Dünyada Dinozor Varmıdır
kaynağı değiştir]
Dinozorların ilk olarak ne zaman toplumların ilgisini çektiği bilinmiyor ancak Antik Çağ'dan başlayarak belli varsayımlarda bulunulabilir. Bazı tarihçiler ve paleontologlar geç Kretase döneminin Kampaniyen aşamasında yaşamış Protoceratops'un fosilleri bulunduğunda, bunların Greko-Romen kültürde yansımasını bulmuş olabileceğine inanıyorlar. Muhtemelen bu kalıntıların bulunması ve onların dönemin insanlarınca masalsı yaratıklar olarak adlandırılması söz konusudur (Griffin, Zümrüdüanka kuşu vb).[4]
Yeni Çağ dolaylarında artık modern bilimin ayağa kalkmaya başladığı zamanlarda eksik keşifler yapılmıştır. 'da Oxford Üniversitesi'nde görevli bir rahip olan Robert Plot, bir dinozora ait olduğu bugün bilinen bir uyluk kemiğini Roma döneminden kalma savaş filine ait bir kalıntı sanmıştır. Örnekler çoğaltılabilir; ancak dinozorların ve doğa bilimlerinin doruk noktası asrın başlarıdır. İlk olarak dinozorların ciddi bilimsel araştırmaların konusu olması İngiliz doğa bilimci Richard Owen'in katkısıyla oldu, çünkü dinozor terimini ortaya koyan kendisiydi[5]. Bilimsel anlamda incelenen ilk dinozor fosili ise Megalosaurus'tur, bu orta Jura dönemi etçili, William Buckland tarafından bulunmuş ve tanımlanmıştır.[6] Tanımlanan ikinci dinozorsa yılında Gideon Mantell'in keşfettiği İguanodon'dur, cins yılında Mantell tarafından resmi olarak tanımlanmıştır.[7] Bilimsel anlamda son yılda bir avuç eksik numuneyle başlayan dinozorları tanımlama süreci bugün en az cins ve neredeyse türle çok büyük bir sayıda temsil edilmeye başladı. Bu geniş canlılar grubunun da hâlâ daha yeni bulgularla değişebilecek bir evrim süreci vardır.[8]
Avrupa'da bu gelişmeler ve keşifler yapıldıktan sonra paleontoloji bilimi Amerika kıtasındaki çalışmalarla daha da genişlemiştir. Bilhassa Avrupa'da eğitim almış, ama saha çalışmalarını Kuzey Amerika'da yapan iki önemli bilimsel kişilik Othniel Charles Marsh ve Edward Drinker Cope sahneye çıkmıştır. Bu önemli keşifler git gide ekol hâline gelmiş ve ikili etrafında rekabete dayalı bir bilimsel hareket başlamıştır. Hem Cope hem de Marsh arazi gezilerine çıkarak fosil ararlarken; bir süre sonra arazi çalışmaları için işçi ekipleri kurup başlarına asistanlarını geçirmişlerdir. İlerleyen zamanlarda, bulunan ve ulaştırılan fosilleri ofislerinde inceleme ve tasnif etme işlerini yürütmüşlerdir. Bu ikilinin rekabeti ise fikir ayrılıkları ve fosil alanları ile ilgili çatışmalar nedeniyle kavgaya dönüşmüş olup yılının ocak ayında bu kavga gazete manşetlerine düşmüş ve kamuoyunun taraf olduğu bir hadiseye dönüşmüştür. Bu bilimsel tartışma ise bilim tarihine "Kemik Savaşları" (İngilizce:&#;Bone Wars) olarak geçmiştir.[9]
Paleobiyoloji[değiştir kaynağı değiştir]
Paleontologlar, kafatası, üst kollar, kalçalar, uyluklar, incikler ve ayak bileklerindeki kemiklerdeki ayrıntılarla bir dinozoru diğer fosil hayvan türlerinden ayırt edebilirler. Dinozorların ayılar gibi düztabanlı değil, uzuvları dik ve parmak uçlarında yürüdüklerini biliyoruz. İncelenecek canlı örnekler olmadan vücutlarının nasıl çalıştığını bilmek çok zordur, ancak bu tür aktif hayvanlar neredeyse kesinlikle sıcak kanlıydı. Küçük türler muhtemelen kuşların ve memelilerin yaptığı gibi iç ısı üretti. Büyük olanlar geceleri serinleyemeyecek kadar büyüktü. Her iki tür de sıradan sürüngenler gibi soğukta tembelleşmedi, bu nedenle dinozorlar her zaman yiyecek aramaya veya bir eş bulmaya hazırdı.[13]