Dudakta Iltihaplı Yara

Ağız kenarlarında kuruma, çatlama yara ve enfekteler genellikle Angular Cheilitis olarak tanımlanır. Bu durum ağzın bir ya da iki köşesinin iltihaplanmasını ifade etmektedir. Ağız kenarlarında pullanma, kaşıntı, kabarcıklar, kanama ve kaşıntılı semptomlara yol açar. Ayrıca ağız köşelerinde acı ve yanma hissi ile birlikte ağızda kötü bir tada neden olur. Yerine tam oturmayan takma dişler, dudakları yalama, ağızdan nefes alma, güneşe maruz kalma, sigara ve küçük travmalar sonucu gelişebilirler. Dudak yaraları vitamin eksiliği, kozmetik ürünler ve zayıf bağışıklık sistemi gibi birçok nedenden kaynaklanmaktadır.

AĞIZ KENARINDAKİ YARALAR NEDEN OLUŞUR?

Dudak kenarı yarası neden olur sorusu ağız kenarında yara şikayeti olan kişiler tarafında merak konusudur. Ağız kenarında çatlaklar ve buna bağlı olarak acı hissi meydana gelmesi demir, B vitamini eksikliği ve çinko eksikliğini kapsayan vitamin eksikliklerinden dolayı ortaya çıkmaktadır. Özellikle dudaklarınızdaki solgunluk demir eksiliğinden kaynaklanmaktadır. Bunun dışında dudak çevresinde uçuklar da yaygın görülen bir durumdur. Kullanılan kozmetik ürünlerdeki kimyasallar, rüzgar ve güneş gibi çevresel faktörler dudak kenarında yaralara neden olmaktadır. Bunlar arasında en kötüsü de dudak kanseri riskidir. Dudak kanseri, kabuklanan bir yara şeklinde kendini gösterir. Giderek büyür ve dudağın neredeyse tamamını kaplar. Nadir görülen bir durum olsa da ölüme neden olabilen bir kanser türü olarak karşımıza çıkar. Bu nedenle dudak yaralarının küçümsenmemesi gereken bir durum olduğu unutulmamalıdır.

DUDAK KURULUĞU HANGİ HASTALIĞIN HABERCİSİ?

Bir diğer adı ile kserostomi olarak ifade edilen ağız kuruluğu bazı ilaçların yan etkileri, kanser tedavileri, sinir hasarı ya da dehidrasyon (aşırı susuzluk) nedeniyle meydana gelmektedir. Ayrıca tükürük bezlerinin ameliyat ile alınması, sigara kullanımı ve ağızdan nefes alma ağız kuruluğuna neden olmaktadır. Ağız kuruluğunun neden olduğu rahatsızlıklar ise şunlardır:

• Boğazda kuruluk hissi
• Ağızda yaralar, dudak çatlakları ve ağız kenarında ayrılmalar
• Boğaz ağrısı, ses kısıklığı
• Ağız kokusu
• Sık sık su içme isteği
• Ağızda, dilde karıncalanma ve yanma hissi

DUDAKLAR NEDEN KIRMIZILAŞIR?

Kırmızı dudaklar oldukça çekicidir. Aynı zamanda vücudunuzun aşırı ısınmasından kaynaklanan bu duruma bazen, ağız kokusu da eşlik edebilir. İştah artışına da neden olur. Dudaklarınızda aşırı kızarma ve buna bağlı olarak yanma hissi de var ise konuyla ilgili olarak doktorunuza başvurabilirsiniz.

DUDAK KENARINDAKİ YARALARA BİTKİSEL ÇÖZÜMLER

Dudak kenarı yarasına ne iyi gelir sorusu bu yaralardan muzdarip kişiler tarafından merak edilmektedir. Dudak yarasına iyi gelen doğal birçok yöntem bulunmaktadır. Bu uygulamalar aynı zamanda kimyasal içermediklerinden gönül rahatlığı ile de uygulamanıza olanak sağlar. İşte dudak kenarındaki yaralara iyi gelen bitkisel çözüm yöntemleri:

• Mikroplar ya da akne nedeni ile sık sık dudak yaraları ve bu bağlamda iltihaplanmalar meydana gelir. Ayrıca yaraların meydana geldiği dudaklarda gerilmeler ve çatlamalar kaçınılmazdır. Bu noktada yararlanabileceğiniz doğal yöntemlerin başında zeytinyağı gelmektedir. Dudağınızı en iyi şekilde nemlendirmek, acı hissini azaltmak ve yaraları tedavi etmek için günde 2 defa zeytinyağı uygulayabilirsiniz.
• Dudak kenarlarında rahatsız edici yaralar için kullanabileceğiniz iyi bir nemlendirici ise vazelindir. Yaranın üzerine dakika nazikçe masaj yaparak uygulayabilirsiniz.
• Dudaklarda yara oluşmasının nedenlerinden biri de dudaklarda ölü hücre birikmesidir. Zamanla biriken bu ölü deriler atılmadığında dudaklarda pürüzlü bir görünüme ek olarak yaralar oluşabilir. Bu bağlamda dudaklarınıza uygulayacağınız peeling yöntemi pürüzsüz ve bakımlı dudaklara sahip olmanıza yardımcı olurken yara riskini de ortadan kaldırmaktadır. Bunu için şeker ile dudaklarınızı nazikçe ovmanız gerekiyor, ancak şeker yapısı ile dudaklarınızda acı hissine neden oluyorsa biraz bal ilave ederek ovma esnasında meydana gelecek acı hissini en aza indirebilirsiniz.
• Dudaklarınızdaki yaraları gidermek, daha parlak ve canlı dudaklara sahip olmak istiyorsanız haftada en az 2 defa E vitamini yağı uygulayabilirsiniz.
• Doğal aloe vera jeli dudaklardaki yaraları ortadan kaldırmaya yardımcı olur. Aynı zamanda iltihap oluşumunun önüne geçer. Dudaklarınızı derinlemesine nemlendirmekte de üstün bir yeteneğe sahiptir. Bu açıdan aloe vera jelini bitkiden çıkarın ve dudaklarınıza uygulayın.
• Düzensiz beslenme ve vitamin eksikliklerinden kaynaklanan dudak yaralarında kullanabileceğiniz diğer bir yöntem ise karbonattır. Bir miktar karbonotu yaranın olduğu bölgeye sürün ve nazikçe ovun. Bu yöntem sayesinde dudak yaralarınızın hızlı bir şekilde iyileşmesini sağlayabilirsiniz.

Ağız Yarası Nedir? 

Ağız yarası denildiğinde dudak, dil ve dil altı, damak, diş etleri ve yanakların iç kısmında gelişen mukozal hasarlardan bahsedilmektedir. Sıcak madde tüketimi ya da yanlışlıkla ısırma sonrasında kendiliğinden geçen basit hasarlar olabileceği gibi uçuk şeklinde virüslere bağlı olarak ortaya çıkan ağrılı yaralar görülebilir. Ağız içinde en sık görülen lezyonlardan bir tanesi aft ya da aftöz ülser olarak tanımlanan patolojilerdir. Üzeri genellikle beyaz, iltihaplı görünümlü ve oldukça ağrılı lezyonlardır. Özellikle gribal enfeksiyonlar sırasında sıklıkla ortaya çıkan aftlar genellikle bir kaç gün içerisinde kendiliğinden iyileşir. Sık tekrarlayan, geçmesi uzun süren aft varlığında genellikle altta yatan ve immün sistemi baskılayan hastalıklar mevcuttur. Bu gibi durumlarda bu hastalıklara yönelik olarak tıbbi tetkikler yapılmalıdır. Diş eti hastalıkları ve diş apseleri de ağız yaralarına sebep olabilir. Ağız yaralarının kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görüldüğü izlenmiştir.

Ağız Yarası Çeşitleri Nelerdir?

Ağız yaraları değişik şekillerde ortaya çıkabilir. Farklı şekillerdeki lezyonlar farklı hastalıkların habercisi olabilir. 

• Aft (Aftöz Ülser): Üzeri beyaz, etrafı kırmızı ağrılı yaralardır. Genellikle ağız içinde yerleşir, dudaklarda görülmez. Küçük, büyük ya da kümeler halinde izlenebilir. Sık sık tekrarlayan aftlar bağışıklık sisteminde bir bozukluk zemininde gelişir.
• Uçuk: Herpes simplex virüsü tarafından oluşturulan, genellikle dudakta dudağın etrafında izlenen ağrılı, içi sıvı dolu kabarık lezyonlardır. Daha önceden vücutta bulunan ve latent kalmış Herpes simplex virüsünün özellikle gribal enfeksiyonlar sırasında, vücudun bağışıklık sistemi zayıfladığında sebep olduğu yaralardır.
• Pamukçuk: Kandidiyazis olarak da bilinen Candida albicans adı verilen bir mantar türü tarafından oluşturulan lezyonlardır. Mukozada sarı - beyaz yumuşak ağrısız lezyonlardır. Genellikle bebeklerde, takma diş sahibi bireylerde ya da bağışıklık sistemi baskılanmış hastalarda görülür.  
• Lökoplaki: Beyaz, kirli beyaz bazen sarımtırak etraf mukozadan hafif yüksek, üzeri düz veya pürtüklü olabilen lezyonlardır. Dilde ya da ağız mukozasında görülebilirler. Çoğunlukla sigara içimi ve dumansız sigara kullanımı sebebi ile geliştiği düşünülmektedir. Bunlar kesildiğinde lökoplaki genellikle sona erer.
• Eritroplaki: Lökoplakide tarif edilen yaraların kırmızı renkli olanıdır.
• Liken Planus: Özellikle dilde görülen dilden kabarık morumsu lezyonlardır.

Ağız Yarası Belirtileri Nelerdir?

Ağız yarası belirtileri şu şekilde sıralanabilir:  

• Ağız içinde etraf dokudan daha kızarık ya da beyaz görünümdeki yaralar.

• Lezyonda iltihaplanma

• Yara bölgesinde şişkinlik, ağrı ve hassasiyet

• Lezyona bağlı ağrı ve batma hissi nedeniyle konuşma ve çiğnemede güçlük

• Diş fırçalama sırasında ağrı

• Ağrı nedeniyle iştah azalması

Geçmeyen Ağız Yarası Neden Olur?

Ağız yaraları genellikle gün içerisinde kendiliğinden geçer. Bazı durumlarda 10 güne kadar uzayabilen lezyonlar görülebilir. Eğer bu süre zarfında ağız yaraları geçmiyorsa veya sık sık tekrarlayan ağız yaraları mevcutsa altta yatan diğer sebepler araştırılmalıdır. Beslenme yetersizlikleri ve başta C vitamini olmakla birlikte diğer vitamin eksiklikleri ya da sigara kullanımı tekrarlayan ağız içi yaralara sebep olabilir. Bağışıklık sistemini baskılayan hastalıklarda da tekrarlayan yaralar görülebilir. Romatizmal bir hastalık olan Behçet Hastalığı'nın ana bulguları arasında ağızda tekrarlayan aftöz ülserler yer almaktadır.

Hamilelikte (Gebelikte) Ağız Yarası

Gebelik sırasında vücutta hormonal aktivite artmaktadır. Özellikle öztrojen hormonunun etkisiyle hamile kadınlarda diş eti problemleri ve diş eti iltihapları oluşumu sıklıkla gözlenir. Diş etleri hassastır, çabuk şişerler ve daha sık kanama izlenir. Bu durumlardan korunmak için gebelikte ağız ve diş bakımına önem gösterilmeli ve kesintiye uğratılmamalıdır.

Bebeklerde ve Çocuklarda Ağız Yarası

Normal doğumla dünyaya gelen bebeklerde doğum sırasında anneden bebeğe geçen mantar enfeksiyonlarına bağlı olarak ağız çevresinde veya ağız içinde yaralar görülebilir. Bağışıklık sistemi problemi olmayan bebeklerde bu lezyonlar kendiliğinden geçer. Ayrıca emen bebeklerde ağız içinde pamukçuk denilen beyaz lezyonlar görülebilir. Ağız ve diş bakımını yeterli düzeyde yapmayan ve ağız hijyeni bozuk çocuklarda da pamukçuk görülebilir. Çocuklarda ateşli hastalıklar sırasında nadiren de olsa uçuk izlenebilir. 

Ağız Yarasına Ne İyi Gelir?

Ağız yaraları genellikle doğal maddelerle gargara yapılarak iyileştirilir. Ağız yarası nasıl geçer sorununa cevap arayan insanoğlu çok eski zamanlardan beri doğal yöntemlerden faydalanmaktadır. Doğal yöntemlerle geçmeyen ağız yaraların tedavisinden antibiyotik ya da antiviral ajanlardan faydalanılabilir. Dudakta gelişen uçukların tedavisinde antiviral madde içeren kremler fayda sağlayabilir. Ağız yaralarını iyileştirebilecek bir takım doğal maddeler şunlardır. 

Karbonat

Ağızda ortaya çıkan lezyonlar için karbonat sıklıkla kullanılır. Karbonatın iltihapları azaltmaktaki etkisi ile hem yara iyileşir hem de ağrı diner. Bir çay kaşığı karbonat ile bir miktar ılık su karıştırılarak macuncu bir kıvamda hazırlanan karışım yaranın üzerine sürülerek bir süre lezyon üzerinde bekletilmelidir. Daha sonra bu karışım temiz ılık suyla durulanmalıdır. 

Tuz

Tuzlu su ile gargara ağız yaralarının tedavisinde fayda sağlayabilir. Tuz aynı zamanda aft ağrısını da hafifletir. Yarım bardak ılık suda bir çay kaşığı normal ev tuzu eritilir ve bu suyla günde birkaç kere hatta birkaç saatte bir bu suyla, yutmadan  saniye gargara yapılabilir.  

Karanfil yağı 

Karanfil yağının ağrı dindirici özelliği bulunmaktadır. Çok ağrılı olabilen ağız içi aft benzeri lezyonlarda ağrıyı hafifletmekte kullanılabilir. 

Aloe Vera

Aloe vera bitkisinin jeli doğrudan aftın üzerine uygulanarak ağrıyı azaltmakta ve iyileşme sürecini hızlandırmakta kullanılabilir. Aloe vera suyu da aynı etkiyi gösterir. Ayrıca çatlamış dudaklar ve uçuk gibi diğer ağız lezyonlarında da faydalı olduğu izlenmiştir. 

Meyan Kökü

Meyan kökünün doğal iyileştirici özellikleri, ağız yaralarında da olumlu sonuçlar verir.

Hindistan cevizi yağı

Hindistan cevizi yağı doğal bir antimikrobiyal maddedir. Susam yağı veya diğer yenilebilir yağlarla karıştırılarak kullanılacak hindistan cevizi yağı gargarası ağız yaralarının tedavisinde çok eski zamanlardan beri kullanılan bir uygulamadır. 

Ada Çayı

Bilinen en eski mikrop öldürücü bitkilerden olan ada çayı, ağız yaralarının tedavisinde de kullanılabilir. Kolaylıkla her yerde bulunabilen yaprak şeklindeki ada çayı, sıcak suda demledikten sonra gerek gargara yaparak, gerekse de ağız içinde bir miktar tutup içerek kullanılabilir. Ada çayı gargarası ağız içi hijyeni sağlayarak hem iltihaplanmayı azaltır hem de ağrı sağaltımında faydalı olur. 

Bahsedilen doğal yöntemlerle geçmeyen ya da sık sık tekrarlayan ağız yaraları daha ciddi hastalıkların habercisi olabilir. Böyle bir durumda bir kulak burun boğaz uzmanı ya da diş hekiminden randevu almayı ihmal etmeyiniz.