Emziren bir annenin en çok merak ettiği konulardan birisi de, hastalandığı zaman emzirirken ilaç kullanımı. Daha doğrusu hangi ilaçları güvenle kullanabileceğidir. Aslında kesinlikle kullanılmaması gereken veya annenin sağlığı için mutlaka kullanılacaksa emzirmenin kesilmesi gereken ilaçlar bir elin 5 parmağını geçmez. Bu konuda Türkçe olarak çok sık ve güvenilir bilgiye rastlayamadığım için, süte geçen % oranlarının listeler halinde verildiği güvenilir yabancı bir kaynaktan tercüme etmeyi daha uygun buldum.
Anıl Yeşildal seafoodplus.info
En sık kullanılan ve en güvenlilerden başlayarak kesinlikle verilmemesi gereken ilaçlara kadar çok basit bir sınıflama vermek istiyorum. Mümkün olduğunca ilaçların hem içeriğini hem markasını, bazı ilaçlar için de ait oldukları grubu da vermeye çalışacağım, bunlar sizler için zor ve gereksiz terimler gibi görülse de ilacı yazan doktorunuza sorarken yardımcı olacağı için yine de önemli olduğunu düşünüyorum.
Aşağıdaki bulacağınız liste dışında kullanacağınız birçok ilacın emzirirken güvenli olup olmadığını anlamak için size çok pratik bir yöntem de önereceğim. Sadece İngilizce bilmeniz yeterli. İlacın kutusunda yazan etken maddenin ismimin yanına and breastfeeding yazarak googleda aratın genellikle 1. sırada çıkan seafoodplus.info uzantılı bağlantı sizin aradığınız ilaç ve emzrime hakkında bilgi verir. Bu ilaç sütütünüze ne kadar geçer, kullanan annelerin bebeklerinde emerken herhangi bir yan etki olmuş mu, bu ilacı kullanırken nelere dikkat etmek gerekir gibi aklınıza takılacak her tür bilgiyi verir.
Örnek arama: Diyelim Augmentin antibiyotik yazıldı, kutusunda amoksisilin klavulonat içerdiği yazıyor.
googlea amoksisilin klavulonat and breastfeeding yazıyorsunuz, 1. sırada karşınıza çıkan bağlantı aşağıdaki gibi.
seafoodplus.info
Öncelikle birçok vitamin ve mineral ilacının normal dozlarda hiçbir sorun yaratmadan kullanılabileceğini söyleyerek başlamak isterim.
Sıklıkla kullandığımız parasetamol (Minoset-Parol), ibuprofen (Nurofen-Artril), Naproksen(Apranax, Aprol) tarzı ağrı kesici ve/veya ateş düşürücüler rahatça kullanılabilir.
Bu gruptan Domperidon (Motilium) daha güvenlidir, Metoclopramide (Metpamid) ancak nadiren tek sefer ve düşük doz olacaksa kullanılabilir.
Penislin ve penislin türevleri ile makrolid grubu (Penadur, Pronapen, Pen-os, Duocid, Combicid, Sulcid, Augmentin , Klamoks, Bioment, Amoklavin, Amoksilav, Klacid, Macrol, Eritrosin, Zitromax, Azitro, Azro v.s) Sefalsporin grubu (Rocephine, Novocef, Forcef, İecef, Unacefin, Cephaxon, Zinnat, Cefatin, Cefaks, Oraceftin, Enfexia, Zimax, Serozil, Fortum, İesetum) ve Gentamisin rahatça kulanılabilir Ancak tüm bu gruplarda da alerji ve bağırsak florasının bozulmasına bağlı ishal gibi yan etkilere dikkat etmek gerekir.
Bactrim ve muadillerinden prematürte, 1 aydan küçük ve özellikle sarılığı olan bebeklerde mümkün olduğunca sakınmak gerekir. Metronidazol grubu(Flagyl, Nidazol), Klindamisin grubu(Cleosin, Klin, Klindan),Kemisetin gibi Kloramfenikol grubu ve Tetrax tarzı tetrasiklin grubu ile, Sipro ve muadili gibi siproflaksasin ve benzeri tüm fluorokinolon grubu antibiotikler mecbur kalınmadıkça verilmemelidir.
Bu gruptan birçok ilaç hakkında çok fazla bilgi olmadığı için kurdeşen veya saman nezlesi durumlarında sıkça önerilen alerji ilaçları emzirirken biraz sıkıntılıdır. Ancak son yıllarda anne sütü ve bu tür ilaçlarla yapılan çalışmalar, yine de emzirirken güvenle kullanılabilecek birkaç ilaç seçeneği sunmuştur annelere. Setrizin içeren Zyrtec ve Cetryn gibi muadilleri süte çok az geçtiği için kullanılabilir. Montelukast içeren Singulair, Notta, Once Air gibi ilaçlar güvenle kullanılabilmektedir. Bir antihistaminik ve montelukast kombinasyonu olan Levmont ve muadillerinin kullanımı emzirirken önerilmez.
Karbamezepin (Tegretol ve muadilleri), fenitoin(Epanutin, Hidantin v.s) ve valproat (Convulex, Depakin v.s) içeren epilepsi ilaçları genellikle emzirirken kullanılabilir, ancak uyuklama gibi yan etkiler açısından bebek izlenmelidir. Fenobarbital içeren Luminal yüksek oranda anne sütüne geçtiğinden kullanılmamalıdır. Gabapentin içeren Neurontin ve Lamotrigine içeren Lamictal için yeterli güvenlik bilgisi bulunmamaktadır.
Depresyon ilaçlarında yine de baştaki genel kurallara uymak ve bebeği uyuklama açısından izlemek gerekir. Ve en doğrusu mecbur kalmadıkça almamaktır.
Süte geçiş oranı çok düşük olduğu bilinen trisiklik antidepresanlar bu tür ilaçlardan en güvenli olan gruptur. Bu gruba örnek olarak Laroxyl, Tofranil, Anafranil, Sinequan, Norpramin ve İnsidonu verebiliriz.
İlle de seretonin geri alım inhibitörü grubundan ilaç verilmesi gerekirse en güvenli olanı Paroxetine içerenlerdir(Paxil, Seroksat), Prozac ve Cipralex benzerleri tercih edilmemelidir.
Moklobemid (Aurorix, Lobem v.s) süte geçişli az olduğu in yine de muhtemelen kullanılabilen depresyon ilaçlarından birisidir.
Aşağıdaki videolarda seafoodplus.info Anıl Yeşildal, Anne Sütü ve Emzirmenin Önemi ile çeşitli sağlık konuları hakkında bilgiler veriyor.
Annenin kanından %80 oranında süte geçen Lityum tuzları(Lithuril ) kesinlikle kullanılmamalıdır. Largactil, Fluanxol ve Norodol gibi antipsikotikler %1’in altında süte geçişi olduğu için kuvvetle muhtemel güvenli ilaçlardır, ancak yine de çocuğu aşırı uyuklama ve huzursuzluk açısından gözlemekte fayda vardır.
Sıklıkla kullanılan Kaptopri(Kapril, Kaptopril), Dixin, Diltiazem(Diltizem, Altizem, Dilticard, Kardil), Enalapril(Enapril, Konveril, Enalap, Renitec) Propranolol(Dideral), Quinapril(Accuizde, Acuitel) ve verapamil (izoptin) anne sütüne geçişi %5’in altında olduğu için güvenle kullanılabilecek kalp ilaçlarındandır.
Bu gruptan ritim bozuklukları için verilen Amiadaron (Cordarone) %37’yi bulan süt geçişiyle kesinlikle kullanılmaması gereken bir ilaçtır. Atenolol( Nortan, Tenoretic, Tensinor) bazen %19’a varan anne sütü geçişi olduğu çin kullanılmamalıdır. Nadolol içeren Corgard yine çok tercih edilmemesi gereken kalp ilaçlarındandır.
Özellikle Ethinyl estradiol(östrojen) içeren ilaçlar süt salgısını baskılayabilir, Levonorgesterel ve Medroksiprogesteron gibi progesteron içerenler (Mirena, Norlevo, Depo-Provera, Farlutal) güvenli olarak kabul edilmiştir.
Bazı ilaçlar vardır ki anne sütüne geçişi %10’un altında olduğu halde emziriken kesinlikle kullanılamaz veya anne sağlığı için mutlaka kullanılacaksa da emzirmekten vaz geçilmesi gerekir.
Not: Bu yazı, anne sütünden ve anne kanıdan yapılan ilaç ölçümleri sonucu bilimsel verilere dayanarak yazılmıştır, ancak kişisel farklılıklar olabileceği için yine de % garanti veremez, herhangi bir sorun halinde yazar sorumluluk kabul etmez, en doğru kararı çocuğunuzu takip eden doktorla birlikte vermelisiniz.
Bebek Beslenmesi
Son Güncelleme:
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları/Neanotoloji Uzmanı Dr. Burçin İşcan, anne sütü ile beslemenin sürdürülmesinin tedavide etkili olduğunu ifade ederek, kat kat kıyafetler giydirmekten de kaçınmak gerektiğini söyledi.
Bebek ve çocuklar, soğuk hava ile birlikte yoğun kar yağışının görüldüğü şu günlerde salgın hastalıklar açısından risk grubunun başında yer alıyor. Soğuk algınlığında çok yüksek ateş, gripte ise ani ateş yükselmesi, genel durum bozukluğu, iştahsızlık, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, öksürük, gözlerde kızarıklık, kusma ve ishal belirtilerden başlıcaları… Dr. Burçin İşcan, 6 aydan küçük çocuklarda grip aşısı yapılamadığı için, enfeksiyonu eve getirebilecek, anne-baba, kardeş gibi bireylerin aşılanmasını önerdiklerini kaydetti. Ayrıca anne sütünün bağışıklık sistemini destekleyen en önemli gıda olduğunun altını çizen Dr. İşcan, tedavi süreci ile ilgili şu önerilerde bulundu.
Bebek ve küçük çocuklarda grip hastalığını önlemek için yapılması gereken ilk şey bulaşmayı önlemek. 6 aydan küçük çocuklara grip aşısı yapılamadığı için, enfeksiyonu eve getirebilecek, anne-baba, kardeş gibi bireylerin aşılanmasını öneriyoruz. Aile bireylerinden birisi hastalandığında ellerin bol su ve sabunla yıkanması hastalığın aile içinde yayılmasını engelleyecektir. Hasta kişinin maske takması, bebeği öpmemesi hastalığın bebeğe geçişini engellemek için dikkat edilmesi gereken noktalardır. Eğer önlemlere rağmen bebekte hastalık belirtileri başladıysa burundaki salgıların yumuşatılması ve temizlenmesi bebeği rahatlatacaktır.
anne sütü ile beslenmesinin devam ettirilmesi bebeğin bağışıklık sistemini destekleyecektir. Anne sütü içerdiği bağışıklık elemanlarından, Immünglobulinler, canlı hücreler ve birçok aktif moleküller sayesinde bağışıklık sistemini destekleyen “mucize” bir gıdadır. Bu nedenle uzmanlar hastalık durumunda bebeğin anne sütü ile beslenmesinin mutlaka devam etmesi gerektiğini belirtiyor. Özellikle soğuk algınlığında anne sütü ile beslenmenin sürdürülmesi ve semptomatik tedavide tek başına yeterli oluyor.
Grip olan anne belli kurallar çerçevesinde emzirmeye devam etmeli. Eğer anne grip veya soğuk algınlığı gibi bir enfeksiyon geçiriyorsa, bebeğe bulaşmasını engellemek için el yıkama ve maske takma gibi koruyucu önlemler alarak bebeğini emzirmeyi sürdürebilir.
Toplumda “üşütme” olarak adlandırılan solunum yolu enfeksiyonları ailelerin bebeği veya küçük çocuğu sıcak tutmak için abartılı davranışlarda bulunmasına neden olabiliyor. Ancak, biz bebeği aşırı sıcak bir oda ısısında tutmayı veya çok kalın giydirmeyi önermiyoruz. derece ideal bir oda ısısıdır. Aşırı sıcak bir odada nem miktarı azalacaktır ve kuruyan hava bebeğin solunum yolları kurutarak burun tıkanıklığına neden olacaktır. Bu nedenle ideal bir oda sıcaklığı ile birlikte odanın nemlendirilmesi üst solunum yolu enfeksiyonu geçiren bebeği rahatlatacaktır.
Annelere tavsiyemiz, kendi giydiğinden bir kat fazlasını bebeğine giydirmesi ve bebeğini uyuturken de çok kalın olmayan bir battaniyeyle üzerini örtmesidir. Özellikle ateşli çocuklarda kalın giydirme ve örtme, ateşin kontrolsüz bir biçimde yükselmesine sebep olabileceği için dikkatli olunmalıdır.
Gereksiz yere kullanılan antibiyotikler faydalı mikropları da ortadan kaldırarak bir sonraki enfeksiyona davetiye çıkartmaktadır. grip ve soğuk algınlığı ile mücadele eden ebeveynler için öneriler ise şöyle…