Dut Ile Ilgili Sözler

Dut ile ilgili atasözleri ve anlamları. İçinde dut kelimesi geçen atasözleri hangileridir? Dut ilgili olan cümle atasözleri nelerdir?

Atasözlerinin kim tarafından ne zaman söylendiği bilinmez. Atalardan günümüze kadar ulaşan, belirli bir yargı içeren, söyleyeni belli olmayan (anonim) düz konuşma içinde kullanılan sözlerdir. Atasözleri, geçmiş kuşaklardan süzüle süzüle günümüze kadar gelmiş özellikleri sözün içerdiği anlama göre değişir. Atasözü pek çok dalda eğitici yol gösteren, öğüt veren kalıplaşmış sözlerdir.

DUT İLE İLGİLİ ATASÖZLERİ VE ANLAMI

Sabırla koruk helva olur, dut yaprağı atlas
Sabretmesini bilen kişi olmayacak gibi görünen işlerde bile başarı kazanır.

Koz gölgesi kız gölgesi, söğüt gölgesi yiğit gölgesi, dut gölgesi it gölgesi
Ağaçların gölgeleri bile doğal özelliklerini yansıtır, koz, yani ceviz ağacının altında insan, herkesin peşinde koştuğu bir kızın yanındaymışçasına mutluluk duyar; söğüdün gölgesi, boylu boslu bir yiğidin güvenini kazanır; dut ise altına meyvelerini döktüğü için gölgesi çıkarcıların üşüştüğü bir yerdir.

Dut yaprağı açtı, soyun; döktü giyin
Dut ağacı yapraklanınca soğuklar biter, dut ağacı yaprağını döktüğü zaman soğuklar başlar; ona göre giyinmek lazımdır.

Dut kurusu ile yâr sevilmez
Ancak büyük fedakârlıklarla elde edilebilecek güzel bir şey, fedakârlık yapılmadan elde edilemez.

FARUK &#;ÜYÜN

Fatih’teki evimizin bahçesinde farkl&#; cinslerden iki dut a&#;ac&#; vard&#;. Tam bu zamanlarda yerlere çar&#;afl ar serdikten sonra gövdelerinden silkeleyerek bütün yaz boyunca gölgesinden yararlanaca&#;&#;m&#;z a&#;açlardan bir de hasat yapard&#;k… Tabii ki çok daha önce, dutlar daha olmadan dal&#;ndan kopar&#;p keyfini sürmeye ba&#;lard&#;m… &#;&#;te belki bu nedenlerle dut benim için, hep a&#;ac&#;ndan yenilecek bir meyve oldu, hiçbir zaman para vermeye k&#;yamad&#;m… Bu yüzden de art&#;k bahçeli bir evimiz olmad&#;&#;&#;ndan, içinde meyve a&#;açlar&#; olan eski kö&#;kler yerlerini apartmanlara b&#;rakt&#;&#;&#;ndan, hiç dut yiyemedi&#;im y&#;llar oldu…

Neyse ki bu sene verimli geçiyor; özellikle de karadut aç&#;s&#;ndan… Ege’de açt&#;&#;&#;m mevsimi Antalya’da sürdürdüm, geçti&#;imiz günlerde de Büyükçekmece’de yine a&#;ac&#;ndan yedim onlar&#;… Asl&#;nda dut olsun da beyaz&#;, karas&#;, hatta ender bulunsa da mor harelisi önemli de&#;il…

9 yüzy&#;ld&#;r Anadolu'da

Anadolu, dut merkezlerinden biri… Kadim dut ülkesi Çin’den XII. Yüzy&#;l'da buraya ta&#;&#;nm&#;&#;… Ama as&#;l amaç, meyvesi de&#;il, yaln&#;zca onun yapra&#;&#;n&#; yiyen ipekböce&#;i yeti&#;tirmekmi&#;… Bu arada tabii ki dutu da yenilmi&#;, pestili, pekmezi de yap&#;lm&#;&#;… Fazlas&#; kurutulmu&#;, öyle muhafaza edilmi&#;…

Büyük ipek ticaretinin d&#;&#;&#;nda kalan benim gibi merakl&#;lar da Bursa’da Koza Han’dan ipekböce&#;i kozas&#; al&#;p dut yapraklar&#;yla besleyerek kelebe&#;in ç&#;kmas&#;n&#; büyük bir merakla beklemi&#;ler… Duttan yararlanma alanlar&#; bununla da s&#;n&#;rl&#; de&#;il. Bizim evde oldu&#;u gibi dut yapraklar&#; kaynat&#;l&#;p suyu idrar söktürücü ve ate&#; dü&#;ürücü olarak içiliyor. Di&#; eti ve bo&#;azdaki iltihaplara iyi geldi&#;i dü&#;ünüldü&#;ü için karadutun yapraklar&#; ve kabuklar&#; kaynat&#;l&#;p elde edilen s&#;v&#; ile gargara da yapanlar var, anneannem gibi ba&#;&#;rsaklar iyi çal&#;&#;s&#;n diye sabah aç karn&#;na olgunla&#;m&#;&#; beyaz dut yiyip üzerine su içenler de Bilim biraz geli&#;meye ba&#;lay&#;nca gr. taze dutun 93 kalori oldu&#;u; demir ve B vitaminlerinin yan&#; s&#;ra 60 mgr. kalsiyum, 17 mgr. C vitamini içerdi&#;ini ö&#;rendik.

Atasözleri ve deyimlere fazlas&#;yla girmi&#;

Dut öyle hayat&#;m&#;za girmi&#; ki “dut gibi olmak” argoda çok sarho&#; olmak; utanmak, bozum olmak, mahcup olmak. “dut yemi&#; bülbüle dönmek” önce çok konu&#;urken sesi ç&#;kmaz olmak, konu&#;kanl&#;&#;&#;n&#; yitirmek; “dut yapra&#;&#; açt&#;, soyun; döktü giyin” dut a&#;ac&#; yapraklan&#;nca sohavalar &#;s&#;n&#;yor, yapra&#;&#;n&#; dökünce so&#;uyor demektir; “sab&#;rla koruk helva, dut yapra&#;&#; atlas olur” t&#;pk&#; ipekböce&#;inin dut yapra&#;&#;n&#; yiyerek büyüyüp ipek olacak kozas&#;n&#; ördü&#;ü gibi sab&#;r her &#;eyi çözer tad&#;nda atasözleri ve deyimler de dilimize yerle&#;mi&#;…

A&#;ac&#; da kullan&#;l&#;yor

Dutun a&#;ac&#;ndan da yararlan&#;l&#;yor. Örne&#;in müzik aleti yap&#;m&#;nda kullan&#;l&#;yor bu a&#;aç. Ayr&#;ca marangozluk, araba yap&#;m&#;, gömme süsü i&#;lerinde pek verimli oldu&#;u belitiliyor. Tabii yakacak olarak da yararlan&#;l&#;yor ama özellikle kasaplar&#;n dayan&#;kl&#;l&#;&#;&#; nedeniyle et kesme tahtalar&#;nda dutu tercih ettiklerini de duymu&#;tum…

Büyük sevdalar&#;n sembolü

Dut, mitolojiye de girmi&#; bir meyve: Tispe ile Piremus’un sevdas&#;n&#;n simgesi olmu&#;… Aileleri istemedi&#;i için gizli gizli bulu&#;an sevdal&#;lar bir gece ormanda bir a&#;ac&#;n alt&#;nda bulu&#;may&#; kararla&#;t&#;r&#;yor. Tispe, a&#;aca Piremus'tan önce var&#;nca av&#;n&#; yeni yemi&#; a&#;z&#; kanl&#; kocaman bir aslanla kar&#;&#;la&#;&#;yor. Korkarak kaçarken boynundaki e&#;arb&#; dü&#;ürüyor. Her &#;eyden habersiz olan Piremus randevu yerine geldi&#;inde &#;al&#;, a&#;z&#; kanl&#; aslan&#;n önünde görünce sevgilisini yedi&#;ini sanarak onsuz bir hayat dü&#;ünemedi&#;inden hançerini ç&#;kar&#;p gö&#;süne sapl&#;yor… Tispe korkusunu yenip geri döndü&#;ünde sevgilisini a&#;ac&#;n alt&#;nda gö&#;sünde hançerle görünce o da ayn&#; silahla ve ayn&#; nedenle can&#;na k&#;y&#;yor… &#;&#;te o günden bugüne o büyük sevda karadut a&#;ac&#;na ad&#;n&#; vermi&#;. Onun meyvelerinin Piremus’un kan&#;n&#;, yapraklar&#;n&#;n ise Tispe’nin gözya&#;lar&#;n&#; ta&#;&#;d&#;&#;&#; dü&#;ünülmü&#;. Kan&#;t&#; m&#;, karadut lekesini, yaln&#;zca karadut a&#;ac&#;n&#;n yapraklar&#; temizliyor… &#;nanmazsan&#;z deneyin!

Temel at&#;lmadan dikilir

Son olarak &#;unu da söylemeliyim ki a&#;aç kültü içerisinde kutsall&#;k atfedilen a&#;açlardan biri de duttur. Evin ruhu olarak nitelendirilen dut, huzurun, bereketin sembolü olarak kabul ediliyor. Bu nedenle de temel at&#;lmadan önce evlerin çevresine dikilen a&#;açlardan birisi de tarih boyunca dut oldu…