Eftalitler Kimdir
Tarih Dersi Tarih Öğretmeni" width="" height="">
Ak Hun İmparatorluğu (Bizans kaynaklarında Eftalit, Çin kaynaklarında Ak Hiung-nu, Hint kaynaklarında ise Sveta-Hūna olarak geçer), dördüncü yüzyılın başlarında Isığ Gölü çevresinde Avarlar'a bağlı yaşarlarken bu yüzyılın ikinci yarısında Maveraünnehir'e ve Toharistan'a yayılmış bir Türk devleti. Hindistan'daki Ak Hunlar altıncı yüzyılın ilk yarısından sonra tarih sahnesinden çekilerek yerli halk arasında kaybolmuşlardır.
AKHUN (EFTALİT) DEVLETİ BELGESELİ
Batı Ak Hunları ise, bir taraftan Orta Asya'da hâkimiyeti temin eden Göktürkler'in bir taraftan da İran'da hüküm süren Sasaniler'in arasında kalmışlar, iki taraftan saldıran kuvvetli düşmanları ile başa çıkamayarak yılında tarih sahnesinden silinmişlerdir. Hindistanı ele geçiren ve bu bölgenin en büyük hükümdarı kabul edilen kişi Mihiragula’dır. Türkleri Budizm tehlikesinden kurtarmıştır. İpek Yolunu ele geçirerek bu bölge ticaretinde söz sahibi olmuşlardır. Fakat bazı devletler bu duruma pekde sıcak bakmadılar. Özellikle Göktürk Hükümdarı İstemi Yabgu yeniden ipek yoluna hakim olmak için Akhunları ortadan kaldırmaları gerekiyordu bunun içinde Sasanilerle işbirliği yapmışlardır yapılan savaşlarda Akhunlar mağlup olmuşlar ve yıkılmışlardır. Eftalitler ile Türkiye Türkmenlerinden olan Abdallar arasında bağlantı kurulmaktadır.
Yönetim Anlayışları
z Hükümdarın tanrı tarafından verildiğine inanılırdı.
z Ülke ikiye ayrılıp yönetilirdi.
z Güneş doğudan doğduğu için doğu tarafı kutsal sayılır ve doğu tarafını yönetmek üstünlüktü. Batı tarafı asıl kağana bağlı olarak yönetilirdi.
z İslamiyet'ten önceki Türk devletlerinde taht kavgaları oluyordu. Bu da devletlerin kısa ömürlü olmasına neden oluyordu.
MAZDEK İSYANI'NDA AK HUNLAR yıllarında İran'da patlak veren Mazdek İsyanı'nın bastırılmasında Ak Hunlar etkin rol oynamışlardır.
Akhun hükümdarı Toroman Mazdek İsyanını bastırdıktan sonra Sasani Hükümdarı Kavad’ı tekrar tahta çıkarmıştır. |
Ak Hun İmparatorluğu Hükümdarları
Aksuvar ( - )
Toraman ( - )
Mihirakula ( - )
- yılları arasında kimin kağanlık yaptığı tespit edilememiştir.
seafoodplus.info UYARIYOR MAZDEK KİMDİR? Sasani İmparatorluğu’nda Şah I. Kavat döneminde proto-sosyalist Zerdüşt reformcu bir din adamıdır. Bazı kaynaklar asıl adının İnderazor olduğunu söyler. Peygamber olduğunu savunan Mazdek, kamu mülküyeti ve sosyal refahı arttırma programlarını uyguladı. Sasani İmparatorluğu döneminde yaşamış olan Medyalı devrimci bir düşünürdür.
Onun düşünceleri zamanında büyük yankılar yaratmış, Şah Kavad döneminde devrimci bir harekete dönüşmüştür. Aynı zamanda din adamları reisi olan Mazdek, Nuşirevan (Enuşirvan) tarafından oyuna getirilerek öldürülmüştür. (M.S. 'ler) Göğsüne kadar toprağa gömülen Mazdek'in Ölümünden sonra bütün Mazdek taraftarlarına katliam seferleri düzenlenmiş, Mazdek'in eşi Hürrem Rey tarafına kaçarak daha sonra Hûrremdîn’îyye adı altında ortaya çıkacak olan düşüncenin orada yayılması için uğraşmıştır. |
Yorumlar- Yorum Yaz
Tarihte kurulmuş 16 Türk Devleti ve kurucuları: Bilinen ilk Türk Devletleri ve ortak özellikleri
Türkiye Cumhuriyetin Cumhurbaşkanlığı forsunda yer alan 16 yıldız; Türklerin tarihte kurdukları 16 büyük Türk devletini temsil etmektedir. Büyük Hun İmparatorluğu’ndan başlayan bu 16 Türk devleti ve kurucuları kimlerdir? İşte, tüm detaylar…
İlk Türk Devletleri
Türkler; tarih sahnesinde çıktığı andan itibaren gerek Asya’da gerekse de Avrupa’da birçok devlet kurmuşlardır. Bu devletlerden ilki ise MÖ. yılında Orta Asya’da kurulmuş olan Büyük Hun İmparatorluğu’dur. Şimdi gelin hep birlikte; Büyük Hun Devleti’nden başlayarak kurulan ilk Türk devletleri ve başlıca özellikleri nelermiş bir göz atalım:
Büyük Hun İmparatorluğu (Asya Hun İmparatorluğu)
- MÖ ile MS. yılları arasında Orta Asya’da hüküm sürmüştür.
- Orta Asya’da siyasi birliği sağlamış olan ilk Türk devletidir.
- Teoman tarafından kurulmuştur.
- En parlak dönemini Mete Han döneminde yaşamıştır.
Ak Hun İmparatorluğu (Eftalitler)
- ile yılları arasında Afganistan ve Tacikistan coğrafyasına yaşamışlardır.
- Büyük Hun İmparatorluğu’nun ardından İpek Yolu’na hâkim olmayı başarmış ikinci Türk Devleti’dir.
Tabgaçlar
- ile yılları arasında Kuzey Çin’de yaşamışlardır.
- Budizm inancını benimseyen Tabgaçlar aynı zamanda Çin’de kurulmuş ilk Türk devletidir.
Avrupa (Batı) Hun İmparatorluğu
- ile yılları arasında hüküm sürmüştür.
- Kurucusu Balamir olan Avrupa Hun Devleti, Avrupa topraklarında kurulan ilk Türk devletidir.
- Attila döneminde en parlak çağlarını yaşamışlardır.
- Göktürk Devleti
- ile yılları arasında yaşamış bir devlettir.
- Türk adını kullanmış olan ilk Türk devletidir.
- Bumin Kağan tarafından kurulan bu devlet en parlak çağını Mukan Kağan döneminde yaşamıştır.
- yılında Batı ve Doğu Göktürk olarak ikiye ayrılmıştır.
- Göktürk (Kutluk) Devleti
- ile arasında yaşayan bu devletin kurucusu Kutluk Kağan’dır.
- Türk tarihinin en önemli eserlerinden bir tanesi olan Orhun Yazıtları bu dönemde yazılmıştır.
Uygurlar
- Kutluk Bilge Kül Kağan tarafından kurulan Uygurlar, ile yılları arasında varlığını sürdürmüştür.
- Moyen Çur dönemi en parlak çağıdır.
- Uygurlar, Türk tarihinde yerleşik hayata geçen ve “balık” adı verilen şehirleri kuran ilk Türk devletidir.
Hazarlar
- ile yılları arasında hüküm sürmüştür.
- Museviliği benimsemiş olan ilk Türk devletidir.
Türgişler
- ile yılları arasında yaşayan bu devletin kurucusu Baga Tarkan’dır.
- Baga Tarkan kendi adına para bastıran ilk Türk hakanıdır.
Karluklar
- ile yılları arasında yaşamış olan Karluklar, İslamiyet’i kabul eden ilk Türk boyudur.
- yılında gerçekleşen Talas Savaşı’nda, Müslümanlar ile birlikte hareket etmişlerdir.
Kırgızlar
- yılında kurulan Kırgızlar, yılına kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir.
- Manas Destanı ve Yenisey Yazıtları, Kırgızlara ait olan eserlerdir.
Oğuzlar
- Türk milletinin en büyük ve en kalabalık koludur.
- Dede Korkut Destanı Oğuzlara aittir.
Sabirler
- Anadolu’ya akınlar gerçekleştiren Türk boylarından olan Sabirler; Sibirya bölgesinde yaşamışlardır.
Avarlar
- yılında kurulan Avarlar, yılında yıkılmışlardır.
- Bayan Han liderliğinde kurulan Avarlar iki kez İstanbul’u kuşatmışlardır.
Bulgarlar
- ile yılları arasında hüküm süren Bulgarlar Kubrat tarafından kurulmuştur.
- Kubrat’ın ölümün ardından Tuna ve İtil Bulgarları olarak ikiye ayrılmışlardır.
- Tuna Bulgarları, Slavlar arasında asimile olmuşlar; İtil Bulgarları ise İslamiyet’i kabul etmiştir.
Kıpçaklar (Kumanlar)
- Doğu Avrupa coğrafyasına göç etmişlerdir.
- Macarların etnik yapısının oluşmasında etkili olmuşlardır.
Macarlar
- Arpad tarafından Orta Avrupa’da bir devlet kurmuşlardır.
- Hristiyanlığı kabul ederek asimile olmuşlardır.
Peçenekler
- Doğu Avrupa’da yaşamış olan Peçenekler; Rusların güneye inmesini engellemiştir.
- Malazgirt Savaşı esnasında saf değiştirerek Selçuklular tarafında geçmişlerdir.
16 Türk Devleti ve Kurucuları
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı forsunda yer alan 16 Türk devleti ve kurucuları kronolojik olarak şu şekilde sıralanmaktadır:
- Büyük Hun İmparatorluğu (MÖ – MS): Teoman tarafından kurulmuştur.
- Batı Hun İmparatorluğu (MÖ. 48 – MS. ): Hiung-Nu tarafından kurulmuştur.
- Avrupa Hun İmparatorluğu ( – ): Balamir tarafından kurulmuştur.
- Ak Hun İmparatorluğu ( – ): Aksuvar tarafından kurulmuştur.
- Göktürk Kağanlığı ( – ): Bumin Kağan tarafından kurulmuştur.
- Avar Kağanlığı ( – ): 1. Bayan tarafından kurulmuştur.
- Hazar Kağanlığı ( – ): Böri Şad tarafından kurulmuştur.
- Uygur Kağanlığı ( – ): Kutluk Bilge Kül Kağan tarafından kurulmuştur.
- Karahanlı Devleti ( – ): Bilge Kül Kadir Han tarafından kurulmuştur.
- Gazne Devleti ( – ): Alp Tigin tarafından kurulmuştur.
- Büyük Selçuklu Devleti ( – ): Tuğrul Bey tarafından kurulmuştur.
- Harezmşahlar Devleti ( – ): Kutbeddin Muhammed tarafından kurulmuştur.
- Altın Ordu Devleti ( – ): Batu Han tarafından kurulmuştur.
- Timur İmparatorluğu ( – ): Timur tarafından kurulmuştur.
- Babür İmparatorluğu ( – ): Babür tarafından kurulmuştur.
- Osmanlı İmparatorluğu ( – ): Osman Bey tarafından kurulmuştur.