Doğum Kontrol Hapları Çeşitleri Ve Isimleri

Günümüzde iş güç kariyer derken çocuk konusunu artık aileler ileri ki yaşlara ertelemekte. Sağlıklı bir cinsel hayat içinde en çok tercih edilen yöntem ise doğum kontrol hapları oluyor. Hem kadın için hemde erkek için en kolay yöntemlerden biri. Fakat doğum kontrol haplarının bazılarının bir çok yan etkisi de bulunmakta. Piyasa da onlarca kadın doğum hapı bulunmakta. Aslında hepsinin yaptığı iş aynı içerisindeki etken madde aynı fakat yan bileşenleri kadın vücuduna zarar seafoodplus.info yan etkileri ise Vücutta kıllanma, kızarıklık, göğüslerde hassasiyet ve baş dönmesidir. Henüz kesinleşmese de doğum kontrol hapı kullanana kadınların meme kanseri olma riskinin azaldığı bir çok araştırmada ortaya çıkmıştır. Ayrıca adet düzenlemek gibi olumlu yan etkileri de bulunmakta.

Ülkemizde en çok satılan doğum kontrol hapları ise başta yasmin doğum kontrol hapı olmak üzere Myralon ve sonrasında da Ginera isimli doğum kontrol hapı gelmektedir. aşağıdaki listeden Etinil Östradiol doz listesini görebilirsiniz. Doz olarak en az ve en etkili olanı Myralon dur. Myralon doğum kontrol hapı fiyatı 45 TL&#;dir. 

Fakat yan etki konusunda bir çok çelişki olsa da Türkiye&#;de en az yan etkisi olan doğum kontrol hapı Yasmin ilacı bilinmektedir. Yasmin ilacı hem içerik olarak daha hafif ve yan etki olarak diğer ilaçlara göre çok daha azdır. Doğum kontrol haplarının bazıları kilo aldırdığı belirtilmiştir. Bazılarında ise az da olsa cinsel isteksizlik olabilmektedir. Fakat yasmin doğum kontrol hapında böyle etkiler bulunmamaktadır. Yasmin ilacının en büyük yan etkisi yüzde hafif kızarıklıklar oluştura bildiğidir. Fakat yan etkisinin az olması yasmin ilacının etkisiz olduğu anlamına gelmez. Yapılan testlerde doğru kullanıldığı sürece % oranında gebelikten koruduğu ortaya çıkmıştır.

Ella Fiyatı (Ella Ertesi Gün Hapı Cinsel İlişkiden Ne Kadar Süre Sonra Alınmalı)

Yasmin ilacı fiyatı yılı itibariyle 61 TL dir. 28 adet hap bulunmaktadır. Adet dönemi bitiminden itibaren başlanabilir.

Yasmin ilacına en yakın ve en az yan etkisi olan diğer bir ilaç ise belera adlı doğum kontrol hapıdır. Belera ilacı da türkiye&#;de en çok tercih edilen ilaçlar arasındadır. Hatta Belera kullanan kadınların bir çoğu cildinin güzelleştiğini de savunmaktadır.

Son olarak Ülkemizde son dönemlerde en çok kullanılan ve olumlu yan etkileri gözlenen Diane ED ilacı da çok fazla tercih edilmektedir. Kadınlarda meme kanserine karşı koruduğuna dair söylentiler nedeniyle aslında en çok kullanılanlar arasına girmiştir. En büyük yan etkisi ise ciltte kızarıklık oluşturabilmesidir. Ayrıca vücutta ve çene bölgesinde kıllanma gibi bir yan etkisi de olmaktadır.

Diğer doğum kontrol haplarının yan etkileri  ise vücutta kıllanma , selülit ve göğüsler de aşırı hassasiyet gibi bir çok yan etkisi bulunmaktadır.

Doğum kontrol ilacı alınırken dikkat edilmesi gereken Etinil östradiol dozudur. Bu doz oranı ne kadar yüksek ise vücuda o kadar yan etkisi olabilmektedir.

Doğum kontrol hapları uzun süre kullanılması durumunda kısırlığa da sebep olduğu söylenmektedir. fakat bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Doğum kontrol hapları en fazla 3 ile 4 yıl kullanılmalıdır.

Günümüzde evli olmayan fakat adet düzensizliği yaşayan bir çok kız da yasmin adlı doğum kontrol haplarını kullanmaktadır. Zaten günümüzde doktorlarda adet düzensizliği konusunda doğum kontrol haplarını önermektedir.

Ella Fiyatı (Ella Ertesi Gün Hapı Cinsel İlişkiden Ne Kadar Süre Sonra Alınmalı)

Doğum kontrol hapı ya da oral kontraseptifler gebeliği önlemek için kadınlar tarafından kullanılmak üzere üretilmiş ilaçlardır. Ağız yoluyla alınır ve doğru kullanıldığında hamilelikten korunmada % &#;a kadar etkili olur. Ancak cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı herhangi bir koruma sağlamaz.

Doğum Kontrol Hapı Nedir?

Doğum kontrol hapı nedir sorusunun cevabını merak edenler için doğum kontrol haplarının kısaca hamileliği önlemek için ağız yoluyla alınan ilaçlar olduğu söylenebilir. Doğum kontrol hapı kullanımı doğum kontrolü için tercih edilebilecek etkili bir yöntemdir. Peki, doğum kontrol hapı ne işe yarar? Doğum kontrol hapı, hamileliği önlemeye yönelik hormon bazlı bir korunmadır. Bu ilaçlar ayrıca düzensiz adet kanaması, ağır dönemler, endometriozis, akne ve adet öncesi çeşitli şikayetlere neden olan premenstrual sendrom tedavisinde de kullanılabilir. Doğum kontrol hapları, yumurtlamayı ve rahim iç zarının kalınlaşmasını önleyerek etki gösterir. Böylece yumurtlama olmadığı, olsa bile rahim iç yüzeyine tutunamadığı için hamilelik gerçekleşemez.

Doğum Kontrol Hapı Çeşitleri

Piyasada farklı özelliklere sahip çeşitli doğum kontrol hapları vardır. Hepsi östrojen, progesteron veya her iki hormonun sentetik formlarını içerir. Sentetik progesteron progestin olarak adlandırılır. Doğum kontrol hapları temel olarak kombine oral kontraseptifler ve mini pill olmak üzere iki grupta ele alınabilir. Kombine doğum kontrol hapları progestin ve östrojen içerir. Mini pill ise sadece progestin içerir. Kombine haplar monofazik ve fazik olmak üzere iki farklı şekilde olabilir. Monofazik hapların hepsi aynı miktarda hormon içerir. Fazik haplarda ise kutudaki haplardan her biri farklı hormon dengesine sahiptir ve bu sebeple her ay iki veya üç farklı hap tipi alınmış olur.

Doğum Kontrol Hapı Nasıl Kullanılır?

Kombine doğum kontrol haplarının piyasada bulunan çeşitli formları vardır. 21, 28 ya da 91 hap içeren paketler şeklinde bulunur. Peki, doğum kontrol hapı nasıl kullanılır? 28 hap içeren paketler hiç ara verilmeden sürekli alınır ve haplardan 7 tanesinde etken madde yoktur. 91 hap içeren paketler de aynı şekilde ara verilmeden alınır. Bu haplardan bazıları diğerlerine oranla daha düşük dozda östrojen ihtiva eder. 21 günlük paketlerde ise her paketten sonra 7 gün hap alınmaz ve sonra yeni kutuya başlanır. Kişi hala kanama olsa bile yeni paketi programa uygun şekilde almaya başladığından emin olmalıdır. Rutin olarak her gün alındığı için 28&#;li ve 91&#;li günlük hapların doğru şekilde kullanımı daha kolay olabilir. Öte yandan, progestin içeren haplar sadece 28&#;lik paketler halinde bulunur ve tüm haplar aynı oranda hormon içerir. Kombine haplarda olduğu gibi, bu haplar için de her gün aynı saatte bir hap alınması söz konusudur. Etken madde içermeyen veya düşük dozda östrojen içeren tabletleri alırken veya ilaç alınmayan dönemde (21 tabletli rejim için) adet dönemine benzer şekilde geri çekilme kanaması yaşanır. Sadece progestin içeren haplardan kullananlarda ise düzenli kanamalar olmaz. Bu grup ilaçlarda özellikle tedavinin başlangıcında beklenmeyen düzensiz kanama ve lekelenmeler sık görülür.

Doğum kontrol hapı ne zaman kullanılır sorusunun cevabını merak edenler öncelikle doktora danışmalıdır. Doktor ilaçlara ne zaman başlanması gerektiğini söyleyecektir. Bununla birlikte oral kontraseptiflere genellikle adet döneminin ilk beş günü içerisinde başlandığı söylenebilir. Bazen de kanamanın başladığı günden sonraki ilk pazar günü ilk tablet alınabilir. Çiftler sıklıkla doğum kontrol hapı ne zaman korumaya başlar sorusunun cevabını merak eder. Eğer bir kadın doğum kontrol hapı almaya başlar ve ara vermeden doğru şekilde kullanırsa hap, aldığı ilk günden itibaren etkisini gösterir. Bazı kadınlar doğum kontrol hapı ilişkiden sonra kullanılır mı sorusuna cevap arar. Hapları düzenli olarak almayan kadınlarda korunmasız bir ilişkiden sonra alınan doğum kontrol hapının herhangi bir etkisi olmayacaktır. İlişki sonrası alınan haplar ertesi gün hapı olarak adlandırılan farklı özellikteki ilaçlardır.

Doğum Kontrol Hapının Yan Etkileri Nelerdir?

Doğum kontrol hapı çoğu kadın için güvenli olsa da, bazı yan etkileri ve riskleri vardır. Doğum kontrol hapı yan etkileri arasında en çok karşılaşılanlar şunlardır:

• Cinsel istekte azalma
• Mide bulantısı
• Periyotlar arasında kanama ya da lekelenme
• Göğüslerde hassasiyet
• Vajinal akıntı
• Kilo alımı
• Baş ağrısı ve migren
• Duygusal değişiklikler

Bu yan etkiler kişi hapı kullanmaya başladıktan birkaç ay sonra ortadan kalkabilir. Yan etkilerin devam etmesi durumunda doktor önerisiyle farklı bir doğum kontrol hapına geçilebilir.

Doğum Kontrol Hapının Avantajları ve Dezavantajları

Doğum kontrol haplarının çok sayıda avantajı vardır. Bu avantajlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• 7/24 koruma sağlar.
• Yüksek etkinliğe sahiptir. Gebeliğe karşı diğer doğum kontrol seçeneklerinin çoğundan daha iyi koruma sağlar.
• Adet dönemlerini düzenlemeye yardımcı olur. Bu, düzensiz veya ağır dönemleri olan kadınlar için yararlı olabilir.
• Etkileri geçicidir. Bu sebeple hapların alınması bırakıldığında döngü normale döner ve kişi hemen hamile kalabilir.

Kombine haplar ayrıca aşağıdakilere karşı da koruma sağlayabilir:

• Akne
• Dış gebelik
• Kemik erimesi
• Kanser olmayan meme kitleleri
• Rahim ve yumurtalık kanseri
• Kansızlık
• Ağır kanamalı dönemler
• Şiddetli adet krampları

Yalnız progesteron içeren mini pill hapları farklı durumlarda kullanılabilmesi nedeniyle tercih sebebi olabilir. Bu haplar şu kişiler için daha iyi bir alternatiftir:

1. Östrojen tedavisini tolere edemeyenler
2. Sigara içenler
3. 35 yaş üstünde olanlar
4. Kan pıhtılaşması riski olanlar
5. Emziren anneler
6. Fazla kilolu olanlar

Doğum kontrol haplarının avantajlarının yanı sıra bazı dezavantajları da bulunur. Bu haplar cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı koruma sağlamaz. Enfeksiyonlardan korunma için günlük alınan hapa ek olarak prezervatif kullanmak da gerekir. Hapın her gün düzenli olarak alınması şarttır. Bir paket bittiğinde her zaman hazır yeni bir paketin olduğundan emin olunması önemlidir. Çünkü bir hapın unutulması ya da bir döngü bittikten sonra yeni bir pakete başlamanın geciktirilmesi durumunda hamilelik riski artar.

Doğum Kontrol Hapı Zararlı mıdır?

Peki doğum kontrol hapı zararlı mı? Doğum kontrol hapları, özellikle de kombine oral kontraseptiflerin en önemli negatif özelliği kanın pıhtılaşma riskini artırmasıdır. Doğum kontrol hapı zararları bu pıhtılaşma riskine bağlıdır. Kan pıhtılaşma riskindeki artış, şu sağlık sorunlarına yol açabilir:

• Derin ven trombozu
• Kalp krizi
• İnme
• Akciğer embolisi

Genel olarak kadının 10&#;undan daha azında, bir yıl boyunca hap kullandıktan sonra kan pıhtısı gelişme riski söz konusudur. Bu risk hamilelik sırasında ve doğumdan hemen sonra kan pıhtısı gelişmesi riskinden daha düşüktür. Bununla birlikte bazı kadınlar için doğum kontrol hapı kullanımına bağlı pıhtılaşma riski daha yüksektir. Risk grubunda yer alanlar kadınlar şunlardır:

• Aşırı kilolu olanlar
• Hipertansiyon hastaları
• Uzun süreli yatak istirahati yapanlar
• Sigara kullananlar
• 35 yaş üstü olanlar

Östrojen gibi doğal olarak oluşan kadınlık hormonlarının bazı kanser türlerinin gelişme riskini artırdığı söylenebilir. Bu nedenle hormona dayalı olan doğum kontrol hapı kullananlar da benzeri bir etkiyle karşılaşabilir. Genç yaşlardan itibaren doğum kontrol hapını kullanan kadınlarda meme, rahim ağzı ve karaciğer kanseri gelişme riski normal popülasyona göre biraz daha yüksektir.

Kadın sağlığının ve aile planlamasının önemli unsurlarından biri doğum kontrolü meselesidir. Sağlık alanındaki gelişmeler sayesinde aile planlamasına yönelik çeşitli yöntemler geliştirilmiş ve aynı yöntemler farklı kadın hastalıklarının tedavisinde de etkili bir biçimde kullanılmaya başlanmıştır. Bu yöntemler arasında toplumda en yaygın kullanılanı ise doğum kontrol haplarıdır.

Doğum Kontrol Hapı Nedir?

Doğum kontrol hapı veya oral kontraseptifler; kadın vücudunda önemli bir rol üstlenen eşey hormonları ve türevlerinin kullanıldığı, belirli bir kullanım düzenine sahip, ağızdan alınan ilaçlardır. Toplumdaki yaygın bilinen işlevi aile planlamasında kullanılması olsa da, çeşitli hormonal ve kadın hastalıklarında tedavi edici olarak da kullanımı vardır. Doğum kontrol hapları içerikleri ve kullanım çeşitlerine göre farklı sınıflara ayrılır.

Doğum Kontrol Hapı Çeşitleri Nelerdir?

Kullanım amacına, tercih edilen kullanım şekline ve ilaçların içeriklerine göre doğum kontrol hapları aşağıdaki çeşitlere ayrılır:

Kombine Haplar

Toplumda yaygın kullanımı olan kombine oral kontraseptifler, aile planlaması için en sık tercih edilen yöntemlerden biridir. Yapısında sentetik östrojen ve progesteron hormonları bulunur. İçeriğindeki bu sentetik hormon türevlerinin farmakolojik özelliklerine göre vücutta farklı etkiler elde edilebildiğinden, kişinin durumuna göre farklı kombine haplar tercih edilebilir.

Monofazik haplar

İçeriğindeki hormonların oranları her bir hapta eşit olarak belirlendiğinde monofazik olarak tanımlanır. Aylık döngüler halinde kullanılır. Ay sonunda âdet kanaması gerçekleşir. Ülkemizde sadece monofazik kombine doğum kontrol hapları kullanılmaktadır.

Multifazik haplar

Kutuda bulunan her bir haptaki hormon içeriği değişkenlik gösterdiğinde multifazik denir. Aylık döngüler halinde kullanılır. Ay sonunda âdet kanaması gerçekleşir.

Uzatılmış döngü hapları

İçeriğindeki hormonlara bağlı olarak döngü süresi 12 haftaya kadar uzatılmıştır. Bu nedenle kişi 12 hafta boyunca hapları kullanır ve yılda 3 ila 4 kez âdet kanaması görür.

Sadece Progesteron İçeren Haplar

Hap içeriğinde sadece sentetik progesteron türevi maddeler barındıran haplardır. Minihap olarak da bilinir. Özellikle sağlık nedenlerinden ötürü östrojen kullanamayan kadınlarda ve doğum sonrası korunma amaçlandığında tercih edilir. Her gün aynı saatte kullanılması gereklidir.

Acil Kontrasepsiyon

Ertesi gün hapı olarak da bilinen doğum kontrolü hapları, korunmasız cinsel ilişki sonrası doğum kontrolünün sağlanması için kullanılır. Bu haplar yüksek dozda progesteron türevi içerir. Etkili olabilmesi için, korunmasız cinsel ilişki sonrasındaki ilk 72 saat içerisinde kullanılmalıdır.

Doğum Kontrol Hapları Nasıl Etki Eder?

Kadın vücudundaki en önemli fizyolojik olayların başında adet döngüsü gelir. Bu döngü sağlıklı kadınlarda gün arasında, ortalama 28 gün sürer. 28 günlük döngünün sağlanmasında en önemli mekanizma ise üretilen eşey hormonlarının dengesidir. Buna göre, 28 günlük bir döngüye sahip kadında, adet kanamasının başlandığı tarihten itibaren ilk 14 günde yumurtalıktan üreme hücresinin bırakılmasının (ovülasyon) başlatılması ve rahim iç yüzeyinin kanama sonrası tekrar kalınlaşmasına yönelik hazırlık evresi gerçekleşirken; kalan 14 günde rahim duvarının olası bir döllenmeye hazırlanması süreci meydana gelir. İlk 14 gündeki etkiden genel anlamda östrojen hormonu sorumluyken, kalan 14 günde hâkim olan hormon progesterondur. 28 günün sonunda gebelik gerçekleşmediği takdirde progesteron miktarının azalmasıyla adet kanaması gerçekleşir.

Doğum kontrol hapları içeriğindeki sentetik hormonlar sayesinde, sağlıklı bir adet döngüsüne sahip olmayan kadınlarda döngünün doğru şekilde gerçekleşmesini için hormon dengesinin kurulmasını sağlar. Doğum kontrolü amacıyla kullanıldığında, hormon dengesini etkileyerek döngünün ilk 14 gününün sonunda gerçekleşen ovülasyon mekanizmasının gerçekleşmesini engeller. Bu sayede, kadın üreme sistemine spermler ulaştığında dahi ovülasyon gerçekleşmediği için, döllenme meydana gelmez ve doğum kontrolü sağlanmış olur.

Bu mekanizmaya ek olarak; özellikle sadece progesteron içerikli doğum kontrol hapları, rahim ağzı salgısını koyulaştırarak sperm geçişini engeller ve rahim iç duvarının incelmesini sağlayarak olası bir gebelikte döllenmiş hücrenin rahme tutunmasını önler. Bu mekanizmalar sayesinde istenmeyen gebeliklerin önüne geçilmiş olur.

Doğum Kontrol Hapı Nasıl Kullanılır?

Doğum kontrol hapı, tercih edilen çeşide bağlı olarak, kendine özgü kullanım şekillerine sahiptir. Toplumda sıklıkla tercih edilen kombine oral kontraseptifler 28 günlük adet döngüsüne uyumlu şekilde tasarlanır. Bu nedenle bu ilaçların bir aylık kutusu genellikle 21 ila 28 adet hap içerir. 21 haplık sürümlerde tüm haplarda aktif ilaç bulunurken; 28 günlük olanlarda ilk 21 adet hapta aktif ilaç bulunur, kalan 7 hap etkisizdir. Buna göre; âdet kanaması itibariyle aktif ilaca başlandıktan sonra; gün itibariyle etkisiz ilaçların alımına devam edilir ve döngünün son gününde âdet kanaması gerçekleşir.

Sadece progesteron içerikli haplar, bütün bir döngü süresince her gün, aynı saatte alınır. Bu sayede, ilaç kullanımı devam ettiği sürece âdet kanaması düzenli olarak meydana gelir. İlaç kullanımının sürekli ve düzenli olması önemlidir; aksi takdirde ilacın doğum kontrol etkisi zayıflayabilir ve istenmeyen gebeliklerin gerçekleşmesi mümkün olabilir.

Doğum Kontrol Haplarının Faydaları Nelerdir?

Oral kontraseptifler, aile planlamasının yanında çeşitli sağlık etkileri nedeniyle de kullanılabilir. Özellikle kadın hastalıklarının tedavisi ve önlenmesinde önemli rol oynayabilir. Çeşitli alanlardaki faydaları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Kolay ve etkili doğum kontrolü sağlar. Buna göre yalnızca doğum kontrol hapı yöntemini tercih eden çiftlerde istenmeyen gebelik oranları %0,3’e kadar azalır.
• Adet döngüsünün düzenlenmesinde en çok tercih edilen yöntemdir.
• Çok miktarda kanama ile sonuçlanan adet kanamalarında kanamanın azaltılmasını sağlar.
• Ağrılı adet döneminde ağrının azaltılmasına yardımcı olur.
• Adet öncesi huzursuzluk semptomlarının giderilmesinde faydalıdır.
• Menopoz öncesi dönemdeki semptomlarının kontrol edilmesinde etkilidir.
• Kemik mineral oranında artış sağlayarak kemik erimesine karşı koruyucudur.
• Yumurtalık kistleri ve tümörlerine karşı koruyucu özellik gösterir.
• Yumurtalık ve rahim kanseri gelişme riskini azaltır.
• Akne ve kıllanma şikayetlerinin giderilmesinde faydalıdır.
• Endometriozise (çikolata kistlerine) bağlı şikayetlerde azalma sağlar.
• Rahim duvarında gelişen miyomların sıklığını ve şikayetlerini azaltır.
• Fibrokist gelişimi gibi iyi huylu meme hastalıklarına karşı koruyucudur.

Doğum Kontrol Haplarının Yan Etkileri Nelerdir?

Doğum kontrol haplarının çeşitli faydalarının yanında, düzenli kullanımıyla beraber çeşitli yan etkilerin gelişme riski mevcuttur. Özellikle bazı sağlık sorunları olan kadınların doğum kontrol hapı kullanması sakıncalıdır. Bu nedenle, doğum kontrol hapı kullanım kararı uzman bir hekimin değerlendirmesi sonucu, hekimle beraber alınmalıdır. Riskli kişilerde doğum kontrolü hedefleniyorsa, başka yöntemler tercih edilmelidir.

Aşağıdaki durumlarda olan kişilerin doğum kontrol hapı kullanması sakıncalı olabilir:

• Doğum sonrası emzirenlerde ilk 6 hafta; emzirmeyen annelerde ilk 3 hafta
• 35 yaş üzerinde günde en az 15 adet sigara içen kadınlar
• Hipertansiyon hastaları
• Bacak toplardamarlarında pıhtılaşma şikâyeti olanlar (venöz tromboemboli öyküsü)
• İskemik kalp hastalığı olan kişiler
• İnme öyküsü veya beyin damar hastalıkları olan kişiler
• Kalp kapağı rahatsızlığı olan kişiler
• Auralı migren hastaları
• Meme kanseri olanlar
• 20 yıldır devam eden veya ileri organ hasarı olan diyabet hastaları
• Ağır sirozu olanlar
• Karaciğer tümörü olanlar (adenoma veya hepatoma)
• Uzun süre hareketsizliğe neden olacak büyük cerrahi işlem geçirenler
• Kanda pıhtılaşmaya eğilim oluşturacak hastalıklara sahip kişiler

Bunların yanında doğum kontrol hapları çeşitli yan etkilere sahiptir. Kullanım sonrası kişilerde sık görülen yan etkiler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Adet döngüsünde değişiklikler
• Bulantı
• Kilo artışı
• Duygu durum değişiklikleri
• Memelerde hassasiyet
• Baş ağrısı

Yan etkiler ilerlediği ve azalma göstermediği takdirde, uzman bir hekime başvurmak gereklidir.

Paylaşın:

Doğum kontrol hapları nasıl etki gösterir?

İçerdikleri hormonlar sayesinde, öncelikle yumurtlama (ovulasyon) sürecinin geçici olarak durdurulmasını sağlayarak etki gösteren doğum kontrol hapları, günümüzde modern kadının kontrasepsiyonda (aile planlamasında) ilk olarak düşündüğü yöntemler arasında gelir.

Doğum kontrol haplarının tıbbi literatürdeki ismi  "oral kontraseptif (Kısaca: OK veya OKS)" yani ağızdan alınan gebelik önleyiciler olarak geçmektedir.

Gebelikten koruma nasıl oluşur?
Doğum kontrol hapları yumurtlamayı önleyici etkileri haricinde, rahim ağzı salgısının kıvamını arttırarak spermlerin içeriye geçişini engeller ve rahim içi dokusunu yani endometriumu incelterek yuvalanma (implantasyon) olayının önüne geçerler. Tüm bu etkiler sonucunda gebelikten koruyucu etki oluşmaktadır.

Doğum kontrol (OKS) hapları ne içerir?
En yaygın kullanılan doğum kontrol hapları östrojen ve progesteron hormonunun ikisini birden içeren kombine haplardır.

Ayrıca "yalnızca progesteron içeren (minipill)" doğum kontrol hapları da mevcuttur. Minipill haplar özellikle doğum sonrası emzirme dönemi için uygun ilaçlardır.

Eskiden kullanılan ve 50 mikrogram estrogen içeren haplar yerine, günümüzde artık 30 mikrogram içeren ve bu nedenle "düşük dozlu doğum kontrol hapları" olarak anılan ilaçlar kullanılmaktadır. Bu ilaçlarda eskiye göre damar içi pıhtılaşma (trombus) ve diğer yan etkiler son derecede azdır.

Maalesef geçmiş zamanlarda kullanılan yüksek dozdu hapların yan etkilerinin yarattığı olumsuz ve haksız ön yargı halen günümüzde de devam etmektedir.

Düzenli olarak kullanıldıklarında doğum kontrol haplarının koruyuculuk oranları çok yüksektir.

Doğum kontrol hapları nasıl kullanılır?
Bu ilaçların kullanım şeması 3 hafta kullan- 1hafta bırak, veya 21 gün kullan-7 gün ara ver; şeklinde özetlenebilir. İlaçların tamamında, hapların üzerinde günler belirtilerek günleri şaşırma engellenmiştir.

İlk kez başlayacak olanların ilk hapı adet başlangıcının tercihen birinci veya ikinci günü almaları gerekir. 5. günden sonra alınmaları sonucunda gebelik oluşabilir.

Gebelikten koruma, daha ilk kutunun alımına başlanması ile başlayacaktır.


Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Bilmeniz Gerekenler

• Bir aile planlaması yöntemi düşünüldüğünde, özellikle de doğum kontrol hapları öncesi bir jinekolok tarafından  jinekolojik muayene şarttır.  Pek çok hap çeşidi vardır ve jinekolok doktor tarafından kişiye en uygunu seçilerek reçete edilir.
• Haplar bir tablet tok karnına her gün belli bir saatte alınmalıdır. Tam saat çok önemli değilse de aynı vakitte olması önemlidir.
• Kutularda 21 tablet bulunur. Bazı OKS hapları içinde ise 28 adet tablet vardır ve bunlar hiç ara vermeden kullanılmaktadırlar.
• İçinde bulunan 21 tabletin bitiminden sonraki bir hafta ilaç alınmaz.
• Her kutu bittikten gün sonra normal adet görülür.
• İkinci ve daha sonra devam eden kutularda, kutuya adetin kaçıncı günü başlandığı önemli değil; daha önce belirtildiği gibi 7 gün aralar ile başlanması önemlidir.
• İki kutu arasında mutlaka adet görülmelidir. Adet görülmezse yeni kutuya başlanmamalı ve öncelikle bir gebelik testi yapılmalıdır.
• Özellikle penisilin grubu gibi daha pek çok antibiyotik doğum kontrol haplarının etkinliğini azaltıp gebeliklere yol açabilir. Belli bir nedenden ötürü bu tür antibiyotikler kullanılacakça aynı anda ilave bir korunma yöntemi de uygulanmalıdır.
• Bir tane hap alınmayıp unutulursa ve bir gün sonra hatırlanırsa hemen unutulan hap alınır. O gün içinde normal vakitte sıradaki hap da alınarak kutuya devam edilir. İlaç üç günden daha fazla unutulursa kalan tabletler yine düzenli olarak alınmaya devam edilir, ancak o ay prezervatif gibi ek bir korunma yöntemi uygulanmalıdır.
• Doğum kontrol haplarına düşük veya kürtajdan hemen sonra başlanabilir. Ancak kombine doğum kontrol hapları (progesteron ve östrojen içerenler) anne sütünü azaltabileceklerinden doğumdan hemen sonra ve emzirme döneminde kullanılmamalıdır.
• Emzirme döneminde doğum kontrol hapı olarak "sadece progesteron içeren doğum kontrol hapları (minipill’ler)" tercih edilebilir. Minipill’ler kullanılacaksa hep aynı saatte almaya dikkat edilmeli, 3 saatten fazla olan gecikme durumlarında korunma için 48 saat boyunca ilave bir yöntemle korunma sağlanmalıdır.
• Emzirmeyi düşünmeyenlerde ise doğumdan 6 hafta sonra kombine haplara başlanabilir. Daha önce başlandığında damar içi pıhtılaşma sorunları oluşabileceğinden lohusalık döneminde kullanılması önerilmemektedir.

Ancak unutulmamalıdır ki doğumdan sonra yeni bir hamilelikten korunmaya başlamaya; düzenli emzirenlerde anneler doğumdan sonra 3 ay, emzirmeyen anneler ise en geç 3 hafta sonra geçmelidirler.

Kimler İçin Doğum Kontrol Hapı Kullanımı Sakıncalıdır?

• Tromboflebit (damar içi iltihabı) öyküsü olanlarda,
• Şüpheli meme kanseri durumunda,
• 35 yaş üzerinde olan ve sigara içen kadınlarda,
• Karaciğer hastalığı olanlarda,
• Gebelik şüphesinde,

Nedeni belirsiz adet kanaması düzensizliklerinde doğum kontrol hapları kesin olarak kullanılmaz !!!

Ayrıca migren, hipertansiyon, şeker hastalığı, depresyon, epilepsi, safra kesesi hastalığı, orak hücreli anemi, gebelikte karaciğerin tıkanma rahatsızlığı olmuş olanlar, SLE (Sistemik lupus eritematosus) hastalığı ile kanda trigliserid yüksekliği olanlarda başka yöntemlerle korunmalarında fayda vardır.

Myomu olanlar düşük dozlu hapları kullanabilirler. Düşük dozlu haplar myomu büyütmez.

Doğum Kontrol hapları Kimler İçin En Uygundur?
Doğum kontrol hapları; daha önce doğum yapmamış, yeni evli olup hemen çocuk istemeyen çiftler için en uygun seçenektir.  Bilinenin aksine bir süre kullanılıp bırakıldıktan sonra (bu süre yıllar da olabilir) asla kısırlık yapmazlar.  

Hatta biz çoğu zaman kısırlık tedavisine başlamadan bir kaç ay öncesinden itibaren hormonal durumu düzenlemek amacı ile doğum kontrol haplarını kullanabilmekteyiz.

Doğum Kontrol Haplarının Diğer Yararlı Etkileri
Doğum kontrol haplarının, etkin doğum kontrolü olmasının dışında diğer bazı avantajları da tespit edilmiştir. Bunlar:

• Adet kanamasının miktarını azaltarak gereksiz kan kaybını önlerler. Fazla ve pıhtılı adet görmeyi (menoraji) tedavi edebilirler. Bu şekilde kansızlığı önler.
• Adet sancısı doğum kontrol hapı kullananlarda daha az sıklıkla görülür. Sancılı adet görme (dismenore) tedavisinde kullanılabilirler.
• Doğum kontrol hapları Premenstrüel Sendrom (PMS)  tedavisinde de kullanılabilmektedir.
• Adet düzensizliklerinde; adet düzenleyici olarak da hekimler tarafından reçete edilebilirler.
• 12 ay boyunca kullanımları ile rahim içi zarı (endometrium) kanserlerini %50 oranında azaltırlar.
• Epiteliyal tip yumurtalık(over) kanserlerini % 40 azaltırlar. Yumurtalıkların en sık görülen kanserleri epiteliyal tiplidir.
• En az 12 ay boyunca kullanıldıklarında cinsel yolla bulaşan hastalıkların rahim, tüp ve yumurtalıkları tutuluşunu % oranında azaltırlar. Çok sık partner değiştirenler doğum kontrol hapları ile birlikte kondom(kılıf) kullanabilirler.
• Doğum kontrol hapı kullananlarda yumurtalık(over) kistleri daha nadir olarak görülür. Hatta basit kistlerin tedavisinde de kullanılabilmektedir.
• Kullananlarda veya önceden kullanmış olanlarda; memenin fibrokistik hastalığı ve fibroadenomlar gibi iyi huylu (selim) meme hastalıkları daha az görülür.
• Polikistik Over Sendromu (PKO)  akne(sivilce), sebore ve yumurtalıkların kistik hastalıklarında da tedavi amacıyla kullanılabilirler.
• Kalın barsak kanseri üzerine koruyucu etkisi bulunmaktadır.
• Osteoporoz (kemik erimesi) durumunu bir ölçüde azaltırlar.
• Romatoid Artrit (Eklem romatizması) doğum kontrol hapı kullananlarda daha nadir görülür (%60 oranında azaltır).
• Doğum kontrol hapları sanılanın aksine hormon düzensizliği yapmaz, hatta olan hormonal düzensizlikleri azaltır.

Doğum Kontrol Haplarının İstenmeyen Etkileri

• Doğum kontrol haplarının en istenmeyen etkileri; içerdikleri estrojen hormonu nedeniyle damar içi pıhtılaşmaya (tromboflebit) eğilimi arttırmalarıdır. Bu durum teorik olarak her zaman olabilir, ancak günümüzde kullanılan düşük doz ilaçlar sayesinde çok nadir görülür hale gelmiştir.
• En sık görülen yan etkisi hafif bulantıdır. İlk günlerde olan ve genelde geçici olan bu durumda bulantı giderici ilaç kullanılabilir.
• İlk üç ayda hafif ara kanamaları (kırılma kanamaları) yapabilir. Bu da geçici bir durumdur. Üçüncü aydan sonra da bu durum devam ederse ilacı değiştirmek gerekebilir. Bu durum, vücut ilaca uyum sağladıktan sonra genellikle bir kaç ay içinde kaybolur. Devam eden kanamalarda doktorunuza başvurunuz.
• Genellikle adet kanamasının miktarı ve süresi kısalır. Aslında bu, istenen bir etkidir. Bu şekilde kan kaybı ve dolayısıyla demir eksikliği anemisi riski azalacaktır.
• Ağrı kesicilere cevap vermeyen baş ağrısı, görme bozukluğu, göğüs ağrısı, bacaklarda şişme ve ağrı, karın ağrısı gibi durumlarda ilaç alımı kesilip doktorunuzu arayınız.
• Uzun süre doğum kontrol hapları kullanılırsa, ilaç kullanımı kesildiğinde bir süre adet görmeme problemi (amenore) yaşanabilir. Bu durum ilk üç ayda sıklıkla kendiliğinden ortadan kalkar.
• Doğum kontrol haplarının kadın üreme sisteminde kalıcı bir hasar bırakmaları veya kısırlığa sebep olmaları söz konusu değildir.
• Doğum kontrol hapları rahim ağzı(cerviks) kanserlerini artırabilir. O yüzden yılda bir kez smear (rahim ağzı kanser tarama) testi yaptırılmalıdır. Eğer 5 yıl ve üzerinde bir kullanım veya çok eşlilik söz konusu ise 6 ayda bir smear testi önerilmektedir.
• Doğum kontrol hapları "Hepatocelluler Ca" denilen iyi huylu karaciğer kanserleri arttırabilir veya büyütebilirler. O yüzden kullanılırken karaciğer enzimlerine yılda en az bir kere bakılmalıdır. Bu da çok nadir olarak görülen bir yan etkidir.
• Doğum kontrol haplarının düzenli kullanımı ile pratikte gebelik oluşmaz. Ancak ilacın alınmaması, ilacın son kullanma tarihinin dolmuş olması, beraberlerinde antibiyotiklerin alınması veya barsaktan emilimini azaltan (yumuşatıcı veya ishal yapıcı) bazı ilaçlarla birlikte kullanımı, aşırı ishal gibi durumlarda gebelik oluşabilmektedir.
• Doğum kontrol hapını uzun bir süre kullanıp bırakan kişilerde ikiz gebeliklerin görülme şansı artar.
• Diğer olumsuz etkiler: Safra kesesi hastalıları ve taşlarında artma, kolestatik sarılık, bulantı, memelerde hassasiyet, Chloasma (yüzde maske şeklinde renk koyulaşması), mental depresyon, libido kaybı (cinsel isteksizlik), kilo alma, özellikle B6 ve diğer B vitaminlerinde, C vitamininde ve folik asitte azalma yapabilir.

Tüm bu olumsuz etkiler kişilerin bünyesine bağımlıdır ve her zaman ortaya çıkmaz.

Doğum kontrol hapları yaz aylarında kullanılacaksa yüze güneşten koruyucu kremler sürülmelidir. Aksi halde gebelerde de görülen "Chloasma" olarak tabir edilen yüzde maske şeklinde kahverengi lekeler oluşabilir.

Doğum kontrol hapları kullanımında görülen depresyon yani içe çökkünlük hali genelde B6 vitamini (pridoksin) eksikliğine bağlıdır. Bunun için tedavi amaçlı B6 vitamini verilebilir. Yine de çok nadiren bu şikayet artıp devam edilebilir ve ilacın kesilmesi gerekebilir.

Doğum kontrol hapı içerisindeki estrogenler vücutta su tutucu, progesteron ise iştah açıcı etkiye sahiptir. Bu etkiler kişiden kişiye değişiklik gösterir. Kilo alımı özellikle iştah artmasına bağlı olarak gelişir. İrade ile iştahın baskılanması ile bu problem ortadan kalkar.

Göğüslerdeki hassasiyet (mastalji) de yine vücutta su tutucu etkiye bağlıdır. Fazla tuzlu yemek bu şikayetleri arttırır.

Doğum kontrol hapı alanlarda vücutta C ve B grubu vitaminlerde bir miktar eksiklik oluşabilir. Ancak yeterli ve düzenli beslenenlerde ek olarak vitamine gerek yoktur.

Düşük doz doğum kontrol hapları hipofizdeki mikroadenomları büyütmez ve yine rahimdeki myomların büyümesi üzerine de etkili değildir.

Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Gebelik Oluşursa…
Doğum kontrol hapı kullanırken istenmeyen bir gebelik oluşursa ve fark edilmeden ilaç kullanımına devam edilirse bebekte bir sakatlık görülme şansı % arasındadır. Bu oranda aslında normal bir gebeliğin riskinden çok yüksek sayılmaz.

Daha önceden "VACTERL Komplex" denilen ve pek çok sakatlıklarla seyreden bir durumun oluşabileceği iddia edilmiş olsa bile günümüzde bunun pek pratikte izlenmediği daha sonraki çalışmalarda ifade edilmiştir.

Doğum kontrol hapına  başlamadan (OKS öncesi) önceki tetkikler nelerdir?

• Tansiyon takibi
• Tam idrar testi
• Meme muayenesi
• Karaciğer muayenesi
• Jinekolojik muayene
• Cervicovaginal Smear Testi(CVS, Rahim ağzı kanser tarama testi)
• Karaciğer fonksiyon testleri
• Açlık kan şekeri ve gerekirse glukoz tolerans testi

Tüm bu tetkiklerin doğum kontrol hapına başlamadan önce yapılmasında fayda vardır. Ayrıca rutin olarak yılda bir kez bu testler tekrarlanmalıdır.

Smear testi normalde yılda bir kez tekrarlanması gereken bir tarama testidir. Ancak çok sık cinsel partner değiştirenlerle doğum kontrol hapını 5 yıldan uzun süredir kullananlarda 6 ayda bir tekrarlanmasında fayda vardır.

Smear Testi ile ilgili bilgiler için tıkayınız  >>>


DOĞUM KONTROL HAPLARI HAKKINDA 
Sizden En Sık Gelen Sorular ve Cevapları

Doğum kontrol hapları bilinenin aksine pek çok olumlu etkilere sahip hormonal ilaçlardır.

Pek çok kişi özellikle basında nadiren de olsa çıkan haberler sonrasında hormon içeren ilaçlardan uzak durmaktadır.

Biz bu bölümde sizden gelen ve en çok merak edilen soruların cevaplarını bu bölümde yayınlıyoruz.








Doğum kontrol hapları kısırlık yapar mı?
Hayır.  Doğum kontrol hapları kısırlık yapma etkisi asla olmamaktadır; uzun yıllar kullanımdan sonra dahi kısırlık yapıcı bir etki ortaya çıkmaz. Hatta tüp bebek ve aşılama tedavilerinden önce belli bir süre doğum kontrol hapları kullanımı ile tedavilerdeki gebelik şansı artmaktadır.

Doğum kontrol hapları bırakıldıktan ne zaman sonra gebe kalınabilir?
Hemen.  Doğum kontrol hapları kullanımını bıraktıktan hemen sonra gebe kalabilirsiniz. Diğer bir deyiş ile gebe kalma olasılığı ilacınızı kullanmayı kestikten hemen sonra başlamaktadır. Hatta doğum kontrol haplarını bıraktıktan sonra hamile kalma şansınız da artmaktadır.

Doğum kontrol hapları kilo yapar mı?
Doğum kontrol hapları içinde estrojen ve progesteron hormonları bulunmaktadır. Estrojenin su tutucu, progesteronun bazı kişilerde da iştah açıcı etkileri bulunmaktadır.

Doğum kontrol hapları kullanırken vücudunuzda ödem oluşmaması için fazla tuzlu yememenizi ve iştahınızı kontrol etmenizi öneririz.

Uzun yıllar doğum kontrol hapları kullanan hastalarda dahi kişilerin kendilerine dikkat etmeleri durumunda kilo aldırıcı bir etki izlenmemiştir. Ayrıca son jenerasyon (yeni) bazı doğum kontrol haplarının su tutucu etkisi azaltılmıştır ve bu sorun açısından daha güvenli grupta yer almaktadır.

Doğum kontrol hapları tüylenme yapar mı?
Hayır.  Doğum kontrol hapları tüylenme yapmaz. Hatta tam tersi, tüylenmeyi azaltıcı etkilerinden dolayı tedavi amaçlı kullanılmaktadırlar. Bazı doğum kontrol hapları anti androjenik etkilerinden dolayı tüylenme tedavisinde oldukça etkilidirler.

Doğum kontrol hapları yumurtalık kisti yapar mı?
Hayır. Tam tersi bazı iyi huylu (folikül kistlerinin) tedavisinde doğum kontrol hapları kullanılmaktadır.

Doğum kontrol hapları çikolata kistleri olanlarda tedavi amaçlı kullanılır mı?
Evet.  Hem çikolata kistlerinin baskılanması hem de endometriosis hastalığına bağlı sancılı adet görme (dismenore) tedavilerinde doğum kontrol hapları kullanılmaktadır. Ancak çikolata kistlerindeki etkinlikleri yumurtalığın basit (folikül) kistleri kadar fazla değildir.

Doğum kontrol hapları adet öncesi gerginliği azaltabilir mi?
Evet.  Adet öncesi gerginlik sendromu (PMS) yumurtlama fonksiyonu ve hormonal değişikliklere bağlı gelişen bir durumdur. Doğum kontrol hapları ile yumurtlama işlevinin baskılanması adet öncesi gerginlik sorununda da çare olabilmektedir.

Doğum kontrol hapları kanser yapar mı?
Hayır.  Tam tersi şekilde doğum kontrol hapları iyi huylu meme kanseri, yumurtalık ve rahim kanseri görülme sıklığını belirgin derece azaltmaktadır.

Diğer taraftan HPV (human papilloma virus) taşıyıcısı olanlarda rahim ağzı (serviks) kanseri görülmesini hafif düzeyde arttırabilir. Bu nedenle doğum kontrol hapı kullanan bayanların yılda bir kez smear testlerinin yapılmasını önermekteyiz.

Doğum kontrol hapları hormonal bozukluk yapar mı?
Hayır.  Doğum kontrol hapları hormonal bozukluk oluşturmaz, tam tersi hormonal dengesizlik varsa bunu düzenler. Bu nedenle bazen kısırlık tedavileri öncesinde ay süre ile doğum kontrol hapları kullanılabilir.

Doğum kontrol hapları cinsel isteksizlik yapar mı?
Bazen.  Bazı kişilerde SHBG artışına bağlı kanda “testosteron” hormonu azalmasına bağlı libido kaybı (cinsel istek azalması) sorunu ortaya çıkabilir. Bu nadir görülen bir durumdur.

Doğum kontrol hapları melankoli ve depresyon yapar mı?
Bazen.  Bazı kişilerde doğum kontrol hapları kullanımına bağlı kanda B6 vitamin eksikliğine bağlı olarak depresyon ve melankoli durumları ortaya çıkabilir. Bu kişilerde doğum kontrol hapları ile kombine olarak (eş zamanlı şekilde) B1, B6 ve B12 vitaminleri içeren haplar verilebilir.

İleri depresyon (major depresyon) sorunu olan kadınlara doğum kontrol hapları önerilmemektedir.

Tedavi amaçlı doğum kontrol hapları ne için kullanılır?
Yumurtalık kistlerinin tedavisinde, tüylenme (hisutism) tedavisinde, adet sancısını azaltmak için, adet öncesi gerginliğin azaltılması için, adetlerin uzun sürmesi ve pıhtılı gelmesi ile buna bağlı olarak gelişen kansızlığın tedavisinde, adet düzenleyici olarak, bazı hormonal düzensizlikleri dengelemek amacıyla, poliksitk over (PCO) sendromuna, endometriosis hastalığında, yumurtalığın çikolata kistlerinin baskılanması amacıyla doğum kontrol hapları verilebilir.    

Hangi doğum kontrol hapını kullanmamı önerirsiniz?
Kişiye en uygun doğum kontrol hapı ancak bir jinekologun önerisi ile olmalıdır. Değişik hormonlar içeren ve değişik dozlardaki doğum kontrol haplarından kişiye en uygununu seçerek vermek son derece önemldir. Bu nedenle arkadaşınızın kullandığı gebelik önleyici hap sizin için uygun olmayabilir.

Uygun doğum kontrol hapını seçmek, ayrıntılı bir şekilde bilgilenmek için öncelikle bir jinekolojik kontrolden geçmenizi öneririz.

Erkekler için doğum kontrol hapları var mıdır?
Hayır.  Bu konuda bazı bilimsel çalışmalar olmasına rağmen günümüzde erkeklerin kullanabileceği doğum kontrol hapları bulunmamaktadır.

Erkeklerin uygulayabileceği aile planlaması yöntemleri arasında prezervatifler, vazektomi ve geri çekme methodları yer almaktadır.

Gebelik önleyici vajinal halka nedir?
Aynı doğum kontrol hapı gibi etkinlik gösteren, ancak adetin ilk günü vajina içerisine yerleştirilen ve "Nuvaring" adı verilen gebelik önleyici vajinal halka yeni jenerasyon bir aile planlaması yöntemidir.

Adetin günü elle kolay bir şekilde çıkarılmaktadır. Bu şekilde gebelikten korunma sağlar.

Nuvaring hakkında ayrıntılar  >>>

Hormonal acil gebelikten korunma yöntemleri:
Ertesi Gün Hapları (Preven ve Norlevo)  >>>