışı geçirir. Funguslar tohumla da bulaşabilir. Hastalık °C’ ler arasında gelişir. En uygun gelişme sıcaklığı ise °C ‘ seafoodplus.info havada yaprak üzerindeki lekelerde koyu füme veya koyu yeşil renkli kadifemsi görünüşte olan miseller oluşur. Ayrıca meyve ve sapta iç içe halkalar şeklinde zamanla kuruyan lekeler oluşturur.

Kimyasal mücadelesi, hastalığın tarlanın % gibi bir kısmında görüldüğünde ve tespit edilen bölgelerde yıllar itibarı ile ciddi ürün kayıplarına neden olduğunda yapılmalıdır.

Kültürler önlemler ise şunlardır.

• Temiz tohum kullanılmalıdır.
• Fidelikler ve seralarsık sık havalandırılmalıdır.

• Aşırı sulamadan kaçınılmalıdır.
• Hastalıklı fideler ve tarladaki hastalıklı bitki artıkları imha edilmelidir.

Beyaz çürüklük: Hastalık genel olarak kök ve kök boğazında ıslak çürümeler ve gelişmiş bitkilerin yaprak ve sürgünlerinde solgunluk şeklinde kendini gösterir. Özellikle nemli ortamlarda genç fidelerin tamamen çürümesine neden seafoodplus.infoşmiş bitkilerde belirtiler önce kök boğazı ve toprağa yakın olan alt yapraklarda ortaya çıkar. Hastalığın ilerlemesi ile kök boğazında bol miktarda pamuk beyazlığında misel tabakası oluşur, böylece sebzelerin hemen hepsinde hastalık meydana gelir.

Kültürel mücadele yöntemlerinde şunlar uygulanır;

• Çok bulaşık olan alanlarda en az 5 yıllık ekim nöbeti uygulanmalıdır.
• Hastalığın görülmediği yerlerde, sera tesis edilmelidir.
• Seralarda iyi havalandırma yapılarak yüksek nem önlenmelidir.
• Aşırı sulama, sık dikim ve aşırı gübrelemeden kaçınılmalıdır.
• Hasattan sonra bitkiler sökülüp imha edilmeli, hastalık etmenlerinin toprağa karışması önlenmelidir.

Fiziksel mücadelede ise seralarda toprak kökenli patojenlere karşı toprak dezenfeksiyonu amacıyla solarizasyon uygulanmalıdır.

Domates yaprak küfü: Konukçusu domatestir. Hastalık yaprakların üst yüzeyinde küçük, açık yeşil veya sarımsı bölgeler olarak başlar. Sonra bu lekelerin alt kısmına gelen yerde zeytin rengi erguvani arası küf kitlesi oluşur. Hastalık ilerledikçe yapraklar kurur ve bitki ölür. Çiçek sapı ve yapraklarının hastalanması, meyve tutumunu engeller veya oluşan meyvelerin düşmesine neden olur.

• Kültürel mücadele yöntemleri şunlardır.

Hastalıklı bitki artıkları yok seafoodplus.inforda iyi bir havalandırma yapılarak orantılı nem ve sıcaklığın düşürülmesi sağlanmalıdıseafoodplus.infoste yaprak küfü hastalığı belirtisi pörsüme şeklindedir. İletim demetlerinin fungus miselleri ile tıkanması sonucu gövde dokusunun rengi bozulur, kahverengileşir. Zamanla bitki tümüyle solar ve ölür.

Fiziksel mücadelede toprak kökenli patojenlere karşı toprağa uygulanan kimyasallara alternatif olarak solarizasyon uygulanmalıdıseafoodplus.infoal mücadele ise solarizasyon uygulaması fumigantların düşük dozları ile kombine edilerek uygulanır

Fidelikte kök çürüklüğü (Çökerten): Toprak kökenli fungusların neden olduğu hastalıktır. Bitkinin alt yapraklarından başlayarak üst yapraklara doğru yayılan solma ve pörsüme şeklindedir. İletim demetlerinin fungus miselleriyle tıkanan gövde dokusunun rengi bozulur, kahverengileşir. Zamanla bitki tümüyle solar ve ölür. Fide kök çürüklüğü hastalığı tüm sebze çeşitlerinde fidelik devresinde zarar yapar.

• Kültürel mücadele yöntemleri şunlardır.

Dayanıklı çeşitler yetiştirilmelidir.

o Sırta dikim yapılmalı, sulama suyunun kök boğazı çevresinde birikmesi önlenmelidir.

o   Tercihen damlama sulama yapılmalıdır.

o Engeli gübreleme ve iyi bakım yapılmalıdır. o Yabancı otlar temizlenmelidir.

o   Ekim nöbeti uygulanmalıdır.

o   Serada kalan bitki artıkları toplanıp yakılmalıdır.

o Zayıf ve süzek topraklarda kompost veya çiftlik gübresi uygulaması yapılmalıdır.

Kimyasal mücadele ise solarizasyon uygulaması fumigantların düşük dozları ile kombine edilerek uygulanır.

Domateste Bakteriyel Hastalıklar

Domates öz nekrozu: Hastalık bitkilerin meyve döneminde ortaya çıkar. Gövde, yaprak ve meyve sapının öz dokusunda kahverengi siyah renk değişimi görülür. Zamanla hastalıklı dokunun ölmesiyle özde boşalma oluşur. Gövde üzerinde koyu renkli, çökük, büyük lekeler meydana gelir. Tüm bitkide orta derecede bir kloroz görülür. Hasta bitkiler genellikle ayakta kalır ve meyvelerini olgunluğa eriştirebilir. Bazen etmen iletim dokularını sarar. Bunun sonucunda solgunluk ve ölüm ortaya çıkar.Yüksek oranda nem, aşırı azotlu gübreleme, düşük gece sıcaklıkları etmenlerin yayılması ve hastalığın gelişimi üzerine artırıcı etki yapmaktadır.

• Kültürel mücadele yöntemlerini şöyle sıralayabiliriz.

Serada havalandırmaya özen gösterilmeli ve aşırı nem birikimi önlenmelidir.

Hastalıklı bitkiler seradan uzaklaştırılmalıdır.

Bakım işlemleri sırasında bitkiler yaralanmamalıdır.

Serada koltuk alma işlemi yapılırken hastalıklı bitkiler en sona bırakılmalıdır.

Fazla azotlu gübreden kaçınmalıdır.

Kimyasal mücadele ise etkili bir ilaç bulunmaması nedeni ile tavsiye edilmez.

Domates bakteriyel benek hastalığı: En uygun gelişim sıcaklığı °C, en çok ise 33°C’ dir. Hastalık etmeni bakteri, tohumla taşınabildiği gibi toprakta bitki artıkları üzerinde yıl canlı seafoodplus.infoiyel benek tohumla da taşınabilen bir hastalık olduğu için temiz tohum kullanılması önemlidir. Fide döneminde hastalık belirtisi taşıyan bitkiler seraya dikilmemelidir. Seralarda havalandırmaya özen gösterilmeli, en az 2 yıl süreyle ekim nöbeti uygulanmalıdır.

• Kültürel mücadele yöntemleri şunlardır.

Dayanıklı çeşitler yetiştirilmelidir.Sırta dikim yapılmalı, sulama suyunun kök boğazı çevresinde birikmesi öseafoodplus.infoen damlama sulama yapılmalıdır.

Dengeli gübreleme ve iyi bakım yapılmalıdır. Yabancı otlar temizlenmelidir.

Hastalığın daha önce görüldüğü yerlerde dikim öncesi fidelik ve sera toprağı ilaçlanmalıdır.

Ekim nöbeti uygulanmalıdır.

Serada kalan bitki artıkları toplanıp yakılmalıdır.

Zayıf ve süzek topraklarda kompost veya çiftlik gübresi uygulaması yapılmalıdır.

Kimyasal mücadele ise solarizasyon uygulaması fumigantların düşük dozları ile kombine edilerek uygulanır

Domates bakteriyel kanser ve solgunluk hastalığı: Hastalık etmeni bakteri olup  ⁰C en uygun gelişme sıcaklığıdır. Tohumla taşınmakta olup bitkiye ilk girişi yaralı kısımlardan olmaktadıseafoodplus.info olarak bitkinin bir veya iki yan dalında yaprak pörsümeye başlar, bunları diğer dallar takip eder. Hasta dallar üzerindeki yaprakların kavrulduğu görülür. Hastalıklı dalın gövdeye bağlandığı noktadan kırılıp aşağıya doğru sıyrılması durumunda iletim demetlerinde kahverengileşme görülüseafoodplus.infoi toprakta yıl yaşayabildiğinden bulaşık olan alanlarda bir süre domates ekimi yapılmamalıdır.

• Mücadelesinde şunlara dikkat edilmelidir,
• Temiz alanlardan tohum alınmalıdır.
• Fidelik ve seralarda sık sık havalandırma yapılarak aşırı nem birikimi önlenmelidir.
• Etmenle bulaşık üretim alanlarında 2 yıllık bir ekim nöbeti uygulanmalıdır.
• Bakım işlemleri yürütülürken bitkiler yaralanmamalıdır.

Domates bakteriyel leke: Yaprakta önce koyu renkli, yağ lekesi şeklinde olan belirtiler zamanla kahverengimsi siyah renk alır. Çevresi dar sarı bir hale ile çevrili lekelerin birkaçı bile yaprakçığın sararmasına ve zamanından önce dökülmesine neden olabilir. Gövde üzerideki lekelerin yayılması çiçeklerin ölmesine ve aniden dökülmelerine sebep olmaktadır. Domates meyveleri üzerinde önceleri küçük, siyah, yeşilimsi beyaz dar bir hale ile çevrili lekeler oluşur.

• Kültürel mücadele yöntemleri şunlardır.

Temiz, sertifikalı tohumlar veya fideler üretimde kullanılmalıdıseafoodplus.infoığın görüldüğü seralarda domates ve biber dışındaki bitkilerle en az yıl süreyle ekim nöbeti uygulanmalıdır.

Hiçbir koşulda birbirini takip eden üretim sezonlarında aynı seraya biber ve domates arka arkaya dikilmemelidir.Üretim sezonu sonunda tüm bitki artıkları sökülerek seradan uzaklaştırılmalıdır.

Dengeli bir gübreleme programı uygulanmalıdır. Özellikle meyve bağlama döneminden önce aşırı gübrelemeden kaçınılmalıdıseafoodplus.infoerin ıslak olduğu zamanda seraya girilmemeli, bitkiler arasında çalışılmamalıdıseafoodplus.infoal mücadelede fidelik veya serada hastalık görülür görülmez ilaçlamaya başlanır ve gün arayla en az uygulama yapılır.

Virüs Hastalıkları

Domates sarı yaprak kıvırcıklık virüsü: Beyaz sineklerle taşınır. Erken dönemde virüsle hastalanan domates bitkisi bodurlaşır, anormal şekilli ve oldukça küçülmüş yapraklara sahiptir. Enfeksiyondan hemen sonra oluşan yapraklar aşağı doğru kıvrılırken daha sonrasında oluşan yapraklar deforme olmuş görüntüseafoodplus.infoeki belirtiler ise, bitkinin hastalandığı döneme bağlıdır. Eğer erken dönemde hastalanırsa, bitki gelişimi duracağından pazar değeri olmayan meyve oluşumuna rastlanır. Daha geç dönemde hastalandığında ise, meyve tutumu azalır, ama tutmuş meyveler de normal denebilecek şekilde olgunlaşmasını sürdürür. Çiçeklerde belirtiye rastlanmasa da çiçek dökümü oldukça yaygındır.Mücadelesinde özellikle domates serasının yanında bulunan yabancı otların imhası alınacak tedbirlerin başında yer alır. Bununla birlikte, hastalığa dayanıklı domates türleri seçmek, bunları vektör böceğin çıkış tarihinden farklı bir dönemde seraya şaşırtmak hastalıktan korunmada oldukça yararlıdır.

Domates mozaik virüsü: Tüm sebzeler ve bazı yabancı otlar hastalık etmenin konukçusudur. Bulaşık domates bitkilerinde en yaygın belirti yapraklarda açık yeşil, düzensiz yama şeklinde veya normal yeşil yamalarla karışık sarı lekelerden kaynaklanan beneklenmeler ve bunların oluşturduğu mozaik desenleridir. Yaprak kıvırcık ve kırışık bir görüntü kazanır. Bu tip yapraklar sağlıklı yapraklardan daha serttir. Erken dönemdeki bulaşmalar genç bitkileri öldürebilir veya bulaşmanın şiddetine bağlı olarak bitkiler bodurlaşıseafoodplus.info bitkilerde bozuk şekilli üzerinde kahverengi ölü noktalar veya çizgiler bulunan az sayıda normal büyüklüklerinden küçük meyveler oluşur.

Domates çift virüslü çizgi hastalığı: Özellikle domates ve patateste bulunan etmen diğer sebze ve yabancı otlarda da bulunabilir.

Genellikle genç bitkilerin ölümüne neden olur. Kuvvetli bitkilerde ise, olgunluk dönemine yaklaşıncaya kadar hastalık pek fark edilmese de yine hasta bitkilerde bodurluk, yeşil aksamda kıvrılma ve solgunluk dikkati çeken ilk belirtilerdir. Hastalığın en tipik belirtisi ise yaprak sapları, büyük damarlar ve gövdede uzun kahverengi çizgiler şeklinde ortaya çıkan görüntüseafoodplus.infoiler meyvede de ortaya çıkabilir. Meyvenin olgunlaşması gecikir, meyvede yeşil alanlar arasında kırmızı-düzensiz yama şeklinde lekeler oluşur. Hasta bitkilerde meyve oluşumu azdır.

Domates lekeli solgunluk virüsü: Hastalık görüntüsü, özellikle domateste, genç yapraklarda bronzlaşma ile başlayan renk değişimi üzerinde, sonradan küçük koyu renkli beneklenmeler ile devam eder.Sürgünlerde geriye doğru ölüm, yapraklarda kıvrılma, sağlıklılara oranla bitki gelişme geriliği ya da cüceleşme de gözlenen belirtilerindendir. Olgunlaşmamış meyvelerde, yeşil-açık yeşil ya da yeşil–beyaz renklerinde beliren halkalı lekeler, meyve kızardıkça sarı renge dönüşerek daha belirgin hal alır.

Domateste Görülen Zararlılar

Yeşil kurt: Larvalar önce yapraklarda beslenir, yenik kısımlar sararır ve kurur. Daha sonra sebzelerin meyvelerini delerek içine girer ve orada beslenir. Zarar gören yaprak, çiçek ve tomurcuklar dökülür. Meyve ise pazar değerini kaybeder.

Kültürel önlemler olarak yabancı ot temizliği yapılmalı, ilk yeşil meyvelerdeki delik olan meyveler toplanıp imha edilmeli, hasattan sonra derin sürüm yapılmalıdır

Danaburnu: Bitkinin kökleri ve yumrularını yerler.Kültürel mücadele olarak küçük bahçeler göllenecek şekilde su altında bırakılarak nimf ve erginler öldürülebilir. Yaz sonuna doğru gübre kümeleri bırakılıp ilkbaharda burada toplanan nimf ve erginler öldürülüseafoodplus.infoğın zamanında iyi işlenmesiyle toprak altındaki yumurta nimf ve erginler yok edilir.

Beyaz sinek (Bemisia tabaci ): Bitkinin öz suyunu emerek beslenir. Bazı virüs zararlılarının vektörü olan bu zararlıya karşı görülür görülmez ilaçlama yapılmalıdır.

Kırmızı örümcekler: Erginler yaprakların alt yüzeyinde beslenir. Bitki özsuyunu emerek onları zayıf düşürür. Salgıladıkları toksik madde ile klorofili parçalar ve özümleme faaliyetini aksatır. Küçük yapraklı sebzelerde yaprak başına ortalama 2, büyük yapraklı sebzelerde ortalama 4 adet canlı sayılınca ilaçlama yapılmalıdır.

Yaprak galeri sinekleri: Yaprakta tüneller açarak bitkilerin fotosentez gücünü azaltır ve yapraklarda tahribata sebep olur. İlaçlama sabahın erken saatlerinde yapılmalıdır. Yapışkan sarı tuzaklar ergin faaliyetlerini tespit etmede kullanılır. Bu tuzakların bulunmadığı durumlarda üzerine ince bir tabaka halinde vazelin sürülmüş karton veya mukavva kullanılır. Bu tuzaklar günlük olarak kontrol edilerek ergin çıkışı gözlemlenir. Ayrıca bitki yaprakları sürekli kontrol edilerek yaprak içinde tünel açma faaliyetlerinin başlayıp başlamadığı kontrol edilmelidir.

Domates tüm dünyaya Peru&#; dan yayılmıştır. Bu bakımdan Anadolu&#; ya gelişi ve Osmanlı mutfağına girişi ancak yıllarda gerçekleşmiştir. Domates aslen bir meyvedir ama Amerika Birleşik Devletlerin&#; de sebze kategorisinde sınıflandırıldığından sebze olarak bilinmektedir.

Domatesin birçok çeşidi vardır. Ülkemizde en çok çeri, salkım, Better Boy gibi kırmızı cinsleri bilinse de domatesin siyaha yakın mordan sarıya kadar çok geniş bir renk yelpazesi vardır. Olgun haliyle yeşil olan domates cinsleri de bulunmaktadır. Özellikle İtalya&#;da domates yetiştiriciliği çok gelişmiştir. İtalya&#;nın hafif nemli sıcak havası ve yanardağların beslediği topraklar domates için adeta bir cennettir.

Domatesin nerede yetiştiğine bakmadan önce sizlere domates hakkında ilginizi çekebilecek bir kaç konumuzu önermek isterim.

Domates sizce nedir meyve mi yoksa sebze mi? Bu sorunuzun yanıtını merak ediyorsanız burayıtıklayınız lütfen.

Meyve mi sebze mi olduğunu öğrendiğinize göre şimdi sıra ne vitamini olduğunu öğrenmeye geldi. Domateste ne vitamini var yazımız sayesinde şifa dolu meyveyi daha iyi tanıyacaksınız.

Domates yetiştiricilerin sorunlarından biride, domatesin çiçeklerini dökmesidir. Domates neden çiçek dökeryazımızda bu sorunun nedenlerini bulabilirsiniz.

Yem yeşil olarak oluşan domatesin nasıl kırmızı olduğunu merak ediyorsan. Domates nasıl kızarır yazımızı da mutlaka okumalısın.

Peki domatesi ilk kim buldu? Bence domates olmazsa olmaz yiyeceklerin arasındadır. Domatesin tarihi hakkında bilgiye ihtiyacın var ise, domates ne zaman bulundu makalemiz sizi bekliyor.

Domates nerelerde yetişir?

Günümüzde dört mevsim ticari olarak domates yetiştiriciliği yapılmaktadır. Yazları açık ve yarı açık diğer aylarda ise kapalı seralarda domates yetiştirilebilir. Aslen uygun ortam hazırlandığında domatesin yetiştirilemeyeceği bir yer yoktur ama doğal şartlar söz konusu olduğunda durum tam tersidir. Çünkü domates çok hassa bir bitkidir. Isının -3 derecenin altına düştüğü sıcaklıklarda ölür. Fazla nemli çok bol yağışlı yerlerde bitki çürür, meyve verimi düşer hatta hiç vermez. Domates büyüme döneminde en iyi 19 ile 27 derece aralığında yetişir. Bitkiye üstten değil dipten sulama yapılır. Özellikle meyveye dönen domates bitkisini üstten sulamak bitkiye büyük zarar verebilir.

Hangi ilin domatesi meşhur

Nerenin domatesi meşhur derseniz bir çok şehrin halkı kendi şehrini söyler. Kısaca tam olarak Diyarbakır karpuzu gibi şehrinin adı ile anılan bir şehir yoktur.

Ama Antalya domatesi, diğer şehirlere göre kendinden daha çok bahsettirmiş, domates yetiştiren şehirlerimiz arasındadır.

Bu arada Çanakkale domatesi de kesinlikle unutulmaması gerek domatesi ile ünlü şehirlerimizdendir.

Ülkemizde domatesin açık alanda yetiştirilmesi için en uygun alanlar Akdeniz ve Ege bölgesinde yer alır. Antalya, Mersin ve Adana domates üretiminin en fazla olduğu illerdir. Aslen seralarla bu illerde dört mevsim domates yetiştirilmekte ve sebze ihracatında büyük payı domates oluşturmaktadır. Batı ve Orta Karadeniz bölgesinde ticari önemi olmasa da domates yetiştirilebilir.

Doğu Karedeniz bölgesinde ise aşırı yağış nedeni ile domates bitkisini küçük çapta bile yetiştirmek için sera koşulları gerekir. İç Anadolu&#;da sulama yapılırsa organik domates yetiştirilebilir. Hava koşulları nedeni ile meyve verimi ancak sonbaharda alınabilir. Doğu Anadolu bölgesinde ise aşırı soğuk doğal ortamda domates yetiştirilmesine imkân tanımaz.

Domates toprağı nasıl olmalıdır?

Domates bol humuslu ve geçirgen toprakları sever. Kumlu topraklar tam ona göredir. Yüksek oranda su tutan killi toprakta ise verim düşer. Domates susuzluğa çok dayanıklı bir bitkidir. Toprağın asit ve baz dengesi de önemlidir. Domates orta karar topraklarda yani asit ve bazın dengeli olduğu topraklarda yetişir (Ph ). Organik domates yetiştiriciliğinde üst üste yıllarda domates aynı tarlaya ekilmemelidir. Arada mutlaka başka sebzeler yetiştirilmeli 3 ile 5 yıl ara verilen tarlaya yeniden domates dikilmelidir.

Domates nasıl çimlendirilir ve fide dikimi nasıl yapılır?

Domates içerisinde bulunan çekirdeklerin tohum olarak ayrılması ve özel işlemlerden sonra çimlendirilmesi ile fidesi elde edilen bir bitkidir.

Domates yetiştirme safhaları:

1. Domatesin içerisinde bulunan çekirdekler diğer kısımlardan ayrılır ve özel solüsyona yatırılır.
2. Bu çekirdekler kurutulur ve ilaçlanır. Evde saksı yetiştiriciliği için bu hazır tohumlardan alınabilir ya da mevsiminde alınan domateslerin çekirdekleri çıkartılarak kâğıt bir havlu üzerinde kurutmaya bırakılır.
3. Bir domates tohumu uygun koşullarda saklanırsa yıl çimlenme özelliğini koruyabilir.
4. Domates tarlada çimlendirilebilir ama genelde bu iş için piyasada olan çimlendirme aparatlarında ayrı ayrı fideler şeklinde çimlenme sağlanır.
5. Domates &#;şaşırtma&#; denilen bir teknikle dikilir. Bu teknikte fide çimlendiği alanda değil oradan alınıp yetiştirileceği alana dikilir. Bu şaşırtma yöntemi ile bitki hayata daha sıkı tutunur ve meyve verimi artar. Bu yöntem birçok sebze de uygulanır.
6. Uygun sıcaklık, nem ve güneş ışığı altında çimlenen fideler cm olunca don olaylarının tam olarak bittiği aylarda tarlaya belli aralıklarla dikilir. Bu ay iç bölgelerde nisan sonu Akdeniz&#;de ise Mart sonu gibidir.
7. Sırık domatesler daha sık arayla yer domatesleri ise yaklaşık 50 cm gibi geniş bir arayla dikilir.
8. İlk dikimde &#;can suyu&#; denilen su verdikten sonra bitki 50 cm boya gelene kadar su verilmez. Bu boya geldikten sonra da su yapraklara temas etmeden belli aralıklarla kontrollü olarak verilir.
9. Verimi arttırmak için doğal gübrelerin yanı sıra domates için özel karışım gübreler de belli aralıklarla verilebilir. Organik tarım da ise sadece hayvan dışkısı gibi organik gübreler kullanılabilir.