Emar Ve Tomografi Arasındaki Fark

MR ve Tomografi Arasındaki Fark Nedir? Günümüzde insanlar sağlık sorunlarından dolayı MR cihazlarına giriyor veya tomografi çektiriyor. Peki ikisi arasındaki fark nedir, hiç düşündünüz mü? Öncelikle bu iki cihazın arasındaki farkı anlatmadan önce, ayrı ayrı nasıl çalışıyorlar bir göz atalım.

MR (Manyetik Rezonans) Nedir?

Büyük mıknatıslar sayesinde güçlü bir manyetik alan oluşturulan bu cihazın içine hasta alınır ve radyo dalgaları aracılığıyla kişinin vücudu incelenir. Fazladan bir hazırlık süreci bulunmaz ve hastanın aç ya da tok olmasının bir önemi de yoktur. Bunun yanı sıra cihaz çok güçlü bir manyetik kuvvet uyguladığı için hastanın yanında metal eşya olmamalıdır. Ayrıca hastanın cihazın içindeyken kıpırdamaması istenir. Kıpırdadığı taktirde görüntü bozulur ve verimli bir sonuç alınamaz. Bu işlem dakika arasında sürmektedir. Eğer kişi klostrofobi hastalığına sahipse ya da çocuk ise doktor onaylı bu işlem yapılabilir. MR sayesinde beyin tümörü, Alzheimer ve felç gibi sinir sistemine etki eden hastalıklar tespit edilir. Ayrıca damarlar ve göz yapısı da bu cihazla incelenebilmektedir.

CT (Bilgisayarlı Tomografi) Nedir?

MR cihazı gibi yine hastanın yatabileceği bir bölüm mevcuttur. Bu cihaz sayesinde farklı açılardan röntgen çekilir ve birleştirilir. Elde edilen görüntüye tomografi denir ve 3 boyutlu bir sonuç elde edilir. Bu 3 boyutlu görüntü sayesinde kemik yapısındaki bozukluklar, iç organdaki yaralanmalar tespit edilebilir. Ayrıca ameliyat ve biyopsiler de bu şekilde planlanır. Bunların yanı sıra kanser evrelerinin belirlenmesi için, börek taşlarının saptanması için ve sayısız birçok hastalık saptamada tomografi kullanılır.

Tomografi işlemlerinin öncesinde hasta kişi birkaç saat yemeden ve içmeden uzak durmalıdır. Daha sonra kıyafetlerini çıkarır ve hastane önlüğünü giyer. Hasta kişi doktorun karar verdiği şekilde yatar. Bu sırtüstü veya yüzüstü olabilir. Yine MR cihazında olduğu gibi hastadan hareket etmemesi istenir. Hatta bazı durumlarda nefesini bile tutması gerekir. Tomografi sırasında hasta tek başına kalmaktadır ancak bir pencere sayesinde doktor onu görebilir ve onunla iletişim kurabilir. Ayrıca dokuların daha net görüntülenmesini sağlamak amacıyla hastaya ağızdan veya damar yolu açılarak ilaç verilebilir. Bu ilaç sonradan yan etki gösterebilir. Tomografi cihazı, yüksek radyasyona sebep olduğu için MR cihazından daha risklidir.

MR ve Tomografi Arasındaki Farklar Nedir?

• Tomografide X ışınları kullanılırken, MR’da manyetik alan söz konusudur,
• Tomografi belli bir bölgenin 3 boyutlu görüntülenmesini sağlarken, MR ile beyin ve omurilik sorunlarına, spor sonucu oluşan yaralanmalara ve kas ve iskeletin incelenmesinde kullanılır,
• Tomografi dakika sürerken, MR cihazında bu işlem dakikayı bulabilmektedir,
• Acil servislerde ve durumlarda daha hızlı sonuç vermesinden dolayı tomografi tercih edilir,
• MR cihazı, tomografi cihazından genel olarak daha pahalı bir cihazdır.

DEXA 2 boyutlu bir sistemdir,  bu nedenle kortikal kemik ve spongioz kemiğin yoğunluğunun toplamını ölçebilir. Halbuki osteoporoz öncelikle spongioz kemiğin azalmasıdır. Yaşlı hastalarda omurga dejenerasyonuna (artroz-kireçlenme) sık rastlanacağı ve  bu da kortikal kemik yoğunluğunu arttıracağı için hastada osteoporoz ( kemik erimesi ) olsa bile DEXA yönteminde kemik yoğunluğu normal ölçülebilir.

Halbuki QCT   3 boyutlu ölçüm yapabildiği için sadece spongioz kemik yoğunluğunu ölçebilir ve osteoporozda  da esas zayıflama spongioz kemikte olduğu için , QCT ile çok daha doğru ve erken teşhis imkanı vardır.

Ayrıca 3 boyutlu ölçüm sayesinde QCT obez hastalardada daha doğru sonuçlar verir. (DEXA’da X-Işını hasta içinden geçemediği için, sonuçlar yapay ve yüksek çıkar),

QCT özellikle spine ölçümlerinde kullanıcılarına eşsiz bir deneyim sunmaktadır. QCT ile trabeküler kemiği , kortikal kısımdan ayırarak ölçüm yapılabilmektedir. Bu özellik DEXA ile yapılan ölçümlerde büyük sorun teşkil eden , kemikteki dejeneratif değişimler, skolyoz durumunda lomberlerin süperpoze olması , kemik dışındaki kalsifikasyonlar ve obezite gibi durumlarda % doğrulukta ölçümler yapar

QCT de, tıpkı DEXA gibi, femur ölçümleri için T-Score vermektedir. Fakat, QCT tarama esnasında DEXA’lar gibi pozisyon zorluğu çıkartmamaktadir. Örneğin; kalça kireçlenmesi bulunan bir hastayı pozisyonlamak oldukça zordur.

Ayrıca QCT disk aralıkları az ya da dejeneratif bir hastalık geçirmiş hastalarda, aortik kalsifikasyonlu ve osteofitli hastalarda, vb. tanıların tamamında güvenle kullanılabilir.

Görüntüleme İşlemleri Ne İşe Yarar?

Vücudun veya vücut üzerinde bir bölgenin detaylı olarak görülüp, incelenmesi hastalığın tanısı ve tedavisi için oldukça önemlidir. Doktorlar muayene sonucunda hastayı konuyla alakalı görüntüleme işlemine yönlendirir. Böylelikle, daha sağlıklı bir sonuç elde edilmiş olur. İlerleyen teknoloji ile birlikte tıp alanındaki cihazlar da gelişmektedir.

Tanı Ve Tedavide Daha Olumlu Sonuçlar Elde Etmemizi Sağlayan Bu Cihazlar Nelerdir?

Genelleyecek olur isek, en yaygın olanları herkesin bildiği; Emar (MR), Tomografi, ultrasonografi, röntgen ve anjiyografi işlemleridir.

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR)

Manyetik Rezonans Görüntüleme bildiğimiz adıyla MR, vücudu detaylı olarak incelenmesini sağlar. Elektromanyetik kuvvetler ve radyo frekanslarını ile görüntüleme işlemini gerçekleştiren Emar, bilinen en etkili diğer görüntülüme cihazlarına göre en zararsız olanıdır. Çoğunlukla, beyin ve yumuşak dokuları incelemek için kullanılan MR’ın görüntüleme süresi 15 ile 75 dakika arasında değişmektedir.

MR Bilinenin Aksine; Zararsızdır, Radyasyon Yaymaz

Emar, günümüzde kullanılan diğer cihazlara göre en zararsız olanıdır. Yapılan bir takım araştırmalar ile bu kanıtlanmıştır. MR cihazları, elektromanyetik dalgalar ve radyo frekansları ile çalıştığı için radyasyon yaymaz. X ışınları kullanılmaz. Bunun yerine mıknatıslar kullanılır. Bu elektromanyetik gücün çok yüksek olması nedeniyle vücudunda herhangi bir bir yerinde protez, kalp pili, stent gibi metal herhangi bir cisim var ise kişinin Emar’a girmesi tehlikeli ve yasaktır. MR çekimi öncesinde herhangi bir ilaç kullanılması gerekmez.

MR Neden Çekilir?

• El, kol, omuz, dirsek kalça, uyluk, diz, bacak, ayak bileği ve ayak gibi uzuvların ve eklemlerin incelemeleri
• Kafatası içerisindeki tümörlerin görüntülenmesi
• Beyin, göz, kulak içi görüntülemelerinde
• Kanser saptanan kişilerde hastalığın derecesinin tespitinde
• Yumuşak dokuların incelenmesi
• Kalp, karaciğer, böbrek gibi organların incelenmesi

Gibi bir çok hastalığın teşhisinde kullanılabilir.

Multislice Bilgisayarlı Tomografi (BT) Nedir?

Bilgisayarlı Tomografi, x ışınları ile vücudu görüntüleme imkanı sağlayan bir cihazdır. Bahsedilen x ışınları, röntgen ışınlarıdır. Günümüz teknolojisinin gelişmesi ile çok kesitli tomografi cihazlarının kalitesi artmıştır. Hızları artan ve alabildikleri kesit kalınlıkları azalmış bu cihazlar, hastalığın teşhis kısmında oldukça önemlidir. 15, 20 saniyelik bir nefes tutma sürecinde, tüm vücut bölgeler halinde görülebilmektedir. İşlem sırasında hastanın hareketsiz yatması gerekmektedir. Tomografide herhangi bir acı ya da ağrı söz konusu değildir. Görüntülenecek bölgeye göre, ağızdan ya da damardan ilaç verilebilir.

Bilgisayarlı Tomografinin Zararları Var Mıdır?

Tomografi öncesinde verilecek olan ilaçlı maddeye alerjiniz var ise çok ciddi sorunlar ile karşılaşabilirsiniz. Böbrek sorunları olan kişilerde bu ilaçların kullanıcı risklidir. İşlem öncesinde gerekli kontrollerinizi yaptırmanız gerekmektedir. Tomografi cihazı görüntüleme yaparken radyasyon yayar. Günümüz teknolojisindeki cihazlar ile bu en düşük doza indirilerek yapılmaktadır.

Ultrasonografi Ne İçin Kullanılır?

Ultrasonografi, kulağımızın duyamayacağı kadar yüksek frekanslı ses dalgalarını kullanarak iç organlarımızı görüntüleyen bir cihazdır. X ışınları yani radyasyon kullanılmaz. Bu sebeple hamilelerde ve bebeklerde güvenle kullanılabilir. Kist ve tümörlerin teşhisinde kullanılır.

Röntgen Nedir? Nasıl Görüntüleme Yapılır?

Röntgen, vücudun bölümlerinin x ışınları kullanılarak görüntülenmesidir. Özellikle kemikleri incelemek için kullanılır. Röntgende görüntüleme çok hızlı gerçekleşir. Acı hissetmezsiniz. İşlem sırasında bir miktar radyasyon yayılır. Vücuttan geçen x ışınları geçtikleri bölgeye göre değişiklik gösterir. Röntgende kemikler beyaz, ciğerler ve hava siyah, yağ ve kas dokuları ise gri gözükür. İşlem tipine göre kontrast madde kullanılabilir.

Anjiyografi İşlemleri Ne İşe Yarar?

Anjiyo, kalbe giden damarlardaki tıkanıklıkların görüntülenme işlemine denilmektedir. Kalp ve damar hastalıkları anlamında sorunu olan kişiler için anjiyo işlemi hayati önem taşır. Tıkanan damarların en büyük belirtisi, göğüs ağrısıdır. Bu sayede görüntülenen damarlar balon ve stentleme yöntemleri ile açılmaktadır. Anjiyografi işlemleri, çok az bir radyasyona maruz kalınarak yapılmaktadır. Birçok damar hastalığının tedavisinin günümüzde açık ameliyata gerek kalmadan anjiyo yöntemiyle tedavi edilmektedir.

Karbondioksit Anjiyografi İle Böbrek Yetmezliği Olan Kişilere De Anjiyografi Yapılabiliyor!

Anjiyografi işlemlerinde kullanılan kontrast maddeler, böbrek yetmezliği olan kişilerde sorunlara neden olabileceği için, normal anjiyo işlemi yapılamamaktadır. Bu kişilere böbreklere hiçbir zararı bulunmayan karbondioksit anjiyo yöntemi uygulanmaktadır. Son dönemde hızla yayılan ve hiçbir yan etkisi olmayan karbondioksit anjiyografi yöntemiyle, hastaların böbrek fonksiyonları bozulmadan damarlardaki tıkanıklıklar tedavi edilebilmektedir.