Şeker Eldesi

kaynağı değiştir]

Bir Şeker Fabrikasındaki Buharlaştırma ve Kristalleştirme Kazanlarının bir görünümü.

Şekerin soframızdaki şeklini alıncaya kadar birden fazla aşamadan geçmesi gerekmektedir.

1&#;kg şekerin üretilmesi için yaklaşık olarak gram ağırlığında 9 şeker pancarı gerekmektedir. Şeker üretimi baharda ekim ile başlar ve sonbaharda ekinin toplanmasıyla şeker pancarından şeker üretme safhasına geçilir. Sonbaharda toplanan mahsul daha toplanma evresinde mekanik biçerlerin yardımıyla taç ve yaprakları kesilir. Daha sonra yükleyiciler sayesinde şeker pancarı soğanı kamyonlara yüklenir ve silolara aktarılır. Bu aşama sırasında yükleyicide bulunan eleğin yardımıyla bitkinin yüzeyinde bulunan toprağın yaklaşık 3 te 1 temizlenmiş olur. Bundan sonraki aşamada şeker pancarı taşıma kayışı yardımıyla silolardan temizleme istasyonlarına aktarılır. Pancarlar kayışlarla taşınırken ilk olarak dönen bir silindirin içine geçerler. Burada basınçlı suyun etkisiyle mahsul topraktan temizlenir ve bunun yanında sudan ağır olan taş ve kum gibi maddeler bu işlem esnasında mahsulden ayıklanır.^[10][11]

Temizlenmiş olan şeker pancarları işlenmek üzere bantların yardımıyla fabrikaya taşınır. Bundan sonraki ilk aşama makinelerin yardımıyla 4–8&#;mm kalınlığında ve 10&#;cm uzunluğunda küçük dilimlere bölünmeleridir. Kıyım işleminden sonra buradan difüzyon tanklarına sevk edilir. Burada pancar kıyımları sıcak suya maruz bırakılarak hücrelerin açılması ve böylelikle pancarda bulunan şeker bir miktar yabancı maddeyle birlikte suya geçilmesi sağlanmış olunur. Bundan sonra içinde bol miktarda şeker barındıran kıyımlar ham şerbet olarak işleme alınırken şekerce fakirleşmiş olan kıyımlar ise suyu pancar posası olarak çıkartılır. Bu yan madde Küspe içine preslenerek hayvan yemi olarak satılır. Şeker pancarı kıyımlarından şeker alınması, doğru bir ifadeye Sakkaroz extraktionu esnasında suyun sıcaklığı 70&#;°C olup bu işlem bir saat kadar sürmektedir.^[10]

Ekstraksiyon sonrasında elde edilmiş ham şerbet bir takım yabancı maddelerde içerdiğinden dolayı arınma işlemine geçilmektedir. Arıtma işlemi için şerbet halk dilinde kireç sütü olarak adlandırılan Kalsiyum hidroksit (Ca(OH)₂) ve karbondioksit gazıyla bir dizi işleme tabi tutulur. Bu işlemlerin sonucunda % Şeker ihtiva eden ince su ya da diğer bir ifadeyle sarı şeker solüsyonu elde edilir. İnce suyun kıvamını artırmak için altı aşamalık bir buharlaşma işleminden geçirilir ve böylelikle içerisinde %60 şeker bulunduran koyu kıvamlı bir şerbet elde edilmiş olunur.^[10]

Bundan sonra kristalizasyon evresine geçilir. Bu evrede koyu kıvamlı şerbet çeşitli işlemlerden geçirerek kristalleşmiş şeker ve içerisinde şeker dışı maddeler ihtiva eden bir ara ürün elde edilmiş olunur. Bu ara ürün vakum kazanlarında pişirilir ve buna üretimde Lapa denilir. Daha sonra Lapa Santrifüjleme işleminden geçirilerek kristalleşmiş şeker, şeker şurubundan ayrılır. Bu işlemle hafif nemli şeker kristalleri elde edilmiş olunur. Bu şeker kurutulur ve daha sonra temizlenmek üzere eleklerden geçtikten sonra ambalajlanma işlemine geçirilir. Bu sırada bir kısmı toz şeker olarak ambalajlanırken bir kısmı da küp şeker haline getirilerek ambalajlanır.^[10]

Nişasta bazlı[değiştir kaynağı değiştir]

Büyük İskender'in amirallerinden NearchosİskenderinHindistan seferine eşlik ettiğinden beri Avrupalılar şekeri biliyordu.^[6][7] MS 1. yüzyılda Yunan hekim Dioscorides Pedanius eseri De Materia Medica'da şekerin tıbbi kullanımından bahsetti.^[8]Yaşlı Plinus 1. yy Roma'sında yazmış olduğu doğa Tarihinde şekeri şöyle tanımlıyordu: "Şeker Arabistan'da da üretilir ancak Hint şekeri daha iyidir. Kamışın içinde sakız gibi beyaz olan bir tür bal vardır ve dişler arasında ezilerek fındık büyüklüğünde topaklar haline gelir. Şeker sadece tıbbi amaçlar için kullanılır.^[9]Haçlılar, "tatlı tuz" dedikleri şeker kervanlarıyla Kutsal Topraklarda karşılaştılar ve şekeri Avrupa'ya geri getirdiler. yüzyılın başlarında, Venedik Sur yakınlarındaki bazı köyleri satın aldı ve Avrupa'ya ihraç edilmek üzere şeker üretim mülkleri kurdu. Daha önce mevcut olan tek tatlandırıcı olan balın kullanımını destekledi. Haçlı kronikçisi Surlu William yüzyılın sonlarında yazdığı eserinde, şekeri "insanlığın kullanımı ve sağlığı için çok gerekli" olarak nitelendirdi. yüzyılda Venedik, Avrupa'nın başlıca şeker rafine ve dağıtım merkeziydi.

Üretim[değiştir

Şeker Pancarından Şeker Eldesi Fiziksel Mi Kimyasal Mı? Kimyacıların &#;alışma Alanına Girer Mi

Haberin Devamı

Şeker pancarı, kökünden şeker elde edilen bir tarım bitkisi olarak tanımlanabilir. 

Şeker Pancarından Şeker Eldesi Fiziksel mi, Kimyasal mı?

 Fiziksel değişim, yeni maddelerin meydana gelmesine yol açmaz. Yalnızca dış görünüşün etkilenmesi anlamını taşır. Maddenin kimliğini değiştirmeden şekil, büyüklük ve renk gibi fiziksel özellikleri barındıran konularda değişikliğe neden olmaktadır. Kimyasal değişim ise fiziksel değişimin tam zıttı olarak bilinir. 

 İç yapısının, maddenin iç özelliklerinin değişime uğraması anlamına gelmektedir. Yeni bir madde ortaya çıkması ifadesidir. Kimyasal değişime uğrayan nesne ya da maddeler eski hallerine dönemez. Bu tanımlamaya bakıldığı zaman, kimyasal ve fiziksel olan değişimlerin anlamları ve farkları görülmektedir. Dolayısıyla şeker pancarından şeker elde edilmesi bir kimyasal değişime örnektir. 

Haberin Devamı

Kimyacıların Çalışma Alanına Girer mi?

 Kimyasal değişime uğrayan örneklerden biri olan şeker pancarından şeker elde edilmesi, kimyacıların çalışma alanları dahilindedir. Bunun en belirgin ve en net özelliği ise kimyasal bir değişim olmasıdır.